Ταξινόµησητωνλειτουργιών εµπορίας ΝτουµήΠ. Α. 1
Ταξινόµηση των λειτουργιών εµπορίας Προπαρασκευαστικές λειτουργίες Τυποποίηση Συσκευασία Ταυτοποίηση Λειτουργίες εφοδιασµού Μεταφορές Αποθήκευση Μεταποίηση ιευκολυντικές λειτουργίες Ανάληψη κινδύνων εµπορίας Χρηµατοδότηση εµπορίας Ανταλλακτικές λειτουργίες Αγορά Πώληση Τιµολόγηση Ενηµερωτικές λειτουργίες Πληροφόρηση αγοράς Έρευνα αγοράς ιαφήµιση 2
Προπαρασκευαστικές λειτουργίες εµπορίας Προπαρασκευαστικές λειτουργίες εµπορίας ονοµάζονται εκείνες οι δραστηριότητες που πραγµατοποιεί η Εµπορία για να προετοιµάσει τα προϊόντα για την αγορά, δηλαδή να τα καταστήσει έτοιµα προς πώληση. 3
Προπαρασκευαστικές λειτουργίες εµπορίας Τέτοιες λειτουργίες είναι: Η τυποποίηση χωρίζει τα προϊόντα σε διάφορες ποιότητες στις οποίες και καθορίζει διαφορετικέ τιµές. Η συσκευασία τοποθετεί τα προϊόντα µέσα σε ειδικό υλικό για την ασφαλή και αποδοτική διακίνησής τους. Η ταυτοποίηση προσδιορίζει την ταυτότητα του φορέα που τα παράγει ή τα διακινεί στην αγορά. 4
Λειτουργίες εφοδιασµού ή φυσικής διακίνησης Λειτουργίες εφοδιασµού ή φυσικής διακίνησης ονοµάζονται εκείνες οι δραστηριότητες εµπορίας που αποβλέπουν στο να καταστήσουν διαθέσιµα τα προϊόντα στον κατάλληλο τόπο, χρόνο και µορφή. 5
Λειτουργίες εφοδιασµού ή φυσικής διακίνησης Τέτοιες λειτουργίες είναι: Οι µεταφορές φέρνουν τα προϊόντας στο χώρο που βρίσκονται οι καταναλωτές. Η αποθήκευση αποβλέπει να διαθέσει τα προϊόντα στους αγοραστές στον επιθυµητό χρόνο. Η µεταποίηση αποσκοπεί να διαθέσει τα προϊόντα στους αγοραστές µε τη µορφή που τα επιθυµούν. 6
Ενηµερωτικές ή προωθητικές λειτουργίες εµπορίας Ενηµερωτικές ή προωθητικές λειτουργίες εµπορίας ονοµάζονται εκείνες οι δραστηριότητες εµπορίας που αποσκοπούν να ενηµερώσουν το καταναλωτικό κοινό για τα διάφορα χαρακτηριστικά των προϊόντων και έτσι να συµβάλουν στην προώθηση των πωλήσεων τους. 7
Ενηµερωτικές ή προωθητικές λειτουργίες εµπορίας Η πληροφόρηση αγοράς αποβλέπει στην παροχή των απαραίτητων πληροφοριών τόσο στους πωλητές όσο και στους αγοραστές. Η έρευνα αγοράς αποβλέπει κυρίως στη διαπίστωση των προτιµήσεων των καταναλωτών για τα διάφορα προϊόντα. Η διαφήµιση αποβλέπει στη µαζική ενηµέρωση των αγοραστών για τα χαρακτηριστικά των διαφόρων προϊόντων, µε σκοπό την προώθηση των πωλήσεών τους. 8
Οι διευκολυντικές ή βοηθητικές λειτουργίες εµπορίας Οι διευκολυντικές ή βοηθητικές λειτουργίεςεµπορίας είναι εκείνες οι, δραστηριότητες που πραγµατοποιεί το Μάρκετινγκ για να υποβοηθήσει ή να καταστήσει δυνατή την οµαλή διακίνηση και την ανταλλαγή των προϊόντων. 9
Οι διευκολυντικές ή βοηθητικές λειτουργίες εµπορίας Σε αυτήν την κατηγορία εντάσσονται: Η ανάληψη των κινδύνων εµπορίας αποβλέπει στην ελαχιστοποίηση των κινδύνων που πιθανόν να εµφανιστούν κατά την εµπορία των προϊόντων, έτσι ώστε να ενθαρρυνθεί η αγοραπωλησία τους. Η χρηµατοδότηση αποβλέπει στη διάθεση των απαιτούµενων χρηµάτων στους αγοραστές για να διευκολυνθούν στην αγορά των αγροτικών προϊόντων. 10
Ανταλλακτικές λειτουργίες εµπορίας Ανταλλακτικές λειτουργίες εµπορίας είναι εκείνες οι δραστηριότητες εµπορίας που πραγµατοποιούνται για τη µεταβίβαση του τίτλου κυριότητας των προϊόντων. 11
Ανταλλακτικές λειτουργίες εµπορίας Τέτοιες λειτουργίες είναι: Η λειτουργία της αγοράς συντελεί στη απόκτηση της κυριότητας των προϊόντων. Η λειτουργία της πώλησης συντελεί στη µεταβίβαση της κυριότητας των προϊόντων. Η τιµολόγηση διευκολύνει τη µεταβίβαση και την απόκτηση της κυριότητας των προϊόντων από τους πωλητές στους αγοραστές 12
Ανταλλακτικές λειτουργίες εµπορίας Στην Εµπορία Αγροτικών Προϊόντων η λειτουργία της αγορά ταυτίζεται µε τη λειτουργία της συγκέντρωσης, ενώ η λειτουργία της πώλησης ταυτίζεται κυρίως µε τις λειτουργίες του χονδρεµπορίου και του λιανεµπορίου. 13
Ανάλυση των λειτουργιών του µάρκετινγκ των αγροτικών προϊόντων Αγορά και Πώληση Ηαγοράκαιηπώληση στο µάρκετινγκ θεωρούνται ως διαφορετικές λειτουργίες, γιατί ο αγοραστής και ο πωλητής έχουν αντίθετα συµφέροντα. Η πώληση διακρίνεται σε άµεση και σε έµµεση πώληση. 14
ΑγοράκαιΠώληση Άµεση πώληση υπάρχει, όταν το προϊόν πωλείται από τον παραγωγό κατ ευθείαν στον τελικό καταναλωτή. Έµµεση πώληση υπάρχει, όταν το προϊόν διατίθεται στους τελικούς καταναλωτές διά µέσου άλλων φορέων εµπορίας (χοντρέµποροι, λιανοπωλητές) 15
Χονδρική πώληση Λιανική πώληση Στη χοντρική πώληση πωλούνται µεγάλες ποσότητες αγροτικών προϊόντων από τον ένα φορέα του µάρκετινγκ στον άλλο. Π.χ., η πώληση πρωτογενών αγροτικών προϊόντων από τους παραγωγούς στους χοντρέµπορους ή στις γεωργικές βιοµηχανίες ή η πώληση από τους χοντρέµπορους ή στις γεωργικές βιοµηχανίες ή άλλους χοντρέµπορους ή στους λιανοπωλητές. 16
Χονδρική πώληση Λιανική πώληση Στη λιανική πώληση πωλούνται σχετικώς µικρές ποσότητες προϊόντων από φορείς του µάρκετινγκ (π.χ., παραγωγούς, λιανοπωλητές) στους τελικούς καταναλωτές. Ένα είδος πώλησης είναι η προπώληση, κατά την οποία ο παραγωγός του πρωτογενούς ή αγροτικού προϊόντος πωλεί το προϊόν του πριν να παραχθεί. 17
Αποθήκευση Η εφαρµογή της αποθήκευσης: 18 ηµιουργεί σηµαντικές δαπάνες εγκατάστασης και λειτουργίας των αποθηκευτικών χώρων. Οδηγεί σε υποβάθµιση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των αποθηκευµένων προϊόντων µε αντίστοιχη µείωση της χρηµατικής τους αξίας και ηµιουργεί εµπορικούς κινδύνους, όπως απρόβλεπτες διακυµάνσεις τιµών ή έκθεση σε τυχαία περιστατικά (καταστροφές, ασθένειες ή προσβολές εντόµων κ.λπ.).
Κατηγορίες αποθηκευτικών χώρων Υπάρχουν τρεις, κυρίως, κατηγορίες αποθηκευτικών χώρων: Οιαπλέςεξειδικευµένεςαποθήκες αγροτικών προϊόντων, όπως, π.χ., είναι οι χώροι αποθήκευσης σε αγροτικές περιοχές. Οι απλές ψυχόµενες αποθήκες (ψυγεία). Οι αποθηκευτικοί χώροι της κατηγορίας αυτής ψύχονται τεχνητώς σε θερµοκρασίες χαµηλότερες των 10 C. Οι αποθηκευτικοί χώροι συντήρησης καταψυγµένων προϊόντων. Οι αποθηκευτικοί χώροι της κατηγορίας αυτής χρησιµεύουν για τη συντήρηση καταψυγµένων προϊόντων (κρεάτων, παγωτών, λαχανικών, ζυµών, κ.λ.π.). 19
Ωφέλειεςτηςαποθήκευσης µείωση της ποσοτικής φθοράς και της ποιοτικής υποβάθµισης του προϊόντος, αύξηση της µέσης τιµής διάθεσης του προϊόντος από τους παραγωγούς, µε παράλληλη αύξηση του εισοδήµατός τους, αύξηση των ποσοτήτων του προϊόντος, που ζητούνται στην αγορά, µε σκοπό την αποθήκευση, αλλά αυτή η αύξηση της προσφοράς γίνεται σε µεταγενέστερη χρονική στιγµή. συµβολή στη βελτίωση της ποιότητας ορισµένων προϊόντων (κόκκινο κρασί, τυρί φέτα και ροκφόρ, κ.λ.π.), η υποβοήθηση στον οµαλό εφοδιασµό των αγορών και η υποβοήθηση στην πληρέστερη ικανοποίηση των προτιµήσεων των καταναλωτών. 20
Μεταφορά Ο βασικός ρόλος της µεταφοράς είναι η εξουδετέρωση της γεωγραφικής απόστασης που χωρίζει τις µονάδες παραγωγής από τα σηµεία πώλησης των γεωργικών προϊόντων και των τροφίµων 21
Μεταφορά Για να υπάρχει αποτελεσµατική µεταφορά ενός αγροτικού προϊόντος, πρέπει να επιτυγχάνονται, συγχρόνως, τα εξής: Η χωρίς ποσοτικές και ποιοτικές απώλειες µεταφορά του προϊόντος Η µεταφορά του προϊόντος µε χαµηλό κόστος Η έγκαιρη µεταφορά του 22
Μεταφορά Μέσα µεταφοράς προϊόντων είναι τα εξής: Το Αυτοκίνητο (Οδικές Μεταφορές ) Το Τρένο (Σιδηροδροµικές Μεταφορές ) Το Πλοίο (Υδάτινες Μεταφορές Χρήση Θάλασσας, Λιµνών, Ποταµών) Το Αεροπλάνο (αεροπορικές µεταφορές) 23
Μέσαµεταφοράςπροϊόντων Πλεονεκτήµατα αυτοκινήτου: Είναι το πιο ευέλικτο µεταφορικό µέσο, αφού πηγαίνει και σε µέρη, στα οποία δεν πηγαίνει κανένα άλλο µεταφορικό µέσο. Έχει µεγάλη ταχύτητα µεταφοράς. Το κόστος της µεταφοράς µε το αυτοκίνητο είναι µικρότερο Με το αυτοκίνητο είναι δυνατό να µεταφερθούν προϊόντα µε ή χωρίς ψύξη και κατάψυξη. 24
Μέσαµεταφοράςπροϊόντων 25 Τα πλεονεκτήµατα του τρένου είναι τα εξής: Είναι δυνατή η µεταφορά αγροτικών προϊόντων είτε χωρίς ψύξη, είτε µε ψύξη. Με το τρένο είναι δυνατόν να µεταφερθούν µεγάλες ποσότητες αγροτικών προϊόντων. Τα φθαρτά αγροτικά προϊόντα µεταφέρονται σε πιο καλή κατάσταση µε τα βαγόνια ψυγεία, από ότι µε τα αυτοκίνητα ψυγεία, γιατί οι κραδασµοί είναι µικρότεροι µε το τρένο και Λόγω των δυνατοτήτων διακίνησης µεγάλων ποσοτήτων φορτίων, έχει µικρότερο χιλιοµετρικό κόστος σε µεγάλες αποστάσεις.
Μέσαµεταφοράςπροϊόντων Τα µειονεκτήµατα του τρένου είναι τα εξής: Είναι δυνατή µεταξύ τόπων, οι οποίοι συνδέονται µε σιδηροδροµική γραµµή. Το τρένο έχει γενικώς µικρότερη ταχύτητα µεταφοράς. Για τη σιδηροδροµική µεταφορά πολλές φορές απαιτείται πρόσθετη µεταφορά µε άλλα µεταφορικά µέσα (συνήθως αυτοκίνητο). 26
Μέσαµεταφοράςπροϊόντων Για να γίνειµεταφοράµεπλοίο και µε χαµηλό κόστος, πρέπει να πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις: 27 Να υπάρχει λιµάνι για να προσεγγίσει το πλοίο και στον τόπο της φόρτωσης και στον τόπο προορισµού. Να υπάρχει µεγάλη ποσότητα προϊόντων για µεταφορά. Να υπάρχει επαρκής χρόνος για τη µεταφορά, γιατί το πλοίο είναι ένα αργό µεταφορικό µέσο, ενώ συγχρόνως παρατηρούνται συχνά και καθυστερήσεις στη φόρτωση και εκφόρτωση. Το πλοίο να επιτρέπει τη σωστή τοποθέτηση των αγροτικών προϊόντων στο εσωτερικό του και τη συντήρησή τους καθ όλη τη διάρκεια της µεταφοράς.
Μέσαµεταφοράςπροϊόντων Τα κυριότερα µειονεκτήµατα της µεταφοράς µε αεροπλάνο είναι τα ακόλουθα: Έχει πολύ υψηλό κόστος της µεταφοράς. Για να γίνει αεροπορική µεταφορά πρέπει να υπάρχουν αεροδρόµια και Η αεροπορική µεταφορά απαιτεί πρόσθετες µεταφορτώσεις και µεταφορές µε φορτηγά και αυτό συνεπάγεται καθυστέρηση, φθορά και κόστος. 28
Μέσαµεταφοράςπροϊόντων Τα κυριότερα πλεονεκτήµατα των αεροπορικών µεταφορών είναι η γρήγορη µεταφορά και η αποφυγή καταπόνησης και αλλοίωσης των φθαρτών αγροτικών προϊόντων 29