ΓΤΝΑΜΗΚΖ ΣΟΤ ΠΛΖΘΤΜΟΤ ΣΟΤ ΑΓΡΗΟΥΟΗΡΟΤ Sus scrofa ΚΑΗ ΚΤΝΖΓΔΣΗΚΖ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ

ΓΤΝΑΜΗΚΖ ΣΟΤ ΠΛΖΘΤΜΟΤ ΣΟΤ ΑΓΡΗΟΥΟΗΡΟΤ Sus scrofa ΚΑΗ ΚΤΝΖΓΔΣΗΚΖ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ Πεξηθιήο Κ. Μπίξηζαο (1), Χξήζηνο ώθνο (1) θαη Χαξάιακπνο ηακθόπνπινο (2) (1): Κπλεγεηηθή Οκνζπνλδία Μαθεδνλίαο & Θξάθεο, Δζληθήο Αληίζηαζεο 173 175, 55134, Θεζζαινλίθε, pbirtsas@hunters.gr (2) Γαζαξρείν Κνδάλεο ΠΔΡΗΛΖΦΖ Μπίξηζαο Π., ώθνο Χ., ηακθόπνπινο Χ. 7. Γπλακηθή ηνπ πιεζπζκνύ ηνπ Αγξηόρνηξνπ (Sus scrofa) θαη θπλεγεηηθή δηαρείξηζε. 3 ν πλέδξην Διιεληθήο Οηθνινγηθήο Δηαηξείαο θαη Διιεληθήο Εσνινγηθήο Δηαηξείαο. Ησάλληλα 16-19/11/6. ει. 232-24. Ζ δπλακηθή ζεξεπόκελνπ πιεζπζκνύ αγξηόρνηξνπ εξεπλήζεθε ζε πεξηνρή ηνπ Ννκνύ Κνδάλεο. Δθηηκήζεθαλ ηόζν ν πιεζπζκόο όζν θαη ε εηήζηα θάξπσζε από ην 1996 έσο ην 5. Σν πνζνζηό ηεο θπλεγεηηθήο θάξπσζεο (18,6% - 71%) ήηαλ αλάινγν ηνπ κεγέζνπο ηνπ πιεζπζκνύ. Ο πιεζπζκόο ησλ αγξηόρνηξσλ θαηά ηελ έλαξμε ηεο θπλεγεηηθήο πεξηόδνπ δελ επεξεαδόηαλ ζεκαληηθά από ηελ θάξπσζε ηεο πξνεγνύκελεο. Ο αξηζκόο ησλ ζεξεπζέλησλ ζειπθώλ είλαη αληίζηξνθνο ηεο θάξπσζεο ηεο επόκελεο θπλεγεηηθήο πεξηόδνπ ρσξίο ε ζρέζε απηή λα είλαη ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή. Σα ελαπνκείλαληα άηνκα αγξηόρνηξνπ κεηά ην ηέινο ηεο θπλεγεηηθήο πεξηόδνπ επεξεάδνπλ ηνλ πιεζπζκό ηεο επόκελεο ρξνληάο. Απνδεηθλύεηαη πσο ηνλ πιεζπζκό επεξεάδνπλ θαη άιινη παξάγνληεο εθηόο από ηε ζήξα. Σα απνηειέζκαηα δείρλνπλ όηη ε ζλεζηκόηεηα από ηε ζήξα απνηειεί ππθλνεμαξηεκέλν παξάγνληα. Ζ ζήξεπζε ελήιηθσλ ζειπθώλ πξέπεη λα απνθεύγεηαη θαη πξνηείλνληαη ηα ελδεδεηγκέλα κέηξα. Λέξειρ κλειδιά: αειθοπική κάππωζη, κςνηγεηικοί κανονιζμοί POPULATION DYNAMICS AND HUNTING MANAGEMENT OF WILD BOAR (Sus scrofa) IN KOZANI PREFECTURE - GREECE Pericles K. Birtsas (1), Christos Sokos (1) and Charalabos Stamkopoulos (2) (1): Hunting Federation of Macedonia and Thrace, 173 175 Ethnikis Antistasis, 55134, Thessaloniki, pbirtsas@hunters.gr (2) Forest Service of Kozani ABSTRACT A wild boar (Sus scrofa) population dynamic was studied in a region of Kozani Prefecture. Population and harvest data were estimated from 1996 until 5. The harvest rate (18,6% - 71%) and the population were strongly related. Wild boar population did not affected significantly from the harvest of the previous hunting period. The number of the hunted females was reverse from the harvest of the next hunting period without significant relation. The remaining wild boar individuals after the end of hunting period affect significantly the size of next year population. It is proved that many factors affect the population size, apart from hunting. The results records that the death rate from hunting is density depended factor. The harvest of adult females must be avoided. ΔΗΑΓΧΓΖ Σηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο παξαηεξείηαη αύμεζε ησλ πιεζπζκώλ ηνπ αγξηόρνηξνπ ζηελ Δπξώπε (Saez-Royuela & Telleria 1986) πνπ είλαη δύζθνιν λα ειεγρζνύλ κε ην θπλήγη ζε θάπνηεο πεξηπηώζεηο (Neet 1995, Csanyi 1995). Οη Bieber & Ruf (5) αλαθέξνπλ όηη ε θπλεγεηηθή θάξπσζε δείρλεη όηη νη πιεζπζκνί ηνπ αγξηόρνηξνπ ηεο θεληξηθήο Δπξώπεο παξέκεηλαλ ζηαζεξνί ηνπο πξνεγνύκελνπο δύν αηώλεο αιιά απμήζεθαλ δξακαηηθά ηα 1

ηειεπηαία πελήληα ρξόληα. Οη θπξηώηεξνη ιόγνη ηεο αύμεζεο απηήο είλαη α) νη αιιαγέο πνπ έρνπλ ζπκβεί ζηνπο ίδηνπο ηνπο πιεζπζκνύο σο απνηέιεζκα ησλ πξνζαξκνγώλ ηνπ είδνπο ζηηο αιιαγέο ηνπ ηνπίνπ β) ε εγθαηάιιεηςε ηεο ππαίζξνπ, γ) ε επαλαεηζαγσγή ηνπ αγξηόρνηξνπ ζε πνιιέο πεξηνρέο, δ) ε κείσζε ησλ θπζηθώλ ερζξώλ θαη δ) ε ηξνπνπνίεζε ησλ ηερληθώλ αλαπαξαγσγήο ηνπ (Fruzinski B. 1995, Herrero et al. 1995, Nores et al. 1995, Wilson 3). Πιεζπζκνί αγξηόρνηξνπ πνπ ζεξεύνληαη εληαηηθά εκθαλίδνπλ κεησκέλν πξνζδόθεκν δσήο, αζύκεηξε θακπύιε αλαινγίαο θύισλ θαη πξνζσξηλή κείσζε ηνπ πιεζπζκνύ πνπ ηζνζηαζκίδεηαη όκσο ζύληνκα κε απμεκέλε γελλεηηθόηεηα πνπ θαίλεηαη από ηελ κεγαιύηεξε αλαινγία αλήιηθσλ αγξηόρνηξσλ ζε ζρέζε κε ηα ελήιηθα (Laurian et al. 1977 in Massolo 6, Marsan et al. 1995). Από ηελ άιιε πιεπξά νη πξνζηαηεπόκελεο πεξηνρέο ζπρλά ραξαθηεξίδνληαη από κεγάινπο πιεζπζκνύο θπηνθάγσλ θαη πακθάγσλ ζειαζηηθώλ κε επαθόινπζα ηελ ππεξβόζθεζε θαη ηελ θαηαζηξνθή ηεο ηξνθήο θαη ησλ θσιηώλ εδαθόβησλ πηελώλ, ηελ άκεζε επίπησζε ζε θηλδπλεύνληα είδε (Bratton 1975, Focardi et al. 1996, Shley and Roper 3) θαζώο θαη ηηο θαηαζηξνθέο αγξνηηθώλ θαιιηεξγεηώλ (Neet 1995). Ζ νξζνινγηθή δηαρείξηζε ησλ παξαπάλσ πεξηνρώλ είλαη απαξαίηεηε επεηδή πνιιά θπζηθά κεζνγεηαθά νηθνζπζηήκαηα θηλδπλεύνπλ λα ππνβαζκηζηνύλ (Naveh and Lieberman, 1984 in Focardi et al. 1996). Ζ απνγξαθή ηνπ πιεζπζκνύ ηνπ αγξηόρνηξνπ είλαη πνιύ δύζθνιε (Boitani et al. 1995) θαη θάζε πξνζπάζεηα εθηίκεζεο πιεζπζκνύ ζε κεγάιε θιίκαθα είλαη παξαθηλδπλεπκέλε (Massolo and Mazzoni Della Stella 6). ηελ Διιάδα παξόηη δελ είλαη γλσζηόο ν πιεζπζκόο ησλ αγξηόρνηξσλ ππάξρεη εθηίκεζε ηεο ζπλνιηθήο θάξπσζεο πνπ θηάλεη ηα. άηνκα εηεζίσο (Χξηζηνδνύινπ 6, Καξακπαηδάθεο πξνζσπ. επηθνηλ. 6). ηε Μαθεδνλία ην θπλήγη ηνπ αγξηόρνηξνπ είλαη βαζηά ξηδσκέλν ζηελ παξάδνζε ηεο ππαίζξνπ. ύκθσλα κε ηνλ Αζήλαην (2 ν έσο 3 ν αηώλα κ.χ) νη Μαθεδόλεο απέθιεηαλ από ηα θνηλά γεπκαηα εθείλνπο πνπ δελ είραλ ζεξεύζεη αξζεληθό αγξηόρνηξν. Ζ θπλεγεηηθή δηαρείξηζε ηνπ δηαρείξηζε αγξηόρνηξνπ είλαη δήηεκα θνηλσληθήο πξνζθνξάο ζπκβνιήο ηόζν ζηελ αλαπηπζόκελε «θπλεγεηηθή» νηθνλνκία όζν θαη ζηε γεσξγηθή νηθνλνκία (Brangi & Meriggi 3, Schley & Roper 3). θνπόο ηεο παξνύζαο εξγαζίαο είλαη λα εθηηκεζεί ε δπλακηθή ελόο πιεζπζκνύ αγξηόρνηξσλ ζε κία πεξηνρή πνπ αζθείηαη ε δξαζηεξηόηεηα ηεο ζήξαο κειεηώληαο ηα δεδνκέλα θάξπσζεο. ΠΔΡΗΟΥΖ ΔΡΔΤΝΑ Καηαγξάθεθε ε θάξπσζε ησλ αγξηόρνηξσλ ζηελ πεξηνρή Κνηλόηεηαο Βιάζηεο, Γήκνπ Μνπξηθίνπ ηεο επαξρίαο Δνξδαίαο θαη Γήκνπ Αζθίνπ ηεο επαξρίαο Βντνπ ηνπ Ννκνύ Κνδάλεο από ην 1996 έσο ην 5. Ζ πεξηνρή έρεη εκβαδόλ 195. ζηξέκκαηα θαη πεξηιακβάλεη δύν Καηαθύγηα Άγξηαο Εσήο (ΚΑΕ), ζηα νπνίν απαγνξεύεηαη ε δξαζηεξηόηεηα ηεο ζήξαο, ζπλνιηθνύ εκβαδνύ 32.9 ζηξ. Σν ΚΑΕ ηαζαλίνπ Νακάησλ έθηαζεο 13.8 ζηξεκκάησλ βξίζθεηαη ζηελ επαξρία Βντνπ ηνπ Ν. Κνδάλεο θαη ην ΚΑΕ Λακπάληηζαο βξίζθεηαη ζηελ επαξρία Δνξδαίαο ηνπ λνκνύ Κνδάλεο. Σν ΚΑΕ Λακπάληηζαο βξίζθεηαη ζηα όξηα ηνπ Γήκνπ Μνπξηθίνπ (Γ.Γ. Αλαξξάρεο-Κξπόβξπζεο-Άξδαζζαο) θαη θνηλόηεηαο Βιάζηεο θαη εθηείλεηαη από πςόκεηξν 7 εσο 14 πεξίπνπ. Απνηειεί ην ζεκαληηθόηεξν ελδηαίηεκα ηεο πεξηνρήο γηα ηελ αλαπαξαγσγή ηνπ αγξηόρνηξνπ. Σν κεγαιύηεξν ηκήκα ηνπ είλαη δάζνο (7. ζηξέκκαηα) θαη δαζηθή έθηαζε (7. ζηξέκκαηα) κε θπξίαξρν είδνο ηελ νμπά ζε πξεκλνθπή κνξθή, θαη ιηγόηεξν καύξε πεύθε (αλαδαζώζεηο), έιαην, δξύ, ζθιήζξν, ηηηά, γαύξν, θέδξν, θνπληνπθηά, ζθελδάκη, αγξηναριαδηά, αγξηνκειηά,αγξηνθνξνκειηά θαη 2

ιίγεο αγξηνθεξαζηέο. Πεξηιακβάλνληαη επίζεο 5 ζηξέκκαηα ρνξηνιηβαδηθέο εθηάζεηο θαη ζηξέκκαηα αγξνηηθέο θαιιηέξγεηεο. Έσο ην 1992 νη αλαθνξέο, από ηνπο ζεξνθύιαθεο θαη ηνπο ληόπηνπο θπλεγνύο, γηα ηελ ύπαξμε αγξηόρνηξσλ είλαη ειάρηζηεο (Σξηαληαθπιιίδεο, Πξνζσπ. Δπηθνηλ). Ο πιεζπζκόο ηεο πεξηνρήο Αζθίνπ Μνπξηθίνπ δελ θαίλεηαη λα κεηαθηλείηαη ζπρλά ζε άιιεο πεξηνρέο όπσο θαη δελ θαίλεηαη λα δέρεηαη άηνκα από γεηηνληθέο πεξηνρέο. Οη πεξηζζόηεξνη αγξηόρνηξνη αλαπαξάγνληαη ζην ΚΑΕ Λακπάληηζα θαη δελ κεηαθηλνύληαη παξαπάλσ από δέθα ρηιηόκεηξα πεξηκεηξηθά από απηό. 3. ΤΛΗΚΑ ΚΑΗ ΜΔΘΟΓΟΗ Σν θπλήγη απνηειεί ηνλ θπξηόηεξν παξάγνληα ζλεζηκόηεηαο ησλ αγξηόρνηξσλ ην ρεηκώλα θαη ηα θαξπσζέληα δώα κπνξνύλ λα ζεσξεζνύλ ηπραίν θαη αληηπξνζσπεπηηθό δείγκα ηνπ ππάξρνληνο πιεζπζκνύ (Boitani et al. 1995). Ζ πηζαλόηεηα ηεο θάξπσζεο κεηαμύ επηεκβξίνπ θαη Ηαλνπαξίνπ παξακέλεη ζηαζεξή επεηδή νη θπλεγνί δελ θάλνπλ θακηά ζεκαληηθή επηινγή ζηνπο αγξηόρνηξνπο ιόγσ ηεο δπζθνιίαο δηάθξηζεο κεηαμύ ζειπθώλ θαη αξζεληθώλ ζηα θνπάδηα (Boitani et al. 1995). Γηα ηελ πιήξε θαηαγξαθή ησλ αγξηόρνηξσλ ρξεζηκνπνηήζεθε ε κέζνδνο ηεο παγάλαο (Marsan et al. 1995) θαηά ηελ νπνία έλαο έσο ηξείο θπλεγνί κε ηε βνήζεηα θπλεγεηηθώλ ζθύισλ - ηρλειαηώλ πξνζπαζνύλ λα εληνπίζνπλ θαη λα θαηεπζύλνπλ ηνπο αγξηόρνηξνπο ζε πεξηνρή όπνπ άιινη θπλεγνί πεξηκέλνπλ έρνληαο θαηαιάβεη θαηάιιειεο ζέζεηο. Γηα ην ζθνπό απηό νη ζεξνθύιαθεο, κε ηε βνήζεηα ησλ αξρεγώλ ησλ νκάδσλ ησλ θπλεγώλ, θαηέγξαθαλ ζε θάζε έμνδν πόζνη αγξηόρνηξνη εληνπίζηεθαλ θαη πόζνη ζεξεύηεθαλ. Σν θπλήγη ηνπ αγξηόρνηξνπ ζηελ Διιάδα γίλεηαη ζρεδόλ απνθιεηζηηθά κε ηε κέζνδν ηεο παγάλαο. ηελ πεξηνρή ζήκεξα δξαζηεξηνπνηνύληαη έμη νκάδεο θπλεγώλ, ελώ ην 1996 ήηαλ ηέζζεξηο. Σν θπλήγη ηνπ αγξηόρνηξνπ επηηξέπεηαη ηξείο θνξέο ηελ εβδνκάδα (Σεηάξηε, άββαην θαη Κπξηαθή) από 15 επηεκβξίνπ έσο Ηαλνπαξίνπ. Γηα θάζε ζεξεπκέλν αγξηόρνηξν πξνζδηνξηδόηαλ ην θύιν θαη ε ειηθία (θαζνξίζηεθαλ δύν θιάζεηο ειηθίαο α) -12 κελώλ θαη β) κεγαιύηεξν ησλ 12 κελώλ). Ο πξνζδηνξηζκόο ηεο ειηθίαο βαζίζηεθε ζηελ εκθάληζε ησλ δνληηώλ θαη ζην ρξώκα ηνπο ζύκθσλα κε ην νπνίν νη αγξηόρνηξνη δηαρσξίδνληαη ζε άηνκα κε: α) ξίγεο (ειηθίαο κηθξόηεξεο από 5 6 κήλεο), β) θνθθηλσπό ρξώκα (από 5 έσο 12 κελώλ) θαη γ) καύξν ρξώκα (κεγαιύηεξνη από 12 κελώλ) (Marsan et al. 1995 Mattioli et al. 1995). Οη κεηξήζεηο ησλ αγξηόρνηξσλ κεηά ην ηέινο ηεο θπλεγεηηθήο πεξηόδνπ βαζίζηεθαλ ζε βηνδεισηηθέο ελδείμεηο (ζθαςίκαηα, ζέζεηο ιαζπόινπηξσλ, ζεκάδηα ζε θνξκνύο δέληξσλ) θαη θπξίσο ζηελ θαηακέηξεζε ησλ ηρλώλ θαη ζηε λπρηεξηλή παξαθνινύζεζε κε πξνβνιέα. Οκάδεο παξαηεξεηώλ κε επηθεθαιήο ηνλ Οκνζπνλδηαθό Θεξνθύιαθα ηεο πεξηνρήο αθνινπζνύζαλ ηνπο δξόκνπο θαη θαηέγξαθαλ ηνλ αξηζκό ησλ αγξηόρνηξσλ από ηα ίρλε πνπ άθελαλ ζε ζεκεία κε ιάζπε, ρώκα ή ρηόλη όηαλ ππήξρε. Ο εληνπηζκόο ησλ ηρλώλ ελόο θνπαδηνύ θαη ε εθηηκεζε ηνπ αξηζκνύ ησλ αηόκσλ πνπ ην απνηεινύλ γίλνληαλ ζε γλσζηά από πξηλ ζεκεία. Ο αγξηόρνηξνο πξνηηκάεη λα κεηαθηλείηαη ζε ζπγθεθξηκέλεο δώλεο αλ δελ ελνριεζεί έληνλα θαη θαίλεηαη λα πξνηηκάεη ηδηάηηεξα θάπνηα ζεκεία κε ιάζπε (Alpe 1995). ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ - ΤΕΖΣΖΖ Ζ θπξηώηεξε κεηαβιεηή πνπ επεξεάδεη ηνλ αξηζκό ησλ ζεξεπζέλησλ αγξηόρνηξσλ είλαη ν αξηζκόο ησλ αηόκσλ ηνπ πιεζπζκνύ (Boitani et al. 1995). 3

Πίνακαρ 1. Μέζοι όποι ηος πληθςζμού (ππιν και μεηά ηην κςνηγεηική πεπίοδο), ηηρ κςνηγεηικήρ κάππωζηρ και ηος απιθμού ηων γεννηθένηων αγπιόσοιπων ζηη γεννήζεων ζηην πεπιοσή Γ. Μοςπικίος, Γ. Αζκίος και Κοινόηηηαρ Βλάζηηρ ηος Ν. Κοζάνηρ καηά ηα έηη 1996 5. Κπλεγεηηθέο Πιεζπζκόο Θεξεπζέληα Πιεζπζκόο Γελλεζέληα* Πεξίνδνη πξηλ ηελ κεηά ην ηέινο 1996-5 έλαξμε ηεο ηεο θπλεγεηηθήο πεξηόδνπ θπλεγεηηθήο πεξηόδνπ Μ. Ο. 74,22 3,44 43,78 33,5 Δύξνο 49-14 14-59 22-61 18-59 * ζπλλεθηηκήζεθαλ θαη απώιεηεο (πεξίπνπ 1%) από ιύθνπο, ηξαπκαηηζκνύο, αζζέλεηεο θ.ιπ. Ο αγξηόρνηξνο απνηειεί ην θπξηώηεξν ζήξακα γηα ην ιύθν (Canis lupus). Ζ ζλεζηκόηεηα ησλ αγξηόρνηξσλ από ηνπο ιύθνπο ιακβάλεη ρώξα από ηνλ Ηνύιην έσο ηνλ Οθηώβξην θαη ηα δώα πνπ ζεξεύνληαη είλαη από έμη έσο δώδεθα κελώλ (Mattioli et al. 1995). Σν κέγηζην ησλ γελλήζεσλ ηνπ αγξηόρνηξνπ παξαηεξείηαη ηνλ Απξίιην (Mattioli et al. 1995), ελώ ν αξηζκόο ησλ ιύθσλ ζηελ πεξηνρή πνίθηιε από 6 έσο 12 ((Σξηαληαθπιιίδεο, Γ. πξσζ. επηθνηλ. 6). Ο αξηζκόο ησλ αγξηόρνηξσλ πνπ ζεξεύνληαη ζηελ πεξηνρή έξεπλαο είλαη,16 αγξηόρνηξνη / 1 ha πνπ είλαη ηδηαίηεξα ρακειόηεξνο από ηνλ αλάινγν άιισλ πεξηνρώλ ηεο θεληξηθήο θαη λόηηαο Δπξώπεο (1 αγξηόρνηξνη / 1 ha. Mazzoni della Stella et al. 1995). ηελ Πεινπόλλεζν ε ππθλόηεηα ηνπ αγξηόρνηξνπ αλέξρεηαη,98 άηνκα/ 1 ha, ελώ ε αληίζηνηρε ζηε ηεξεά Διιάδα είλαη 1,26 άηνκα/ 1 ha (Tsachalidis & Konstantopoulos 5). ηελ θεληξηθή Ηηαιία ν Massolo (6) βξήθε όηη ε αλαινγία ζειπθώλ/ αξζεληθώλ ήηαλ,84 : 1, νη Mazzoni della Stella et al. (1986, 1995) θαηέγξαςαλ αλαινγίεο ζειπθώλ/ αξζεληθώλ πνπ πνίθηιαλ από,78 : 1 έσο 1,33 : 1, ελώ νη Focardi et al. (1996) βξήθαλ ζε κεζνγεηαθό νηθνζύζηεκα ηεο Ηηαιίαο αλαινγία θύισλ 1 : 1. Παξόκνηεο αλαινγίεο βξέζεθαλ θαη ζηελ πεξηνρή έξεπλαο (Πίλαθαο 2). Πίνακαρ 2. Αναλογία θύλων θηπεςθένηων αγπιόσοιπων ζηην πεπιοσή Γ. Μοςπικίος, Γ. Αζκίος και Κοινόηηηαρ Βλάζηηρ ηος Ν. Κοζάνηρ καηά ηα έηη 1996 5. Θεξεπζέληα ζειπθά Αξζεληθά ζειπθά αξζεληθά ζειπθά αξζεληθά (> 1 έηνο) (> 1 έηνο) (< 1 έηνο) (< 1 έηνο) ύλνιν 123 141 91 97 32 44,872 : 1.938 : 1,727 : 1 Από ηνλ Πίλαθα 3 θαίλεηαη όηη ζεξεύνληαη ηα κεγαιύηεξα ζε ειηθία δώα (άξα θαη κεγαιύηεξα ζε κέγεζνο) αζρέησο θύινπ Πίνακαρ 3. Αναλογία ηλικιών θηπεςθένηων αγπιόσοιπων ζηην πεπιοσή Γ. Μοςπικίος, Γ. Αζκίος και Κοινόηηηαρ Βλάζηηρ ηος Ν. Κοζάνηρ καηά ηα έηη 1996 5. ζειπθά ζειπθά αξζεληθά αξζεληθά Θεξεπζέληα > 1 έηνο < 1 έηνο > 1 έηνο < 1 έηνο > 1 έηνο < 1 έηνο ύλνιν 188 86 91 32 97 44 2,186 : 1 2,843 : 1 2,5 : 1 Από ηα ην ρήκα 1 θαίλεηαη όηη ε θπλεγεηηθή θάξπσζε επεξεάδεηαη από ηνλ πιεζπζκό θαη όηη ε % θπλεγεηηθή θάξπσζε κεηώλεηαη όηαλ κεηώλεηαη ν πιεζπζκόο. Αλ θαη ε 4

πληθςσμόρ επόμενος έτοςρ πληθςσμόρ επόμενο έτορ θηπεςμένα ανήλικα κςνηγετική κάππωση κςνηγετική κάππωση % ζρέζε ηεο % θπλεγεηηθήο θάξπσζεο κε ηνλ πιεζπζκό δελ είλαη ζεκαληηθή (p=,83) ε ηάζε είλαη έληνλε θαη δείρλεη όηη ε ζήξα ηνπ αγξηόρνηξνπ απνηειέη ππθλνεμαξηεκέλν παξάγνληα. (Α) 7 6 y =,8778x - 34,75 R 2 =,6655** 5 4 3 1 5 1 15 πληθςσμόρ (Β) 8 7 6 5 4 3 1 y =,6214x - 7,95 R 2 =,3678 4 6 8 1 1 πληθςσμόρ σήμα 1. Δπίδπαζη ηος μεγέθοςρ ηος πληθςζμού ζηην κςνηγεηική κάππωζη. (Α) Κςνηγεηική κάππωζη ζε ζσέζη με ηον πληθςζμό. **Ρ=,7<,1. (Β) Κςνηγεηική κάππωζη % ζε ζσέζη με ηον πληθςζμό. Ρ=,83>,5 Ζ ηάζε ηεο ζρέζεο ησλ ζεξεπκέλσλ ελειίθσλ κε ηα ζεξεπκέλα ελήιηθα ζειπθά δείρλεη όηη όηαλ ζεξεύνληαη πνιιά ελήιηθα ζειπθά ζεξεύνληαη θαη αλήιηθα, ηόζν ζειπθά όζν θαη αξζεληθά (κάλα θαη κηθξά) 35 3 25 y =,4339x + 5,168 R 2 =,215 15 1 5 1 3 θηπεςμένα ενήλικα θηλςκά σήμα 2. Θηπεςμένα ανήλικα ζε ζσέζη με θηπεςμένα ενήλικα θηλςκά. Ρ=,214>,5 Γηαπηζηώλεηαη όηη ηα ελαπνκείλαληα άηνκα πνπ κεηξνύληαη ηνλ Φεβξνπάξην επεξεάδνπλ ηνλ πιεζπζκό (ρήκα 3Γ). Φαίλεηαη επίζεο όηη ν πιεζπζκόο κεηά ην ηέινο ηεο θπλεγεηηθήο πεξηόδνπ δελ εμαξηάηαη κόλν από ηε ζήξα αιιά θαη από άιινπο παξάγνληεο. (Α) (Β) 1 1 8 y = -,5295x + 89,224 R 2 =,2995 1 1 8 y = -,877x + 85,949 R 2 =,3569 6 4 4 6 8 θηπεςμένα 6 4 1 3 4 θηπεςμένα θηλςκά 5

αύξηση πληθςσμού επόμενο έτορ αύξηση πληθςσμού επόμενος έτοςρ πληθςσμόρ επόμενος έτοςρ πληθςσμόρ επόμενο έτορ (Γ) 1 1 8 6 4 y = -1,413x + 84,153 R 2 =,381 5 1 15 25 3 θηπεςμένα ενήλικα θηλςκά (Γ) 1 y = 1,2447x + 19,72 1 R 2 =,6229* 8 6 4 4 6 8 εναπομείναντα σήμα 3. Δπίδπαζη ηηρ θήπαρ ζηον πληθςζμό ηος επόμενος έηοςρ. (Α). Πληθςζμόρ ηος επομένος έηοςρ ζε ζσέζη με ηα θηπεςμένα ηος πποηγούμενος έηοςρ. Ρ=,16>,5 (Β). Πληθςζμόρ ηος επομένος έηοςρ ζε ζσέζη με ηα θηπεςμένα θηλςκά ηος πποηγούμενος έηοςρ. Ρ=,118>,5 (Γ). Πληθςζμόρ ηος επομένος έηοςρ ζε ζσέζη με ηα θηπεςμένα ενήλικα θηλςκά ηος πποηγούμενος έηοςρ. Ρ=,153>,5 (Γ). Πληθςζμόρ ηος επομένος έηοςρ ζε ζσέζη με ηα εναπομείνανηα ηος πποηγούμενος έηοςρ. *Ρ=,19<,5 Γηαπηζηώλεηαη όηη ν ζπλνιηθόο αξηζκόο ησλ ζεξεπκέλσλ δώσλ δελ επεξεάδεη ηελ αύμεζε ηνπ επόκελνπ έηνπο (Ρ=,564). Απηό πηζαλόλ λα ζπκβαίλεη ιόγσ: α) ζλεζηκόηεηαο από άιιεο αηηίεο (π.ρ. ιύθνη, ιαζξνζήξα, ηξαπκαηηζκνί) θαη β) δηαθνξνπνίεζεο ηεο αλαπαξαγσγηθήο ηθαλόηεηαο (π.ρ. ιόγσ ησλ δηαθνξεηηθώλ δηαζεζίκσλ ηξνθήο). (Α) 7 6 y = -,1226x + 48,171 R 2 =,419 5 4 3 1 1 3 4 θηπεςμένα θηλςκά (Β) 7 y = -,1465x + 47,929 6 R 2 =,366 5 4 3 1 1 3 θηπεςμένα ενήλικα θηλςκά σήμα 4. Δπίδπαζη ηηρ θήπεςζηρ ηων θηλςκών ζηην αύξηζη ηος πληθςζμού. (Α). Αύξηζη πληθςζμού ηος επομένος έηοςρ ζε ζσέζη με ηα θηπεςμένα θηλςκά ηος πποηγούμενος έηοςρ. Ρ=,626>,5 (Β). Αύξηζη πληθςζμού ηος επομένος έηοςρ ζε ζσέζη με ηα θηπεςμένα ενήλικα θηλςκά ηος πποηγούμενος έηοςρ. Ρ=,65>,5. ΔΤΥΑΡΗΣΗΔ Οη ζπγγξαθείο επραξηζηνύλ ηδηαίηεξα ηνλ Οκνζπνλδηαθό Θεξνθύιαθα θ. Γ. Σξηαληαθπιιίδε ν νπνίνο πξνζέθεξε όια απηά ηα ρξόληα ζην δύζθνιν έξγν ηεο ζπιινγήο δεδνκέλσλ πεδίνπ. 6

ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Alpe, D., 1995. Distribution and density of Wild boar (Sus scrofa) through tracks survery in the Orsiera Rocciavrè Natural Park, Piedmont (Italy). Ibex JME, 3, 9-21. Bieber, C. and Ruf, T., 5. Population dynamics in wild boar Sus scrofa : ecology, elasticity of growth rate and implications for the managementof pulsed resource consumers. Journal of Applied Ecology 42 ( 6 ) 13-1213 Boitani, L., Trapanese, P. and Mattei, L., 1995. Methods of. population estimates of a hunted wild boar (Sus scrofa L.) population in Tuscany (Italy). Ibex JME, 3, 4-8. Brangi, A., and Meriggi, A., 3. Espansione del cinghiale (Sus scrofa) e. danni alle coltivazioni in un area delle prealpi occidentali. Hystrix It. J. Mamm. 14 (1-2) 95 15. Bratton, S.P., 1975. The Effect of the European Wild Boar, Sus scrofa, on Gray Beech Forest in the Great Smoky mountains. Ecology 56 1356-1366 Csanyi, S., 1993. Wild Boar population dynamics and management in Hungary Ibex JME, 3, 222-225 Focardi, S., Toso, S. and Pecchioli, E., 1996. The population modelling of fallow dear and wild boar in a Mediterranean ecosystem. Forest Ecology and Management 88 (1-2) 7-14 Fruzinski, B., 1995. Situation of wild boar populations in Western. Poland. IBEX J. Mount. Ecol. 3: 186 187. Getz, W.M., and Haight, R.G., 1989. Population harvesting: demographic models of fish, forest, and animal resources. Monographs in Population Biology 27, Princeton University Press, Princeton, NJ, 391 pp. Herrero, J., Garcia-Serrano, A. and Garcia-Gonzalez, R., 1995. Wild boar (Sus scrofa L.) hunting in South-Western Pyr-. enees (Spain): preliminary data. Ibex JME, 3, 228-229. Marsan, A., Spanò, S. and Tognoni C., 1995. Management attempts of Wild boar (Sus scrofa L.): first results and outstanding researches in northern Apennines (Italy). Ibex JME, 3, 219-221. Massolo, A. and Mazzoni della Stella, R., 6. Population structure variations of wild boar Sus scrofa in central Italy. Italian Journal of Zoology 73 (2):137-144 Mattioli, L., Apollonio, M., Lovari, C., Siemoni, N. and Crudele, G., 1995. Wild boar as the main prey species of wolf in an area of Northern Apennines (Italy). Ibex JME, 3, 212. Mazzoni della Stella, R., 1986. Indagine sulle squadre di caccia al Cinghiale della provincia di. Siena. Atti Conv. Reg. Il cinghiale ieri, oggi e domain Siena: 189-23 Mazzoni della Stella R., F. Calovi and L. Burrini (1995). Wild Boar management in an area of Southern Tuscany (Italy). Ibex JME, 3, 217-218. Naveh, Z. and Lieberman, A., 1984. Landscape ecology: theory and application. Springer- Verlag, New York, NY, USA. 356 pp Neet, C.R., 1995. Population dynamics and management of Sus scrofa in western Switzerland: a statistical modelling approach. Ibex JME, 3, 188 191. Nores, C., Gonzáles, E., and Garcia, P., 1995. Wild boar distribution trends in. the last two centuries: an example in northern Spain. Ibex JME, 3:137 14 Sáez-Royuela, C. and Tellería, J.L., 1986. The increased population of the Wild Boar (Sus scrofa L.) in Europe. Mammal Review, 16: 97 11. Schley, L. and Roper, T.J., 3. Diet of wild boar (Sus scrofa) in Western Europe, with particular reference to consumption of agricultural crops. Mammal Review 33: 43-56. Wilson, C.J., 3. Distribution and status of feral wild boar Sus scrofa in Dorset, southern England. Mammal. Review, 33, 32 37. Tsachalidis, E. P., Konstantopoulos, P., 5. Population demography of the species wild boar (Sus scrofa, L., 1757) in Peloponnesus and Sterea Hellas, South Greece. XXVIth International Congress of the International Union of Game Biologists (IUGB) 7

Χξηζηνδνύινπ, Γ., 6. Ζ θάξπσζε ησλ αγξηόρνηξσλ ζηε Θεζζαιία. ε θνξδάο, Δ θαη Π. Μπίξηζαο (ζπληνληζηέο έθδνζεο) ΠΑΝ-ΘΖΡΑ 6, Σα πάληα πεξί ζήξαο. Θεζζαινλίθε. ει 24. 8