ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΠΡΟΔΙΟΡΙΜΟ ΣΟΤ ΕΘΝΙΚΟΤ EΙΟΔΗΜΑΣΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΠΡΟΔΙΟΡΙΜΟ ΣΟΤ ΕΘΝΙΚΟΤ EΙΟΔΗΜΑΣΟ

Ειζαγωγή Οη θιαζηθνί νηθνλνκνιόγνη, πξηλ από ηηο αξρέο ηνπ εηθνζηνύ αηώλα, πίζηεπαλ όηη ε παξαγσγή ή ε πξνζθνξά κέζα ζηελ νηθνλνκία δεκηνπξγεί ηε δηθή ηεο δήηεζε. Η πξόηαζε είλαη γλσζηή σο Νόκνο ηνπ Say, από ην όλνκα ηνπ θιαζηθνύ /Γάιινπ νηθνλνκνιόγνπ. Αλ θαη θαηλνκεληθά ν Νόκνο απηόο θαηλόηαλ λα ίζρπε ηελ θιαζηθή πεξίνδν, ε θξίζε ηνπ 1929 θαη ε εκθάληζε ηνπ βηβιίνπ ηνπ Άγγινπ νηθνλνκνιόγνπ Keynes ην 1936: «Η Γεληθή ζεσξία Απαζρόιεζεο, Τόθνπ θαη Φξήκαηνο», άιιαμαλ ηνλ ηξόπν ζθέςεο ησλ νηθνλνκνιόγσλ. Απηό έγηλε γηαηί ε θιαζηθή ζεσξία δελ θαηάθεξε λα εξκελεύζεη ή λα αληηκεησπίζεη ηελ θξίζε ηνπ 1929. Με απνηέιεζκα ν Keynes λα απνθηήζεη αξθεηνύο ππνζηεξηθηέο νη νπνίνη ηάρζεθαλ ππέξ ηεο θξαηηθήο παξέκβαζεο.

Ειζαγωγή Εαλ όινη νη παξαγσγηθνί ζπληειεζηέο ζε κία νηθνλνκία, κπνξνύλ λα απαζρνιεζνύλ ζηηο ηξέρνπζεο ακνηβέο ησλ παξαγσγηθώλ ζπληειεζηώλ, απαζρνινύληαη πιήξσο, ηόηε έρνπκε πιήξε απαζρόιεζε. Τν πξντόλ νλνκάδεηαη πξντόλ ζε πιήξε απαζρόιεζε ή δπλεηηθό πξντόλ. Τν δπλεηηθό πξντόλ είλαη ην πξντόλ εθείλν πνπ ζα κπνξνύζε λα παξαρζεί καθξνρξόληα ρσξίο όκσο λα απαηηείηαη ε κέγηζηε ή εμνλησηηθή πξνζπάζεηα.

Ειζαγωγή Γιαηί ηο ειζόδημα ή πποϊόν μποπεί να αποκλίνει από αςηό ηηρ πλήποςρ απαζσόληζηρ; Απάνηηζη: Η απάληεζε ζα δνζεί αλ εμεηάζνπκε έλα ππόδεηγκα ζην νπνίν νη ηηκέο ησλ πξντόλησλ θαη νη κηζζνί είλαη ζηαζεξνί βξαρπρξόληα. Οη παξαγσγηθνί ζπληειεζηέο κπνξεί λα κελ απαζρνινύληαη πιήξσο. Σπλεπώο νπνηαδήπνηε βξαρπρξόληα ηζνξξνπία κπνξεί λα ζπλππάξρεη κε αδξαλείο ή πιενλάδνληεο ζπληειεζηέο παξαγσγήο. Με απηέο ηηο ππνζέζεηο, ε ζπλνιηθή δήηεζε ζηελ νηθνλνκία θαζνξίδεη ην ύςνο παξαγσγήο θαη ηεο απαζρόιεζεο. Αξα, νπνηαδήπνηε αύμεζε δήηεζεο ζα δώζεη θίλεηξν ζηνπο παξαγσγνύο λα απμήζνπλ ηελ παξαγσγή ηνπο θαη ηελ απαζρόιεζε.

Η βαζική διαθόπα Κλαζικών και οπαδών Keynes Οη θιαζηθοί ζεωρούζαλ όηη ε οηθολοκία βρίζθεηαη πάληα ζε ηζορροπία κε πιήρε απαζτόιεζε ηωλ παραγωγηθώλ ζσληειεζηώλ. Οη οπαδοί ηοσ Keynes, πηζηεύοσλ όηη ε οηθολοκία κπορεί λα βρίζθεηαη ζε ηζορροπία αιιά ηασηότρολα κπορεί λα σπάρτεη σποαπαζτόιεζε ηωλ παραγωγηθώλ ζσληειεζηώλ θαη ζσλεπώς αλεργία. Σε αληίζεζε κε ηοσς θιαζηθούς οηθολοκοιόγοσς,οη οπαδοί ηοσ Keynes ηολίδοσλ όηη ε ζσλοιηθή δήηεζε ζηελ οηθολοκία προζδηορίδεη ηο επίπεδο ηζορροπίας ηοσ εζληθού Εηζοδήκαηος ή Πξντόληνο.

Σσνολική Ζήηηζη Υπόζεζε 1: Κιεηζηή οηθολοκία (δελ έτεη ζσλαιιαγές κε ηολ σπόιοηπο θόζκο.) Υπόζεζε 2: δελ σπάρτοσλ θραηηθές δαπάλες AD = C + I (1) όποσ C=θαηαλάιωζε θαη I= επέλδσζε Η ζσλοιηθή δήηεζε ΑD είλαη ηο άζροηζκα ηες επηζσκεηής δήηεζες γηα θαηαλάιωζε C θαη ηες επηζσκεηής δήηεζες γηα επέλδσζε Ι.

Καηανάλωζη Καηαλάισζε είλαη ηη μνδεύεη έλαο νξζνινγηθόο θαηαλαισηήο γηα λα θαιύςεη ηηο αλάγθεο ηνπ. Η θαηαλάισζε εμαξηάηαη από ην δηαζέζηκν εηζόδεκα. Σπλήζσο ην δηαζέζηκν εηζόδεκα δελ θαηαλαιώλεηαη νιόθιεξν αιιά έλα κέξνο απνηακηεύεηαη! Τη πνζνζηό όκσο απνηακηεύηαη θαη ηη θαηαλαιώλεηαη; Τν ύςνο ηεο θαηαλάισζεο πξνζδηνξίδεη έκκεζα ηελ απνηακίεπζε θαη αληίζηξνθα. Η ζπλάξηεζε θαηαλάισζεο δείρλεη πώο ην δηαζέζηκν εηζόδεκα επεξεάδεη ηε δήηεζε γηα θαηαλαισηηθά αγαζά. C=C α + cυ 0 < c < 1 (2)

Καηανάλωζη H κέζε ξνπή γηα θαηαλάισζε C/Y είλαη ν ιόγνο ηεο θαηαλάισζεο πξνο ην εηζόδεκα. Η νξηαθή ξνπή γηα θαηαλάισζε c, δείρλεη πόζν ζα απμεζεί ε θαηαλάισζε, εάλ απμεζεί ην εηζόδεκα θαηά κία κνλάδα. c > 0 θαη c<1 Οξηαθή ξνπή γηα απνηακίεπζε : s = 1 - c S = Y C a cy = -C a + (1-c)Y Η θαηαλάισζε είλαη πάληα ζεηηθή αθόκα θαη όηαλ ην εηζόδεκα είλαη κεδέλ ιόγσ ηεο απηόλνκεο θαηαλάισζεο C a

Διάγραμμα Σσνάρηηζης Καηανάλωζης

Διάγραμμα Σσνάρηηζης Αποηαμίεσζης O ιόγος S/Y θαιείηαη κέζε ροπή γηα αποηακίεσζε. S = Y C a cy = -C a + (1-c)Y

Επένδσζη H δήηεζε γηα επέλδπζε από ηηο επηρεηξήζεηο απνηειείηαη από ηελ επηζπκεηή δήηεζε γηα αύμεζε ηνπ θεθαιαίνπ (θηίξηα,κεραλήκαηα,εγθαηαζηάζεηο) Αλ ε αλακελόκελε δήηεζε είλαη κεγάιε, ηόηε ε επηρείξεζε ζα ζρεδηάζεη λα απμήζεη ηελ παξαγσγή ηεο (άξα ηελ επέλδπζε) γηα λα θαιύςεη ηε δήηεζε. Απηόλνκε επέλδπζε Ι=Ια

Απεικόνιζη ηης Σσνολικής Καμπύλης Ζήηηζης ΑD = C + I + C α + cy + I α (3) Η επζεία έρεη ζεηηθή θιίζε αθόκα θαη όηαλ ην εηζόδεκα είλαη κεδεληθό. Η ζέζε ηεο θακπύιεο ζπλνιηθήο δήηεζεο εμαξηάηαη από ηηο εμσγελείο κεηαβιεηέο (απηόλνκε θαηαλάισζε θαη απηόλνκε επέλδπζε)

Ιζορροπία ηοσ Εθνικού Ειζοδήμαηος Πώο πξνζδηνξίδεηαη ην ύςνο ηνπ εζληθνύ εηζνδήκαηνο ζε κηα θιεηζηή νηθνλνκία, ζηελ νπνία ππνζέηνπκε όηη δελ ππάξρνπλ θόξνη, κεηαβηβαζηηθέο πιεξσκέο θαη απνζβέζεηο; Απάνηηζη : Οη επηρεηξήζεηο παξάγνπλ αγαζά θαη ππεξεζίεο θαη κε ηα έζνδα ηνπο πιεξώλνπλ ηα λνηθνθπξηά κε κηζζνύο θαη θέξδε. Υπνζέηνπκε όηη νη ηηκέο ησλ αγαζώλ είλαη ζηαζεξέο θαη νη ζε απηέο ηηο ηηκέο νη επηρεηξήζεηο έρνπλ ηε δπλαηόηεηα λα παξάγνπλ θαη λα πξνζθέξνπλ όζε πνζόηεηα αγαζώλ δεηείηαη ζηελ αγνξά. Ο ιόγνο είλαη όηη νη επηρεηξήζεηο έρνπλ αξθεηνύο παξαγσγηθνύο ζπληειεζηέο (θεθάιαην, ππνδνκή) θαη κπνξνύλ λα πξνζιάβνπλ όζνπο εξγάηεο επηζπκνύλ ζηνλ ηξέρνληα ζηαζεξό κηζζό γηα λα απμήζνπλ ηελ παξαγσγή. Με απηέο ηηο ππνζέζεηο είλαη ζαθέο όηη ε ζπλνιηθή δήηεζε ζα πξνζδηνξίζεη ην ύςνο εηζνδήκαηνο θαη ηεο ζπλνιηθήο παξαγσγήο.

Ιζορροπία Η ζπλνιηθή παξαγσγή ή πξνζθνξά λα είλαη ίζε κε ηελ ζπλνιηθή επηζπκεηή δήηεζε κε δεδνκέλεο ηηο ηηκέο ησλ πξντόλησλ. Τν εζληθό πξντόλ ή ζπλνιηθή παξαγσγή είλαη απηή πνπ θάζε θνξά πξνζαξκόδεηαη ζηε ζπλνιηθή επηζπκεηή δήηεζε, αθνύ νη ηηκέο είλαη ζηαζεξέο. Η γξακκή ζπλνιηθήο επηζπκεηήο δήηεζεο απεηθνλίδεηαη ζηελ γξακκή 45κνηξώλ. Η ηζνξξνπία ζα πξέπεη λα είλαη πάλσ ζηε γξακκή.

Ιζοπποπία και πλήπηρ απαζσόληζη Σε ηζνξξνπία νύηε ηα λνηθνθπξηά νύηε νη επηρεηξήζεηο αιιάδνπλ ηε ζπκπεξηθνξά ηνπο. Η δηαθνξά αλάκεζα ζην δπλεηηθό πξντόλ θαη ην πξντόλ θαιείηαη παπαγωγικό κενό. Η αλεπαξθήο ζπλνιηθή δήηεζε είλαη ε αηηία πνπ ην πξντόλ ζε ηζνξξνπία είλαη κηθξόηεξν από απηό ηεο απαζρόιεζεο. Υ(1-c) = I α (C = cy) Y = (1 /1-c)* Ι α (4)

Ιζοπποπία και πλήπηρ απαζσόληζη Y= (1 /1-c)* Ι α (4) H εμίζσζε 4 πξνζδηνξίδεη ην εζληθό εηζόδεκα ηζνξξνπίαοζηελ νηθνλνκία. Από ηελ εμίζσζε απηή θαίλεηαη όηη όζν κεγαιύηεξε είλαη ε απηόλνκε επέλδπζε, ηόζν κεγαιύηεξε ζα είλαη ε αμία ηνπ εζληθνύ πξντόληνο. Eπίζεο όζν κεγαιύηεξν ην c, ηόζν κεγαιύηεξν ην εζληθό εηζόδεκα. Παπάδειγμα: Υ =100, Ι α =20, c=0.8 Nα ππνινγηζηνύλ ηα ππόινηπα κεγέζε. Είκαζηε ζε ηζνξξνπία; Πόηε ππάξρεη ππεξβάιινπζα δήηεζε; Πόζν ζα κεησζεί ε παξαγσγή ζε πεξίπησζε ππεξβάιινπζαο πξνζθνξάο;

Πολλαπλαζιαζηήρ Σηελ νηθνλνκία ην πξντόλ πάληα πξνζαξκόδεηαη ζηηο ζπλζήθεο ηεο αγνξάο, δειαδή ζηελ επηθξαηνύζα πάληα ζπλνιηθή δήηεζε. Απηό ζπκβαίλεη δηόηη έρνπκε ππνζέζεη ζηαζεξέο ηηκέο γηα ηα αγαζά. Μηα ηζνξξνπία κπνξεί λα κεηαβιεζεί όηαλ αιιάμεη ε ζπλνιηθή δήηεζε κε απνηέιεζκα λα πξνθύςεη λέα ηζνξξνπία. ι=1/1-c Πνιιαπιαζηαζηήο Τη ζα ζπκβεί ζηελ ηζνξξνπία αλ ε ζπλνιηθή δήηεζε κεηαβιεζεί;

Πίνακαρ λειηοςπγίαρ ηος πολλαπλαζιαζηή

Πολλαπλαζιαζηήρ Ο πνιιαπιαζηαζηήο βξίζθεηαη θαη κε παξάγσγν: dy/di α = 1/1-c O πνιιαπιαζηαζηήο καο δείρλεη ηε κεηαβνιή ηνπ εηζνδήκαηνο ηζνξξνπίαο, όηαλ κεηαβιεζεί ε απηόλνκε επέλδπζε. Ο πνιιαπιαζηαζηήο ηζρύεη ζε εθείλεο ηηο πεξηπηώζεηο θαηά ηηο νπνίεο ππάξρνπλ αδξαλείο παξαγσγηθνί ζπληειεζηέο.

Αποηαμίεςζη και Επένδςζη ζηην Ιζοπποπία Σε ηζνξξνπία S = D. Πώο ε απνηακίεπζε θαη ε επέλδπζε κπνξνύλ λα δείμνπλ ηελ ηζνξξνπία ζε κία θιεηζηή νηθνλνκία; Y=C+I α (5) Υ= C+S (6) Σε ηζνξξνπία ε επέλδπζε πξέπεη λα ηζνύηαη κε ηελ απνηακίεπζε. Αλ Ι α > S ππεξβάιινπζα δήηεζε Αλ Ια < S ππεξβάιινπζα πξνζθνξά

Αποηαμίεςζη και Επένδςζη ζηην Ιζοπποπία

Σο παπάδοξο ηηρ Φειδούρ Τν παξάδνμν ηεο θεηδνύο δείρλεη όηη κηα αύμεζε ηεο επηζπκίαο γηα απνηακίεπζε κπνξεί λα κελ απμήζεη ηελ απνηακίεπζε αιιά λα κεηώζεη ην εηζόδεκα ηζνξξνπίαο. Η ξήζε όηη ε απμεκέλε απνηακίεπζε βνεζά ηελ νηθνλνκία λα αλαπηπρζεί έρεη εθαξκνγή καθξνρξόληα θαη όρη βξαρπρξόληα. Απηό ην πξόβιεκα νθείιεηαη ζην ζθάικα ζύλζεζεο.