Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ειδικό αφιέρωμα Η συνεισφορά του Leader στην οικονομική μεγέθυνση και τηναειφόρο ανάπτυξη EL 10 2008
Περιεχóμενα Με δυο λόγια Δημιουργίαθέσεωναπασχόλησης και αειφόρος ανάπτυξη 1 Το Leader+ σε δράση Ισπανία, Πορτογαλία και Γερμανία 3 Ειδικόαφιέρωμα Η συνεισφορά του Leader στην οικονομικήμεγέθυνση καιτηναειφόρο ανάπτυξη 7 Βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αγροτικές περιοχές Γερμανία: Kellerwald: καθιστώνταςεφικτή την επιχειρηματική δραστηριότητα 11 Ηνωμένο Βασίλειο:Επιχειρηματικές ιδέες στη νότια Αγγλία 14 Προσθέτοντας αξία στα τοπικά προϊόντα Δανία: Δανικά τρόφιμα: έμφαση στην ταυτότητα της περιοχής 19 Βέλγιο:Meetjesland:ανάπτυξη και στήριξη περιφερειακώνπροϊόντων 24 Βέλτιστη χρησιμοποίηση τωνφυσικών και πολιτιστικών πόρων Ηνωμένο Βασίλειο:Spring Fling: χειροτεχνικά επαγγέλματα στην τοπική κοινότητα 28 Ιρλανδία: Η πρωτοβουλία εμπορικού σήματος Fuchsia:ανάπτυξη της περιφερειακής οικονομίας 30 Η χρησιμοποίηση νέας τεχνογνωσίας και τωννέωντεχνολογιών Ιταλία: Τηλεργασία: ενίσχυση της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής 35 Ισπανία: Έχετεμήνυμα: η ΥπηρεσίαInfomobileService 38 Συνεργασία για την αγροτική ανάπτυξη Γαλλία και Τυνησία: Γέφυρες πάνω από τη θάλασσα: συνεργασία Γαλλίας-Τυνησίας 41 Κάτω Χώρες,Φινλανδία, Γαλλία, Ιρλανδία, Ιταλία και Ηνωμένο Βασίλειο:Transnet:ανάπτυξη αγροτικών επιχειρήσεων 45 Οιγυναίκες και οι νέοι στο Leader+ Σουηδία: ΣυνέντευξημετηνJenny Nylund, ΟΤΔ Nedre Dalälven 50 Αυστρία: Επαγγελματικήεποπτείανέων 53 Νέα κράτη μέλη Προοπτικές αγροτικής ανάπτυξης στη Βουλγαρία καιτηρουμανία 56 ΤοΠαρατηρητήριο Leader+: Οργάνωση και δικτύωση Leader+ σεευρωπαϊκό επίπεδο 60 Το παρόν περιοδικό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποσκοπεί στην καλύτερη πρόσβαση τουκοινούστις πληροφορίες που αφορούν την κοινοτική πρωτοβουλία Leader+. Πρόθεσή μαςείναι να παρέχουμε ακριβείς και επίκαιρες πληροφορίες. Σε περίπτωση που μας επισημανθούν σφάλματα, θαπροσπαθήσουμε να τα διορθώσουμε. Ωστόσο, η Επιτροπή δεν φέρει καμία ευθύνη για τις πληροφορίες που περιέχει το παρόν περιοδικό, ιδίως σε επίπεδο χρηματοοικονομικών δεδομένων σχετικά με τα περιγραφόμενα έργα και ειδικότερα με την επιλεξιμότητα των δαπανών. Κατά συνέπεια, οι αναγνώστες οφείλουν να λαμβάνουν όλες τις αναγκαίες προφυλάξεις πριν χρησιμοποιήσουν, με δική τουςευθύνη, τις ενλόγω πληροφορίες.
Με δυο λόγια Δημιουργίαθέσεων απασχόλησης και αειφόρος ανάπτυξη στο Leader+ Οι αγροτικές περιοχές αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις όσοναφορά τηνανάπτυξη, τηναπασχόληση και τη βιωσιμότητα κατά τα επόμενα έτη. Προσφέρουν, ωστόσο, και πραγματικές ευκαιρίες σε όρους αναπτυξιακού δυναμικού σε νέους τομείς,παροχής υποδομών και τουριστικών υπηρεσιών, ελκυστικότητάς τους ως τόποιδιαβίωσης και εργασίας και του ρόλου τους ως αποθέματα φυσικώνπόρωνκαι τοπίωνυψηλής αξίας. Του κ. Αντωνίου Κωνσταντίνου, διευθυντή προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης τηςγε- νικής Διεύθυνσης Γεωργίαςκαι Αγροτικής Ανάπτυξης, ΕυρωπαϊκήΕπιτροπή Μετηνέγκρισητωνστρατηγικών κατευθυντήριωνγραμμών για την αγροτική ανάπτυξητο2006, η περίοδος προγραμματισμού2007 2013 δίνει μεγαλύτερηέμφασηστηνανάπτυξη καιτηναπασχόληση (στρατηγική της Λισσαβόνας) και στους στόχους της βιωσιμότητας (στρατηγική τουγκέτεμποργκ). Η ικανότητα ναεπιτύχουν την ανάπτυξη, ναδημιουργήσουν θέσεις απασχόλησης και να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους σε διάρκεια χρόνου, διατηρώνταςταυτόχρονα την ισορροπία σε σχέση μετοπεριβάλλον, αποτελεί μείζονα πρόκληση γιαόλους τουςαγροτικούς φορείς. Όσον αφοράτην τοπική ανάπτυξη, η σύνοδοςτουευρωπαϊκού Συμβουλίου του Μαρτίου 2005 συμπέρανε ότι είναι απαραίτητο να υπάρξει μεγαλύτερη αποδοχή τωνστόχων της Λισσαβόνας από τις τοπικές κοινότητες, μετησυμμετοχήτωνπεριφερειακών καιτοπικώνφορέων καιτωνκοινωνικών εταίρων. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία σε τομείς γιατουςοποίουςηγεωγραφική απόσταση από τα αστικά κέντρα έχει καθοριστική σημασία, όπως ηκαινοτομίακαιηοικονομίατης γνώσης, η απασχόληση, το ανθρώπινο κεφάλαιο, ηεπιχειρηματικότητα, η στήριξητωνμικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) ήηπρόσβαση σεεπιχειρηματικά κεφάλαια. Είναι επίσης σαφές ότι, σταπλαίσιαμιας ανοικτής, παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, η αντιμετώπιση των ζητημάτων της ανάπτυξης και της απασχόλησης πρέπει να εδράζεται στις στρατηγικές της περιφερειακής, ακόμη και της τοπικής ανάπτυξης. Σε αυτή την κλίμακα δημιουργούνται ταπερισσότερα δίκτυα επιχειρήσεων, αναπτύσσονται δεσμοί με κέντρα μάθησης και τεχνολογίας και παρατηρείται η βέλτιστη συγκέντρωσηγνώσης και πραγματογνωμοσύνης σετοπικόεπίπεδο. Leader+ Magazine 1 10 2008
Οι στρατηγικές της Λισσαβόνας και τουγκέτεμποργκκαιορόλος τουςστη στρατηγική αγροτικής ανάπτυξης, ιδίως σε σχέση μετοleader+, εξηγούνταιμεσαφήνεια στο άρθρο τουκ.laurent Van Depoele στο«ειδικόαφιέρωμα». Σε αυτή την περίπτωση βλέπουμε πώς το Leader+ μπορεί να συνδυάσει επιτυχώς τους στόχους της δημιουργίας απασχόλησης και της επίτευξης οικονομικής ανταγωνιστικότητας (στρατηγική της Λισσαβόνας), αφενός, και της αειφορίας τουπεριβάλλοντος (στρατηγική τουγκέτεμποργκ), αφετέρου. Τώρα είναι ίσως ηκατάλληλη στιγμή να εντρυφήσουμε στο ρόλο του Leader+ και, κοιτάζοντας τομέλλον, μπορούμε να κατανοήσουμε γιατί ημέθοδος Leader μπορεί να εξακολουθήσει να συμβάλλει στην ικανοποίηση αυτών των δύο προτεραιοτήτων. Αν και, πράγματι, για την αντιμετώπιση ορισμένων οικονομικών και περιβαλλοντικώνπροκλήσεωντης Ευρώπης απαιτούνται τεράστιαχρηματικάποσά, ανάλογα με αυτά πουχορηγούν τα διαρθρωτικά ταμεία, είναι εξίσου αληθές ότι και πολλά μέτρα σχετικά μικρής κλίμακας,όπωςταπρογράμματα που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Leader+, είναι σε θέση να επιφέρουν σημαντικάπολλαπλασιαστικάαποτελέσματα σε τοπικόεπίπεδο. Αυτό το φαινόμενο της μόχλευσης,όπωςαπεικονίζεται σε αρκετά έργαπουπαρουσιάζονται στην έκδοση τουleader Magazine, δείχνει την ευρύτητα της δράσης του Leader και τηνικανότητά του να επεκτείνεται σε πολλούς διαφορετικούς τομείς οικονομικής δραστηριότητας και, με τον τρόπο αυτό, να παρέχει συχνή στήριξη σε απομονωμένες κοινότητες αγροτικώνπεριοχών της Ευρώπης. Αυτό αφορά κατ εξοχήν ορισμένα μικρότερα έργα «χαμηλού κόστους» τα οποία αποτελούν μέρος ευρύτερωνστρατηγικών τοπικής ανάπτυξης. Ταπαραδείγματα τουηνωμένου Βασιλείου, της Ιρλανδίας και της Γερμανίας αποδεικνύουν με άριστο,ανκαιδιαφορετικό τρόπο,ότι σχετικά μικρά χρηματικά ποσά, όταν έχουν συγκεκριμένους στόχους, μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία και τηδιατήρηση νέων θέσεων απασχόλησης και σε πολύ μεγάλο βαθμό στην επίτευξητωνπροτεραιοτήτων της Λισσαβόνας καιτουγκέτεμποργκ. Ασφαλώς, αυτόδενπρέπει να μας εκπλήσσει, εφόσον ένας από τους στόχους τουleader+ ήταν η «αειφόρος ανάπτυξη μεστόχο την εξεύρεση νέων τρόπων ενίσχυσης του περιβάλλοντος, για τη δημιουργίααπασχόλησης» ( 1 ). Πρόσφαταπραγματοποιήθηκε καιημεταρρύθμιση της κοινής γεωργικής πολιτικής το 2003, η οποία έδωσεμεγαλύτερηέμφασηστονπροσανατολισμόπροςτηναγοράπαράστη στήριξη της αγοράς και, με την τελευταία διεύρυνση στηνεε-27, υπάρχουνπερισσότεροι οικονομικοίκαιπεριβαλλοντικοί προβληματισμοί. Αυτό ισχύει ακόμηπερισσότερο, ανλάβουμε υπόψη, μεταξύ άλλων, την ανάγκη αναδιάρθρωσης των τομέων της γεωργίας και τωντροφίμων, τη σημαντική βιοποικιλότητα και τηδυναμική ανάπτυξης του οικολογικού τουρισμού στα δύο νεότερα κράτη μέλη μας,τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, στα οποία επίσης εστιάζεταιτοπαρόν τεύχος. Στο πλαίσιο του άξονα του ΕΓΤΑΑ για το Leader, ημέθοδος Leaderθαεξακολουθήσει να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη καιτηδημιουργίααπασχόλησης σύμφωνα με τις προτεραιότητες της Λισσαβόνας και τουγκέτεμποργκ.όπωςακριβώς τα επιτεύγματα του Leader I και τουleaderiiαποτέλεσαν τηβάση γιατην επιτυχία των έργων του Leader+, είμαι απόλυταπεπεισμένος ότι αυτή η παρακαταθήκη θα αποτελέσει το στέρεο βάθρο για τη μελλοντικήευημερία τωναγροτικώνπεριοχών μας. Για το λόγοαυτό, το Παρατηρητήριο αποφάσισε να εξετάσει αυτό το ζήτημα στοσεμινάριο που πραγματοποιήθηκε στηνκορσικήτοναπρίλιοτου2007,όπουήταν προφανής ηεπιτυχία του Leader+ καιησυμβολήτουστην ανάπτυξη καιτηδημιουργία θέσεωναπασχόλησης. ( 1 ) Ανακοίνωσητης Επιτροπής προςτακράτη μέλητης 14ης Απριλίου 2000 με την οποία καθορίζονται οιγενικές κατευθύνσεις για την κοινοτική πρωτοβουλία όσον αφορά την αγροτική ανάπτυξη (Leader+) (2000/C 139/05). Leader+ Magazine 2 10 2008
Το LEADER+ σε δράση Αειφόρεςγεωργικές πρακτικές Κράτοςμέλος: Ισπανία Περιφέρεια, περιοχή: IllesBalears Ονομασία της ΟΤΔ: AssociacióLeaderilladeMenorca Πληθυσμός: 86 697κάτοικοι Έκταση: 702km² Η διασφάλισητωνφυσικών πρακτικών Η συμμόρφωση τωνδραστηριοτήτων του ανθρώπου με τις ανάγκες της φύσης έχει θεμελιώδη σημασία για τη διατήρησητου περιβάλλοντος της Μινόρκας και γιατη διασφάλιση τουκαθεστώτος της «προστατευόμενης βιόσφαιρας» που της απέδωσε η UNESCO το 1993. Γιανααντιμετωπιστούν τα ζητήματα της ζήτησης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων ποιότητας μεπαράλληλο σεβασμό του περιβάλλοντος, εκδόθηκε ένας οδηγός στο πλαίσιο αυτού του έργου Leader+. Συνολικό κόστοςέργου: 21 734 EUR ΕΕ: 6503 EUR Άλλα δημόσια κονδύλια: 6503 EUR Ιδιωτικόςτομέας: 8368 EUR Όνομα υπευθύνου επικοινωνίας: Gonçal Segul (ΟΤΔ) (34) 971355660. MiguelCamps(GOB) (34) 971350762 Διεύθυνση: Pza. delas Biosfera,5,urbanizacionde Malburger, 07702Menorca Τηλ.: (34) 971355 660 Φαξ: (34) 971368 216 E-mail: leader.menorca@cime.es Internet: www.leadermenorca.org Ο οδηγός αυτός μετηνονομασία«συμφωνίες για αειφορικές γεωργικές πρακτικές στη Μινόρκα» (Acuerdosdeprácticas agrarias sosteniblesenmenorca) βασίζεται στη φιλοσοφία της «εποπτείας της περιοχής». Απευθύνεται και στους ιδιοκτήτες γης και στους χρήστεςτης περιοχής. Πριναπό τηνπροετοιμασίααυτούτουοδηγού, πραγματοποιήθηκε σεμινάριο πρακτικής εργασίας στοοποίοσυμμετείχαν οι φορείς που ενδιαφέρονται γιατις γεωργικές και περιβαλλοντικές δραστηριότητες στο νησί.εξετάστηκαν επίσης 28 από τα γεωργοπεριβαλλοντικά μέτραπουεφαρμόζονται στη Μινόρκα, τα οποία καλύπτουνπέντε κύριεςενότητες: τύπο καλλιέργειας διαχείριση τωνκαλλιεργειών διαχείριση της κτηνοτροφίας διαχείριση των φυσικώνπόρωνάλλες συμπληρωματικές δραστηριότητες. Η GOB(GrupoOrnitológico Balear και Defensa de la Naturaleza), είναι ο θεματοφύλακας αυτών των μέτρων και εγγυάται τησυμμόρφωση με τη συμφωνία, με γνώμονα την παραγωγή και τοχρονοδιάγραμμα που συμφωνήθηκεμεταξύ των μερών. Η πρωτοβουλίααυτή έχει διάφορες καινοτόμες πτυχές, μίααπό τις οποίες είναι ότι μέρος τουπροϋπολογισμού διατέθηκε γιατηναποζημίωση γεωργών οι οποίοι συμβάλλουν στη διατήρηση τουτοπίου της Μινόρκας. Υπάρχουν ήδη συγκεκριμένααποτελέσματα, όπως: η σύναψη συμφωνίας συνεργασίας ανάμεσα σε ένα ξενοδοχείο του νησιού και σετοπικούςπαραγωγούςτροφίμων η πραγματοποίηση εκπαιδευτικής εκδρομής τωνδημοτικών σχολείων του νησιού η δημιουργία ενός καταστήματοςγεωργικών ειδών καιηδημιουργία ενόςεμπορικού σήματοςγιατην εμπορία τωνπροϊόντων. Οι φωτογραφίες διατέθηκαν από την ισπανική μονάδαεμψύχωσης δικτύου Leader+ Magazine 3 10 2008
Το LEADER+ σε δράση Παραδοσιακά προϊόντα κρέατος Κράτοςμέλος: Πορτογαλία Περιφέρεια: Beira Ονομασία της ΟΤΔ: RUDE Associaçãode DesenvolvimentoRural Πληθυσμός: 80 386κάτοικοι Έκταση: 936km² Συνολικό κόστοςέργου: 61 614 EUR ΕΕ: 21 565 EUR Άλλα δημόσια κονδύλια: 9242 EUR Ιδιωτικόςτομέας: 30 807 EUR Περίοδοςεπιλεξιμότητας: 1/2006 6/2006 Ένας νέος τρόπος θεώρησης των προϊόντων κρέατος Η φύση και οι στόχοι αυτού του έργου είναι απόλυτα σύμφωνοι με τη στρατηγική παραγωγικών επενδύσεων της ΟΤΔ.Φορέας υλοποίησής του είναιμιαεταιρείαπουιδρύθηκε από ένα νεαρό ζευγάρι που με τη βοήθεια του Leader+ μπόρεσε να συνεχίσει μια δραστηριότητα μικρής κλίμακας,παράγοντας αυθεντικά τοπικά προϊόντα κρέατος, όπως λουκάνικα, τα οποίαχρησιμοποιούνται σε διάφορες συνταγές της περιοχής. Όνομα υπευθύνου επικοινωνίας: Maria Celeste Valente Διεύθυνση: Quinta dopedregal Eixo TCT, 6200 Covilhã Τηλ.: (351)275 31 30 16 Φαξ: (351)275 31 44 70 E-mail: rudeleader@mail.telepac.pt Internet: www.rude-adr.pt Η επένδυση τουleader+ επέτρεψε την αναδιάταξη και ουσιαστική βελτίωση της μονάδας παραγωγής και τηναγοράδιαφόρωννέων στοιχείωνμηχανολογικού εξοπλισμού και άλλων υλικώνπουείναι απαραίτητα για τη διαδικασίαπαραγωγής. Έτσι, μέσω της προβολής και της προώθησης πωλήσεων των αλλαντικών της περιοχής, το έργο συνέβαλεόχι μόνο στη διατήρηση και τηδιαφοροποίηση μιας παραδοσιακής δραστηριότητας,αποτρέποντας τηναπώλειά τηςγιατηνπεριοχή,αλλά και στην επέκτασήτης. Το έργο προσφέρει σημαντική αξία στηναγροτική περιοχή στην οποία υλοποιείται και έχει σημαντική επίπτωση σε όρους δημιουργίας θέσεων απασχόλησης. Πέρα από τη διατήρηση τωντριών υφισταμένωνθέσεων, θα δημιουργηθούν άλλες δύο θέσεις απασχόλησης καιέτσιτοέργο θα έχει πολλαπλασιαστικό οικονομικό αποτέλεσμα σε τοπικόεπίπεδο. Από αυτή την άποψη, πρέπει να επισημανθεί ότι αυτές οιτρεις θέσεις εργασίας καλύπτονται από νέους, πέντε γυναίκες και έναν άνδρα, οι οποίοι όχι μόνο έχουν εξασφαλίσει τηναπασχόλησή τουςσεαυτή τη γραμμή παραγωγής, αλλά έχουν εγκατασταθείκαιζουνστηνπεριοχή. Οι φωτογραφίες διατέθηκαν από τηνπορτογαλική μονάδαεμψύχωσης δικτύου Leader+ Magazine 4 10 2008
Πάρκο ερασιτεχνικής αλιείας Κάτι περισσότερο από ένας απλός τόποςψαρέματος Το έργο αυτό, που ενισχύεται από την ομάδα τοπικής δράσης Leader+ TerradeSousa, έχει διάφορους στόχους.εκτόςαπό το ότι παρέχει στους τοπικούς αλιείς την ευκαιρία να ασκούν το χόμπι τους, προβάλλει στους νέους τοψάρεμα και τους μυείστις πρακτικές ψαρέματος (ψάρεμα με «κουταλάκι» ή με δόλωμα, με μύγες σε αγκίστρι κ.λπ.), προωθεί τα προϊόντα της περιοχής και αυξάνει τον αριθμό των επισκεπτών της περιοχής. Κράτοςμέλος: Πορτογαλία Περιφέρεια: RegiãodoValedoSousa/DistritodoPorto Ονομασία της ΟΤΔ: ADER-SOUSA Associação de Desenvolvimento Rural das Terras de Sousa Πληθυσμός: 99 106κάτοικοι Έκταση: 652,8km² Συνολικό κόστοςέργου: 199833,32EUR ΕΕ: 56 952 EUR Άλλα δημόσια κονδύλια: 22 980,92 EUR Ιδιωτικόςτομέας: 119900,40EUR Περίοδοςεπιλεξιμότητας: 5/2006 6/2007 Όνομα υπευθύνου επικοινωνίας: José AntonioBarbieri Cardoso Διεύθυνση: Mosteiro de Pombeiro Pombeiro Felgueiras Τηλ.: (351)255 31 12 30 Φαξ: (351)255 31 12 75 E-mail: adersousa@adersousa.pt Το πάρκο δημιουργήθηκεμετηναναδιαμόρφωσητωνδύουφιστά- μενων δεξαμενών, οι οποίες είχαν αρχικάκατασκευαστεί για την άρδευσημιαςφυτείας ακτινιδίων, καιέτσισήμεραπροσφέρει ένα χώρο για τηνάσκησηερασιτεχνικού ψαρέματος,αλλά καιγιατην προβολή άλλωνπεριφερειακώνπροϊόντων. Αυτό το πάρκο για ψάρεμααποτελείται από δύοορθογώνιες δεξαμενές κατά μήκοςτης δεξιάς όχθης του ποταμού Sousa από τον οποίο αντλείται και το νερό για την τροφοδοσίααυτών των δεξαμενών. Η εγκατάστασηέχει ετήσιαπαραγωγικήικανότηταπερίπου 30 τόνωνπέστροφας (ιριδίζουσα ή θαλάσσιαπέστροφα). Μετηβοήθεια του Leader+,αναδιαμορφώθηκε και αναβαθμίστηκε όληηπεριβάλλουσαπεριοχήτουπάρκου γιαναμπορούν να αναπτυχθούν και άλλες δραστηριότητες (παιδική χαρά, πάρκο για πικνίκ, μπαρ, κατάστημαπώλησης τοπικώνπροϊόντων κ.λπ.). Τα κατασκευαστικά έργα άλλαξαν την εικόνα της περιοχής γύρω από τις λίμνες,ακόμη καιτις οδούς πρόσβασης σε αυτές. Συνέβαλαν επίσης στη δημιουργία ενός στόλου αυτοκινήτων και ορισμένων άλλων υποδομών, όπωςτοπάρκο γιαπικνίκ καιηπαιδική χαρά, καθώς καιτης απαραίτητης σήμανσης καιτωνπινακίδων. Ο χαρακτήρας αυτού του έργου είναι απολύτως καινοτόμος γιατην περιοχή καιέχει συμβάλει στη διαφοροποίησητωνδραστηριοτήτων σε νέους τομείς,χρησιμοποιώντας ορισμένες από τις υπάρχουσες υποδομές. Έχει συμβάλει επίσης στη δημιουργία τριών θέσεων απασχόλησης: μιας μόνιμης και δύο εποχικών. Οι φωτογραφίες διατέθηκαν από την ΟΤΔ Ader-Sousa Leader+ Magazine 5 10 2008
Το LEADER+ σε δράση Ένας φυσικός οικότοπος Κράτοςμέλος: Γερμανία Περιφέρεια: Schleswig-Holstein Ονομασία της ΟΤΔ: Schwentine-HolsteinischeSchweiz Πληθυσμός: 57 546 κάτοικοι Έκταση: 459km² Ξανά φυσικός οικότοπος! Τα λιβάδια Viehdiecks στην περιοχή Leader Schwentine- Holsteinische Schweizαποτελούν τέλειοοικότοπογια ένα μεγάλο φάσμααπειλούμενων ειδώνπτηνών. Εκτός από τοναετομάχο και τον καστανολαίμη, τα τελευταία χρόνια εμφανίστηκεηορτυγομάνα. Αυτό τοσυγκεκριμένο είδος ορτυκιού, που απειλείταιμεεξαφάνιση, έχει ανάγκη απόανοικτές πεδιάδες με ψηλούς θάμνους, υψηλή στάθμη υπόγειων υδάτων και λίγα δάση γιαναμπορέσει να αναπαραχθεί.όμως,λόγωτωνστραγγιστικών έργων καιτης γεωργικής δραστηριότηταςεπίδεκαετίες, τοοικοσύστημα υποβαθμίστηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό και, γιαναδιασωθεί οοικότοπος,κάτι έπρεπε να γίνει πάρα πολύ γρήγορα! Την άνοιξητου2003, η περιβαλλοντική ένωση NABU (Naturschutzbund DΕΕtschland) του ΕΕtin αγόρασε, μεταξύ άλλων και με χρηματοδότησητουleader+,13εκτάρια γης, με στόχο να την επαναφέρει στη φυσικήτης κατάστασητοσυντομότεροδυνατό. Χρειάστηκεένα έτοςγιατιςεργασίες εδάφους: έπρεπε να σχεδιαστούν τα υδραυλικά έργα, να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση και να εκδοθεί η απαραίτητη άδεια. Συνολικό κόστοςέργου: 255000 EUR ΕΕ: 64 000 EUR Άλλα δημόσια κονδύλια: 136000 EUR Ιδιωτικόςτομές: 55 000 EUR Περίοδοςεπιλεξιμότητας: 2005 2006 Όνομα υπευθύνου επικοινωνίας: Oscar Klose,NABU Εutin Διεύθυνση: Vahldiekstraße 19 a,23701 Εutin Τηλ.: (49-4521)5344 Φαξ: (49-4521)5344 E-mail: oscar.klose@aol.com Internet: www.nabu-εutin.de Όνομα υπευθύνου επικοινωνίας: HorstWeppler,MAS Schwentine-HolsteinischeSchweiz Τηλ.: (49-4521)788380 E-mail: h.weppler@kreis-oh.de Internet: www.kreis-oh.de Μέχρι το φθινόπωρο του 2005, ξεκίνησε ηυλοποίηση τουέργου με την κατασκευή ενός φυσικού φράκτη από ιτιές μήκουςτριών χιλιομέτρων. Καταστράφηκαν οι αγωγοί στράγγισης και άλλα συστήματα πουδενάφηναν το λιβάδινα γίνει ελώδες. Ταυτόχρονα, δημιουργήθηκαν με εκσκαφή πέντε ρηχές δεξαμενές σε πρανές ανόργανου εδάφους. Αυτές κατασκευάστηκαν γιαναβοηθήσουν τονπληθυσμότωνδενδροβατράχωνναμετακινηθεί από τη νότια περιοχή OstholsteinπροςBορρά. Ένα χρόνο αργότερα, το καλοκαίρι του 2006, εκεί που προηγουμένως κυριαρχούσαντα αγριόχορτα και οι τσουκνίδες, η ανύψωση της στάθμηςτωννερών σε συνδυασμό με τιςεπιπτώσεις της βοσκής μιας αγέλης 15 αγελάδων άρχισαν να παράγουν αποτελέσματα. Τον Μάιο, η ορτυγομάνα και ο αετομάχοςεπέστρεψαν από την Αφρική όπουξεχειμώνιασαν και οι χηνόπαπιες αναπαράγονταν γιαπρώτη φορά στο Viehdeck. Στο μεταξύ, στις λίμνες πουκατασκευάστηκαν πρόσφατα υπήρχεένα μεγάλο φάσμα αμφίβιων ειδών, περιλαμβανομένου του δενδροβάτραχου.επειδήτοέργοσημείωσεμεγάλη επιτυχία, ηζώνηθα επεκταθείκατάπέντε εκτάριαακόμη. Οι φωτογραφίες διατέθηκαν από τηγερμανική μονάδαεμψύχωσης δικτύου Leader+ Magazine 6 10 2008
ΕΙΔΙΚO ΑΦΙEΡΩΜΑ Ησυνεισφορά του Leader στην οικονομικήμεγέθυνση καιτηναειφόρο ανάπτυξη Του κ.laurent Van Depoele,ομότιμου καθηγητού του Καθολικού Πανεπιστημίου τηςλουβένκαι πρώηνδιευθυντήαγροτικήςανάπτυξηςτηςευρωπαϊκής Επιτροπής Μεβάσητηστρατηγικήτης Λισσαβόνας, στην οποία δόθηκε νέα ώθησητονφεβρουάριο του 2005, καιτοπρόγραμμα δράσης τουγκέτεμποργκ, το παρόν άρθρο θα εστιαστεί στη συμβολήτης αγροτικής ανάπτυξης γενικά καιειδικότερα του Leader( 1 )(ωςχωριστής κοινοτικής πρωτοβουλίαςγιατηναγροτική ανάπτυξη) στην οικονομικήμεγέθυνση, στηναύξηση της ανταγωνιστικότητας, στη δημιουργίαθέσεωναπασχόλησης και στηναειφόρο ανάπτυξη. Ιστορική αναδρομή( 2 ) Κατά ταπρώτα βήματα του LeaderI,στις αρχές της δεκαετίαςτου 1990, διανύαμε περίοδο πριν την παγκοσμιοποίηση και, στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ), ανησυχούσαμε περισσότερο για τον ανταγωνισμόμε τις ΗΠΑ παρά με την Ινδία ήτηνκίνα. Η μείωσητωνθέσεωναπασχόλησης στη γεωργία καιηαύξησητων γεωργών μερικής απασχόλησης ώθησε ορισμένες ομάδες δράσης του LeaderIναασχοληθούν με τη δημιουργίανέωνθέσεωναπασχόλησης,χωρίςωστόσο να υπάρξουν συγκεκριμένααποτελέσματα και χωρίς να δίνεται έμφασηστη διατήρηση και τηνποιότητα των θέσεωνεργασίας. Πριν από μία δεκαετία, τον Νοέμβριο του 1996, η διάσκεψη τουκορκεισήγαγε νέες έννοιες οι οποίες έγιναν αμοιβαίααποδεκτές,όπωςηικανότητα τωναγροτικώνπεριοχών να γίνουν ανταγωνιστικές εφαρμόζοντας κατάλληλες πολιτικές καιησημασία και αποτελεσματικότητα τηςμεθοδολογίας Leader. Όμως, η διακήρυξη τουκορκενείχεκαικάποιους περιορισμούς, διότι υποτιμούσετις περιβαλλοντικές ανησυχίες, οι οποίες εξακολούθησαν να περιορίζονται στα γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα και δενανταποκρίνονταν στη μεταβολήτουγενικού οικονομικού και κοινωνικούπλαισίουστηνεε. Στο έργο του Rural Policy Lessons from OECD Countries ο Mario Pezzini ( 3 ) επισημαίνει ότι οιμεταβολές στο χαρακτήρα, το περιεχόμενο και τηδιαχείριση τωνπολιτικών αγροτικής ανάπτυξης σε πολλές χώρες τουοοσατη δεκαετία του 1990 αφορούσαν «τόσο τη μετατόπιση τουκύριου βάρους της πολιτικής όσο και τις προσαρμογέςτωνδομών διακυβέρνησης». Αυτόαφοράκατ εξοχήντην πολιτική αγροτικής ανάπτυξης της ΕΕ, το κύριοβάροςτης οποίας πράγματι μετατοπίστηκε κατά την περίοδο εκείνη από μια τομεακή προςμιαεδαφικήπολιτική προσέγγιση,από την επιδότησητομέων που βρίσκονταν σε παρακμή προς στρατηγικές επενδύσεις,προς τηνανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων καιτηνέμφαση στιςτοπικές ευθύνες καθώς και προςτηναποκέντρωση της εφαρμογής τωνπολιτικών. Η σύνοδος τουευρωπαϊκού Συμβουλίου της Λισσαβόνας (23 και 24 Μαρτίου 2000)αποφάσισετηνεπιδίωξηενός στρατηγικού στόχου για τον21οαιώνα, για τηνανάπτυξητης απασχόλησης, την οικονομική μεταρρύθμιση και τηνκοινωνικήσυνοχή,στοπλαίσιομιας οικονομίας που βασίζεται στη γνώση. Αυτό έπρεπε να επιτευχθεί με την υλοποίηση πολιτικών προσαρμοσμένων στις ανάγκες της κοινωνίας της πληροφορίας και μετηνέρευνα και ανάπτυξη γιατην αύξηση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτομίας. Η σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τουγκέτεμποργκ (15 και 16 Ιουνίου 2001) ενέκρινε μιαστρατηγική της ΕΕ για την αειφόρο ανάπτυξη, η οποία συνεπάγεταιμιασυντονισμένη ανάπτυξη κοινώνπολιτικών για την αντιμετώπιση τωνοικονομικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών διαστάσεων της αειφορίας ( 4 ), με βασικό στόχο τηναειφόρο ανάπτυξη. Το πρόγραμμα δράσης τουγκέτεμποργκ προσέδωσε μιαπεριβαλλοντική διάσταση στη στρατηγική της Λισσαβόνας. Σύμφωνα με αυτά τα δύο προγράμματα δράσης, η ΕΕ οφείλει να δημιουργήσει μιαανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο οικονομίαπουβασίζεται στηγνώση, με ισχυρή κοινωνική διάσταση και υψηλό επίπεδο προ- ( 1 ) Η παραπομπή στο Leaderπεριλαμβάνει καιταleaderi,iiκαι+. ( 2 ) Βλ. επίσης John Bryden From LeaderI to Leader+and beyond theleader axis στο Leader+Magazine, n 6, 2006, σσ.812. ( 3 ) Βλ.International Regional ScienceReview, n 24,January2001, σσ.134-145. ( 4 ) Ικανοποίησητωναναγκών της σημερινής γενιάς χωρίς να υπονομεύονται οι ανάγκες των μελλοντικών γενιών. Leader+ Magazine 7 10 2008
στασίας τουπεριβάλλοντος. Πρέπει επίσης να αναπτύξει την έρευνα καιτηνκαινοτομίαωςβασικήεπένδυσηγιατομέλλον. ή να διατηρηθεί μια ισχυρή βάση απασχόλησης στις απομακρυσμένες ή περιφερειακές περιοχές. Η επινόησητου Leader+ έγινεκατά τιςσυζητήσεις του 1998/1999 για το πρόγραμμα δράσης 2000, και για το λόγο αυτό, μόνο η εφαρμογή του Leader+ συμβάλλει στην επίτευξητων στόχων της Λισσαβόνας καιτουγκέτεμποργκ. Η στρατηγική της Λισσαβόνας και η αύξηση της ανταγωνιστικότητας μέσω της ανάπτυξης και της απασχόλησης Η συνεχιζόμενη παγκοσμιοποίηση έχει σαν αποτέλεσμα τηναύξηση των εμπορικών συναλλαγών σε όλο τον κόσμο, την εισαγωγή περισσότερων ξένων προϊόντων στην ευρωπαϊκή αγορά και, ευτυχώς, περισσότερων ευρωπαϊκώνπροϊόντων στην παγκόσμια αγορά. Κάθεευρωπαϊκή επιχείρηση πρέπει να βρει τον τρόπο να προσαρμοσθεί στη νέαπαγκόσμιαπραγματικότητα. Οιμικροεπιχειρήσεις, οιμικρομεσαίες επιχειρήσεις και οι φορείς παροχής υπηρεσιών πρέπει να εξετάσουν τις προοπτικές ανάπτυξής τους μέσα από την καινοτομία και την εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων. Ορισμένες πολιτικές της ΕΕ μπορούν να διαθέσουν τα απαραίτητα μέσα γι αυτό τοσκοπό. Πρόσφατες ακαδημαϊκές συζητήσεις σχετικά με τον τρόπο προσέγγισης της πολιτικής της ΕΕ για τηναγροτική ανάπτυξη και τηνεφαρμογή της, ιδίως μέσω της πρωτοβουλίας Leader, δείχνουνότι η ικανότητα οποιασδήποτε περιοχής να αφομοιώσει τις διαδικασίες οικονομικής ανάπτυξης που έχουνόλο και περισσότερο παγκόσμια διάσταση έγκειται σε περιφερειακά, κοινωνικά, πολιτισμικά και θεσμικά μέσα και μορφές στήριξης. Με βάση αυτές τις προσεγγίσεις, οι ικανοποιητικές επιδόσεις μεμονωμένων φορέων δεν αρκούν για να υπάρξει σταθερή επιτυχία στοντομέα της καινοτομίας,αλλά η οικονομική ανάπτυξη διευκολύνεται με τη δικτύωση και διάδραση ανάμεσα σε ένα πλήθος φορέων οι οποίοι εκπροσωπούν τις επιχειρήσεις και τοπικούς φορείς. Με βάση μιαεδαφική προσέγγιση, ο αγροτικός χώρος γίνεται αντιληπτός ως μιαεδαφική ενότητα με μια τοπική ή περιφερειακή οικονομία η οποία περιλαμβάνει τους τομείς της γεωργίας, της βιομηχανίας και τωνυπηρεσιών. Οι αγροτικές περιοχές δεν μπορούν να θεωρούνται μια ενιαία εδαφική οντότητα. Πολλές απόαυτές απολαμβάνουν τησχετικά ευνοϊκή κατάσταση στην Ευρώπη, η οποία συνδέεται κυρίως με την γεωγραφική τους εγγύτητα με μεγάλα αστικά κέντρα από την οποία ωφελούνται άμεσα. Άλλες ευρωπαϊκές περιοχές εξακολουθούν να είναι εκτεθειμένες στους κινδύνους της βιομηχανικής ύφεσης που συνδέονται με ειδικές οικονομικές καταστάσεις και προκαλούνται κυρίως από το κλείσιμο μιας μεγάλης επιχείρησης. Τα φαινόμενα αυτά τις περισσότερες φορές συνδέονται με τη διαδικασίατης παγκοσμιοποίησης και υπάρχουν πολλάπρόσφαταπαραδείγματα στους τομείς της κλωστοϋφαντουργίας και της αυτοκινητοβιομηχανίας ή της βαριάς βιομηχανίας. Ορισμένες περιοχές οφείλουν επίσης να αντιμετωπίσουν ορισμένους γεωγραφικούς περιορισμούς που σήμερα τις εμποδίσουνναέχουν πρόσβαση στουςπόρους που είναι απαραίτητοι γιατηναύξηση της ανταγωνιστικότητάς τους.οι αναπτυξιακές προκλήσεις είναι, συνεπώς, μεγαλύτερες όταν καταβάλλεται προσπάθειαναδημιουργηθεί Η ανάπτυξη της απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές είναι στενά συνδεδεμένη με τηνανάπτυξη της παραγωγικής βάσης της περιφερειακής οικονομίας.εφόσον ηγεωργία δεν αποτελεί πλέον την κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης της υπαίθρου, η πολιτικήαγροτικής ανάπτυξης πρέπει να επικεντρωθεί άμεσα στηνανάπτυξητης απασχόλησης σε μη γεωργικές δραστηριότητες και να λαμβάνει υπόψη ταυτόχρονα την ανάγκη για συμμετοχή των γεωργών στις πολυτομεακές στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης. Πράγματι, το Leader στηρίζει τη δημιουργία μικροεπιχειρήσεων, μικρομεσαίων επιχειρήσεων(μμε) και τηνπρόσβαση στις τεχνολογίες της πληροφόρησης και επικοινωνίας (ΤΠΕ). Το γενικό συμπέρασμα από τις περιπτωσιολογικές μελέτες που αναλύονται στοσχέδιοruremplo πουεκπόνησαν οι Ida Terluin και Jaap Post ( 5 ) είναι ότι οι φορείς που έχουν την ικανότητα(γνώση,δεξιότητες και τη σωστή στάση) είναι ο πιο ουσιαστικός και καθοριστικός παράγονταςγια τηδημιουργία θέσεων απασχόλησης.είναι πολλά τα έργα του Leader+ που αναδεικνύουν το ρόλο των τοπικών παραγόντων σε αυτό τον τομέα. Το μεγάλο φάσμα των τροφίμων καιτα πρώιμα προϊόντα με προστιθέμενη αξία δημιουργούν σημαντικές ευκαιρίες απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές και έχουν καθοριστική σημασία για τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης σε αυτές. Ένα πρόγραμμα Leader «μικρών επιχειρήσεων τροφίμων» στην Ιρλανδία συνέβαλε σημαντικά στην τρέχουσα ανάπτυξη καιμεγέθυνση αυτού του τομέα, σύμφωνα με τη συντονίστριά του Isobel Fletcher ( 6 ). Στηνπεριοχή Ardèche της Γαλλίας, δύο ΟΤΔ συνεργάζονταιγιατη δημιουργίαθέσεωναπασχόλησης μέσω της ανάπτυξης της θρησκευτικής τους κληρονομιάς. Η στρατηγική της Λισσαβόνας εστιάζεται, μεταξύάλλων, και στη βελτίωση της εκπαίδευσης και κατάρτισης, στους τομείς της έρευνας και ανάπτυξης και στη δημιουργία μιας κοινωνίας «που βασίζεται στη γνώση». Για να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες ανάπτυξης και απασχόλησης απαιτούνταιεπενδύσεις στο ανθρώπινο κεφάλαιο και σε δεξιότητες. Μια μεταβαλλόμενη αγορά εργασίας απαιτεί προσαρμογή του εργατικού δυναμικού. Η αναβάθμισητου επιπέδου εκπαίδευσης, ηενίσχυση τηςεγγενούςεπιχειρηματικότηταςμεέμφασηστουςτοπικούςφυσικούς και πολιτισμικούς πόρους και η αναβάθμιση τωνδεξιοτήτων του υφιστάμενου εργατικού δυναμικούαποτελούν βασικά στοιχεία της διαδικασίαςμετασχηματισμού τωνπαραδοσιακών βάσεων της οικονομίας σε ένα περιβάλλον γνώσης με κινητήρια δύναμη τον τομέα των υπηρεσιών. Πράγματι, το Leader+ προσφέρει πολλάπαραδείγματα χρηματοδότησης της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της διά βίου μάθησης. Τα προγράμματα κατάρτισης με τίτλο «Γυναίκες σε ηγετικές θέσεις» στην περιοχή North Corkκαιτουνοτιοδυτικού Limerick δείχνουν με τον καλύτερο τρόπο την επίπτωση της ενίσχυσης που παρέχει το Leader στις γυναίκες τωναγροτικώνπεριοχών στηνπροσπάθειά τους να βρουν εργασία( 7 ). ( 5 ) Agricultural EconomicsResearch Institute, LEI-DLO, TheHague, 1999. ( 6 ) Βλ.Irish LeaderSupport Unit Newsletter, Winter2006, σ.8. ( 7 ) Leader+ Magazine αριθ. 2, 2005, σ.40. Leader+ Magazine 8 10 2008
Σε σχέσημετα«αρχικά κύρια συμπεράσματα του προγράμματος Leader+» ( 8 ), μόνο το 11 %περίπου του συνόλου των επιλεγέντων έργωνleader+ (2003) αφορά κάποιααπό τις προτεραιότητεςτου Leader+ όσον αφοράτη «χρήση της νέας τεχνογνωσίας και των νέωντεχνολογιών» που συνδέονταιμετηνπληροφόρηση, την επικοινωνία, την τηλεμάθηση και τηνκατάρτιση, τη διαχείριση τουπεριβάλλοντος, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, τις ανανεώσιμες μορφές ενεργείας, τη μεταποίηση προϊόντων γεωργίας και αλιείας καιτην παραγωγή εναλλακτικών προϊόντων καιτηβιοτεχνολογία. Το Leader+ project@cerca, μια καινοτόμος περιφερειακή προσέγγιση για μιαπεριεκτική στρατηγική ΤΠΕ στην Ανδαλουσία είναι ένα τέλειο παράδειγμα βελτίωσης της ποιότητας ζωής του αγροτικού πληθυσμού της Ανδαλουσίας, με τηνπροώθηση της χρησιμοποίησης νέων τεχνολογιών( 9 ). Ένα άλλο παράδειγμα είναι οσυντονισμόςαπό μια ομάδα Leader+ στο βόρειο Λουξεμβούργο των «Internet homes» (σπίτια τουδιαδικτύου)σεκάθε δήμο( 10 ). Ορισμένα φινλανδικά έργα ασχολούνταιμετηνέα τεχνολογία για τον καθαρισμό του χιονιού από τους δρόμους και για την επεξεργασία των γεωργικών αποβλήτων. Το πρόγραμμα δράσης τουγκέτεμποργκ καιτοπεριβάλλον Η ενσωμάτωσητου«περιβάλλοντος» σε όλουςτουςσυναφείςτομείς της κοινοτικής πολιτικής αποτελεί τη βασική απαίτηση τωνσυμπερασμάτων της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τουγκέτεμποργκ. Οι καταναλωτές απαιτούν ολοένα και περισσότερο να παράγονται ασφαλήτρόφιμα από εκμεταλλεύσεις που εφαρμόζουν φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους παραγωγής, οι οποίες παρέχουν ταυτόχρονα ένα «δημόσιο αγαθό» προς όφελος της βιοποικιλότητας, της αναβάθμισης του τοπίου, τηςμείωσης τηςρύπανσης των υπογείων υδάτων, της βελτίωσης της διαχείρισης των υδάτινωνπόρωνκαιτης μείωσης των εκπομπώνco 2.Αυτόείναι οικονομικά εφικτό με τη λήψη γεωργοπεριβαλλοντικών μέτρων στο πλαίσιο της ΚΓΠ. Αυτό δείχνει ότι οι περιβαλλοντικές ανησυχίες εξακολουθούν να περιορίζονται σεμεγάλο βαθμό στο πλαίσιο γεωργοπεριβαλλοντικών μέτρων και δεν συνδέεται με ολόκληρη την ύπαιθρο και με όλες τις δραστηριότητες που ασκούνται σε αυτήν. Όμως, παρ όλα αυτά, ορισμένα έργα Leader+ αφορούν το περιβάλλον. Ένα από τα σημαντικότερα έργα του Leader+ είναιτα«ζωντανά τοπία» στο νησί Wight, που ενισχύει εργοδότες σε αγροτικές περιοχές να δημιουργούν φιλικότερεςγια τοπεριβάλλον ευκαιρίες απασχόλησης. Το διαπεριφερειακό έργο Leader+ Sense of Place (αίσθηση τουτόπου), στη βόρεια Αγγλία, ενώνει τους κατοίκουςτης περιοχής να εντοπίσουν τηναξία τηςτοπικής τους κληρονομιάς, του πολιτισμού και τουτοπίουτους και να εξετάσουν με ποιουςτρόπους θα αξιοποιήσουν από κοινού αυτά τα στοιχεία και να τα βελτιώσουν προς όφελος ολόκληρης της κοινότητας ( 11 ). Όσοναφοράτις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, ηβαυαρία είναι πρωτοπόρος στηνπαραγωγή βιοντίζελ από κραμβέλαιο ( 12 ). Η αύξηση της παραγωγής βιομάζας και ανανεώσιμης ενέργειας δεν είναιευεργετικήμόνο από τηνάποψη τηςμείωσης τωναερίων του θερμοκηπίου,αλλά δημιουργείκαινέες ευκαιρίες απασχόλησης στις αγροτικές περιοχές.καισεαυτή τηνπερίπτωση,όμως,η«περιβαλλοντική» δράσηεντάσσεται πολύ περισσότεροστην ΚΓΠπαρά στο Leader, όπως συμβαίνει π.χ. με τη χρηματοδότησητωνγεωργών οι οποίοι παράγουν ενεργειακά φυτά. Ορισμένα συμπεράσματα Παρά τη μάλλον περιορισμένη χρήση κεφαλαίων για ένα από τα θέματαστρατηγικής προτεραιότηταςτουleader+ «Η νέα τεχνογνωσία και ηνέατεχνολογία», ηεικόνα πουleader+ στην προώθησητης στρατηγικής της Λισσαβόνας είναι γενικάθετική. Η συνεισφορά του στο πρόγραμμα δράσης του Γκέτεμποργκ προέρχεται κυρίως από την ΚΓΠ καιταμέτρααγροτικής ανάπτυξης. Συνεπώς,πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι αγροτικές περιοχές καθώς και οι απαιτήσεις της Λισσαβόνας και τουγκέτεμποργκ συχνά υπερβαίνουν το πεδίο εφαρμογήςτουleader καιτουκανονισμού για τηναγροτική ανάπτυξη και, κατά συνέπεια, πρέπει να καταβληθούν κοινές προσπάθειες από διαφορετικά ταμεία. Ο συντονισμός σε περιφερειακό επίπεδο ανάμεσα στουςφορείς της πολιτικής για την αγροτική ανάπτυξη καιτης περιφερειακής πολιτικής έχει καθοριστική σημασία καθώς και οσυντονισμόςμεάλλα μέσα, όπως οι δυνατότητες έρευνας που προσφέρονται από το έβδομο πρόγραμμα-πλαίσιο. Η εμπειρία του Leader δείχνει σαφώς ότι ηεπιτυχία των έργων είναι καιζήτημα καλής διαχείρισης. Χρειαζόμαστε νέους καιευφυείς ανθρώπους που θα αναλάβουν καθήκοντα καθοδήγησης και αυτοί πρέπει να βρίσκονται στις περισσότερο ευαίσθητες περιοχές. Η ένταξη στον κεντρικό προγραμματισμό όλων των στοιχείων τηςμεθόδου Leader(προσέγγισηεκτωνκάτωπροςταάνω,εδαφικήκαιολοκληρωμένη προσέγγιση, εταιρική σχέση ) διευκολύνει τηναντιμετώπιση της μεγάλης πολυμορφίαςστηνεε-27,αλλά δενπρέπει να έχει σαν αποτέλεσμα την απώλεια των πολλών άριστων καιμεεξαιρετικά κίνητρα συντονιστών καιτοπικώνδιαχειριστών του Leader. Μετά από μία δεκαετία, οι «δέκα εντολές»της διακήρυξης του Κορκ εξακολουθούν να είναι επίκαιρες. Στοχεύουν στη δημιουργία μιας ζωντανής και υγιούς υπαίθρου με τη χρησιμοποίηση ενός συνόλου απλών και διαφανών μέσων για τη γεωργία, το περιβάλλον, τη δημιουργίααπασχόλησης, την οικονομικήμεγέθυνση και αειφόρο ανάπτυξητωναγροτικώνπεριοχών. Αυτάαποτελούν τη βάσημιας εδαφικής προσέγγισης η οποία δεν συμβάλλει μόνοστηνανάπτυξη της τεράστιας εδαφικής πολυμορφίας,αλλά ταυτόχρονα και στη διατήρηση της συνοχής της ΕΕ. Όλααυτάεπιτυγχάνονται μετη συμμετοχή τωντοπικώνφορέων και λειτουργούν ως παράδειγμα συμμετοχικής δημοκρατίας σε ευρωπαϊκή κλίμακα. ( 8 ) Ό.π., σσ.6-8. ( 9 ) Ό.π., σ.12. ( 10 ) Ό.π., σ.13. ( 11 ) UKLeader+ Newsletter, Spring 2006, σ.15. ( 12 ) Leader+ Magazine,n 3, 2005, σ.3. Leader+ Magazine 9 10 2008
ΒΕΛΤΙΩΣΗΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣΖΩΗΣ ΣΤΙΣ ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑ Kellerwald: καθιστώνταςεφικτή την επιχειρηματική δραστηριότητα ΗΝΩΜEΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ Επιχειρηματικές ιδέες στη νότια Αγγλία Leader+ Magazine 10 10 2008
ΓΕΡΜΑΝΙΑ Kellerwald: καθιστώντας εφικτή την επιχειρηματική δραστηριότητα Γιανααναβαθμίσει τηνπεριοχήτης, η ΟΤΔ Kellerwald-Edersee του Leader+ συνέβαλε στη δημιουργία ελπιδοφόρων νέων επιχειρήσεων και εταιρικών σχέσεωνμε άλλες περιφερειακές επιχειρήσεις Βασίζεται στο άρθρο Lisa Küpper, υπεύθυνης ΟΤΔ, και της IsabellFriess, της γερμανικής μονάδας εθνικού δικτύου. Εισαγωγή Οι τομείς της γεωργίας και της δασοκομίας ήταν γιαπολλούς αιώνες οι κύριες πηγές απασχόλησης της περιοχής Kellerwald-Edersee. Όμως, από τη δεκαετία του 1960, όλο και περισσότεροι γεωργοί εγκαταλείπουν τη γεωργική παραγωγή με αποτέλεσμα, σε ορισμένα μέρη της περιοχής, ελάχιστοιμόνο να ασκούν πλέον τη γεωργική δραστηριότητα ως βασική απασχόλησή τους.αυτόσημαίνει ότι σε πολλές περιοχές η ποιότητα ζωής έχει επηρεαστεί σημαντικά από τηναπώλεια υπηρεσιών, ιδίωςτραπεζών, ταχυδρομείων, σουπερμάρκετ και δημόσιων μεταφορικών μέσων κ.λπ. Κατά συνέπεια, πολλοί νέοι, κυρίως αυτοί που διαθέτουν καλό επίπεδο εκπαίδευσης, εγκαταλείπουν τηνπεριοχήτους,επειδή δεν υπάρχουνπροοπτικές εργασίας, με αποτέλεσμα ναπαρατηρείται γήρανση του πληθυσμού. Στο πλαίσιο της στρατηγικής της γιατην τοπική ανάπτυξη, η ΟΤΔ επέλεξε ως κεντρικό θέμα της δραστηριότητάς της την «Προώθηση περιφερειακών κύκλων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων». Η προσπάθειααυτή περιλαμβάνει τηνπροώθησηκαικαθοδήγηση των δημιουργών νέωνεπιχειρήσεων. Οι χειροτεχνικές τέχνες αποτελούν μία από τις σημαντικότερες οικονομικές δραστηριότητες της περιοχής, ιδίως γιατις μικρές επιχειρήσεις που έχουν μέχρι πέντε απασχολούμενους. Στήριξη από τοστάδιοτης ενημέρωσης... Γιαναπετύχει τους βασικούς στόχους της «προώθησης περιφερειακών κύκλων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων» στηνπεριοχή, η ομάδα τοπικής δράσης (ΟΤΔ) κατέστρωσε πολύ έγκαιρα ένα συνολικό σχέδιο δημοσίων σχέσεων. Το πνεύμα του Leader+ παρουσιάστηκεεπανειλημμένα στον τοπικό τύπο ηοτδ ενημέρωνετακτικά τους πολίτες γιατις υπάρχουσες ευκαιρίες χρηματοδότησης και υπέβαλε χωριστά σχέδια, τα οποίαπεριλάμβαναν καιεπιχειρηματικά μέτρα, με πρόβλεψη χωριστού ποσού για κάθε σχέδιο. Για καλύτερη ενημέρωση, διανεμήθηκαν σε όλους τουςενδιαφερόμενους δύο φυλλάδια (ένα από την ΟΤΔκαιένα απόόλες τις ομάδες Leader+ τηςέσσης). Έγινανπολλές συνεδριάσεις όπου παρουσιάστηκαν στις περισσότερεςτοπικές αρχές οι διαθέσιμες ευκαιρίες χρηματοδότησης για τη σύστασηεπιχειρήσεων. μέχρι την ολοκλήρωση τουσχεδιασμού Όταν διατυπωθεί μιαιδέα για τη δημιουργία μιαςεπιχείρησης,ακολουθείται διαδικασία στήριξης με τακτικές συνεδριάσεις στις οποίες συμμετέχουν οι εμπνευστές της ιδέας και ηοτδ, γιαναεξεταστούν όλες οι πτυχές του σχεδίου. Το «Κέντρο οικονομικού εξορθολογισμού και καινοτομίας» της περιφέρειας της Έσσης έχει βασικό ρόλο Leader+ Magazine 11 10 2008
Κοπή οπλών Έναςέμπειροςελαιοχρωματιστής και λουστραδόρος, ο Robertvan Raemdonck, έμεινε άνεργος το2003, όταν έκλεισε ηεπιχείρηση όπου εργαζόταν. Βλέποντας ότι είχεελάχιστες δυνατότητες να βρει δουλειά στο επάγγελμά του, αναζήτησε νέες προοπτικές. Σκέφτηκε να εργαστεί ως κόπτης οπλών ζώων σε κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις. Αυτή ηγεωργική περιοχή μεμεγάλη παράδοση στην εκτροφή βοοειδών χρειαζόταν έναν επαγγελματίαπουθα μπορούσε να εξετάζει και να φροντίζει ταζώα. Δεν υπήρχε λοιπόν τέτοιος επαγγελματίας στηνπεριοχή καιηγειτονική πόλη απείχε περίπου 70 km. Γενικά, όσοι ασχολούνται στη χώρα ως κόπτες οπλών ζώων επισκέπτονται τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις μόνο εάν αυτές διαθέτουν έναν ελάχιστο αριθμό ζώωνπουχρειάζονται φροντίδα. Έτσι, ήταν σχεδόν αδύνατο για τιςμικρότερεςεπιχειρήσεις να εξασφαλίσουν γρήγορη εξυπηρέτηση και κατάλληλη φροντίδα των ζώων. Λαμβάνονταςενίσχυση3000 EURαπό το Leader+, ο φορέας του έργου αγόρασεμιαμηχανή κοπής οπλών και άλλο εξοπλισμό. Όντας γιοςκτηνοτρόφου, διέθετε τις απαραίτητες γνώσεις και το υπόβαθρο και απέκτησετηναπαιτούμενητεχνογνωσία με πρόσθετη κατάρτιση και έλαβετηναπαραίτητη πιστοποίηση. Σήμερα, η επιχείρηση λειτουργεί σε πλήρη παραγωγικήικανότητα. Χάρη στη στενή συνεργασίαανάμεσα στιςγεωργικές επιχειρήσεις καιτις παραδοσιακές βιοτεχνίες, το έργοσυμβάλλει ταυτόχρονα στηνπροώθησηπεριφερειακών κύκλων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. Επιστροφή στα παλιά οικοδομικά υλικά σε αυτή τη διαδικασία. Οιμελλοντικοί επιχειρηματίες έχουν τη δυνατότητα ναπαρακολουθήσουν σεμινάρια και να παρουσιάσουν στο Κέντρο το πρώτο επιχειρηματικό τους σχέδιο και, εάν αυτό είναι έτοιμο για υλοποίηση, τότε η ΤράπεζαΕπενδύσεωντης Έσσης αναλαμβάνει να επανεξετάσει το επιχειρηματικό τους σχέδιο. Futterland: προϊόντα για την αγορά των μικρών ζώων Από το 2002, το πρόγραμμα της περιοχής Leader+ Kellerwald-Edersee στήριξε 15 επιχειρηματικά σχέδια. Ένα από αυτά ήταν το«futterland»: προϊόντα για την αγοράτωνμικρών ζώων. Πριν από δύο χρόνια, ο φορέας του έργου επέστρεψε στη γενέτειρά του την Έσση έχοντας ήδη στο νουτουένα σχέδιο για τη δημιουργία μιαςμονάδαςμεταποίησης για την παραγωγή προϊόντων για μικρά ζώα. Τοοικογενειακό αγρόκτημα με τις άδειες αποθήκες ταίριαζε απόλυτα στα σχέδιά του με χρηματοδότηση 5 000 EUR από το Leader+ επέκτεινε και μετέτρεψε τις αποθήκες σε μονάδα παραγωγής. Οι προοπτικές αγοράς ήταν ευνοϊκές και το επιχειρηματικό ρίσκο ελάχιστο η σημερινή επιτυχία απέδειξε ότι ο επιχειρηματίας είχε δίκιο. Το Futterland συσκευάζει προϊόντα πρωτογενούςγεωργικής παραγωγής,όπωςσανό καιάχυρο (κατάλληλα για τελικούς χρήστες) και στη συνέχεια τα παραδίδει σε μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις (συμπεριλαμβανομένου ενός αγοραστή χονδρικής). Με αυτή τη δραστηριότητα, η επιχείρηση προσφέρει μιαθέσηπλήρους απασχόλησης και έξι θέσεις μερικής απασχόλησης. Η άργιλος και τοχρώμα (Lehm und Farbe) χρησιμοποιούνται ως φιλικά προςτοπεριβάλλον οικοδομικά υλικά, μέθοδοι κατασκευής και υγιεινής διαβίωσης. Η εν λόγω επιχείρηση παρέχει εναλλακτικές μεθόδους κατασκευής που χρησιμοποιούν φυσικά οικοδομικά υλικά, όπως:άργιλος αντί για γύψο, φυσικό και ανόργανο χρώμα καθώς και ασφαλή υλικά επένδυσης δαπέδουκαιγύψο.ηάργιλος δεν είναι μόνο ένα από τα παλιότερα αλλά και ένα από τα πλέον φυσικά οικοδομικά υλικά με εντυπωσιακές βιολογικές ιδιότητες. Ο οικολογικός χαρακτήρας της επιχείρησης απευθύνεται πρωτίστως σε κατασκευαστικές επιχειρήσεις με περιβαλλοντική συνείδηση (ο αριθμός τωνοποίωναυξάνεται συνεχώς). Με ενίσχυση5000 EURαπό το Leader+, ένας σιτοβολώναςμετατράπηκε σε αποθήκη οικοδομικών υλικών και, στις αρχές του 2003, αυτή η νέα επιχείρηση δημιούργησε τέσσερις νέες θέσεις εργασίας. Το βιβλίο παραγγελιών τηςεπιχείρησης είναιικανοποιητικό, ακόμα και σεμια περίοδο που ο κλάδος τωνκατασκευώνδενδιανύει γενικά την καλύτερη περίοδο. Η επιτυχίααυτή οφείλεται και στη συνεργασία με άλλους τεχνίτες της περιοχής, εφόσον η δικτύωση συνέβαλε στη δημιουργίαθέσεωναπασχόλησης. Η αγορά τροφίμων βασίζεται στα τοπικά προϊόντα Διάφοροι «παραδοσιακοί τρόποι» συνέβαλαν επίσης στη δημιουργία απασχόλησης στο Kellerwald! Πάει καιρός πουυπήρχε σουπερμάρκετ στο Waldeck.Όμως,όταν έμεινε άνεργος λόγω της χρεωκοπίας Leader+ Magazine 12 10 2008
Kellerwald: καθιστώνταςεφικτή την επιχειρηματική δραστηριότητα Κράτοςμέλος: Γερμανία Περιφέρεια: Hessen Ονομασία της ΟΤΔ: Kellerwald-Edersee e.v. Πληθυσμός: 57 651 κάτοικοι Έκταση: 740km 2 Συνολικό κόστοςέργου: 695000 EUR ΕΕ: 139000 EUR Άλλα δημόσια κονδύλια: 139000 EUR Ιδιωτικόςτομέας: 417000 EUR Περίοδοςεπιλεξιμότητας: 2002 2006 Όνομα υπευθύνου επικοινωνίας: Lisa Küpper Διεύθυνση: Laustr.8,34537 Bad Wildungen Τηλ.: (49-5621)969 46 20 Φαξ: (49-5621)969 46 23 E-mail: lisa.kuepper@kellerwaldverein.de Internet: www.kellerwaldverein.de του εργοδότη του, ο Claus-PeterBetzerαποφάσισεμαζίμε τη σύζυγό του να ανοίξουνπαντοπωλείο. Η δραστηριότητά τουςεστιάζεται στην προσφορά τοπικών προϊόντων και τοleader+ χορήγησε ενίσχυση 11 000 EUR για την κάλυψη τουκόστουςανακαίνισης του καταστήματος,τηναγοράνέωνψυγείων, ραφιών καιταμειακών μηχανών. Το έργο συνέβαλε στη δημιουργία δύο θέσεων πλήρους απασχόλησης και αρκετώνθέσεωνμερικής απασχόλησης. Το κατάστημα είναι αυτοσυντηρούμενο, διότι δεν υπάρχουν άλλα καταστήματα στην περιοχή (1 400 κάτοικοι). Μια προτεραιότητα για το μέλλον είναι να αναπτυχθεί συνεργασία με παραγωγούς που διαθέτουν οι ίδιοι τα προϊόντα τους στην αγορά. Γι αυτό τοσκοπό,αναπτύσσεται στο πλαίσιο του έργου ένα σχέδιο εμπορίαςτοπικώνπροϊόντων. Η μεγαλύτερη επιτυχία: δημιουργίαπολλώνθέσεων απασχόλησης Πέρα από αυτέςτις τέσσεριςεπιχειρήσεις, υπάρχουν πολύ περισσότερες νέες επιχειρήσεις στηνπεριοχή Kellerwald-Edersee, αν και δεν ενισχύονται όλες από το Leader+. Έχουν δημιουργηθεί πολλές θέσεις απασχόλησης με τη βοήθεια του προγράμματος αγροτοτουρισμού, όπως ξενοδοχεία, καφέ σε αγροκτήματα, εγκαταστάσεις ιππασίας, τουριστικά καταλύματα σε αγροκτήματα καιμιαθερινή διαδρομή με έλκηθρο, τα οποία δεν προσελκύουν μόνο τουρίστες αλλά και δημιουργούν θέσεις απασχόλησης. Την τελευταία δεκαετία διατέθηκαν ενισχύσεις περίπου 6,1 εκατ. EUR στην περιοχή Kellerwald-Edersee, οι οποίες με τη σειρά τους παρήγαγαν επενδύσεις ύψους 15,3 εκατ.eur. Υλοποιούνται περίπου 200 έργα, σεμεγάλο βαθμό με δημόσια κονδύλια, καιμέχρι σήμερα έχουν δημιουργηθεί 155νέες θέσεις απασχόλησης με ένα φάσμαπαρόμοιων δράσεων. Οι φωτογραφίες διατέθηκαν από την γερμανική μονάδαεμψύχωσης δικτύου. Leader+ Magazine 13 10 2008
ΗΝΩΜEΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ Επιχειρηματικές ιδέες στη νότια Αγγλία Δύο ΟΤΔ ενώνουν τις δυνάμεις τους για την εξεύρεση λύσεων στακοινά προβλήματα και τη χρηματοδότησηέργωνπου δημιουργούν σταθερές θέσεις απασχόλησης και βελτιώνουν τηνποιότητα ζωής Εισαγωγή Δύο γειτονικές ομάδες δράσης (ΟΤΔ)πουτις χωρίζει μιαλωρίδανερούμε την ονομασία Solent, οι ομάδες New Forest και the Isle of Wight, συνεργάζονται σε πολλά έργα πουαποσκοπούν στην αναβάθμισητουπεριβάλλοντος και στη βελτίωσητης ποιότηταςζωής των κατοίκων της περιοχής. Τα τελευταίαχρόνια η πρακτικήτης βόσκησης πόνεϊ (commoning)( 1 ) στο NewForest υποβαθμίζεται συνεχώςσε οριακής σημασίας οικονομική δραστηριότητα. Παρομοίως, η αγροτική οικονομία της νήσου Wightπλήττεται από τηναπομόνωση: την επίπτωσητης αύξησης του μεταφορικού κόστους προς και από το νησί καιταπρόσθετα έξοδα για τη στήριξη τωνυπηρεσιών μιας μικρής κοινότητας. Με τη στήριξητουπεριφερειακού Συμβουλίου του NewForest καιτης IsleofWight Economic Partnership, οι δύοομάδες Leader+ αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν το ζήτημα της απομόνωσης της υπαίθρου αναζητώντας κίνητρα για τηνανάπτυξημικρών επιχειρήσεωνπου θεωρούνταιραχοκοκαλιά τωναγροτικών οικονομιών. Ο νεότερος εθνικός δρυμός της Αγγλίας, το New Forest, είναι το τελευταίο μεσαιωνικό τοπίο που σώζεται στην πεδινήαγγλία. Είναι ένα ψηφιδωτό με χερσότοπους και δημόσιες εκτάσεις, παλιά ( 1 ) Το Commoningαναφέρεται στηνπρακτικήτης νόμιμης βοσκής πόνεϊ (αλλά και βοοειδών, χοίρων, όνων και προβάτων) στις βασιλικές εκτάσεις καιτις όμορες δημόσιεςεκτάσεις του NewForest στο Hampshire και ασκείται από τους NewForestCommoners, όπωςτουςαποκαλούν. δάση,κοιλάδες με ρυάκια και ποτάμια, με διάσπαρτες μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις,αγροκτήματα και χωριά. Η περιοχή αυτή δημιουργήθηκε και διατηρείται με τηνπαραδοσιακή πρακτική του commoning. Η μισή περίπου έκταση της νήσου Wightχαρακτηρίζεται ωςπεριοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (AONB). Η περιοχή κατά το μεγαλύτερο μέροςτης εντάσσεται στο πρόγραμμαleader+ ( 2 ) και αποτελείται από μεγάλη ποικιλομορφία του τοπίου: μεγάλοι κρητιδικοί βράχοι, βάλτοι και ποταμόκολποι, λιβάδια με πλούσια βλάστηση, δένδρα και φράκτες από δενδροστοιχίες. Περιλαμβάνει επίσης μιαχαρακτηρισμένη ακτή φυσικής κληρονομιάς (Heritage Coast) ( 3 ). Η σημερινή διαμόρφωση τουεδάφους είναι αποτέλεσμα διαχείρισης της γης για πολλούς αιώνες που συνέβαλε στη δημιουργίααυτούτου τοπίου. Ηενθάρρυνσητωντοπικώνεπιχειρήσεων Και οι δύοομάδες Leader πουσυμμετείχαν στην υλοποίηση αυτού του έργου αποφάσισαν ότι ένα σύστημα μικρών ενισχύσεων θα μπορούσενα ενθαρρύνει την ανάπτυξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ποιος θα ήταν όμως ο καλύτερος τρόπος γιανατοπετύχουν; Η ομάδα του New Forest αποφάσισεότι το δικότουςπρόγραμμα ενισχύσεωνθαβασιζόταν στην ικανότητα των υφιστάμενων επιχειρήσεων, ιδίως αυτών πουπαράγουν τοπικά προϊόντα, ενώηομάδα ( 2 ) Η διαχείρισητουπρογράμματος Leader+της νήσου Wightασκείται από την Isle of Wight Economic Partnership. Μέροςτουπρογράμματος αποσκοπεί στηνανάπτυξη της τοπικής οικονομίας. ( 3 ) Ο χαρακτηρισμός «Ακτή φυσικής κληρονομιάς» (heritage coast) που αποδόθηκε το 1972 είχε στόχο την προστασία της ακτογραμμής ιδιαίτερης φυσικής και περιβαλλοντικής αξίας από τη μη επιθυμητή ανάπτυξη. Leader+ Magazine 14 10 2008
της νήσου Wight έκρινε ότι τοβασικόστοιχείοτηςεπιτυχίαςείναιη δημιουργία νέωνεπιχειρήσεων. Παρέχοντας κίνητρα ενισχύσεων, και οι δύοομάδες μπόρεσαν να προσφέρουν στους δικαιούχους επιχειρηματικήενίσχυση,ηοποίαθεωρήθηκεζωτικήγιατην επιτυχία του προγράμματος. Στοχεύοντας στηναγοράτωνυφιστάμενων επιχειρήσεων, πολλές από τις οποίες χρειάζονταν χρήματαναεπενδύσουν σενέο εξοπλισμό, η ομάδα του New Forest αποφάσισενα χορηγήσει ανώτατη ενίσχυση 7000 EUR. Στη νήσο Wight έκρινανότι και μιαμικρότερη ενίσχυση 700EUR θα ήταν αρκετήγιαναδώσει ώθησηέγκαιρα σε νέεςεπιχειρήσεις,παρέχοντάςτουςταμέσα γιανααγοράσουννέο εξοπλισμό, να διαφημιστούν ή να εγκατασταθούν σε χώρο επιχείρησης αντί να εργάζονται κατ οίκο. Η αξιοποίηση της προσέγγισης εταιρικής σχέσης Δεδομένου ότι τα συστήματα ενισχύσεων έχουν διαφορετικούς στόχους, σε τιθα ωφελούσε αυτό τοδιαπεριφερειακό έργοσυνεργασίας;καιοιδύοομάδες Leader+ ήταν πεπεισμένες ότι η συνεργασία τους θα ισχυροποιούσε κατά πολύ τα συστήματα ενισχύσεών τους. Ένα κοινό έργο θα διευκόλυνε: τηνπεριοδική αξιολόγηση και των δύο μεθόδων υλοποίησης και τηνεπιτυχία της στήριξης των επιχειρήσεων, τη δικτύωση ανάμεσα σε συμβούλουςεπιχειρήσεων και σε τοπικούςεπιχειρηματίες και τηνανταλλαγή βέλτιστωνπρακτικών χωρίςτονκίνδυνο κανενόςγεωγραφικούανταγωνισμού. Ενώ οι σύμβουλοι επιχειρήσεων αξιολογούσαν τα προγράμματά τους σε τακτάδιαστήματα, οι ομάδες Leader+ αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν δύο αξιολογήσεις, την πρώτη μετά από ένα έτος καιτηδεύτερημετηνπεράτωσητουέργου. Η πρώτη αξιολόγηση κατέδειξε σχετική απροθυμία των επιχειρήσεων του NewForestνα ολοκληρώσουν ένα επιχειρηματικό σχέδιο, διότι είχαν ήδη τις δικιές τουςεπιχειρήσεις. Έπρεπε, ωστόσο, ναπαρουσιάσουν ένα ισχυρότερο επιχειρηματικό σχέδιο στοναρμόδιο φορέαχορήγησης της ενίσχυσης και, έτσι, οι περισσότερες επιχειρήσεις που έλαβαν ενίσχυση ευημερούν. Στο νησί Wight, ο φορέας χορήγησης της ενίσχυσης επέμεινεταεπιχειρηματικά σχέδιανααποσκοπούν στη δημιουργία νέων επιχειρήσεων ηπολιτική αυτή φαίνεται ότι απέδωσε, εφόσον το 92 % των επιχειρήσεωνπαραμένουν ενεργέςμετάαπό ένα έτος: τοδιάστημααυτόθεωρείται καθοριστικό και υπερβαίνει τον εθνικό μέσο όρο. Η τελική αξιολόγηση τουέργου θα επιτρέψει μιαακριβέστερη σύγκρισητης συμβολής των δύοσυστημάτων ενίσχυσης στηναύξησητωνεσόδων, εφόσον είναι κατανοητόότι χρειάζεται τουλάχιστον ένα πλήρες έτοςγιαναφανούν οποιαδήποτε κέρδη. Η ποιότητα ζωής και ηαειφόρος ανάπτυξη είναι καθοριστικά στοιχεία καιγιατις δύοομάδες Leader+. ΗΟΤΔ NewForest είχετηνπρονοητικότηταναπροτείνει τη χορήγηση δανείωνπουαποσκοπούν στην προώθησητης αειφόρου διαχείρισης τηςγης καιτωντοπικώνπροϊόντων. Από τηνάλλη, η ΟΤΔ IsleofWighακολούθησεμιαευρύτερη προσέγγιση,από την άποψη ότι χορηγήθηκαν ενισχύσεις για τη δημιουργία νέωνεπιχειρήσεων οι οποίες θεωρείται ότι προσφέρουν μεγαλύτερο φάσμααγροτικών υπηρεσιών και συμβάλλουν στην επάνοδο περισσότερων γυναικών στηναγοράεργασίας. Μετάαπό τα δύο έτη της τριετούς περιόδου υλοποίησης του έργου, το πρόγραμμαleader+ του New Forest συνέβαλε στη δημιουργία ήτηδιατήρηση 54θέσεων απασχόλησης και 14 νέωνπροϊόντων, ενώτοleader+ IsleofWight συνέβαλε στη δημιουργία72νέωνθέσεωναπασχόλησης. Leader+ Magazine 15 10 2008
πουλερικάχάθηκαν εξαιτίαςτωναρπακτικών(κυρίως αλεπούδων). Η επιχείρησηέλαβεενίσχυση1450 EUR για την κατασκευή νέων φρακτών και ορνιθώνων, με στόχο να μειωθούν οι απώλειες ζώων και να επεκταθεί η επιχείρηση. Επιπλέον, οδικαιούχος της ενίσχυσης διαθέτει πλέον επιχειρηματικό σχέδιο και έχει διατηρήσει επαφή με τους συμβούλους της επιχείρησης. και θέσεων εργασίας που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής στις αγροτικές περιοχές Με επταετή εμπειρία ως διακοσμήτρια και ζωγράφος, η Julie Webb διαχειρίζεταιμιανέαεπιχείρηση από τοδιαμέρισμά της.λαμβάνονταςεπιχορήγηση 700EUR από το Leader+, έχει τη δυνατότητανα παραδίδει μαθήματα και σεμινάριααπό τοδιαμέρισμά της στη νήσο Wight ή να επισκέπτεται άλλα μέρη σε αγροτικές περιοχές. Τα μαθήματά της βοηθούν τελείως αρχάριους μεκαμίαδεξιότητα στη ζωγραφικήήτοσχέδιοναπαρουσιάζουν ικανοποιητικά αποτελέσματα. Η Nicola Henshaw είναι ξυλογλύπτρια και χρησιμοποιεί αγγλικά σκληρά ξύλα(κυρίως από τις βελανιδιέςτουnewforest) καιείχεπρόσφατα ολοκληρώσει διάφορα μεγάλα γλυπτά έργα από ξύλο βελανιδιάς του New Forest. Η Nicola χρειαζόταν ένα στεγασμένο χώρο εργασίας καιτοleader+ της χορήγησε χρηματοδότηση γιατη μετατροπή ενός ερειπωμένου συγκροτήματος στάβλων σεεργαστήριο. Δημιουργία θέσεωναπασχόλησης που προωθούν τηναειφόρο ανάπτυξη Η JulieHodgson ασκεί μιανέαδραστηριότητα μαζί με το γιο της σε μια καινοτόμα οικογενειακή επιχείρηση παραγωγής τυριών υψηλής ποιότητας από μη παστεριωμένο γάλα. Λαμβάνοντας επιχορήγηση 700EUR από το Leader+,αυτή η νέα επιχείρηση αγόρασε φόρμες. Η Julie έλαβε επίσης μέρος σε σεμινάριο πρακτικής εργασίας, σε δραστηριότητες δικτύωσης και ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών στο πλαίσιο μιας διαδικασίας αδελφοποίησης με ένανάλλο παραγωγό τυριού στο County Antrim (Βόρεια Ιρλανδία), πουείναι ένα διαφορετικό έργο Leader+. Η Monique Gudgeon ασχολείται μετημεταποίηση κρέατος ελαφιούπουεξασφαλίζει οσύζυγόςτης έχοντας δικαιώματαθήρας. Η ανάθεση της μεταποίησης του κρέατος σε τρίτουςήταν πολύ δαπανηρή και,επιπλέον, είχαναμφιβολίες ως προς τηνποιότητα των προϊόντων. Μεεπιχορήγηση 7000EUR από το Leader+, ηεπιχείρηση μπόρεσε να αγοράσει κινητό εξοπλισμό κρεοπωλείου, γεγονός που της επέτρεψε να επεκτείνει τη δραστηριότητά της και να ελέγχει τηνποιότητα. Η επιχείρηση παραγωγής πουλερικών του SharonJackson εκτρέφει και διαθέτει διάφορα είδη πουλερικών ταπερισσότερα είναι ελεύθερης βοσκής και χρησιμοποιούν παλιούς ορνιθώνες. Πολλά Leader+ Magazine 16 10 2008
Μια θεατρική ομάδα παραδίδει μαθήματα σε σχολεία του νησιού Wight στα οποία οι μαθητές μπορούν να διερευνούν θέματα μέσα από την άσκησητης δραματικής τέχνης. Οι καθηγητές επιλέγουν ελεύθερα οποιοδήποτε θέμα ή αντικείμενο για διερεύνηση και η ομάδακαθοδηγεί τους μαθητές μέσα από τις θεατρικές δραστηριότητες να επιτύχουν τουςμαθησιακούς στόχους και να κατανοήσουν καλύτερα τα ζητήματα. Οι καθηγητές μπορούν να χρησιμοποιούν τα σεμινάριαπρακτικής άσκησης γιαναβελτιώσουν την εμπιστοσύνη καιτοομαδικόπνεύματωνμαθητών τους,νασυμβάλουν στη δημιουργία ενόςευχάριστου εργασιακού περιβάλλοντοςήνα προωθήσουν την έφεσηγιαμάθηση. Το 2005 δεν υπήρχε φούρνος μεφρέσκο ψωμί στην περιοχή West Wight. Πριν ανοίξει δικό του αρτοποιείο και καφέ, ο David Mercer είχε εργαστεί για δεκαέξι χρόνια ως αρτοποιός και διαχειριστής αρτοποιείου μέσα σε ένα σουπερμάρκετ στο Ryde. Όντας κάτοικος της περιοχής και έχονταςστόχο τηναναζωογόνηση τουχωριού, επένδυσε 5600 EUR από δικά του χρήματα για την ανακαίνισητουκαταστήματος. Χρησιμοποίησε επίσης το ποσό των 700EUR της επιχορήγησης για την αγορά εξοπλισμού της κουζίνας. Πρόγραμμα ενίσχυσης αγροτικών επιχειρήσεων Κράτοςμέλος: UK Περιφέρεια: SoutheastEngland Ονομασία των ΟΤΔ: Isleof WightRural ActionZoneaNew Forest Leader+ MAS ISLEOFWIGHT Πληθυσμός: 63 000 κάτοικοι Έκταση: 841km 2 Συνολικό κόστοςέργου: 141 092 EUR ΕΕ: 30 632 EUR Άλλα δημόσια κονδύλα: 55 160 EUR Ιδιωτικόςτομέας: 55 300 EUR Περίοδοςεπιλεξιμότητας: 1/2005 12/2007 NEWFOREST Πληθυσμός: 30 000 κάτοικοι Έκταση: 588km² Συνολικό κόστοςέργου: 406 314 EUR ΕΕ: 101578 EUR Άλλα δημόσια κονδύλα: 93 451 EUR Ιδιωτικόςτομέας: 211 285 EUR Περίοδοςεπιλεξιμότητας: 1/2005 12/2007 Όνομα υπευθύνου επικοινωνίας: Isle of Wight, CarolFlux Διεύθυνση: IWEP, InnovationCentre, Newport, WPO30 5WB, UK Τηλ.: (441983) 53 58 36 E-mail: carol.flux@iwep.com Όνομα υπευθύνου επικοινωνίας: NewForest, SallyIgra Διεύθυνση: NewForestDistrictCouncil,Appletree Court, Lyndhurst Hants SO43 7PA, UK Τηλ.: (4423) 80 28 53 68 E-mail: sally.igra@nfdc.gov.uk Οι φωτογραφίες διατέθηκαν από τη μονάδαεμψύχωσης δικτύου του ΗνωμένουΒασιλείου Leader+ Magazine 17 10 2008
ΠΡΟΣΘΕΤΟΝΤΑΣ ΑΞΙΑ ΣΤΑ ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΔΑΝΙΑ Δανικά τρόφιμα: Έμφαση στην ταυτότητα της περιοχής ΒΕΛΓΙΟ Meetjesland: Ανάπτυξη και στήριξη περιφερειακών προϊόντων Leader+ Magazine 18 10 2008