ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΕΡΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ: ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗ - ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ: ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΙΛΛΙΑΣ ΜΙΧΑΗΛ Επιβλέπων Καθηγητής : Τσούκας Βασίλειος Σέρρες 2013
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. ΠΡΟΛΟΓΟΣ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 1.1. Εισαγωγή... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 1.2. Σκοπός της αναλύσεως των λογιστικών καταστάσεων...σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 1.3.Μέθοδοι αναλύσεως των οικονομικών καταστάσεων Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 1.4.Αριθμοδείκτες... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 1.4.1 Έννοια αριθμοδεικτών... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 1.4.2 Ανάλυση αριθμοδεικτών... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 1.4.3. Κατηγορίες αριθμοδεικτών... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 1.5 Παρουσίαση Εταιριών... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 2.1. Εισαγωγή... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 2.2. Αριθμοδείκτης έμμεσης ή γενικής ρευστότητας... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 2.3 Αριθμοδείκτης άμεσης ή ειδικής ρευστότητας... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 2.4 Δείκτης ταμειακής ρευστότητας... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. ΔΕΙΚΤΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 3.1 Εισαγωγή... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 3.2 Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας ενεργητικού... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 3.3 Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας παγίων... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 3.4 Δείκτης Κυκλοφοριακής Ταχύτητας Απαιτήσεων... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 3.5 Δείκτης Χρόνου Είσπραξης Απαιτήσεων... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 3.6 Δείκτης Κυκλοφοριακής Ταχύτητας Αποθεμάτων... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 4.1 Εισαγωγή... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 4.2 Δείκτης Μικτού Κέρδους ΠωλήσεωνΣφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 4.4 Δείκτης απόδοσης ενεργητικού προ τόκων και φόρων...σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 4.5 Δείκτης Απόδοσης Ιδίων ΚεφαλαίωνΣφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. ΔΕΙΚΤΕΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 5.1 Εισαγωγή... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 5.2 Δείκτης Σχέσεων Κεφαλαίων... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης.
5.3 Δείκτης Συνολικής Δανειακής Επιβάρυνσης... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 5.4 Δείκτης ξένα προς Ιδία (Υπερχρέωσης)... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. 5.5 Δείκτης ίδια προς ξένα κεφάλαια... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. ΕΠΙΛΟΓΟΣ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΕΤΑΙΡΙΩΝ... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης. Βιβλιογραφία... Σφάλμα! Δεν έχει οριστεί σελιδοδείκτης.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Μέσα από τις επόμενες γραμμές θα θέλαμε να εκφράσουμε τις ειλικρινείς μας ευχαριστίες στον επιβλέπων καθηγητή κ. Τσούκα Βασίλειο που συνέβαλε με τη βοήθεια του στην επιτυχή ολοκλήρωση της πτυχιακής εργασίας. Θα θέλαμε λοιπόν να ευχαριστήσουμε το εκπαιδευτικό και διοικητικό προσωπικό του ΤΕΙ Σερρών για τις γνώσεις και τις πλούσιες εμπειρίες που αποκομίσαμε τα τέσσερα χρόνια της φοιτητικής μας δραστηριότητας καθώς και τον κύριο Ορφανό Μιχάλη, λογιστή στην εταιρεία Γ.Β. Καραγιάννης Α.Ε.και Α. Αυγουστάκη για την βοήθεια του στην διεκπεραίωση της εργασίας μας καθώς και για τη ξενάγηση στις επιχειρήσεις. Πάνω από όλους θα θέλαμε να εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας στις οικογένειές μας για την ενθάρρυνση, ηθική συμπαράσταση και οικονομική υποστήριξη που μας προσέφεραν όλα τα χρόνια των σπουδών μας. 1
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Για την εξαγωγή συμπερασμάτων από την ανάλυση των ετήσιων ή περιοδικών οικονομικών εκθέσεων των επιχειρήσεων όπως ο ισολογισμός και η κατάσταση αποτελεσμάτων και διάθεσης κερδών, σημαντικότατο ρόλο παίζουν και οι χρηματοοικονομικοί αριθμοδείκτες. Οι οικονομικοί δείκτες που διαπραγματεύεται η παρούσα εργασία χρησιμοποιούνται από τους ειδικούς αναλυτές για τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων, τον έλεγχο των χρηματοδοτήσεων, τον προσδιορισμό του κινδύνου κ.α. Ο υπολογισμός τους είναι εύκολος, η ερμηνεία τους όμως παρουσιάζει δυσκολίες γιατί παρέχουν μόνο ενδείξεις για την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσει ο αναλυτής και για τα ερωτήματα που πρέπει να θέσει. Επίσης, μετά από παραδείγματα λογιστικών «ατασθαλιών» μεγάλων επιχειρήσεων, η ανάγκη προσδιορισμού λογαριασμών του ισολογισμού που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής από τους οικονομικούς αναλυτές είναι ακόμη εντονότερη αφού οι δείκτες σπάνια δίνουν συγκεκριμένες και σαφείς απαντήσεις. Ο πυρήνας όμως των συμπερασμάτων του αναλυτή βρίσκεται ανάμεσα στους δείκτες. Η εργασία του απαιτεί μια άμεση αντίληψη των εσωτερικών σχέσεων της οικονομίας, του κλάδου και της εταιρίας, καθώς επίσης και των αλλαγών μέσα σε αυτή. Έγκειται στον αναλυτή να διαλέξει τους δείκτες που ταιριάζουν στο είδος της ανάλυσης που κάνει. Αριθμοδείκτης είναι μια σχέση μεταξύ δυο μεγεθών που μπορούν να παρασταθούν είτε σαν λόγος αυτών είτε σαν εκατοστιαία αναλογία αυτών. Αριθμοδείκτης επομένως είναι μια σχέση μεταξύ δύο χαρακτηριστικών δεδομένων της επιχείρησης, ενδεικτική της καθαρής θέσης, του δυναμικού, της δραστηριότητας ή της αποδοτικότητας αυτής. Σχέση ενδεικτική γιατί από δύο δεδομένα παρέχεται ένα νέο στοιχείο. Είναι αυτονόητο ότι ο αριθμοδείκτης είναι χωρίς αξία αν τα μεγέθη από τα οποία αποτελείται έχουν επιλεγεί εσφαλμένα. Πράγματι δεν αρκεί να συνδυάσουμε δύο οποιαδήποτε μεγέθη για να έχουμε ένα ενδιαφέρον νέο στοιχείο, αλλά πρέπει να υπάρχει και μια λογική συσχέτιση μεταξύ των δύο όρων του αριθμοδείκτη. Τα μεγέθη που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν όροι αριθμοδεικτών είναι τα λογιστικά δεδομένα που προκύπτουν από τον ισολογισμό, τους λογαριασμούς εκμετάλλευσης ή το λογαριασμό κερδών και ζημιών. Για την πραγματοποίηση συγκρίσεων μεταξύ περισσότερων επιχειρήσεων, οι 2
αριθμοδείκτες θα έχουν μεγαλύτερη σημασία, εφόσον υπολογίζονται κατά την ίδια χρονική στιγμή του κύκλου εκμετάλλευσης. Οι αριθμοδείκτες αναφέρονται συνηθέστερα σε παρωχημένες καταστάσεις, δεν εξηγούν μια εξέλιξη, απλά την επισημαίνουν. Πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι με τους δείκτες γίνεται εκτίμηση της φερεγγυότητας και της ποιότητας της διαχείρισης των επιχειρήσεων του ίδιου κλάδου. Ένα ακόμα στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπ όψιν είναι η εύκολη μορφοποίηση των χρηματοοικονομικών δεικτών αφού είναι προϊόν επεξεργασίας λογαριασμών που περιλαμβάνονται στις νόμιμα δημοσιευμένες οικονομικές εκθέσεις των επιχειρήσεων. 3
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 1.1. Εισαγωγή Η λογιστική είναι μια από τις μεθόδους που χρησιμοποιεί η επιστήμη και η τεχνική της Χρηματοοικονομικής, για την επεξεργασία στοιχείων τα οποία χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση κάθε πρότασης επενδυτικού περιεχομένου. Σκοπός της Λογιστικής είναι η πληροφόρηση της διοίκησης των επιχειρήσεων για τη σωστή και αποτελεσματική διαχείριση τους, μέσω της συγκέντρωσης, καταγραφής. ταξινόμησης και μελέτης των οικονομικών γεγονότων που συνθέτουν την δραστηριότητα τους. Με την κατάρτιση των χρηματοοικονομικών ή των λογιστικών καταστάσεων ο ρόλος της Λογιστικής, από τεχνικής απόψεως, τελειώνει. Από το σημείο αυτό ξεκινάει μια διαφορετική διαδικασία, η οποία αναφέρεται στη διερεύνηση, ερμηνεία και στη συνέχεια αξιολόγηση των στοιχείων των λογιστικών καταστάσεων. Σύμφωνα με το πρώτο πρότυπο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων, οι οικονομικές καταστάσεις είναι μια δομημένη οικονομική απεικόνιση με συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά της οικονομικής θέσης μιας επιχείρησης. Επίσης, σύμφωνα με το Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο «οικονομικές καταστάσεις είναι οι πίνακες, στους οποίους εμφανίζονται τα στοιχεία του ισολογισμού και ορισμένων άλλων λογαριασμών των οικονομικών μονάδων κεφαλαιώδους σημασίας». Οι λογιστικές καταστάσεις αποτελούν σημαντική πηγή πληροφοριών για τη δραστηριότητα μιας επιχείρησης, γιατί παρέχουν στον ενδιαφερόμενο όλα τα στοιχεία που χρειάζεται να γνωρίζει, όπως τα περιουσιακά στοιχεία, τις πηγές προέλευσης των κεφαλαίων καθώς και τα οικονομικά αποτελέσματα των δραστηριοτήτων της. 4
1.2. Σκοπός της αναλύσεως των λογιστικών καταστάσεων Η ανάλυση των οικονομικών καταστάσεων αποβλέπει όχι στην απλή παράθεση απόλυτων αριθμών, που γίνεται με τις οικονομικές καταστάσεις, αλλά στα συμπεράσματα που προκύπτουν από τις συγκρίσεις διαφορετικών αριθμών των καταστάσεων αυτών. Οι αναλύσεις αυτές έχουν διαφορετικές ερμηνείες για διαφορετικούς ανθρώπους. Δηλαδή, οι πιστωτές μιας επιχείρησης ενδιαφέρονται για την ικανότητα της να εξοφλεί τα χρέη της. Οι προμηθευτές της επιχείρησης ενδιαφέρονται για τη ρευστότητα της και «οι τράπεζες για την ρευστότητα αλλά και την ικανότητα της σε μακροπρόθεσμη περίοδο δανεισμού να εξοφλεί τους τόκους και το κεφάλαιο. Από την πλευρά της η διοίκηση της επιχείρησης ενδιαφέρεται κυρίως για την σύνθεση και την διάρθρωση των κεφαλαίων της, καθώς επίσης και για τις προοπτικές και την κερδοφόρα δυναμικότητα της. Επιπλέον μέσω της ανάλυσης των οικονομικών καταστάσεων μπορεί να γίνει μια αξιολόγηση της διοίκησης της οικονομικής μονάδας, δηλαδή κατά πόσο είναι ικανή και αποτελεσματική στην εκτέλεση των καθηκόντων της. Συγχρόνως, μπορεί να οδηγήσει στην έγκαιρη διάγνωση προβλημάτων επιχειρηματικής φύσης, καθώς επίσης και στην πρόβλεψη της οικονομικής θέσης της επιχείρησης στο μέλλον. Επίσης, οι οικονομικές καταστάσεις δείχνουν τα αποτελέσματα της διαχείρισης των οικονομικών πόρων που έχουν διατεθεί στη διοίκηση. Αυτοί οι λόγοι οδηγούν στη χρήση των δεικτών για να μπορούν να γίνουν συγκρίσεις μεταξύ της εταιρείας και του κλάδου ή να εξεταστεί η διαχρονική πορεία της επιχείρησης. Όπως ήδη αναφέρθηκε, η ανάλυση των οικονομικών καταστάσεων και η τεχνική που χρησιμοποιείται, μπορεί να γίνεται από διαφορετική σκοπιά σύμφωνα με τον σκοπό του κάθε ενδιαφερόμενου. Για αυτόν τον λόγο, είναι χρήσιμο πριν από κάθε ανάλυση να γίνεται ανακατάταξη και ομαδοποίηση κάποιων λογαριασμών των οικονομικών καταστάσεων προκειμένου: Η κατάταξη τους να διευκολύνει τις επιδιώξεις του οικονομικού αναλυτή. Να μειώνονται τα στοιχεία εκείνα που θα χρησιμοποιηθούν για επεξεργασία και μελέτη. Να υπάρχει η δυνατότητα επιλογής ορισμένων αθροισμάτων, καθώς και επί μέρους ποσών, με τα οποία να μπορούν να υπολογιστούν ορισμένοι αριθμοδείκτες. 5
Επιπλέον, για την επίτευξη του σκοπού των οικονομικών καταστάσεων, πρέπει να παρέχονται κάποιες πληροφορίες σχετικές με τα ακόλουθα στοιχεία της επιχείρησης: (α) τα περιουσιακά στοιχεία (β) τις υποχρεώσεις (γ) τα ίδια κεφάλαια (δ) τα έσοδα και τα έξοδα και (ε) τις ταμιακές ροές. 1.3.Μέθοδοι αναλύσεως των οικονομικών καταστάσεων Η ανάλυση περιλαμβάνει κυρίως τρία στάδια: Το πρώτο στάδιο έχει να κάνει με την επιλογή και των υπολογισμό σχέσεων ανάμεσα στα στοιχεία που αναφέρονται στις οικονομικές καταστάσεις, ανάλογα κάθε φορά με τον επιδιωκόμενο σκοπό. Το δεύτερο στάδιο έχει να κάνει με την κατάταξη των στοιχείων με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι δυνατός ο υπολογισμός των σημαντικών σχέσεων, ενώ το τρίτο στάδιο περιλαμβάνει την αξιολόγηση, μελέτη και ερμηνεία των προαναφερθέντων σχέσεων. Αυτά τα στάδια ανάλυσης, κατατάσσονται σε δυο κύριες κατηγορίες: (α) Στις συγκρίσεις και μετρήσεις,έχοντας σαν βάση τα οικονομικά στοιχεία των λογιστικών καταστάσεων δυο ή περισσοτέρων χρήσεων. (β) Στις συγκρίσεις και μετρήσεις, έχοντας σαν βάση τα οικονομικά στοιχεία των λογιστικών καταστάσεων μιας χρήσεως. Στην πρώτη κατηγορία περιλαμβάνονται συγκριτικές καταστάσεις, αριθμοδείκτες, καθώς και αναλύσεις των διαφόρων μεταβολών της οικονομικής κατάστασης μιας μονάδας. Στην δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνεται ο προσδιορισμός των σχέσεων των στοιχείων ενός ισολογισμού και της κατάστασης αποτελεσμάτων χρήσεως. 1.4.Αριθμοδείκτες 1.4.1 Έννοια αριθμοδεικτών Οι αριθμοδείκτες είναι ένα μέσο που διευκολύνει την σύγκριση μεταξύ των ποσών που παρουσιάζονται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Θεωρούνται ένα από τα κυριότερα εργαλεία στην ανάλυση χρηματοοικονομικών καταστάσεων και παριστάνονται συνήθως είτε με την μορφή πηλίκου είτε με την μορφή ποσοστού. 6
Συγκεκριμένα, αριθμοδείκτες είναι οι σχέσεις μεταξύ οικονομικών μεγεθών, λογιστικής ή στατιστικής προελεύσεως, που καταρτίζονται με σκοπό τον προσδιορισμό της πραγματικής θέσεως ή της αποδοτικότητας των διαφόρων τμημάτων ή και ολόκληρων τομέων μιας οικονομικής μονάδας. Έτσι προσδιορίζεται η πραγματική κατάσταση ολόκληρης της οικονομικής μονάδας ή γενικότερα του κλάδου στον οποίο ανήκει η μονάδα αυτή. 1.4.2 Ανάλυση αριθμοδεικτών Οι αριθμοδείκτες βοηθούν τον αναλυτή να παρουσιάσει περιληπτικά και με εύκολα κατανοητό τρόπο τα δεδομένα των οικονομικών καταστάσεων, όπως του ισολογισμού, της κατάστασης αποτελεσμάτων χρήσης και της κατάστασης ταμειακών ροών. Συνδυάζοντας τα ποσά οι αριθμοδείκτες δίνουν μια συνοπτική εικόνα για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της εταιρείας που εξετάζεται. Με την χρήση αυτών μπορούν να καθορίσουν τις ανάγκες χρηματοδότησης της επιχείρησης καθώς επίσης και τις δυνατότητες διαπραγμάτευσης που έχει με τους εξωτερικούς της χρηματοδότες. Έτσι, μπορούμε να πληροφορηθούμε σε γενικές γραμμές για τη ρευστότητα, τη δραστηριότητα, την αποδοτικότητα και την βιωσιμότητα της σε σχέση με τη διάρθρωση των κεφαλαίων μίας επιχείρησης. Επίσης, είναι πολύ σημαντικοί γιατί βοηθούν τον αναλυτή να πραγματοποιήσει: Διαχρονική Ανάλυση, δηλαδή σύγκριση των παρόντων χρηματοοικονομικών στοιχείων της επιχείρησης με τα αντίστοιχα που παρουσίασε η ίδια στο παρελθόν ή θα παρουσιάσει στο προβλεπόμενο μέλλον. Εξετάζεται εάν η χρηματοοικονομική κατάσταση ή απόδοση της επιχείρησης έχει βελτιωθεί ή έχει χειροτερεύσει με την πάροδο του χρόνο». Διαστρωματική Ανάλυση, δηλαδή σύγκριση των χρηματοοικονομικών στοιχείων της επιχείρησης με τα αντίστοιχα παρόμοιων επιχειρήσεων ή τη μέση τιμή του κλάδου στον οποίο ανήκει κατά τη διάρκεια του ίδιου χρονικού διαστήματος. 7
Η χρησιμοποίηση των αριθμοδεικτών δεν βοηθάει μόνο τα άτομα εντός της επιχείρησης, δηλαδή τους εργαζομένους ή τους μετόχους, αλλά και ανθρώπους εκτός αυτής, όπως είναι οι πελάτες, πιστωτές, οικονομικοί αναλυτές και οι δημόσιες υπηρεσίες. Όμως ο υπολογισμός της τιμής ενός μόνο αριθμοδείκτη δεν θα μας βοηθήσει, διότι οι αριθμοδείκτες είναι αλληλοεξαρτώμενοι και θα πρέπει να εξετάζονται σαν σύνολο. Κάποιες φορές η βελτίωση ενός αριθμοδείκτη μπορεί να σημαίνει την επιδείνωση κάποιου άλλου, γι' αυτό είναι απαραίτητο να εξετάζονται όλοι πριν από οποιαδήποτε ερμηνεία τους. Έτσι για να μπορέσουν να υπάρξουν σαφή συμπεράσματα, θα πρέπει να συγκριθεί με τους αντίστοιχους αριθμοδείκτες μιας σειράς προηγούμενων χρήσεων. 8
1.4.3. Κατηγορίες αριθμοδεικτών Οι αριθμοδείκτες ταξινομούνται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται στην κατάρτιση τους και τον τύπο της επιχειρηματικής έρευνας και αναλύσεως που επιδιώκεται. 1. Αριθμοδείκτες Ρευστότητας Αριθμοδείκτης έμμεσης ή γενικής ρευστότητας Αριθμοδείκτης άμεσης ή ειδικής ρευστότητας Αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας 2. Αριθμοδείκτες Δραστηριότητας Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας απαιτήσεων Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού Αριθμοδείκτης ταχύτητας χρόνου είσπραξεις απαιτήσεων Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων 3. Αριθμοδείκτες Αποδοτικότητας Δείκτης Μικτού Κέρδους Πωλήσεων Δείκτης Απόδοσης Ενεργητικού Δείκτης Απόδοσης Ενεργητικού προ Τόκων και Φόρων Δείκτης Απόδοσης Ιδίων Κεφαλαίων Δείκτης Οικονομικής Μόχλευσης Δείκτης καθαρού Περιθωρίου Κέρδους Δείκτης Αποσβέσεως Παγίων Δείκτης Απασχολουμένων Κεφαλαίων Δείκτης Αποσβέσεως Παγίων Δείκτης Αποσβέσεως Προς Πωλήσεις 9
4. Δείκτες Διαρθρώσεως Κεφαλαίων και Βιωσιμότητας Δείκτης Σχέσεων Κεφαλαίων Δείκτης Συνολικής Δανειακής Επιβάρυνση Δείκτης Ξένα προς Ίδια Δείκτης Ίδια προς Ξένα Κεφάλαια Δείκτης Ιδίων Κεφαλαίων προς Πάγια Δείκτης Παγίων προς Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις Δείκτης Ιδίων Κεφαλαίων προς Συνολικά Κεφάλαια Δείκτης Κυκλοφορίας Ενεργητικού Προς Υποχρεώσεις Δείκτης Καλύψεως Τόκων 10
1.5 Παρουσίαση Εταιριών Για την καλύτερη κατανόηση των χρηματοοικονομικών δεικτών θα αναλύσουμε και θα συγκρίνουμε δύο εταιρίες οι οποίες ανήκουν στον ίδιο κλάδο. Οι εταιρίες αυτές δραστηριοποιούνται στον ξενοδοχειακό τομέα και είναι οι εξής : Η εταιρία Γεώργιος Β. Καραγιάννης Α.Ε., στην οποία ανήκει το ξενοδοχείο The Ixian Grand ιδρύθηκε το 1979. Είναι ένα παραθαλάσσιο θέρετρο που προσφέρει μεγάλες εξωτερικές πισίνες με υδρομασάζ και θέα στη θάλασσα. Το περήφανο μέλος των Great Hotels of the World βρίσκεται μόλις λίγα λεπτά μακριά από την Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου.Το The Ixian Grand διαθέτει σύγχρονα δωμάτια και πολυτελείς σουίτες με ιδιωτική πισίνα, που περιβάλλονται από όμορφα διαμορφωμένους κήπους. Στην τιμή του δωματίου περιλαμβάνεται αμερικανικός μπουφές πρωινού. 11
Η εταιρεία ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ΡΟΔΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ ΑΕ ιδρύθηκε το 2003 αποτελούμενη από το ξενοδοχείο Angela Suites and Lobby***.Το ξενοδοχείο βρίσκεται στην πόλη της Ρόδου και έχει δυναμικότητα 40 δωματίων. Το 2010 η εταιρεία μίσθωσε γειτονικό ξενοδοχείο και μετά από πλήρη ανακαίνιση ξεκίνησε η δραστηριότητα του υποκαταστήματος το 2011.Το υποκατάστημα αποτελείται από το ξενοδοχείο OKTOBER*** επίσης στην πόλη της Ρόδου και δυναμικότητας 45 δωματίων. Η εταιρεία απασχολεί 20 άτομα προσωπικό και ο κύκλος εργασιών προέρχεται κατά 70% από πρακτορεία της Ελλάδας και του εξωτερικού και κατά 30% από ιδιώτες. 12
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 2.1. Εισαγωγή Οι αριθμοδείκτες ρευστότητας αξιολογούν την ικανότητα της επιχείρησης να αντιμετωπίζει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της, και βασίζονται σε στοιχεία και δεδομένα του κεφαλαίου κίνησης του ισολογισμού της επιχείρησης. Ο προσδιορισμός της οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης γίνεται μέσω αυτών των αριθμοδεικτών, γεγονός που ενδιαφέρει την διοίκηση της καθώς και τους πιστωτές και μετόχους της. Έτσι, η ύπαρξη ρευστότητας βοηθά την επιχείρηση να καλύπτει τις υποχρεώσεις της, να αποφεύγει τον κίνδυνο δυσφήμισης της, καλλιεργώντας σχέσεις εμπιστοσύνης με τους προμηθευτές της και την αποφυγή δυσμενών συνθηκών για αυτήν, όπως η πτώχευση. Η ύπαρξη επαρκούς ρευστότητας επιτυγχάνεται μέσω της καθημερινής μετατροπής των αποθεμάτων σε πωλήσεις, των πωλήσεων σε απαιτήσεις και των απαιτήσεων σε μετρητά. Εάν δεν υπάρχει όμως επαρκής ρευστότητα σε μια επιχείρηση, τότε κατά συνέπεια η επιχείρηση δεν θα είχε τη δυνατότητα εξόφλησης των υποχρεώσεων της και θα παρουσίαζε δυσχέρεια στις αγορές και στις πωλήσεις. Οι τράπεζες και οι πιστωτές δεν θα της είχαν εμπιστοσύνη με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η πιστοληπτική της ικανότητα. 2.2. Αριθμοδείκτης έμμεσης ή γενικής ρευστότητας Ο Δείκτης αυτός μετράει το περίσσευμα των ρευστών κεφαλαίων πάνω οπό τις τρέχουσες υποχρεώσεις. Το πλεόνασμα των κυκλοφοριακών περιουσιακών στοιχείων πάνω από τις τρέχουσες υποχρεώσεις, παρέχει ένα περιθώριο ασφαλείας για τα άτομα που έχουν επενδύσει χρηματικ ό ποσά στην επιχείρηση. Τιμή του δείκτη γύρω στο 2 κρίνεται ικανοποιητική. Υπολογίζεται εάν διαιρέσουμε το κυκλοφορούν ενεργητικό (συμπεριλαμβάνονται οι μεταβατικοί λογαριασμοί ενεργητικού), με τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις (συμπεριλαμβάνονται οι μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού). 13
Στην περίπτωση της εταιρίας Γεώργιος Β. Καραγιάννης Α.Ε. ο ανάλογος δείκτης για το έτος 2011 είναι: 5.046. 331,66 / 6.851.215,09 = 0,73 Αντίστοιχα η τιμή του δείκτη για τα έτη 2010, 2009 και 2008 είναι 1,04, 1,05 και 0,27. Παρατηρούμε ότι η γενική ρευστότητα της εταιρίας για τα έτη 2010 και 2009 κρίνεται ικανοποιητική. Η εταιρία είναι σε θέση να ικανοποιήσει τις βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις των πιστωτών της και διατηρεί επαρκές κεφάλαιο κινήσεως. Φαίνεται να αντιμετωπίζει πρόβλημα η πιστοληπτική διαβάθμιση από τρίτους κατά τα έτη 2011 και 2008. Επίσης η επιχείρηση έχει κακή ρευστότητα δηλαδή 0,73 και 0,27 αντίστοιχα. Δεν μπορεί να εκπληρώσει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της προς τρίτους και υπάρχει περίπτωση να αντιμετωπίσει πρόβλημα στην υλοποίηση προγραμμάτων αγορών και πωλήσεων. Η ασφυκτική έλλειψη ρευστότητας πιθανόν να προκαλέσει αναβολή στις δραστηριότητες της αν δεν υπάρχουν περιθώρια αντιμετώπισης της κατάστασης. Στην περίπτωση της εταιρίας έτος 2011 είναι: 444.605,87 / 1.601.074,82 = 0,28 Α.Αυγουστάκη Α.Ε. ο ανάλογος δείκτης για το Αντίστοιχα η τιμή του δείκτη για τα έτη 2010, 2009 και 2008 είναι 0,29, 1,12 και 1,36. Σύμφωνα με τα παραπάνω η γενική ρευστότητα της εταιρίας για τα έτη 2009 και 2008 κρίνεται ικανοποιητική ενώ τα έτη 2011 και 2010 έχει χαμηλή ρευστότητα. 14
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ 2.965.123,74 4.633.389,52 5.517.255,19 5.046.331,66 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 11.155.807,39 4.400.567,28 5.277.507,15 6.851.215,09 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % ΜΕΤΑΒΟΛΗ Κ.Ε. 56,26 19,07-8,53 70,18 %ΜΕΤΑΒΟΛΗ Β.Υ. -39,44 19,92 29,81-38,58 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 0.27 1.05 1.04 0.73 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ Α.Ε. ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ 725.053,47 501.314,42 235.459,10 444.605,87 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 532.416,92 448.875,57 825.216,27 1.601.074,82 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % ΜΕΤΑΒΟΛΗ Κ.Ε. -30,85-53,03 88,82-38,67 %ΜΕΤΑΒΟΛΗ Β.Υ. -15,69 83,84 94,01 200,71 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 1.36 1.12 0.29 0.28 15
ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΓΕΝΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 0,27 1,36 403,7 2009 1,05 1,12 6,66 2010 1,04 0,29-72,12 2011 0,73 0,28-61,64 Παρατηρούμε ότι η τιμή του δείκτη γενικής ρευστότητας των εταιριών το 2009 κυμαίνεται στο ίδιο επίπεδο αντίθετα το έτος 2008 με την τιμή της Αγγ. Αυγουστάκη να είναι υψηλότερη κατά 403,7%.Αντίθετα τα έτη 2010 και 2011 ο Γ. Καραγιάννης φαίνεται να έχει καλύτερη ρευστότητα και μάλιστα η τιμή του δείκτη είναι υψηλότερη κατά 72,12% το 2010 και 61,64% το 2011. 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ 0,2 0 2008 2009 2010 2011 16
2.3 Αριθμοδείκτης άμεσης ή ειδικής ρευστότητας Ο δείκτης αυτός δείχνει την δυνατότητα της επιχείρησης να εξυπηρετήσει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της, ρευστοποιώντας τα αμέσως ρευστοποιήσιμα στοιχεία. Αφαιρούνται τα αποθέματα διότι αφ ενός παρουσιάζουν μεταξύ των κυκλοφορούντων περιουσιακών στοιχείων την μικρότερη ρευστότητα, αφ ετέρου από την ρευστοποίηση των αποθεμάτων είναι πολύ πιθανό να προκύψει ζημιά. Τιμή του δείκτη > 1 κρίνεται ικανοποιητικός. Υπολογίζεται εάν διαιρέσουμε το κυκλοφορούν ενεργητικό αφού αφαιρέσουμε τα αποθέματα, με τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. Στην περίπτωση της εταιρίας Γ.Καραγιάννης ο ανάλογος δείκτης για το έτος 2011 είναι: 2.965.123,74-67.334,71/11.155.807,35=0,73 Αντίστοιχα για τα έτη 2008, 2009 και 2010 είναι 0,26, 1,04 και 1,036. Παρατηρούμε ότι τα έτη 2008 και 2011 τα αμέσως ρευστοποιήσιμα στοιχεία της επιχείρησης είναι ανεπαρκή και δεν καλύπτουν τις τρέχουσες υποχρεώσεις της. Εάν δεν προβλέπεται αύξηση στις μελλοντικές πωλήσεις πρέπει να αναζητηθούν νέα κεφάλαια. Αντίθετα τα έτη 2009 και 2010 η ρευστότητα της εταιρίας είναι ικανοποιητική, το οποίο οφείλεται κατά κύριο λόγο στη χαμηλή αξία των αποθεμάτων. Στην περίπτωση της εταιρίας Α. Αυγουστάκη ο ανάλογος δεικτης για το έτος 2011 είναι: 444.605,87-1.511,45/1.601.074,82=0,27 Αντίστοιχα για τα έτη 2008, 2009 και 2010 είναι 1,36, 1,11 και 0,28. Η εταιρία αυτή παρουσιάζει ικανοποιητική ρευστότητα τα έτη 2008 και 2009 ενώ τα έτη 2010 και 2011 ο δείκτης είναι αρκετά μικρότερος της μονάδας με αποτέλεσμα η εταιρία να μην είναι σε θέση να ικανοποιήσει μια ξαφνική απαίτηση καταβολής μετρητών. Κατά συνέπεια, ο δείκτης αυτός δείχνει και πόσο ευπρόσβλητη είναι η επιχείρηση σε πιθανή μεταβολή του οικονομικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο λειτουργεί. 17
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ 2.897.789,03 4.586.086,62 5.471.202,04 5.007.467,6 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ- ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 11.155.807,39 4.400.567,28 5.277.507,15 6.851.215,09 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 0.26 1.04 1.036 0.73 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ Α.Ε. ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % ΜΕΤΑΒΟΛΗ Κ.Ε.- 58.26 19.3 7.97 72.8 ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ %ΜΕΤΑΒΟΛΗ Β.Υ. -60.5 19.92 29.81-38.58 ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ 724.072,68 500.770,53 235.134,87 443.094,42 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ- ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 532.416,92 448.875,57 825.216,27 1.601.074,82 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % ΜΕΤΑΒΟΛΗ Κ.Ε.- -30.8-53.04 88.44-38.8 ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ %ΜΕΤΑΒΟΛΗ Β.Υ. -15.69 83.84 94.01 200.7 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 1.36 1.11 0.28 0.27 18
ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΕΙΔΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 0,26 1,36 403,7 2009 1,04 1,11 6,73 2010 1,036 0,28-72,97 2011 0,73 0,27-63,01 Παρατηρούμε ότι η άμεση ρευστότητα της εταιρίας Γ.Β. Καραγιάννη είναι υψηλότερη για τα έτη 2010 και 2011 και αυτό οφείλεται στα υψηλά αποθέματα που διατηρεί σε σχέση με το ενεργητικό της. 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ 0,2 0 2008 2009 2010 2011 19
2.4 Δείκτης ταμειακής ρευστότητας Ο δείκτης αυτός δείχνει πόσες φορές τα διαθέσιμα περιουσιακά στοιχεία μιας επιχείρησης καλύπτουν τις τρέχουσες και ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Η Τιμή του δείκτη είναι συνήθως <1, ακόμα και οι Τράπεζες δεν εμφανίζουν ταμιακή ρευστότητα μεγαλύτερη της μονάδας. Υπολογίζεται εάν διαιρέσουμε τα διαθέσιμα, με τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. Δείκτης ταμειακής ρευστότητας = διαθεσιμα βραχυπρ.υποχρ. Στην περίπτωση της εταιρίας Γ.Β. Καραγιάννη Α.Ε. ο ανάλογος δείκτης για το έτος 2011 είναι: 12.835,05/6.851.215,09=0,0018 Αντίστοιχα η τιμή του δείκτη για τα έτη 2008, 2009 και 2010 είναι 0,00077, 0,0961 και 0,0011. Παρατηρούμε ότι η τιμή του δείκτη της ταμειακής ρευστότητας για την εταιρία Καραγιάννη είναι πολύ χαμηλό για τα έτη 2008 και 2011, που σημαίνει ότι η εταιρία αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα όσον αφορά την επάρκεια των διαθεσίμων περιουσιακών στοιχείων για την κάλυψη των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων της. Καλύτερη είναι όμως η κατάσταση το έτος 2009. Στην περίπτωση της εταιρίας Α. Αυγουστάκη Α.Ε. ο ανάλογος δείκτης για το έτος 2011 είναι: 3.929,57/1.601.074,82=0,0024 Αντίστοιχα η τιμή του δείκτη για τα έτη 2008, 2009 και 2010 είναι 0,126, 0,11 και 0,018. Παρατηρούμε ότι ο δείκτης ταμειακής ρευστότητας για την εταιρία Α. Αυγουστάκη παρουσιάζει την υψηλότερη τιμή τα έτη 2008 και 2009 και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα διαθέσιμα βρίσκονται σε υψηλό επίπεδο και συγκεκριμένα αποτελούν το 50% του κυκλοφορούντος ενεργητικού. Αντίθετα, τα επόμενα έτη η εταιρία 20
παρουσιάζει πολύ χαμηλή ταμειακή ρευστότητα λόγω του ότι τα διαθέσιμα βρίσκονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα ενώ αυξάνονται σταδιακά και οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. Γενικώς όμως ο δείκτης κινείται σε πολύ χαμηλά επίπεδα. 21
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ 8.672,78 423.138,00 5.889,29 12.835,05 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 11.155.807,35 4.400.567,29 5.277.507,15 6.851.215,09 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % ΜΕΤΑΒΟΛΗ 4772,97-98,6 117,9 47,99 ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ %ΜΕΤΑΒΟΛΗ Β.Υ. -60,55 19,92 29,81-38,58 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 0,00077 0,0961 0,0011 0,0018 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ Α.Ε. ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ 67.201,65 5.405,45 15.365,07 3.929,57 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 532.416,92 448.875,57 825.216,27 1.601.074,82 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % ΜΕΤΑΒΟΛΗ -91,95 184,25-74,42-94,15 ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ %ΜΕΤΑΒΟΛΗ Β.Υ. -15,69 83,84 94,01 200,7 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 0,126 0,11 0,018 0,0024 22
ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΤΑΜΕΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 0,00077 0,126 99,4 2009 0,0961 0,11 14,46 2010 0,0011 0,018 93,8 2011 0,0018 0,0024 33,33 Παρατηρούμε ότι η εταιρία Καραγιάννης παρουσιάζει την χειρότερη ταμειακή ρευστότητα από την εταιρία Αυγουστάκη το έτος 2008 λόγω των υψηλών διαθεσίμων που παρουσιάζει. Αντίθετα τα έτη 2008,2009 και 2010 η εταιρία Αυγουστάκη βρίσκεται σε καλύτερη θέση,κυρίως λόγω των χαμηλών διαθεσίμων που έχει. 0,14 0,12 0,1 0,08 0,06 0,04 ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ 0,02 0 2008 2009 2010 2011 23
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΔΕΙΚΤΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ 3.1 Εισαγωγή Οι δείκτες δραστηριότητας (activity ratios) μετρούν την αποτελεσματικότητα με την οποία η εταιρία χρησιμοποιεί τα περιουσιακό της στοιχεία. Οι δείκτες δραστηριότητας προϋποθέτουν ότι πρέπει να υπάρχει μια ισορροπία μεταξύ των πωλήσεων και των διάφορων περιουσιακών στοιχείων της εταιρίας. 3.2 Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας ενεργητικού Ο δείκτης αυτός εκτιμά την εντατικότατα με την οποία χρησιμοποιεί η επιχείρηση τα περιουσιακά της στοιχεία για να επιτύχει τους στόχους πωλήσεων της. Ένας υψηλός δείκτης εκμετάλλευσης ενεργητικού σημαίνει ότι η επιχείρηση χρησιμοποιεί εντατικά τα περιουσιακά της στοιχεία προκειμένου να πραγματοποιεί τις πωλήσεις της. Ένας χαμηλός δείκτης αποτελεί ένδειξη όχι εντατικής χρησιμοποίησης των περιουσιακών της στοιχείων. Ο δείκτης αυτός στην ουσία μας δείχνει εάν υπάρχει υπερεπένδυση κεφαλαίων στην επιχείρηση σε σχέση με το ύψος των πωλήσεων της. Υπολογίζεται εάν διαιρέσουμε τις πωλήσεις μιας χρήσης με το σύνολο των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης, που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια της ίδιας χρήσης για να πετύχει τις πωλήσεις της. πωλησεις Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού = συν. ενεργ Στην περίπτωση της εταιρίας Γ.Β.Καραγιάννης Α.Ε. ο ανάλογος δείκτης για το έτος 2011 είναι: 5.946.428,44/31.961.608,93=0,186 Αντίστοιχα η τιμή του δείκτη για τα έτη 2008,2009 και 2010 είναι 0,157,0,165 και 0,162. 24
Παρατηρούμε ότι η τιμή του δείκτη δεν είναι υψηλή που σημαίνει ότι η επιχείρηση δεν προβαίνει σε εντατική χρησιμοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων προκειμένου να πραγματοποιήσει τις πωλήσεις της. Η πορεία του δείκτη διαχρονικά είναι ανοδική και αυτό δείχνει έναν ελάχιστα αυξανόμενο βαθμό χρησιμοποίησης του ενεργητικού σε σχέση με τις πωλήσεις της επιχείρησης. Στην περίπτωση της εταιρίας Α. Αυγουστάκη Α.Ε. ο ανάλογος δείκτης για το έτος 2011 είναι: 768.450,66/3.760.872,21=0,204 Για τα έτη 2008,2009 και 2010 είναι 0,124,0,127 και 0,119. Η τιμή του δείκτη διαχρονικά παρουσιάζει πτωτική τάση που πιθανόν να οφείλεται σε μη παραγωγική χρησιμοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων και ίσως να απαιτείται η ρευστοποίηση ενός μέρους αυτών. 25
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΠΩΛΗΣΕΙΣ 5.165.896,83 5.598.634,79 5.442.269,92 5.946.428,44 ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 32.784.425,26 33.728.348,00 33.495.457,6 31.961.608,93 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % ΠΩΛΗΣΕΙΣ 8,37-2,79 9,26 15,1 %ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 2,87-0,69-4,57-2,5 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 0,157 0,165 0,162 0,186 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ Α.Ε. ΠΩΛΗΣΕΙΣ 397.272,24 387.098,58 377.295,67 768.450,66 ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 3.184.858,67 3.029.502,33 3.164.523,71 3.760.872,21 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % ΠΩΛΗΣΕΙΣ -2,56-2,53 103,7 93,43 %ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ -4,87 4,45 18,84 18,08 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 0,124 0,127 0,119 0,204 26
ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 0,157 0,124-21,1 2009 0,165 0,127-23,03 2010 0,162 0,119-26,54 2011 0,186 0,204 9,67 Παρατηρούμε ότι και οι δύο εταιρίες δεν εκμεταλλεύονται τα περιουσιακά τους στοιχεία για να επιτύχουν τους στόχους των πωλήσεων τους. Αυτό ίσως να οφείλεται και σε εξωτερικούς παράγοντες, όπως οι κακές οικονομικές συνθήκες οι οποίες επικρατούν στην αγορά. 0,25 0,2 0,15 0,1 ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ 0,05 0 2008 2009 2010 2011 27
3.3 Δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας παγίων Ο δείκτης αυτός δείχνει τον βαθμό χρησιμοποίησης των παγίων περιουσιακών στοιχείων από την επιχείρηση σε σχέση με τις πωλήσεις της. Επίσης παρέχει ένδειξη του εάν υπάρχει υπερεπένδυση σε πάγια. Όσο μικρότερος είναι ο δείκτης αυτός, τόσο πιο εντατική είναι η χρησιμοποίηση των παγίων περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της. Μείωση ταυ δείκτη αυτού διαχρονικά μπορεί να σημαίνει ότι υπάρχει υπερεπένδυση κεφαλαίων σε πάγια σε σχέση με την δυνατότητα της επιχείρησης για πωλήσεις. Υπολογίζεται εάν διαιρέσουμε τις πωλήσεις μιας χρήσης με το σύνολο του παγίου ενεργητικού που χρησιμοποίησε η επιχείρηση στη χρήση. πωλησεις Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων = παγια. περουσιακα. στοιχεια Στην περίπτωση της εταιρίας Καραγιάννης ο ανάλογος δείκτης για το έτος 2011 είναι: 5.946.428,44/25.811.359,72=0,230 Για τα έτη 2008, 2009 και 2010 είναι 0,184,0,204 και 0,205. Παρατηρούμε ότι ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας των παγίων είναι σχεδόν σταθερά χαμηλός που σημαίνει ότι η διοίκηση της εταιρίας γίνεται περισσότερο αποτελεσματική στη χρησιμοποίηση του παγίου ενεργητικού της. Στην περίπτωση της εταιρίας Αυγουστάκη ο ανάλογος δείκτης για το έτος 2011 είναι: 768.450,66/3.306.644,3=0,232 Αντίστοιχα για τα έτη 2008, 2009 και 2010 είναι 0,167,0,159 και 0,135. Παρατηρούμε ότι στην περίπτωση της Α. Αυγουστάκη ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας των παγίων μειώνεται σχετικώς που σημαίνει ότι υπάρχει κίνδυνος υπερεπένδυσης κεφαλαίων σε πάγια σε σχέση με την δυνατότητα της επιχείρησης για πωλήσεις. 28
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΠΩΛΗΣΕΙΣ 5.165.896,83 5.598.634,79 5.442.269,92 5.946.428,44 ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 27.948.815,27 27.389.520,93 26.569.477,38 25.811.359,72 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % ΠΩΛΗΣΕΙΣ 8,37-2,79 9,26 15,1 %Π.Π.Σ. -2-2,99-2,85-7,64 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 0,184 0,204 0,205 0,230 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ Α.Ε. ΠΩΛΗΣΕΙΣ 397.272,24 387.098,58 377.295,67 768.450,66 ΠΑΓΙΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 2.365.178,52 2.431.267,98 2.778.524,17 3.306.644,30 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % ΠΩΛΗΣΕΙΣ -2,56-2,53 103,7 93,43 %Π.Π.Σ. 2,79 14,28 19 39,8 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 0,167 0,159 0,135 0,232 29
ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΠΑΓΙΩΝ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 0,184 0,167-9,2 2009 0,204 0,159-22,05 2010 0,205 0,135-34,14 2011 0,230 0,232 0,86 Παρατηρούμε ότι ο δείκτης κυκλοφοριακής ταχύτητας παγίων της εταιρίας Α. Αυγουστάκη βρίσκεται σε χαμηλότερα επίπεδα που σημαίνει ότι κάνει εντατικότερη χρήση των παγίων της από την εταιρία Γ.Β. Καραγιάννη. Διαχρονικά παρατηρούμε ότι οι δείκτες παρουσιάζουν σταθερά χαμηλές τιμές, εξέλιξη ή οποία θεωρείται θετική γιατί δείχνει ότι οι εταιρίες γίνονται πιο αποτελεσματικές. 0,25 0,2 0,15 0,1 ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ 0,05 0 2008 2009 2010 2011 30
3.4 Δείκτης Κυκλοφοριακής Ταχύτητας Απαιτήσεων Ο δείκτης αυτός παρουσιάζει το τμήμα των πωλήσεων που είναι δεσμευμένο σε εισπρακτέους λογαριασμούς ή την ταχύτητα με την οποία ανακυκλώνονται οι εισπρακτέοι λογαριασμοί μιας επιχείρησης μέσα σε ένα έτος. Υψηλός δείκτης σημαίνει μικρό χρόνο δέσμευσης των κεφαλαίων και καλύτερη θέση από άποψη χορήγησης πιστώσεων προς την επιχείρηση. Υπολογίζεται εάν διαιρέσουμε τις πωλήσεις της χρήσης με το σύνολο των απαιτήσεων. πωλησεις Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας απαιτήσεων = απαιτή σεις Στην περίπτωση της εταιρίας Γ.Β.Καραγιάννης ο ανάλογος δείκτης για το έτος 2011 είναι: 5.946.428,44/4.968.164,55=1,196 Αντίστοιχα η τιμή του δείκτη για τα έτη 2008, 2009 και 2010 είναι 1,78,1,34 και 1,001. Παρατηρούμε ότι η εταιρία Καραγιάννη διαχρονικά μειώνει το δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας απαιτήσεων που σημαίνει ότι οι απαιτήσεις δεν εισπράττονται σε συντομότερο διάστημα. Στην περίπτωση της εταιρίας Αυγουστάκη ο ανάλογος δείκτης για το έτος 2011 είναι: 768.450,66/250.966,48=3.062 Αντίστοιχα η τιμή του δείκτη για τα έτη 2008,2009 και 2010 είναι 0,617,0,885 και 1.826. Παρατηρούμε ότι η εταιρία Αυγουστάκη διαχρονικά αυξάνει το δείκτη κυκλοφοριακής ταχύτητας απαιτήσεων που σημαίνει ότι οι απαιτήσεις εισπράττονται σε συντομότερο διάστημα. 31
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΠΩΛΗΣΕΙΣ 5.165.896,83 5.598.634,79 5.442.269,92 5.946.428,44 ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 2.889.116,25 4.162.948,62 5.436.642,75 4.968.164,55 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % ΠΩΛΗΣΕΙΣ 8.37-2.79 9.26 15.1 %ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 44.09 30.59-8.61 71.96 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 1.78 1.34 1.001 1.196 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ Α.Ε. ΠΩΛΗΣΕΙΣ 397.272,24 387.098,58 377.295,67 768.450,66 ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 643.672,66 437.166,71 206.571,43 250.966,48 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % ΠΩΛΗΣΕΙΣ -2.56-2.53 103.67 93.43 %ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ -32.08-52.7 21.49-61.01 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 0.617 0.885 1.826 3.062 32
ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 1,78 0,617-65,33 2009 1,34 0,885-33,95 2010 1,001 1,826 82,41 2011 1,196 3,062 156,02 Παρατηρούμε ότι η εταιρία Αυγουστάκη διαχρονικά παρουσιάζει υψηλότερο δείκτη, που σημαίνει ότι είναι αποτελεσματικότερη από την Καραγιάννη όσον αφορά την είσπραξη των απαιτήσεων της, εκτός από το έτος 2008 και 2009 όπου ο δείκτης είναι χαμηλός και οφείλεται στο μεγάλο υπόλοιπο των χρεωστών της. 3,5 3 2,5 2 1,5 1 ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ 0,5 0 2008 2009 2010 2011 33
3.5 Δείκτης Χρόνου Είσπραξης Απαιτήσεων Ο Δείκτης αυτός δείχνει σε πόσες ημέρες η επιχείρηση περιμένει να εισπράξει τις απαιτήσεις της. από την στιγμή που πραγματοποιήθηκαν οι πωλήσεις. Όσο μικρότερος είναι ο χρόνος αυτός, τόσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα είσπραξης, άρα μικρότερος ο χρόνος δέσμευσης των κεφαλαίων, καλύτερη η θέση της επιχείρησης από απόψεως χορηγουμένων πιστώσεων και μικρότερη η πιθανότητα ζημιών από επισφαλείς απαιτήσεις. Υπολογίζεται εάν το αποτέλεσμα του πολλαπλασιασμού των απαιτήσεων με τις 365 ημέρες, το διαιρέσουμε με τις ετήσιες πωλήσεις απαιτήσεις * 365 Δείκτης χρόνου είσπραξης απαιτήσεων = ετησιες. πωλησεις Στην περίπτωση της εταιρίας Γ.Β.Καραγιάννης ο ανάλογος δείκτης για το έτος 2011 είναι: 4.968.164,55*365/5.946.428,44=304,95 Αντίστοιχα η τιμή του δείκτη για τα έτη 2008,2009 και 2010 είναι 204,13 271,4 και364,62. Παρατηρούμε ότι η μέση διάρκεια είσπραξης απαιτήσεων τα έτη 2010 και 2011 είναι κατά μέσο όρο 300 ημέρες που συνεπάγεται ότι είναι πολύ κακή. Αυτό σημαίνει ότι η επιχείρηση αντιμετωπίζει προβλήματα στην έγκαιρη είσπραξη των απαιτήσεων. Όπως και το έτος 2008 ο δείκτης μειώνεται στις 100 ημέρες που πάλι δεν θεωρείται μια ικανοποιητική χρονική διάρκεια για την είσπραξη των απαιτήσεων της. Στην περίπτωση της εταιρίας Αυγουστάκη ο ανάλογος δείκτης για το έτος 2011 είναι: 250.966,48*365/768.450,66=119,2 Αντίστοιχα η τιμά του δείκτη για τα έτη 2008, 2009 και 2010 είναι 591,38,412,21 και199,8. Παρατηρούμαι ότι ο δείκτης χρόνου είσπραξης των απαιτήσεων της εταιρίας Αυγουστάκη για τα έτη 2010 και 2011 κινείται σε ικανοποιητικά επίπεδα σε σχέση με τα έτη 2008 και 2009 που αγγίζει τις 500 ημέρες κατά μέσο όρο, το οποίο οφείλεται στο υψηλό ποσό που οφείλουν οι χρεώστες. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται αναθεώρηση της πιστωτικής της πολιτικής, το οποίο προφανώς συνέβη και ο δείκτης επανέρχεται σταδιακά σε χαμηλότερα επίπεδα. 34
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 1.054.527.431,25 1.519.476.246,3 1.984.374.603,75 1.813.380.060,75 *365 ΕΤΗΣΙΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ 5.165.896,83 5.598.634,79 5.442.269,92 5.946.428,44 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % 44 30,59-8,61 71,96 ΑΠΑΤΗΣΕΙΣ*365 %Ε.Π. 8,37-2,79 9,26 15,1 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 204,13 271,4 364,62 304,95 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ Α.Ε. ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ 234.940.520,9 159.565.849,15 75.398.571,95 91.602.765,2 *365 ΕΤΗΣΙΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ 397.272,24 387.098,58 377.295,67 768.450,66 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % -32,08-52,74 21,5-61,01 ΑΠΑΤΗΣΕΙΣ*365 %Ε.Π. -2,56-2,53 103,67 93,43 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 591,38 412,21 199,8 119,2 35
ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΧΡΟΝΟΥ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 204,13 591,38 189,7 2009 271,4 412,21 51,88 2010 364,62 199,8-45,2 2011 304,95 119,2-60,9 Παρατηρούμε ότι και οι δυο εταιρίες έχουν κακό χρόνο είσπραξης απαιτήσεων και δείχνει ότι οι δεν ακολουθούν σωστή πιστωτική πολιτική. Μόνο η εταιρία Αυγουστάκη φαίνεται να έχει βελτιώσει αυτήν της την πολιτική κατά τα έτη 2010 και 2011. 600 500 400 300 200 ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ 100 0 2008 2009 2010 2011 36
3.6 Δείκτης Κυκλοφοριακής Ταχύτητας Αποθεμάτων Ο Δείκτης αυτός μετράει τον μέσο ρυθμό ταχύτητας με τον οποίο τα αποθέματα εισέρχονται και εξέρχονται από την Επιχείρηση. Με άλλα λόγια δείχνει πόσες φορές η επιχείρηση ξεπούλησε τα εμπορεύματα της και έπρεπε να ξαναγεμίσει τις αποθήκες της μέσα σε ένα οικονομικό έτος. Υψηλή τιμή του δείκτη πιθανόν να αποτελεί ένδειξη επιτυχούς διαχείρισης των αποθεμάτων και καλής ταμειακής θέσης της επιχείρησης. Χαμηλή τιμή του δείκτη πιθανόν να σημαίνει ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα γίνεται με αργούς ρυθμούς, που έχει σαν αποτέλεσμα την δέσμευση κεφαλαίων στα αποθέματα σε σχέση με τις πωλήσεις, επίσης η επιχείρηση είναι υποχρεωμένη να διατηρεί υψηλή ρευστότητα για να ικανοποιεί τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Υπολογίζεται διαιρώντας το κόστος πωλήσεων δια των αποθεμάτων της εταιρίας. κόστος. πωλήσεων Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων= μέσα. αποθέματα Στην περίπτωση της εταιρίας Γ.Β.Καραγιάννη ο ανάλογος δείκτης για το έτος 2011 είναι: 4.365.069,07/5.485.082,81=0,795 Αντίστοιχα ο δείκτης για τα έτη 2008, 2009 και 2010 είναι 0,779,1,44 και 0,756. Παρατηρούμε ότι η κυκλοφοριακή ταχύτητα των αποθεμάτων της εταιρίας Καραγιάννη όλα τα έτη ήταν πολύ χαμηλή σε όλα τα έτη, εκτός από το 2009 που γίνεται μικρή αύξηση, που έχει σαν αποτέλεσμα την δέσμευση κεφαλαίων στα αποθέματα σε σχέση με τις πωλήσεις. Στην περίπτωση της εταιρίας Αυγουστάκη ο ανάλογος δείκτης για το έτος 2011 είναι: 54.604,69/20.829,83=2,62 Αντίστοιχα για τα έτη 2008,2009 και 2010 είναι 7,57,6,86 και 7,61. 37
Παρατηρούμε ότι η κυκλοφοριακή ταχύτητα των αποθεμάτων της εταιρίας Αυγουστάκη κρίνεται ικανοποιητική ειδικά κατά τα έτη 2008 και 2010 με μια τάση μείωσης του ρυθμού ανακύκλωσης των αποθεμάτων η οποία σταδιακά επιδεινώνεται το έτος 2011 με αποτέλεσμα τη δέσμευση υψηλών κεφαλαίων στα αποθέματα σε σχέση με τις πωλήσεις. 38
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΚΟΣΤΟΣ 4.173.893,6 4.299.918,04 4.050.734,03 4.365.069,07 ΠΩΛΗΣΕΩΝ Μ. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 5.356.585,81 2.976.085,81 5.356.585,81 5.485.082,81 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % Κ.Π. 3,01-5,79 7,75 4,58 %ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ -44,6 79,98 2,39 2,39 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 0,779 1,44 0,756 0,795 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ Α.Ε. ΚΟΣΤΟΣ 151.349,59 142.986,82 158.456,54 54.604,64 ΠΩΛΗΣΕΩΝ Μ. ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 19.979,83 20.829,83 20.829,83 20.829,83 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 % Κ.Π. -5,52 10,81-65,53-63,92 %ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ 4,25 0 0 4,25 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 7,57 6,86 7,61 2,62 39
ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 0,779 7,57 872,14 2009 1,44 6,86 376,38 2010 0,756 7,61 906,6 2011 0,795 2,62 229,5 Παρατηρούμε ότι η εταιρία Αυγουστάκη ειδικά τα έτη 2008 και 2010 κάνει καλή διαχείριση των αποθεμάτων της ενώ το έτος 2011 ο δείκτης παρουσιάζει πτώση που δείχνει πρόβλημα στην ποιότητα της ρευστότητας. Οσον αφορά την εταιρία Καραγιάννης ο δείκτης είναι πολύ χαμηλότερος από εκείνον της Αυγουστάκη και διαχρονικά μειώνεται όλο και περισσότερο, εκτος από το ετος 2009 που υπάρχει μια μικρή αύξηση, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι η επιχείρηση έχει όλο και υψηλότερο κόστος διαχείρισης των αποθεμάτων αλλά υπάρχει και κίνδυνος απαξίωσης τους. 8 7 6 5 4 3 2 1 0 2008 2009 2010 2011 ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ 40
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΔΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 4.1 Εισαγωγή Πολλοί χρηματοοικονομικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι δείκτες απόδοσης ενεργητικού είναι οι πιο σημαντικοί διότι λαμβάνουν υπόψη τους τόσο τους μέτοχους όσο και τους δανειστές της εταιρίας και δεν επηρεάζονται από την κεφαλαιακή δομή της εταιρίας, δηλαδή την αναλογία ίδιων προς ξένα κεφάλαια. Άλλοι αναλυτές προτιμούν τους δείκτες απόδοσης ιδίων κεφαλαίων διότι όπως υποστηρίζουν το πιο σημαντικό για τους μετόχους είναι η απόδοση των ίδιων κεφαλαίων. Τα παραπάνω μεγέθη μέτρησης της αποδοτικότητας μιας εταιρίας είναι χρήσιμα ανάλογα με το σκοπό χρήσης τους. 4.2 Δείκτης Μικτού Κέρδους Πωλήσεων Ο δείκτης αυτός είναι σημαντικός για τις βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις, διότι παρέχει ένα μέτρο αξιολόγησης της αποδοτικότητας τους. Μια επιχείρηση θεωρείται επιτυχημένη, όταν έχει μεγάλο ποσοστό μικτού κέρδους που να της επιτρέπει να καλύπτει τα λειτουργικά και άλλα έξοδα της και συγχρόνως της αφήνει ικανοποιητικό καθαρό κέρδος σε σχέση με τις πωλήσεις και τα ίδια κεφάλαια που απασχολεί. Ένας υψηλός δείκτης δείχνει την ικανότητα της διοίκησης να επιτυγχάνει φθηνές αγορές και να πουλάει σε υψηλές τιμές ενώ ένας χαμηλός δείκτης δείχνει το αντίθετο. Υπολογίζεται εάν διαιρέσουμε τα μικτά κέρδη εκμεταλλεύσεως με τις πωλήσεις της χρήσης. πωλή σεις κόστος. πωληθέντων Δείκτης Μικτού Κέρδους Πωλήσεων= πωλήσεις Στην περίπτωση της εταιρίας Γ.Β.Καραγιάννης για το έτος 2011 ο ανάλογος δείκτης είναι: 1.581.359,37/5.946.428,44=0.265 ή 26.5% 41
Αντίστοιχα η τιμή του δείκτη για τα έτη 2008,2009 και 2010 είναι 0.192,0.231 και 0.255. Παρατηρούμε οπ η τιμή του δείκτη βρίσκεται σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο και διαχρονικά αυξάνεται, εξέλιξη η οποία είναι θετική, διότι δείχνει την ικανότητα της εταιρίας να επιτυγχάνει φθηνές αγορές και να πωλεί σε υψηλές τιμές. Στην περίπτωση της εταιρίας Α.Αυγουστάκη ο ανάλογος δείκτης είναι για το έτος 2011: 713.845,97/768.450,66=0.928 ή 92.8% Αντίστοιχα η τιμή του δείκτη για τα έτη 2008, 2009 και 2010 είναι 0.619,0.630 και 0.580. Παρατηρούμε ότι ο δείκτης κυμαίνεται σε ικανοποιητικά επίπεδα και η ανοδική πορεία του αντανακλά ένα συνεχώς βελτιούμενο ποσοστό μικτού κέρδους, το οποίο συνοδεύεται από αυξανόμενες πωλήσεις και οδηγεί σε υψηλότερα μικτά κέρδη. Αυτό δείχνει ότι η δραστηριότητα της επιχείρησης και η πολιτική τιμών που ακολουθείται είναι αποτελεσματική. Η τιμή του δείκτη για το έτος 2010 είναι χαμηλή σε σχέση με τα άλλα έτη και οφείλεται στην αύξηση του κόστους πωλήσεων σε συνδυασμό με την μικρή αύξηση των πωλήσεων. 42
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 %ΠΩΛΗΣΕΙΣ-Κ.Π. 30,91 7,14 13,64 59,3 %ΠΩΛΗΣΕΙΣ 8,37-2,79 9,26 15,1 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 0,192 0,231 0,255 0,265 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ Α.Ε. ΠΩΛΗΣΕΙΣ- 992.003,23 1.298.716,75 1.391.535,89 1.581.359,37 ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘ. ΠΩΛΗΣΕΙΣ 5.165.896,83 5.598.634,79 5.442.269,92 5.946.428,44 ΠΩΛΗΣΕΙΣ- 245.922,65 244.111,76 218.839,13 713.845,97 ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘ. ΠΩΛΗΣΕΙΣ 397.272,24 387.098,58 377.295,67 768.450,66 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 %ΠΩΛΗΣΕΙΣ-Κ.Π. -0,73-10,35 226,19 190,27 %ΠΩΛΗΣΕΙΣ -2,56-2,53 103,67 93,43 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 0,619 0,630 0,580 0,928 43
ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΜΙΚΤΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008 0,192 0,619 222,39 2009 0,231 0,630 172,72 2010 0,255 0,580 127,45 2011 0,265 0,928 250,18 Ο δείκτης της εταιρίας Αυγουστάκη είναι σε πολύ καλύτερο επίπεδο από αυτόν του Καραγιάννη. Τα επόμενα έτη αυξάνεται και δείχνει ότι η εταιρία έχει μεγαλύτερο περιθώριο πραγματοποίησης κερδών. Αυτό ίσως να οφείλεται στην ικανότητα της εταιρίας να ελέγχει και να ελαχιστοποιεί το κόστος αγοράς των προϊόντων της ή στο γεγονός ότι ακολουθεί καλύτερη τιμολογιακή πολιτική από την εταιρία Καραγιάννης. 1 0,8 0,6 0,4 ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ 0,2 0 2008 2009 2010 2011 44
4.3 Δείκτης Απόδοσης Ενεργητικού Η απόδοση του ενεργητικού μιας επιχείρησης αντανακλά την ικανότητα της διοίκησης της να χρησιμοποιεί τους οικονομικούς πόρους της επιχείρησης για να δημιουργεί καθαρά κέρδη. Με άλλα λόγια ο δείκτης αυτός μετρά την απόδοση όλων των επενδυμένων κεφαλαίων (ιδίων και ξένων) μιας επιχείρησης. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφερθεί ότι η απόδοση ενεργητικού ποικίλλει από κλάδο σε κλάδο, αλλά και από επιχείρηση σε επιχείρηση του ίδιου κλάδου. Υπολογίζεται εάν διαιρέσουμε τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους με το σύνολο του ενεργητικού. κέρδη. μετά. από. φόρους Δείκτης Απόδοσης Ενεργητικού= συν. ενεργ. Στην περίπτωση της εταιρίας Γ.Β.Καραγιάννης ο ανάλογος δείκτης για το έτος 2011 είναι: -1.145.095,63/31.961.608,93=-0,036 ή -3,6% Αντίστοιχα η τιμή του δείκτη για τα έτη 2008, 2009 και 2010 είναι:-0,0098, 0,0018 και -0,021. Παρατηρούμε ότι η τιμή του δείκτη κυμαίνεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα που σημαίνει ότι η ικανότητα της επιχείρησης να δημιουργεί κέρδη είναι ανεπαρκής. Αυτό οφείλεται πιθανόν στα υψηλά διοικητικά έξοδα και σε υπερεπένδυση των κεφαλαίων σε σύγκριση με τις πωλήσεις. Το έτος 2011 η τιμή του δείκτη είναι η χαμηλότερη λόγω του χαμηλού μικτού περιθωρίου κέρδους που ίσως να οφείλεται στις κακές οικονομικές συνθήκες που επικρατούν. Στην περίπτωση της εταιρίας Αυγουστάκη ο ανάλογος δείκτης το 2011 είναι: -516.955,50/768.450,66=-0,67 ή -67% Αντίστοιχα η τιμή του δείκτη για τα έτη 2008, 2009 και 2010 είναι 0,054,0,028 και -0,68. Παρατηρούμε ότι η τιμή του δείκτη τα έτη 2010 και 2011 είναι παρα πολύ χαμηλή και αυτό οφείλεται στο χαμηλό όγκο των πωλήσεων σε αντίθεση με το υψηλό κόστος πωλήσεων αλλά και στα υψηλά διοικητικά έξοδα. 45
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Α.Ε. ΚΕΡΔΗ ΜΕΤΑ -323.303,08 60.207,19-697.956,54-1.145.095,63 ΦΟΡΩΝ ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ 32.784.425,26 33.728.348,00 33.495.457,66 31.961.608,93 ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 %Κ.Μ.Φ. -118,62-1259 -64,06-454,18 %ΣΥΝ. ΕΝΕΡΓ. 2,87-0,69-4,57-2,5 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ -0,0098 0,0018-0,021-0,036 ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ Α.Ε. ΚΕΡΔΗ ΜΕΤΑ 21.367,31 10.945,56-256.686,63-516.955,5 ΦΟΡΩΝ ΣΥΝΟΛΟ 397.272,24 387.098,58 377.295,67 768.450,66 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΕΤΗ 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2008-2011 %Κ.Μ.Φ. -48,77-2445 -101,4-2519 %ΣΥΝ. ΕΝΕΡΓ. -2,56-2,53 103,67 93,43 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ 0,054 0,028-0,68-0,67 46
ΣΥΓΚΡΙΣΕΙΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΙΣΟΛ. ΤΕΛΙΚΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ Γ.Β. ΚΑΡΑΓ. ΑΓΓΕΛ. ΑΥΓΟΥΣΤ. ΕΤΗ ΤΙΜΗ ΤΙΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ% 2008-0,0098 0,054-651 2009 0,0018 0,028 1455 2010-0,021-0,68 3138,09 2011-0,036-0,67 1761,11 Παρατηρούμε ότι η τιμή του δείκτη και στις δυο εταιρίες είναι σημαντικά χαμηλή και αυτό σημαίνει ότι η ικανότητα των επιχειρήσεων να δημιουργήσουν κέρδη είναι ανεπαρκής. Και οι δυο εταιρίες αντιμετωπίζουν πρόβλημα και αυτό οφείλεται στην υπερεπένδυση κεφαλαίων τους. 0,1 0-0,1-0,2-0,3-0,4 ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ -0,5-0,6-0,7 2008 2009 2010 2011 47