1 ο Σεμινάριο μητρικού θηλασμού Διατροφή πρόωρων νεογνών ΚΡΗΤΗ 21/5/2011 Π Μέξη Μπουρνά Παιδίατρος Νεογνολόγος Πιστοποιημένη Σύμβουλος Γαλουχίας
Διατροφή του προώρου Διαφέρει ανάλογα με την ηλικία κύησης αλλά και τη γενική κατάσταση του νεογνού Μητρικό γάλα πλεονεκτήματα για τα πρόωρα νεογνά Μητρικός θηλασμός Αποτελεί τον βέλτιστο στόχο για τη διατροφή του προώρου νεογνού
πρόωρα νεογνά με ηλικία κύησης οριακά πρόωρα, μέτρια πρόωρα εξαιρετικά πρόωρα 35-36εβδομάδων 31-34 εβδομάδων 24-30 εβδομάδων.
Προστατεύει από την άμεση νοσηρότητα Το γάλα της μητέρας Δυσανεξία της τροφής Όψιμη σηψαιμία Νεκρωτική Εντεροκολίτιδα
Το γάλα της μητέρας Προστατεύει από την απώτερη νοσηρότητα Μικρότερη συχνότητα αμφιβληστροειδοπάθειας της πρωορότητας Μικρότερη συχνότητα βρογχοπνευμονικής δυσπλασίας Υψηλότερα scores στα test ανάπτυξης στην νεογνική ηλικία, την παιδική ηλικία και την νεαρή ενήλικη ζωή. Μειωμένη πιθανότητα μεταβολικού συνδρόμου
Το μητρικό γάλα σαν στοιχείο του ανοσολογικού συστήματος
Βιβλιογραφία Semin Perinatol. 2007 Apr;31(2):83-8. Human milk and clinical outcomes in VLBW infants: how compelling is the evidence of benefit? Morales Y, Schanler RJ. Am J Clin Nutr. 2007 Feb;85(2):625S- 628S. Evaluation of the evidence to support current recommendations to meet the needs of premature infants: the role of human milk. Schanler RJ. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2006 Jan;91(1):F78Yes, human milk does reduce infection rates in very low birthweight infants. Furman L. J Perinatol. 2001 Sep;21(6):356-62. Association of human milk feedings with a reduction in retinopathy of prematurity among very low birthweight infants. Hylander MA, Strobino DM, Pezzullo JC, Dhanireddy R. Pediatrics. 2006 Jul;118(1):e115-23. Beneficial effects of breast milk in the neonatal intensive care unit on the developmental outcome of extremely low birth weight infants at 18 months of age. Vohr BR, Poindexter BB, Dusick AM, McKinley LT, Wright LL, Langer JC, Poole WK; NICHD Neonatal Research Network. Pediatrics. 2007 Oct;120(4):e953-9. Persistent beneficial effects of breast milk ingested in the neonatal intensive care unit on outcomes of extremely low birth weight infants at 30 months of age. Vohr BR, Poindexter BB, Dusick AM, McKinley LT, Higgins RD, Langer JC, Poole WK; National Institute of Child Health and Human Development National Research Network.
Δοσοεξαρτώμενο αποτέλεσμα Ποιο είναι το ποσοστό του μητρικού γάλακτος σε σχέση με το συνολικό γάλα που χορηγήθηκε στο νεογνό Πότε χορηγήθηκε το μητρικό γάλα εβδ μήνας
Ο κίνδυνος νεκρωτικής εντεροκολίτιδας J Perinatol. 2007 Jul;27(7):428-33. Sisk PM, Lovelady CA, Dillard RG, Gruber KJ, O'Shea TM. Η χορήγηση μητρικού γάλακτος σε ποσότητα 50% της συνολικής ποσότητας τροφής σε σχέση με χορήγηση <50% τις πρώτες 14 ημέρες μετά τη γέννηση προκαλεί 6πλάσια ελάττωση της πιθανότητας ΝΕΚ
Ο κίνδυνος σηψαιμίας MeinzeMeinzen--Derr et al. Human milk and late-- onset sepsis in infants 401- -1000g: A secondary analysis (abstract); ISRHML 12tth International Conference, 2004 Μειώνεται για κάθε επιπλέον 100 ml μητρικό γάλα που λαμβάνει το νεογνό τις πρώτες 14 ημέρες μετά τον τοκετό τις πρώτες και για διάστημα 35 ημερών (p <.02)
Το μητρικό γάλα προστατεύει τα εξαιρετικά πρόωρα χαμηλού βάρους γέννησης νεογνά από αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς Pediatr Int. 2007 Dec;49(6):894-7. Okamoto T, Shirai M, Kokubo M, Takahashi S, Kajino M, Takase M, Sakata H, Oki J. Νεογνά χωρίς αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς διατρέφονται με μητρικό γάλα σε ποσότητα 67-83% της ολικής ποσότητας τροφής σε σχέση με νεογνά με αποκόλληση αμφιβληστροειδούς που το μητρικό γάλα αποτελούσε το 24-38% της συνολικής ποσότητας τροφής Σε ειδική περίοδο μετά τη γέννηση: 5-7 εβδομάδες
ΦΛΕΓΜΟΝΩΔΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΠΡΟΩΡΩΝ Τα εξαιρετικά πρόωρα και χαμηλού βάρους γέννησης νεογνά απαντούν με εξεσημασμένη φλεγμονώδη αντίδραση στα βακτήρια και τις τοξίνες τους με αποτέλεσμα βλάβη των ιστών και των οργάνων τους J Clin Gastroenterol. 2008 Jul;42 Suppl 2:S46-52. Bacterial colonization, probiotics, and necrotizing enterocolitis. Claud EC, Walker WA.
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΗΣ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Το μητρικό γάλα μέσω των στοιχείων του αμυντικού συστήματος που περιέχει προάγει την δημιουργία της φυσιολογικής χλωρίδας και μειώνει την ανοσολογική απάντηση Am J Physiol Cell Physiol. 2004 Nov;287(5):C1404-11. Epub 2004 Jun 30. Human breast milk suppresses the transcriptional regulation of IL-1beta-induced NFkappaB signaling in human intestinal cells. Minekawa R, Takeda T, Sakata M, Hayashi M, Isobe A, Yamamoto T, Tasaka K, Murata Y.
Σύσταση γάλακτος μητέρων προώρων νεογνών σε σχέση με το γάλα τελειόμηνων νεογνών ΣΕ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ Πρωτεΐνη Μακράς αλύσου λιπαρά οξέα Μέσης αλύσου λιπαρά οξέα Μικρής αλύσου λιπαρά οξέα Νάτριο Χλώριο Μαγνήσιο ΙΔΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ Όγκος Θερμίδες Γαλακτόζη (λιγότερη) Λίπος Λινολενικό οξυ Κάλιο Ασβεστιο Φωσφόρος Χαλκος Βιταμίνες Β 1-12
Κύτταρα Ενζυμα Αυξητικούς παράγοντες
ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Εκριτική IGA IgG ΙgM lysozyme lactoferrin συμπλήρωμα λιπαρά οξέα κύτταρα κυττοκίνες Λακτόζη Παράγων αύξησης bifidobacterium Δράση Αδρανοποίηση ενεργοποίηση συμπληρώματος, διαπερατότητα εντέρου Αδρανοποίηση ενεργοποίηση συμπληρώματος Βακτηριοστατικό αντιφλεγμονώδες βακτηριοστατικό Οψονινοποίηση, αδρανοποίηση ιων Λύση μικροβίων Φαγοκυττάρωση ανοσοτροποποίηση παραγωγή αντισωμάτων Ανοσοτροποποίηση αντιαλλεργικοί παράγοντες βιοδιαθεσιμότητα του Ca και την ανάπτυξη του lactobacillus βακτηριοστατικό
Το μητρικό γάλα σαν τροφή των προώρων Μπορεί να μην είναι επαρκές σαν ποσότητα Η καλύτερη εναλλακτική λύση είναι η χορήγηση γάλακτος δοτών. Cochrane Database Syst Rev. 2007 Oct 17;(4):CD002971. Formula milk versus donor breast milk for feeding preterm or low birth weight infants. Quigley MA, Henderson G, Anthony MY, McGuire W. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2007 May;92(3):F169-75. Epub Donor breast milk versus infant formula for preterm infants: systematic review and metaanalysis. Boyd CA, Quigley MA, Brocklehurst P. Επόμενη επιλογή είναι η χορήγηση τροποποιημένου γάλακτος ειδικού για πρόωρα
Γάλα από δότριες Συλλογή Καλλιέργεια Παστερίωση Κατάψυξη Καλλιέργεια
Το μητρικό γάλα σαν τροφή των προώρων Μπορεί να μην είναι επαρκές σε ορισμένα θρεπτικά συστατικά και ιδίως Ασβέστιο Φωσφόρο Πρωτεΐνη ΜΗΤΡΙΚΟ ΓΑΛΑ + Fortifier ΓΑΛΑ ΔΟΤΡΙΩΝ + Fortifier ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΓΑΛΑ ΓΙΑ ΠΡΟΩΡΑ
Hint milk το γάλα του τέλους της άντλησης. Το γάλα που αντλείται στο τέλος έχει μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε λίπος Το γάλα που αντλείται παράλληλα με το θηλασμό έχει μικρή περιεκτικότητα σε λίπος Το ποσό του λίπους μπορεί να είναι χαμηλό σε μερικές μητέρες
Πρόωρα νεογνά στη μονάδα εντατικής νοσηλείας μητρικό γάλα Άντληση Διαχείριση Χορήγηση Θηλασμός
Χειρισμοί που γίνονται κατά τη συλλογή, την αποθήκευση και την χορήγηση του γάλακτος της μητέρας ώστε να έχει το νεογνό την καλύτερη πρώιμη και απώτερη έκβαση Περιλαμβάνει τις επιστημονικές βάσεις της γαλουχίας που αφορούν τις γυναίκες που δεν μπορούν να θηλάσουν χωρίς την βοήθεια αντλίας Περιλαμβάνει επίσης τη χρήση τεχνολογίας όπως είναι ο προσδιορισμός του ποσοστού του λίπους (creamatocrit) και το ζύγισμα πριν και μετά το φαγητό για την εξασφάλιση της αύξησης των μικρών ευαίσθητων νεογνών
Διατήρηση γαλουχίας ΑΝΤΛΗΣΗ Η άντληση πρέπει να ξεκινάει το νωρίτερο δυνατό μετά τη γέννηση του προώρου. Η μητέρα αρχίζει σταδιακά. Τις πρώτες ώρες μετά τη γέννηση ίσως να προτιμηθεί η άντληση με τα χέρια. Καμία ποσότητα γάλακτος δεν πρέπει να πετιέται Η χρησιμοποίηση ηλεκτρικής αντλίας πρέπει επίσης να ξεκινά γρήγορα. Στην αρχή η όσο βγαίνουν λίγες μόνο σταγόνες γάλα η άντληση διαρκεί 10-15 λεπτά
ΑΝΤΛΗΣΗ Στη συνέχεια η μητέρα πρέπει να αντλεί 20 λεπτά ή 2-5 λεπτά μετά το σταμάτημα της ροής γάλακτος. Η άντληση γίνεται κάθε 2-3 ώρες και οπωσδήποτε 5-6 φορές την ημέρα Η μητέρα πρέπει να κοιμάται τουλάχιστον 6 ώρες την νύχτα Για να μπορέσει τελικά η μητέρα να θηλάσει ένα πρόωρο νεογνό η ποσότητα γάλακτος που θα αντλείται πρέπει να είναι πρέπει να είναι >350ml/ημέρα >500 ml/ ημέρα επαρκής ποσότητα >750-10000 ml/ άφθονη ποσότητα
ΑΝΤΛΗΣΗ Το προσωπικό πρέπει να είναι βέβαιο ότι η μητέρα γνωρίζει το χειρισμό της αντλίας και να επιλέξει μαζί με τη μητέρα το κατάλληλο μέγεθος χοάνης. Η προετοιμασία του στήθους και το μασάζ είναι πολύ βοηθητικά Buckley KM, Charles GE. Int Breastfeed J. 2006 Aug 31;1:13 J Hum Lact. 2007 Feb;23(1):32-8; Hill PD, Aldag JC, Zinaman M, Chatterton RT.
ΘΕΣΗ ΚΑΓΚΟΥΡΩ Το νεογνό φορά μόνο πάνα και είναι ακουμπισμένο στο στήθος της μητέρας του Αποτελέσματα Σταθερή αναπνοή, καρδιακή συχνότητα, και θερμοκρασία Το νεογνό κλαίει πολύ λιγότερο και παραμένει πολύ περισσότερο ήσυχο σε εγρήγορση και σε βαθύ ύπνο. Βοηθά επίσης την άντληση γάλακτος, την εγκατάσταση και τη διάρκεια του μητρικού θηλασμού. * *Neonatal Netw. 2008 May-Jun;27(3):151-9.. Hake-Brooks SJ, Anderson GC. J Midwifery Womens Health. 2007 Mar-Apr;52(2):116-25.. Moore ER, Anderson GC.
Η μητέρα αρχίζει να αντλεί γάλα μετά τον τοκετό όσο νωρίτερα μπορεί Καταγράφονται οι φορές που η μητέρα αντλεί και ο όγκος γάλακτος που παράγεται Η άντληση είναι καλυτέρα να γίνεται κοντά στο νεογνό Η φροντίδα σε θέση καγκουρό αυξάνει την ποσότητα γάλακτος Το ίδιο και το μασάζ κατά τη διάρκεια της αντήσης Μη διατροφικός θηλασμός =χορήγηση του αδειασμένου στήθους στο νεογνό Διέγερση του στήθους με γαλακταγωγά
11 εβδομάδων 18-24 εβδομάδων 32-35 εβδομάδων
Μερικά νεογνά <28 εβδ Μπορούν να πάρουν γάλα που έχει βγει στη θηλή 28-30 εβδ Μπορούν να τραφούν στο στήθος ή με φλιτζανάκι 32-34 εβδ Μπορούν να τραφούν στο στήθος 1-2 φορές την ημέρα >35 εβδ Μπορούν να τραφούν ικανοποιητικά στο στήθος και να έχουν καλή αύξηση
Η χορήγηση γάλακτος πρέπει να αρχίσει το συντομότερο δυνατό από τη γέννηση Αμέσως αν το επιτρέπει η γενική κατάσταση του νεογνού Συχνά το μητρικό γάλα χορηγείται με ρινογαστρικό καθετήρα Μερικές φορές χρησιμοποιείται συνεχής έγχυση
ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΔΑΚΤΥΛΟΥ Πολλά πρόωρα νεογνά αποδέχονται καλύτερα την τροφή που τους χορηγείται με γαστρικό καθετήρα ενώ ταυτόχρονα θηλάζουν το δάκτυλο των γονιών τους Dev Med Child Neurol. 2007 Jun;49(6):439-44. Effects of oral stimulation and oral support on non-nutritive sucking and feeding performance in preterm infants. Boiron M, Da Nobrega L, Roux S, Henrot A, Saliba E.
ΜΗ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ Έχει τα πλεονεκτήματα της επαφής δέρμα με δέρμα. Δίνει στο νεογνό ένα ερέθισμα να θηλάσει στο στήθος Γίνεται όταν δεν υπάρχει ακόμα συνεργασία θηλασμού κατάποσης και αναπνοής Αυξάνει την ποσότητα του γάλακτος που αντλείται
ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΜΕ ΒΟΗΘΗΜΑ Προσφέρει ένα κίνητρο στο παιδί
Βοηθούν τον θηλασμό Ειδικές θέσεις που προσφέρουν περισσότερη σταθερότητα και στήριξη Συγκράτηση της γνάθου του προώρου (Dance hold)
Το πρόωρο νεογνό στο στήθος Πλεονεκτήματα για το νεογνό Διατήρηση σταθερής θερμοκρασίας, καλύτερου κορεσμού αιμοσφαιρίνης, λιγότερες άπνοιες, Καλύτερη ανάπτυξη του στόματος Καλύτερη ανοσολογική και διατροφική σύσταση Μεγαλύτερη διάρκεια θηλασμού Πλεονεκτήματα για τη μητέρα Λιγότερος τραυματισμός του στήθους Ελάττωση της πιθανότητας καρκίνου του μαστού και διαβήτη τύπου ΙΙ Ψυχολογικά πλεονεκτήματα Πρακτικά πλεονεκτηματα
Οκυτοκίνη και β- ενδορφίνες απαντούν και στο πύαρ και στο γάλα προστατεύουν το μωρό από τον πόνο στο πρωτόγαλα είναι σημαντικά υψηλότερες όπως και στο πρόωρο γάλα
Ενθάρρυνση Νευροαναπτυξιακή φροντίδα (Neurodevelopmental care) Φροντίδα σε θέση καγκουρό Μητρικός θηλασμός