ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων 2011/2006(INI) 31.5.2011 ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων προς την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων που περιέχει συστάσεις προς την Επιτροπή σχετικά με τις διαδικασίες αφερεγγυότητας στο πλαίσιο του εταιρικού δικαίου της ΕΕ(2011/2006(INI)) Συντάκτρια γνωμοδότησης: Julie Girling (Πρωτοβουλία - άρθρο 42 του Κανονισμού) AD\868566.doc PE458.820v02-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PA_NonLeg PE458.820v02-00 2/7 AD\868566.doc
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Η Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων καλεί την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων, που είναι αρμόδια επί της ουσίας: να συμπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσματός της τις ακόλουθες προτάσεις: 1. σημειώνει ότι οι κανόνες που διέπουν τις διαδικασίες περί συνδίκων πτώχευσης αφορούν ορισμένους πολύ πολύπλοκους νομικούς τομείς, όπως το δίκαιο περί εγγείου ιδιοκτησίας, το εργατικό δίκαιο και το δίκαιο περί συμβάσεων, οι οποίοι διαφέρουν από το ένα κράτος μέλος στο άλλο, γεγονός το οποίο παρεμποδίζει τόσο την απλοποίηση των διαδικασιών αφερεγγυότητας και αναδιάρθρωσης όσο και την ίση μεταχείριση των πιστωτών που είναι εγκατεστημένοι στην ΕΕ 2. σημειώνει ότι η ελευθερία εγκατάστασης και η αυξημένη κινητικότητα των εταιρειών μεταξύ κρατών μελών υπογραμμίζουν την ανάγκη καλύτερου συντονισμού και κάποιου βαθμού εναρμόνισης της νομοθεσίας περί αφερεγγυότητας προκειμένου να καταπολεμηθούν οι αρνητικές συνέπειες του "τουρισμού αφερεγγυότητας" για τους μισθωτούς 3. θεωρεί ότι η μεγαλύτερη εναρμόνιση των διαδικασιών αφερεγγυότητας θα προωθήσει την ισότητα και ενδέχεται να έχει θετικό αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητα των κρατών μελών και, ως εκ τούτου, στις πιθανές ευκαιρίες απασχόλησης θεωρεί ακόμη ότι οι διαφορετικές εθνικές διατάξεις περί αφερεγγυότητας και αναδιάρθρωσης δημιουργούν εμπόδια, ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και/ή μειονεκτήματα ή δυσκολίες για τις εταιρείες που έχουν διασυνοριακές δραστηριότητες ή περιουσιακά στοιχεία εντός της ΕΕ είναι της άποψης ότι η εναρμόνιση των καθεστώτων περί αφερεγγυότητας θα προωθήσει περαιτέρω τους ίσους όρους ανταγωνισμού, θα δικαιολογεί λιγότερο την ανάμειξη των εταιρειών σε "τουρισμό αφερεγγυότητας», θα καταργήσει εμπόδια για μία πετυχημένη αναδιάρθρωση αφερέγγυων εταιρειών και θα διατηρήσει την απασχόληση, παρέχοντας έτσι στους μισθωτούς μεγαλύτερη προστασία 4. τονίζει ότι αν και το εργατικό δίκαιο αποτελεί αρμοδιότητα των κρατών μελών, το δίκαιο περί αφερεγγυότητας μπορεί να έχει αντίκτυπο στο εργατικό δίκαιο και ότι στο πλαίσιο της αυξανόμενης παγκοσμιοποίησης και βεβαίως της οικονομικής κρίσης, το θέμα της αφερεγγυότητας πρέπει να εξετασθεί από την άποψη του εργατικού δικαίου, επειδή οι διαφορετικοί ορισμοί της «απασχόλησης» και του «μισθωτού» στα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να υπονομεύουν τα δικαιώματα των μισθωτών σε περίπτωση αφερεγγυότητας τονίζει, ωστόσο, ότι οιαδήποτε συζήτηση για το συγκεκριμένο θέμα της αφερεγγυότητας δεν θα πρέπει αυτομάτως να αποτελεί πρόσχημα για τη ρύθμιση του εργατικού δικαίου σε επίπεδο ΕΕ 5. θεωρεί ότι, παρά τις διατάξεις του άρθρου 4 της οδηγίας 2008/94/ΕΚ, η διάρκεια της περιόδου που θεμελιώνει την πληρωμή των ανεξόφλητων απαιτήσεων από τον οργανισμό εγγύησης εξακολουθεί να είναι πολύ σύντομη και τα ανώτατα όρια αυτών των πληρωμών είναι πάντα πολύ χαμηλά, μεταξύ των άλλων λόγω των σημαντικών διαφορών μεταξύ των κρατών μελών ως προς την εφαρμογή της οδηγίας, AD\868566.doc 3/7 PE458.820v02-00
6. σημειώνει με ανησυχία ότι αυξάνονται ολοένα και περισσότερο οι εργαζόμενοι που επηρεάζονται από διαδικασίες περί αφερεγγυότητας που μπορούν να αποδοθούν στην σοβαρή χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση σημειώνει ότι η φύση των από συστημική άποψη διασυνοριακών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων μεγενθύνει το ρόλο τους στον εν λόγω τομέα 7. είναι της άποψης ότι η οδηγία 2008/94/ΕΚ έχει ως στόχο να εξασφαλίσει ένα ελάχιστο βαθμό προστασίας των μισθωτών σε περίπτωση αφερεγγυότητας, διατηρώντας συγχρόνως επαρκή ευελιξία για τα κράτη μέλη επισημαίνει ότι υπάρχουν όντως διαφορές μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την εφαρμογή και ζητεί οι εν λόγω διαφορές να εξετασθούν 8. επισημαίνει ως θετικό το γεγονός ότι η οδηγία 2008/94/ΕΚ προβλέπει ρητά τη συμπερίληψη στο πεδίο εφαρμογής της τους εργαζόμενους μερικής απασχόλησης, τους εργαζόμενους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου και τους εργαζόμενους με σχέση προσωρινής απασχόλησης, και θεωρεί αναγκαία την ενίσχυση της προστασίας σε περίπτωση αφερεγγυότητας και για τους εργαζόμενους με άτυπες συμβάσεις 9. αναγνωρίζει την παρούσα έλλειψη εναρμόνισης όσον αφορά την ιεράρχηση των πιστωτών, γεγονός που μειώνει την προβλεψιμότητα των αποτελεσμάτων των νομικών διαδικασιών θεωρεί, ωστόσο, ότι είναι απαραίτητο να αυξηθεί η προτεραιότητα των απαιτήσεων των μισθωτών έναντι των απαιτήσεων άλλων πιστωτών 10. θεωρεί ότι το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2008/94/ΕΚ, και ιδίως η ερμηνεία των όρων "ανεξόφλητες απαιτήσεις" είναι υπερβολικά ευρύ, καθώς ορισμένα κράτη μέλη εφαρμόζουν έναν συσταλτικό ορισμό της αμοιβής (π.χ. αποκλείοντας από αυτό τις αποζημιώσεις απόλυσης, τα επιδόματα, τις ρυθμίσεις καταβολής) κάτι που μπορεί να οδηγήσει στη μη ικανοποίηση σημαντικού αριθμού απαιτήσεων 11. σημειώνει ότι τα κράτη μέλη είναι αρμόδια να ορίζουν τις έννοιες "μισθός" και "αμοιβή", υπό τον όρο ότι τηρούν τις γενικές αρχές της ισότητας και των μη διακρίσεων μεταξύ των εργαζομένων, ώστε κάθε κατάσταση αφερεγγυότητας επιζήμια για τους τελευταίους να λαμβάνεται υπόψη για την αποζημίωσή τους, σύμφωνα με τον κοινωνικό στόχο της οδηγίας 2008/94/ΕΚ και τα κατώτατα όρια αποζημιώσεων που θα πρέπει να προσδιοριστούν 12. θεωρεί ότι είναι απαραίτητο να καθιερωθεί ένα ελάχιστο ποσό αποζημίωσης για τις πληρωμές του οργανισμού εγγύησης σε εθνικό επίπεδο βάσει ενός μηχανισμού υπολογισμού που θα μπορεί να αναφέρεται είτε στον κατώτατο μισθό της χώρας που έχει συναφθεί η σύμβαση εργασίας είτε σε ένα μηνιαίο ποσό ίσο με το μέσο όρο των αποδοχών των τελευταίων έξι μηνών. Σε κάθε περίπτωση, η αποζημίωση αυτή που καταβάλλεται από το ταμείο εγγύησης πρέπει να συμμορφώνεται με τα ακόλουθα: (α) την αρχή της ισότητας και των μη διακρίσεων (β) τον αποκλεισμό των πριμ (γ) το συνυπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών PE458.820v02-00 4/7 AD\868566.doc
(δ) το συνυπολογισμό των παροχών σε είδος (ε) την πρόβλεψη γρήγορων και κατάλληλων διαδικασιών για την περίπτωση αμφισβήτησης που αφορά τον οργανισμό εγγύησης θεωρεί, επιπλέον, ότι η έννοια της "ανεξόφλητης απαίτησης" πρέπει να περιλαμβάνει τις αποζημιώσεις απόλυσης από τις οποίες ο οφειλέτης δεν μπόρεσε να απαλλαγεί, το ανώτατο όριο της αποζημίωσης δεν πρέπει να είναι κατώτερο από ένα ποσό που υπολογίζεται με κριτήρια ίδια με τα ανωτέρω και είναι επίσης απαραίτητο να εναρμονιστούν οι διαδικαστικές προθεσμίες (ένα έτος κατ ανώτατο όριο) και οι προθεσμίες παρέμβασης των ταμείων εγγύησης που επιτρέπει τη χορήγηση της αποζημίωσης καθώς και η περίοδος καταβολής της αποζημίωσης (ένας χρόνο πριν από την έναρξη της διαδικασίας και ένας χρόνο μετά, εάν η απαίτηση καλύπτει αυτή την περίοδο) 13. τονίζει ότι οι συμβάσεις απασχόλησης αλλάζουν χαρακτήρα σε ολόκληρη την ΕΕ και ότι υπάρχει διαφοροποίηση τέτοιων συμβάσεων εντός των κρατών μελών κατά συνέπεια, θεωρεί ότι δεν είναι δυνατόν σήμερα να επιδιωχθεί ο ορισμός της έννοιας του "μισθωτού" σε ευρωπαϊκό επίπεδο 14. θεωρεί ότι, για τις διασυνοριακές διαδικασίες αφερεγγυότητας, θα πρέπει να συγκροτηθεί ένα κέντρο πληροφοριών το οποίο θα διατηρεί ένα ηλεκτρονικό μητρώο αφερεγγυότητας με πληροφορίες σχετικά με την κίνηση διαδικασιών για αφερεγγυότητα και με τα βασικά στοιχεία του δικαίου που αφορά τις διαδικασίες αφερεγγυότητας, ώστε να διευκολύνεται η εκτέλεση των απαιτήσεων των μισθωτών και των οργανισμών εγγύησης 15. θεωρεί ότι πρέπει να αποφεύγονται όσο είναι δυνατόν οι εξαιρέσεις από το πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2008/94/ΕΚ για την προστασία των εργαζομένων σε περίπτωση αφερεγγυότητας του εργοδότη τους 16. θεωρεί ότι ο ρόλος των οργανισμών εγγύησης θα πρέπει να συμπληρώνεται με την κατάλληλη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων 17. επισημαίνει ότι, επί του παρόντος, δεν υπάρχουν κανόνες για τον συντονισμό των διαδικασιών αφερεγγυότητας ως προς τις διάφορες εταιρείες που ανήκουν στον ίδιο όμιλο επιχειρήσεων εφιστά την προσοχή ότι πρέπει να θεσπιστούν σε επίπεδο ΕΕ κανόνες που να διασφαλίζουν το συντονισμό και την αποτελεσματική διαχείριση διαδικασιών αφερεγγυότητας διεθνών ομίλων τονίζει ακόμη ότι η θέσπιση κανόνων σχετικά με το παθητικό των αλυσίδων υπεργολαβίας μπορεί να προστατεύσει τους μισθωτούς οι οποίοι πλήττονται από διαδικασίες αφερεγγυότητας 18. θεωρεί αναγκαίο να αποσαφηνιστεί η έννοια της "κατάχρησης", σύμφωνα με τη νομολογία του ΔΕΚ, συγκεκριμένα με την απόφασή του της 11ης Σεπτεμβρίου 2003 στην υπόθεση C-201/01 Walcher 1, ως οι "καταχρηστικές πρακτικές που ζημιώνουν τους οργανισμούς εγγυήσεως δημιουργώντας τεχνητώς απαίτηση μισθού και γεννώντας, έτσι, παρανόμως, υποχρέωση πληρωμής βαρύνουσα τους οργανισμούς αυτούς", λαμβάνοντας 1 Συλλογή 2008, σ. I-8827. AD\868566.doc 5/7 PE458.820v02-00
υπόψη την ημερομηνία επέλευσης της αφερεγγυότητας του εργοδότη να συμπεριλάβει στο παράρτημα της πρότασης ψηφίσματός της τις ακόλουθες συστάσεις: 19. ζητεί να καταστεί υποχρεωτική η διαβίβαση πληροφοριών μεταξύ των υπηρεσιών που είναι υπεύθυνες για τη διαχείριση των εμπορικών μητρώων και των μητρώων επιχειρήσεων σε όλα τα κράτη μέλη, έτσι ώστε να προστατεύονται τα δικαιώματα των μισθωτών 20. ζητεί να εναρμονιστούν και να συντομευθούν οι κύριες και οι δευτερεύουσες διαδικαστικές προθεσμίες ώστε να διασφαλίζεται η προστασία των μισθωτών και η σχετική ασφάλεια δικαίου 21. ζητεί η εναρμόνιση των διαδικασιών αφερεγγυότητας να μην προχωρεί πέρα από την προβλεπόμενη στον κανονισμό αριθ. 1346/2000 και στην οδηγία 2008/94/ΕΚ 22. ζητεί από την Επιτροπή να εισαγάγει την ακόλουθη αιτιολογική σκέψη στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1346/2000 με αφορμή την επόμενη αναθεώρησή του: έχοντας υπόψη την οδηγία 2008/94/ΕΚ περί προστασίας των μισθωτών σε περίπτωση αφερεγγυότητας του εργοδότη PE458.820v02-00 6/7 AD\868566.doc
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΤΕΛΙΚΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ημερομηνία έγκρισης 25.5.2011 Αποτέλεσμα της τελικής ψηφοφορίας +: : 0: 33 3 8 Βουλευτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Αναπληρωτές παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Αναπληρωτές (άρθρο 187, παρ. 2) παρόντες κατά την τελική ψηφοφορία Regina Bastos, Edit Bauer, Heinz K. Becker, Jean-Luc Bennahmias, Pervenche Berès, Philippe Boulland, Milan Cabrnoch, David Casa, Alejandro Cercas, Ole Christensen, Derek Roland Clark, Sergio Gaetano Cofferati, Marije Cornelissen, Frédéric Daerden, Karima Delli, Proinsias De Rossa, Frank Engel, Richard Falbr, Thomas Händel, Roger Helmer, Nadja Hirsch, Vincenzo Iovine, Liisa Jaakonsaari, Ádám Kósa, Jean Lambert, Patrick Le Hyaric, Veronica Lope Fontagné, Olle Ludvigsson, Elizabeth Lynne, Thomas Mann, Elisabeth Morin-Chartier, Csaba Őry, Siiri Oviir, Licia Ronzulli, Elisabeth Schroedter, Jutta Steinruck, Κωνσταντίνος Πουπάκης Georges Bach, Raffaele Baldassarre, Sergio Gutiérrez Prieto, Jan Kozłowski, Evelyn Regner Liam Aylward, Ashley Fox AD\868566.doc 7/7 PE458.820v02-00