ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ MBA ΤΕΙ ΣΕΡΡΩΝ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ρ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΣΙΛΑΣ

Transcript

1 ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ MBA ΤΕΙ ΣΕΡΡΩΝ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ρ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΑΣΙΛΑΣ 1

2 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Χρηµατοοικονοµική ανάλυση ονοµάζεται η διαδικασία άντλησης οικονοµικών πληροφοριών από τα χρηµατοοικονοµικά στοιχεία µιας επιχείρησης. Τα χρηµατοοικονοµικά στοιχεία µπορεί να περιλαµβάνονται στις οικονοµικές ή λογιστικές καταστάσεις των επιχειρήσεων, αλλά µπορεί και να µην περιλαµβάνονται σ αυτές (π.χ. µερίδιο αγοράς, βαθµός συγκέντρωσης κλάδου). Η ανάλυση λογιστικών καταστάσεων αντλεί πληροφορίες οι οποίες προέρχονται µόνο από τις λογιστικές καταστάσεις της επιχείρησης ή γενικότερα από τα λογιστικά της βιβλία. Οι σηµαντικότερες οικονοµικές καταστάσεις που δηµοσιεύονται είναι η κατάσταση του ισολογισµού, η κατάσταση αποτελεσµάτων χρήσης (ΚΑΧ), ο πίνακας διάθεσης των αποτελεσµάτων και η κατάσταση των ταµιακών ροών. 2

3 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Ο ισολογισµός µιας επιχείρησης αποτελεί µια έκθεση των στοιχείων του ενεργητικού, του παθητικού και της καθαρής θέσης της επιχείρησης µια δεδοµένη χρονική στιγµή, συνήθως την τελευταία µέρα του λογιστικού κυκλώµατος ή της λογιστικής χρήσης. Με άλλα λόγια, ο ισολογισµός δείχνει τα µέσα που έχει στην κατοχή της η επιχείρηση για την προώθηση της δραστηριότητας της και τον τρόπο µε τον οποίο χρηµατοδοτήθηκε η απόκτηση των µέσων αυτών. Η ΚΑΧ εµφανίζει το αποτέλεσµα (δηλαδή το κέρδος ή την ζηµία) από την δραστηριότητα της επιχείρησης κατά τη διάρκεια µιας ιδιαίτερης χρονικής περιόδου, συνήθως ενός έτους. Από τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι ενώ ο ισολογισµός αποτελεί µια φωτογραφία της χρηµατοοικονοµικής κατάστασης της επιχείρησης µια συγκεκριµένη στιγµή στο χρόνο, τα αποτελέσµατα χρήσης παρουσιάζουν την διαχείριση των µέσων που εµφανίζονται στον ισολογισµό της 3 επιχείρησης κατά τη διάρκεια µιας περιόδου. Συνεπώς ο ισολογισµός είναι στατικός, ενώ η ΚΑΧ δυναµική.

4 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Ο πίνακας διάθεσης των αποτελεσµάτων εµφανίζει τον τρόπο µε τον οποίο η επιχείρηση διέθεσε τα αποτελέσµατα της χρήσης. Η κατάσταση ταµειακών ροών εµφανίζει τις εισπράξεις και τις πληρωµές που πραγµατοποίησε η επιχείρηση κατά τη διάρκεια µιας περιόδου για την οποία καταρτίστηκε η κατάσταση αυτή. Η ανάλυση των παραπάνω οικονοµικών καταστάσεων βοηθά τους αναλυτές (είτε είναι εσωτερικοί, είτε εξωτερικοί) να καθορίσουν τις ανάγκες χρηµατοδότησης της επιχείρησης, καθώς επίσης και τις δυνατότητες διαπραγµάτευσης που έχει µε τους εξωτερικούς της χρηµατοδότες. Τα µέσα τα οποία χρησιµοποιούνται για την ανάλυση αυτή είναι συνήθως οι χρηµατοοικονοµικοί δείκτες ή αριθµοδείκτες. 4

5 ΤΑ ΕΙ Η ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ Οριζόντια Ανάλυση ή ιαχρονική Ανάλυση. Τεχνική που περιλαµβάνει συγκρίσεις λογαριασµών µιας επιχειρηµατικής οντότητας για µια σειρά ετών 3-5. Ανάλυση Τάσης. Παρόµοια τεχνική µε την οριζόντια ανάλυση. Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι στα πρώτα δεδοµένα δίδεται το ειδικό βάρος 100 που αποτελεί και το έτος βάσης. Κάθετη Ανάλυση ή Ανάλυση Κοινού Μεγέθους. Η χρησιµότητα της ανάλυσης αυτής είναι ότι µας δείχνει άµεσα τη σηµαντικότητα κάθε στοιχείου ως προς το σύνολο των τελικών λογαριασµών. Η τεχνική αυτή απαιτεί οι τελικοί λογαριασµοί (αποτελέσµατα χρήσεως, κατάσταση ισολογισµού) να εκφράζονται ως ποσοστά πάνω στο σύνολο (πωλήσεων ή ενεργητικού, αντίστοιχα). Ανάλυση Αριθµοδεικτών. Τεχνική που περιλαµβάνει σύγκριση 5 στοιχείων. Το αποτέλεσµα είναι µια ποσοστιαία παραγοντική σχέση (πόσες φορές). Οι αριθµοδείκτες είναι αναρίθµητοι.

6 ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ Έτη Πωλήσεις , , ,500 6

7 ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΑΣΗΣ Έτη ΤΆΣΗ ,5 7

8 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΑΣΗΣ Εστιάζει σε ανοδικές και καθοδικές τάσεις και όχι σε απόλυτους αριθµούς. Χρησιµεύει για συγκρίσεις σε επιχειρήσεις µε διαφορετικές τάξεις µεθόδους. Περιορισµός: Μόνο στην ίδια χρονική περίοδο. Αγνοεί απόλυτα αριθµητικά µεγέθη που οφείλονται σε τάξεις µεγεθών 8

9 ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ Έτη Επ. Α Πωλήσεις Τάση της Α Επ. Β Πωλήσεις Τάση της Β , , , , ,6 7, , , ,6 8, , , ,0 12, , , ,6 16, ,6 9

10 ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ ΚΑΘΕΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ Αποτελέσµατα Χρήσεως Α Κατάσταση Ισολογισµού Α Πωλήσεις 80, % Πάγιο 200,000 66,7% Μείον: Κόστος Πωλ 40,000 50% Κυκλοφορούν 100,000 33% Ακαθάριστο Κέρ. 40,000 50% Συν: Άλλα Έσοδα 0 Μείον: Ολες οι απάνες ιοικητικές 4,000 Marketing 8,000 Πωλήσεων 8,000 Χρηµ/κές 4,000 Σύνολο: 24,000 5% 10% 10% 5% 30% Επενδυµένο Κεφάλαιο: 300,000, % Καθαρά Κέρδη προ Φόρων 16,000 Μείον: Φόρους 8,000 Καθαρά Κέρδη µετά φόρων 8,000 Μείον: Μερίσµατα 4,000 ΚΑΘΑΡΑ ΚΕΡ Η ΧΡΗΣΗΣ 4,000 20% 10% 10% 5% 5% 10

11 ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΩΝ Η Συγκριτική Ανάλυση γίνετε σε τρία επίπεδα: 1. Ανάλυση Τάσεων. Σύγκριση δεικτών µιας επιχείρησης για ένα οικονοµικό έτος µε τους αντίστοιχους δείκτες προηγουµένων ετών. 2. Ανάλυση Ανταγωνιστών. Σύγκριση των δεικτών της επιχείρησης µας µε τους αντίστοιχους των ανταγωνιστών. Από την ανάλυση των αριθµοδεικτών κρίνονται οι αποφάσεις της διοίκησης. Εµφανίζονται οι δυνατότητες ή αδυναµίες της επιχείρησης. 3. Ανάλυση υνατοτήτων. Σύγκριση εικτών της επιχείρησης µε τους αντίστοιχους µέσους όρους του κλάδου. Με την ανάλυση δυνατοτήτων παρέχονται πληροφορίες που αφορούν: Εξέλιξη της επιχείρησης µε το µέσο όρο του κλάδου. Πόσο τα µακροοικονοµικά µεγέθη επηρεάζουν την απόδοση της επιχείρησης. Κατά πόσο η απόδοση της επιχείρησης ακολουθεί τους κανόνες 11 της παραγωγικής διαδικασίας του κλάδου.

12 ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΩΝ Οι περιορισµοί και οι αδυναµίες των Αριθµοδεικτών πηγάζουν από τα ίδια τα στοιχεία των τελικών λογαριασµών. Οι τελικοί λογαριασµοί αναφέρονται σε παρελθοντικά οικονοµικά έτη, άρα είναι απολογιστικού χαρακτήρα µε περιορισµένη σηµασία για µελλοντική χρήση. Π.χ. προβλέψεις. 12

13 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΩΝ Αριθµοδείκτες Ρευστότητας. Αριθµοδείκτες ραστηριότητας. Αριθµοδείκτες Κεφαλαιακής ιάρθρωσης ή Χρέους ή Μόχλευσης. Αριθµοδείκτες Αποδοτικότητας.. Επενδυτικοί Αριθµοδείκτες ή Αποτίµησης. 13

14 ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Οι Αριθµοδείκτες Ρευστότητας αποτελούν µέρος του Κεφαλαίου Κίνησης και δείχνουν την ικανότητα της επιχείρησης να εκπληρώνει τις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της από τα στοιχεία του κυκλοφορούντος ενεργητικού. Κύριοι Αριθµοδείκτες: 1. Αριθµοδείκτης Γενικής ή Κυκλοφοριακής Ρευστότητας 2. Αριθµοδείκτης Ειδικής ή Άµεσης ή Πραγµατικής Ρευστότητας 3. Αριθµοδείκτης Μετρητών 14

15 ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ Ή ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Αριθµοδείκτης Γενικής Ρευστότητας = Κυκλοφορούν Ενεργητικό Βραχυχρόνιες Υποχρεώσεις Συγκρίνει τις υποχρεώσεις που είναι πληρωτέες σε 12 µήνες µε τα στοιχεία του ενεργητικού που είτε είναι είτε θα γίνουν ρευστά στην ίδια χρονική περίοδο. Το κυκλοφορούν ενεργητικό περιλαµβάνει αποθέµατα, απαιτήσεις, χρεόγραφα και διαθέσιµα. Οι βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις περιλαµβάνουν προµηθευτές, γραµµάτια πληρωτέα, φόρους, τέλη, ασφάλιστρα. Όσο µεγαλύτερος ο δείκτης τόσο µεγαλύτερη ρευστότητα έχει η επιχείρηση. Ποικίλει ανάλογα µε τον τύπο της επιχείρησης και τον κλάδο δραστηριότητας. Μεγαλύτερος του 2 θεωρείται καλή ένδειξη. Υπερβολικά µεγάλος πιθανόν να σηµαίνει ότι η επιχείρηση δεν χρησιµοποιεί τις διαθέσιµες χρηµατοδοτικές της δυνατότητες, 15µε αποτέλεσµα να µην µεγεθύνεται.

16 ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΗΣ ΕΙ ΙΚΗΣ Ή ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ Ή ΑΜΕΣΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Αριθµοδείκτης Ειδικής Ρευστότητας = Κυκλοφορούν Αποθέµατα Βραχυχρόνιες Υποχρεώσεις Αποτελεί πιο αυστηρό τεστ καθώς περιλαµβάνει στοιχεία του κυκλοφοριακούν ενεργητικού που είτε είναι είτε µπορούν να µετασχηµατιστούν σε µετρητά σχετικά εύκολα. εν περιλαµβάνει τα αποθέµατα γιατί δεν είναι εύκολο να µετατραπούν σε µετρητά. Όσο µεγαλύτερος ο δείκτης τόσο µεγαλύτερη ρευστότητα έχει η επιχείρηση. Γενικά, µεγαλύτερος του 1,5 θεωρείται καλή ένδειξη. Εάν ο δείκτης είναι µικρότερος της µονάδας, η επιχείρηση µπορεί να µην µπορέσει να ικανοποιήσει µια ξαφνική απαίτηση καταβολής µετρητών (π.χ. αποπληρωµή βραχυπρόθεσµης υποχρέωσης). 16

17 ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΕΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Οι αριθµοδείκτες δραστηριότητας δείχνουν πόσο αποτελεσµατικά µια επιχείρηση διαχειρίζεται τους πόρους της, µε σκοπό τη δηµιουργία πωλήσεων. Ειδικότερα, οι δείκτες αυτοί προσπαθούν να απαντήσουν στο εξής ερώτηµα: Με βάση τις τρέχουσες ή προβλεπόµενες πωλήσεις της επιχείρησης, είναι το µέγεθος της κάθε εξεταζόµενης κατηγορίας ενεργητικού πολύ µεγάλο, πολύ µικρό ή βρίσκεται σε ικανοποιητικά επίπεδα; Εάν το µέγεθος είναι πολύ µεγάλο, τότε οι δαπάνες θα είναι αυξηµένες και τα κέρδη µειωµένα. Αντιθέτως, εάν το µέγεθος είναι πολύ µικρό, τότε σηµαντικό µέρος του κέρδους των πωλήσεων θα χάνεται. Η διαχρονική ανάλυση τάσης στους συγκεκριµένους δείκτες αναδεικνύει προβλήµατα: Ταµειακών ροών, ρευστότητας, επιβίωσης. 17

18 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΩΝ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ 1. Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Αποθεµάτων. 2. Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Ενεργητικού. 3. Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Παγίων 4. Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Είσπραξης Απαιτήσεων 5. Μέση Περίοδος Είσπραξης. 6. Μέση Περίοδος Πληρωµής 7. Λειτουργικός Κύκλος Μετρητών. 18

19 ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ Ο δείκτης αυτός δείχνει την ταχύτητα µε την οποία τα αποθέµατα ανακυκλώνονται για να δηµιουργήσουν τον συγκεκριµένο όγκο πωλήσεων σε µία λογιστική χρήση. Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Αποθεµάτων = Πωλήσεις ή Κόστος Πωληθέντων (Μέσα) Αποθέµατα Πόσες φορές κυκλοφορούν τα αποθέµατα ανά έτος. ηλαδή, αν ο δείκτης µας δείξει 6 φορές αυτό σηµαίνει ότι η επιχείρηση κρατάει τα αποθέµατα για 2 µήνες. Αν µας δείξει 4 φορές σηµαίνει ότι τα κρατάει 3 µήνες κλπ. Όσο µεγαλύτερος ο δείκτης, τόσο καλύτερος είναι. 19

20 ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ Ποιος δείκτης είναι καλός; Ο δείκτης εξαρτάται από κλάδο σε κλάδο, από επιχείρηση σε επιχείρηση και λαµβάνουµε πάντα υπόψη µας πιθανή εποχικότητα των προϊόντων. Πολλοί Αναλυτές χρησιµοποιούν το δείκτη αντεστραµµένο ως: (Μέσα) αποθέµατα * 365 = αριθµός ηµερών που κυκλοφορούν Κόστος Πωληθέντων τα αποθέµατα από την ηµέρα παραγωγής την ηµέρα πώλησης. 20

21 ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ Ο δείκτης αυτός δείχνει τα έσοδα τα οποία δηµιουργεί κάθε ευρώ που έχει επενδυθεί στο ενεργητικό της επιχείρησης. Για παράδειγµα, εάν ο δείκτης είναι ίσος µε 1, αυτό σηµαίνει ότι η επιχείρηση πραγµατοποίησε πωλήσεις ενός ευρώ για κάθε ευρώ που επενδύθηκε στο ενεργητικό της. Άρα, ο δείκτης αυτός παρουσιάζει πόσο αποτελεσµατική είναι η διοίκηση του ενεργητικού µιας επιχείρησης στη δηµιουργία πωλήσεων. Ένας υψηλός δείκτης παρέχει µια σηµαντική ένδειξη ότι η επιχείρηση προβαίνει σε εντατική χρησιµοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων προκειµένου να πραγµατοποιήσει τις πωλήσεις της. Το αντίθετο σηµατοδοτεί ένας χαµηλός δείκτης. Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Ενεργητικού = Πωλήσεις. Σύνολο Ενεργητικού 21

22 ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΠΑΓΙΩΝ Ο δείκτης αυτός προσδιορίζει τον βαθµό παγιοποίησης (δηλαδή την κεφαλαιακή ένταση) µιας επιχείρησης. Όσο µικρότερος είναι ο δείκτης αυτός, τόσο περισσότερα πάγια χρησιµοποιεί µια επιχείρηση για τη δηµιουργία του συγκεκριµένου ύψους πωλήσεων και αντιστρόφως. Στον παρανοµαστή αυτού του δείκτη, τα καθαρά πάγια ισούνται µε τα πάγια µείον τις αποσβέσεις. Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Παγίων = Πωλήσεις. Καθαρά Πάγια 22

23 ΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ Ο δείκτης αυτός παρουσιάζει το τµήµα των πωλήσεων που είναι δεσµευµένο σε εισπρακτέους λογαριασµούς ή την ταχύτητα µε την οποία ανακυκλώνονται οι εισπρακτέοι λογαριασµοί µιας επιχείρησης µέσα σ ένα έτος. Κυκλοφοριακή ταχύτητα είσπραξης απαιτήσεων = Πωλήσεις (µε πίστωση) Απαιτήσεις ή Εισπρακτέους Λογαριασµούς 23

24 ΜΕΣΗ ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ Ο δείκτης αυτός προσδιορίζει τον µέσο αριθµό των ηµερών οι οποίες χρειάζονται για να εισπραχθούν οι εισπρακτέοι λογαριασµοί (δηλαδή οι απαιτήσεις) µιας επιχείρησης. Με άλλα λόγια, ο δείκτης αυτός αντιπροσωπεύει το χρονικό διάστηµα που πρέπει να περιµένει η επιχείρηση µετά την πραγµατοποίηση µιας πώλησης, για να εισπράξει µετρητά. Ο δείκτης χρησιµοποιεί τις συνολικές πωλήσεις, καθώς οι πιστωτικές πωλήσεις δεν είναι συνήθως διαθέσιµες. Η µέση περίοδος είσπραξης συγκρίνεται συνήθως µε την περίοδο πίστωσης, την οποία παρέχει η επιχείρηση στους πελάτες της. Μέση περίοδος είσπραξης απαιτήσεων= Απαιτήσεις * 365 Πωλήσεις (µε Πίστωση) Αριθµός ηµερών χορηγηµένης Εµπορικής Πίστωσης. Όσο µικρότερος ο δείκτης, τόσο καλύτερος. 24

25 ΜΕΣΗ ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΕΞΟΦΛΗΣΗΣ ΒΡΑΧ. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ Ή ΠΛΗΡΩΜΗΣ Η µέση περίοδος πληρωµής είναι παρόµοια µε τη µέση περίοδο είσπραξης, µόνο που αντιστοιχεί στους πληρωτέους λογαριασµούς της επιχείρησης. Ο δείκτης αυτός δείχνει το µέσο χρονικό διάστηµα που πρέπει να περιµένουν οι προµηθευτές και γενικότερα οι δανειστές της επιχείρησης, µετά την πραγµατοποίηση µιας πώλησης προς την επιχείρηση, για να πληρωθούν. Αντί των αγορών µε πίστωση, οι αναλυτές χρησιµοποιούν στον παρανοµαστή το κόστος πωλήσεων. Μέση περίοδος Πληρωµής = Πιστωτές * 365 Αγορές (µε Πίστωση) Αριθµός Λαµβανόµενης Εµπορικής Πίστωσης. Όσο µεγαλύτερος ο δείκτης, τόσο καλύτερος. 25

26 ΕΙΚΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΜΕΤΡΗΤΩΝ Ο συγκεκριµένος δείκτης περιλαµβάνει: Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Αποθεµάτων (Α). Μέση Περίοδος Είσπραξης (Β). Μέση Περίοδος Περίοδος Πληρωµής (Γ). Οι παραπάνω δείκτες συνδέονται µε τη σχέση: Α+Β-Γ 26

27 ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΙΑΡΘΡΩΣΗΣ Ή ΧΡΕΟΥΣ Ή ΜΟΧΛΕΥΣΗΣ Η µόχλευση είναι η χρησιµοποίηση δανειακών κεφαλαίων µε σκοπό την αύξηση της απόδοσης των ιδίων κεφαλαίων. Είναι γενικά παραδεκτό ότι η χρησιµοποίηση δανειακών κεφαλαίων αυξάνει την αναµενόµενη απόδοση ιδίων κεφαλαίων µιας επιχείρησης. Οι δείκτες χρέους δείχνουν τον τρόπο τον οποίο µια επιχείρηση χρηµατοδοτεί τις συνολικές της επενδύσεις (δηλαδή το ενεργητικό της). Ειδικότερα, οι δείκτες αυτοί απεικονίζουν, πρώτον, την έκταση στην οποία µια επιχείρηση χρηµατοδοτεί τις επενδύσεις της µε δανειακά κεφάλαια και, δεύτερον, την πιθανότητα να αθετήσει τις δανειακές της υποχρεώσεις. Αναλύονται: είκτης Ξένα Κεφάλαια προς Συνολικά Κεφάλαια είκτης Συνολικής ανειακής Επιβάρυνσης είκτης Ίδια Κεφάλαια προς Ξένα Κεφάλαια. είκτης Ίδια Κεφάλαια προς Συνολικά Κεφάλαια. είκτης Ίδια Κεφάλαια προς Συνολικά Πάγια. 27 είκτης Ταχύτητας Κάλυψης Τόκων (ή Χρηµατοοικονοµικών απανών).

28 ΕΙΚΤΗΣ ΞΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ο δείκτης αυτός δείχνει το ποσοστό του συνόλου των στοιχείων του ενεργητικού µιας επιχείρησης που έχει χρηµατοδοτηθεί από τους βραχυπρόθεσµους και µακροπρόθεσµους πιστωτές της επιχείρησης. είκτης Ξένα προς Συνολικά Κεφάλαια = Ξένα Κεφάλαια *100 Συνολικά Κεφάλαια 28

29 ΕΙΚΤΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΑΝΕΙΑΚΗΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗΣ Τα ξένα κεφάλαια περιλαµβάνουν όλα τα δανειακά κεφάλαια (δηλαδή τις βραχυπρόθεσµες και τις µακροπρόθεσµες υποχρεώσεις). Οι δανειστές της επιχείρησης προτιµούν χαµηλά επίπεδα συνολικής δανειακής επιβάρυνσης, διότι όσο µικρότερος είναι ο δείκτης, τόσο περισσότερα ίδια κεφάλαια υπάρχουν για να ικανοποιηθούν οι δανειστές σε περίπτωση χρεοκοπίας της επιχείρησης. Από την άλλη πλευρά, οι µέτοχοι της επιχείρησης προτιµούν υψηλά σχετικά επίπεδα του δείκτη αυτού, διότι µε τον τρόπο αυτό µεγεθύνονται τα κέρδη τους. είκτης Συνολικής ανειακής Επιβάρυνσης = Ξένα Κεφάλαια *100 Σύνολο Ενεργητικού 29

30 ΕΙΚΤΗΣ Ι ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΡΟΣ ΞΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ο δείκτης αυτός χρησιµοποιείται για να διαπιστωθεί αν υπάρχει ή όχι υπερδανεισµός σε µια επιχείρηση και εκφράζει τη σχέση µεταξύ των ιδίων κεφαλαίων (µετοχικό κεφάλαιο + αποθεµατικά) προς το σύνολο των ξένων κεφαλαίων (µακροπρόθεσµες+ βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις). Ο δείκτης αυτός δείχνει την ασφάλεια που παρέχει η επιχείρηση στους δανειστές της. Αν είναι µεγαλύτερος της µονάδας, µας δείχνει ότι οι φορείς της επιχείρησης συµµετέχουν σ αυτή µε περισσότερα κεφάλαια απ ότι οι πιστωτές της. είκτης Ίδια προς Ξένα Κεφάλαια = Ίδια Κεφάλαια *100 Ξένα Κεφάλαια 30

31 ΕΙΚΤΗΣ Ι ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ο δείκτης αυτός δείχνει το ποσοστό του συνόλου των στοιχείων του ενεργητικού µιας επιχείρησης που έχει χρηµατοδοτηθεί από τους φορείς της. Η διαφορά αυτού του δείκτη από το 100 δείχνει το ποσοστό των ξένων κεφαλαίων που προσφέρθηκαν από τους πιστωτές για τη χρηµατοδότηση των στοιχείων του ενεργητικού µιας επιχείρησης. Όσο µεγαλύτερο είναι το ύψος των ιδίων κεφαλαίων µιας επιχείρησης σε σχέση µε τις υποχρεώσεις της, τόσο µεγαλύτερη προστασία παρέχεται στους δανειστές της και τόσο µικρότερη πίεση ασκείται σ αυτή για την εξόφληση των υποχρεώσεων της και την πληρωµή τόκων. Ένας υψηλός δείκτης δείχνει ότι υπάρχει µικρή πιθανότητα οικονοµικής δυσκολίας για την εξόφληση των υποχρεώσεων µιας επιχείρησης. Αντίθετα, ένας πολύ χαµηλός δείκτης αποτελεί ένδειξη µιας πιο επικίνδυνης κατάστασης, λόγω της πιθανότητας να προκύψουν µεγάλες ζηµίας στην επιχείρηση των οποίων το βάρος για την κάλυψη θα φέρουν τα ίδια κεφάλαια. είκτης Ίδια προς Συνολικά Κεφάλαια = Ίδια Κεφάλαια *100 Συνολικά Κεφάλαια 31

32 ΕΙΚΤΗΣ Ι ΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΠΑΓΙΑ Με τον υπολογισµό του δείκτη αυτού αποσκοπείται η εύρεση του τρόπου χρηµατοδότησης των παγίων επενδύσεων µιας επιχείρησης. Έτσι, όταν τα ίδια κεφάλαια µιας επιχείρησης είναι µεγαλύτερα των επενδύσεων της σε πάγια, τότε ένα µέρος των κεφαλαίων κινήσεως αυτής προέρχεται από τους µετόχους της. Αντίθετα, όταν τα ίδια κεφάλαια είναι µικρότερα των επενδύσεων σε πάγια, τότε για τη χρηµατοδότηση των παγίων στοιχείων της έχουν χρησιµοποιηθεί, εκτός από τα ίδια, και ξένα κεφάλαια. Με άλλα λόγια, ο δείκτης αυτός δείχνει την πολιτική που ακολουθεί µια επιχείρηση ως προς τον τρόπο χρηµατοδότησης των παγίων της στοιχείων. είκτης Ιδία Κεφάλαια προς Συνολικά Πάγια = Ίδια Κεφάλαια Συνολικά Πάγια 32

33 ΕΙΚΤΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΕΠΙΤΟΚΙΟΥ Ή ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΑΠΑΝΩΝ Ο δείκτης αυτός παρέχει ένδειξη για το περιθώριο ασφάλειας που απολαµβάνουν οι µακροχρόνιοι πιστωτές και παρουσιάζει ιδιαίτερη σπουδαιότητα για αυτούς καθ όσον εµφανίζει την ικανότητα της επιχείρησης να εξοφλεί τους τόκους των ξένων κεφαλαίων από τα λειτουργικά κέρδη της. Όσο µεγαλύτερος είναι ο δείκτης (άνω του 2-2,5) τόσο πιο ασφαλής είναι η πληρωµή των τόκων και τόσο µικρότερος ο κίνδυνος αθέτησης εξόφλησης των υποχρεώσεων µιας επιχείρησης. Επιπλέον οι χρηµατοοικονοµικοί οργανισµοί είναι διατεθειµένοι να δανείσουν την επιχείρηση αυτή. είκτης Κάλυψης Επιτοκίου = Καθαρά Κέρδη προ Φόρων και Τόκων Τόκοι Πληρωτέοι (Χρεωστικοί) 33

34 ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ Ή ΑΠΟ ΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Η απόδοση µιας επιχείρησης επηρεάζεται από τις αποφάσεις και τις διάφορες πολιτικές που ακολουθεί η διοίκηση της. Οι δείκτες απόδοσης παρουσιάζουν την αποτελεσµατικότητα µε την οποία διοικείται µια επιχείρηση. Αναλύονται: είκτης Περιθωρίου Μεικτού ή Ακαθάριστου Κέρδους είκτης Περιθωρίου Καθαρού Κέρδους είκτης Απόδοσης Ενεργητικού (ROA) είκτης Απόδοσης Συνολικών Κεφαλαίων (ROIC) είκτης Απόδοσης Ιδίων Κεφαλαίων (ROE) 34

35 ΕΙΚΤΗΣ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ ΜΕΙΚΤΟΥ Ή ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟΥ ΚΕΡ ΟΥΣ Το περιθώριο µεικτού κέρδους αντανακλά την τιµολογιακή πολιτική της επιχείρησης (δηλαδή την πρόσθετη αξία που έχουν οι πωλήσεις έναντι του κόστους τους) και την ικανότητα της διοίκησης της επιχείρησης να ελαχιστοποιεί το κόστος των πωλήσεων της. Περιθώριο Ακαθάριστου Κέρδους = Ακαθάριστο Κέρδος * 100 Πωλήσεις = Πωλήσεις Κόστος Πωληθέντων *100 Πωλήσεις = Πωλήσεις Αρχικό Απόθεµα -Αγορές + Τελικό Απόθεµα *100 Πωλήσεις 35

36 ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΙΚΤΗ Οι πωλήσεις αποτελούνται από: Την ποσότητα των προϊόντων Τις τιµές πώλησης ανά µονάδα. Το ακαθάριστο κέρδος εξαρτάται από: Το κόστος πωληθέντων + αρχικό και τελικό απόθεµα + αγορές. 36

37 ΕΙΚΤΗΣ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΥ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡ ΟΥΣ Το περιθώριο καθαρού κέρδους (προ ή µετά φόρων) αντανακλά την τιµολογιακή πολιτική της επιχείρησης και την ικανότητα της να ελέγχει τα λειτουργικά της έξοδα, τα χρηµατοοικονοµικά της έξοδα (δηλαδή τους χρεωστικούς της τόκους) και τους φόρους της. Τα περιθώρια καθαρού κέρδους ποικίλουν από κλάδο σε κλάδο, αλλά και από επιχείρηση σε επιχείρηση του ίδιου κλάδου. Το ύψος του περιθωρίου εξαρτάται από το είδος του πωλούµενου προϊόντος και από τη στρατηγική που ακολουθεί η επιχείρηση σε σχέση µε τον ανταγωνισµό. Περιθώριο Καθαρού Κέρδους = Καθαρά Κέρδη * 100 Πωλήσεις 37

38 ΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ Ή ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ (ROA) Η απόδοση του ενεργητικού µιας επιχείρησης αντανακλά την ικανότητα της διοίκησης να χρησιµοποιεί τους οικονοµικούς πόρους της επιχείρησης για να δηµιουργεί καθαρά κέρδη. Με άλλα λόγια, ο δείκτης αυτός µετρά την απόδοση όλων των επενδυµένων κεφαλαίων (ιδίων και ξένων) µιας επιχείρησης. Η απόδοση ενεργητικού µιας επιχείρησης εξαρτάται από 2 κυρίως παράγοντες, το περιθώριο καθαρού κέρδους και την κυκλοφοριακή ταχύτητα ενεργητικού (δείκτης Du Pont). είκτης Απόδοσης Ενεργητικού = Καθαρά Κέρδη* 100 Σύνολο Ενεργητικού 38

39 ΕΙΚΤΗΣ DU PONT Ο δείκτης Απόδοσης Ενεργητικού αποτελείται από τα εξής συστατικά µέρη: είκτης Απόδοσης Ενεργητικού = Καθαρά Κέρδη * 100 Σύνολο Ενεργητικού Καθαρά Κέρδη * Πωλήσεις * 100 ( είκτης Dupont) Πωλήσεις Σύνολο Ενεργητικού Περιθώριο Καθαρού Κέρδους * Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Ενεργητικού 39

40 ΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (ROIC) Ο δείκτης αυτός είναι παρόµοιος µε τον δείκτη απόδοσης ενεργητικού, λόγω της βασικής λογιστικής ισότητας όπου το ενεργητικό ισούται µε τα ίδια και τα ξένα κεφάλαια, δηλαδή Ενεργητικό = Συνολικά Απασχολούµενα Κεφάλαια Όταν όµως ο δείκτης αυτός υπολογίζεται κάτω από την οπτική γωνία των συνολικών κεφαλαίων δείχνει την απόδοση την οποία πέτυχε η οικονοµική µονάδα από τις πηγές προέλευσης των κεφαλαίων της, δηλαδή το βαθµό ικανότητας της διοίκησης της επιχείρησης στη χρησιµοποίηση των ιδίων και ξένων κεφαλαίων της. είκτης Απόδοσης Συνολικών Κεφαλαίων = Καθαρά Κέρδη + Χρηµατοοικονοµικά Έξοδα* 100 Συνολικά Απασχολούµενα Κεφάλαια 40

41 ΕΙΚΤΗΣ ΑΠΟ ΟΣΗΣ Ι ΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (ROE) Ο δείκτης αυτός µετρά την αποτελεσµατικότητα µε την οποία τα κεφάλαια των φορέων της επιχείρησης απασχολούνται σε αυτήν, καθώς παρουσιάζει το µέγεθος των κερδών που δηµιουργήθηκε από τα κεφάλαια που έχουν επενδύσει οι µέτοχοι στην επιχείρηση. είκτης Απόδοσης Ιδίων Κεφαλαίων = Καθαρά Κέρδη * 100 Ίδια Κεφάλαια Η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων µιας επιχείρησης εξαρτάται από 2 κυρίως παράγοντες, την απόδοση του ενεργητικού και τον πολλαπλασιαστή µόχλευσης ή πολλαπλασιαστή ιδίων κεφαλαίων ROE = Καθαρά Κέρδη * Σύνολο Ενεργητικού Σύνολο Ενεργητικού Ίδια Κεφάλαια 41

42 ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟ ΕΙΚΤΕΣ Ή ΕΙΚΤΕΣ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗΣ Οι δείκτες αυτοί χρησιµοποιούνται από την πλειοψηφία τόσο των αναλυτών όσο και των επενδυτών σε περιπτώσεις που πρόκειται να λάβουν σηµαντικές επενδυτικές αποφάσεις όπως είναι η αγορά ή η ρευστοποίηση των ήδη επενδυτικών τους θέσεων που µπορεί να αφορούν σε µετοχές, οµόλογα κλπ. Αναλύονται: Τα κέρδη ανά µετοχή (EPS). Το µέρισµα ανά µετοχή (DPS). Η µερισµατική απόδοση. Το ποσοστό διανεµοµένων κερδών. είκτης Καλύψεως Καταβαλλόµενων Μερισµάτων. Ο λόγος Χρηµατιστηριακής Τιµής προς Κέρδη ανά Μετοχή (P/E). Ο λόγος κεφαλαιοποίησης προς πωλήσεις (P/S). Ο δείκτης P.E.G.( Price Earnings Growth) Ο λόγος τιµής προς λογιστική αξία (P/BV). 42

43 ΚΕΡ Η ΑΝΑ ΜΕΤΟΧΗ (EPS) ΕΡS= = Καθαρα Κέρδη προ η µετα φορων Αριθµός Μετοχών σε Κυκλοφορια 43

44 ΜΕΡΙΣΜΑ ΑΝΑ ΜΕΤΟΧΗ (DPS) DΡS= = Συνολο Μερισµατων Χρησης Αριθµός Μετοχών σε Κυκλοφορια 44

45 ΜΕΡΙΣΜΑΤΙΚΗ ΑΠΟ ΟΣΗ είχνει πόσο συµφέρουσα είναι η επένδυση σε µετοχές µιας δεδοµένης επιχείρησης όταν κάποιος τις αγοράσει σε µία δεδοµένη στιγµή στην τρέχουσα χρηµατιστηριακή αξία. Όσο µεγαλύτερη είναι η µερισµατική απόδοση µιας µετοχής, τόσο πιο ελκυστική είναι η µετοχή για τους επενδυτές. Μερισµατική Απόδοση = Μέρισµα ανά Μετοχή *100 Τιµή Μετοχής στο Χρηµατιστήριο 45

46 ΠΟΣΟΣΤΟ ΙΑΝΕΜΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ Όσο µεγαλύτερο είναι το ποσοστό των διανεµόµενων κερδών, τόσο µεγαλύτερο είναι το καταβαλλόµενο στους µετόχους µέρισµα. Όσο πιο µικρό το ποσοστό, τόσο πιο συντηρητική είναι η µερισµατική πολιτική και τόσο µεγαλύτερο το ποσοστό των παρακρατηθέντων κερδών. Ποσοστό ιανεµόµενων Μερισµάτων = Σύνολο Μερισµάτων Χρήσης *100 Σύνολο Καθαρών Κερδών Χρήσης 46

47 ΕΙΚΤΗΣ ΚΑΛΥΨΕΩΣ ΚΑΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΩΝ ΜΕΡΙΣΜΑΤΩΝ είχνει την ικανότητα της επιχείρησης να συνεχίσει την καταβολή του τρέχοντος µερίσµατος και στο µέλλον. Όσο µεγαλύτερος ο δείκτης, τόσο µεγαλύτερη ασφάλεια παρέχεται στους µετόχους ότι θα συνεχίσουν να λαµβάνουν τουλάχιστον το τρέχον µέρισµα, αφού η επιχείρηση έχει µεγάλο περιθώριο κερδών. είκτης Καλύψεως Καταβαλλόµενων Μερισµάτων = Σύνολο Καθαρών Κερδών Χρήσης Σύνολο Μερισµάτων Χρήσης 47

48 ΛΟΓΟΣ ΤΙΜΗΣ ΠΡΟΣ ΚΕΡ Η ΑΝΑ ΜΕΤΟΧΗ (P/E) είχνει σε πόσες χρήσεις κάποιος θα επενδυτής θα πάρει τα χρήµατα του πίσω εάν παραµείνουν σταθεροί η χρηµατιστηριακή τιµή και τα κέρδη ανά µετοχή. Επιπλέον, η τιµή του δείκτη παρουσιάζει πόσες φορές είναι διατεθειµένη η αγορά (δηλαδή οι επενδυτές) να πληρώσει τα κέρδη που αντιστοιχούν σε κάθε µια µετοχή, για να αγοράσει τη µετοχή. Λόγος Τιµής προς Κέρδη ανά Μετοχή = Χρηµατιστηριακή Τιµή Μετοχής Κέρδη ανά Μετοχή 48

49 ΛΟΓΟΣ ΚΕΦΑΛΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ (P/S) Λόγος Κεφαλαιοποίηση προς Πωλήσεις = Κεφαλαιοποίηση Πωλήσεις Οι πωλήσεις ή κύκλος εργασιών θεωρείται το πιο αξιόπιστο µέγεθος του ισολογισµού διότι δύσκολα µπορεί να παραποιηθεί σε αντίθεση µε τα κέρδη. Όσο χαµηλότερα διαµορφώνεται ο δείκτης P/S τόσο πιο ελκυστική εκτιµάται ότι είναι µία µετοχή. Συγκεκριµένα, µία µετοχή εταιρείας µε χρηµατιστηριακή αξία κάτω από το διπλάσιο των πωλήσεων της θεωρείται ελκυστική για αγορά, ενώ αντιθέτως, εάν η χρηµατιστηριακή αξία είναι πάνω από το διπλάσιο των πωλήσεων η µετοχή θεωρείται υπερτιµηµένη. 49

50 ΕΙΚΤΗΣ P.E.G. ( PRICE EARNINGS GROWTH) Κύριο µειονέκτηµα του δείκτη P/E είναι η αδυναµία του να λάβει υπόψη τη µελλοντική πορεία και την ενδεχόµενη δυναµική µεγέθυνσης µιας εταιρείας. Το παραπάνω µειονέκτηµα το επιλύει ο δείκτης P.E.G. (Τιµή, Κέρδη, Μεγέθυνση) αφού λαµβάνει υπόψη τη διαχρονική πορεία των κερδών. Η χρησιµότητα του δείκτη P.E.G. Προκύπτει ουσιαστικά από τη διαίρεση του λόγου P/E µε το µέσο ετήσιο ρυθµό αύξησης των κερδών της εξεταζόµενης περιόδου. Αξίζει να σηµειωθεί ότι όταν µία µετοχή έχει δείκτη P.E.G.=0,5, τότε προτείνεται η αγορά της, ενώ αν ο δείκτης P.E.G.=2 (ή ανώτερος 50 του 2), τότε προτείνεται η πώληση της.

51 ΛΟΓΟΣ ΤΙΜΗΣ ΠΡΟΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ (P/BV) Η λογιστική ή εσωτερική αξία (book value) µιας µετοχής είναι η διαίρεση των ιδίων κεφαλαίων της επιχείρησης δια του αριθµού των κυκλοφορούντων µετοχών της. Ο δείκτης αυτός παρέχει µια ένδειξη της γνώµης που έχουν οι επενδυτές για την συγκεκριµένη επιχείρηση. Με άλλα λόγια, ο δείκτης αυτός υποδηλώνει εάν µια µετοχή είναι υπερτιµηµένη ή υποτιµηµένη σε σχέση µε την λογιστική αξία των φυσικών περιουσιακών της στοιχείων. Γενικά, για την αγορά µιας µετοχής ο δείκτης αυτός θεωρείται ότι βρίσκεται σε ιδιαίτερα ελκυστικά επίπεδα όταν βρίσκεται κάτω από 1, ενώ µπορεί να βρίσκεται σε ικανοποιητικά επίπεδα ακόµη και κοντά στο 3. P/BV = Χρηµατιστηριακή Τιµή Μετοχής Λογιστική Αξία Μετοχής 51

52 ΤΕΛΟΣ ΙΑΛΕΞΕΩΝ 52