ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕΛΕΤΟΥΝ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΟΝ ΔΕΝΔΡΟΠΟΤΑΜΟ»

ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕΛΕΤΟΥΝ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΟΝ ΔΕΝΔΡΟΠΟΤΑΜΟ» Δράσεις που υλοποιήθηκαν με τις Ε1 και Ε2 τάξεις του 3 ου Διαπολιτισμικού Δημοτικού Σχολείου Μενεμένης Μάιος 2012

1

Σκοπός του προγράμματος είναι να καταγραφούν από τα παιδιά τα περιβαλλοντικά προβλήματα της γειτονιάς τους, να αναλυθούν τα αίτια, να προταθούν λύσεις. Στόχοι: η κριτική θεώρηση των τοπικών περιβαλλοντικών προβλημάτων η κατανόηση της κοινωνικής διάστασης των περιβαλλοντικών προβλημάτων η άσκηση σε συνεργατικές διαδικασίες η άσκηση στην παραγωγή γραπτού και προφορικού λόγου η ανάπτυξη κριτικής σκέψης η ανάπτυξη δεξιοτήτων, αναζήτησης και αξιοποίησης πληροφοριών, ανάληψης ευθύνης, χρονικού προγραμματισμού, ανάληψης πρωτοβουλίας, αναλυτικής και συνθετικής σκέψης, χρήσης ποικίλων πηγών γνώσης, η καλλιέργεια της φαντασίας δημιουργικότητας 2

η σύνδεση με πρακτικές μαθηματικές δεξιότητες η ανάπτυξη δεξιοτήτων στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών η ανάπτυξη δεξιοτήτων αναστοχασμού και αυτοαξιολόγησης Συνοπτική παρουσίαση του προγράμματος Το πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης διήρκησε τριάντα ώρες. Στο πρώτο στάδιο έγινε η διερεύνηση της έννοιας του περιβάλλοντος μέσα από έργα ζωγραφικής και δραστηριότητες ζωγραφικής των παιδιών. Τα περιβαλλοντικά προβλήματα με τα οποία ασχοληθήκαμε και αναδείχθηκαν μέσα από τη συζήτηση και τα ενδιαφέρονταν των παιδιών ήταν «η ρύπανση», «τα σκουπίδια» και «τα καυσαέρια». Τα παιδιά δούλεψαν σε ομάδες τα διάφορα θέματα και στο τέλος οι ομάδες παρουσίασαν τη δουλειά τους στην τάξη. 3

Ήταν μία ενδιαφέρουσα δουλειά μέσα από την οποία έγινε μία πρώτη γνωριμία με το θέμα. Στο δεύτερο στάδιο αναδείχθηκαν τα ζητήματα της γειτονιάς μέσα από τη χαρτογράφηση της γειτονιάς, στην οποία εντοπίστηκαν τοπικά περιβαλλοντικά και κοινωνικά προβλήματα. Ζήτησα από τα παιδιά να ρωτήσουν τους μεγαλύτερους και να μεταφέρουν στην τάξη πώς ήταν παλιά η γειτονιά τους. Αρχίσαμε να σχεδιάζουμε το χάρτη με μαρκαδόρο και να σημειώνουμε πάνω τι υπάρχει και που βρίσκεται. Με αυτό τον τρόπο αρχίσαμε να «ανακαλύπτουμε» την γειτονιά του Δενδροποτάμου και τα διάφορα συστατικά της στοιχεία. Η σχεδίαση του χάρτη ήταν μία εξαιρετικά συμμετοχική διαδικασία κατά την οποία τα παιδιά έδειξαν μεγάλη όρεξη. Στο τρίτο στάδιο έγινε επεξεργασία βιντεοσκοπήσεων που πήραν τα παιδιά με τη χρήση των κινητών τους τηλεφώνων. Έγινε διερεύνηση πολλών περιβαλλοντικών προβλημάτων, βασικό σε όλα αυτά που αναδείχθηκαν 4

ήταν τα σκουπίδια. Μέσα από συζητήσεις και άλλες δραστηριότητες που κάναμε (γραφή, ανάγνωση, μαθηματικά) έγινε κριτική απεικόνιση της κοινωνικής πραγματικότητας των παιδιών και άρχισαν να εντάσσονται τα περιβαλλοντικά ζητήματα σε αυτήν. Αυτό αφορά και στους διαχωρισμούς μεταξύ «τσιγγάνων» και «φιτζίρα» και στους διαχωρισμούς «ελλήνων» και «ρομά». Είμαστε ή δεν είμαστε εμείς πολίτες; Ήταν μία διαδικασία ανακάλυψης για όλους/ες μας η οποία συμπληρώθηκε από τα σχόλια που κάναμε πάνω στα κείμενά μας! Στο τέταρτο στάδιο έγινε από τα παιδιά η συμπλήρωση των «πυραμίδων της κοινωνίας» - όπως αυτά τις αντιλαμβάνονται - και ένταξη σε αυτές των τοπικών περιβαλλοντικών προβλημάτων καθώς και του ζητήματος των σκουπιδιών. Συμφωνήσαμε να φτιάξουν μία εφημερίδα μέσα από την οποία να επικοινωνήσουν όλα αυτά που θέλουν να πούνε καθώς και τις ίδιες τις αντιλήψεις τους για τον κόσμο. 5

Ένα μεγάλο ευχαριστώ στα παιδιά και τις δασκάλες για αυτή την πανέμορφη εμπειρία. Δημήτρης Τσουμπάρης, συνεργάτης των παρεμβάσεων στην περιβαλλοντική εκπαίδευση. 6

Δραστηριότητες ασκήσεις γνωριμίας καταιγισμός ιδεών μέσω έργου τέχνης προβολή εικόνων από τη γειτονιά του Δενδροποτάμου, καταιγισμός ιδεών διερεύνηση ζητημάτων που προέκυψαν με χρήση εννοιολογικών χαρτών συμμετοχική χαρτογράφηση του Δενδροποτάμου συμπλήρωση φύλλων εργασίας για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση των προβλημάτων της γειτονιάς δημιουργία κολάζ για τα περιβαλλοντικά ζητήματα που ανέκυψαν συζήτηση για τους κοινωνικούς διαχωρισμούς συζήτηση για την παραγωγή σκουπιδιών δημιουργία των κοινωνικών μας πυραμίδων 7

δραστηριότητα λεξιλογίoυ με θέμα τα υλικά των συσκευασιών προβολή βίντεο με θέμα την αποικοδόμηση διαχωρισμός χρήσιμων άχρηστων συσκευασιών μαθηματική άσκηση υπολογισμού των ποσοστών των σκουπιδιών μας συζήτηση για τις εναλλακτικές λύσεις διαχείρισης απορριμμάτων και για τον καταναλωτισμό συγγραφή κειμένων για τις κοινωνικές πυραμίδες προετοιμασία παρουσιάσεων προβολή βιντεοσκοπίσεων των παιδιών από περιβαλλοντικά προβλήματα της γειτονιάς και συζήτηση βιντεοσκόπιση δραστηριότητας με κοινωνικές πυραμίδες συμπλήρωση φύλλου εργασίας με θέμα την καταπίεση και συζήτηση 8

συγγραφή από τα παιδιά κειμένων για την εφημερίδα τους στην αίθουσα υπολογιστών ανάγνωση κειμένων και συγγραφή σχολίωνσυμπληρώσεων συζήτηση στην τάξη δραστηριότητα αξιολόγησης της εκπαιδευτικής διαδικασίας Μοιράστηκε φύλλο αξιολόγησης μέσα από το οποίο κάθε παιδί αξιολόγησε το πρόγραμμα και τη συμμετοχή του σε αυτό. Οι ερωτήσεις οι οποίες συζητήθηκαν ήταν οι εξής: Του/της άρεσε που πήρε μέρος στο περιβαλλοντικό πρόγραμμα; Γιατί; Πώς ένιωσε; Έμαθε καινούργια πράγματα; Τι καινούργιο έμαθε; Τον/την έκανε να θέλει να ανακαλύψει καινούρια πράγματα για το θέμα; Για ποια θέματα θα ήθελε να μάθει περισσότερα πράγματα; 9

Συνεργάστηκε με τους συμμαθητές του/της; Tι κέρδισε από τη συνεργασία; Τι προβλήματα υπήρχαν; Τον/την έκανε να σκεφτεί περισσότερο κάποια πράγματα σχετικά με το περιβάλλον; Γράψε μία καινούργια σκέψη που του/της δημιουργήθηκε. Οι παρακάτω απαντήσεις των παιδιών επιλέχθηκαν από τους εκπαιδευτικούς της τάξης. Σχόλια των παιδιών για το πρόγραμμα «Θα ήθελα να συμμετέχουν όλοι». Κτενά Σταυρούλα «Ένιωσα ευτυχία γιατί βοηθήσαμε το περιβάλλον και κατάλαβα ότι μας χρειάζεται. Επίσης βελτιώθηκα στην ομαδική δουλειά». Βασιλείου Νίκη 10

«Με βοήθησε η ομαδική δουλειά και ένιωσα καλά. Επίσης θα ήθελα να μη σταματήσει το μάθημα». Δημητρίου Κατερίνα «Κέρδισα γνώσεις για το περιβάλλον». Τσακίρη Ευμορφία «Στην ομαδική δουλειά δεν υπήρχαν προβλήματα». Δημητρίου Λάμπρος «Μου δημιουργήθηκε η σκέψη πως άμα δεν υπήρχε το περιβαλλοντικό μάθημα δε θα μαθαίναμε για την περιβαλλοντολογία». Καραφυλλίδης Δαβίδ «Έμαθα να συνεργάζομαι. Θα θελα να ασχοληθώ περισσότερο με το περιβάλλον. Βελτιώθηκα στο να εκφράζω τις απόψεις μου». Γανωτή Στεφανία 11

«Έμαθα να ακούω τη γνώμη των συμμαθητών μου. Βελτιώθηκα στο να γράφω περισσότερο». Κούκλα Ραφαέλα «Ένιωσα χαρά. Μου άρεσε να συζητάω για το περιβάλλον και βελτιώθηκα στο να κρατώ καθαρό το περιβάλλον». Μπάκας Στέφανος «Βελτιώθηκα στην ομαδική δουλειά. Θα θελα να πήγαινε όλη η τάξη σ όλο το Δενδροπόταμο και να βρίσκει τι προβλήματα έχει». Πιαστόπουλος Χαράλαμπος «Μου άρεσε όταν σηκωνόμασταν πάνω και παρουσιάζαμε την εργασία μας». Ραΐφογλου Ελισάβετ 12

«Η σκέψη μου είναι να πάει όλη η τάξη με πούλμαν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, για να βρούμε τα περιβαλλοντικά προβλήματα». Τζιτζέλαβα Αλέξης Εκπαιδευτικοί της τάξης: Ευγενία Δεληγιάννη, Σοφία Γκουδίνα. Προϊόν του προγράμματος ήταν η σύνταξη του κειμένου της εφημερίδας των παιδιών. 13

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Ε1+Ε2 ΤΑΞΗΣ «ΟΙ MAΘΗΤΕΣ ΤΗΣ Ε1+Ε2 ΤΑΞΗΣ ΤΟΥ 3 ου ΔΙΑΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕΝΕΜΕΝΗΣ ΜΕΛΕΤΟΥΝ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΣΤΟΝ ΔΕΝΔΡΟΠΟΤΑΜΟ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είμαστε δυο τάξεις Ε1 και Ε2 και μιλήσαμε για τα σκουπίδια και για τη γειτονιά μας γιατί αντιμετωπίζουμε μερικά προβλήματα από διάφορα πράγματα και θέλουμε να έχουμε μια ωραία γειτονιά. Στην αρχή ο κύριος Δημήτρης μας είχε φέρει μια αφίσα η οποία ήταν η μητέρα φύση και έδειχνε το περιβάλλον, είχαμε μιλήσει για αυτήν την αφίσα, την επόμενη φορά είχαμε ζωγραφίσει για το περιβάλλον. Κάναμε το χάρτη της γειτονιάς μας και γράψαμε σε κάρτες τα προβλήματά της. Στη συνέχεια φτιάξαμε πυραμίδες που έδειχναν τη σχέση 14

περιβαλλοντικών προβλημάτων και κοινωνίας. Στο τέλος βγάλαμε φωτογραφίες και βίντεο με τα προβλήματα της γειτονιάς μας. Νίκος Κανάλης Κατερίνα Δημητρίου Η ΑΦΙΣΑ Την πρώτη φορά μας έφερε ο κύριος Δημήτρης μια αφίσα με μια κύρια που πότιζε το περιβάλλον και μετά προσπαθούσαμε να βρούμε ποια είναι αυτή η κυρία στην αφίσα, μετά ζωγραφίσαμε την δικιά μας ζωγραφιά με θέμα το περιβάλλον. 15

Ο καθένας έκανε τη δικιά του ζωγραφιά μόνος του, αλλά δεν έκαναν όλοι την ίδια ζωγραφιά, ο καθένας έκανε κάτι διαφορετικό, όπως το σπίτι, το χαλάζι, τη θάλασσα, το χωράφι και το δάσος και τελικά είχαμε βρει πια ήταν εκείνη η κυρία στην αφίσα, ήταν η Μητέρα Φύση. Λάμπροs Δημητρίου Σταυρούλα Κτενά 16

Η ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ Οι τρεις κατηγορίες θεμάτων που επιλέξαμε να συζητήσουμε είναι οι εξής: 1) Φύση 2) Οικογένεια 3) Γειτονιά 17

Στη πρώτη κατηγορία κάναμε ζωγραφιές που έχουν σχέση με τη φύση. Οι ζωγραφιές αυτές απεικονίζουν διάφορα προβλήματα του περιβάλλοντος όπως π.χ. τα σκουπίδια στη θάλασσα, η παράνομη υλοτομία, η έλλειψη πρασίνου. Στη δεύτερη κατηγορία σχεδιάσαμε σπίτια, στα οποία ζουν οικογένειες της περιοχής του Δενδροποτάμου. Η τρίτη κατηγορία αναφέρεται στις γειτονιές μας. Συγκεκριμένα, εκφράζουμε τις επιθυμίες μας και στέλνουμε τα μηνύματά μας προς όλους για πιο καθαρούς δρόμους και πάρκα, για χρησιμοποίηση κυρίως ποδηλάτων και λιγότερων αυτοκινήτων και μηχανών. Επίσης, προσδοκούμε τη γειτονιά μας να γίνει πνεύμονας πρασίνου. Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΓΕΙΤΟΝΙΑΣ Με τη βοήθεια μιας εικόνας από το διαδίκτυο εντοπίσαμε πρώτα το σχολείο μας, την εκκλησία του Αγίου Νεκταρίου και κάποιες οδούς του Δενδροποτάμου. Έπειτα, με βάση 18

αυτήν την εικόνα σχεδιάσαμε πάνω σε χαρτί του μέτρου δρόμους και σχηματίστηκαν οικοδομικά τετράγωνα. Στη συνέχεια, την εκκλησία του Αγίου Νεκταρίου, αλάνα, τον κεντρικό δρόμο, το κτελ, το αστυνομικό τμήμα και το ποτάμι. Μετά από όλα αυτά κάθε ομάδα ανέλαβε να καταγράψει ένα περιβαλλοντικό πρόβλημα της περιοχής που διάλεξε. Επίσης, η κάθε ομάδα έγραψε σε καρτέλα το πρόβλημα, που αυτό εντοπίζεται, για ποιους λόγους και από ποιους προκαλείται. Επιπλέον, η κάθε ομάδα αναφέρει ποιοι άλλοι εμπλέκονται στο συγκεκριμένο πρόβλημα, προτείνει λύσεις για τη βελτίωση της κατάστασης, αλλά και της επίλυσης του. 19

Σύνθεση των σκουπιδιών στις E1 και E2 τάξεις του 3 ου Δημοτικού Σχολείου Μενεμένης 20

Ο κύριος Δημήτρης μας έδωσε ένα φυλλάδιο όπου εκεί έδειχνε μία εικόνα από σκουπίδια, και εμείς γράψαμε πόσο τις % χαρτί, γυαλί, αλουμίνιο, σίδερο, τροφές υπήρχαν. Μετά τα συγκεντρώσαμε και βγάλαμε το ποσοστό και τα γράψαμε στον πίνακα όπως βλέπετε παραπάνω. Βρήκαμε τα ποσοστά όπως θα δείτε από κάτω. ΥΛΙΚΑ ΠΟΣΟΣΤΑ Προτείνουμε % Εφημερίδες 6% Ανακύκλωση Άλλα χαρτιά 27,1% Γυαλί 10,7% Επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση Οργανικά 26,4% Όχι σπατάλη, τροφή απορρίμματα για ζώα, γλυκό του κουταλιού, να φτιάχνουμε λίπασμα Μέταλλα 10% Επαναχρησιμοποίηση 21

και ανακύκλωση Πλαστικά 19,7% Επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση Εμείς προτείνουμε για τις εφημερίδες να κάνουμε ανακύκλωση για άλλα χαρτιά και για το γυαλί επαναχρησιμοποίηση. Για τα σκουπίδια που βγάζουμε από τα σπίτια μας «Όχι σπατάλη, τροφή για ζώα, γλυκό του κουταλιού, να φτιάχνουμε λιπάσματα» για τα μέταλλα προτείνουμε επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση και για τα πλαστικά προτείνουμε επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση. 22

Η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΜΕ ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΥΡΑΜΙΔΕΣ: Τι σκεφτήκαμε όλοι μαζί 23

Στη βάση της πυραμίδας βάλαμε τους φτωχούς γιατί δεν έχουν λεφτά αλλά ούτε και δύναμη. Αμέσως μετά βάλαμε τους πλούσιους γιατί έχουν περισσότερα χρήματα. Έπειτα βάλαμε το στρατό για να προστατεύει τους φτωχούς, τους πλούσιους κ.λ.π. και γιατί υπήρχε πόλεμος στην πόλη. Ύστερα βάλαμε τους παπάδες για να είναι στις εκκλησίες και να υπάρχουν και μοναχοί στα μοναστήρια και γιατί έχουν πολλά χρήματα. Μετά βάλαμε τους βασιλιάδες, τους προέδρους και τους βουλευτές γιατί είναι οι πλουσιότεροι από όλους. Τέλος, στην κορυφή βάλαμε τα λεφτά για να μπορούν να ζουν οι άνθρωποι. Οι «πυραμίδες της κοινωνίας» των τάξεων Ε1 και Ε2 του 3 ου Δημοτικού Σχολείου Μενεμένης Χωρίσαμε την πυραμίδα μας σε 8 μέρη. Στη βάση της βάλαμε τους φτωχούς, γιατί δεν έχουνε λεφτά και δύναμη, ενώ στην κορυφή της τοποθετήσαμε τους βασιλιάδες, επειδή είναι πιο πλούσιοι από όλους. Αμέσως μετά 24

βάλαμε τους εκατομμυριούχους, γιατί είναι κι αυτοί πλούσιοι αλλά όχι περισσότερο από τους βασιλιάδες. Στη μέση βάλαμε το στρατό, γιατί νομίζουμε ότι προστατεύει όλες τις παραπάνω και τις παρακάτω κοινωνικές τάξεις. Παρακάτω βάλαμε τους μεσαίους δηλαδή εμάς τους κανονικούς, γιατί δεν είμαστε ούτε φτωχοί αλλά ούτε και πλούσιοι. (Τσακίρη Ραφαέλα-Ραϊφογλου Έλσα) 25

Σχόλια: Συμφωνούμε με την πυραμίδα τους γιατί τα βάλανε όπως είμαστε και εμείς στη γειτονιά μας. Μπορεί να βοηθήσει η εκκλησία, οι εκατομμυριούχοι, οι πλούσιοι και οι βασιλιάδες γιατί αυτοί έχουν χρήματα και μπορούν να τα προσφέρουν στους άστεγους και στους φτωχούς κ.τ.λ. 1 ος τρόπος: Ο στρατός, εμείς, οι μεσαίοι και οι φτωχοί να φροντίσουμε να μην πετάμε σκουπίδια. 2 ος τρόπος: Οι πλούσιοι, οι βασιλιάδες, οι εκκλησίες και οι εκατομμυριούχοι, πρέπει να βοηθήσουν τους άλλους με το πρόβλημα των σκουπιδιών. Δημητρίου Λάμπρος Τζιτζέλαβα Αλέξης 26

Είμαστε μια ομάδα 5 παιδιών και σκεφτήκαμε κάθε ένας από 1 μέχρι 2 πράγματα. Ζωγραφίσαμε, δημιουργήσαμε λεφτά, οικόπεδα, αστυνόμους, πιστόλια κ.α. Βάλαμε, πρώτους τους πλούσιους γιατί αγοράζουν σπίτια και αυτοκίνητα. Δεύτερους βάλαμε τους παπάδες γιατί βοηθάνε τους φτωχούς ανθρώπους Και είναι λίγο χειρότεροι από τους πλούσιους. Τρίτους βάλαμε τους ανθρώπους που αγοράζουν άσκοπα πράγματα. 27

Νίκος Κανάλης Μορφούλα Τσακίρη Ειρήνη Μπατζαλή Κατερίνα Δημητρίου Ειρήνη Θεοδώρου Σχόλια: Συμφωνούμε με την άποψη των συμμαθητών μας. Το πρόβλημα των σκουπιδιών επηρεάζεται από τους ανθρώπους που αγοράζουν άσκοπα πράγματα. Θα βάζαμε πρώτα το πρόβλημα των σκουπιδιών γιατί πρέπει να του δίνουμε πιο πολύ σημασία. Εμείς θα προτείναμε να μπουν περισσότεροι κάδοι. Ειρήνη Θεοδώρου Ειρήνη Μπατζαλή Ραφαέλα Κούκλα 28

Σκεφτήκαμε να βάλουμε στην κορυφή τους πλούσιους δηλαδή τα λεφτά, μετά τους βασιλιάδες, μετά το κράτος, μετά το δήμο, τα φιτσίρια και κάτω κάτω τα σκουπίδια. Σκεφτήκαμε να βάλουμε τα λεφτά πάνω πάνω γιατί χωρίς λεφτά δεν μπορούμε να ζήσουμε, παράδειγμα για να φάμε 29

δίνουμε λεφτά, για να μετακινηθούμε με τα αυτοκίνητα δίνουμε λεφτά κ.α. Κάτω βάλαμε τους φτωχούς γιατί πετάνε σκουπίδια και μερικοί ψάχνουν μέσα στους κάδους για να φάνε και μετά τα πετάνε κάτω. Λάμπρος Δημητρίου Δαβίδ Καραφυλλίδης Σχόλια: Συμφωνούμε κι εμείς μαζί σας γιατί και εμείς πιστεύουμε ότι χρειαζόμαστε περισσότερα λεφτά στην Ελλάδα. Δεν φταίνε μόνο οι φτωχοί αλλά κι εμείς οι πλούσιοι, ο δήμος, οι μερικοί πολίτες κ.τ.λ. Νομίζουμε ότι ο Δήμος, το κράτος και οι βασιλιάδες είναι υπεύθυνοι για τα σκουπίδια. Εμείς θα προτείναμε να αλλάξουν τα σκουπίδια π.χ. να κάνουμε όλοι ανακύκλωση. Προτείνουμε οι άνθρωποι να μην πετάνε τα σκουπίδια κάτω στους δρόμους αλλά στους κάδους. Στεφανία Γανωτή-Σταυρούλα Κτενά. 30

Τη δεύτερη φορά με τον κύριο Δημήτρη κάναμε τις πυραμίδες και χωριστήκαμε σε ομάδες. Φτιάξαμε μία πυραμίδα οπού έχει εφτά σκαλιά στην κορυφή της βάλαμε κάποιους φτωχούς οπού ζουν σε παράγκες χωρίς στέγη χωρίς νερό και φαΐ χωρίς ρούχα κ.τ.λ. έπρεπε να βάλουμε σε μια σειρά από τους φτωχούς μέχρι τους πλούσιους. Διαλέξαμε να βάλουμε τους φτωχούς πρώτους γιατί 31

πιστεύουμε πώς υπάρχουν περισσότεροι φτωχοί σε όλη την Ελλάδα. Στη βάση της πυραμίδας βάλαμε ένα τσουβάλι με λεφτά γιατί πιστεύουμε ότι χρειαζόμαστε λεφτά τα χαλάνε άσκοπα και έτσι δεν έχουν τα απαραίτητα χρήματα για τρόφιμα ρούχα κ.τ.λ. Στη μέση της πυραμίδας τοποθετήσαμε το στρατό, γιατί πιστεύουμε ότι προστατεύει όλες τις παραπάνω και παρακάτω κοινωνικές τάξεις. Πάνω απ τον στρατό τοποθετήσαμε τον Δήμο γιατί είναι υπεύθυνος για την καθαριότητα της περιοχής μας. Κάτω απ το στρατό σχεδιάσαμε τους βουλευτές που είναι υπεύθυνοι για να βάζουν σε τάξη κάποια πράγματα π.χ. ποιοί θα διευθύνουν τη βούληση. Γανωτή Στεφανία Κτενά Σταυρούλα Σχόλιο 1: 32

Στέφανος: Το κείμενο ήταν καλό γιατί μιλάνε για τη καθαριότητα. Έλσα: Το κείμενο μου άρεσε πολύ και ήταν ωραίο. Χάρης: Ήταν καλό το κείμενο και μου άρεσε. Συμφωνούμε όλοι μαζί. Σχόλιο 2: Τα σκουπίδια μολύνουν το περιβάλλον και καταστρέφουν τη φύση και δε εισπνέουμε καθαρό αέρα. Απ όλα αυτά στην πυραμίδα πιστεύουμε ότι πιο πολλά σκουπίδια καταναλώνουν τα εργοστάσια. Σχόλιο 3: Θα θέλαμε πιο πολύ πράσινο και στην πυραμίδα θα θέλαμε να μιλάνε πιο πολύ για το περιβάλλον. Οι εργάτες του Δήμου, να περνάνε κάθε μέρα και να παίρνουν τα σκουπίδια. Να υπάρχουν περισσότερα πάρκα στην περιοχή μου και περισσότερα δέντρα για να υπάρχει καθαρό οξυγόνο. Αργυρόπουλος Νίκος -Πιαστόπουλος Χάρης-Τσακίρη Ραφαέλα - Τσακίρης Στέφανος 33

Χωρίσαμε την πυραμίδα σε έξι μέρη. Στην κορυφή της σχεδιάσαμε ένα πουγκί με χρήματα, γιατί πιστεύουμε ότι είναι απαραίτητα για όλους τους ανθρώπους. Στη βάση της τοποθετήσαμε τους φτωχούς. Σχεδιάσαμε έναν άστεγο άνθρωπο οποίος κρατά στα χέρια του τα σακούλια με τα λιγοστά ρούχα του. Επίσης φτιάξαμε ένα σπίτι από το 34

οποίο έχουν πέσει ορισμένα κεραμίδια και έχουν σπάσει τα τζάμια παραθύρων και έτσι είναι δύσκολο να μείνει σε αυτό κάποιος άνθρωπος. Στο δεύτερο σκαλοπάτι της πυραμίδας βάλαμε τους παπάδες επειδή θεωρούμε ότι η θρησκεία αντιπροσωπεύεται από αυτούς. Στη συνέχεια, ακολουθούν οι βασιλιάδες. Ζωγραφίσαμε το θρόνο του βασιλιά και τους φρουρούς του, που προσμένουν την άφιξή του. Οι βασιλιάδες είναι ισχυροί, διότι έχουν τη δύναμη της κυριαρχίας και της επιβολής τους στο λαό. Στη μέση της πυραμίδας εντάξαμε το στρατό, γιατί νομίζουμε ότι είναι υπεύθυνος για την προστασία όλων των κοινωνικών τάξεων που προηγούνται και ακολουθούν, όπως φαίνεται και στην πυραμίδα. Έπειτα, συνεχίζουμε με την κοινωνική τάξη των πλουσίων, επειδή έχουμε τη γνώμη ότι μπορούν να προσφέρουν οικονομική βοήθεια στους φτωχούς, να ενισχύσουν τις εκκλησίες κάνοντας δωρεές, αλλά και τις στρατιωτικές δυνάμεις προσφέροντας χρήματα. Συγκεκριμένα, σχεδιάσαμε έναν πλούσιο που έχει στα χέρια του σακιά με χρήματα, έναν 35

τεράστιο σάκο και μια δηλώση που αναφέρει: «Είμαι πλούσιος». Σχόλια: Συμφωνούμε γιατί αυτά που γράψαμε είναι σωστά. Εμείς θα βάζαμε τα σκουπίδια στην 3η θέση γιατί πρέπει να ασχολούμαστε με τα σκουπίδια. Δεν θα αλλάζαμε τίποτα, μόνο τα λεφτά στην 4 η θέση είναι σωστή η πυραμίδα. Νίκος Κανάλης Μορφουλα Τσακίρη Κατερίνα Δημητρίου 36

Στη βάση της πυραμίδας βάλαμε τους φτωχούς, γιατί είναι αδύναμοι και δεν έχουν λεφτά. Αμέσως μετά είμαστε εμείς. Στη συνέχεια, ανήκουν οι πολίτες της πόλης που βοηθούν τους φτωχούς και τους άστεγους. Έπειτα, είναι ο στρατός, η εκκλησία που βοηθάει τους φτωχούς και κάθε Κυριακή κάνει έρανο για να δώσει στα παιδιά φαγητό και νερό. Στην κορυφή της πυραμίδας βάλαμε τους πλούσιους, γιατί έχουν λεφτά και μπορούν να πληρώσουν τα πάντα. 37

Τέλος, βάλαμε τους υπουργούς, επειδή έχουν τη δυνατότητα να συντηρούν τους ανθρώπους. Κούκλα Ραφαέλα, Ε2 Βασιλείου Νίκη, Ε1 Αργυρόπουλος Νίκος, Ε2 Σχόλιο 1: Συμφωνώ με την πυραμίδα των συμμαθητών μου, γιατί οι φτωχοί δεν έχουν λεφτά να πληρώνουν οτιδήποτε χρειάζονται, ενώ οι πλούσιοι μπορούν να πληρώσουν τα πάντα. Σχόλιο 2: Πιστεύω ότι σκουπίδια καταναλώνουν περισσότερο οι πλούσιοι, γιατί έχουν και πετάνε περισσότερα πράγματα, ενώ οι φτωχοί δεν έχουν τροφή, νερό κ.τ.λ. και δεν έχουν έτσι να πετάξουν τίποτα. Σχόλιο 3: Θα πρότεινα οι φτωχοί να έχουν στέγη, τροφή και νερό και περισσότερο πράσινο γύρω από το περιβάλλον στο οποίο ζουν. Μπάκας Στέφανος, Ε2 38

Πιστεύω ότι «εμείς» θα έπρεπε να είμαστε πάνω από όλους, δηλαδή στην κορυφή της πυραμίδας, γιατί αποτελούμε το μέλλον κάθε κοινωνίας. Τα χρήματα, που έχουν οι πλούσιοι κάποια στιγμή τελειώνουν και έτσι δεν μπορούν να προσφέρουν βοήθεια στους φτωχούς. Αντίθετα, εμείς τα παιδιά έχουμε το μέλλον στα χέρια μας και όλοι βασίζονται σε μας. Πιαστόπουλος Χαράλαμπος, Ε2 Συμφωνώ, γιατί «εμείς» δεν μπορούμε να βοηθήσουμε τους άστεγους, ενώ οι πολίτες στην εκκλησία βοηθούν και φροντίζουν τους άστεγους. Αν θα είχαμε λεφτά, θα τα προσφέραμε στους άστεγους, αλλά δεν έχουμε κρίση. Και οι πολίτες στην εκκλησία έχουν κρίση, αλλά το παλεύουν και δίνουν το υστέρημά τους στους φτωχούς. Κάνουν πολλά καλά για τους άστεγους. Βοηθάνε, επίσης, «το χαμόγελο του παιδιού» δίνοντας χρήματα για τα ορφανά παιδιά. Τζιτζέλαβα Αλέξανδρος, Ε2 39