Κλινική Άςκηςη ςτη Λογοπαθολογία 1

1 Ελληνική Δημοκρατία Σεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Κλινική Άςκηςη ςτη Λογοπαθολογία 1 Ενότητα 6 : Αναλφοντασ το Λογοπαθολογικό Ιςτορικό Σαφιάδθσ Διονφςιοσ

2 Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ςτο ΣΕΙ Ηπείρου Σμιμα Λογοκεραπείασ Κλινική Άςκηςη ςτη Λογοπαθολογία 1 Ενότητα 6: Αναλφοντασ το Λογοπακολογικό Ιςτορικό. Σαφιάδθσ Διονφςιοσ Εργαςτθριακόσ υνεργάτθσ Ιωάννινα, 2015

Άδειεσ Χρήςησ Σο παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται ςε άδειεσ χριςθσ Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπωσ εικόνεσ, που υπόκειται ςε άλλου τφπου άδειασ χριςθσ, θ άδεια χριςθσ αναφζρεται ρθτϊσ. 3 3

4 Χρηματοδότηςη Σο ζργο υλοποιείται ςτο πλαίςιο του Επιχειρθςιακοφ Προγράμματοσ «Εκπαίδευςη και Δια Βίου Μάθηςη» και ςυγχρθματοδοτείται από τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Σαμείο) και από εκνικοφσ πόρουσ. Σο ζργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα ςτο TEI Ηπείρου» ζχει χρθματοδοτιςει μόνο τθ αναδιαμόρφωςθ του εκπαιδευτικοφ υλικοφ. Σο παρόν εκπαιδευτικό υλικό ζχει αναπτυχκεί ςτα πλαίςια του εκπαιδευτικοφ ζργου του διδάςκοντα.

κοποί ενότητασ Πρωτογενείσ πλθροφορίεσ οι οποίεσ οδθγοφν ςτον ςχεδιαςμό τθσ κλινικι αξιολόγθςθ, τθν διαγνωςτικι εικαςία και πικανι πρόγνωςθ των περιςςοτζρων λογοπακολογικϊν διαταραχϊν ειδικότερα, τθσ άρκρωςθσ, τθσ γλϊςςασ, τθσ φωνισ, και τθσ ροισ. 5 5

Περιεχόμενα ενότητασ Φυλλάδιο Καταγραφισ Ιςτορικοφ Πλθροφορίεσ Παίρνοντασ υνζντευξθ Ερωτιςεισ Κοινζσ ςε Διάφορεσ Διαταραχζσ Επικοινωνίασ Πλθροφορίεσ από Άλλουσ Επαγγελματίεσ Λογοπακολογικό Ιςτορικό Παιδιοφ 6 6

7 Φυλλάδιο Καταγραφήσ Ιςτορικοφ

Φυλλάδιο Καταγραφήσ Ιςτορικοφ (1 από 5) Σο ιςτορικό είναι θ αφετθρία για τθν κατανόθςθ των αςκενϊν και των προβλθμάτων τουσ ςτθν επικοινωνία. Μια φόρμα ιςτορικοφ τυπικά ςυμπλθρϊνεται από τον αςκενι ι κάποιο κθδεμόνα που ζχει αναλάβει τθ φροντίδα του, και ςτθ ςυνεχεία εξετάηεται από τον κλινικό πριν τθν πρϊτθ ςυνάντθςθ. 8 8

Φυλλάδιο Καταγραφήσ Ιςτορικοφ (2 από 5) Αυτό επιτρζπει ςτον κλινικό να προβλζψει τουσ τομείσ που κα χρειαςτοφν αξιολόγθςθ, να προςδιορίςει τα κζματα που απαιτοφν περαιτζρω διευκρίνιςθ, και να επιλζξει εκ των προτζρων τα κατάλλθλα διαγνωςτικά μζςα και τισ διαδικαςίεσ αξιολόγθςθσ που κα χρθςιμοποιθκοφν κατά τθ διάρκεια τθσ αξιολογικισ ςυνεδρίασ. 9 9

Φυλλάδιο Καταγραφήσ Ιςτορικοφ (3 από 5) αφϊσ, υπάρχουν πικανοί κίνδυνοι εάν κανείσ ςτθριχτεί υπερβολικά ςτισ πλθροφορίεσ που λαμβάνονται ςε ζνα ιςτορικό. Εντοφτοισ, όταν μελετϊνται προςεκτικά, τα ιςτορικά παρζχουν μια άριςτθ αφετθρία για τθν κατανόθςθ των εξεταηόμενων, τα προβλιματα που ζχουν βιϊςει, και τισ δυςκολίεσ που αντιμετωπίηουν. 10 1

Φυλλάδιο Καταγραφήσ Ιςτορικοφ (4 από 5) Κανζνασ άλλοσ δεν γνωρίηει καλφτερα τθν κατάςταςθ ενόσ ατόμου με επικοινωνιακι διαταραχι από το ίδιο το άτομο, ι ςτθν περίπτωςθ ενόσ παιδιοφ, από τουσ γονείσ ι κθδεμόνεσ του. Οι ειςερχόμενεσ πλθροφορίεσ αποτελοφν ξεκάκαρα ζνα ςθμαντικό κομμάτι τθσ αξιολόγθςθσ. 11 1

Φυλλάδιο Καταγραφήσ Ιςτορικοφ (5 από 5) τον τομζα των επικοινωνιακϊν διαταραχϊν, δεν υπάρχει μια τυποποιθμζνθ μορφι ιςτορικοφ που χρθςιμοποιείται από όλουσ τουσ επαγγελματίεσ. Οι κλινικοί ςτα διάφορα πλαίςια εργαςίασ τουσ, αναπτφςςουν ι προςαρμόηουν τισ φόρμεσ ανάλογα με τισ πλθροφορίεσ που κεωροφν αναγκαίεσ να ςυλλζξουν. 12 1

1 Πληροφορίεσ Παίρνοντασ υνζντευξη

Πληροφορίεσ Παίρνοντασ υνζντευξη (1 από 6) Οι επαγγελματίεσ διαταραχϊν επικοινωνίασ γενικά διεξάγουν τρεισ τφπουσ ςυνεντεφξεων. Αυτοί περιλαμβάνουν τθ ςυλλογι πλθροφοριϊν, τθ παροχι πλθροφοριϊν και τθ ςυμβουλευτικι ςυνζντευξθ (Shipley & Roseberry-McKibbin, 2006). Η ςυνζντευξθ ςυλλογισ πλθροφοριϊν, θ αποκαλοφμενθ μερικζσ φορζσ ςυνζντευξθ ειςαγωγισ, αποτελείται από τρεισ φάςεισ τθν ειςαγωγι, το κυρίωσ μζροσ, και το κλείςιμο. 14 1

Πληροφορίεσ Παίρνοντασ υνζντευξη (2 από 6) Σο βαςικό περιεχόμενο κάκε φάςθσ περιλαμβάνει: Εισαγωγική Φάση υςτάςεισ Περιγράψτε το ςκοπό τθσ ςυνάντθςθσ Προςδιορίςτε περίπου τθ διάρκεια τθσ ςυνεδρίασ 15 1

Πληροφορίεσ Παίρνοντασ υνζντευξη (3 από 6) Κφριο μέρος της συνέντευξης υηθτιςτε το ιςτορικό του ατόμου με επικοινωνιακι διαταραχι και τθν παροφςα κατάςταςι του ςε βάκοσ. Εςτιάςτε ςτθν επικοινωνιακι ανάπτυξθ, τισ ικανότθτεσ και τα προβλιματα, ςε ςυνδυαςμό με άλλεσ ςχετικζσ πλθροφορίεσ όπωσ το ιατρικό, αναπτυξιακό, οικογενειακό, κοινωνικό ι εκπαιδευτικό ιςτορικό του ατόμου. 16 1

Πληροφορίεσ Παίρνοντασ Καταληκτική Φάση υνζντευξη (4 από 6) υνοψίςτε τα ςθμαντικότερα ςθμεία από το κφριο μζροσ τθσ ςυνζντευξθσ. Εκφράςτε τθν εκτίμθςι ςασ για τθ βοικεια που ςασ παρείχε θ/ο πλθροφοριοδότθσ. Αναφζρετε τα βιματα που κα λθφκοφν ζπειτα. 17 1

Πληροφορίεσ Παίρνοντασ υνζντευξη (5 από 6) Οι φάςεισ ειςαγωγισ και κλειςίματοσ είναι γενικά ςυνοπτικζσ και ςφντομεσ. Σο μεγαλφτερο μζροσ τθσ ςυνζντευξθσ διεξάγεται ςτθ δεφτερθ φάςθ το κφριο μζροσ τθσ ςυνζντευξθσ κατά τθ διάρκεια του οποίου ςυηθτοφνται τα ςθμαντικότερα κζματα. 18 1

Πληροφορίεσ Παίρνοντασ υνζντευξη (6 από 6) Σο περιεχόμενο και θ διάρκεια αυτισ τθσ φάςθσ επθρεάηονται άμεςα από τθ ποςότθτα και το είδοσ πλθροφοριϊν που παρζχονται από το γραπτό ιςτορικό, τισ ανθςυχίεσ του αςκενι ι/και του ατόμου που αναλαμβάνει τθ φροντίδα του, και τισ ανάγκεσ του κλινικοφ για να καταλάβει καλφτερα τον αςκενι και τα προβλιματα που αυτόσ ι αυτι βιϊνει. 19 1

2 Ερωτήςεισ Κοινζσ ςε Διάφορεσ Διαταραχζσ Επικοινωνίασ

Ερωτήςεισ Κοινζσ ςε Διάφορεσ Διαταραχζσ Επικοινωνίασ (1 από 4) Κατά τθ διάρκεια μιασ ςυνζντευξθσ, ανοιχτοφ (π.χ. πώσ θα περιγράφατε την ομιλία ςασ;) και κλειςτοφ (π.χ. ποιοι ήχοι είναι δύςκολοι;) τφπου ερωτιςεισ διατυπϊνονται. Οι κλειςτζσ ερωτιςεισ ςυνικωσ αποςποφν ςφντομεσ και άμεςεσ απαντιςεισ. τισ ανοιχτζσ ερωτιςεισ οι απαντιςεισ είναι πιο ζμμεςεσ, επιτρζποντασ ςτον ερωτθκζντα να δϊςει πιο γενικζσ και εκτενείσ απαντιςεισ. 21 2

Ερωτήςεισ Κοινζσ ςε Διάφορεσ Διαταραχζσ Επικοινωνίασ (2 από 4) Είναι ςυνικωσ καλφτερα να αρχίςει μια ςυνζντευξθ με ανοιχτοφ τφπου ερωτιςεισ. Αυτό κα ςασ βοθκιςει να προςδιορίςετε τισ αρχικζσ ανθςυχίεσ που απαιτοφν ςυχνά τθν περαιτζρω διευκρίνιςθ και ανάλυςθ μζςω κλειςτοφ τφπου ερωτιςεισ. 22 2

Ερωτήςεισ Κοινζσ ςε Διάφορεσ Διαταραχζσ Επικοινωνίασ (3 από 4) Αφοφ υποβάλετε τισ γενικζσ ερωτιςεισ, κα είςτε ζτοιμοι να κάνετε πιο ςυγκεκριμζνεσ ερωτιςεισ ςχετικά με τθν παροφςα διαταραχι. Οι ερωτιςεισ που είναι κοινζσ για τισ διαταραχζσ τθσ άρκρωςθσ, τθσ γλϊςςασ, τθσ ροισ, ι τθσ φωνισ παρατίκενται παρακάτω. 23 2

Ερωτήςεισ Κοινζσ ςε Διάφορεσ Διαταραχζσ Επικοινωνίασ (4 από 4) Να ζχετε κατά νου πωσ θ υποβολι κάθε ερϊτθςθσ δεν είναι ςυνικωσ αναγκαία. Κάντε τισ κατάλλθλεσ ερωτιςεισ και προςαρμόςτε ανάλογα τισ ανάγκεσ για να ςασ βοθκιςει να αποκτιςετε μια πλθρζςτερθ κατανόθςθ των προβλθμάτων του υποψιφιου κεραπευόμενοφ ςασ. Όταν κάνετε ερωτιςεισ ςε ζναν γονζα ι φροντιςτι ενόσ παιδιοφ, αντικαταςτιςτε τισ λζξεισ το παιδί ςασ με το όνομα του παιδιοφ. 24 2

2 Πληροφορίεσ από Άλλουσ Επαγγελματίεσ

Πληροφορίεσ από Άλλουσ Επαγγελματίεσ (1 από 4) Μερικζσ φορζσ, οι πλθροφορίεσ είναι διακζςιμεσ και από άλλουσ επαγγελματίεσ που ζχουν δει τον αςκενι. Κατά περίπτωςθ, τζτοιεσ πλθροφορίεσ είναι απαραίτθτεσ πριν από τθν ζναρξθ τθσ κεραπείασ (όπωσ θ παραπομπι ςε μια ωτολαρυγγολογικι αξιολόγθςθ πριν τθν ζναρξθ κεραπείασ φωνισ) για τθν πλιρθ κατανόθςθ τθσ διαταραχισ πριν βγουν τα διαγνωςτικά ςυμπεράςματα. 26 2

Πληροφορίεσ από Άλλουσ Επαγγελματίεσ (2 από 4) Τπάρχουν πολλζσ πθγζσ ςυλλογισ πλθροφοριϊν πριν τθν αξιολόγθςθ, ςυμπεριλαμβάνοντασ: άλλουσ λογοπακολόγουσ, ακοολόγουσ, γιατροφσ (πακολόγουσ ι γενικοφσ ιατροφσ, παιδιάτρουσ, ψυχιάτρουσ, νευρολόγουσ, κ.α.), οδοντιάτρουσ ι ορκοδοντικοφσ, ειδικοφσ παιδαγωγοφσ, κλινικοφσ ι εκπαιδευτικοφσ ψυχολόγουσ, εργοκεραπευτζσ ι φυςικοκεραπευτζσ, και ςυμβοφλουσ αποκατάςταςθσ ι εκπαιδευτικοφσ ςυμβοφλουσ. 27 2

Πληροφορίεσ από Άλλουσ Επαγγελματίεσ (3 από 4) Φυςικά, αυτι θ λίςτα δεν είναι αποκλειςτικι. Άλλοι επαγγελματίεσ υγείασ μποροφν, επίςθσ, να παρζχουν πλθροφορίεσ που κα βοθκιςουν ςτθν ανίχνευςθ των ακόλουκων ςτοιχείων: Ιςτορικό ι αιτιολογία τθσ διαταραχισ υςχετιηόμενα ι ςυνακόλουκα ιατρικά, κοινωνικά, εκπαιδευτικά και οικογενειακά προβλιματα 28 2

Πληροφορίεσ από Άλλουσ Επαγγελματίεσ (4 από 4) Φυςικά, αυτι θ λίςτα δεν είναι αποκλειςτικι. Άλλοι επαγγελματίεσ υγείασ μποροφν, επίςθσ, να παρζχουν πλθροφορίεσ που κα βοθκιςουν ςτθν ανίχνευςθ των ακόλουκων ςτοιχείων: Ιςτορικά κεραπείασ, ςυμπεριλαμβανομζνων των αποτελεςμάτων μιασ κεραπευτικισ παρζμβαςθσ Πικανζσ προγνωςτικζσ αποκλίςεισ Επιλογζσ κεραπείασ και εναλλακτικζσ 29 2

3 Λογοπαθολογικό Ιςτορικό Παιδιοφ

Λογοπαθολογικό Ιςτορικό Παιδιοφ (1 από 11) 31 3

Λογοπαθολογικό Ιςτορικό Παιδιοφ (2 από 11) Ποιεσ γλϊςςεσ μιλάει το παιδί; Ποια είναι θ κφρια γλϊςςα επικοινωνίασ του παιδιοφ; Ποιεσ γλϊςςεσ μιλιοφνται ςτο ςπίτι; Ποια είναι θ κφρια γλϊςςα επικοινωνίασ; Με ποιόν περνάει το παιδί το μεγαλφτερο μζροσ του χρόνου του; Περιγράψτε το πρόβλθμα λόγου-ομιλίασ του παιδιοφ. Πωσ επικοινωνεί ςυνικωσ το παιδί (χειρονομίεσ, μεμονωμζνεσ λζξεισ, ςφντομεσ φράςεισ, προτάςεισ); 32 3

Λογοπαθολογικό Ιςτορικό Παιδιοφ (3 από 11) Πότε πρωτοπαρατθρικθκε το πρόβλθμα; Από ποιόν; Σι νομίηετε ότι μπορεί να προκάλεςε το πρόβλθμα; Ζχει αλλάξει το πρόβλθμα από τότε που πρωτοεμφανίςτθκε; Ζχει το παιδί αντίλθψθ τθσ δυςκολίασ του; Αν ναι, πϊσ αιςκάνεται γι αυτό; Σο παιδί ςασ ζχει αξιολογθκεί από άλλον λογοπακολόγο; Ποιον και πότε; Ποια ιταν τα αποτελζςματά του ι οι προτάςεισ του; 33 3

Λογοπαθολογικό Ιςτορικό Παιδιοφ (4 από 11) Ζχει αξιολογθκεί από άλλον επαγγελματία υγείασ (φυςικοκεραπευτι, ακοολόγο, ψυχολόγο, ειδικό παιδαγωγό κτλ); Εάν ναι, αναφζρετε τθν ειδικότθτα, τθν θμερομθνία εξζταςθσ και τα ςυμπεράςματα και τισ προτάςεισ του. Τπάρχουν οποιαδιποτε άλλα προβλιματα ομιλίασ, λόγου ι ακοισ ςτθν οικογζνεια; Εάν ναι, παρακαλϊ περιγράψτε τα. 34 3

Λογοπαθολογικό Ιςτορικό Παιδιοφ (7 από 11) Ζχει υποβλθκεί το παιδί ςε οποιαδιποτε χειρουργικι επζμβαςθ; Εάν ναι, τι είδουσ και πότε; (πχ αμυγδαλεκτομι); Περιγράψτε οποιαδιποτε ςθμαντικά ατυχιματα ι νοςθλείεσ του παιδιοφ. Σο παιδί βρίςκεται υπό φαρμακευτικι αγωγι; Εάν ναι, προςδιορίςτε. Σο παιδί ζχει εκδθλϊςει αρνθτικι αντίδραςθ ςε κάποια φαρμακευτικι ουςία; Εάν ναι, προςδιορίςτε. 37 3

Λογοπαθολογικό Ιςτορικό Παιδιοφ (9 από 11) Παρουςιάηει το παιδί δυςκολία ςτο περπάτθμα, ςτο τρζξιμο, ι ςτθ ςυμμετοχι του ςε δραςτθριότθτεσ που απαιτοφν μικρό ι μεγάλο ςυντονιςμό μυϊν; Σο παιδί αντιμετωπίηει ι είχε αντιμετωπίςει ποτζ προβλιματα ςίτιςθσ (πχ. προβλιματα κθλαςμοφ, μάςθςθσ, κατάποςθσ, ςιελόρροια); Εάν ναι, περιγράψτε τα. Περιγράψτε τθν απόκριςθ του παιδιοφ ςτον ιχο (π.χ. αντιδρά ςε όλουσ τουσ ιχουσ, αντιδρά μόνο ςε δυνατοφσ ιχουσ, κλπ). 39 3

Λογοπαθολογικό Ιςτορικό Παιδιοφ (10 από 11) Ποια είναι θ ςχολικι/ακαδθμαϊκι επίδοςθ του παιδιοφ; Λαμβάνει το παιδί ειδικζσ υπθρεςίεσ; Αν ναι, περιγράψτε. Ποια θ αλλθλεπίδραςθ του παιδιοφ με άλλουσ; (πχ. είναι ντροπαλόσ, επικετικόσ, μθ ςυνεργάςιμοσ, κλπ) 40 4

Λογοπαθολογικό Ιςτορικό Παιδιοφ (11 από 11) Εάν παρακολουκεί ειδικό τμιμα ζνταξθσ, ζχει αναπτυχκεί ζνα εξατομικευμζνο εκπαιδευτικό πρόγραμμα; Εάν ναι, περιγράψτε τουσ ςθμαντικότερουσ ςτόχουσ. Παρζχετε οποιαδιποτε πρόςκετθ πλθροφορία που μπορεί να είναι χριςιμθ ςτθν αξιολόγθςθ ι τθν αντιμετϊπιςθ τθσ δυςκολίασ του παιδιοφ. 41 4

4 Βιβλιογραφία Haynes, W. o., and Pindzola, R. H. (2008). Diagnosis and evaluation in speech pathology (7 th ed.). Needham Heights, MA: Allyn & Bacon. Luterman, D. M. (2001). Counseling persons with communicative disorders and their families (4 th ed.). Austin, TX: Pro-ed. Shipley, K. G., Roseberry-McKibbin, C. (2006). Interviewing and counseling in communicative disorders: Principles and procedures (3 rd ed.). Austin, Tx: Pro-ed. Stewart, C. J., and Cash, W. B. (2007). Interviewing: Principles and practices (12 th ed.). Columbus, OH: McGraw- Hill. Tomblin, J. B., Morris, H. L., and Spriestersbach, D. C. (2002). Diagnosis in speech-language pathology (2 nd ed.). Clifton Park, NY: Delmar Learning.

4 ημείωμα Αναφοράσ Σαφιάδθσ Δ. Κλινικι άςκθςθ ςτθ Λογοπακολογία 1. ΣΕΙ Ηπείρου. Διακζςιμο από: http://eclass.teiep.gr/courses/logo135/ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΦΩΝΗΣ, Ενότητα 0, ΣΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ, ΣΕΙ ΗΠΕΙΡΟΤ - Ανοιχτά Ακαδημαΰκά Μαθήματα ςτο ΤΕΙ Ηπείρου

ημείωμα Αδειοδότηςησ Σο παρόν υλικό διατίκεται με τουσ όρουσ τθσ άδειασ χριςθσ Creative Commons Αναφορά Δθμιουργοφ-Μθ Εμπορικι Χριςθ-Όχι Παράγωγα Ζργα 4.0 Διεκνζσ [1] ι μεταγενζςτερθ. Εξαιροφνται τα αυτοτελι ζργα τρίτων π.χ. φωτογραφίεσ, Διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριζχονται ςε αυτό και τα οποία αναφζρονται μαηί με τουσ όρουσ χριςθσ τουσ ςτο «θμείωμα Χριςθσ Ζργων Σρίτων». Ο δικαιοφχοσ μπορεί να παρζχει ςτον αδειοδόχο ξεχωριςτι άδεια να χρθςιμοποιεί το ζργο για εμπορικι χριςθ, εφόςον αυτό του ηθτθκεί. [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/deed.el 4

4 Σζλοσ Ενότητασ

464 Σημειώματα

4 Διατήρηςη ημειωμάτων Οποιαδιποτε αναπαραγωγι ι διαςκευι του υλικοφ κα πρζπει να ςυμπεριλαμβάνει: το θμείωμα Αναφοράσ το θμείωμα Αδειοδότθςθσ τθ Διλωςθ Διατιρθςθσ θμειωμάτων το θμείωμα Χριςθσ Ζργων Σρίτων (εφόςον υπάρχει) μαηί με τουσ ςυνοδευόμενουσ υπερςυνδζςμουσ.

Σζλοσ Ενότητασ 4