Ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Αριθμοδείκτες Ρευστότητας & Δραστηριότητας

Transcript

1 Ανάλυση με τη χρήση αριθμοδεικτών Αριθμοδείκτες Ρευστότητας & Δραστηριότητας Αλεξόπουλος Γιώργος Μάιος-Ιούνιος Στη διαστρωματική ή κάθετη ανάλυση περιλαμβάνονται η κατάρτιση της χρηματο-οικονομικής κατάστασης «κοινού μεγέθους» και ο υπολογισμός διαφόρων αριθμοδεικτών - Αριθμοδείκτης: Η απλή σχέση ενός κονδυλίου του ισολογισμού ή της καταστάσεως αποτελεσμάτων χρήσεως ως προς ένα άλλο, που εκφράζεται μέσα από μια απλή μαθηματική μορφή (π.χ. ίδια προς δάνεια κεφάλαια) - Για να έχει ένας αριθμοδείκτης αξία θα πρέπει να εκφράζει σχέσεις που παρουσιάζουν οικονομικό ενδιαφέρον και μέσα από αυτούς μπορούμε να οδηγηθούμε σε συγκεκριμένα αποτελέσματα 2 1

2 - Ο υπολογισμός και η παρουσίαση των διαφόρων αριθμοδεικτών, αποτελεί ένα είδος ανάλυσης το οποίο πολλές φορές ενδέχεται να παρέχει μόνο ενδείξεις - Γι αυτό το λόγο, ένας μεμονωμένος αριθμοδείκτης δεν μπορεί να μας δώσει από μόνος του μια πλήρη εικόνα της οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης και θα πρέπει να συγκρίνεται ή να συνδυάζεται και με άλλους (π.χ. του κλάδου) ή πρότυπους αριθμοδείκτες (π.χ. έναν συγκεκριμένο αριθμό) 3 Πρότυπα συγκρίσεως μπορεί να αποτελέσουν τα παρακάτω: - αριθμοδείκτες που αφορούν παλαιότερα οικονομικά στοιχεία των λογιστικών καταστάσεων της συγκεκριμένης οικονομικής μονάδας - αριθμοδείκτες από ορισμένες ανταγωνίστριες οικονομικές μονάδες (οι οποίες έχουν επιλεγεί κατάλληλα) - αριθμοδείκτες που αναφέρονται σε οικονομικά στοιχεία του κλάδου στον οποίο ανήκει η οικονομική μονάδα - λογικά πρότυπα του εκάστοτε αναλυτή, τα οποία στηρίζονται στην προσωπική του πείρα 4 2

3 Κατηγορίες αριθμοδεικτών (Ι) Αριθμοδείκτες ρευστότητας (Liquidity ratios) προσδιορίζουν την βραχυχρόνια οικονομική θέση μιας οικονομικής μονάδας καθώς επίσης και την ικανότητά της να ανταποκρίνεται στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της Αριθμοδείκτες δραστηριότητας (Activity ratios) μετρούν το βαθμό στον οποίο μια οικονομική μονάδα είναι αποτελεσματική στη διαχείριση των περιουσιακών της στοιχείων (δηλαδή πόσο ικανοποιητικά ή όχι τα χρησιμοποιούν) Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας (Profitability ratios) υπολογίζουν την αποδοτικότητα μιας οικονομικής μονάδας, την αποδοτικότητα των κερδών της καθώς και την ικανότητα της διοικήσεώς της Κατηγορίες αριθμοδεικτών (ΙΙ) Αριθμοδείκτες διαρθρώσεων κεφαλαίων & βιωσιμότητας (Financial structure & viability ratios) εκτιμούν την ικανότητα της οικονομικής μονάδας να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της μακροχρόνια + το βαθμό προστασίας που απολαμβάνουν οι πιστωτές της Αριθμοδείκτες επενδύσεως ή επενδυτικοί αριθμοδείκτες (Investment ratios) συσχετίζουν τον αριθμό των μετοχών και τη χρηματιστηριακή της τιμή με τα κέρδη, τα μερίσματα και τα λοιπά περιουσιακά της στοιχεία Αριθμοδείκτες δαπανών λειτουργίας (operating expense ratios). παρέχουν ένδειξη για την πολιτική της διοίκησης απέναντι στις διάφορες δαπάνες λειτουργίας + την αποτελεσματικότητά της έναντι των επιμέρους δαπάνών 3

4 Αριθμοδείκτες ρευστότητας (Liquidity ratios) προσδιορίζουν την βραχυχρόνια οικονομική θέση μιας οικονομικής μονάδας καθώς επίσης και την ικανότητά της να ανταποκρίνεται στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της Για να μπορεί μια μονάδα να ανταποκρίνεται στις τρέχουσες υποχρεώσεις της θα πρέπει να έχει επαρκή ρευστότητα, δηλαδή θα πρέπει να διαθέτει επαρκή ρευστά στοιχεία τα οποία δημιουργούνται μέσα από την καθημερινή μετατροπή: Των αποθεμάτων της σε πωλήσεις Των πωλήσεων σε απαιτήσεις, και τέλος Των απαιτήσεων σε μετρητά Αριθμοδείκτες ρευστότητας (Liquidity ratios) προσδιορίζουν την βραχυχρόνια οικονομική θέση μιας οικονομικής μονάδας καθώς επίσης και την ικανότητά της να ανταποκρίνεται στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της Κατά γενικό κανόνα για να θεωρηθεί μια οικονομική μονάδα ότι βρίσκεται σε καλή οικονομική κατάσταση από άποψης ρευστότητας θα πρέπει να πληροί τις παρακάτω προϋποθέσεις: Να μπορεί να ανταποκριθεί στις καθημερινές απαιτήσεις των βραχυπρόθεσμων δανειστών της καθώς επίσης να είναι σε θέση να εξοφλεί τις ληξιπρόθεσμές υποχρεώσεις της Να μπορεί να ανταποκρίνεται στην εξόφληση των απαιτούμενων τόκων και μερισμάτων των μετόχων της Να εκτελεί τις εργασίες και να μπορεί να εκμεταλλεύεται τις πιθανές ευκαιρίες που παρουσιάζονται 4

5 Άρα, οι λογαριασμοί με τους οποίους θα ασχοληθούμε στην κατηγορία των αριθμοδεικτών ρευστότητας αφορούν το κυκλοφορούν ενεργητικό και τις βραχυπρόθεσμές υποχρεώσεις Αριθμοδείκτες ρευστότητας (Liquidity ratios) Οι σημαντικότεροι αριθμοδείκτες ρευστότητας είναι οι εξής: - Αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας - Αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας - Αριθμοδείκτης αμυντικού διαστήματος - Αριθμοδείκτης ταμιακής ρευστότητας 5

6 Αριθμοδείκτης Γενικής Ρευστότητας current ratio 1. Πώς υπολογίζεται Αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας Αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας Διαθέσιμα +Απαιτήσεις+Αποθέματα Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Ή Κυκλ. Ενεργ. + Χρεωστ. Μεταβ. Λογ/μοι Βραχ. Υποχρ. + Πιστ. Μεταβ. Λογ/μοι ΜΟ ΜΟ ΜΟ ΜΟ K.E (ταμειακά+ ισοδύναμα ταμειακά + απαιτ ησεις +αποθέματα + προπληρωθέντα Β.Υ. Γραμ/τια πληρωτέα + Ανοικτοί Λογ/σμοι προμηθευτών + τρέχοντα & ληγμένα τοκοχρεολύσια + έξοδα δεδουλευμένα Αριθμοδείκτης Γενικής Ρευστότητας current ratio 2. Τι δείχνει Το μέτρο ρευστότητας και το περιθώριο ασφαλείας που διατηρεί η διοίκηση μιας επιχείρησης, προκειμένου να αντιμετωπίσει μια τυχόν ανεπιθύμητη εξέλιξη στη ροή κεφαλαίων κίνησης Τη φαινομενική Ποσοτική σχέση των κυκλοφοριακών περιουσ. στοιχείων με τις βραχ. υποχρ. της μονάδας ΚΑΙ ΌΧΙ τόσο την ικανότητα της επιχείρησης να ανταποκριθεί στις Β.Υ χωρίς να καταφύγει σε πρόσθετο δανεισμό Το μέγεθος του δείκτη χαρακτηρίζει την επιχειρηματική προσωπικότητα της διοίκησης (επιθετική / συντηρητική) 6

7 Αριθμοδείκτης Γενικής Ρευστότητας current ratio 3. Όρια που κινείται : - Αρκετά μεγαλύτερος της μονάδας για να εξασφαλίζονται τα απαραίτητα όρια ασφαλείας - Λόγος 2:1 γενικά θεωρείται καλός - Υπερβολικά μεγάλος δείκτης μπορεί να σημαίνει επίσης και μη αποδοτική συσσώρευση ρευστών στοιχείων στις επιμέρους κατηγορίες Αριθμοδείκτης Γενικής Ρευστότητας current ratio 4. Εκτίμηση επάρκειας - Σε σύγκριση με τον κλάδο - Διαχρονική εξέλιξη - Τρέχουσα συγκυρία ευρύτερης οικονομίας - Ύφεση: ρευστοποίηση αποθεμάτων καθυστερεί, είσπραξη απαιτήσεων - Ανάκαμψη: η επιχείρηση «ανοίγεται» πίστωση σε περισσότερους πελάτες αντίστοιχη πίστωση από προμηθευτές + βραχ. Δανεισμό από τράπεζες - Πρόσβαση σε αναλυτικά στοιχεία (πραγματικές ανάγκες σε ρευστότητα, ρευστοποιησιμότητα στοιχείων, πιστοληπτική ικανότητα, κ.λπ. 7

8 Αριθμοδείκτης Γενικής Ρευστότητας current ratio 5. Μειονεκτήματα - Συνοπτικός/Συνολικός δείκτης - Απαιτείται ποιοτική ανάλυση των στοιχείων του Κ.Ε. - Διορθωτικές κινήσεις π.χ. αφαίρεση από το σύνολο των απαιτήσεων του λογαριασμού προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις ή Εκτίμηση για τη ρευστοποίηση αποθεμάτων ακόμη και σε τιμή κατώτερη του κόστους (εκθέσεις ορκωτών) για να καλύπτει και περιπτώσεις ζημιών (οι επιχειρήσεις το αποφεύγουν προφανώς ) Και. Αριθμοδείκτης Άμεσης Ρευστότητας quick ratio or acid ratio 1. Πώς υπολογίζεται Αριθμοδείκτης άμεσης ρευστότητας Διαθέσιμα +Απαιτήσεις Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις ΜΟ ΜΟ Ή Αριθμοδείκτης άμεσης ρευστότητας Κυκλ. Ενεργ. (-αποθέματα+ προπληρωθέντα έξοδα) Βραχ. Υποχρ. + Πιστ. Μεταβ. Λογ/μοι Στον υπολογισμό δεν περιλαμβάνονται τα αποθέματα και οι προκαταβολές σε προμηθευτές ΜΟ ΜΟ 8

9 Αριθμοδείκτης Άμεσης Ρευστότητας quick ratio or acid ratio 2. Τι δείχνει Τη σχέση των πλέον ρευστοποιήσιμων κυκλοφοριακών στοιχείων προς τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Αποτελεί πιο αυστηρή μέτρηση της ικανότητας της ικανότητας της επιχείρησης να ανταποκριθεί στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της (και εκτιμά την πιθανή προσφυγή σε πρόσθετο δανεισμό) Αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας + απόδοσης τμήματος πωλήσεων (σε συνδυασμό με όρους πωλήσεων) Αριθμοδείκτης Άμεσης Ρευστότητας quick ratio or acid ratio 3. Όρια που κινείται : - - >1 θεωρείται καλός - Περίπου στη μονάδα θεωρείται ικανοποιητικός 9

10 Αριθμοδείκτης Άμεσης Ρευστότητας quick ratio or acid ratio 4. Εκτίμηση επάρκειας - Σε σύγκριση με τον κλάδο - Τρέχουσα συγκυρία ευρύτερης οικονομίας - Διαχρονική εξέλιξη - Πρόσβαση σε αναλυτικά στοιχεία Αριθμοδείκτης Άμεσης Ρευστότητας quick ratio or acid ratio 5. Μειονεκτήματα - Απαιτείται ποιοτική ανάλυση των στοιχείων του Κ.Ε. πχ Τιμή ~ 1 ικανοποιητική ΕΦΟΣΟΝ στις απαιτήσεις δεν συμπεριλαμβάνονται επισφαλείς ή ανεπίδεκτες εισπράξεων απαιτήσεις ΚΑΙ επιπλέον η περίοδος εισπράξεων των απαιτήσεων και εξοφλήσεων των υποχρεώσεων είναι περίπου ίσες - Διορθωτικές κινήσεις: αφαίρεση από το σύνολο των απαιτήσεων του λογαριασμού προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις 10

11 Παράδειγμα Στοιχείο Επιχείρηση Α Επιχείρηση Β Αποθέματα Απαιτήσεις Διαθέσιμα Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Ποια επιχείρηση είναι καλύτερη από πλευράς ρευστότητας? Παράδειγμα Στοιχείο Επιχείρηση Α Επιχείρηση Β Αποθέματα Απαιτήσεις Διαθέσιμα Κυκλοφορούν ενεργητικό Αποθέματα 16,67% 50,00% Απαιτήσεις 33,33% 33,33% Διαθέσιμα 50,00% 16,67% Κυκλοφορούν ενεργητικό 100% 100% 11

12 Παράδειγμα Στοιχείο Επιχείρηση Α Επιχείρηση Β Αποθέματα Απαιτήσεις Διαθέσιμα Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Α/Δ Γενικής ρευστότητας 2 2 Α/Δ Άμεσης ρευστότητας 1,67 1 ΠΡΟΣΟΧΗ - Οι Α/Δ γενικής και ειδικής ρευστότητας αποτελούν ένδειξη του βαθμού ασφάλειας της επιχείρησης. Ωστόσο, δεν αποκλείεται μία οικονομική μονάδα παρά το γεγονός ότι έχει υψηλό Α/Δ και άρα ικανοποιητικό κεφάλαιο κίνησης (δηλαδή κυκλοφορούν ενεργητικό) να μην μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της 12

13 ΠΡΟΣΟΧΗ - Η επάρκεια ή μη του Κ.Κ. εξαρτάται από ποικίλους παράγοντες, οι σημαντικότεροι εκ των οποίων είναι: - Ο χρόνος είσπραξης των απαιτήσεων και η ταχύτητα είσπραξής τους - Οι όροι παροχής πιστώσεων - Η ταχύτητα κυκλοφορίας των αποθεμάτων της οικονομικής μονάδας - Η ποιότητα της διοίκησης - Η εποχικότητα ή μη της οικονομικής μονάδας και η διάρκεια του επιχειρηματικού κύκλου - Τα χαρακτηριστικά του γενικού χρηματοδοτικού της προγράμματος - Αν η μονάδα βρίσκεται σε στάδιο επέκτασης ή όχι - Η κερδοφόρα δυναμικότητά της Αριθμοδείκτης Ταμιακής Ρευστότητας cash ratio 1. Πώς υπολογίζεται Αριθμοδείκτης ταμιακής ρευστότητας Διαθέσιμα Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις ΜΟ ΜΟ Ή Αριθμοδείκτης ταμιακής ρευστότητας Μετρητά + ισοδύναμα μετρητών Βραχ. Υποχρ. + Πιστ. Μεταβ. Λογ/μοι ΜΟ ΜΟ 13

14 Αριθμοδείκτης Ταμιακής Ρευστότητας cash ratio 2. Τι δείχνει Πόσες φορές τα διαθέσιμα περιουσιακά στοιχεία μιας οικονομικής μονάδας καλύπτουν τις τρέχουσες & ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της Ή αλλιώς Εκφράζει την ικανότητα της επιχείρησης να εξοφλεί τις τρέχουσες και ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της με τα μετρητά που έχει στη διάθεσή της Αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας + απόδοσης τμήματος εισπράξεων & πληρωμών Αριθμοδείκτης Ταμιακής Ρευστότητας cash ratio 3. Όρια που κινείται + εκτίμηση επάρκειας: - Συνήθως μικρότερος της μονάδος - Εξαρτάται από τον κλάδο (σημειώνεται ότι ακόμα και τράπεζες δεν εμφανίζουν τιμές > 1) - Αριθμητής: σύνολο λογαριασμών ταμείου, επιταγών με τρέχουσα ημερομηνία πληρωμής, καταθέσεις όψεως & προθεσμίας, ξένα νομίσματα, διαπραγματευόμενα χρεόγραφα ή ομόλογα - Συνιστάται η χρήση του μέσου ετήσιου ύψους των αντίστοιχων λογαριασμών (ελλείψη μηνιαίων προφανώς ) 14

15 Αριθμοδείκτης Ταμιακής Ρευστότητας cash ratio 3. Όρια που κινείται + εκτίμηση επάρκειας: - συνιστά τον πιο αυστηρό δείκτη ρευστότητας (και ακριβώς λόγω της αυστηρότητας έχει περιορισμένη χρήση) - Ειδικές περιπτώσεις: σε ενεργή επιχείρηση που το επίπεδο της κατηγορίας μεταβάλλεται συνεχώς και στις συναλλαγές και στην εξόφληση υποχρεώσεων χρησιμοποιούνται ευρέως τα γραμμάτια (ιδίων και τρίτων) και οι (μεταχρονολογημένες) επιταγές που συνεχώς εισέρχονται και εξέρχονται του επιχειρησιακού κύκλου - Οι επιχειρήσεις έχουν πολλούς λόγους να κρατούν το επίπεδο της κατηγορίας αυτής όσο το δυνατόν χαμηλά Αριθμοδείκτης Ταμιακής Ρευστότητας cash ratio 4. Μειονεκτήματα - Πολλές φορές μια επιχείρηση αυξάνει σκόπιμα και πλασματικά το υπόλοιπο του λογαριασμού Ταμείο κατά την ημερομηνία του ισολογισμού για να βελτιώσει το/τους δείκτη/ες) - Διορθωτικές κινήσεις: - Πρόσβαση σε αναλυτικά στοιχεία - Αφαίρεση πιθανών ποσών που χάνονται από κλείσιμο προθεσμιακών ή άλλων λογαριασμών πριν τη συμφωνημένη προθεσμία - Έλεγχος και ακριβή αποτίμηση στην τρέχουσα αξία των ισοδύναμων μετρητών 15

16 Αριθμοδείκτης αμυντικού διαστήματος defensive internal ratio 1. Πώς υπολογίζεται Αριθμοδείκτης αμυντικού διαστήματος Αριθμοδείκτης αμυντικού διαστήματος Διαθέσιμα +Απαιτήσεις Ημερήσιες λειτουργικές δαπάνες (πρόβλεψη) Ή Μετρητά + ισοδύναμα μετρητών + Απαιτήσεις Ημερήσιες λειτουργικές δαπάνες (πρόβλεψη) Προβλεπόμενες ημερήσιες λειτουργικές δαπάνες: διαιρούμε το σύνολο των λειτουργικών δαπανών (κόστος πωληθέντων + δαπάνες διοικήσεως + δαπάνες διαθέσεως + διάφορες καθημερινές πληρωμές) με τον αριθμό των ημερών του έτους Αριθμοδείκτης αμυντικού διαστήματος defensive internal ratio 2. Τι δείχνει Μετρά σε ημέρες το χρονικό διάστημα που μια οικονομική μονάδα μπορεί να λειτουργεί με τη χρησιμοποίηση των αμυντικών περιουσιακών στοιχείων που έχει στην κατοχή της χωρίς να προσφύγει στη χρησιμοποίηση των εσόδων που προέρχονται από τη δραστηριότητά της Ή αλλιώς Δείχνει για πόσες μέρες τα ρευστά και τα ρευστοποιήσιμα στοιχεία της επιχείρησης μπορούν να καλύψουν τα λειτουργικά της έξοδα Αξιολόγηση (σε συνδυασμό με άλλους Α/Δ) της βιωσιμότητας σε περίπτωση κρίσεως 16

17 Αριθμοδείκτης αμυντικού διαστήματος defensive internal ratio 3. Όρια που κινείται + εκτίμηση επάρκειας: - Εξαρτάται από τις καθημερινές ανάγκες και τον τρόπο λειτουργίας κάθε επιχείρησης και λιγότερο από τον κλάδο που δραστηριοποιείται - Εποχικότητα στις πωλήσεις επηρεάζει τον δείκτη Αριθμοδείκτης αμυντικού διαστήματος defensive internal ratio 3. Μειονεκτήματα: - είναι δύσκολο να υπολογιστεί στην περίπτωση του εξωτερικού αναλυτή για άλλες ημερομηνίες - Πολύ χρήσιμος για τον εσωτερικό έλεγχο της μονάδας - Ο υπολογισμός μόνο με τα στοιχεία του ισολογισμού δίνει έναν «στατικό» δείκτη, συχνά πεπαλαιωμένο/αναξιόπιστο που μπορεί να υποκρύπτει σκοπιμότητα 17

18 Αριθμοδείκτης αμυντικού διαστήματος defensive internal ratio 4. Για τον υπολογισμό: - Απαραίτητα έξοδα για να διατηρηθεί η επιχείρηση σε λειτουργία: Εργατικά + πρώτες & βοηθητικές ύλες + εργοδοτικές εισφορές + ιδιαίτερες κατά επιχείρηση δαπάνες οι οποίες είναι εκ των πραγμάτων απαραίτητες να πληρωθούν - Από τις λειτουργικές δαπάνες αφαιρούνται οι προκαταβολές που έχουν δοθεί, οι οποίες δεν περιλαμβάνονται ούτε στον αριθμητή ως ρευστοποιήσιμα στοιχεία - Πρόβλεψη μελλοντικών δαπανών γίνεται με βάση τις δαπάνες όπως αναφέρονται στην Κ.Α.Χ της τελευταίας χρήσης και αφού αφαιρεθούν: Αριθμοδείκτης αμυντικού διαστήματος defensive internal ratio - Δαπάνες που δεν συνεπάγονται εκταμίευση στην τρέχουσα χρήση (αποσβέσεις, φορολογικές υποχρεώσεις που μεταφέρονται σε επόμενη χρήση) - Λειτουργικές δαπάνες που θεωρούνται ελαστικές ως προς την εξόφλησή τους ή δεν θα επαναληφθούν στην τρέχουσα χρήση (μειονέκτημα: δυσκολία διαχωρισμού απαραίτητων να πληρωθούν/ανελαστικών δαπανών για τον αναλυτή που δεν έχει πρόσβαση στα βιβλία ) - Προσαρμογή δαπανών πρέπει να γίνεται για δραστικές μεταβολές στον πληθωρισμό ή το κόστος λειτουργίας της επιχείρησης (μεταβολές εργατικών, αποθεμάτων και υπολοίπων πελατών λόγω μεταβολής πωλήσεων κ.λπ.). 18

19 Αριθμοδείκτες δραστηριότητας (Activity ratios) Προσδιορίζουν σε ποιο βαθμό τα περιουσιακά στοιχεία μιας επιχείρησης (αποθέματα, απαιτήσεις) μετατρέπονται σε ρευστά και τι είδους πολιτικές ακολουθεί η επιχείρηση Οι σημαντικότεροι Α/Δ δραστηριότητας είναι οι εξής: - Αριθμοδείκτης ταχύτητας εξοφλήσεως Βραχ. Υποχρ. - Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων - Αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεων απαιτήσεων - Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας καθαρού κεφαλαίου κίνησης Αριθμοδείκτης ταχύτητας εξοφλήσεως βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων (1) 1. Πώς υπολογίζεται Α/Δ ταχύτητας εξοφλήσεως Β.Υ. Κόστος Πωληθέντων Μέσο ύψος Β.Υ. 19

20 Αριθμοδείκτης ταχύτητας εξοφλήσεως βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων (1) 2. Τι δείχνει Πόσες φορές οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της επιχείρησης καλύπτονται από το κόστος πωληθέντων Ή αλλιώς Συνδέουμε το κόστος πωληθέντων με τις αγορές εμπορευμάτων και αποθεμάτων με πίστωση από τους προμηθευτές και γενικότερα τις Β.Υ. Όσο μεγαλύτερος είναι ο Α/Δ, τόσο γρηγορότερα πρέπει να ικανοποιεί τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της η επιχείρηση Αριθμοδείκτης ταχύτητας εξοφλήσεως βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων (2) Το θέμα της πιστοληπτικής ικανότητας της επιχείρησης μπορούμε να το προσεγγίσουμε και με τον παράγωγο Α/Δ της μέσης διάρκειας παραμονής των υποχρεώσεων στην επιχείρηση 1. Πώς υπολογίζεται Μέση διάρκεια παραμονής των υποχρεώσεων 365 ημέρες Α/Δ ταχύτητας εξοφλήσεως Β.Υ. 20

21 Αριθμοδείκτης ταχύτητας εξοφλήσεως βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων (2) 2. Τι δείχνει Π.χ. αν ο Α/Δ ταχύτητας εξοφλήσεων βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων της επιχείρησης Α είναι 4 και της Β είναι 2 τότε οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της Α έχουν διάρκεια (360/4) 90 ημέρες και της Β (360/2) 180 ημέρες, άρα η Α πρέπει να έχει συντομότερα την απαιτούμενη ρευστότητα για να ικανοποιήσει τις υποχρεώσεις της Αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων (1) 1. Πώς υπολογίζεται Α/Δ ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων Καθαρές Πωλήσεις Μέσο ύψος απαιτήσεων 21

22 Αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων (1) 2. Τι δείχνει Πόσες φορές εισπράττονται, κατά μέσο όρο, οι απαιτήσεις της οικονομικής μονάδας μέσα στη διάρκεια της λογιστικής χρήσης Ή αλλιώς Συνδέουμε τις πωλήσεις με την πιστωτική πολιτική της επιχείρησης Όσο μεγαλύτερος είναι ο Α/Δ, τόσο γρηγορότερα εισπράττει τις απαιτήσεις η επιχείρηση Αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων (2) Το θέμα της πιστωτικής πολιτικής της επιχείρησης μπορούμε να το προσεγγίσουμε και με τον παράγωγο Α/Δ της μέσης διάρκειας παραμονής των απαιτήσεων στην επιχείρηση 1. Πώς υπολογίζεται Μέση διάρκεια παραμονής των απαιτήσεων 365 ημέρες Α/Δ ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων 22

23 Αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων (2) 2. Τι δείχνει Π.χ. αν ο Α/Δ ταχύτητας εισπράξεως των απαιτήσεων της επιχείρησης Α είναι 6 και της Β είναι 9 τότε οι απαιτήσεις της Α εισπράττονται σε (360/6) 60 ημέρες και της Β (360/9) 40 ημέρες, άρα η Β θα εισπράξει συντομότερα τις απαιτήσεις της Αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων (3) 3. Σχολιασμός - Ο Αριθμοδείκτης ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων παρέχει ένδειξη της ποιότητας και του βαθμού ρευστότητας των απαιτήσεων της επιχείρησης - Εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα για την πιστωτική πολιτική της επιχείρησης - Θα πρέπει όμως να μην λαμβάνουμε υπόψη τις επισφαλείς απαιτήσεις - Όσο μεγαλύτερη είναι η δεσμεύονται τα κεφάλαιά μας ταχύτητα, τόσο λιγότερο - Όσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα, τόσο μικρότερη είναι η πιθανότητα ζημιών από επισφαλείς πελάτες - Υπάρχει όμως άριστη ταχύτητα???? 23

24 ΣΥΓΚΡΙΣΗ Μέση διάρκεια παραμονής των απαιτήσεων στην επιχείρηση Μέση διάρκεια παραμονής των υποχρεώσεων στην επιχείρηση Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων (1) 1. Πώς υπολογίζεται Α/Δ ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων Καθαρές Πωλήσεις Μέσο ύψος αποθεμάτων 24

25 Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων (1) 2. Τι δείχνει - Ένα μέτρο για το βαθμό που μία οικονομική μονάδα χρησιμοποιεί τα περιουσιακά της στοιχεία είναι η ικανότητά της να πωλεί τα αποθέματά της σε μικρό χρονικό διάστημα - Ο Α/Δ δείχνει: Πόσες φορές ανανεώθηκαν τα αποθέματα της οικονομικής μονάδας μέσα στη λογιστική χρήση Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων (2) Το θέμα της πολιτικής αποθεμάτων της επιχείρησης μπορούμε να το προσεγγίσουμε και με τον παράγωγο Α/Δ της μέσης διάρκειας παραμονής των αποθεμάτων στην επιχείρηση 1. Πώς υπολογίζεται Μέση διάρκεια παραμονής των αποθεμάτων 365 ημέρες Α/Δ ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων 25

26 Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων (2) 2. Τι δείχνει - Όσο μεγαλύτερος είναι ο Α/Δ ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων, τόσο μικρότερη είναι η μέση διάρκεια παραμονής των αποθεμάτων - Βελτίωση του δείκτη περισσότερες φορές ανανεώνονται τα αποθέματα στη Λ.Χ. - Η επιχείρηση, γενικότερα, θέλει να αποφεύγει την υπεραποθεματοποίηση Σύνδεση Αριθμοδεικτών Συνολικός χρόνος επιχειρησιακού κύκλου (operating cycle): Χρήμα-Αποθέματα-Απαιτήσεις-Χρήμα Μέση διάρκεια παραμονής αποθεμάτων Μέση διάρκεια παραμονής απαιτήσεων Χρόνος που το απόθεμα μπαίνει στην επιχείρηση μέχρι να εισπραχθεί το έσοδο από την πώλησή του 26

27 Αριθμοδείκτης κυκλοφορίας καθαρού κεφαλαίου κίνησης 1. Πώς υπολογίζεται Α/Δ κυκλοφορίας καθαρού κεφαλαίου κίνησης Καθαρές Πωλήσεις Καθαρό Κεφάλαιο Κίνησης Καθ. Κεφάλαιο Κίνησης Κυκλ. Ενεργητικό Βραχ. Υποχρεώσεις Αριθμοδείκτης κυκλοφορίας καθαρού κεφαλαίου κίνησης 2. Τι δείχνει - Ποιο είναι το ύψος των πωλήσεων που πέτυχε κάθε μονάδα καθαρού κεφαλαίου κίνησης, και - Αν η οικονομική μονάδα διατηρεί μεγάλα κεφάλαια κίνησης, πάντα σε σχέση με το ύψος των πωλήσεών της μέσα στη λογιστική χρήση - Ένας υψηλός αριθμοδείκτης μπορεί να αποτελεί ένδειξη: - Ανεπάρκειας κεφαλαίων κίνησης - Να συνοδεύεται από αυξημένες τρέχουσες υποχρεώσεις - Χαμηλή ταχύτητα ανανέωσης των αποθεμάτων ή - Χαμηλή ταχύτητα εισπράξεως των απαιτήσεων 27

28 Σχολιασμός Α/Δεικτών. Α/Δ κυκλοφοριακής ταχύτητας ή ανακύκλωσης απαιτήσεων Στόχος αρκετά > 1 (3, 4, 5 φορές), ανάλογα με τον κλάδο στον οποίο ανήκει η επιχείρηση Τις πραγματικές ανάγκες και δυνατότητές της Τις συνθήκες τις αγοράς και του ανταγωνισμού (!) Αν η αγορά «δουλεύει» με 3μηνα γραμμάτια μια επιχείρηση είναι δύσκολο να απαιτήσει καλύτερους όρους πληρωμής Προσοχή στην αξιολόγηση των απαιτήσεων (πχ γραμμάτια από μετατροπή ανοικτών λογαριασμών πελατών υποκρύπτει αφερεγγυότητα) Συνεκτίμηση με Α/Δ % επισφαλών απαιτήσεων Αριθμοδείκτης ποσοστού επισφαλών απαιτήσεων 1. Πώς υπολογίζεται Α/Δ ποσοστού επισφαλών απαιτήσεων Επισφαλείς + επίδικες απαιτήσεις Απαιτήσεις Παρονομαστής: Σύνολο απαιτήσεων πριν την αφαίρεση της πρόβλεψης για επισφαλείς 28

29 Αριθμοδείκτης ποσοστού επισφαλών απαιτήσεων 2. Τι δείχνει - Τι ποσοστό των απαιτήσεων χαρακτηρίστηκαν ως επισφαλείς και επίδικοι και μεταφέρθηκαν στον αντίστοιχο υπολογαριασμό στο τέλος της χρήσης - Χρησιμοποιείται στην καλύτερη αξιολόγηση της ρευστότητας σε συνδυασμό με άλλους Α/Δ αλλά και της ποιότητας των απαιτήσεων για factoring, βιωσιμότητα κ.λπ - Ουσιαστικά ο δείκτης είναι μια ένδειξη της αυστηρότητας με την οποία αξιολογήθηκε η εισπρακτικότητα των απαιτήσεων στο τέλος της χρήσης από την ίδια την επιχείρηση Αριθμοδείκτης ποσοστού επισφαλών απαιτήσεων 3. Όρια - Ανάλογα με τον αντίστοιχο δείκτη του κλάδου ή ομοειδών (και προς άλλα χαρακτηριστικά) επιχειρήσεων στην ίδια αγορά καθώς και την οικονομική συγκυρία - ΠΡΟΣΟΧΗ: Υποκειμενική εκτίμηση απαραίτητη α) η σύγκριση και β) η γνώμη των ορκωτών ελεγκτών (σχετική έκθεση) - Διαχρονικά ανοδική τάση βαρόμετρο κακών προγνώσεων - Η εξέλιξή του ερμηνεύει και την εμπορική πολιτική της επιχείρησης (πχ ελεγχόμενη αύξηση μπορεί να συνδέεται με επέκταση ή αντίδραση σε ανταγωνιστές) 29

30 Σχολιασμός Α/Δεικτών. Α/Δ κυκλοφοριακής ταχύτητας ή ανακύκλωσης αποθεμάτων Στόχος αρκετά > 1 (3, 4, 5 φορές), ανάλογα με τον κλάδο στον οποίο ανήκει η επιχείρηση Τις πραγματικές ανάγκες και δυνατότητές της Τις συνθήκες τις αγοράς (!) π.χ. Ένα super market έχει μεγάλο δείκτη σε σχέση με ένα ναυπηγείο Κάθε επιχείρηση έχει το δικό της επιχειρησιακό κύκλο Σχολιασμός Α/Δεικτών. Α/Δ κυκλοφοριακής ταχύτητας ή ανακύκλωσης αποθεμάτων όσο πιο μεγάλος ο δείκτης (όπως και τον απαιτήσεων) τόσο μικρότερο και το κόστος τους στα αντίστοιχα μεγέθη επενδεδυμένων κεφαλαίων για τη στήριξη ενός δεδομένου ύψους πωλήσεων ΠΡΟΣΟΧΗ: Μικρά αποθέματα πιθανά να δημιουργήσουν αδυναμία εκμετάλλευσης έκτακτων ευκαιριών πωλήσεων οδηγήσουν την εταιρεία να διώχνει πελάτες που ζητούν μεγαλύτερη πίστωση (σε χρόνο ή/και χρήμα) 30

31 Σχολιασμός Α/Δεικτών. Α/Δ κυκλοφοριακής ταχύτητας ή ανακύκλωσης αποθεμάτων Εμφανή μειονεκτήματα στον υπολογισμό του (!) Εξωτερικός αναλυτής δεν έχει πρόσβαση σε στοιχεία: Για να αξιολογήσει την ποιότητα των αποθεμάτων Για τη μέθοδο αποτίμησης αποθεμάτων (LIFO, FIFO, κ.λπ) που μπορεί να αυξομειώνουν (πλασματικά) τα αποθέματα Ανάγκη για αναλυτικότερα στοιχεία Βιομηχανίες: θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη & η παρεμβολή του κύκλου μεταποίησης των αποθεμάτων πρώτων υλών & ημιέτοιμων σε έτοιμα προϊόντα (επιμέρους Α/Δ για Α ύλες, ημιέτοιμα και έτοιμα προϊόντα) Αριθμοδείκτης ημερών πληρωμής προμηθευτών 1. Πώς υπολογίζεται Ημέρες πληρωμής προμηθευτών 365 Χ Μέσο υπόλ (προμηθευτών + γραμ. πληρ. Καθαρές αγορές Α/Δ αντίστοιχος αυτού της είσπραξης απαιτήσεων αλλά για τους προμηθευτές της μονάδας 31

32 Αριθμοδείκτης ημερών πληρωμής προμηθευτών Δυσκολίες υπολογισμού: Όταν δεν εμφανίζεται το κόστος αγορών της χρήσης κόστος πωληθέντων αποσβέσεις χρήσης επιβαρύνσεις αγορών που δεν αποτελούν τρέχουσες εκταμιεύσεις Σε συνδυασμό με Α/Δ είσπραξης απαιτήσεων δίνει σημαντικές πληροφορίες για ρευστότητα + πιστοληπτική ικανότητα: σύγκριση πίστωσης που δίνει με πίστωση που επιτυγχάνει Χρήσιμος για τη διαμόρφωση της πιστωτικής της πολιτικής προς τους πελάτες της Εξωτερικός ελεγκτής: εκτιμά αν καθυστερεί να εξοφλήσει τις υποχρεώσεις της (και επομένως έχει πιθανά προβλήματα ρευστότητας) συγκρίνοντας τον Α/Δ με τις ημέρες πίστωσης που δουλεύει η αγορά. Συνδυασμός αριθμοδεικτών Ημέρες είσπραξης απαιτήσεων 90 ημέρες Ημέρες ανακύκλωσης αποθεμάτων 40 Συνολικός επιχειρησιακός κύκλος 130 ημέρες μείον: Ημέρες πίστωσης προμηθευτών 100 Καθαρός επιχειρησιακός κύκλος (χρήμα-πράγμα-χρήμα) trading cycle 30 ημέρες 32

33 Σχολιασμός operating cycle trading cycle - Ο καθαρός επιχειρησιακός κύκλος (trading cycle) αντιστοιχεί στο χρόνο ανακύκλωσης των αποθεμάτων συν/πλην τη διαφορά μεταξύ του χρόνου πίστωσης που χορηγεί και αυτού που απολαμβάνει η επιχείρηση - Διακυμάνσεις στη συνολική διάρκεια επιχειρησιακού κύκλου (Operating cycle) μπορεί να μην είναι «πρωτοβουλίες» της επιχείρησης αλλά αντίδραση σε εξωτερικά γεγονότα ή επιπτώσεις εξωτερικών γεγονότων (π.χ. απεργίες στις μεταφορές, προβλήματα στην προμήθεια α υλών, άνοδος ή πτώση τιμών, ένταση ανταγωνισμού κ.λπ. 33