«Δεξιότητες του Εκπαιδευτικού Ηγέτη τον 21 ο αιώνα» Κασιμάτη Αικατερίνη Επικ. Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε.
Οικουμενικότητα θεμέλιο για παγκόσμια ηθική. Η ιδέα της οικουμενικότητας είναι κεντρική αλλά συγχρόνως και διαιρετική. Η προσήλωση σε αυτήν ή η εγκατάλειψή της υπαγορεύονται από τις εκάστοτε κοινωνικοπολιτικές συνθήκες.
Υιοθετούμε τη χριστιανική αντίληψη του Αποστόλου Παύλου, που δίνει έμφαση στην οικουμενικότητα της αγάπης ανεξαρτήτως φύλου και καταγωγής. Το άτομο μετενσαρκώνεται στην οικουμενικότητα η οποία υπάρχει σε εξέλιξη, δεν μπορούμε ποτέ να την κατέχουμε εντελώς.
Στον 21 ο αιώνα προστίθεται και η Τεχνολογία να διαμορφώνει νέες συνθήκες στην ανάπτυξη της Γνώσης, της Εργασίας και της Καθημερινής ζωής.
Δεξιότητες που απαιτεί η κοινωνία του 21 ου αιώνα Απαραίτητες δεξιότητες που απαιτεί η κοινωνία του να μπορούμε να ανταποκρινόμαστε με ευελιξία σε σύνθετα προβλήματα να επικοινωνούμε αποτελεσματικά, να διαχειριζόμαστε την πληροφορία να συνεργαζόμαστε για να βρίσκουμε λύσεις να χρησιμοποιούμε αποτελεσματικά την τεχνολογία 21 ου αιώνα να παράγουμε νέα γνώση να δομούμε αξίες και στάσεις
. Ο όρος «δεξιότητες του 21 ου αιώνα» αναφέρεται σε ένα ευρύ σύνολο: γνώσεων δεξιοτήτων πρακτικών εργασίας χαρακτηριστικών καθοριστικής σημασίας για επιτυχία: σε συλλογικά προγράμματα σε σύγχρονους χώρους εργασίας στην επαγγελματική σταδιοδρομία Οι δεξιότητες του 21ου αιώνα μπορούν να εφαρμοστούν: σε όλες τις γνωστικές περιοχές σε όλα τα σχολικά, επαγγελματικά και κοινωνικά πλαίσια
ο όρος «δεξιότητες για τον 21 ο αιώνα» Καλύπτει ένα ευρύ και άμορφο σώμα γνώσεων και δεξιοτήτων οι οποίες δεν είναι εύκολο να: καθοριστούν κωδικοποιηθούν κατηγοριοποιηθούν δεν ορίζεται πάντα με σαφήνεια, γεγονός που οδηγεί συχνά σε σύγχυση και σε διαφορετικές ερμηνείες χρησιμοποιείται κάτω από την ίδια ομπρέλα με σχετικούς όρους, όπως διαθεματικές και διεπιστημονικές δεξιότητες ή εγκάρσιες δεξιότητες μεταξύ άλλων, οι οποίοι δεν είναι συνώνυμοι.
Στην παρούσα εισήγηση χρησιμοποιείται ως πλαίσιο αναφοράς το μοντέλο δεξιοτήτων του 21ου αιώνα που παρουσίασαν οι Binkley, Erstad, Herman, Raizen, Ripley, Miller-Ricci & Rumble (2012) Οι ερευνητές μελέτησαν σχετικά αναλυτικά προγράμματα και αξιολογικά πλαίσια από διαφορετικές χώρες. Από την παραπάνω έρευνα προέκυψε μια ευρεία και εκτενής λίστα δέκα σημαντικών δεξιοτήτων απαραίτητων για τον 21o αιώνα που περιλαμβάνει όλες τις διαφορετικές προσεγγίσεις.
Το μοντέλο KSAVE (παίρνοντας τα αρχικά των λέξεων Knowledge, Skills, Attitudes, Values, και Ethics) 1.Δημιουργικότητα & καινοτομία 4.Επικοινωνία 6.Πληροφοριακός εγγραμματισμός 8.Ιδιότητα του πολίτη (τοπική & διεθνής) 2.Κριτική σκέψη, Επίλυση προβλημάτων, Λήψη αποφάσεων 5.Συνεργασία (ομάδες) 7.Ψηφιακός (ICT) εγγραμματισμός 9.Ζωή & επαγγελματική σταδιοδρομία (καριέρα) 3.Μεταγνώση, «Μαθαίνω πώς να μαθαίνω» Binkley, Erstad, Herman, Raizen, Ripley, Miller-Ricci και Rumble (2010) 10.Προσωπική & κοινωνική ευθύνη
Η παραπάνω προσέγγιση διαμεσολαβείται από τρείς γενικές κατηγορίες (τρία φίλτρα) εντός του μοντέλου KSAVE: Οι 10 Δεξιότητες του 21ου αιώνα Γνώσεις Δεξιότητες Στάσεις, Αξίες, Ηθικές αρχές Binkley, Erstad, Herman, Raizen, Ripley, Miller-Ricci και Rumble (2010)
Διαστάσεις της κάθε δεξιότητας Γνώση Δεξιότητες Συμπεριφορές αξίες και ηθικές αρχές Περιλαμβάνει όλες τις απαιτούμενες γνώσεις για κάθε μία από τις δεξιότητες Περιλαμβάνει όλες τις ικανότητες, δεξιότητες και διαδικασίες βάσει των οποίων διαμορφώνεται το πλαίσιο των αναλυτικών προγραμμάτων Αναφέρεται σε συμπεριφορές και στάσεις που πρέπει να επιδεικνύουν οι μαθητές σε σχέση με την κάθε μια από τις δεξιότητες
Οι 10 δεξιότητες του 21ου αιώνα κατηγοριοποιούνται σε τέσσερις ομάδες Τρόποι Σκέψης δημιουργικότητα και καινοτομία κριτική σκέψη, επίλυση προβλήματος, διαχείριση και λήψη απόφασης μαθαίνοντας να μαθαίνεις, μεταγνώση Τρόποι Εργασίας επικοινωνία συνεργασία (ομαδική εργασία)
Εργαλεία εργασίας η ικανότητα του υπεύθυνου πολίτη σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. ζωή και καριέρα προσωπική και κοινωνική υπευθυνότητα συμπεριλαμβανομένης της πολιτισμικής αφύπνισης και δεξιότητας. Ζώντας στον κόσμο πληροφοριακός εγγραμματισμός (περιλαμβάνει έρευνα πηγών, τεκμηρίων κ.λπ.). ψηφιακός εγγραμματισμός.
Α.1. Τρόποι σκέψης-δημιουργικότητα και καινοτομία 1. Γνώσεις Σκέψου και δούλεψε δημιουργικά με άλλους Γνώριζε μια μεγάλη γκάμα δημιουργικών τεχνικών, όπως ο καταιγισμός ιδεών. Γίνε γνώστης εφευρέσεων, ιδεών με δημιουργικότητα και καινοτομιών που έχουν πραγματοποιηθεί στο παρελθόν, εντός και εκτός εθνικών συνόρων και πολιτισμών. Γνώριζε τα όρια του πραγματικού κόσμου στην υιοθέτηση νέων ιδεών και παρουσίασέ τες με πιο αποδεκτές μορφές. Μάθε πως να αναγνωρίζεις τις αποτυχίες και να τις διαφοροποιείς ανάμεσα στην οριστική αποτυχία και τις δυσκολίες που πρέπει να ξεπεραστούν. Εφάρμοσε καινοτομίες Κατανόησε που και πως θα επιδράσει η καινοτομία στη διαδικασία της μάθησης και σε ποιο πεδίο μπορεί να πραγματοποιηθεί. Γνώριζε τα ιστορικά και πολιτιστικά εμπόδια που αντιμετώπισε η καινοτομία και η δημιουργικότητα στη χώρα σου.
Α.1. Τρόποι σκέψης-δημιουργικότητα και καινοτομία 2. Δεξιότητες Σκέψου δημιουργικά Δημιούργησε νέες και αξιόλογες ιδέες (σταδιακά αυξητικής δυσκολίας που περιέχουν ριζοσπαστικές απόψεις) Να είσαι σε θέση να επεξηγείς, να αναλύεις, να βελτιώνεις και να αξιολογείς τις δικές σου ιδέες με στόχο να βελτιώσεις και να τελειοποιήσεις τις δημιουργικές σου προσπάθειες. Δούλεψε δημιουργικά με άλλους. Ανάπτυξε, εφάρμοσε και επικοινώνησε τις νέες ιδέες σου με άλλους αποτελεσματικά. Να είσαι ευαισθητοποιημένος όσον αφορά τα ιστορικά και πολιτιστικά εμπόδια που αντιμετώπισε η καινοτομία και η δημιουργικότητα στη χώρα σου. Εφάρμοσε καινοτομίες Ανάπτυξε καινοτόμες και δημιουργικές ιδέες με μορφή τέτοια που να έχουν επίδραση και να μπορούν να υιοθετηθούν.
Α.1. Τρόποι σκέψης-δημιουργικότητα και καινοτομία 3. Στάσεις, Αξίες και Ηθικές αρχές Σκέψου δημιουργικά Να είσαι δεκτικός σε καινούργιες και αξιόλογες ιδέες (σταδιακά αυξητικής δυσκολίας που περιέχουν ριζοσπαστικές απόψεις) Δούλεψε δημιουργικά με άλλους Να είσαι δεκτικός και να ανταποκρίνεσαι σε νέες και ποικίλες προοπτικές, όπως να ενσωματώνεις τις ομαδικές ιδέες και την ανατροφοδότηση μέσα στο σχολείο. Δες την αποτυχία σαν μια ευκαιρία για να μάθεις, κατανόησε ότι η δημιουργικότητα και η καινοτομία είναι ένας μακροπρόθεσμος αγώνας και μια περιοδική διαδικασία μικρών επιτυχιών και συχνών λαθών. Εφάρμοσε καινοτομίες Δείξε επιμονή στην παρουσίαση και προώθηση νέων ιδεών.
Τρόποι σκέψης : Μεταγνώση (μαθαίνω πώς να μαθαίνω ) Γνώση Δεξιότητες Γνώση και κατανόηση των επιθυμητών μεθόδων μάθησης, ικανοτήτων και αδυναμιών. Επίγνωση των ευκαιριών εκπαίδευσης και κατάρτισης και των συνεπαγόμενων δυνατοτήτων σταδιοδρομίας. Αποτελεσματική αυτοδιαχείριση μάθησης & σταδιοδρομίας. Έμφαση σε αυτονομία, πειθαρχία, επιμονή, διαχείριση πληροφορίας στην μαθησιακή διαδικασία. Επικέντρωση & κριτικός προβληματισμός στο αντικείμενο & στο σκοπό της μάθησης Αποτελεσματική επικοινωνία με χρήση κατάλληλων παραγλωσσικών στοιχείων, υποστηρικτικών της προφορικότητας / δυνατότητα κατανόησης παραγωγής ποικίλων πολυμεσικών μηνυμάτων (γραπτών ή προφορικών, λεκτικών ή μη ) Συμπεριφορές/ αξίες/ηθικές αρχές Αυτοαντίληψη που ενέχει την επιθυμία για περαιτέρω ανάπτυξη ικανοτήτων Aυτοπεποίθηση Θετική στάση απέναντι στη μάθηση Ανάληψη σχετικών πρωτοβουλιών Προσαρμοστικότητα και ευελιξία Επίγνωση και ανασκευή εσφαλμένων αντιλήψεων
Ορισμός αυθεντικής μάθησης Αυθεντική μάθηση είναι η μάθηση που έχει αξία στον πραγματικό κόσμο. Είναι μάθηση που χρησιμοποιείται για την επίλυση πραγματικών προβλημάτων και για την ολοκλήρωση εργασιών Ένας «αυθεντικός» τρόπος να διδαχθεί ο επιστημονικός τρόπος σκέψης και εργασίας είναι να διατυπώσουν οι μαθητές υποθέσεις μετά από παρατήρηση, να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν πειράματα για να επιβεβαιώσουν ή να απορρίψουν τις υποθέσεις τους και τέλος να παρουσιάσουν τα αποτελέσματα αυτής της διερεύνησης Η παραδοσιακή μέθοδος διδασκαλίας θα απαιτούσε από τους μαθητές να διαβάσουν από το σχολικό τους βιβλίο για το τι είναι ο επιστημονικός τρόπος σκέψης και εργασίας, να απομνημονεύσουν τη γνώση και να αξιολογηθούν με ένα τεστ για αυτό
συνεργασία καλλιεργεί με συγκροτημένη ατομική και κοινωνική ταυτότητα με κριτική σκέψη με γνωστική αυτονομία διαλλακτικότητα διαπραγμάτευση συμβάλλει στη διαμόρφωση πολιτών με δημοκρατικό ήθος
Η βασική ιδέα της αυθεντικής μάθησης στηρίζεται στην αντίληψη ότι ενδεχομένως οι μαθητές να επιδείξουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για αυτά που μαθαίνουν εάν αυτά: αντανακλούν την πραγματική ζωή είναι πρακτικά και χρήσιμα αφορούν ζητήματα που είναι σημαντικά και εφαρμόσιμα για τη ζωή εκτός σχολείου.
Αυθεντικό πλαίσιο Μάθησης Καταφέρνει να εισαγάγει τον «πραγματικό κόσμο» μέσα στη σχολική αίθουσα. Περιλαμβάνει: Μελέτες περίπτωσης Ασκήσεις ανάληψης ρόλων Σύνθεση & λύση προβλημάτων Δραστηριότητες βασισμένες σε προβλήματα Συμμετοχή σε εικονικές ή μη κοινότητες
. Συμβολή των αυθεντικών περιβαλλόντων στο διαπροσωπικό στιλ συμπεριφοράς στις διαδικασίες απόκτησης της γνώσης στο υποκειμενικό βίωμα του σύγχρονου ανθρώπου στην έννοια του εαυτού στις διαδικασίες εκπαίδευσης και μάθησης στη διαμόρφωση της κοινωνικό-ηθικής συνείδησης και συμπεριφοράς στις λειτουργικές συζεύξεις μεταξύ του εγκεφάλου και του περιβάλλοντος
Παραδείγματα πρακτικών Αυθεντικής Μάθησης Εργασία με δεδομένα έρευνας Προσομοίωση βασισμένη στη μάθηση Δημιουργίες μαθητών με χρήση media Τεκμηρίωση επιτευγμάτων Ετεροαξιολόγηση Έρευνα βασισμένη στη μάθηση -Ανοιχτή πρωτοβουλία μάθησης
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο η αξιολόγηση θεωρείται ότι: αποτελεί συνευθύνη εκπαιδευτή και εκπαιδευομένων αποβλέπει στην αποτίμηση των γνώσεων και των ικανοτήτων του μαθητή που αφορούν πραγματικές καταστάσεις
Σχολείο Δημιουργικής Μάθησης Νέα Προγράμματα Σπουδών Νέα Υποδομή και Εξοπλισμός Νέες Διδακτικές Μέθοδοι Αξιολόγηση Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών
«Δεξιότητες του Εκπαιδευτικού Ηγέτη τον 21 ο αιώνα» Κασιμάτη Αικατερίνη Επικ. Καθηγήτρια Παιδαγωγικού Τμήματος Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. Ευχαριστώ για την προσοχή σας!