Σπηλαιολογική Κατασκήνωση Βρωμονέρα Κύμης 26 Ιουλίου 6 Αυγούστου 2009

Σπηλαιολογική Κατασκήνωση Βρωμονέρα Κύμης 26 Ιουλίου 6 Αυγούστου 2009 Βασίλης Τριζώνης μέλος ΣΠΕΛΕΟ

Περιεχόμενα: Σπήλαια που εξερευνήθηκαν...3 1. Κολέθρα Μετοχίου...3 2. Καταβόθρα στην Λάκκα του Τσεκούρα...6 3. Καταβόθρα Παπασπηλιά...12 4. Καταβόθρα Μηλέα...20 5. Πηγή Ατσιτούς...26 6. Βάραθρο Ψιλής Ράχης ή Αμνησία...29 Γεωλογική ανάλυση περιοχής (Ιάκωβου Καρακωστάνογλου)...31 Μπροσούρα...37

Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009 Σπήλαια που εξερευνήθηκαν 1. Κολέθρα Μετοχίου Το σπήλαιο βρίσκεται νοτιοανατολικά του Δ.Δ Μετόχι, σε υψόμετρο 487μ.. Λειτουργεί σαν περιοδική πηγή («κολέθρα» κατά για τους ντόπιους) βγάζοντας μεγάλες ποσότητες νερού μετά από μεγάλη βροχόπτωση στα βουνά από πάνω ενώ την μεγαλύτερη περίοδο του χρόνου το νερό βρίσκετε πολύ χαμηλότερα από την είσοδό του. Αναφορές ντόπιων κτηνοτρόφων συνδέουν την εκβολή νερού από την κολέθρα με την πλημμύρα της καταβόθρας της Αμμουδίωτισας. Η πρόσβαση στην είσοδο γίνεται ανηφορικά μέσα από το ρέμα της κολέθρας το οποίο αρχίζει από την βάση ορθοπλαγιάς όπου βρίσκετε και η είσοδος, η οποία είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή. Ο θάλαμος της εισόδου, έχει σχήμα χοάνης με διαστάσεις 10 x 15 μέτρα περίπου ο οποίος καταλήγει σε σιφώνι. Κάθετα στον διάδρομο υπάρχει εν ενεργεία υπόγειος ποταμός. Η κολέθρα κλείνει συχνά από άμμο στα αρχικά τμήματα και για την προσπέλαση της χρειάζεται σκάψιμο. Ιστορικό εξερευνήσεων & κατασκήνωση 2008. Εξερευνήθηκε πρώτη φορά από την ΕΣΕ 1 τον Ιούλιο του 1989 και η πρώτη κατάδυσης έγινε από ομάδα Τσέχων (Cave Diving Club Labyrinth Brno) και Ελλήνων σπηλαιοδυτών (Γ. Σπίνος & Κ. Θωκταρίδης). Η εξερεύνηση σταμάτησε σε βάθος 46 μέτρων επειδή συνάντησαν και τότε κατακρημνήσεις και ήταν αδύνατη η εύρεση διόδου. 1 Δελτίο ΕΣΕ, Τόμος ΧΧΙ, τόμος 1, σελ. 142 3 / 40

Στην συνέχεια ο ΣΠΕΛΕΟ σε δύο επισκέψεις που έκανε το 2005 & 2006 ανακάλυψε νέο σπήλαιο (δεν εξερευνήθηκε πλήρως) πολύ κοντά στην κολέθρα το οποίο πιθανόν να αποτελεί τμήμα της. Με βάση την χαρτογράφηση της καταβόθρας στην Λάκκα του Τσεκούρα (οι πορείες των δύο σπηλαίων είναι στην ίδια διεύθυνση αντίθετες), υποθέτουμε την πιθανή σύνδεση της Λάκκας με την Κολέθρα, υπόθεση την οποία ενισχύουν και μαρτυρίες ντόπιων κτηνοτρόφων που λένε ότι μετά από μεγάλη καταιγίδα και πλημμύρα στην Λάκκα του Τσεκούρα η ποσότητα νερού που εκβάλει από την Κολέθρα είναι μεγάλη. Επίσης η υψομετρική διαφορά μεταξύ του σιφονιού της Καταβόθρας του Τσεκούρα και της εισόδου της Κολέθρας είναι κάτι λιγότερο από μερικά μέτρα. Στην κατασκήνωση του συλλόγου τον Αύγουστο του 2008, στην αίθουσα εισόδου της Κολέθρας έγινε διάνοιξη και καταφέραμε να φτάσουμε μέχρι την μεγάλη αίθουσα, όπου βρίσκεται το σιφώνι. Συγκρίνοντας την χαρτογράφηση της ΕΣΕ (1989) με τα δικά μας ευρήματα φαίνεται ότι το σπήλαιο χρειάζεται σίγουρα επαναχαρτογράφηση. α. Κατασκήνωση 2009 Στο χρονικό διάστημα από 26/7/2009 έως και τη 30/7/2009 ο σπηλαιοδύτης M. Thomas με την υποστήριξη του C. Read Henry προσπάθησαν να συνεχίσουν την εξερεύνηση από το βάθος που είχαν φτάσει οι προηγούμενες αποστολές, αλλά δεν μπόρεσαν να συνεχίζουν επειδή δεν βρέθηκε δίοδος αρκετά φαρδιά για να περάσει ο σπηλαιοδύτης. Εκτιμήθηκε πως για να συνεχισθεί η εξερεύνηση, θα πρέπει να εφοδιασθούν με συσκευή κλειστού κυκλώματος σε διάταξη side mount. Στην φετινή εξερεύνηση χρησιμοποίησε τόσο ανοικτό κύκλωμα σε side mount όσο και κλειστό κύκλωμα (KISS rebreather)

Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009 Αποτύπωση σκαριφημάτων χαρτογραφήσεων Κολέθρας Μετοχίου & Kαταβόθρας στην Λάκκα του Τσεκούρα στο Google Map. 5 / 40

2. Καταβόθρα στην Λάκκα του Τσεκούρα Η καταβόθρα, αποτελεί και αυτή μια από τις μεγαλύτερες της περιοχής, βρίσκεται δυτικά από την πηγή της Βρωμονέρας, στην άκρη δολίνης και πολύ κοντά στο μαντρί του κτηνοτρόφου Κώστα Τσεκούρα και σε υψόμετρο 803 μέτρων. Η μορφολογία της καταβόθρας είναι βαραθρώδης με αρκετά στενά τμήματα και μαιάνδρους ενώ στο τέλος της υπάρχουν δύο σιφώνια. Στα τοιχώματά σε πολλά σημεία είναι εμφανή αρκετά απολιθώματα. Οι διαστάσεις της εισόδου 1 x 1μ. Τα νερά του σιφονιού υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να καταλήγουν στην πηγή Κολέθρα Μετοχίου. α. Ιστορικό εξερευνήσεων & κατασκήνωση 2008 Εξερευνήθηκε πρώτη φορά το 1988 από τον ΣΠΕΛΕΟ και το συνολικό γνωστό της βάθος μέχρι τότε ήταν 260 μ., όπου και σταμάτησαν στο σιφώνι. Το 2005 ξεκίνησε ξανά προσπάθεια εξερεύνησης από τον σύλλογο. Τότε χαρτογραφήθηκε εκ νέου και για αυτές τις αποστολές υπάρχει σχετική έκθεση. Τον Ιούνιο του 2006 έγινε προσπάθεια κατάδυσης στο σιφώνι από τον Περικλή Κατσάνο αλλά έφτασε μέχρι τα 5 μέτρα βάθος, όπου και σταμάτησε, λόγω τεχνικών προβλημάτων. Το σιφώνι έδειχνε να συνεχίζει. Στην κατασκήνωση του συλλόγου τον Αύγουστο του 2008 σε συνεργασία με τους Άγγλους σπηλαιολόγους (Wessex & CDG) έγινε προσπάθεια να συνεχισθεί η κατάδυση, η οποία όμως δεν είχε επιτυχία λόγω της μικρής διαμέτρου του σιφωνιού. Ένα από τα βασικά προβλήματα αυτού του σπηλαίου είναι ο ακριβής υπολογισμός των μέτρων από σχοινί που χρειάζεται ώστε να μπορέσει να αρματωθεί συνολικά. Η κάθε αποστολή πρόσθετε και μερικά σχοινιά σε κατεβάσματα τα οποία στην αρχική εξερεύνηση προσπελάσθηκαν με αντιστήριξη. Αυτό έγινε διότι λόγω του μεγάλου βάρους των καταδυτικών

Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009 υλικών έπρεπε να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στην ασφάλεια, αν και για πολλά από αυτά τα κατεβάσματα δεν ήταν αναγκαία η χρήση σχοινιών. β. Κατασκήνωση 2009 Στις 28 Ιουλίου 2009, κατά την διάρκεια της καλοκαιρινής κατασκήνωσης του συλλόγου στην περιοχή ο Phil Short με υποστήριξη από τους Chapman, Payne, Cooke, Hann, Egan και Foyle, συνέχισε την εξερεύνηση της καταβόθρας κάνοντας κατάδυση. Το σιφώνι ήταν αρκετά στενό στην είσοδο του και χρειάστηκε να βγάλει τα υλικά εξάρτησης για να μπορέσει να διεισδύσει. Έγιναν συνολικά 3 καταδύσεις με μέγιστο βάθος τα 18.8 μέτρα και συνολικό μήκος τα 200 μέτρα περίπου. Η υποβρύχια διαδρομή ήταν σε αρκετά σημεία στενή, η οροφή σε μερικά σημεία ήταν αρκετά χαμηλή (0.25 0.5 μέτρα) και σε δύο σημεία είχε και κατολίσθηση την οποία με σπρώξιμο κατάφερε να παραμερίσει και να διανοίξει την διαδρομή για την επιστροφή. Σε γενικές γραμμές ήταν μια δύσκολη κατάδυση με αρκετές δυσκολίες. Εκεί που σταμάτησε, δείχνει να ανηφορίζει και έχει προοπτική να βρεθεί στεγνό τμήμα. Χρησιμοποιήθηκαν 2 φιάλες των 3 λίτρων σε διάταξη side mount και οι ρυθμιστές Apeks του 1960!!! στην 1 η κατάδυση και στις επόμενες φιάλες των 7 λίτρων. 7 / 40

γ. Χαρτογράφηση 2009

9 / 40 Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009

Φωτογραφίες

11 / 40 Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009

3. Καταβόθρα Παπασπηλιά Η καταβόθρα, μια από τις μεγαλύτερες της περιοχής βρίσκεται κοντά στην πηγή της Βρωμονέρας, δυτικά της Κύμης, ανατολικά της κορυφής Πλακερά (935μ) και στην τέλος δολίνης σε υψόμετρο 752μ. Η μορφολογία της είναι βαραθρώδης (μεγαλύτερο κατέβασμα 100μ.) με μικρά σχετικά οριζόντια τμήματα. Η περιγραφή της μέχρι και το σιφώνι υπάρχει σε παλαιότερες εκθέσεις του συλλόγου μας. α. Λαογραφική παράδοση Το όνομα της το πήρε από έναν ασκητή ό οποίος πριν αρκετά χρόνια θέλησε να ασκητέψει όλο τον χειμώνα στην εγκοπή (κοίλωμα) που υπάρχει λίγα μέτρα πριν την είσοδο της σπηλιάς. Σύμφωνα με τις αφηγήσεις των ντόπιων, εκείνο τον χειμώνα έριξε πάρα πολύ χιόνι και όλη αυτή η ορεινή περιοχή αποκλείσθηκε με αποτέλεσμα να μην μπορεί ούτε ο ίδιος ο ασκητής να αναζητήσει, ούτε οι άλλοι να τον προμηθεύσουν με τρόφιμα. Την άνοιξη βρέθηκε το λείψανο του και από τότε δώσανε στο σπήλαιο την ονομασία «Παπασπηλιά»

Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009 β. Ιστορικό εξερευνήσεων & κατασκήνωση 2008 Η καταβόθρα εντοπίστηκε τον Οκτώβριο του 1987 μετά από έρευνα του τότε ενεργού μέλους του ΣΠΕΛΕΟ, Νίκου Βουτυρόπουλου. Η εξερεύνησή της έγινε σε τρεις αποστολές από τον Οκτώβριο του 1987 έως τον Ιανουάριο του 1988 και συμμετείχαν οι Ζούπης Κ., Αναστασόπουλος Ν., Βουτυρόπουλος Γ., Ευσταθίου Γ., Κομπιλήρης Δ., Μιχάλης Κ., Νικολαΐδης Σ. και Κάρκου Β. Το συνολικό βάθος που εξερευνήθηκε τότε ήταν 245μ και σταμάτησαν στο σιφώνι. Η πρόσβαση σ αυτό πολλές φορές ήταν αδύνατη επειδή κατά την χειμερινή περίοδο το σιφώνι βούλωνε με φερτά υλικά. Το καλοκαίρι του 2008 κατά την διάρκεια της σπηλαιολογικής κατασκήνωσης σκάφτηκε και έγινε μια πρώτη εκτίμηση για τα υλικά που χρειάζονταν, ώστε να συνεχιστεί η εξερεύνηση. γ. Κατασκήνωση 2009 Ένας από τους βασικούς στόχους της κατασκήνωσης ήταν να περαστεί το σιφώνι. Στις 28 7 2009, ο Άγγλος Jonathan Beal πέρασε το σιφώνι χρησιμοποιώντας ένα ζευγάρι από καταδυτικές φιάλες των 2 λίτρων σε διάταξη side mount. Το συνολικό του μήκος ήταν περίπου 30 μέτρα και είχε μέγιστο βάθος τα 4 μέτρα. Υπήρχε μια μικρή κατολίσθηση, η οποία περάστηκε εύκολα. Μόλις το πέρασε προχώρησε για περίπου 45 μέτρα, όπου υπάρχει στροφή 90 ο το σπήλαιο έδειχνε να συνεχίζει. Για το λόγο αυτό προγραμματίσθηκαν και άλλες καταδύσεις που απαιτούσαν περαιτέρω αρμάτωμα των βαράθρων. Για την γρηγορότερη αγκύρωση περάστηκε και ηλεκτρικό δράπανο. 13 / 40

Τις επόμενες τρείς μέρες όλη η προσπάθεια επικεντρώθηκε στην συνέχιση της εξερεύνησης και στο αρμάτωμα της σπηλιάς. Στην αποτύπωση σκαρίφημα που επισυνάπτεται εμφανίζονται τα κατεβάσματα. Η εξερεύνηση σταμάτησε στο 2 ο σιφώνι που σε πρώτη εκτίμηση έδειχνε επικίνδυνο να προσπελασθεί. Η αίθουσα στην άκρη της οποίας βρίσκεται το σιφώνι είναι σχετικά μεγάλη και έγινε προσπάθεια τεχνικής αναρρίχησης διότι φάνηκε να υπάρχει ψηλά στον τοίχο μικρή σχισμή. Δεν ήταν όμως εφικτή η προσπάθεια διότι τα τοιχώματα ήταν γεμάτα λάσπη. Την τελευταία (Τρίτη) μέρα που αποφασίσθηκε το ξαρμάτωμα του σπηλαίου. Ο Phil Short εκμεταλλεύτηκε λίγο αέρα που είχαν οι τελευταίες φιάλες και καταδύθηκε λίγα μέτρα. Το σιφώνι συνεχίζει με καθοδική κλίση 45 μοιρών και μικρή ορατότητα. Τα τοιχώματα είναι ασταθή, λόγω της συγκέντρωσης λάσπης. Οι φιάλες, έμειναν σε ασφαλές σημείο κοντά στο σιφώνι, αφού κρίθηκε ότι δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ξανά.

Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009 Χαρτογράφηση 2009 (μηκοτομή) 15 / 40

Χαρτογράφηση 1989 (Κ. Ζούπης)

Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009 φωτογραφίες 17 / 40

19 / 40 Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009

4. Καταβόθρα Μηλέα Το σπήλαιο βρίσκεται βόρεια του χωριού Κάδι σε υψόμετρο 950 μέτρα, ανατολικά της κορυφής Μισόβουνο (880μ.), στο τέλος ενός απότομου ρέματος τα νερά του οποίου δέχεται περιοδικά Ο εντοπισμός της έγινε τον Ιούνιο του 1988, οπότε και εξερευνήθηκαν τα πρώτα 150 μέτρα. Σε δεύτερη προσπάθεια που έγινε τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς εξερευνήθηκε πλήρως (Βουτυρόπουλος Γ., Ζούπης Κ., Σπίνος Γ., Νικολαΐδης Σ.). Η μορφολογία της είναι βαραθρώδης με συνολικό βάθος 270 μέτρων. α. Ιστορικό κατασκήνωσης 2008 Κατά την διάρκεια της κατασκήνωσης του 2008, έγινε προσπάθεια επανεξερεύνησης του σπηλαίου από τους: Νικολαΐδη, Andy Jackson, Russell & Dylan, η οποία σταμάτησε στα 75 μέτρα από την είσοδο. Δεν μπόρεσαν να συνεχίσουν διότι ήταν φραγμένη από φερτά υλικά. Φωτογραφήθηκε από τον Andy Jackson και χαρτογραφήθηκε από τους υπόλοιπους. β. Κατασκήνωση 2009 Η ομάδα εφοδιασμένη με υλικά διάνοιξης ξεκίνησε το σκάψιμο μετά από το σημείο που είχε σταματήσει η περσινή αποστολή και μετά από αρκετή προσπάθεια τα κατάφεραν. Υπήρχαν δύο πιθανά σημεία κατάβασης. Στο ένα υπήρχαν σημάδια από παλαιότερη εξερεύνηση (σκουριασμένα καρφιά spit). Το ακόλουθο κατέβασμα, βάθους περίπου 90 μέτρων, καταλήγει σε έναν εντυπωσιακό διάδρομο ο οποίος δείχνει να συνεχίζει. Η αποστολή σταμάτησε μέχρι το

Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009 τέλος αυτού του διαδρόμου και είναι σίγουρο ότι κάπου θα υπάρξει σιφώνι το οποίο θα χρειάζεται κατάδυση. Επαχαρτογραφήθηκε και φωτογραφήθηκε από την ομάδα, την οποία αποτελούσαν οι Malcolm Foyle (WCC), Peter Hann (WCC), Andy Judd (WCC), Andrew Jackson (BPC), Rachel Platt (BPC), Russell Brooks (BPC), και David Cooke (Cookie) (WCC). 21 / 40

γ. Χαρτογράφηση 2008

Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009 δ. Χαρτογράφηση (σκαρίφημα) 2009 23 / 40

ε. Φωτογραφίες

25 / 40 Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009

5. Πηγή Ατσιτούς Η πηγή βρίσκεται πολύ κοντά στο Δ.Δ Μανικίων, στην ανατολική έξοδο του χωριού, στο δρόμο προς Κονίστρες. Η πηγή τροφοδοτεί τον Μανικιάτικο ρέμα. Η ροή της είναι σχεδόν συνεχής όλο τον χρόνο με πολύ μεγάλες αυξομειώσεις. Η πηγή βρίσκεται στην βάση ορθοπλαγιάς και το νερό εκβάλλει ανάμεσα από μεγάλους συσσωρευμένους ογκόλιθους οι οποίοι κατά κάποιο τρόπο φράζουν το τούνελ των νερών. Το υψόμετρο της εισόδου είναι 486 μέτρα. α. Ιστορικό εξερευνήσεων Εξερευνήθηκε από τον σύλλογο το 1994 από τους Ιάκωβο Καρακωστάνογλου, Ρένα Χριστοδούλου, Νίκο Μητσάκη, Γιάννη Δέμη και μαρία Μιχαλοπούλου, κατά την διάρκεια σπηλαιολογικής κατασκήνωσης του συλλόγου στην πηγή Ψούχρη Μανικιών (5 12/8/1994). Ένα από τα συμπεράσματα της τότε αποστολής ήταν ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα η πηγή αυτή να είναι μια από τις εκβολές της καταβόθρας των Μανικίων. Αυτό ενισχύεται από ορυκτολογική μελέτη που είχε γίνει από τους Τσέχους των κατασκηνώσεων του 1991 και 1992 στα Μανίκια. Οι διαστάσεις της εισόδου 1 x 1μ και είναι σχετικά δύσκολη η ενέυρεση της πίσω από τους ογκόλιθους. β. Κατασκήνωση 2009 Στην περσινή κατασκήνωση είχε γίνει η πρώτη προσπάθεια σπηλαιοκατάδυσης από τον Jon Beal και είχε προγραμματισθεί να επαναληφθεί η προσπάθεια. Φέτος ο Jon Beal μαζί με τον Andy Judd προσπάθησαν να εξερευνήσουν το σιφώνι, το οποίο έδειξε ότι δεν συνεχίζει. Η ορατότητα ήταν μικρή λόγω του ιζήματος. Για την συνέχιση της εξερεύνησης θα πρέπει να βρεθεί το σημείο απ όπου έρχεται το νερό.

Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009 Ο Ηλίας Καζαής αναρριχήθηκε στον τοίχο που βρίσκεται κοντά στο σιφώνι ελπίζοντας ότι ίσως βρεθεί μια πιθανή συνέχεια, χωρίς όμως θετικό αποτέλεσμα. γ. Σκαρίφημα 2008 27 / 40

δ. Σκαρίφημα 1994

Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009 6. Βάραθρο Ψιλής Ράχης ή Αμνησία Το βάραθρο έχει εξερευνηθεί από παλαιότερες αποστολές του συλλόγου μας και βρίσκεται στην απέναντι κορφή από την στάνη του μπάρμπα Τσεκούρα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 850 μέτρων. α. Ιστορικό εξερευνήσεων Το βάραθρο έχει εξερευνηθεί, χαρτογραφηθεί και φωτογραφηθεί και σε παλιότερες επισκέψεις του ΣΠΕΛΕΟ στην περιοχή. β. Κατασκήνωση 2009 Ο στόχος της επίσκεψης μας ήταν να βιντεοσκοπηθεί το βάραθρο από τον Χ. Μπαρούς. Η ομάδα υποστήριξης του ήταν οι: Γιώργος Αγγελόπουλος, Βασίλης Τριζώνης και ο Russell Brooks. Νωρίς το πρωί βιντεοσκοπήθηκε η περιοχή γύρω από την κατασκήνωση και η διαδρομή για το βάραθρο της Ψιλής Ράχης. Κατά την διάρκεια της βιντεοσκόπησης, ο Russell, ως ειδικός στην διάνοιξη σπηλαίων, μετά από αρκετό σκάψιμο βρήκε μικρό και στενό πέρασμα το οποίο μάλλον συνεχίζει. Επειδή το βάραθρο είναι πάνω από την Παπασπηλιά, υπάρχει η πιθανότητα αυτά τα δύο να επικοινωνούν. Στην συνέχεια οι Τριζώνης και Russell πήγαν στην καταβόθρα του Τσεκούρα και βοήθησαν στην απαρμάτωση. 29 / 40

γ. Σκαρίφημα 2009 (κατακόρυφη τομή)

Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009 Γεωλογική ανάλυση περιοχής (Ιάκωβου Καρακωστάνογλου) 31 / 40

Συμμετέχοντες Ελληνική Ομάδα: ΣΠΕΛΕΟ: Τριζώνης Βασίλης, Παπούλιας Χρήστος, Τζαβέλας Γιώργος, Πουλάκος Στέλιος, Νικολάΐδου Χάρις, Μανδραπήλιας Παντελής, Κανάριος Άγγελος και οι Πρωτόπαππας Γιάννης (ΦΟΣ), Βανδώρος Γιώργος (Ποσειδών), Μπουτάρας Κομνηνός (ΣΕΛΑΣ), Καζαής Ηλίας (ΣΕΛΑΣ). Ομάδα Κινηματογράφησης: Μπαρούς Χρήστος (σκηνοθέτης), Χαλκιόπουλος Αντρέας (κάμερα), Αγγελόπουλος Γιώργος (κάμερα), Γκαβαλέκα Χριστίνα (κάμερα). Αγγλική ομάδα (Wessex Caving Club & Cave Diving Group): Malcolm Foyle (WCC), Peter Hann (WCC), Michael Thomas (WCC), Andy Judd (WCC), Phil Short (CDG), Andrew Jackson (BPC), Rachel Platt (BPC), Russell Brooks (BPC), Laura Trowbridge (WCC), David Cooke (Cookie) (WCC), Jonathan Beal (WCC), Charlie Read Henry (WCC), Jo Egan (BPC), Tom Chapman (WCC),, Sarah Payne(WCC).

33 / 40 Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009

Ομιλία Ι. Καρακωστάνογλου στην εκδήλωση - παρουσίαση στο Δημαρχείο Κύμης

35 / 40 Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009

Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009 Μπροσούρα 37 / 40

39 / 40 Σπηλαιολογική Κατασκήνωση 2009