My personal story Greece 73 Male Primary Topic: IDENTITY Topics: CHILDHOOD / FAMILY LIFE / RELATIONSHIPS LEISURE SOCIETAL CONTEXT Key actors: mother, father, sister, friend Year: 1960 1970 extended family family life love power relationship responsibility roles/role pattern support health sexuality (in-) dependence (not) questioning/(no) doubts behaviour femininity masculinity religion resistance sexual identity sexual orientation weak(-ness) friends homophobia patriarchy/matriarchy Read this story in English I: How did you feel during the time when your sister was supporting the family nancially and you couldn t contribute? (...) (...) 1
R: Firstly, I felt I was being unfair to her. Oh, she got a car rst, learned how to drive rst. These are very important things. I cared about her. I did not like playing the aristocrat. This is why, when I did get to work later on, and I had a good career (...) I repaid some of my obligations, which I too had accepted, but which were also predetermined by my sister s husband s family, by his parents and older brother. That I would provide a home for her. And I made that promise, even though at rst I did not really believe I would be able to deliver it. I: In other words to provide her with a dowry. R: Exactly. I lived at a time when this was the form. You will work, you will become something and you will help the girl get married. But, as I told you, I did not do this as an obligation, but because I had promised them, and in order to support her marriage. (...) (...) R: The whole form, that as a man of the house I have certain duties, (...) it is an obligation. And it did not allow you to exert a manly behaviour. In other words, you felt under obligation, subjected to a plan. I could not get rid of this subjection and say leave me alone now!. And, I have an example of a friend of mine, who left home before completing Law School to become a monk at Mount Athos. Because he did not feel he could give his sister a dowry. Same thing with him. He could not stand the duty his parents wanted to place on him and he left in a state of panic, or perhaps in rebellion, but he left! I nd this how to say I nd this more And I will tell you why. I: You nd it more? R: Manly. I: Manly. Yes. R: (...) If I attribute panic to him then this is not all manly, but if I think of him as saying Oh brother! I will leave in order to live my life!, and as having the psychic stamina to do so, well, then this likens more manly behaviours. 2
I: That I will do as I please? R: Yes. That I do That I can determine my own fate. My path is not determined by my family context, which is I believe responsible for codifying gender roles in this way. (...) R: As the years go by the form of the family does not contain you any more. At least your family of origin. (...) You become independent, and old. (...) And so I, in this atmosphere of gender let s say of gender identity, I feel I have both genders. Now. As a person in other words I don t mind if some behaviour of mine is identi ed as female or male. What I do care about is to have an honest relationship with the other person. I can t underestimate the fact that men and women, except for their social codi cation also have different sex organs, but nevertheless, I believe that as a function, as a psychological, even biological, function, we have both genders inside. It s just that our form, as male and female is different. Your behaviour though can be masculine or feminine regardless of gender. This has to do with the properties of the behaviour, not with anatomical differences. I: Yes. Yes. So you mean a man may have a feminine behaviour, even though he is biologically male. R: I believe that we all have both. (...) (...) Read this story in Greek I: Και δεν μου λές, τα χρόνια που ας πούμε - η αδερφή σου συντηρούσε οικονομικά ή στήριζε οικονομικά την οικογένεια κι εσύ δεν μπορούσες να το κάνεις αυτό. Αυτό σου... Πως αισθανόσουνα γι' αυτό; Ήτανε κάτι που το σκεφτόσουνα; R: Βεβαίως το σκεφτόμουνα. I: Το σκεφτόσουνα; 3
R: : Το σκεφτόμουνα. Πρώτον ότι την αδικώ και δεύτερον, α! Πήρε πρώτη αυτοκίνητο, έμαθε πρώτη από μένα να οδηγάει, εμμ... Βασικά πράγματα αυτά. Πρώτη έμαθε η αδερφή μου να οδηγάει. Εεε και αισθανόμουνα... τη νοιαζόμουνα δηλαδή. Δεν μου άρεσε που... έκανα τον αριστοκράτη. Εξού λοιπόν που είναι και η απόληξη αυτής της δουλειάς, εξού [με έμφαση] και όταν μπόρεσα και δούλεψα και είχα στην τελευταία φάση της επαγγελματικής μου ζωής είχα καλή δουλειά, διότι έφτιαχνα... πράγματα καλλιτε... πράγματα καλλιτεχνικού επιπέδου, σαν κοσμήματα εεε και πληρωνόμουνα μέσα στο χρόνο λεφτά που θα 'βγαζα δουλεύοντας όλο το χρόνο κι αυτή η δουλειά κρατούσε τρεις μήνες, τρεις τρισήμιση το πολύ. Τέσσερις πες μήνες. Έβγαζα τα λεφτά της χρονιάς. Και μ' αυτό τον τρόπο κάπως ξεπλήρωσα κάποιες υποχρεώσεις, τις οποίες και εγώ ήθελα να τις έχω, αλλά τις είχανε προδιαγράψει και σαν αίτημα οι συγγενείς του γαμπρού μου. Όχι ο ίδιος ο άνθρωπος, αλλά οι... οι γονείς του και ο μεγάλος του αδερφός. Ότι "ναι, αλλά και ένα σπίτι ξέρω 'γω και τα λοιπά" κι εγώ υποσχέθηκα χωρίς πφφφ να μου φαίνεται ποτέ ότι θα ήταν πιθανό αυτό να τους φτιάξω ένα σπίτι. I: Να την προικίσεις δηλαδή. R: Ακριβώς. Αυτοί... εγώ έζησα σε μια εποχή που το σχήμα ήταν αυτό. Θα δουλέψεις, θα γίνεις μμμ και θα βοηθήσουμε το κορίτσι να παντρευτεί και να... Αλλά σου λέω... Αυτό το πράγμα δεν το 'κανα από υποχρέωση,...απλώς σ' αυτούς το υποσχέθηκα για να μην.. κολλήσει πουθενά το πράγμα, χωρίς να είμαι σίγουρος ότι θα συμβεί. Αλλά μπόρεσε και συνέβει αυτό, τσ, τους βοήθησα σε δύο δύσκολες στιγμές, δηλαδή στο χτίσιμο του παλιού μας σπιτιού και για το αποτελείωμά του στην αγορά ενός άλλου που θα το νοικιάζανε του αδερφού της μάνας μου, ένααα που το 'χα μελετήσει εγώ και βόλευτε γιατί 'ταν και τα δύο στη Νέα Ιωνία και μμμ τους, τους έδωσα την προκαταβολή της αγοράς εκείνου του σπιτιού κι αισθάνομαι έτσι ότι τους βοήθησα. Δεν πήγε χαμένο αυτό το... I: Μμμ. R: Αλλά όλο το σχήμα όμως, ήτανε κάτι που εμένα έπρεπε να μου θυμίζει ότι είμαι ο 4
άντρας του σπιτιού και όλα αυτά τα πράγματα. Βεβαίως αυτή η υποχρέωση, τς! Που σου λέω και καλοπροαίρετα να την αποδεχθείς είναι μια υποχρέωση ας πούμε. Εεε μόνο αντρική συμπεριφορά δεν σ' άφηνε να αναπτύξεις. Δηλαδή ένιωθες ότι είσαι υποταγμένος σε μια... Σε ένα σχέδιο ας πούμε. Ε! Αυτή την υποταγή δεν μπορούσα να την αποτινάξω από πάνω μου και να πω "άντε, άντε παρατάτε με τώρα!". Ας πούμε όπως θα έκανε λόγου χάρη... Και σου λέω τώρα ένα παράδειγμα δανεικό από ένα φίλο μου, ο οποίος έφυγε από το σπίτι του έχοντας τελειώσει, παραλίγο να τελειώσει τη Νομική και έγινε καλόγερος εδώ και σαράντα χρόνια τώρα στο Άγιο Όρος... Γιατί δεν ένιωθε ότι μπορεί να προικίσει την αδερφή του. Κι εκείνος ας πούμε τα ίδια πράγματα. Και δεν μπορούσε αυτή την υποχρέωση που θέλαν να του φορτώσουν οι γονείς του και έφυγε - πανικόβλητος έφυγε, έφυγε επαναστατημένος, πάντως έφυγε! Αυτό το βρίσκω πιο... Τι να πω τώρα; Βλακεία είναι. Θα σου πω γιατί. I: Το βρίσκεις τι;, Πιο; R: Θα 'λεγα το βρίσκω πιο αντρικό ας πούμε, I: Αντρικό. Ναι. R:...αλλά δεν [με έμφαση] είναι όμως. Δεν είναι γι' αυτό το λόγο. Που σου λέω. Γιατί αν καταλογίσω πανικό δεν είναι καθόλου αντρικό, αλλά αν σκεφτώ ότι είπε "Βρε αδερφέ όχι! Εγώ θα φύγω να ζήσω.", ας πούμε και είχε την αντοχή την ψυχική να το κάνει, ε αυτό προσειδοιάζει ας πούμε σε αντρικές μέσα σε εισαγωγικά συμπεριφορές. I: Μμμ. Ότι κάνω το κέφι μου ας πούμε; R: Ναι. Ότι κάνω... Μπορώ και ορίζω τη μοίρα μου. Δεν... Δεν μου ορίζει το δρόμο μου το οικογενειακό σχήμα ας πούμε, το οποίο πιστεύω ότι είναι και το υπεύθυνο γι' αυτή την κωδικοποίηση των εεε ιδιοτήτων των φύλων. I: Ναι, ναι για πες μου. Αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον. R: Όσο περνάνε τα χρόνια... και αρχίζει πια και το σχήμα της οικογένειας δεν σε περιέχει,... Τουλάχιστον η οικογένεια που σε γαλούχησε - δεν σε περιέχει ή σε 5
περιέχει μόνο φανταστικά ή είσαι το παιδί του τάδε, ο οποίος δεν υπάρχει πια, της τάδε, είσαι ο αδερφός κάποιου ανθρώπου που έχει πια δική του οικογένεια και τα λοιπά. Είσαι δηλαδή ανεξάρτητος και ως ανεξάρτητος και.. υπερήλικας... Έτσι; Που βαίνουμε προς την υπερηλικία, εμμ, δεν έχεις λόγο να σε καλύπτει ένα τέτοιο πράγμα. Άρα λοιπόν εγώ μέσα στην εεε μέσα σ' αυτήν την [μικρή παύση] την ατμόσφαιρα ας πούμε της φιλ... ας το πούμε της φυλικής μέσα σε... το φύ... το φύλο, έτσι; Της φυλικής ας πούμε ιδιότητας και αναγκών και προδιαγραφών εγώ αισθάνομαι ότι μπορεί να 'χω οποιοδήποτε από τα δύο φύλα. Τώρα. Σαν άνθρωπος δηλαδή οι συμπεριφορές μου δεν με πειράζει να μοιάζουνε είτε με τη συμπεριφορά ενός θηλυκού, μια θηλυκή συμπεριφορά ή μια αρσενική συμπεριφορά. Εκείνο που με νοιάζει είναι να είμαι, που εκτιμώ χωρίς να το χαρακτηρίζω σαν αρσενικό ή θηλυκό, είναι... η έντιμη σχέση με τον άλλον. Δεν μπορώ να υπερκεράσω το γεγονός ότι ο άντρας και η γυναίκα εκτός από την κωδικοποίηση που τους επιβάλλει η κοινωνία, έχουνε και διαφορετικά γεννητικά όργανα ας πούμε, αλλά παρόλα αυτά πιστεύω ότι σαν λειτουργία - σαν ψυχολογική, αλλά πιστεύω ότι και τς! βιολογική ας πούμε, τα 'χουμε και τα δύο μέσα μας. Απλώς, το σχήμα μας, δηλαδή το χαρακτηριστικό του ανδρός που είναι ότι είναι και το χαρακτηριστικό της γυναίκας που είναι ότι είναι, εεε σου υπαγορεύουν ένα τρόπο. Η συμπεριφορά σου που μπορεί να είναι θηλυκού τύπου ή αρσενικού τύπου να είναι διαφορετικής μορφής. Αλλά η ιδιότητά της είναι αν είναι να 'ναι θηλυκή θα είναι θηλυκή, αν είναι να 'ναι αρσενική θα είναι αρσενική. Εεεμμ και ας υπάρχει η διάκριση αυτή η ανατομική ας πούμε. I: Ναι, ναι. Εννοείς ας πούμε ότι αν ένας άνδρας είναι να έχει θηλυκή συμπεριφορά θα έχει θηλυκή συμπεριφορά. Είτε... Και ας είναι ας πούμε εεε βιολογικά [μη αντιληπτή φράση R: Εγώ πιστεύω ότι αν [με έμφαση] είναι να έχει Εγώ πιστεύω ότι έχουνε και τα δύο. I: Α, κατάλαβα. R: Απλώς επειδή είμαστε ένα κοκταίηλ βιολογικό - που λένε εδώ μόνο να σκεφτείς ότι... με συγχωρείς δεν θέλω τώρα να κάνω τον... κάνω τον... ε... τον ερευνητή, τον 6
επιστήμονα... αν είναι άχρηστα αυτά που λέμε να τα... Λοιπόν, πιστεύω ότι είμαστε φτιαγμένοι από ορμόνες, ουσίες, πράγματα, δεν ξέρω εγώ τι σκατά είναι και η αναλογία που περιέχουμε ο καθένας δίνει περισσότερο... Δεν λέω για την ανατομία. Η ανατομία μπορεί να είναι ενός αγάλματος αρσενικού ή μιας ξέρω γω μιας Αφροδίτης. Ε, λέω για την ε... για το πως λειτουργεί αυτό το σώμα. Είναι αναμιγμένα έτσι που να δίνουμε πολλές φορές εεε συμπεριφορές που του ενός φύλου να μοιάζει πολύ με του άλλου και μμμ όχι μόνο να μοιάζει, αλλά να είναι κιόλας. Να είναι. Να είναι συμπεριφορές θηλυκές. Ας πούμε μια παθητικότητα, παραδείγματος χάρη, που χαρακτηρίζει υποτίθεται τη γυναίκα. Δε [με έμφαση] νομίζω ότι χαρακτηρίζει μόνο [με έμφαση] τη γυναίκα. Αλλά παίρνουμε αυτό σαν δάνεια πληροφορία για να πούμε ότι η ιδιότητα της παθητικότητας ταιριάζει στη γυναίκα και η ιδιότητα της αποφασιστικότητας ταιριάζει στον άνδρα. Έχω ανακαλύψει στον εαυτό μου να είναι πολλές φορές πολύ παθητικός... Τς! Όχι ως άντρα σώνει και καλά, αλλά η η... Δηλαδή. Να το πω χοντρικά και να το καλύψω... Πιστεύω ότι ομοφυλόφιλοι είμαστε όλοι μας. Ας πούμε. Και οι άνδρες και οι γυναίκες. Και η... η πολιτεία η ανδρική ενός ανθρώπου, ότι μορφή και να 'χει, μπορεί να να αποδωθεί στο να αρέσει και σε άντρες. Δηλαδή ένας Δον Ζουάν ας πούμε Εεε είμαι σίγουρος ότι δεν μένει αδιάφορος για το τι απήχηση έχουν τα κατορθώματά του στους ομόφυλούς του ας πούμε. Ή πολλές φορές μπορεί να γίνεται και πιο... πιο ευκρινές περιγραφικά αυτό το πράγμα... Δηλαδή, να σου πω μία μία από τις διαστροφές - καταρχήν για μένα δεν υπάρχει διαστροφή, δεν υπάρχει παρά φύση, διότι δεν υπάρχει η Παραφύση, υπάρχει η Φύση μόνο. Είναι ιδιοτροπίες και εκτροπές της φύσεως επειδή το γουστάρει εκείνη και δεν μπορεί να της φέρει κανείς αντίρρηση. Δεν υπάρχει παρά φύση. Λοιπόν όλα αυτά που λέγονται διαστροφές είναι μέσα στην ανθρώπινη προίκα, εγώ πιστεύω, απλώς για να φτιαχτεί η κοινωνία μας, εεεμ πετάξαμε [με ένταση] έξω ένα σωρό πράγματα. Σήμερα υπάρχουν κοινωνίες που τους ομοφυλόφιλους και τοπικές ακόμη - στο Μεξικό υπάρχει μια κωμόπολη που οι ομοφυλόφιλοι έχουνε ρόλο [με έμφαση], δηλαδή κάνουν ορισμένα επαγγέλματα. Τους περιμένουνε ως ένα τρίτο γένος και τους χρησιμοποιούνε. Δεν τους σφάζουνε. Δεν τους πετάνε από τα αεροπλάνα, που κάνουνε ξέρω γω μερικές αραβικές χώρες ή ας πούμε μερικά συστήματα που τους, τους, χρησιμοποιούνε το χαρακτηρισμό του ομοφυλόφιλου σαν σπίλο και μπορούν να σε εξοντώσουνε. Δε γίνεται σήμερα παντού. Λοιπόν. Είμαστε όλοι [με έμφαση] ομοφυλόφιλοι εε και α! 7
Ήθελα να πω λοιπόν ότι εκτός από αυτήν την εεε την ας το πούμε εννοιολογική μετάβαση από το, την ανδρική πράξη στη γυναικεία σημασία, στη γυναικεία έννοια - υπάρχονε και σχήματα θεατρικά που εεε... επειδή εγώ δεν έχω παραδείγματος χάρη... [μικρή παύση] μουνί ας πούμε... Τς! [μικρή παύση] Το βλέπω έτσι γιατί έχω ακούσει ιστορίες και μένα είναι κάτι που με γοητεύει επίσης αυτό... νααα μοιραστώ μια γυναίκα με έναν άλλο άνδρα. Αυτό για μένα που είναι έτσι ένα ακατανόητο σχήμα και ξέρω γω [ψιθυριστά], μπορεί να πει τα πάντα κανείς πάνω σ' αυτό, είναι ότι επειδή εγώ δεν έχω αυτό το όργανο το δανείζομαι από ένα δικό μου πρόσωπο που το κάνω ότι θέλω, ας πούμε - καλά δεν το κάνεις ότι θέλεις, αλλά μπορείς κι έχεις μια εξουσία πάνω του - το δανείζομαι εγώ για να το δώσω σε κάποιον επειδή δεν μπορώ να του δώσω εγώ ένα πράγμα που δεν έχω. Παίρνω κάτι που το έχει κάποιος άλλος, που όμως είναι του χεριού μου. Και... επειδή αυτό [μικρή παύση] κρύβει μέσα του την έννοια της εξουσίας, γιατί μόνο μ' αυτό το πράγμα μπορείς να δουλέψεις, εεε... ίσως να δουλεύεται κι αλλιώς αυτό αλλά δεν έχει γοητεία, εεε.. τα πρόσωπα τα άλλα εκτός από σένα κομμένα ας πούμε, μπορεί να είναι λίγο πιο χαμηλότερου πνευματικού επιπέδου πιθανώς. Δηλαδή ο άνδρας να 'ναι ένα κλάσμα υποτιμημένο διανοητικά, ας πούμε. Το ίδιο και η γυναίκα να είναι μία δούλα ας πούμε, ξέρω γω. Αλλά αυτό εξυπηρετεί αυτό το σχήμα, ότι εγώ χρειάζομαι ένα τέτοιο όργανο για να...ναααα το θαυμάσει κάποιος και να το διαχειριστεί και δεν το 'χω εγώ. Αυτό. I: Ναι. R: Ένα άλλο, ξέρω γω... Τι να σου πω; Ακόμη και η άμεση παράδοση στις αγκαλιές ενός άνδρα... [μεγάλη παύση] Τι μπορεί να σημαίνει; Ξέρω γω; [σιγανά] Μπορεί να είναι Λέω τώρα, έτσι; Σε μια τραβηγμένη περίπτωση να είναι εεεμ... [μικρή παύση] "Κοίτα εγώ" απέναντι σε μια γυναίκα πια να απευθύνεται κανείς "εγώ εξουσιάζω και το φύλο που σ' ενδιαφέρει εσένα" ας πούμε. Δηλαδή εμένα με εξυπηρετεί να το σκέφτομαι έτσι και δεν, δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην συμβαίνει αυτό το πράγμα. Δηλαδή πιστεύω ότι μέσα στην ψυχή - εγώ μπορώ να μιλήσω μόνο για πράγματα που με, μεεεε, που τα βιώνω εγώ γιατί δεν μπορεί να μετέχει κανείς σε όλες τις διαστροφές. Μετέχει μόνο σε ότι του 'τυχε, σε ότι τον βολεύει. Εμένα αυτό το πράγμα σου λέω με γοητεύει με αυτή την έννοια της, της, της μιας γυναίκας που την προσφέρω σε έναααν φίλο, το 8
οποίο μοιάζει... Φίλο! Τέλος πάντων. Σε έναν, σ' ένα, ένα αρσενικό ας πούμε. Μοιάζει λίγοοο, είναι παρεξηγήσιμο, είναι ότι θέλεις. Τι; Ξέρω γω... Μοιάζει σα να κάνεις προαγωγή σε πορνεία ας πούμε. Αλλά πιστεύω ότι και αυτό, και η προαγωγή σε πορνεία στο βάθος της κρύβει μια τέτοια δυνατότητα και ανάγκη συγχρόνως. Δηλαδή άνθρωποι που απ' τη ζωή τους και από την... από το χαμηλό επίπεδο - ας το πούμε ποιότητα ζωής - μπορούνε και ζούνε λίγο στο περιθώριο, αναπτύσσουνε τέτοιες μορφές χρήσης και διαχείρισης αυτής της μετοχής και στα δύο φύλα με διάφορες μεθόδους, που μία είναι αυτή ας πούμε και παίρνει τη μορφή της παράνομης εεε διαχείρισης επειδή έχει ορίσει τους κανόνες...ο σχηματισμός ο κοινωνικός ας πούμε. I: Ναι. Να κάνουμε μια μικρή άνω τελεία. 9