Προλογικό σημείωμα... Συντομογραφίες IX ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΙΔΗΣ Ι...

Προλογικό σημείωμα... Συντομογραφίες...... IX ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΙΔΗΣ Ι... ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ... 3 1... Εισαγωγικές παρατηρήσεις... 5 2... Προδρομικές μορφές της διεθνούς οργάνωσης στην Αρχαία Ελλάδα.. 9 2.1. Γενικά για τον χαρακτήρα της διεθνούς οργάνωσης... 9 2.2. Το πρότυπο των αμφικτυονιών... 10 3... Η αυτοκρατορική υποκατάσταση και η επιστροφή της πόλης-κράτους 12 3.1. Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία... 12 3.2. Η βυζαντινή αυτοκρατορία... 13 3.3. Το σύστημα των πόλεων-κρατών στην ιταλική χερσόνησο... 13 4... Βεστφαλία και Ουτρέχτη: τα θεμέλια του κρατοκεντρικού συστήματος 14 4.1. Τα δομικά χαρακτηριστικά του βεστφαλικού συστήματος... 14 4.2. Η «ιδεολογία» του βεστφαλικού συστήματος... 15 5... Από το Συνέδριο της Βιέννης (1815) στην οικουμενική Χάγη (1907)... 17 5.1. Η εποχή των επαναστάσεων... 17 5.2. Το Συνέδριο της Βιέννης... 18 5.3. Η Ευρωπαϊκή Συμφωνία... 19 6. Η οικουμενική Χάγη... 20 6.1. Η οικουμενική δομή των δύο συνδιασκέψεων... 20 6.2. Τα επιτεύγματα της Χάγης... 21 7... Η Συνθήκη των Βερσαλλιών ως πράξη παγκόσμιας αυτορρύθμισης... 22 8... Η Κοινωνία των Εθνών: ο πρώτος διεθνής οργανισμός με οικουμενική εμβέλεια 24 8.1. Η «ιδεολογική» σύγκρουση γύρω από την ΚτΕ... 24 8.2. Ο οδικός χάρτης της ΚτΕ... 25 8.3. Τα όργανα και οι εξουσίες και οι αρμοδιότητές τους... 26 8.4. Η κριτική της ΚτΕ... 28 8.5. Η συνεισφορά της ΚτΕ... 31 8.6. Άλλες παράλληλες θεσμικές συμβολές... 33 8.7. Συνολική αποτίμηση... 35 9... Θεωρίες για τη διεθνή οργάνωση μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο... 35 10. Η διαρκής επιρροή της Σχολής του Ρεαλισμού... 36 10.1. Η σχολή του κλασικού ρεαλισμού... 37 10.2. Νεορεαλισμός και η σχολή του New Haven... 39 11. Λειτουργισμός και Νεολειτουργισμός... 40 11.1. Η θεωρία του λειτουργισμού... 40 11.2. Η θεωρία του νεολειτουργισμού... 42 12. Φεντεραλισμός και νεοφεντεραλισμός... 45 12.1. Η θεωρία του φεντεραλισμού/ομοσπονδισμού... 45 12.2. Η θεωρία του νεοφεντεραλισμού... 47 13. Περιφερισμός... 48 V

ΙΙ... ΓΕΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ... 51 ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΙΔΗΣ 1... Γενική θεωρία για τους διεθνείς οργανισμούς... 53 2... Ίδρυση των διεθνών οργανισμών... 58 2.1. Η νομική φύση της ιδρυτικής συνθήκης και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της 59 2.2. Το περιεχόμενο των ιδρυτικών συνθηκών... 63 3... Τυπολογία των διεθνών οργανισμών... 64 3.1. Παγκόσμιοι και περιφερειακοί διεθνείς οργανισμοί... 64 3.2. Ανοικτοί και κλειστοί διεθνείς οργανισμοί... 65 3.3. Το αντικείμενο και ο σκοπός των διεθνών οργανισμών: γενικοί και ειδικοί 66 3.4. Διακυβερνητικοί /διακρατικοί και υπερεθνικοί διεθνείς οργανισμοί 67 4... Νομική προσωπικότητα των διεθνών οργανισμών... 68 5... Η νομική προσωπικότητα και οι εξουσίες των διεθνών οργανισμών... 74 6... Έννομες συνέπειες της νομικής προσωπικότητας... 77 6.1. Ικανότητα διαδίκου... 77 6.2. Διεθνής ευθύνη... 79 6.3. Δικαιοπρακτική ικανότητα... 81 6.4. Ενεργητική και παθητική πρέσβευση (αντιπροσώπευση)... 82 6.5. Sui generis αρμοδιότητες... 87 7... Ιδιότητα μέλους και ζητήματα εκπροσώπησης... 88 7.1. Απόκτηση της ιδιότητας μέλους διεθνούς οργανισμού... 89 7.2. Κατηγορίες μελών διεθνών οργανισμών... 91 7.3. Αναστολή, αποχώρηση και αποβολή μέλους διεθνούς οργανισμού 93 7.4. Απώλεια και λήξη της ιδιότητας μέλους... 97 7.5. Ζητήματα αντιπροσώπευσης... 98 8... Οργανωτική διάρθρωση... 100 8.1. Κύρια όργανα... 100 8.2. Σύσταση επικουρικών οργάνων... 102 9... Πράξεις των διεθνών οργανισμών... 104 9.1. Είδη πράξεων των διεθνών οργανισμών... 105 10. Διάκριση των λειτουργιών των διεθνών οργανισμών... 108 11. Η έδρα... 110 12. Χρηματοδότηση... 11 0 13. Τροποποίηση της ιδρυτικής συνθήκης... 113 14. Διάλυση και διαδοχή διεθνών οργανισμών... 114 15. Συμπεράσματα... 1 16 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ: ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ - ΠΑΡΟΥΛΑ ΝΑΣΚΟΥ-ΠΕΡΡΑΚΗ I. ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ - ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ

Α. Ο ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ (ΟΗΕ) UNITED NATIONS ORGANIZATION (UN) 121 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ 1... Ιστορική Αναδρομή... 123 2... Ο Χάρτης του ΟΗΕ... 125 3... Σκοποί του ΟΗΕ... 132 4... Οι Αρχές του ΟΗΕ... 136 4.1. Η Κυρίαρχη Ισότητα όλων των Κρατών-μελών (Άρθρο 2 1)... 137 4.2. Η αρχή της Καλής Πίστης (Άρθρο 2 2)... 138 4.3. Η Ειρηνική Επίλυση των Διαφορών (Άρθρο 2 3)... 139 4.4. Η Απαγόρευση της Απειλής ή Χρήσης Βίας (Άρθρο 2 4)... 140 4.4.1. Η Έκταση της Απαγόρευσης της Χρήσης Βίας... 141 4.4.2. Η Χρήση Βίας από ένοπλες ομάδες και η Απειλή χρήσης βίας 143 4.4.3. Οι Εξαιρέσεις του Κανόνα Απαγόρευσης Χρήσης Βίας... 144 4.4.3.1. Το δικαίωμα Άμυνας... 144 4.4.3.2. Άμυνα κατά Ενόπλων Ομάδων και Τρομοκρατών... 149 4.4.3.3. Συλλογική Άμυνα... 151 4.4.3.4. Ανθρωπιστική Επέμβαση... 152 4.4.3.5. Επέμβαση μετά από Πρόσκληση της Κυβέρνησης ενός Κράτους 155 4.5. Παροχή Συνδρομής προς τον ΟΗΕ και Αποχή από την παροχή συνδρομής σε Κράτη εναντίον των οποίων λαμβάνονται προληπτικά ή κυρωτικά μέτρα (Άρθρο 2 5) 156 4.6. Διασφάλιση ότι Τρίτα Κράτη (μη μέλη) θα ενεργούν σύμφωνα με τις Αρχές του ΟΗΕ (Άρθρο 2 6)...... 157 4.7. Μη-Επέμβαση του ΟΗΕ στις Εσωτερικές υποθέσεις των Κρατών-μελών (Άρθρο 2 7) 159 5... Ιδιότητα Μέλους στον ΟΗΕ... 160 5.1. Ειδικά Ζητήματα Κτήσης Ιδιότητας Μέλους... 164 5.2. Απώλεια της Ιδιότητας Μέλους... 168 5.3. Καθεστώς Παρατηρητή... 170 6... Θεσμική Δομή... 172 6.1. Κύρια Όργανα... 172 6.1.1. Γενική Συνέλευση... 172 6.1.2. Το Συμβούλιο Ασφαλείας... 176 6.1.3. Το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο (ECOSOC)... 178 6.1.4. Το Συμβούλιο Κηδεμονιών... 179 6.1.5. Η Γραμματεία... 180 6.1.6. Το Διεθνές Δικαστήριο... 181 6.2. Τα κυριότερα Επικουρικά Όργανα και Προγράμματα... 182 6.2.1... Επιτροπή Διεθνούς Δικαίου (International Law Commission) 183 6.2.2... Ταμείο των Ηνωμένων Εθνών για το Παιδί (United Nations International Children s Emergency Fund- UNICEF)... 183 6.2.3... Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) 183 6.2.4... Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών (UN Human Rights Council).... 183

6.2.5... Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD) 185 6.2.6... Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη (United Nations Development Programme- UNPD)... 185 6.2.7... Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (United Nations Environment Programme- UNEP)... 185 6.2.8... Πρόγραμμα του ΟΗΕ για τους Ανθρώπινους Οικισμούς (UN-HABITAT) 185 6.2.9... Ταμείο του ΟΗΕ για τον Πληθυσμό (UNFPA)... 186 6.2.10. Γραφείο του ΟΗΕ για τις Γυναίκες (UN Women)... 186 6.2.11. Παγκόσμιο Πρόγραμμα Επισιτισμού (WFP)... 187 6.2.12. Γραφείο του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά και την Εγκληματικότητα (UNODC) 187 6.2.13. Ινστιτούτο των Ηνωμένων Εθνών για την Επιμόρφωση και την Έρευνα (UNITAR) 188 6.2.14. Γραφείο Βοήθειας και Εργασίας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες της Παλαιστίνης στη Μέση Ανατολή (UNRWA)... 188 6.2.15. Πανεπιστήμιο του ΟΗΕ (UNU)... 188 7... Δραστηριότητες του ΟΗΕ... 189 7.1. Διεθνής Ειρήνη και Ασφάλεια... 189 7.1.1. Ειρηνική Επίλυση των Διαφορών (Κεφάλαιο VI, Άρθρα 33-38 Χάρτη ΟΗΕ) 189 7.1.2. Η Συλλογική Κυρωτική Δράση του ΟΗΕ... 192 7.1.2.1. Ο κεντρικός ρόλος του Συμβουλίου Ασφαλείας... 192 7.1.2.2. Η Ενεργοποίηση του Μηχανισμού Συλλογικής Ασφάλειας 193 7.1.2.3. Η Κυρωτική δράση του Συμβουλίου Ασφαλείας... 194 (Α) Προσωρινά Μέτρα (Άρθρο 40 Χάρτη ΟΗΕ)... 194 (Β) Μέτρα μη στρατιωτικού χαρακτήρα (Άρθρο 41 Χάρτη ΟΗΕ) 195 (Γ). Μέτρα στρατιωτικού χαρακτήρα (Άρθρο 42 Χάρτη ΟΗΕ) 196 7.1.2.4. Ο ρόλος της Γενικής Συνέλευσης: Ψήφισμα «Ενωμένοι για την Ειρήνη» 198 7.1.2.5. Ειρηνευτικές Επιχειρήσεις ΗΕ... 201 7.2. Δράση σε Θέματα Οικονομικά, Κοινωνικά και Ανθρωπιστικά... 207 8... Διεθνής Ευθύνη... 210 Β. ΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΠΑΡΟΥΛΑ ΝΑΣΚΟΥ-ΠΕΡΡΑΚΗ 1... Γενικά περί των Ειδικευμένων Οργανώσεων... 213 2... Διακρίσεις των Ειδικευμένων Οργανώσεων... 216... ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ, ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ 217 1... Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) - International Labour Organization (ILO) 218 1.1. Ιστορική Αναδρομή... 218 1.2. Ιδρυτική Συνθήκη... 219 1.2.1. Σκοπός- Αρχές της ΔΟΕ... 220 1.3. Ιδιότητα Μέλους στη ΔΟΕ... 220 Δομή... 221 1.4.1. Η Γενική Συνδιάσκεψη των Αντιπροσώπων (ΓΣΑ)... 221 1.4.1.1. Διαρκής Επιτροπή για την εφαρμογή των προτύπων 222 1.4.2. Το Διοικητικό Συμβούλιο (ΔΣ)... 222 1.4.3. Το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ΔΓΕ)... 222 1.4.4. Δευτερεύοντα όργανα... 223

1.4.4.1. Το Διοικητικό Δικαστήριο... 223 1.5. Δραστηριότητες της ΔΟΕ... 223 1.5.1. Η κατάρτιση των διεθνών συμβάσεων... 224 1.5.2. O έλεγχος της εφαρμογής των συμβάσεων... 224 1.5.3. Πρόσφατες εξελίξεις... 225 2... Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ)- World Health Organization (WHO) 227 2.1. Ιστορική Αναδρομή... 227 2.2. Σκοπός της ΠΟY... 227 2.3. Ιδιότητα Μέλους στην ΠΟΥ... 227 2.4. Θεσμική Δομή... 228 2.5. Δραστηριότητες της ΠΟΥ... 228 3... Η Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών για την Εκπαίδευση, την Επιστήμη και τον Πολιτισμό - U.N. Educational Scientific and Cultural Organization (UNESCO)... 229 3.1. Ιστορική Αναδρομή... 229 3.2. Σκοπός της UNESCO... 229 3.3. Ιδιότητα Μέλους της UNESCO... 230 3.4. Θεσμική Δομή... 231 3.5. Δραστηριότητες της UNESCO... 232 4... Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας [ΠΟΠΙ] - World Intellectual Property Organization (WIPO)... 233 4.1. Ιστορική Αναδρομή... 233 4.2. Σκοπός του ΠΟΠΙ... 234 4.3. Ιδιότητα Μέλους του ΠΟΠΙ... 234 4.4. Θεσμική Δομή... 235 4.5. Δραστηριότητες της ΠΟΠΙ... 235... ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ... 238 1... Όμιλος Παγκόσμιας Τράπεζας- World Bank Group... 239 1.1. Η Διεθνής Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης - International Bank for Reconstruction and Development (IBRD)... 240 1.1.1. Ιστορική Αναδρομή... 240 1.1.2. Σκοπός της Παγκόσμιας Τράπεζας... 240 1.1.3. Ιδιότητα μέλους στην Τράπεζα... 241 1. Δομή... 241 1.1.5. Δραστηριότητες της Τράπεζας... 243 1.2. Ο Διεθνής Οργανισμός Χρηματοδότησης- International Finance Corporation (IFC) 244 1.2.1. Ιστορική Αναδρομή... 244 1.2.2. Σκοπός του IFC... 244 1.2.3. Ιδιότητα Μέλους στον IFC... 245 1.2.4. Θεσμική Δομή... 245 1.2.5. Δραστηριότητες του IFC... 245 1.3. Ο Διεθνής Οργανισμός Ανάπτυξης - International Development Association (IDA) 246 1.3.1. Ιστορική Αναδρομή... 246 1.3.2. Σκοπός του IDA... 246 1.3.3. Ιδιότητα Μέλους στον IDA... 246

1.3.4. Θεσμική δομή... 247 1.3.5. Δραστηριότητες του IDA... 247 1.4. Οργανισμός Πολυμερούς Ασφάλισης Επενδύσεων- Multilateral Investment Guarantee Agency (MIGA).... 248 1.4.1. Ιστορική Αναδρομή... 248 1.4.2. Σκοπός του MIGA... 248 1.4.3. Ιδιότητα Μέλους στον MIGA... 249 1.4.4. Θεσμική Δομή... 249 1.4.5. Δραστηριότητες του MIGA... 249 1.5. Το Διεθνές Κέντρο για την επίλυση διαφορών που σχετίζονται με επενδύσεις - The International Center for Settlement of Investment Disputes (ICSID)... 250 1.5.1. Ιστορική Αναδρομή... 250 1.5.2. Σκοπός του ICSID... 250 1.5.3. Ιδιότητα Μέλους στον ICSID... 251 1.5.4. Θεσμική Δομή... 251 1.5.4.1. Το Διοικητικό Συμβούλιο... 251 1.5.4.2. Η Γραμματεία... 251 1.5.5. Δραστηριότητες του ICSID... 251 2... Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) - International Monetary Fund (IMF) 251 2.1. Ιστορική Αναδρομή... 251 2.2. Σκοπός του ΔΝΤ... 252 2.3. Ιδιότητα Mέλους στο ΔΝΤ... 252 2.4. Θεσμική Δομή... 254 2.5. Δραστηριότητες του ΔΝΤ... 255 2.5.1. Η δράση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την καταπολέμηση της Οικονομικής Κρίσης... 257 3... Ο Οργανισμός Επισιτισμού και Γεωργίας - Food and Agricultural Organization (FAO) 258 3.1. Ιστορική Αναδρομή... 258 3.2. Σκοπός του FAO... 258 3.3. Ιδιότητα Μέλους στον FAO... 259 3.4. Θεσμική Δομή... 259 3.5. Δραστηριότητες του FAO... 260 4... Το Διεθνές Ταμείο Γεωργικής Ανάπτυξης International Fund for Agricultural Development (IFAD)...... 262 4.1. Iστορική Αναδρομή... 262 4.2. Σκοπός του IFAD... 262 4.3. Ιδιότητα Μέλους στον IFAD... 262 4.4. Θεσμική Δομή... 263 4.5. Δραστηριότητες του IFAD... 263 5... Ο Οργανισμός Βιομηχανικής Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών - United Nations Industrial Development Organization (UNIDO)... 264 5.1. Ιστορική Αναδρομή... 264 5.2. Σκοπός του UNIDO... 264

5.3. Ιδιότητα Μέλους στον UNIDO... 265 5.4. Θεσμική Δομή... 265 5.5. Δραστηριότητες του UNIDO... 265... ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ... 267 Εισαγωγή...... 267 1... Η Διεθνής Ένωση Τηλεπικοινωνιών - International Telecommunications Union (ITU) 268 1.1. Ιστορική Αναδρομή... 268 1.2. Σκοπός της Ένωσης... 268 1.3. Ιδιότητα Μέλους στην Ένωση... 269 Δομή... 269 1.5. Δραστηριότητες της Ένωσης... 270 2... H Παγκόσμια Ταχυδρομική Ένωση - Universal Postal Union (UPU)... 271 2.1. Ιστορική Αναδρομή... 271 2.2. Σκοπός της Ένωσης... 271 2.3. Ιδιότητα Μέλους της Ένωσης... 272 2.4. Θεσμική Δομή... 272 2.5. Δραστηριότητες της Ένωσης... 272 3... Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός - World Meteorological Organization (WMO) 273 3.1. Ιστορική Αναδρομή... 273 3.2. Σκοπός του Οργανισμού... 273 3.3. Ιδιότητα Μέλους στον Οργανισμό... 275 3.4. Θεσμική Δομή... 275 3.5. Δραστηριότητες του Οργανισμού... 275 4... Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας - International Civil Aviation Organization (ICAO)...... 276 4.1. Ιστορική Αναδρομή... 276 4.2. Σκοπός του Οργανισμού... 277 4.3. Ιδιότητα Μέλους στον Οργανισμό... 277 4.4. Θεσμική Δομή... 277 4.5. Δραστηριότητες του Οργανισμού... 278 5... Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός - International Maritime Organization (IMO) 280 5.1. Ιστορική Αναδρομή... 280 5.2. Σκοπός του Οργανισμού... 281 5.3. Ιδιότητα Μέλους στον Οργανισμό... 281 5.4. Θεσμική Δομή... 281 5.5. Δραστηριότητες του Οργανισμού... 283 6... Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού - World Tourism Organization (UNWTO) 284 6.1. Ιστορική Αναδρομή... 284 6.2. Σκοπός του Οργανισμού... 284 6.3. Ιδιότητα Μέλους στον UNWTO... 284

6.4. Θεσμική Δομή... 285 6.5. Δραστηριότητες του Οργανισμού... 286 Γ. ΕΙΔΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΕΣ ΜΕ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΩΝ ΗΝΩΜΕΝΩΝ ΕΘΝΩΝ 287 1... O Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ) - World Trade Organization (WTO) 288 1.1. Ιστορική Αναδρομή... 288 1.2. Ιδρυτική Συμφωνία του ΠΟΕ... 290 1.3. Ιδιότητα Μέλους στον ΠΟΕ... 292 Δομή... 293 1.4.1. Κύρια Όργανα... 293 1.4.2. Λήψη Αποφάσεων... 294 1.4.3. Μηχανισμός Ελέγχου Εμπορικών Πολιτικών... 295 1.4.4. Μηχανισμός Επίλυσης Διαφορών... 296 1.5. Δραστηριότητες του ΠΟΕ... 298 1.5.1. Οι συμφωνίες... 299 1.5.2. Το Αναπτυξιακό πρόγραμμα της Ντόχα... 302 1.5.3. Το «Πακέτο του Μπαλί»... 303 2... Η Διεθνής Οργάνωση Ατομικής Ενέργειας - International Atomic Energy Agency (IAEA) 305 2.1. Ιστορική Αναδρομή... 305 2.2. Σκοπός του Οργανισμού... 305 2.3. Ιδιότητα Mέλους στον Οργανισμό... 305 2.4. Θεσμική Δομή... 306 2.5. Δραστηριότητες του Οργανισμού... 306 3... Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης - International Organisation of Migration (IOM) 308 3.1. Ιστορική Αναδρομή... 308 3.2. Σκοπός του ΔΟΜ... 309 3.3. Ιδιότητα Μέλους στον ΔΟΜ... 310 3.4. Θεσμική Δομή... 310 3.4.1. Το Συμβούλιο... 310 3.4.2. Η Διοίκηση... 311 3.4.2.1.. Ευθύνες και υποχρεώσεις του Γενικού Διευθυντή ως βασικού οργάνου της Διοίκησης και κατ επέκταση και του Αναπληρωτή του... 311 3.4.2.2.. Ρυθμίσεις για τις οικονομικές εισφορές και δαπάνες. Υπεύθυνο για την αποτελεσματικότερη οικονομική διαχείριση του Οργανισμού είναι το Συμβούλιο 312 3.5. Δραστηριότητες του ΔΟΜ... 312 ΙΙ... ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ... 315 ΠΑΡΟΥΛΑ ΝΑΣΚΟΥ-ΠΕΡΡΑΚΗ... Γενικά περί Περιφερειακών Οργανισμών... 315 Α... ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ 319... ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ... 323 1... Το Συμβούλιο της Ευρώπης - The Council of Europe (CoE)... 323 1.1. Ιστορική Αναδρομή... 323 1.2. Σκοπός Αρχές... 324

1.3. Ιδιότητα Μέλους στο Συμβούλιο της Ευρώπης... 324 Δομή... 327 1.4.1. Η Επιτροπή Υπουργών... 327 1.4.1.1.. Λειτουργία... 328 1.4.1.2.. Αποφάσεις... 328 1.4.1.3.. Επικουρικά Όργανα... 329 1.4.2. Κοινοβουλευτική Συνέλευση... 330 1.4.2.1.. Σύνθεση... 330 1.4.2.2.. Αρμοδιότητες... 331 1.4.2.3.. Πράξεις της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης... 332 1.4.2.4.. Οργάνωση - Λειτουργία... 332 1.4.3. Η Γενική Γραμματεία... 333 1.4.4. Ο Επίτροπος για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου... 333 1.5. Δραστηριότητες του Συμβουλίου της Ευρώπης... 333 1.5.1. Δικαιώματα του Ανθρώπου... 335 1.5.2. Κοινωνικές και Οικονομικές Υποθέσεις... 337 1.5.3. Εκπαίδευση, Πολιτισμός και Αθλητισμός... 338 1.5.4. Νεότητα... 338 1.5.5. Υγεία... 339 1.5.6. Προστασία Περιβάλλοντος... 340 1.5.7. Τοπική περιφερειακή αυτοδιοίκηση... 340 1.5.8. Νομικές υποθέσεις... 340 1.6. Η δράση του Συμβουλίου της Ευρώπης σε περίπτωση κατάλυσης των δημοκρατικών θεσμών...... 342 1.6.1. Η Ελληνική υπόθεση... 342 1.6.2. Η Τουρκική υπόθεση... 343 2... Το Βόρειο Συμβούλιο - Nordic Council... 343 2.1. Ιστορική Αναδρομή... 343 2.2. Σκοπός του Βορείου Συμβουλίου... 343 2.3. Ιδιότητα Μέλους στο Βόρειο Συμβούλιο... 344 2.4. Θεσμική Δομή... 344 2.5. Δραστηριότητες του Βορείου Συμβουλίου... 344... ΠΟΛΙΤΙΚΟ-ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ... 346 1... Εισαγωγή... 346 2... Ο Οργανισμός ΒορειοΑτλαντικού Συμφώνου - North Atlantic Treaty Organization (NATO) 348 2.1. Ιστορική Αναδρομή... 348 2.2. Ιδρυτική Συνθήκη του ΝΑΤΟ... 349 2.2.1. Περιεχόμενο... 349 2.2.2. Σκοπός... 349 2.3. Ιδιότητα Μέλους στο ΝΑΤΟ... 351 2.4. Θεσμική Δομή... 352 2.4.1. Πολιτικό Σκέλος... 352 2.4.1.1.. Το Συμβούλιο... 352 2.4.1.2.. Επιτροπές... 353 2.4.1.3.. Γενικός Γραμματέας... 354 2.4.2. Στρατιωτικό σκέλος... 355

2.4.2.1.. Στρατιωτική Επιτροπή... 355 2.4.2.2.. Διεθνές Στρατιωτικό Επιτελείο... 355 2.4.2.3.. Οι Διοικήσεις του ΝΑΤΟ... 356 2.4.3. Η Βορειοατλαντική Συνέλευση... 357 2.4.4. Το ΝΑΤΟ έχει ιδρύσει και σειρά Οργανισμών για την καλύτερη λειτουργία τόσο του πολιτικού όσο και του στρατιωτικού του σκέλους. Οι πιο σημαντικοί από αυτούς είναι: 359 2.5. Κύριες δραστηριότητες... 360 3... Ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) - Organization on Security and Cooperation in Europe (OSCE)... 367 3.1. Ιστορική Αναδρομή... 367 3.2. Σκοπός του ΟΑΣΕ... 371 3.3. Ιδιότητα Μέλος στον ΟΑΣΕ... 372 3.4. Θεσμική Δομή... 373 3.4.1... Οι Σύνοδοι Κορυφής... 373 3.4.2... Οι Αναθεωρητικές Συναντήσεις... 373 3.4.3... Το Υπουργικό Συμβούλιο... 373 3.4.4... Το Ανώτερο Συμβούλιο (ΑΣ)... 374 3.4.5... Το Μόνιμο Συμβούλιο (ΜΣ)... 375 3.4.6... Ο Προεδρεύων του ΟΑΣΕ... 375 3.4.7... Ύπατος Αρμοστής για Εθνικές Μειονότητες (ΥΑΕΜ)... 376 3.4.8... Το Κέντρο Πρόληψης Συγκρούσεων... 377 3.4.9... Το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Δικαιωμάτων του Ανθρώπου 378 3.4.10.. Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση... 379 3.4.11.. Ο Εκπρόσωπος για την Ελευθερία των ΜΜΕ... 380 3.4.12.. Το Δικαστήριο Συνδιαλλαγής και Διαιτησίας... 380 3.4.13.. Η Γραμματεία... 381 3.5. Δραστηριότητες του ΟΑΣΕ... 382... ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ... 386 1... Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) - The Organization of Economic Cooperation and Development (OECD)... 388 1.1. Ιστορική Αναδρομή... 388 1.2. Σκοπός του ΟΟΣΑ... 388 1.3. Ιδιότητα Μέλους στον ΟΟΣΑ... 389 Δομή... 390 1.4.1. Το Συμβούλιο... 390 1.4.2. Η Εκτελεστική Επιτροπή... 391 1.4.3. Η Εκτελεστική Επιτροπή για Ειδικές Συνόδους... 391 1.4.4. Ο Γενικός Γραμματέας... 391 1.4.5. Επιτροπές... 391 1.5. Δραστηριότητες του ΟΟΣΑ... 392 2... Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) - European Union (EU)... 394 2.1. Ιστορική Αναδρομή... 394 2.1.1. Η Ευρωπαϊκή Ένωση... 398 2.2. Σκοπός και Αρχές της ΕΕ... 401 2.3. Ιδιότητα μέλους στην ΕΕ... 402 2.4. Θεσμική Δομή... 404

2.4.1. Τα κύρια όργανα... 405 2.4.1.1. Το όργανο πολιτικού ελέγχου και συννομοθέτης: Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο... 405 2.4.1.2. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο... 409 2.4.1.3. Το διακυβερνητικό όργανο: το Συμβούλιο... 411 2.4.1.4. Η Επιτροπή... 414 2.4.1.5. Το όργανο δικαστικού ελέγχου: Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης 416 2.4.1.6. Το Δικαστήριο... 417 2.4.1.7. Το Γενικό Δικαστήριο... 419 2.4.2. Ειδικευμένα Δικαστήρια και το Δικαστήριο Δημόσιας Διοίκησης της ΕΕ 419 2.4.2.1. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών... 420 2.4.2.2. Τo Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΣ)... 422 2.4.3. Λοιπά όργανα... 423 2.4.3.1. Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (ΕΟΚΕ) 423 2.4.3.2. Η Επιτροπή των Περιφερειών... 424 2.4.3.3. Η Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων (ΕΜΑ)... 424 2.4.4.4. Νομοθετικές Πράξεις... 425 2.4.4.5. Ο ρόλος των εθνικών κοινοβουλίων... 427 2.5. Δραστηριότητες της ΕΕ... 429 3... Η οικονομική συνεργασία Εύξεινου Πόντου (ΟΣΕΠ). Black Sea economic cooperation (BSEC)...... 439 3.1... Ιστορική Αναδρομή 439 3.2. Σκοπός και Αρχές του ΟΣΕΠ... 440 3.3. Ιδιότητα Μέλους στον ΟΣΕΠ... 441 3.4. Θεσμική Δομή... 441 3.4.1. Κύρια όργανα... 441 3.4.1.1. Το Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών (ΣΥΠΕΞ)... 442 3.4.1.2. Ο Προεδρεύων... 442 3.4.1.3. Το Σύστημα της Τρόικας... 442 3.4.1.4. Η Επιτροπή Ανωτέρων Αξιωματούχων (ΕΑΑ)... 443 3.4.1.5. Η Μόνιμη Διεθνής Γραμματεία (PERMIS)... 443 3.4.2. Επικουρικά Όργανα... 444 3.4.3. Συνδεδεμένα Σώματα με τον ΟΣΕΠ... 444 3.4.3.1. Η Κοινοβουλευτική Συνέλευση (PABSEC)... 445 3.4.3.2. Το Επιχειρηματικό Συμβούλιο (Ε.Σ.)... 445 3.4.3.3. Η Τράπεζα Εμπορίου και Ανάπτυξης του Εύξεινου Πόντου (ΤΕΑΕΠ) 446 3.4.3.4. Το Διεθνές Κέντρο Μελετών Εύξεινου Πόντου (ΔΙΚΕΜΕΠ) 447 3.4.3.5. Το Συντονιστικό Κέντρο για την Ανταλλαγή Στατιστικών Δεδομένων και Οικονομικών Πληροφοριών... 448 3.5. Δραστηριότητες του ΟΣΕΠ... 448 4... ΑΛΛΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ... 450... Γενικά... 450 ΤΕΧΝΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ... 452 1... Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Εκμετάλλευση Μετεωρολογικών Δορυφόρων - European Organisation for the Exploitation of Meteorological Satellites (EUMETSAT)... 452 1.1. Ιστορική Αναδρομή... 452 1.2. Σκοπός του EUMETSAT... 453

1.3. Ιδιότητα Μέλους του EUMETSAT... 453 Δομή... 454 1.5. Δραστηριότητες του EUMETSAT... 455 B... ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ 458 ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ... 458 1... Ο Οργανισμός Αμερικανικών Κρατών (ΟΑΚ). Organization of American States (OAS) 458 1.1. Ιστορική Αναδρομή... 458 1.2. Ιδρυτική Συνθήκη... 460 1.2.1. Σκοπός Αρχές... 461 1.3. Ιδιότητα Μέλους στον ΟΑΚ... 461 Δομή... 463 1.4.1. Η Γενική Συνέλευση... 463 1.4.2. Οι Συμβουλευτικές Συναντήσεις των Υπουργών Εξωτερικών. 464 1.4.3. Τα Συμβούλια... 464 1.4.3.1. Το Μόνιμο Συμβούλιο... 464 1.4.3.2. Το Διαμερικανικό Συμβούλιο για την Ενοποιημένη Ανάπτυξη 466 1.4.4. Διαμερικανικές Επιτροπές... 466 1.4.4.1. Η Διαμερικανική Νομική Επιτροπή... 466 1.4.4.2. Η Διαμερικανική Επιτροπή Δικαιωμάτων του Ανθρώπου 466 1.4.5. Η Γενική Γραμματεία... 467 1.4.6. Οι Ειδικευμένες Οργανώσεις... 467 1.5. Δραστηριότητες του ΟΑΚ... 468... ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ... 471 Γενικά...... 472 1... Το Σύστημα Ενοποίησης Κεντρικής Αμερικής- Central American Integration System (SICA) 473 2... Το Οικονομικό Σύστημα Λατινικής Αμερικής - El Sistema Economico Latinoamericanico (SELA)...... 474 3... Κοινότητα των Άνδεων - Andean Community... 475 4... Η Κοινή Αγορά του Νοτίου Ημισφαιρίου της Αμερικής - Mercando Comun del Sur (MERCOSUR/MERCOSUL)...... 476 5... Η Κοινότητα της Καραϊβικής - Carribean Community (CARICOM)... 479 6... O Σύνδεσμος Λατινοαμερικανικής Ενοποίησης- Latin American Integration Association (LAIA ή ALADI)...... 481 7... Κοινότητα Λατινοαμερικανικών κρατών και κρατών της Καραϊβικής (Comunidad de Estados Latinoamericanos y Caribeños Community of Latinamerican and Caribbean States CELAC)...... 482 8... Η Βορειο-Αμερικανική Συμφωνία Ελευθέρων Συναλλαγών - North American Free Trade Agreement (NAFTA)...... 483 Γ. ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ... 485 ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ... 485

1... Ο Οργανισμός της Αφρικανικής Ένωσης (ΑΕ) - Organization of African Union (AU) 485 1.1. Ιστορική Αναδρομή... 485 1.2. Ιδρυτική Πράξη της ΑΕ... 486 1.2.1. Σκοποί της ΑΕ... 487 1.2.2. Αρχές της ΑΕ... 487 1.3. Ιδιότητα Μέλους στην ΑΕ... 488 Δομή... 489 1.4.1... Η Συνέλευση... 489 1.4.2... Το Εκτελεστικό Συμβούλιο... 490 1.4.3... Η Επιτροπή... 490 1.4.4... Η Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων... 490 1.4.5... Ειδικευμένες Τεχνικές Επιτροπές... 491 1.4.6... Παναφρικανικό Κοινοβούλιο... 491 1.4.7... Οικονομικό, Κοινωνικό και Πολιτιστικό Συμβούλιο (ECOSOCC) 491 1.4.8... Το Δικαστήριο... 492 1.4.9... Το Συμβούλιο Ειρήνης και Ασφάλειας... 493 1.4.10. Οικονομικοί Οργανισμοί... 493 1.5. Δραστηριότητες της ΑΕ... 493 1.5.1. Σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης και Αφρικανικής Ένωσης... 497... ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ... 498 Γενικά...... 498 1... H Οικονομική Κοινότητα Κεντροαφρικανικών Κρατών - Economic Community of Central African States (ECCAS)... 499 2... H Κοινότητα Ανατολικής Αφρικής - East African Community (EAC)... 500 3... Η Οικονομική Κοινότητα Δυτικής Αφρικής - Economic Community of West African States (ECOWAS)...... 501 4... H Κοινή Αγορά Ανατολικής και Νότιας Αφρικής - The Common Market for Eastern and Southern Africa (COMESA)... 503 5... Η Αφρικανική Οικονομική Κοινότητα (ΑΟΚ) - African Economic Community (AEC) 503... ΛΟΙΠΟΙ ΑΦΡΙΚΑΝΙΚΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ... 505 1... Νότια Αφρικανική Αναπτυξιακή Κοινότητα - Southern African Development Community 505 2... Η Ένωση του Αραβικού Μαγκρέμπ - Arab Maghreb Union... 506 3... H Διακυβερνητική Αρχή για την Ανάπτυξη - Intergovernmental Authority on Development (IGAD)...... 507 4... Κοινότητα Κρατών Σαχέλ-Σαχάρας - Community of Sahelo-Saharan States CEN- SAD 507 Δ... ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΩ ΑΝΑΤΟΛΗΣ 508 Γενικά..... 508 1... Ο Σύνδεσμος Κρατών Νοτιανατολικής Ασίας - Association of South East Asian Nations (ASEAN)...... 510

1.1. Ιστορικό... 51 0 1.2. Σκοπός-αρχές του ΑSΕΑΝ... 512 1.2.1... Σκοπός... 512 1.2.2... Αρχές... 513 1.3. Ιδιότητα Μέλους στον ΑSΕΑΝ... 514 Δομή... 514 1.4.1... Η Σύνοδος Κορυφής... 514 1.4.2... Το Συντονιστικό Συμβούλιο... 515 1.4.3... Τα Κοινοτικά Συμβούλια (άρθ. 9)... 515 1.4.4... Υπουργικά Όργανα ανά τομείς... 516 1.4.5... Ο Γενικός Γραμματέας... 516 1.4.6... Η Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων... 516 1.4.7... Οι Εθνικές Γραμματείες... 516 1.4.8... Τα Δικαιώματα του Ανθρώπου... 516 1.4.9... Το ίδρυμα του ASEAN... 516 1.4.10. Όργανα συνεργαζόμενα με τον ASEAN... 517 1.5. Δραστηριότητες του ΑSΕΑΝ... 517 1.5.1... Οικονομική Συνεργασία... 517 1.5.2... Πολιτική συνεργασία... 519 1.5.3... Εξωτερικές Σχέσεις... 520 1.5.4... Δικαιώματα του Ανθρώπου... 521 2... Η Ένωση Περιφερειακής Συνεργασίας Νότιας Ασίας - South Asian Association for Regional Cooperation (SAARC)... 522 3... Το Σχέδιο Κολόμπο για Συνεργάσιμη Οικονομική και Κοινωνική Ανάπτυξη στην Ασία και στον Ειρηνικό (Σχέδιο Κολόμπο) - Colombo Plan for Cooperative Economic and Social Development in Asia and the Pacific (Colombo Plan)... 522 4... Η Οικονομική Συνεργασία Ασίας Ειρηνικού (Asia - Pasific Economic Cooperation APEC) 522 5... Ο Οργανισμός Ασιατικής Παραγωγικότητας (The Asian Productivity Organisation APO) 523 6... Το Κέντρο του Νότου (The South Centre)... 523 7... CABI... 523 8... Η Κοινότητα Καρύδας της Ασίας και του Ειρηνικού (Asian and Pacific Coconut Community) 524 9... Οικονομική Κοινότητα της Κεντρικής Ασίας... 524 10. Ευρωασιατική Οικονομική Κοινότητα (Εurasian Economic Community) 524 11. Οργανισμός Συνθήκης για τη Συλλογική Ασφάλεια (Collective Security Treaty Organization)...... 526 12. Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης... 526 Ε. ΛΟΙΠΟΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ... 528 1... Ο Σύνδεσμος Αραβικών Κρατών - League of Arab States (LAS)... 529 1.1. Ιστορική Αναδρομή... 529 1.2. Ιδρυτική Συνθήκη... 529 1.2.1. Σκοπός... 530 1.3. Ιδιότητα Μέλους στον Αραβικό Σύνδεσμο... 530

Δομή... 532 1.4.1... Το Συμβούλιο... 532 1.4.2... Το Κοινό Συμβούλιο Άμυνας... 533 1.4.3... Το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο... 534 1.4.4... Η Γενική Γραμματεία... 534 1.4.5... Οι Επιτροπές... 534 1.4.6... Το Δικαστήριο... 535 1.5. Δραστηριότητες του Αραβικού Συνδέσμου... 535 1.6. Οικονομική Ενοποίηση του Αραβικού Κόσμου... 538 2... Ο Οργανισμός Πετρέλαιο-Εξαγωγικών Κρατών (ΟΠΕΚ) - Organization of Petroleum Exporting Countries (OPEC)... 538 3... Συμβούλιο Συνεργασίας Κρατών του Κόλπου - Gulf Cooperation Council (GCC) 539 4... Ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας (ΟΙΣ) - Organisation of the Islamic Cooperation (OIC)...... 540