Οργανωσιακή Ψυχολογία Ιωάννης Νικολάου Επίκουρος Καθηγητής Οργανωσιακής Συμπεριφοράς Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα ιοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας Προσωπικότητα Έννοια και δομή της προσωπικότητας Θεωρίες προσωπικότητας House MD... «Ιατρικές Υποθέσεις» Μέτρηση της προσωπικότητας Η Προσωπικότητα στον Εργασιακό Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 2 1
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ; Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 3 Προσωπικότητα Το σύνολο των χαρακτηριστικών του ατόμου τα οποία προσδιορίζουν την συμπεριφορά του (Pervin, 1993) Σταθερότητα Εσωτερικότητα Συνέπεια ιαφοροποίηση 2
Προσωπικότητα Η Προσωπικότητα αναφέρεται λίγο πολύ σε κάποιους σταθερούς, εσωτερικούς παράγοντες οι οποίοι κάνουν τη συμπεριφορά ενός ατόμου από τη μία να ακολουθεί μια συνέπεια σε διάφορες χρονικές περιόδους, και από την άλλη να είναι διαφορετική σε σχέση με την συμπεριφορά άλλων ανθρώπων όταν αντιμετωπίζουν παρόμοιες καταστάσεις (Child, 1968) Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 5 Παράγοντες καθορισμού της προσωπικότητας Κληρονομικότητα Περιβάλλον Πολιτισμικό Περιβάλλον Κοινωνική Τάξη Οικογένεια Φυσιολογικοί παράγοντες Γενετικοί παράγοντες Έμμεσες Επιδράσεις Άμεσες Επιδράσεις Η αλληλεπίδραση Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 6 3
Γιατί μελετάμε την προσωπικότητα; Για να αποκτήσουμε επιστημονική γνώση Για να αξιολογήσουμε τους ανθρώπους Για να αλλάξουμε τους ανθρώπους (κλινική προσέγγιση) Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 7 Βασικές Θεωρίες Προσωπικότητας Ιδιογραφική vs. Νομοθετική προσέγγιση Έμφαση στην μοναδικότητα του ατόμου. Αδύνατον να γενικεύσουμε Case study Διαφορές των ατόμων σε ποσό και όχι σε είδος. Μελέτη των χαρα- κτηριστικών πολλών ατόμων ταυτόχρονα Γενίκευση Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 8 4
Θεωρίες Προσωπικότητας Η Ψυχαναλυτική θεωρία του Sigmund Freud Ο Συμπεριφορισμός Η Κοινωνιο-γνωστική Προσέγγιση Θεωρία των χαρακτηριστικών (trait theory) Ψυχαναλυτική θεωρία Τοπογραφικό μοντέλο Το συνειδητό: το τμήμα του μυαλού που αποτελείται από τις σκέψεις, τις εμπειρίες και τα συναισθήματα για τα οποία έχουμε απόλυτη συνείδηση κάθε στιγμή που τα χρειαζόμαστε. Το υποσυνείδητο: περιλαμβάνει σκέψεις και εμπειρίες στις οποίες δεν έχουμε άμεση πρόσβαση κάθε φορά που θέλουμε να τις θυμηθούμε, αλλά παρ όλα αυτά υπάρχουν, και κάτω από συγκεκριμένες περιπτώσεις, είναι δυνατόν να ανακληθούν Το ασυνείδητο: λειτουργεί στο βαθύτερο επίπεδο συνειδητότητας ενώ οι πληροφορίες που περιέχονται σ αυτό δεν είναι δυνατόν να ανακληθούν με κανένα τρόπο, παρά μόνο με ειδικές ψυχαναλυτικές τεχνικές (π.χ. μέθοδος των ελεύθερων συνειρμών, ερμηνεία ονείρων, κλπ.). Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 10 5
Ψυχαναλυτική θεωρία ομικό μοντέλο Εκείνο ένστικτα και ασυνείδητο Υπερεγώ Ηθικοί κανόνες Εγώ Εξισορρόπηση μεταξύ Εκείνου και του Υπερεγώ Επειδή το άτομο είναι αδύνατον να αντέξει στο διαρκές άγχος που προκαλείται από τη διαρκή σύγκρουση μεταξύ του Εκείνου και του Υπερεγώ, ανέπτυξε διάφορους μηχανισμούς άμυνας. Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 11 Μηχανισμοί άμυνας Απώθηση: Είναι ο κύριος και πιο βασικός αμυντικός μηχανισμός. Λειτουργεί έτσι ώστε να απωθεί (σπρώχνει)ιδέες, φαντασίες, συναισθήματα ή ενορμήσεις στο ασυνείδητο και να τα κρατά μακριά από την ενημερότητα και επίγνωση του ατόμου. Άρνηση: Είναι ο αμυντικός μηχανισμός που λειτουργεί ασυνείδητα και με τον οποίο το άτομο αρνείται την ύπαρξη ορισμένων στοιχείων της εξωτερικής πραγματικότητας. Αναπλήρωση: Αναπλήρωση είναι η διαδικασία κατά την οποία κάποιος αναπληρώνει μια ανεπάρκεια με κάτι πιο δημιουργικό. Εκλογίκευση: Σε αυτόν τον μηχανισμό διάφορες συμπεριφορές και συναισθήματα δικαιολογούνται με τη λογική ή γίνονται ανεκτά από τη συνείδηση με λογικές αλλά ωστόσο λανθασμένες εξηγήσεις. Ματαίωση: Είναι ο μηχανισμός με τον οποίο ένα άτομο περιγράφει συμβολικά με αντίθετο τρόπο κάτι μη αποδεκτό απέναντι στο οποίο το εγώ πρέπει να αμυνθεί. Μετάθεση: Με τον μηχανισμό αυτό συναισθήματα, ιδέες ή επιθυμίες μεταφέρονται από το αρχικό τους αντικείμενο σε ένα πιο αποδεκτό υποκατάστατο. Παλινδρόμηση: Πρόκειται για μια ολική ή μερική επιστροφή σε παιδικές συμπεριφορές και σκέψεις. Προβολή: Είναι ο μηχανισμός με τον οποίο το άτομο αποδίδει σε κάποιο άλλο άτομο εκείνες τις γενικά ασυνείδητες δικές του ιδέες, σκέψεις, ενορμήσεις, κίνητρα και συναισθήματα που του είναι ανεπιθύμητα ή απαράδεκτα. Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 12 6
Ψυχαναλυτική θεωρία Εξελικτικό Μοντέλο Το πιο σημαντικό κομμάτι της ψυχαναλυτικής θεωρίας αφορά στη θεωρία της ανάπτυξης των ενστίκτων, τα οποία με τη σειρά τους βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με την ανάπτυξη της ανθρώπινης προσωπικότητας. Κύρια πηγή των ενστίκτων αποτελούν διάφορες ψυχικές και συναισθηματικές συγκρούσεις, οι οποίες επικεντρώνονται σε συγκεκριμένες περιοχές του σώματος που ονομάζονται ερωτογενείς ζώνες. Ο εντοπισμός της ψυχικής ή συναισθηματικής έντασης σε καθεμία από αυτές τις ζώνες είναι διαφορετικός και αλλάζει ανάλογα με την εξελικτική περίοδο που διανύει το άτομο. Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 13 Ο Συμπεριφορισμός Έμφαση μόνο στο φανερό, το μετρήσιμο, μ το παρατηρήσιμο, υποστηρίζοντας ότι θα πρέπει να αξιολογούμε, μετράμε και εν τέλει ασχολούμαστε μόνο με ό,τι μπορούμε να δούμε άμεσα στην εμφανή ανθρώπινη συμπεριφορά. Ενίσχυση &Τιμωρία στην ανάπτυξη της προσωπικότητας 7
Κοινωνιογνωστική θεωρία Επιρροές της Κοινωνικής, Γνωστικής και Συμπεριφοριστικής προσέγγισης Έμφαση στις διαδικασίες επεξεργασίας της πληροφορίας και στον ρόλο του εαυτού Αυτεπάρκεια Self-efficacy Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 15 House MD Αλλάζουν οι άνθρωποι; Η σταθερότητα της προσωπικότητας Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 16 8
Θεωρία των χαρακτηριστικών (trait theory) Χαρακτηριστικά Traits: Τα σχετικά σταθερά περιγραφικά χαρακτηριστικά ενός ανθρώπου, τα οποία προδιαθέτουν τα άτομα να φέρονται με μια σχετικά παρόμοια συμπεριφορά μεταξύ διαφορετικών καταστάσεων (Eysenck, 1995) Βασικά δομικά υλικά της ανθρώπινης προσωπικότητας (Pervin,1993) Αξιολογούνται σε μια συνεχή κλίμακα, υποδηλώνοντας ουσιαστικά ότι όλοι οι άνθρωποι κατέχουν αυτά τα χαρακτηριστικά σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό. Μέτρηση της Προσωπικότητας Προβολικά Τεστ Ερωτηματολόγια Προσωπικότητας Κοινωνιομετρικές Τεχνικές Συνέντευξη Παρατήρηση Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 18 9
Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 19 Θεωρία των χαρακτηριστικών Τα σχετικά σταθερά περιγραφικά χαρακτηριστικά ενός ανθρώπου, τα οποία προδιαθέτουν τα άτομα να φέρονται με μια σχετικά παρόμοια συμπεριφορά μεταξύ διαφορετικών καταστάσεων (Eysenck, 1995). H γενική προδιάθεση του ατόμου να συμπεριφέρεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο και υποστήριξε ότι τα χαρακτηριστικά είναι τα βασικά δομικά υλικά της ανθρώπινης προσωπικότητας (Pervin, 1993) Η λεξιλογική υπόθεση Χρήση επιθέτων και επιθετικών προσδιορισμών Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 20 10
Ψυχολογικά γνωρίσματα Eysenck Εξωστρέφεια Νευρωτισμός Ψυχωτισμός Cattell Επιφανειακά Πρωτογενή γνωρίσματα (16PF) Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 21 16 Personality Factors Κυκλοθυμία - Σχιζοθυμία Γενική Ευφυΐα - Χαμηλή Νοημοσύνη Συναισθηματική Σταθερότητα Ισχυρό Εγώ - Συναισθηματική Αστάθεια Κυριαρχία Επιβολή - Υποταγή Αυθορμησία - Περίσκεψη Ισχυρός χαρακτήρας Ισχυρό Υπερεγώ - Απουσία Εσωτερικού Ελέγχου Τυχοδιωκτισμός - Ατολμία - Επιφυλακτικότητα Συναισθηματική Υπερευαισθησία - Ψυχρότητα Ιδιογνωμοσύνη - Ψυχική Άνεση Αυτισμός - Κοινωνικότητα Αγχίνοια - Αφέλεια Τάση για ενοχή αγχώδης ανασφάλεια - Αυτοπεποίθηση Σιγουριά Ριζοσπαστικότητα - Συντηρητισμός Αυτάρκεια - Εξάρτηση Κοινωνική Υπερευαισθησία - Κοινωνική Αδιαφορία Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 22 Υπερένταση - Ψυχική Ηρεμία 11
Ψυχολογικά γνωρίσματα - χαρακτηριστικά OPQ Το μοντέλο των πέντε παραγόντων Εξωστρέφεια Ευσυνειδησία Νευρωτισμός Προσήνεια εκτικότητα στην εμπειρία Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 23 Εξωστρέφεια Υψηλό σκορ Τα άτομα που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία χαρακτηρίζονται ως πολύ εξωστρεφή. Τους αρέσει να βρίσκονται διαρκώς με ανθρώπους γύρω τους, θέλουν να βγαίνουν συχνά έξω και να διασκεδάζουν ενώ κάθε φορά που βρίσκονται με παρέα δημιουργούν κέφι και ζωντάνια. Είναι άτομα δραστήρια, ασχολούνται με πολλά χόμπι ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι που τα συναναστρέφονται τα χαρακτηρίζουν «ανήσυχα» ή πνεύματα. Αγαπούν τη ζωή και συχνά νιώθουν ενθουσιασμό και όρεξη να ανακαλύπτουν και να γνωρίζουν καινούργια πράγματα. Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 24 12
Ευσυνειδησία Υψηλό σκορ Τα άτομα που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία χαρακτηρίζονται από πολύ καλή οργάνωση και τάξη στηζωή τους. Θέλουν όλα να γίνονται βάση προγραμματισμού ενώ στο σπίτι/δωμάτιο τους όλα βρίσκονται στην εντέλεια. Έχουν μεγάλη εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και γι αυτό είναι φιλόδοξα άτομα και συνήθως θέτουν υψηλούς στόχους. Είναι πολύ ευσυνείδητα άτομα και γι αυτό το λόγο σπάνια αθετούν τον λόγο τους ή τις υποσχέσεις που δίνουν καθώς θεωρούν τη συνέπεια των λόγων τους το πιο σημαντικό στοιχείο της προσωπικότητας τους. Είναι άτομα που τα διακρίνει η σοβαρότητα όταν θα πρέπει να πάρουν μια σοβαρή απόφαση και γι αυτό συνήθως οι αποφάσεις τους έχουν επιτυχή κατάληξη. Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 25 Νευρωτισμός Υψηλό σκορ Τα άτομα που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία διακατέχονται από ένα διαρκές άγχος. Συχνά βιώνουν έντονες φοβίες και νιώθουν αρκετά ανασφαλή. Είναι άτομα ευερέθιστα, χάνουν εύκολα την ψυχραιμία τους και συχνά ξεσπούν, αν και αυτό συμβαίνει επειδή βιώνουν τα συναισθήματα τους με μεγάλη ένταση. Πολύ συχνά συμβαίνει να βιώνουν συναισθήματα θλίψης και στεναχώριας σαν να μην είναι ευχαριστημένα από τη ζωή τους μέχρι σήμερα. Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 26 13
Προσήνεια Υψηλό σκορ Τα άτομα που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία χαρακτηρίζονται κυρίως από την αγάπη και το ενδιαφέρον που δείχνουν στον συνάνθρωπο τους. είχνουν μεγάλη ευαισθησία απέναντι στον ανθρώπινο πόνο και πάντοτε δείχνουν μεγάλη θέληση για συνεργασία με τους γύρω τους. Εμπιστεύονται εύκολα τους άλλους ενώ πολύ σπάνια κάνουν κακή κριτική για άτομα που γνωρίζουν. Είναι άτομα που προσπαθούν και αποφεύγουν τις συγκρούσεις ενώ όταν έχουν διαφορές με άλλους προσπαθούν να βρουν μια συμβιβαστική λύση. Συνήθως δεν τους αρέσει να μιλούν πολύ για τον εαυτό τους καθώς πιστεύουν ότι οι ίδιες τους οι πράξεις είναι αυτές που αναδεικνύουν την προσωπικότητα τους. Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 27 Δεκτικότητα στην εμπειρία Υψηλό σκορ Τα άτομα που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία είναι άτομα δεκτικά σε καινούριες εμπειρίες και προκλήσεις. Έχουν πολλά ενδιαφέροντα και αναζητούν διαρκώς νέες δραστηριότητες που θα εμπλουτίσουν το συναισθηματικό και τον πνευματικό τους κόσμο. Τους αρέσουν τα πνευματικά παιχνίδια και χαρακτηρίζονται από μια ανεξαρτησία στον τρόπο σκέψης τους. Ενδιαφέρονται για το ωραίο και την αρμονία στη φύση, την τέχνη και τις επιστήμες. Συχνά τους αρέσει να φτιάχνουν σενάρια με τη φαντασία τους ώστε να ξεφεύγουν από την καθημερινότητα. Είναι έντονα συναισθηματικά άτομα και συχνά «δένονται» με άτομα, μέρη ή αντικείμενα. Είναι άτομα που τους αρέσει το διαφορετικό γιατί έτσι βγαίνουν από τη μονοτονία της ζωής. Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 28 14
Το μοντέλο των πέντε παραγόντων και οι υποκλίμακές του Εξωστρέφεια Εγκαρδιότητα Κοινωνικότητα Σιγουριά Δραστηριότητα Αναζήτηση συγκινήσεων Θετικά συναισθήματα Προσήνεια Εμπιστοσύνη Ευθύτητα Αλτρουισμός Συμβιβαστικότητα Μετριοφροσύνη Ευαισθητοποίηση Δεκτικότητα στην Εμπειρία Φαντασία Αισθητική Συναισθήματα Ενεργητικότητα Ιδέες Αξίες Νευρωτισμός Άγχος Επιθετικότητα Θλίψη Ντροπαλότητα Παρορμητισμός Τρωτότητα Ευσυνειδησία Ικανότητα Επιμέλεια Συνέπεια στις αρχές Φιλοδοξίες Επιμονή Περίσκεψη Ενδεικτικές ερωτήσεις από το ερωτηματολόγιο του μοντέλου των πέντε παραγόντων (Tsaousis, 1999) Εξωστρέφεια Πολλοί πιστεύουν ότι είμαι φιλικό και ζεστό άτομο. Προτιμώ να βγαίνω βόλτα με μια παρέα, παρά να μένω στο σπίτι. Μου αρέσει να ασχολούμαι με πολλά και διάφορα χόμπι. Νευρωτισμός Εκνευρίζομαι πολύ εύκολα. Είναι φορές που πιστεύω ότι όλα μου πάνε στραβά Μερικές φορές έχω την εντύπωση ότι δεν μπορώ να καταφέρω τίποτε. Προσήνεια Συνήθως εμπιστεύομαι τους άλλους ανθρώπους. Όταν κάποιος έχει ανάγκη, πάντοτε τον βοηθώ. Όταν οι άλλοι με επαινούν μπροστά μου, δεν αισθάνομαι άνετα. Ευσυνειδησία Με οτιδήποτε και αν ασχολούμαι, θέλω να το κάνω τέλεια. Συνήθως ολοκληρώνω οτιδήποτε αρχίζω. Ακόμη και όταν η δουλειά που έχω να κάνω είναι βαρετή, βρίσκω τρόπους να πείθω τον εαυτό μου να συνεχίσει. Δεκτικότητα στην Εμπειρία Ενδιαφέρομαι για όλες τις μορφές τέχνης. Με ενθουσιάζει η ιδέα να εξερευνώ άγνωστα μέρη. Νέες θεωρίες ή ανακαλύψεις πάντοτε μου τραβούν την προσοχή. 15
Η προσωπικότητα στον Εργασιακό Συνέπεια Συναισθηματική Σταθερότητα Εργασιακή Απόδοση Barrick, M. & Mount, M. (1991). The big five personality dimensions and job performance: A meta-analysis. Personnel Psychology, 44, 1-25. Tett, R., Jackson, D., & Rothstein, M. (1991). Personality measures as predictors of job performance: a meta-analytic review. Personnel Psychology, 44, 703-742. Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία Η προσωπικότητα στον Εργασιακό Προσανατολισμός προς τον πελάτη Συνεργατικότητα, κοινωνικότητα, ευγένεια, κλπ. Ακεραιότητα Η αξιολόγηση της παράνομης συμπεριφοράς με στόχο την πρόβλεψη αντιπαραγωγικών συμπεριφορών, όπως κλοπή, αντικοινωνικότητα, τάση προς βίαιη συμπεριφορά, κλπ. Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 16
Η προσωπικότητα στον Εργασιακό Προσωπικότητα και Καινοτομία Adaptors -------------------------------------- Innovators Adaptors: Προτιμούν να κάνουν τα πράγματα καλά Χρησιμοποιούν το υπάρχον κατεστημένο Innovators: Προτιμούν να κάνουν τα πράγματα διαφορετικά Προσπαθούν να λειτουργήσουν πέρα από το υπάρχον καθεστώς Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 33 Η προσωπικότητα στον Εργασιακό Προσωπικότητα και στρες Τύπος Α --------------------------------------- Τύπος Β Τύπος Α: Ανταγωνιστικοί, βιαστικοί, στην πρίζα, σε ένταση, ανυπόμονοι Τύπος Β: Χαλαροί, ήρεμοι, απολαμβάνουν την ζωή Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 34 17
Η προσωπικότητα στον Εργασιακό Προσωπικότητα και στρες Σκληρότητα ή Ανθεκτικότητα (Hardiness): Η ικανότητα κάποιων ανθρώπων να μένουν ανεπηρέαστοι υπό συνθήκες άγχους. Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 35 Η προσωπικότητα στον Εργασιακό Έδρα Ελέγχου (Locus of Control): Εσωτερικός vs. Εξωτερικός έλεγχος Αυτό-εκτίμηση Αυτεπάρκεια (self-efficacy) Κύρια αυτό-αξιολόγηση (core selfevaluations) Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 36 18
Η προσωπικότητα στον Εργασιακό Προσωπικότητα και εργασιακές στάσεις Positive affectivity ------------------------------ Negative affectivity Εργασιακή Ικανοποίηση: Σχετίζεται με υψηλή εξωστρέφεια, υψηλή προσήνεια και χαμηλό νευρωτισμό. Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 37 Η προσωπικότητα στον Εργασιακό Προσωπικότητα και εργασιακές στάσεις Φιλότιμη Εργασιακή Συμπεριφορά Organizational Citizenship Behaviour : H πρωτοβουλία των εργαζομένων να πραγματοποιούν δραστηριότητες πέραν της περιγραφής θέσεως προς γενικότερο όφελος του οργανισμού Σχετίζεται με την Προσήνεια και την Ευσυνειδησία Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 38 19
Η προσωπικότητα στον Εργασιακό Ηγεσία και Big-five Υψηλή Εξωστρέφεια Χαμηλός Νευρωτισμός Υψηλή Συνέπεια Υψηλή Προσήνεια Ηγεσία και Υψηλή Ανάγκη για Επίτευξη (n-ach) Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 39 Η προσωπικότητα στον Εργασιακό Προσωπικότητα και Ομαδική εργασία Προσωπικότητα και «τύποι» μέσα στην ομάδα Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 40 20
Η προσωπικότητα στον Εργασιακό Πλεονεκτήματα των ερωτηματολογίων προσωπικότητας Ποσοτική & αντικειμενική πληροφόρηση Υψηλή αξιοπιστία και εγκυρότητα Καλύπτουν πλήρως την σφαίρα της προσωπικότητας Είναι δίκαια Τα αποτελέσματα μπορούν να καταχωρηθούν και να μελετηθούν στο μέλλον Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 41 Η προσωπικότητα στον Εργασιακό Μειονεκτήματα των ερωτηματολογίων προσωπικότητας Κοινωνική Επιθυμητότητα Τυχόν μειωμένη αυτογνωσία μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα Χαμηλή εγκυρότητα Απαιτούν την δημιουργία νορμών Οι υποψήφιοι μπορούν μέσω επανάληψης να βελτιώσουν την εικόνα τους Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 42 21
Εργασία Αναζητήστε στο Internet και συμπληρώστε ένα ερωτηματολόγιο προσωπικότητας ή συναισθηματικής νοημοσύνης (Personality Emotional Intelligence [EQ-EI] questionnaire) Σε λιγότερο από 800 λέξεις συζητήστε τα ακόλουθα: Περιγράψτε το τεστ, τι μέτραγε, το feedback / αποτελέσματα που σας έδωσε, και ό,τι άλλο θεωρείτε σημαντικό να σχολιάσετε (π.χ. χ Προβληματισμούς, ενδοιασμούς, κριτική, θετικά σχόλια, κλπ.). Στην εργασία σας επισυνάψτε και σε εκτυπωμένη μορφή το τεστ που συμπληρώσατε Hμ/νία παράδοσης: 19/11 Ιωάννης Νικολάου Οργανωσιακή Ψυχολογία 43 22