ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ, ΒΙΟ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. Ομορφοκκλησίας 27, 15122 Μαρούσι Tηλ.: 210 8211940, Fax: 210 8211015 E-mail: info@bio-hellas.gr Web: www.bio-hellas.gr Πιστοποίηση και Επισήμανση Βιολογικών Προϊόντων Χαράλαμπος Φάββας ΒΙΟ Ελλάς- Υπ. Τμήματος R&D
Ευρωπαϊκός Κανονισμός (Καν. 834/07/ΕΚ, Καν. 889/08/ΕΚ) Δραστηριότητες του ΒΙΟ Ελλάς Πρότυπα Ελέγχου/ Πιστοποίησης Προϊόντων BIO Kouzina USDA/NOP Naturland Standards BIO SUISSE Standards KRAV (Σουηδίας) NaTrue (φυσικά και βιολογικά καλλυντικά) DEMETER (Βιοδυναμική γεωργία) Naturland Fair
Πιστοποίηση Συστημάτων Διαχείρισης Ποιότητας ISO 9001:2000 (Πρότυπο για την πιστοποίηση της Διαχείρισης της Ποιότητας) ISO 22000:2005 (Πρότυπο για την πιστοποίηση της Διαχείρισης Ασφάλειας των Τροφίμων) ISO 9001:2008 ISO 22000:2005 IFS (Πρότυπο για την ασφάλεια τροφίμων, από τη Γερμανική & Γαλλική Ένωση Πωλητών (πιστοποίηση μέσω συνεργασίας) BRC (Πρότυπο για την ασφάλεια τροφίμων της βρετανικής Ένωσης Πωλητών Λιανικής) (πιστοποίηση μέσω συνεργασίας) AGRO 2.1 & AGRO 2.2 (Πρότυπα για την πιστοποίηση της Ορθής Γεωργικής Πρακτικής στην Ελλάδα) (πιστοποίηση μέσω συνεργασίας) GLOBAL G.A.P. Πρωτόκολλο για την πιστοποίηση της Ορθής Γεωργικής Πρακτικής (πιστοποίηση μέσω συνεργασίας)
Εντατικοποίηση της Γεωργίας και Κτηνοτροφίας Περιβάλλον ρύπανση επιφανειακών και υπογείων υδάτων διατάραξη οικολογικής ισορροπίας των αγροοικοσυστημάτων υποβάθμιση βιοποικιλότητας εξαφάνιση πολύτιμου γενετικού υλικού φυτών και ζώων εξάντληση φυσικών πόρων (νερό, έδαφος) Καταναλωτής «διατροφικά σκάνδαλα» σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια διοξίνες - ζωοτροφές υπολείμματα ΦΠΠ στα τρόφιμα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα
Σύγχρονος καταναλωτής Ποιότητα Ευαισθητοποίηση σε περιβαλλοντικά θέματα Ασφαλή και υγιεινά τρόφιμα / υψηλής ποιότητας Απαλλαγμένα από κατάλοιπα ΦΠΠ Επιδεικνύουν ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το πώς, πού και από ποιόν παράγονται τα τρόφιμα που φθάνουν καθημερινά στο τραπέζι τους Η ενημέρωση του κοινού για τη σοβαρότητα των ζημιών που έχουν προκληθεί στο περιβάλλον, οδηγούν στην απαίτηση για περισσότερο φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους παραγωγής τροφίμων
Εναλλακτικές Μορφές Γεωργίας Βιολογική Γεωργία Σύστημα παραγωγής που στηρίζεται: Στη χρήση ηπιότερων προς το περιβάλλον μεθόδων φυτοπροστασίας, ζιζανιοκτονίας και λίπανσης Στη μη χρήση αυξητικών ορμονών και γενετικά τροποποιημένων οργανισμών Αντίθετα με τη συμβατική, στη βιολογική γεωργία χρησιμοποιείται ένα φάσμα τεχνικών που βοηθούν τη διατήρηση των οικοσυστημάτων και μειώνουν τη ρύπανση του περιβάλλοντος Πλεονεκτήματα βιολογικής γεωργίας Προστασία του περιβάλλοντος - διατήρηση καθαρότητας επιφανειακών και υπογείων υδάτων διατήρηση οικολογικής ισορροπίας αγροοικοσυστημάτων Προστασία γεωργικών εκτάσεων από την ερημοποίηση & τη διάβρωση του εδάφους Προστασία άγριας πανίδας & χλωρίδας - προώθηση βιοποικιλότητας Δεν επιβαρύνεται η υγεία των καταναλωτών αλλά & των παραγωγών Παράγονται προϊόντα με υψηλή διατροφική αξία Αύξηση της ανταγωνιστικότητας των παραγόμενων προϊόντων Ενίσχυση τοπικών κοινωνιών
Πιστοποίηση των Βιολογικών Προϊόντων Καν. 834/07/ΕΚ, Καν. 889/08/ΕΚ Τι πιστοποιείται? Ζωντανά ή αμεταποίητα γεωργικά προϊόντα Μεταποιημένα γεωργικά προϊόντα για χρήση ως τρόφιμα Ζωοτροφές Το αγενές φυτικό πολλαπλασιαστικό υλικό και οι σπόροι για καλλιέργεια Κάθε επιχείρηση που συμμετέχει στις δραστηριότητες οιουδήποτε σταδίου παραγωγής, παρασκευής και διανομής προϊόντων Τι δεν πιστοποιείται? - Τα μη εκτρεφόμενα ψάρια και θηράματα - Η καλλιέργεια εκτός εδάφους - Επιχειρήσεις μαζικής εστίασης - Μη τρόφιμα (καλλυντικά, υφάσματα κτλ)
Τα βήματα για την πιστοποίηση Αίτηση - ένταξη στο σύστημα πιστοποίησης αναγνωρισμένου Οργανισμού Αρχική (στο 100% των μονάδων) Ετήσια (στο 100% των μονάδων/ τουλάχιστον μια φορά ετησίως) Επιθεώρηση Είδη επιθεώρησης Έκτακτη (τουλάχιστον στο 10% των μονάδων) Δειγματοληψίες- Εργαστηριακές αναλύσεις Χορήγηση Πιστοποιητικού Σήμανση των προϊόντων (χρήση ετικέτας) Διαπιστευμένα εργαστήρια (ΕΛΟΤ ΕΝ ISO / IEC 17025) Έλεγχος στην Αγορά διάρκεια ισχύος το πολύ ενός έτους (ειδική απαίτηση από ΒΙΟ Ελλάς) δυνατότητα Αναστολής ή Ανάκλησης η διατήρησή του προϋποθέτει τη συνεχή τήρηση των απαιτήσεων του συστήματος πιστοποίησης προϊόντων βιολογικής γεωργίας Διάθεση των προϊόντων με σήμα ποιότητας στον καταναλωτή
Η βιολογική γεωργία στην Ελλάδα Παραγωγοί 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 23.429 23.900 23.769 24.057 23.665 21.157 18.415 14.614 9.002 6.642 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 500.000 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 Καλ. εκτάσεις (Ha) 462.618 317.824 326.253 288.255 302.256 309.821 249.488 278.397 213.276 244.457 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Μεταποιητές 1600 1500 1400 1300 1552 1553 1555 1430 1511 2008 2009 2010 2011 2012 Πηγή: www.organic-world.net, Ελληνικό Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων * Τα δεδομένα του 2013 δεν έχουν ακόμα επεξεργαστεί
Πηγή: FIBL & IFOAM: The world of organic Agriculture (2014) 12 Η βιολογική γεωργία στην Ευρωπαϊκή Ένωση Καλλιεργούμενη έκταση Million hectares 10 8 6 4 2 3.7 4.5 5.4 5.8 6.2 6.4 6.8 7.3 7.8 8.3 9.2 10.0 10.5 11.2 0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Εξέλιξη της Αγοράς Billion euros 25 20 15 10 5 11.0 10.2 Europe 12.1 EU 11.2 13.5 12.6 15.3 14.3 17.0 15.9 18.2 17 19.6 18.2 21.5 19.8 22.8 20.9 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Η ευρωπαϊκή αγορά βιολογικών προϊόντων 2012: Περίπου 22,8 δισ. Οι δέκα χώρες της Ευρώπης με τη μεγαλύτερη αγορά βιολογικών προϊόντων Germ any 7.040 France 4.004 United Kingdom Italy Sw itzerland Austria (2010) Spain Sw eden Denm ark Netherlands 1.950 1.885 1.520 1.065 0.998 0.918 0.887 0.791 0 2 4 6 8 Πωλήσεις λιανικής σε δισ. ευρώ Πηγή: FIBL & IFOAM: The world of organic Agriculture (2014)
Η ευρωπαϊκή αγορά βιολογικών προϊόντων Οι δέκα χώρες της Ευρώπης με το μεγαλύτερο μερίδιο κατανάλωσης βιολογικών προϊόντων (έτος 2012) Denm ark 7.6 Austria (2011) Sw itzerland 6.5 6.3 Sw eden 3.9 Germ any Luxem bourg 3.1 3.7 France Netherlands Croatia 2.4 2.3 2.2 Estonia 1.6 0 2 4 6 8 10 Μερίδιο αγοράς (%) Πηγή: FIBL & IFOAM (2014)
Η ευρωπαϊκή αγορά βιολογικών προϊόντων Οι δέκα χώρες της Ευρώπης με τη μεγαλύτερη κατά κεφαλή κατανάλωση βιολογικών προϊόντων (έτος 2012) Sw itzerland 189.2 Denm ark Luxem bourg 143.0 158.6 Liechtenstein Austria 129.0 127.0 Sw eden Germ any 86.0 95.3 France 61.0 Netherlands Norw ay 42.0 47.2 0 50 100 150 200 Ετήσια κατά κεφαλή κατανάλωση (σε ευρώ) Πηγή: FIBL & IFOAM (2014)
Η παγκόσμια αγορά των βιολογικών προϊόντων 2012: Περίπου 47 δισ. Πηγές: Organic Market Report 2014 (Soil Association) Organic Μonitor FiBL
Σήμανση Βιολογικών Προϊόντων Το παλιό Λογότυπο των Βιολογικών Προϊόντων (έως Ιούλιο 2012) Η εναλλακτική πρόταση της ΕΕ
Το πρόβλημα EU organic logo (η αρχική πρόταση) Aldi Süd's organic product logo The Bio-Smiley Ο διαγωνισμός δημιουργίας νέου λογοτύπου
Σήμανση Βιολογικών Προϊόντων Το νέο Λογότυπο Βιολογικών Προϊόντων (από 01/07/2010) Dusan Milenkovic, ο φοιτητής από τη Γερμανία που κέρδισε το 63% των ψήφων για το σχέδιό του, το Euro-leaf logo
Η ετικέτα των βιολογικών προϊόντων EU logo Κωδ. Φορέα Πιστοποίησης Γεωγρ. ενδείξεις Κωδ. Πιστοποίησης GR BIO - 03 Γεωργία ΕΕ ή Γεωργία εκτός ΕΕ ή Γεωργία ΕΕ/εκτός ΕΕ ή Χώρα παραγωγής Προϊόν Βιολογικής Γεωργίας Κ.Π. Α-282518 Προαιρετική Χρήση Logo Φορέα Πιστοποίησης
Η ετικέτα των βιολογικών προϊόντων Το logo EU δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιείται Στα προϊόντα υπό μετατροπή (μεταβατικού σταδίου) Στις ζωοτροφές Ειδικές κατηγορίες προϊόντων (π.χ. περιεκτικότητα κάτω από 95% σε βιολογικά συστατικά, προϊόντα αλιείας με βιολογικά συστατικά)
Βιολογικά Προϊόντα - EU Campaign http://ec.europa.eu/agriculture/organic/index_en.htm
Τα βιολογικά προϊόντα στην αγορά
Ελλάδα Τι και που εξάγεται Βιολογικά προϊόντα που εξάγονται κυρίως : Ελαιόλαδο Ελιές Κηπευτικά Φέτα Οίνος Τσιπούρα λαβράκι Σε χώρες όπως: Ελβετία Ε.Ε. (Αυστρία Γαλλία-Γερμανία Αγγλία) ΗΠΑ Ταϊβάν
Αλλά πρότυπα / σήματα πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων BIO SUISSE Standards (Ελβετία) Naturland Standards (Γερμανία) USDA/ NOP (πλέον ισιδυναμία) KRAV (Σουηδίας) DEMETER (Βιοδυναμική γεωργία)
Πρότυπα πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων - μη τρόφιμα Ιδιωτικά πρότυπα Πιστοποίηση Βιολογικής Μαζικής εστίασης (ιδιωτικό Πρότυπο ΒΙΟ Ελλάς «BIO Kouzina»)
Δημιουργία Ιδιωτικού Πρότυπου Πιστοποίησης BIO Kouzina από το ΒΙΟ Ελλάς Σκοπός Η πιστοποίηση επιχειρήσεων μαζικής εστίασης οι οποίες διαθέτουν γεύματα που έχουν παραχθεί χρησιμοποιώντας ένα ή περισσότερα συστατικά βιολογικής γεωργίας Σε ποιους απευθύνεται Εστιατόρια Ξενοδοχειακές μονάδες Τουριστικά καταλύματα Κυλικεία Επιχειρήσεις Catering Eστιατόρια fast food & take away Σχολεία & Βρεφονηπιακοί Σταθμοί Κατασκηνώσεις Νοσοκομειακά Ιδρύματα & λοιπής φροντίδας Τουριστικά & λοιπά επιβατηγά Πλοία
Η εφαρμογή του BIO Kouzina - Πιστοποιημένες επιχειρήσεις AGRECO BLUE PALACE - BLUE DOOR MANI SONNENLINK ΑΥΛΗ ΑΞΤΕ ΓΛΩΣΣΙΤΣΕΣ ΤΕΑΒ Α.Ε. Εστιατόριο «ΠΙΘΟΣ» Sheraton Sofia Hotel Balkan SA, A Luxury Collection Hotel Costa Navarino ΔΕΙΠΝΟΣΟΦΙΣΤΗΡΙΟΝ ΑΦΟΙ ΤΣΟΥΡΛΑΚΗ ΑΕΞΤΕ ATRIUM
Πιστοποίηση φυσικών και βιολογικών καλλυντικών Πρότυπο NaTrue
Πιστοποίηση φυσικών και βιολογικών καλλυντικών - Πρότυπο NaTrue Τι πιστοποιείται? Καλλυντικά (τελικά προϊόντα, π.χ σαμπουάν, κρέμες, σαπούνια κλπ.) Πρώτες ύλες που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν στη βιομηχανία των καλλυντικών (π.χ. φυσικά εκχυλίσματα, αιθέρια έλαια, επιφανειοδραστικοί παράγοντες κλπ)
Πιστοποίηση φυσικών και βιολογικών καλλυντικών - Πρότυπο NaTrue Φυσικά και βιολογικά καλλυντικά προϊόντα με σήμανση NaΤrue: Βιολογικά και Φυσικά συστατικά Ήπιες μέθοδοι επεξεργασίας Πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον Αυστηροί περιορισμοί ως προς τα μη-φυσικά συστατικά Δεν περιέχουν συνθετικά αρώματα και χρωστικές Δεν περιέχουν προϊόντα προερχόμενα από την κατεργασία πετρελαίου (παραφίνες, PEG, πετροχημικά κ.α.) Δεν περιέχουν σιλικονούχα έλαια ή παράγωγα αυτών Δεν περιέχουν συστατικά που έχουν παραχθεί από η με τη χρήση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών (GMO s) Δεν έχει γίνει χρήση ακτινοβολίας, σε κανένα στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας Δεν έχουν γίνει δοκιμές των προϊόντων σε ζώα
The NATRUE Label Extranet http://www.natrue.org Ένα χρήσιμο εργαλείο marketing
Βιολογική καλλιέργεια και βιολογικά προϊόντα: Οι Δυσκολίες και τα Προβλήματα.. Με την εφαρμογή της βιολογικής καλλιέργειας στη μονάδα του ο επιχειρηματίας δε θα λύσει τα προβλήματα που έχει η επιχείρηση ή η γεωργία εν γένει. Μάλλον θα συναντήσει επιπλέον εμπόδια, όχι όμως αξεπέραστα Θα σηκώσει το βάρος της απόφασης να αλλάξει τις συμβατικές πρακτικές Θα υπάρχει ένα μεταβατικό στάδιο (2-3 χρόνια) στο οποίο μπορεί να έχει μείωση των αποδόσεων του και το προϊόν του δεν θα μπορεί να πουληθεί ως βιολογικό Αναζήτηση συμβουλευτικής στήριξης Αναζήτηση αγορών, δικτύων διανομής Αναζήτηση προμηθευτών Επιπλέον «γραφειοκρατία» «Εξοικείωση» με την έννοια του ελέγχου όλα αυτά έχουν ένα κόστος και απαιτούν κόπο και χρόνο
Ωστόσο Βιολογική γεωργία ως μοχλός ανάπτυξης παραγωγή υψηλής ποιότητας Συγκριτικό πλεονέκτημα. Προστιθέμενη αξία στις επιχειρήσεις και στα παρεχόμενα προϊόντα τους, μέσω της διαφοροποίησης με απώτερο στόχο την αύξηση της ανταγωνιστικότητάς τους Διαφορετική τιμή πώλησης Κατάκτηση νέων εγχώριων και διεθνών αγορών Υιοθέτηση ενός «φιλοπεριβαλλοντικού προφίλ» Συμβολή στην ανάπτυξη του αγροτουρισμού και δημιουργία επισκέψιμων αγροκτημάτων Συμβολή στην προστασία του περιβάλλοντος και την υγεία του παραγωγού και καταναλωτή
Σας ευχαριστώ! Contact Info: Charalampos FAVVAS R&D Manager 27 Omorfokklisias str. 15122 Marousi - Athens TEL: 210 821191 Mob. 6974 633822 W.: www.bio-hellas.gr E.: rd@bio-hellas.gr