ΕΝΟΤΗΤΑ 1 - Νέες Τεχνολογίες Πληροφοριών και Επικοινωνίας 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 1ο ΥΠΟΚΕΦΑΛΑΙΟ: ΤΠΕ (Τεχνολογία Πληροφοριών και Επικοινωνιών) Ενότητα 1: Εισαγωγή Το πρώτο υποκεφάλαιο ασχολείται με τις ΤΠΕ και με το τι ακριβώς αυτές σημαίνουν. Αυτό το υποκεφάλαιο αποτελείται από 4 ενότητες. Έτσι, στην αρχή και πιο συγκεκριμένα στη δεύτερη ενότητα αυτού του υποκεφαλαίου θα εστιάσουμε στο τι σημαίνει ακριβώς η Τεχνολογία Πληροφοριών και Επικοινωνιών, ενώ στην τρίτη ενότητα θα παρουσιαστούν οι τύποι των εφαρμογών των ΤΠΕ και η χρήση αυτών μέσω κάποιων κύριων παραδειγμάτων. Στην τελευταία ενότητα θα απαντηθεί το ερώτημα γιατί τόσες λίγες μικρομεσαίες επιχειρήσεις υιοθετούν τις εφαρμογές των ΤΠΕ. Ενότητα 2: Τι ακριβώς σημαίνει ΤΠΕ Μπορείτε να δείτε τα γράμματα των ΤΠΕ παντού ειδικά στην εκπαίδευση. Αλλά τι σημαίνουν; Οι ΤΠΕ είναι ένα ακρώνυμο που αντιπροσωπεύει την Τεχνολογία Πληροφοριών και Επικοινωνιών. Ωστόσο, εκτός της εξήγησης ενός ακρωνύμου, δεν υπάρχει ένας καθολικά αποδεκτός ορισμός για τις ΤΠΕ; Γιατί; Επειδή οι σκέψεις, οι μέθοδοι και οι εφαρμογές που εμπλέκονται στις ΤΠΕ εξελίσσονται συνεχώς σε καθημερινή βάση. Είναι δύσκολο να κρατήσουμε επαφή με τις αλλαγές που συμβαίνουν, καθώς αυτό γίνεται πολύ γρήγορα. Ας εστιάσουμε στις τρεις λέξεις πίσω από τις ΤΠΕ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Ένας καλός τρόπος να σκεφτούμε σχετικά με τις ΤΠΕ είναι το να λάβουμε υπόψη όλες τις χρήσεις της ψηφιακής τεχνολογίας που υπάρχουν ήδη για να βοηθηθούν τα άτομα, οι επιχειρήσεις και τους οργανισμούς που χρησιμοποιούν πληροφορίες. 1
Οι ΤΠΕ καλύπτουν κάθε προϊόν που θα αποθηκεύσει, ανακτήσει, χειριστεί, μεταδώσει ή λάβει πληροφορίες ηλεκτρονικά σε ψηφιακή μορφή. Για παράδειγμα, οι προσωπικοί υπολογιστές, η ψηφιακή τηλεόραση, τα e-mails, τα ρομπότ. Έτσι η έννοια ΤΠΕ αναφέρεται στην αποθήκη, την ανάκτηση, το χειρισμό, τη μετάδοση ή τη λήψη αυτών των ψηφιακών δεδομένων. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονίσουμε, ότι αναφέρεται στους τρόπους που αυτές οι διαφορετικές χρήσεις μπορούν να συλλειτουργήσουν. (http://tutor2u.net/business/ict/intro_what_is_ict.htm) Ενότητα 3: Τύποι Εφαρμογών και Χρήσης Στην επιχείρηση, οι ΤΠΕ κατηγοριοποιούνται συχνά σε δύο γενικούς τύπους: 1. Τις παραδοσιακές τεχνολογίες αναφορικά με ένα Η/Υ (πράγματα που μπορείς τυπικά να κάνεις σε έναν προσωπικό υπολογιστή ή όταν χρησιμοποιείς Η/Υ στο σπίτι ή στο γραφείο), π.χ. λογισμικό βάσης δεδομένων, Διαχείριση Πελατών, Σχεδιασμός με τη βοήθεια Η/Υ (Computer Aided Design) και, 2. Τι πιο πρόσφατες και ταχέως αναπτυσσόμενες αυτών των ψηφιακών επικοινωνιακών τεχνολογιών (οι οποίες επιτρέπουν στους ανθρώπους και τους οργανισμούς να επικοινωνούν και να μοιράζονται πληροφορίες ψηφιακά), π.χ. διαδίκτυα. Ας ρίξουμε μια σύντομη ματιά σε αυτές τις δυο κατηγορίες για να δείξουμε τα είδη των προϊόντων που καλύπτονται από τις ΤΠΕ: Παραδοσιακές Τεχνολογίες Βασισμένες σε Η/Υ Αυτοί οι τύποι των ΤΠΕ περιλαμβάνουν τις Κύριες Εφαρμογές Γραφείου (OFFICE) Κύρια Παραδείγματα: (http://tutor2u.net/business/ict/intro_what_is_ict.htm) Επεξεργασία Κειμένων Λογιστικά Φύλλα Εφαρμογή Λογισμικό Βάσης Δεδομένων Λογισμικό Παρουσίασης Χρήση Κύριες Εφαρμογές Γραφείου (OFFICE) Κύρια Παραδείγματα Microsoft Word: Συγγραφή κειμένων, αναφορών, κα. Microsoft Excel: Ανάλυση οικονομικών πληροφοριών, υπολογισμοί, δημιουργία προβλέψεων, κα. Oracle, Microsoft SQL Server, Access: Διαχείριση δεδομένων σε πολλές μορφές Microsoft PowerPoint: δημιουργία παρουσιάσεων, είτε χρησιμοποιώντας μια οθόνη υπολογιστή ή έναν προβολέα. Δημοσίευση σε 2
Παρουσίαση Οθόνης Λογισμικό Γραφικών ψηφιακή μορφή με τη χρήση e-mail ή μέσω του διαδικτύου Adobe Indesign, Quark Express, Microsoft Publisher: παραγωγή δελτίων τύπου, περιοδικών και άλλων πολύπλοκων εγγράφων Adobe Photoshop και Illustrator, Macromedia Freehand and Fireworks: δημιουργία και επεξεργασία εικόνων όπως ονομασίες, ζωγραφιές ή εικόνες (logos) για χρήση στο DTP, στις ιστοσελίδες ή σε άλλες δημοσιεύσεις Τεχνολογίες Ψηφιακών Επικοινωνιών (κύρια παραδείγματα) Εφαρμογή Χρήση Ειδικές Εφαρμογές Παραδείγματα Λογιστικό Πακέτο Sage, Oracle: Διαχείριση λογαριασμών, περιλαμβανομένων πωλήσεων/αγορών, των τραπεζικών λογαριασμών. Ένα ευρύ φάσμα συστημάτων. Ένα ευρύ φάσμα των συστημάτων είναι διαθέσιμο που κυμαίνονται από βασικά πακέτα κατάλληλα για μικρές επιχειρήσεις μέχρι και πιο εξελιγμένα με στόχο την πολυεθνικές εταιρείες. Σχεδιασμός με τη βοήθεια Η/Υ (Computer Aided Design) Διαχείριση Πελατών (CRM) Computer Aided Design (CAD): Είναι η χρήση των υπολογιστών για βοήθεια στη σχεδιαστική διαδικασία. Ειδικά προγράμματα CAD υπάρχουν για πολλούς τύπους σχεδιασμού: αρχιτεκτονική, μηχανολογική, ηλεκτρολογική αλλά και γραμμική. Λογισμικό που επιτρέπει τις επιχειρήσεις να κατανοήσουν καλύτερα τους πελάτες τους συλλέγοντας και αναλύοντας δεδομένα γι αυτούς. Συχνά συνδέεται και με πολλές άλλες εφαρμογές λογισμικού. Ενότητα 4: Γιατί έχουν υιοθετήσει τόσες λίγες μικρομεσαίες επιχειρήσεις τις ΤΠΕ; 3
Δεδομένων των ωφελειών που οι ΤΠΕ μπορούν να φέρουν στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜμΕ), οι περισσότερες στις προς ανάπτυξη χώρες έχουν αργήσει να τις υιοθετήσουν. Για παράδειγμα, ένα μεγάλο ποσοστό των ΜμΕ χρησιμοποιεί ακόμη βασική επικοινωνιακή τεχνολογία όπως τη σταθερή τηλεφωνική γραμμή και το fax, και ένα μικρό ποσοστό χρησιμοποιεί λογισμικό Διαχείρισης Πελατών μια παράδειγμα. Εν τω μεταξύ, οι ίδιες επιχειρήσεις σε ανεπτυγμένες χώρες χρησιμοποιούν εξελιγμένες τεχνολογίες πληροφορικής. Μια αιτία της μειωμένης υιοθέτησης είναι η έλλειψη δυναμισμού ανάμεσα στις εταιρίες των ΤΠΕ και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις έξω από τον τομέα αυτό. Ωστόσο, η ζήτηση είναι μικρή, γιατί τα προϊόντα των ΤΠΕ που είναι διαθέσιμα στις αγορές, είναι πολύπλοκα και ακριβά. Το αποτέλεσμα είναι ένας κύκλος μειωμένης προσφοράς και ζήτησης που αποκλείει τις ΜμΕ από τα οφέλη των ΤΠΕ. Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν στην μειωμένη προσφορά και ζήτηση είναι: (http://en.wikibooks.org/wiki/small_and_medium_enterprises_and_ict/sme_adopt ion_of_ict) Από την πλευρά της Προσφοράς Η φτωχή υποδομή σε επίπεδο επικοινωνιών έχει σαν αποτέλεσμα τη μειωμένη προσβασιμότητα και υψηλότερα κόστη. Πολλές αναπτυσσόμενες χώρες έχουν ακόμη φτωχή υποδομή επικοινωνιών. Ξεπερασμένος εξοπλισμός και μονοπώλια συχνά έχουν ως αποτέλεσμα τα υψηλά κόστη και τη μειωμένη κάλυψη, ειδικά στις αγροτικές περιοχές. Αυτό αποθαρρύνει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις από το να υιοθετήσουν ακόμη και τις βασικές ΤΠΕ σταθερών γραμμών ή κινητών τηλεφώνων. Τα πιο ανεπτυγμένα προϊόντα των ΤΠΕ σχεδιάζονται για μεγάλες εταιρίες και όχι για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Οι εταιρίες των ΤΠΕ συνήθιζαν να έχουν ως στόχο μεγάλες επιχειρήσεις επειδή είχαν μεγάλο προϋπολογισμό και ήταν πρόθυμες να πληρώσουν για τις πολύπλοκες υπηρεσίες των ΤΠΕ. Τα προϊόντα τους είναι συχνά πολύ ακριβά και πολύ πολύπλοκα για τους χρήστες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ωστόσο, ο ανταγωνισμός σε αυτή την αγορά κάνει τις εταιρείες μικρές και μεγάλες να δίνουν την προσοχή τους σε ανεκμετάλλευτες αγορές. Η Rosetta, για παράδειγμα, πιέζει για την προσέλκυση 4
πελατών μικρομεσαίων επιχειρήσεων χαμηλώνοντας τις τιμές κατά 50% και αυξάνοντας έτσι την ευαισθητοποίηση αναφορικά με αυτές. Από την πλευρά της Προσφοράς Η περιορισμένη γνώση των ιδιοκτητών των μικρομεσαίων επιχειρήσεων τους εμποδίζει να επιλέξουν την κατάλληλη τεχνολογία και να κατανοήσουν τα οφέλη που μπορεί να φέρει στην επιχείρηση τους. Πολλοί ιδιοκτήτες μικρομεσαίων επιχειρήσεων δεν είναι γνώστες χειρισμού υπολογιστή, αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό τις ωφέλειες που μπορεί να έχει η επιχείρησής τους και πιστεύουν στα στερεότυπα ότι οι ΤΠΕ είναι μόνο για τις μεγάλες εταιρίες. Ακόμη και εάν έχουν τη θέληση και τους οικονομικούς πόρους να ενσωματώσουν τις ΤΠΕ στον πυρήνα της επιχείρησής τους, υστερούν όταν πρόκειται να διαλέξουν το πιο κατάλληλο και οικονομικό προϊόν. Η μειωμένη γνώση των εργαζομένων στις ΜμΕ εμποδίζει την υιοθέτηση. Ακόμη και αν οι ιδιοκτήτες έχουν μια στρατηγική κατανόηση γιατί πρέπει να υιοθετήσουν τις ΤΠΕ, το προσωπικό τους είναι συχνά ανεκπαίδευτο. Η εκπαίδευση όμως κοστίζει σε χρόνο και οικονομικούς πόρους. Η υιοθέτηση είναι μια πρόκληση προσαρμογής, όχι μια τεχνική πρόκληση. Η υιοθέτηση των ΤΠΕ είναι μια δύσκολη διαδικασία για τις εταιρίες όλων των μεγεθών, είτε είναι σε ανεπτυγμένα ή αναπτυσσόμενα κράτη. Επί της ουσίας, πολύ βιβλιογραφία αναφορικά με τη διαχείριση εστιάζει στις οργανωσιακές αλλαγές που οι εταιρείες πρέπει να περάσουν με σκοπό την επαρκή υιοθέτηση των ΤΠΕ επειδή αλλάζουν τον τρόπο που οι εταιρείες κάνουν δουλειά. Ενώ οι αλλαγές μπορεί να είναι ευεργετικές μακροπρόθεσμα, ενοχλούν ένα τμήμα και ενδυναμώνουν ένα άλλο. Για παράδειγμα, κάποιες αλλαγές φέρνουν απολύσεις, πώληση επιχειρήσεων και αλλαγή των εταιρικών σχέσεων. Όλα αυτά μπορεί να είναι δύσκολο να γίνουν. Έτσι, οι ιδιοκτήτες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι συχνά απρόθυμοι. Η έλλειψη οικονομικών επιλογών μειώνει την ικανότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η έλλειψη χρηματοοικονομικών εργαλείων και κατάλληλης τεχνολογίας αποτελεί ένα μεγάλο μειονέκτημα για τους παραγωγούς και εξαγωγείς των αναπτυσσόμενων χωρών δυσκολεύοντας τις χώρες αυτές στο να απολαύσουν τα πλήρη οφέλη από το εμπόριο. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν συχνά μειωμένη ικανότητα δημιουργίας 5
σημαντικών επενδύσεων στην εταιρία τους εξαιτίας της έλλειψης χρηματοοικονομικών εργαλείων και επιλογών. Με δεδομένη λοιπόν την οικονομική στενότητα, οι προϋπολογισμοί είναι συνήθως μικροί ή ανύπαρκτοι. Επιπλέον, η υιοθέτηση των ΤΠΕ δεν αποτελεί μια άπαξ δαπάνη καθώς υπάρχουν συνεχόμενες δαπάνες συντήρησης, αναβάθμισης και εκπαίδευσης του ανθρωπίνου δυναμικού. (http://en.wikibooks.org/wiki/small_and_medium_enterprises_and_ict/sme_adoptio n_of_ict) 6