Μάθημα: Xειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ Ενότητα: Όγκοι ουροδόχου κύστης & Νοσηλευτική Διεργασία ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ & νοσηλευτική διαργασία Είδη όγκων της κύστης Θηλώματα Κακοήθεις όγκοι Πιθανή συμπτωματολογία Συχνές κυστίτιδες, Αιματουρία, Πόνος 1
Διαγνωστικός έλεγχος Ουρογραφία, Κυστεοσκόπηση και ταυτόχρονη βιοψία, Υπερηχογραφία, Αξονική και μαγνητική τομογραφία, Καρκινικοί δείκτες Θεραπεία σε όγκους της κύστης Θηλώματα: καυτηρίαση και διουρηθρική εξαίρεση μέσω κυστεοσκοπίου Καρκίνος: ολική ή τμηματική εκτομή της κύστης και εκτροπή των ούρων (δηλ. μετεμφύτευση ουρητήρων με διάφορες μεθόδους). Ακτινοθεραπεία, Χημειοθεραπεία Καρκίνος ουροδόχου κύστεως ΗΠΑ: 4ος στους άνδρες και 8ος στις γυναίκες EE: 3ος στους άνδρες Επίπτωση ΗΠΑ: 57500/έτος ΕΕ: 120000/έτος 12500 Θάνατοι ετησίως ΗΠΑ ΕΕ: 35000/έτος 2
Προδιαθεσικοί παράγοντες Κάπνισμα Χρόνια απόφραξη ούρων (παραμελημένος προστάτης) Χρόνιος ερεθισμός της κύστης (χρόνια λόιμωξη, λιθίαση, χρόνια χρήση καθετήρα) Επαγγελματική έκθεση σε καρκινογόνα (χρώματα) Αρχικές εκδηλώσεις Οποιαδήποτε ΑΙΜΑΤΟΥΡΙΑ πρέπει να ελέγχεται από τον ουρολόγο προς αποκλεισμό καρκίνου, ιδιαίτερα, όταν είναι ανώδυνη Ερεθιστική ούρηση (Συχνουρία, δυσουρία, πόνος) Πρόληψη Διακοπή προδιαθεσικών παραγόντων Τακτικός έλεγχος ομάδων υψηλού κινδύνου με ανώδυνες τεχνικές Παρακολούθηση με κυστεοσκόπηση και ειδική κυτταρολογική ούρων των ασθενών με καρκίνο κύστης Έλεγχος από ουρολόγο οποιασδήποτε αιματουρίας BTA test ούρων NMP 22 test ούρων 3
Διάγνωση-Κυστεοσκόπηση Σταδιοποίηση μετά από διουρηθρική αφαίρεση και βιοψία ΚΥΣΤΕΚΤΟΜΗ Κυστεκτομή είναι η αφαίρεση της ουροδόχου κύστης που συνοδεύεται από εκτροπή των ούρων. Πότε πραγματοποιείται η κυστεκτομή? Σε κακοήθεις παθήσεις της κύστης Σε συγγενείς ανωμαλίες της κύστης Σε νευρογενή κύστη Σε συμφύσεις ή μη επανορθώσιμα τραύματα ουρήθρας ή ουρητήρων Για την πρόληψη περαιτέρω επιδείνωσης της νεφρικής λειτουργίας, λόγω χρόνιας φλεγμονής της κύστης. 4
Είδη κυστεκτομής με εκτροπή της ροής των ούρων Απλή κυστεκτομή [=αφαίρεση της κύστης] Ριζική εγχείρηση [σε περιπτώσεις όπως η διηθητική κακοήθεια] Ριζική εγχείρηση που περιλαμβάνει αφαίρεση κύστης, προστάτη, σπερματοδόχων κύστεων, πυελίκων λεμφαδένων και πιθανόν της ουρήθρας [σε άνδρες] Ριζική κυστεκτομή που περιλαμβάνει αφαίρεση κύστης, ουρήθρας, μήτρας, σαλπίγγων, ωοθηκών, ενός τμήματος του προσθίου κολπικού τοιχώματος και των πυελικών Χ.Τσίου, λεμφαδένων ΧΝ ΙΙ (2010) Όγκοι ουροδόχου [σε κύστης γυναίκες] Μέθοδοι εκτροπής ούρων Κατασκευή "νεοκύστης" όπου οι ουρητήρες εμφυτεύονται στο εγγύς άκρο ενός μεμονωμένου τμήματος τελικού ειλεού ή παχέος εντέρου, ενώ το περιφερικό άκρο στη συνέχεια φέρεται μέσω του κοιλιακού τοιχώματος για τη δημιουργία "στομίας". "Εγκρατής" εκτροπή όπως ουρητηροειλεοτυφλοσιγμοειδοστομία δηλ. παροχέτευση ούρων στο ορθό Ουρητηροστομία δηλ. εμφύτευση ουρητήρων κατευθείαν στο κοιλιακό τοίχωμα Προεγχειρητική φροντίδα κυστεκτομής ΣΤΟΧΟΣ: η μείωση του φόβου και του άγχους του ασθενούς και η προετοιμασία του για τις σωματικές μεταβολές που θα επέλθουν 5
ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Απεκκριτική ουρογραφία (ενδοφλέβια πυελογραφία) Υπερηχογράφημα κύστης Ακτινογραφίες εντέρου με σκιαγραφικό Ανάλυση ούρων Κυστεογραφία Ουροδυναμικές μελέτες Ο ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ: ΑΓΧΟΣ Οφείλεται, στο ξένο περιβάλλον, στη μη κατανόηση των εξετάσεων, στις παρεμβατικές νοσηλείες, στο μελλοντικό τρόπο ζωής, στις οικονομικές συνέπειες της νοσηλείας, στην μετέπειτα ανάγκη αυτοφροντίδας στην αβεβαιότητα της πρόγνωσης σε αναμενόμενη απώλεια ελέγχου από την αναισθησία, σε αναμενόμενη μεταβολή της εικόνας του σώματος, στις αναμενόμενες συνέπειες της εκτροπής των ούρων ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΓΧΟΥΣ ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΑ Εξηγείστε στον ασθενή ότι, στις 5 πρώτες εβδομάδες το μέγεθος της στομίας θα μικρύνει και κάντε την εκτροπή των ούρων σε σχέδιο θα γίνει προσπάθεια να τοποθετηθεί η στομία σε σημείο που δεν θα ενοχλεί δεν θα έχει υποδοχείς πόνου η στομία οι διαθέσιμες συσκευές προστατεύουν από οσμές (υπάρχουν πολλά μεγέθη) η στομία θα λειτουργήσει αμέσως δεν απαιτούνται διαιτητικές μεταβολές δεν χρειάζεται αλλαγή τρόπου ζωής (αντενδείκνυνται ομαδικά αθλήματα) Εφόσον το επιθυμεί, τον φέρνουμε σε επαφή με ασθενή συνομήλικο ίδιου φύλου προσαρμοσμένον με επιτυχία στην εγχείρηση 6
Ο ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ: ΕΛΛΕΙΜΑ ΓΝΩΣΕΩΝ Υπάρχει σε σχέση με, Τις νοσοκομειακές διαδικασίες που σχετίζονται με το χειρουργείο Την προετοιμασία για κυστεκτομή Την εκτροπή ούρων, Τα ενοχλήματα που εμφανίζονται μετεγχειρητικά Την αναισθησία Τη μετεγχειρητική φροντίδα Τις περιποιήσεις του τραύματος ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΛΛΕΙΜΑΤΟΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΑ (1/2) Εξηγείστε στον ασθενή ότι, Θα γίνει προεγχειρητικά επαρκής ετοιμασία του εντέρου Το σημείο της στομίας θα επισημανθεί από το γιατρό Το σημείο της στομίας επιλέγεται έτσι ώστε να υπάρχει ελευθερία κινήσεων και έλεγχος από τον ασθενή Αν δεν αφαιρεθεί η ουρήθρα, θα υπάρχει ουρητηρικός καθετήρας Στην εγχείρηση θα τοποθετηθούν μικροί-στενοί καθετήρες που εξέχουν της στομίας και αφαιρούνται 5-10 μέρες μετά Είστε στη διάθεσή του για ερωτήσεις Που είναι η πιθανή θέση της στομίας ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΕΛΛΕΙΜΑΤΟΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΑ (2/2) Εξηγείστε στον ασθενή ότι, Μετεγχειρητικά η εμφάνιση στομίας αναμένεται ερυθρή και οιδηματώδης Αναμένεται παροχέτευση υγρών (μικρή αιμορραγία στο στόμιο, αίμα στα ούρα 24-48 ώρες, βλέννη στα ούρα προερχόμενη από το έντερο Πως γίνεται η περιποίηση στομίας Ποιες συσκευές στομίας μπορεί να χρησιμοποιεί μόνος του ο ασθενής Επίσης, Προγραμματίστε την επίσκεψη ενός ειδικού για στομίες Επεξηγείστε, πληροφορίες που έδωσε ο γιατρός και ο ειδικός για στομίες Δώστε έντυπο πληροφοριακό υλικό Ενθαρρύνατε τον ασθενή να εφαρμόσει συσκευή που περιέχει νερό 7
Μετεγχειρητική φροντίδα ΣΤΟΧΟΣ: η διατήρηση υγιούς δέρματος γύρω από τη στομία, η πρόληψη επι πλοκών, η διευκόλυνση της ψυχολογικής προσαρμογής του ασθενούς στις μεταβολές που υπέστη και η εκπαίδευση του ασθενούς σχετικά με την εκτροπή των ούρων και την εξωνοσοκομειακή αγωγή. Μετεγχειρητικά προβλήματα ασθενούς με ουρητηροστομία [Νοσηλευτικές διαγνώσεις] Αυξημένος κίνδυνος λύσης της συνεχείας του δέρματος Αυξημένος κίνδυνος λοίμωξης ουροφόρου οδού Πιθανές επιπλοκές όπως, Στομίας βλάβες, πρόπτωση, έντονη αιμορραγία, νέκρωση, Απόφραξη ουροφόρων οδών, Περιτονίτιδα Διαταραχή σεξουαλικής λειτουργίας Διαταραχή της αντίληψης του εαυτού Αδυναμία αντιμετώπισης προβλημάτων Θλίψη Έλλειμμα γνώσεων ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΓΧΕΙΡΗΣΗ ΕΚΤΡΟΠΗΣ ΟΥΡΩΝ ΜΕΣΩ ΕΙΛΕΟΥ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΑ ΑΣΘΕΝΗ 1. Απουσία επιπλοκών ή σημείων επιπλοκών 2. Ο ασθενής να κατανοεί τις βασικές ανατομικές μεταβολές που υπέστη 3. Ο ασθενής να γνωρίζει πως, Αλλάζονται οι συσκευές και φροντίζεται η στομία Καθαρίζονται τα επαναχρησιμοποιούμενα υλικά της στομίας Προλαμβάνονται δερματικές αλλοιώσεις και φλεγμονές Ελέγχεται η δυσοσμία Προλαμβάνονται ουρολοιμώξεις Διακρίνονται σημεία και συμπτώματα που χρειάζονται ιατρική συμβουλή Απευθύνεται σε κοινωνικές υποστηρικτικές υπηρεσίες 4. Ο ασθενής να έχει την δυνατότητα, Να διαχειρίζεται τα συναισθήματά του σχετικά με το συγκεκριμένο πρόβλημα Να κατανοεί την ανάγκη συμμόρφωσης στις εξωνοσοκομειακές οδηγίες 8
ΣΥΝΟΨΗ: MTX NΦ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕΤΑ ΑΠΌ ΚΥΣΤΕΟΣΤΟΜΙΑ Συνεχής παρακολούθηση προσλαμβανομένων, αποβαλλομένων υγρών. Από τη στομία υπάρχει συνεχής αποβολή ούρων. Απαιτείται καλή εφαρμογή σάκου, συνεχής αλλαγή επιδέσμων, πρόληψη κακοσμίας, ψυχολογική στήριξη. Χρειάζεται διδασκαλία στομίας, σάκων, δέρματος, ουρολοιμώξεων Βιβλιογραφία ν ν ν ν Princilla Lemone, Karen Burke, Παθολογικη-Χειρουργική Νοσηλευτική, τομ. 2, Ιατρ. Εκδ. Δ. Λαγός, Αθήνα 2004 Susan C. Dewit. Παθολογικη-Χειρουργική Νοσηλευτική, τομ. 2, Ιατρ. Εκδ. Π.Χ.Πασχαλίδης, Αθήνα 2009 Ά.Σαχίνη-Καρδάση, Μ.Πάνου, Παθολογικη-Χειρουργική Νοσηλευτική, τομ. 1, Ιατρ. Εκδ. Βήτα, Αθήνα 2002 S.B.Ulrich, S.W.Canale, S.A.Wendell, Παθολογικη-Χειρουργική Νοσηλευτική, Σχεδιασμός Νοσηλευτικής Φροντίδας, 3 η εκδοση, Εκδ. Δ. Λαγός, Αθήνα 1997 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ 9