Τ.Ε.Ι. ΛΑΡΙΣΑΣ ΣΧΟΛΗ: Σ.Ε.Υ.Π. ΤΜΗΜΑ: ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ-Ι ΡΥΜΑΤΑ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ : Κυπαρίση Γεωργία ΘΕΜΑ: ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ Τσολάκης Κωνσταντίνος Φοιτητής νοσηλευτικής ΑΜ. ΝΣ. 7194 ΛΑΡΙΣΑ 2009
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ - ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ορισµός Οστεοπόρωσης Ασθενής µε Οστεοπόρωση Πρόληψη Νοσηλευτική ιάγνωση- Παρεµβάσεις Νοσηλευτική ιάγνωση Νοσηλευτική Παρεµβάσεις - ΕΠΙΛΟΓΟΣ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η οστεοπόρωση, η ύπαρξη δηλαδή <<πορωδών οστών>>, είναι µία µεταβολική νόσος του σκελετού. Είναι µία σηµαντική αιτία καταγµάτων. Κάνει τα κόκαλα να είναι λεπτά και αδύνατα. Η οστεοπόρωση αποτελεί ένα µεγάλο πρόβληµα δηµόσιας υγείας. Για τον λόγο αυτό οι ειδικοί επιµένουν ότι η πρόληψη της οστεοπόρωσης αρχίζει από την παιδική ηλικία. Η σωµατική εξάσκηση, η βιταµίνη D, το ασβέστιο κ.α. είναι κάποιοι από τους παράγοντες που επηρεάζουν αυτήν την ασθένεια. - Ορισµός Η οστεοπόρωση, η ύπαρξη δηλαδή <<πορωδών οστών>>, είναι µία µεταβολική νόσος του σκελετού που χαρακτηρίζεται από απώλεια οστικής µάζας, εύθραυστα οστά και αυξηµένο κίνδυνο καταγµάτων. Η ελάττωση της οστικής µάζας οφείλεται σε διαταραχή των διεργασιών που επιδρούν στην ανάπτυξη και ανανέωση των οστών. Η οστεοπόρωση µπορεί να οφείλεται σε ενδοκρινική νόσο ή κακοπάθεια, αλλά συχνότερα συνοδεύει την προχωρηµένη ηλικία. - Ασθενής Με Οστεοπόρωση Η οστεοπόρωση είναι σηµαντική αιτία καταγµάτων. Η οστεοπόρωση κάνει τα κόκαλα να είναι λεπτά και αδύνατα. Ο σκελετός χάνει ασβέστιο, η οστική πυκνότητα µειώνεται και τα κόκαλα γίνονται εύθραυστα.
Ο κίνδυνος για κατάγµατα αυξάνεται σηµαντικά. Η σπονδυλική στήλη, οι καρποί και οι αρθρώσεις των µηρών µε τη λεκάνη είναι τα µέρη του σκελετού που παρουσιάζουν τα περισσότερα κατάγµατα όταν υπάρχει οστεοπόρωση. Πολλοί νοµίζουν ότι η οστεοπόρωση είναι µια ασθένεια των ηλικιωµένων. Παρά το γεγονός ότι η συχνότητα της οστεοπόρωσης αυξάνεται µε την ηλικία εντούτοις µπορεί να συµβεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Η οστεοπόρωση αποτελεί ένα µεγάλο πρόβληµα δηµόσιας υγείας. Ορισµένα στοιχεία είναι ενδεικτικά για το µέγεθος του προβλήµατος: * Η οστεοπόρωση προσβάλλει 1 στις κάθε 3 γυναίκες και 1 στους κάθε 12 άντρες * Μεταξύ των γυναικών που είναι άνω των 50 ετών, το 50% θα παρουσιάσει ένα κάταγµα που έχει σχέση µε την οστεοπόρωση, σε κάποια στιγµή της ζωής της. Το ίδιο ισχύει και για το 13% των ανδρών * Το οικονοµικό κόστος που προκαλεί η οστεοπόρωση είναι τεράστιο. Παράλληλα αποτελεί µια σοβαρή απειλή για τη ζωή των ασθενών. Ο κίνδυνος θανάτου από τη νόσο είναι µεγαλύτερος στους ηλικιωµένους. Στο Ηνωµένο Βασίλειο έχει υπολογισθεί ότι πεθαίνουν κάθε µέρα 40 άτοµα λόγω οστεοπόρωσης. Η οστεοπόρωση είναι µια ύπουλη ασθένεια. Εξελίσσεται σιωπηλά και ο ασθενής θα το αντιληφθεί όταν είναι πλέον αργά. Εκείνο µάλιστα που πρέπει όλοι να καταλάβουν, είναι ότι οι καταστάσεις που ευνοούν την ανάπτυξη της οστεοπόρωσης, αρχίζουν από την παιδική ηλικία. Τα κόκαλα αυξάνουν σε µέγεθος και αποκτούν τη δύναµη τους κατά την παιδική και εφηβική ηλικία. Η ποιότητα και ποσότητα της οστικής µάζας που θα αποκτηθεί κατά την κρίσιµη αυτή περίοδο, θα καθορίσουν την υγεία του σκελετού καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής.
-Πρόληψη Για τους λόγους αυτούς οι ειδικοί επιµένουν ότι η πρόληψη της οστεοπόρωσης αρχίζει από την παιδική ηλικία. Όσο µεγαλύτερη οστική µάζα θα αποκτήσει ένας έφηβος, τόσο λιγότερο κίνδυνο θα έχει για µείωση της οστικής πυκνότητας αργότερα στη ζωή του. Η καλή διατροφή και η σωµατική εξάσκηση, είναι οι βασικοί πυλώνες που στηρίζουν την πρόληψη εναντίον της οστεοπόρωσης. Το κάπνισµα, το οποίο δυστυχώς έχει γίνει συχνότερο σε παιδιά και σε έφηβους, εµποδίζει την ανάπτυξη της οστικής µάζας. Τα οστά χρειάζονται µια ισοζυγισµένη διατροφή, πλούσια σε θερµίδες και θρεπτικά συστατικά για να µπορέσουν να αναπτυχθούν σωστά. υστυχώς πολλοί δεν έχουν τη διατροφή που θα έπρεπε. Για παράδειγµα πολλά παιδιά και έφηβοι, δεν παίρνουν την καθηµερινή ποσότητα ασβεστίου που συστήνεται για την ηλικία τους. Η ποσότητα ασβεστίου που χρειάζεται για παιδιά από 3 έως 8 ετών είναι 800 mg κάθε µέρα. Για παιδιά ηλικίας από 9 έως 17 ετών, οι ηµερήσιες ανάγκες σε ασβέστιο είναι 1.300 mg ηµερησίως. υστυχώς οι στατιστικές δείχνουν ότι µόνο 25% των αγοριών και 10% των κοριτσιών παίρνουν από τη διατροφή τους, το ασβέστιο που χρειάζεται για την ηλικία τους. Επίσης άλλες έρευνες δείχνουν ότι πολλοί άνθρωποι, λαµβάνουν από τη διατροφή τους λιγότερο από το 50% του ασβεστίου που χρειάζονται κάθε µέρα. Το ασβέστιο είναι ένα καθοριστικό στοιχείο για την ανάπτυξη και διατήρηση της οστικής µάζας. Επίσης έχει ουσιαστικό ρόλο στην πρόληψη και θεραπεία της οστεοπόρωσης. Οι κυριότερες πηγές πλούσιες σε ασβέστιο είναι τα γαλακτοκοµικά προϊόντα χαµηλής περιεκτικότητας σε λίπος (γάλα, γιαούρτι, τυρί, παγωτό), τα φυλλώδη λαχανικά µε χρώµα πράσινο σκούρο (σπανάκι, µπρόκολο), οι σαρδέλες και σολοµός µε κόκαλα, τα αµύγδαλα και εµπλουτισµένα µε ασβέστιο δηµητριακά, χυµός πορτοκαλιού και ψωµί.
Νοσηλευτική ιάγνωση- Παρεµβάσεις -Νοσηλευτική ιάγνωση Οξύς Πόνος Στα προχωρηµένα στάδια της οστεοπόρωσης µπορεί να εµφανιστεί πόνος και διαταραχή της κινητικότητας. Ο οξύς πόνος συνήθως οφείλεται σε κάποιο κάταγµα και ιδίως σε συµπιεστικά κατάγµατα των σπονδύλων. - Νοσηλευτική Παρεµβάσεις Προσδιορίστε την ανοχή δραστηριότητας του ασθενούς και συστήστε κατάλληλες τροποποιήσεις του προγράµµατος γυµναστικής του, όπου χρειάζεται. Συστήστε τη λήψη αντιφλεγµονωδών φαρµάκων για την ανακούφιση από τον οξύ και χρόνιο πόνο. Ενηµερώστε τους ασθενείς για τη δόση και τη συχνότητα µε την οποία µπορούν να λαµβάνουν τα φάρµακα αυτά, µε βάση και τις οδηγίες συνταγογράφησης. Συστήστε τη χρήση θερµών επιθεµάτων για την αντιµετώπιση του πόνου.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ Σύµφωνα µε τα παραπάνω η οστεοπόρωση είναι µία σοβαρή ασθένεια που δεν εµφανίζεται µόνο σε µεγάλες ηλικίες αλλά και σε µικρές, συχνότερα όµως στις γυναίκες. Με την πρόληψη όµως, την σωµατική άσκηση και την σωστή διατροφή µειώνουµε τον κίνδυνο εµφάνισής της.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - http://www. medlook.net - Prinscilla Lemone, Karen Burke (2006). Παθολογική Νοσηλευτική Νοσηλευτική. ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΛΑΓΟΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ, Αθήνα. ΣΕΛ. 1574. - Prinscilla Lemone, Karen Burke (2006). Παθολογική Νοσηλευτική Νοσηλευτική. ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΕΚ ΟΣΕΙΣ ΛΑΓΟΣ ΗΜΗΤΡΙΟΣ, Αθήνα. ΣΕΛ. 1582.