ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΑΓΡΟΝΟΜΩΝ ΚΑΙ ΤΟΠΟΓΡΑΦΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τομέας Τοπογραφίας - Εργαστήριο Ανώτερης Γεωδαισίας Άσκηση πεδίου Επιμέλεια εργασίας: ΣΤΑΛΙΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ 06100010 9 Ο Εξάμηνο Ομάδα πεδίου: Κουκολέτσος Θωμάς Πέππα Μαρία Σταλιά Χριστίνα ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2005
1. Πρόλογος Η παρούσα εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος Ειδικά Θέματα Δορυφορικής Γεωδαισίας του 9 ου εξαμήνου της σχολής Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών του Ε.Μ.Π. Σκοπός της είναι η εξοικείωση με τη διεξαγωγή μετρήσεων πεδίου χρησιμοποιώντας το σύστημα GPS καθώς και την επεξεργασία αυτών με το λογισμικό πακέτο GPSurvey 2.35. Οι μετρήσεις πεδίου έγιναν από την ομάδα εργασίας, εντός της Πολυτεχνειούπολης Ζωγράφου, στις 20/12/2004, με τη μέθοδο του ταχέως στατικού εντοπισμού (fast static), αλλά ο θόρυβος, που έχει υπεισέλθει σε αυτές, είναι μεγάλος (ύπαρξη παρεμβολών αγνώστου προελεύσεως, στην περιοχή της Πολυτεχνειούπολης) και επομένως καθίστανται άχρηστες. Έτσι, για την εξοικείωση με το στάδιο της επεξεργασίας, μας δόθηκαν μετρήσεις μιας άλλης ομάδας*, οι οποίες διεξάχθηκαν το καλοκαίρι του 2004 με τη μέθοδο του στατικού εντοπισμού (static) για 14 σημεία, δηλαδή 14 βάσεις, με αφετηρία τον σταθερό σταθμό στην ταράτσα του Λαμπαδαρίου, όπου είναι μόνιμα τοποθετημένος ένας δέκτης GPS. Παρακάτω, παρουσιάζεται η μεθοδολογία των μετρήσεων πεδίου και η επεξεργασία τους. * 4 ης ομάδας, στα πλαίσια των Μεγάλων Θερινών Ασκήσεων Ανώτερης & Δορυφορικής Γεωδαισίας. 2
2. Περιεχόμενα 1. Πρόλογος...2 2. Περιεχόμενα...3 3. Μετρήσεις πεδίου...4 4. Επεξεργασία Μετρήσεων...7 5. Παρατηρήσεις, Συμπληρώσεις και Συμπεράσματα...16 6. Παράρτημα...19 3
3. Μετρήσεις πεδίου Τι κάναμε: Για λόγους εξοικείωσης με τα όργανα και τη μέθοδο, παρά την γνώση ότι (αυτή την χρονική περίοδο) οι μετρήσεις στην περιοχή της Πολυτεχνειούπολης είναι πρακτικά αδύνατες ή θα έχουν τόσο μεγάλο ποσοστό θορύβου που τις καθιστά άχρηστες, διεξάγαμε μια σειρά μετρήσεων θεωρώντας ως σταθερό σημείο αυτό που έχει ονομαστεί «ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΙ» και μετρήσαμε δύο βάσεις προς το «ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ» και «ΘΩΜΑΪΔΙΟ». Επιλέξαμε αυτά τα σημεία, έτσι ώστε να κρυβόμαστε από την πηγή του θορύβου, που υποθέσαμε ότι είναι προς τις κεραίες Υμηττού) κι έτσι καταφέραμε να μετρήσουμε. Τι θα κάναμε: Η μεθοδολογία που εν γένει θα ακολουθούσαμε υπό φυσιολογικές συνθήκες, όπου θα μας ζητούνταν ο προσδιορισμός της θέσης κάποιων συγκεκριμένων σημείων, απαρτίζεται από τα βήματα της α) αναγνώρισης της περιοχής και της επιλογής των σημείων που πρόκειται να μετρηθούν, β) διεξαγωγής των μετρήσεων στα σημεία αυτά, γ) επεξεργασίας των μετρήσεων με κάποιο σχετικό λογισμικό πακέτο επεξεργασίας μετρήσεων GPS πχ Bernese ή GPSurvey (εν προκειμένω το GPSurvey 2.35) και εξαγωγή των αποτελεσμάτων και των αντιστοίχων συμπερασμάτων σχετικά με τα μετρηθέντα σημεία. Στην περίπτωσή μας, η διαδικασία ξεκίνησε από το (β), δηλαδή την διεξαγωγή των μετρήσεων. Η μεθοδολογία για τον σχετικό εντοπισμό είναι να στήσεις έναν δέκτη σε ένα σημείο και να μετράς βάσεις προς άλλα σημεία ενδιαφέροντος, επομένως προϋποτίθενται ταυτόχρονες μετρήσεις 2 δεκτών. Ο σταθερός δέκτης πρέπει να μετράει καθ όλη τη διάρκεια των μετρήσεων προς τα άλλα σημεία. Στην περίπτωσή μας ο σταθερός δέκτης βρισκόταν στους Μηχανολόγους, ήταν ο «ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΙ», ενώ ταυτόχρονα ο δεύτερος δέκτης μετρούσε διαδοχικά (fast static) στα υπόλοιπα σημεία. Αλλά στις μετρήσεις που μας δόθηκαν, σταθερός είναι ο μόνιμος δέκτης στην ταράτσα Λαμπαδαρίου (και η μέθοδος static). Αρχικά αναφέρω τον εξοπλισμό που χρησιμοποιήθηκε, δηλαδή δύο ίδιου τύπου δέκτες με τα παρελκόμενα τους: Δέκτης της εταιρείας TRIMBLE μοντέλο 4700 (Receiver Type). Κεραία δέκτη Microcenter LI/L2 with ground plate (Antenne Type). Μπαταρία παροχής ρεύματος στον δέκτη (πήραμε και μία εφεδρική). Καλώδια σύνδεσης μπαταρίας και κεραίας με τον δέκτη. Τρίποδας Μετροταινία (πασέτο) Πυξίδα Χειριστήριο (εποπτείας και λήψης απαραίτητων πληροφοριών σχετικά με τη γεωμετρία των δορυφόρων, την ώρα κλπ) Σημειώνουμε ότι μεγάλη προσοχή απαιτείται για: α) την ενέργεια (να μην ξεμείνουμε από μπαταρία γιατί μετά ξεκινάς πάλι από την αρχή), άρα οφείλουμε να παρατηρούμε τις ενδείξεις των αντιστοίχων λαμπτήρων, β) καλή συνδεσμολογία, γ) να μετράται το ύψος της κεραίας και φυσικά να καταγράφεται από ποια σημεία μετρήθηκε επί του πιάτου της (πάνω ή κάτω κλπ), δ) προσανατολισμός κεραιών προς βορρά (ή τουλάχιστον προς την ίδια διεύθυνση). 4
Η διαδικασία που ακολουθήσαμε για την μέτρηση κάθε βάσης είναι: Σημάναμε με μαρκαδόρο κάθε ένα σημείο και σημειώσαμε πληροφορίες για τον εντοπισμό της θέσης του στο μέλλον (κροκί υπαίθρου ή λεκτική περιγραφή). Στήσαμε τον τρίποδα, κεντρώσαμε την κεραία πάνω από το σημείο, οριζοντιώσαμε και συνδέσαμε τον δέκτη με το καταγραφικό και αυτό με την μπαταρία (ακολουθώντας τις οδηγίες συνδεσμολογίας). Προσανατολίσαμε την κεραία προς τον Βορρά, χρησιμοποιώντας την πυξίδα (κι όλες οι επόμενες αντένες προσανατολίζονται προς Βορρά, για την εξάλειψη του σφάλματος λόγω διεύθυνσης ταλάντωσης του ταλαντωτή- διπόλου μέσα στην κεραία, όταν έχουμε πάνω από έναν δέκτη). α β Παράλληλα προσανατολισμένοι δέκτες α, β ίδια η ταλάντωση και στους δύο δέκτες α β Αντίθετα προσανατολισμένοι δέκτες α, β αντίθετη η ταλάντωση στους δύο δέκτες διπλασιάζεται το σφάλμα β α Τυχαία προσανατολισμένοι δέκτες α, β αυξάνεται το σφάλμα κι εξαρτάται από τη γωνία αποχής από την παραλληλία Εικόνα 3.1: Ταλαντωτές δύο κεραιών α, β και σφάλμα από τον μη παράλληλο προσανατολισμό τους Θέσαμε σε λειτουργία τον δέκτη. Έπειτα, καθορίσαμε κάποιες παραμέτρους από πριν: διαλέγουμε τη μέθοδο παρατήρησης (fast static) και δημιουργούμε ένα αρχείο που παίρνει το όνομά του από την ημέρα (YD) και το σημείο (αναγράφεται ο απαιτούμενος χρόνος παρατήρησης για την συγκεκριμένη μέθοδο fast static-συνήθως 8 λεπτά για παρατήρηση σε 7 δορυφόρους ). Η ελάχιστη γωνία ύψους ορίστηκε στις 15 (elevation mask) για να αποφευχθούν οι απώλειες κύκλων και από τη στιγμή που ο δέκτης εγκλωβίσει τουλάχιστον 4 δορυφόρους, αρχίζουν οι παρατηρήσεις και καταγράψαμε την ώρα έναρξης των παρατηρήσεων καθώς και το όνομα του αρχείου καταγραφής για το συγκεκριμένο σημείο. Προσοχή: ανά τακτά χρονικά διαστήματα ελέγχουμε αν έχουν διακοπεί οι μετρήσεις, μέχρι το τέλος των παρατηρήσεων. Επειδή ακολουθήσαμε την fast static μέθοδο, για τον κινητό δέκτη, μετά την διέλευση περίπου 15 λεπτών παρατηρήσεων 5
απενεργοποιήσαμε τη συσκευή καταγράφοντας την ώρα λήξης (διακοπή των μετρήσεων μόλις παρέλθει ο απαιτούμενος χρόνος). Για τον σταθμό αφετηρία («ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΙ»), φυσικά, ο χρόνος έναρξης-λήξης ήταν το σύνολο της χρονικής διάρκειας μέτρησης όλων των βάσεων (και παραπάνω, αφού επί τόπου γινόταν η αναζήτηση των σημείων και η σήμανσή τους). Μετρήσαμε το ύψος του δέκτη, από το σημείο στο έδαφος κεκλιμένα προς τρεις από τις εγκοπές στην περιφέρεια του πιάτου της κεραίας (κάτω μέρος). Το υψόμετρο που χρησιμοποιήθηκε κατά την επεξεργασία των μετρήσεων προέκυψε από το μέσο όρο των παραπάνω υψομέτρων. Οι εγκοπές πρέπει να είναι ομοιόμορφα κατανεμημένες στην περιφέρεια και το ύψος πρέπει κανονικά να μετράται και πριν και μετά τις μετρήσεις ώστε να εντοπίζεται τυχόν μετακίνηση του δέκτη. Αποσυνδέσαμε και φυλάξαμε προσεκτικά τα όργανα στις θήκες τους για την ασφαλή μεταφορά τους. Οι πληροφορίες πεδίου που καταγράψαμε στο έντυπο υπαίθρου (GPS Site Information) για καθένα σταθμό, περιλαμβάνουν: Oνομασία του σημείου (station name) Ημερομηνία (date) και εβδομάδα GPS (GPSweek) * Χρονική στιγμή έναρξης των μετρήσεων σε χρόνο UTC (start) Χρονική στιγμή λήξης των μετρήσεων (stop) Όνομα αρχείου (data filename), το οποίο συμπληρώθηκε ως εξής: τα 4 πρώτα ψηφία αντιστοιχούν στα 4 τελευταία ψηφία του Serial Number του δέκτη, τα επόμενα 3 αντιστοιχούν στην ημέρα της παρατήρησης και το τελευταίο στον αριθμό καταγραφής (το πρώτο αρχείο ξεκινάει από το μηδέν). Για παράδειγμα: 1047-355-0 Τύπος δέκτη (receiver type). Και οι δύο δέκτες που χρησιμοποιήσαμε είναι Trimble 4700 ( μαύρο κουτί -δέκτης, χωρίς οθόνη για αυτό συνδέουμε και το χειριστήριο. Ωστόσο και μόνο από τους λαμπτήρες που διαθέτει καταλαβαίνεις πόσους δορυφόρους πιάνει - π.χ. πορτοκαλί λαμπάκι, αν λαμβάνει σήμα από περισσότερους των 4 δορυφόρους). Τύπος κεραίας (antenna type). Χρησιμοποιήσαμε κεραία Microcentered L1 / L2 with ground plate. Ύψη δεκτών 6
4. Επεξεργασία Μετρήσεων Συνοπτικά η μέθοδος: Δημιουργία νέου project Loading των αρχείων (από DAT αρχεία) Κατά το loading κάθε αρχείου, προσδιορισμός του ονόματος του σημείου, του τύπου κεραίας, του ύψους κεραίας (μέσος όρος από τις μετρήσεις στην αρχή και το τέλος των παρατηρήσεων από το συγκεκριμένο σημείο) και της μεθόδου μέτρησης του ύψους της κεραίας (από το σημείο στις εγκοπές της κεραίας) Επιλογή αρχείων για την επίλυση. Προσδιορισμός παραμέτρων για την επίλυση (ιονοσφαιρική διόρθωση, ελάχιστη γωνία ύψους, επαναλήψεις, μέγιστο αριθμό κύκλων κλπ). Καθορισμός των προς επίλυση βάσεων (από το σταθερό σταθμό Λαμπαδαρίου σε κάθε σημείο). Διαδικασία επίλυσης βάσεων και εξαγωγή αποτελεσμάτων για κεκλιμένη απόσταση, ratio, reference variance, συντεταγμένες σημείων, διαγράμματα φάσης δορυφόρων κλπ. Εξαγωγή αρχείου txt, αποθήκευση αρχείων Απεικόνιση των βάσεων επί της απεικόνισης Αναλυτικά: Τα αρχεία μεταφέρονται από το καταγραφικό στον ηλεκτρονικό υπολογιστή με την κατάλληλη σύνδεση και διαδικασία κι έπειτα τα έχουμε στη διάθεσή μας για επεξεργασία, μέσα από κάποιο λογισμικό πακέτο επεξεργασίας μετρήσεων GPS όπως το Βernese, το GPSurvey κλπ. Σε αυτά τα αρχεία υπάρχει όλη η πληροφορία που χρειάζεται για τον προσδιορισμό της θέσης κάθε ζητούμενου και μετρημένου σημείου (διανύσματα θέσης σημείων ως προς δορυφόρους), καθώς και στοιχεία που αφορούν τους τύπους των οργάνων, τις συνθήκες, κλπ. Για παράδειγμα, ανοίγοντας ένα mes αρχείο, βλέπουμε τα εξής στοιχεία: Εικόνα 4.1: Πρότυπη μορφή ενός mes αρχείου, για ένα από τα μετρημένα σημεία 7
Η επεξεργασία των μετρήσεων έγινε στο πρόγραμμα GPSurvey 2.35 της εταιρίας TRIMBLE. Στο εν λόγω λογισμικό δημιουργήθηκε ένα project στα οποίο δόθηκαν ως δεδομένα τα αρχεία των μετρήσεων όλων των σημείων, δηλαδή όλες οι ημέρες, που διήρκεσαν οι μετρήσεις. Ο σταθερός σταθμός για όλες τις βάσεις που μετρήθηκαν είναι το Λαμπαδάριο, για τον οποίο εισήχθησαν στο πρόγραμμα οι προσεγγιστικές (ελλειψοειδείς) συντεταγμένες φ,λ. Άλλο για το βάθρο του Λαμπαδαρίου και άλλο για τα σημεία που μετρήθηκαν με τον τρίποδα! Κάθε αρχείο δεδομένων αφορά ένα σημείο και κατά την εισαγωγή του στο πρόγραμμα δηλώνονται στοιχεία που αφορούν: 8
- στο δέκτη (Verify Receiver Configuration): ο τύπος του δέκτη [εικόνα 4.2] - στην κεραία (Verify Station For Static Occupation): τύπος (με το πιάτο) και ύψος (στο Method λαμβάνουμε υπόψιν ότι στο Λαμπαδάριο έχουμε βάθρο κι όχι τρίποδα) [εικόνα 4.3] - σε πληροφορίες για το σημείο-στάση (Verify Station for Static Occupation), τον χρόνο έναρξης και λήξης των μετρήσεων. Τα προς μέτρηση σημεία εισάγονται ως point-positioning ενώ ο σταθερός δέκτης στο Λαμπαδάριο ως fixed control (σταθερό σημείο γνωστών συντεταγμένων, τις οποίες εισάγουμε στο αντίστοιχο πλαίσιο εισαγωγής δεδομένων). [εικόνα 4.4] Εικόνα 4.2: Παράδειγμα πλαισίου εισαγωγής στοιχείων δέκτη Εικόνα 4.3: Παράδειγμα πλαισίου εισαγωγής στοιχείων αντένας 9
Εικόνα 4.4: Παράδειγμα πλαισίου εισαγωγής στοιχείων βασικής στάσης (Λαμπαδαρίου) Έχουμε επιλέξει τη διαδραστική διαδικασία εισαγωγής (interactive check-in): Έτσι, σε πρώτη φάση έχουμε εισάγει τα στοιχεία για κάθε βάση που μετρήθηκε: 10
και έχουμε ελέγξει και τα παρακάτω: Στη συνέχεια, δηλώνουμε ποιες βάσεις θέλουμε να επιλυθούν (Baseline Generation), δηλαδή α) όλες οι βάσεις που μπορούν να σχηματιστούν (All Baselines) ή β) οι ελάχιστες δυνατές ώστε να συνδέονται όλες οι παρατηρούμενες στάσεις, μίαμία ξεχωριστά (Independent Baseline ή να επιλέξουμε εμείς. Επιλέγουμε Independent. Μετά, στο ίδιο πλαίσιο, εισάγουμε τα χρονικά όρια των μετρήσεων (Start Stop). Άλλο στοιχείο εισόδου είναι οι ανώτερου επιπέδου έλεγχοι (Advanced Controls), οι οποίοι σχετίζονται με διάφορες παραμέτρους μεταξύ των οποίων και με την επίδραση της ιονόσφαιρας (άρα και με την επιλογή συχνότητας L1, L2 ) και τον ορισμό κατωφλίου για το μήκος των βάσεων άνω του οποίου γίνεται η διόρθωση. Επιλέγουμε άνω των 15 km να γίνεται η διόρθωση( iono free-correction= χρήση L3). 11
Στο πλαίσιο Advanced Controls - Final Solution, καθορίζουμε τον τύπο/ είδος της τελικής λύσης στην επίλυση των ασαφειών φάσης ως Fixed (Code, Float ή Fixed). Αναφέρω ότι το WAVE προσπαθεί να βρει τον ακέραιο αριθμό φάσεων (integer search) το αν καταλήγει σε απολύτως ακέραιο αριθμό ή όχι είναι επιλογή του χρήστη. Τελικά Solution Type: L1 fixed double difference (διπλές διαφορές) Στο Advanced Controls-Frequency type, έχουμε τη δυνατότητα να ορίσουμε τον τελικό τύπο της συχνότητας, επιλέγοντας μεταξύ των L1, L2, Wide lane and Narrow lane Σημειωτέον ότι η τελευταία επιλογή γίνεται και από το προαναφερθέν πλαίσιο διαλόγου Iono Correction. Τελικά γίνεται η επεξεργασία 12
και προκύπτουν τα αποτελέσματά της, τα οπoία αποθηκεύονται στο αρχείο notepad με όνομα blsum.txt. Σε αυτό υπάρχουν όλες οι παράμετροι και τα προϊόντα της επεξεργασίας, με επιπλέον εικόνες και δείκτες ποιότητας, από τα οποία παραθέτω τα εξής. Ελλειψοειδεις συντεταγμένες των σημείων στο σύστημα WGS 84 και κριτήρια ποιότητας: α/α σημείου Northing (φ) Easting (λ) Up (h) Ratio Reference Variance Lamp 30.500000" 48.710000" 249.200 - - st15 37.526550" 52.791803" 216.047 5.1 22.111 st13 37.736156" 52.830497" 216.232 24.7 1.535 st16 37.719498" 53.004923" 216.250 15.0 4.479 st01 29.501631" 51.047491" 234.264 69.4 0.834 st02 27.161037" 54.016343" 233.566 33.1 1.950 st04 25.561636" 23 47' 01.798006" 234.506 16.9 2.708 st08 51.257298" 55.224834" 220.454 12.6 4.008 st07 34.358304" 23 47' 18.491951" 252.414 10.2 1.880 st05 33.659101" 23 47' 19.090476" 253.964 51.4 1.408 st06 33.927491" 23 47' 18.860294" 253.370 35.0 1.432 st12 35.803564" 50.494841" 210.990 20.6 1.887 st11 40.309317" 44.399332" 206.484 18.2 2.081 st10 40.649062" 43.937955" 206.124 31.0 5.323 st09 51.745712" 55.051989" 220.109 13.2 2.006 13
Τα κριτήρια ποιότητος είναι οι δυο δείκτες Ratio και Reference Variance. Η Ratio ορίζεται το πηλίκο των υπολοίπων της καλύτερης λύσης προς αυτά της αμέσως επόμενης καλύτερης, δηλαδή Ratio=( min υπόλοιπα)/( αμέσως επόμενα min υπόλοιπα). Επομένως όσο μεγαλύτερος είναι ο λόγος τόσο καλύτερη, αξιόποιστη είναι η λύση, γιατί σιγουρευόμαστε. Πρακτικά, θέλουμε Ratio>4. Η Reference Variance όσο το δυνατόν τείνει στη μονάδα ( 1), τόσο πιο καλή η λύση. Για το σημείο st15 αυτός ο δείκτης είναι πολύ υψηλός (22.111), που σημαίνει ότι δεν είναι τόσο καλή η λύση, το οποίο φαίνεται κι από τα χαμηλά επίπεδα του Ratio που είναι κοντά στο 5, όταν τα άλλα σημεία φθάνουν και στο 33! Πάντως εν γένει τα αποτελέσματα είναι ικανοποιητικά, αν εξαιρέσουμε το st15 σημείο. Άλλα προϊόντα είναι τα διαγράμματα που δείχνουν για κάθε σημείο, κατά την διάρκεια των μετρήσεων, ποιοι δορυφόροι λαμβάνονταν και ποιες συχνότητες από καθέναν. καθώς και τον θόρυβο των μετρήσεων κλπ Σημαντικός είναι, επίσης, ο χάρτης- σχέδιο που κατασκευάζει το λογισμικό για την εποπτεία των αποτελεσμάτων, επί του οποίου φαίνονται όλες οι επιλυμένες βάσεις και μπορούν να κληθούν και πρόσθετες πληροφορίες όπως οι συντεταγμένες κάθε σημείου (κλικάροντας επ αυτού) είτε ως καρτεσιανές (x, y, z) [Εικόνα 4.5], είτε ως ελλειψοειδείς (φ, λ, h). 14
Εικόνα 4.5: Απεικόνιση των βάσεων και κλήση απόδοσης στοιχείων για μία από αυτές (επιλεγμένη η κόκκινη). Οι συντεταγμένες δίνονται στο καρτεσιανό σύστημα του WGS 84. Εικόνα 4.6: Απεικόνιση των βάσεων και κλήση απόδοσης στοιχείων για α) όλες μαζί* και β) για μία από αυτές (επιλεγμένη η κόκκινη). Οι συντεταγμένες είναι ελλειψοειδείς κι αναφέρονται στο WGS 84. * αρχικά επεξεργαστήκαμε τις μετρήσεις ανά ημέρα κι έτσι έχει προκύψει η εικόνα αυτή, όμως έπειτα θεωρήσαμε πιο λογικό να τρέξουμε όλες τις βάσεις μαζί. 15
5. Παρατηρήσεις, Συμπληρώσεις και Συμπεράσματα Προσανατολισμός των κεραιών προς Βορρά (ηλεκτρικό δίπολο) Πριν την έναρξη των παρατηρήσεων προσανατολίζουμε την κεραία προς τον Βορρά με την βοήθεια μίας πυξίδας και του βέλους επί της κεραίας. Εικόνα 5.1: Προσανατολισμός των κεραιών προς Βορρά Αυτό διότι η κεραία GPS έχει δύο δίπολα ένα οριζόντιο (για οριζοντιογραφική θέση) και ένα κάθετο (για υψόμετρο). Το σήμα που έρχεται στην κεραία, δεν έρχεται ως προς το κέντρο. Επομένως τα δίπολα εκτελούν μία άτακτη κίνηση παρόμοια με αυτή του σχήματος 1. Προσανατολίζοντας λοιπόν τις κεραίες στον Βορρά (αυτήν του σταθμού αναφοράς και αυτή πάνω από το σημείο) τα δίπολα στις κεραίες εκτελούν τις ίδιες μετακινήσεις, δηλαδή κινούνται παράλληλα, όμοια. Επομένως όταν αργότερα υπολογίσουμε τα ΔΧ, ΔΥ, ΔΖ αυτές οι μετακινήσεις θα είναι οι ίδιες σε μέτρο και προσανατολισμό, με αποτέλεσμα να απλοποιηθούν και να έχω τελικά παρατηρήσεις ως προς το κέντρο της κεραίας. Εικόνα 5.2: Ο ταλαντωτής κινείται ατάκτως ως προς το κέντρο, αλλά όμοια για τους δυο δέκτες. 16
Ύψος οργάνου: α] έχει σημασία ακριβώς από πού εώς πού μετράμε και β] τα μετράμε πριν την αρχή και μετά το πέρας των μετρήσεων για έλεγχο. Οι παράμετροι που καθορίζουμε από πριν είναι: -είδος εντοπισμού (στατικό, ταχύ στατικό ή κινηματικό) εξαρτάται από την ακρίβεια που επιζητούμε -κάθε πότε θα καταγράφει ο δέκτης παρατηρήσεις π.χ. ανά 15 seconds -πάνω από ποιο ελάχιστο αριθμό δορυφόρων θα καταγράφονται οι μετρήσεις -ελάχιστη γωνία ύψους δορυφόρου ως προς τον ορίζοντα αφού α] ο δορυφόρος άπαξ και εμφανιστεί στον ορίζοντα παρακολουθείται συνεχώς από τον δέκτη και β] χαμηλές γωνίες ύψους θόρυβος αχρηστεύονται οι μετρήσεις Ανατολικά, Δυτικά και Νότια είναι οι περισσότεροι δορυφόροι, άρα έπρεπε να προσέχουμε να είναι ανοιχτός ο ορίζοντας προς τα εκεί (να μην υπάρχουν φυσικά ή τεχνητά εμπόδια). Απώλειες κύκλων: max 600 sec (10 ) Προσέχουμε να μην μείνουμε από μπαταρία, ελέγχοντας τις ενδείξεις και έχοντας πάντα εφεδρική πηγή ενέργειας. Στην εισαγωγή των παραμέτρων των σημείων για την επίλυση των βάσεων, το σταθερά σημείο του Λαμπαδαρίου το ορίσαμε ως fixed control στην παράμετρο position quality και πληκτρολογήσαμε στις συντεταγμένες του, τις σταθερές τιμές (φ, λ, h), οι οποίες μας δόθηκαν. Και μάλιστα πριν την εκτέλεση του προγράμματος, έγινε ένας τελευταίος (διαδραστικός) έλεγχος στις συντεταγμένες του σταθερού σημείου Λαμπαδάριο. Το πρόγραμμα παρέχει εκτός από τα αποτελέσματα θέσης, διάφορα στατιστικά στοιχεία, βάσει των οποίων ελέγχεται η αξιοπιστία των μετρήσεων, όπως το ratio και το ref variance. Στην περίπτωση μας τα αποτελέσματα αυτά είναι ικανοποιητικά. Επίσης από το πρόγραμμα παρέχεται ένα σχέδιο των βάσεων. Για την επίλυση των μετρήσεων χρησιμοποιήθηκε η L1 και κατάλληλο ιονοσφαιρικό μοντέλο γιατί το σφάλμα της ιονόσφαιρας επηρεάζει λιγότερο, εώς και αμελητέα, όσο οι βάσεις είναι μικρότερες από 10 Km. Αν οι βάσεις ήταν μεγαλύτερες από 10 km θα ήταν απαραίτητ η χρήση των δυο συχνοτήτων για την δημιουργία της μαθηματικής συχνότητας L3 (γραμμικός συνδυασμός των L1 και L2) που είναι απαλλαγμένη από το σφάλμα της ιονόσφαιρας. Κατά την επίλυση, ορίσαμε στο σύστημα να μην δέχεται δορυφόρους υπό γωνία μικρότερη των 15 μοιρών, να έχει μέγιστο αριθμό επαναλήψεων 10, μέγιστος αριθμός κύκλων (σε δευτερόλεπτα) 600 και ανέχεια συγχρονισμού 20. Αυτό φαίνεται και στο text που αποδίδει το πρόγραμμα: 17
[General] Process start time: 13/7/04 04:17:15 Local (1279 188235) Process stop time: 16/7/04 09:25:00 Local (1279 465900) Elevation mask: 15 degrees Maximum iterations: 10 Maximum fixable cycle slip: Ephemeris: Residuals: Antenna phase correction: 600 seconds Broadcast Enabled Enabled Το ότι χρησιμοποιήθηκαν οι δέκτες αυτοί που διαθέτουν και δεύτερη συχνότητα L2, ήταν κάτι το οποίο θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί, αφού οι βάσεις ήταν μικρού μήκους και η μέθοδος των μετρήσεων στατικός εντοπισμός. Άρα με απλούστερους δέκτες θα παίρναμε τα ίδια αποτελέσματα και με μικρότερο κόστος. Η αξιοπιστία της επίλυσης που έχουμε μπορεί να ελεγχθεί από τους δύο δείκτες-κριτήρια, που το πρόγραμμα καλεί ως Ratio και Reference Variance (περιγράφηκαν παραπάνω). 18
6. Παράρτημα Τα περιεχόμενα του παραρτήματος διατίθενται σε αναλογική μορφή (έντυπα πεδίου κλπ), οπότε θα σας δοθούν ως έχουν. 19