Κτηµατολόγιο ωδεκανήσου Μετάβαση στην ψηφιακή εποχή Ελένη Αλεξίου ealexiou@ktimatologio.gr ικηγόρος Νοµική ιεύθυνση ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. Μανώλης Παπουτσάκης mpapouts@ktimatologio.gr Αγρ. & Τοπογράφος Μηχανικός /νση ασικών Χαρτών ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε.
Περιεχόµενα παρουσίασης Εισαγωγή Ιστορική αναδροµή Ιστορικά στοιχεία Υφιστάµενη κατάσταση Τηρούµενα κτηµατολογικά στοιχεία Έργο ψηφιοποίησης του Κτηµατολογίου ωδεκανήσου Στοιχεία του έργου Σύντοµη περιγραφή Προτάσεις για την εξέλιξη του έργου µετά την ψηφιοποίηση
Εισαγωγή Ιστορική αναδροµή
Εισαγωγή Ιστορική αναδροµή Οθωµανική (1522-1912) και Ιταλική κυριαρχία (1912-1945). Κτηµατολόγιο ωδεκανήσου: Εργασίες δηµιουργίας του από το 1922 έως το 1930 (αποτυπώσεις υπαίθρου, καταχωρήσεις δεδοµένων, δηλώσεις, τίτλοι ιδιοκτησίας) Κτηµατολογικός κανονισµός ωδεκανήσου. Ενσωµάτωση ωδεκανήσου στην Ελλάδα.
Λειτουργία και υφιστάµενη κατάσταση Στοιχεία Κτηµατολογίου ωδεκανήσου Εκτάσεις: Ν. Ρόδος 1,405 Km 2, Ν. Κως 287 Km 2, Ν. Λέρος (περιφέρεια Λακκί) 21 Km 2 Κτηµατολογικές περιφέρειες: 48 για την Ρόδο, 7 για την Κω και 1 για την Λέρο 200,000 γεωτεµάχια 800,000 δικαιώµατα 20,000 νέες πράξεις κάθε χρόνο Η αναλογία του όγκου των δεδοµένων της Ρόδου προς Κω είναι 4:1 Τηρούµενα στοιχεία Χάρτες (531) Κτηµατολογικά βιβλία (631,776 σελ.) Κτηµατολογικοί φάκελοι Πράξεις (4,926,425 σελ.) Ατοµικά διαγράµµατα (218,605 σελ.) Ονοµαστικά ευρετήρια (264,937 σελ.) Αριθµητικά ευρετήρια (266,662 σελ.)
Τηρούµενα στοιχεία Κτηµατολογικοί χάρτες(ρόδος)
Τηρούµενα στοιχεία Κτηµατολογικοί χάρτες(ρόδος)
Τηρούµενα στοιχεία Κτηµατολογικοί χάρτες(κως)
Τηρούµενα στοιχεία Κτηµατολογικοί χάρτες(κως)
Τηρούµενα στοιχεία Λεπτοµέρεια Κτηµατολογικού χάρτη Πρανές Γενικό Κτηµατολογικό όριο Κτηµατολογικό όριο ξερολιθιά Αριθµός κτηµατικής µερίδας Οικοδοµή Χείµαρρος
Τηρούµενα στοιχεία Υπόµνηµα χάρτη Τριγωνοµετρικά Όρια ιδιοκτησίας Κωδικοί ιοικητικά όρια Είδος καλλιέργειας
Τηρούµενα στοιχεία Ατοµικά διαγράµµατα Μερίδα οικοδοµών Μερίδα Γαιών
Τηρούµενα στοιχεία Πράξεις
Τηρούµενα στοιχεία Κτηµατικά βιβλία Κωδικοποίηση ακινήτου Στοιχεία ακινήτου Αρχικοί δικαιούχοι Θεµελιώδης εγγραφή Μεταγενέστερες εγγραφές
Τηρούµενα στοιχεία Ονοµαστικά και αριθµητικά δελτία Ονοµαστικό δελτίο Κτηµατολογίου Ρόδου Αριθµητικό δελτίο Κτηµατολογίου Κω Αριθµητικό δελτίο Κτηµατολογίου Ρόδου
Ροή πληροφοριών
Αναλογική τήρηση- Ζητήµατα(1) Τα Κτηµατολογικά Γραφεία, µε την ενσωµάτωση της ωδεκανήσου στην Ελλάδα, διατηρήθηκαν και υπήχθησαν στο Υπουργείο ικαιοσύνης, στην /νση Υποθηκοφυλακείων. Οργανωτικά και διοικητικά αντιµετωπίζονται ως Υποθηκοφυλακεία, αγνοώντας µε τον τρόπο αυτό την ιδιαίτερη φύση του Κτηµατολογίου. Αναλογική τήρηση των στοιχείων ηµιουργηθέντα ζητήµατα Παρατηρείται έλλειψη προσωπικού και πόρων για την λειτουργία και ενηµέρωση. Υπάρχει µεγάλος αριθµός µη καταχωρισµένων πράξεων ανασφάλεια στις συναλλαγές. Οι κοινόχρηστοι χώροι και ο Αιγιαλός δεν είναι καταγεγραµµένα. Παραθαλάσσιες εκτάσεις στην περιοχή της Κρεµαστής Ρόδου, οι οποίες έχουν διαβρωθεί από την θάλασσα, φαίνονται στο Κτηµατολόγιο ως γεωτεµάχια. Ο έλεγχος τίτλων στο Κτηµατολόγιο δείχνει «καθαρά» οικόπεδα προς πώληση. Τα ονοµαστικά ευρετήρια στο Κτηµατολόγιο Ρόδου δεν είναι ενηµερωµένα. Οι κτηµατικοί χάρτες δεν είναι ενηµερωµένοι και τα πρωτότυπα είναι φθαρµένα και σε κακή κατάσταση.
Αναλογική τήρηση- Ζητήµατα(2) Εµβαδό Κτηµατολογίου και σύνδεση µε συντελεστή δόµησης για την έκδοση οικοδοµικής άδειας από την πολεοδοµία. Αδυναµία καταχώρισης πράξεων εφαρµογής (ενώ η Πράξη Εφαρµογής καταγράφει την υφιστάµενη κατάσταση, «αποδεκτά» στοιχεία για τα όρια και το εµβαδό ενός ακινήτου είναι αυτά που είναι καταχωρηµένα στο Κτηµατολόγιο). Ως συνέπεια, είναι αδύνατη η αξιοποίηση των γεωτεµαχίων λόγω µη καταχώρισης των Π.Ε. στο Κτηµατολόγιο. Έλλειψη κτηµατολογικού ικαστή. Μεγάλο πλήθος γεωτεµαχίων που µεταβιβάζονται µε χρησικτησία. Μεγάλο πλήθος γεωτεµαχίων για τα οποία δεν έχει γίνει καµία πράξη πέραν των πρώτων εγγραφών. Απουσία συστήµατος αναφοράς στους χάρτες (στην Ρόδο) και στα ατοµικά διαγράµµατα (η εφαρµογή των διαγραµµάτων στο έδαφος γίνεται µε προσεγγιστικές µεθόδους). Έωλος τρόπος τήρησης και λειτουργίας του Κτηµατολογίου. Χώροι µη κατάλληλοι για την φύλαξη του αρχείου και για την χρήση του από το κοινό (δικηγόρους και µηχανικούς).
Αναλογική τήρηση- Ζητήµατα(3) Ανοµοιογένεια και πολυδιάσπαση του αρχείου Συχνά δηµοσιεύµατα για άδικες ή και παράνοµες πράξεις στην Ρόδο όπου φέρονταν να συµµετέχουν και υπάλληλοι του Κτηµατολογίου οι οποίοι «διευκόλυναν» την καταπάτηση ακινήτων ιδιοκτησίας ηµοσίου από ιδιώτες.
Έργο ψηφιοποίησης του Κτηµατολογίου ωδεκανήσου
Στοιχεία έργου Το 2003 ξεκίνησε από την ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α.Ε. ένα πρόγραµµα για την ψηφιοποίηση του Κτηµατολογίου ωδεκανήσου και την ενηµέρωση του ψηφιακού αρχείου έως την ενσωµάτωσή του στο Εθνικό Κτηµατολόγιο. Το έργο εντάχθηκε στο Μέτρο 2.9 (ΕΤΠΑ) του Επιχειρησιακού Προγράµµατος της Κοινωνίας της Πληροφορίας µε τίτλο «Ειδικά κτηµατολόγια: ψηφιοποίηση, επεξεργασία και καταχώριση σε βάση δεδοµένων των κτηµατολογικών στοιχείων του κτηµατολογίου ωδεκάνησου». o Προκήρυξη διαγωνισµού: εκέµβριος 2005 o Περαίωση έργου: εκέµβριος 2009 o Υπογραφή σύµβασης: Απρίλιος 2007 µεταξύ της ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΑΕ και της ΠΡΙΣΜΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΑΤΕ o Τελικό κόστος: 2.136.206,25 o Χρηµατοδότηση: το έργο χρηµατοδοτήθηκε κατά 50% από Κοινοτικούς και κατά 50% από Εθνικούς πόρους
Σύντοµη περιγραφή έργου(1) Ψηφιοποίηση και κωδικοποίηση εγγράφων Χρησιµοποιήθηκαν σαρωτές ικανότητας σάρωσης πολλών χιλιάδων σελίδων ανά ηµέρα για την σάρωση 6,5 εκ. σελίδων Χρήση καννάβου στα ατοµικά διαγράµµατα για την διόρθωση των γεωµετρικών σφαλµάτων που προέρχονται από την σάρωση Κωδικοποίηση κάθε µια σελίδας σύµφωνα µε τις προδιαγραφές ώστε να είναι δυνατή η καταχώρισή του σε βάση δεδοµένων Ψηφιοποίηση και γεωαναφορά κτηµατολογικών χαρτών χρησιµοποιώντας ορθοφωτογραφίες 1:5000 του ΥΑΑΤ Για την σάρωση χρησιµοποιήθηκε επίπεδος σαρωτής Α0, ο ίδιος που χρησιµοποιήθηκε για την σάρωση των κτηµατικών βιβλίων Ιδιαίτερη επίπονη η διαδικασία της γεωαναφοράς ηµιουργία ενός Γεωγραφικού Συστήµατος Πληροφοριών Ψηφιοποιήθηκε πληροφορία όπως πολύγωνα κτηµατικών µερίδων και ειδικών εκτάσεων, περιγράµµατα κτιρίων, όρια περιφερειών, κωδικοί κτηµατικών µερίδων και κτιρίων, τοπωνύµια, τοπογραφική πληροφορία κ.α.
Σύντοµη περιγραφή έργου(2) Νοµική επεξεργασία και καταχώριση στοιχείων στην βάση δεδοµένων (Β..) Επεξεργασία - πρόκριση ενεργών δικαιωµάτων καθώς και συµπλήρωση τυχόν ελλείψεων από τα στοιχεία των πράξεων κωδικοποίηση στοιχείων και καταχώριση στην Β.. Επεξεργασία και καταχώριση εκκρεµών πράξεων Έλεγχοι. Για την οριστική παραλαβή του έργου υλοποιήθηκαν έλεγχοι: Ραδιοµετρίας, πληρότητας και κωδικοποίησης στα σαρωµένα έγγραφα Πληρότητας, ορθής τοπολογίας και κωδικοποίησης στα χωρικά δεδοµένα Νοµικοί έλεγχοι στα περιγραφικά δεδοµένα ηµιουργήθηκε ένα σύστηµα πληροφοριών µε βάση το ακίνητο και τα επ αυτού δικαιώµατα. Για κάθε ακίνητο υπάρχει καταχωρηθείσα η νοµική πληροφορία για το ενεργό ή τρέχον δικαίωµα και ταυτόχρονα µπορεί ο χρήστης να βλέπει ψηφιακά όλα τα στοιχεία που αφορούν στο ακίνητο, δηλαδή τις πράξεις (ιστορικές και νέες), το ατοµικό διάγραµµα και τα κτηµατικά βιβλία.
Ψηφιοποίηση και επεξεργασία κτηµατικών χαρτών
Σύντοµη περιγραφή έργου(3) Τέλος, µεταβατική τήρηση της ψηφιακής κτηµατολογικής βάσης ωδεκανήσου Μηχανισµός τήρησης και ενηµέρωσης της ψηφιακής κτηµατολογικής βάσης Παράλληλη τήρηση αναλογικού αρχείου και ψηφιακών δεδοµένων Οθόνη εισόδου στην εφαρµογή τήρησης των εδοµένων του κτηµατολογίου ωδεκανήσου
Εφαρµογή ενηµέρωσης Κτηµατολογίου ωδεκανήσου Πρωτοκόλληση νέας πράξης
Εφαρµογή ενηµέρωσης Κτηµατολογίου ωδεκανήσου Αναζήτηση στοιχείων από τα ψηφιοποιηµένα στοιχεία
Εφαρµογή ενηµέρωσης Κτηµατολογίου ωδεκανήσου Στοιχεία δικαιούχου, δικαιώµατα και πράξεις
Γεωγραφικό Σύστηµα Πληροφοριών Κτηµατολογίου ωδεκανήσου Το ΓΣΠ του Κτηµατολογίου ωδεκανήσου
Θεµατικοί χάρτες Χάρτης ιδιοκτησιών που δεν έχουν «κινηθεί» µετά τις πρώτες εγγραφές ή έχουν αποκτηθεί µε χρησικτησία
Προτάσεις για την εξέλιξη του έργου µετά την ψηφιοποίηση
Προτάσεις για την αξιοποίηση του ήδη ψηφιοποιηµένου υλικού Άµεσα οφέλη ψηφιοποίησης: Πρόσβαση ικηγόρων και Μηχανικών στα ψηφιοποιηµένα δεδοµένα. Με τον τρόπο αυτό θα προστατευθεί το πρωτότυπο υλικό από καταστροφές και θα περιορισθεί η χρήση του και η αναζήτηση πληροφοριών θα γίνεται µε σαφώς µεγαλύτερη ευκολία. Ελεύθερη πρόσβαση τους κτηµατολογικούς χάρτες και σε ορισµένα στοιχεία του Κτηµατολογίου µέσω διαδικτύου. Αξιοποίηση των ιστορικών στοιχείων που είχαν καταγραφεί κατά τις πρώτες εγγραφές, όπως αξία ακινήτου, είδος καλλιέργειας, είδος εδάφους, τοπωνύµια κλπ. Πρόσβαση στα κτηµατολογικά δεδοµένα από τοπικούς φορείς (πολεοδοµία, ήµο, Νοµαρχία, ασική υπηρεσία, Αρχαιολογική υπηρεσία) για την ταχύτερη εξυπηρέτησή τους. Απαιτούµενες βελτιώσεις: Βελτίωση ακρίβειας και ενηµέρωση των κτηµατολογικών χαρτών χρησιµοποιώντας ως υπόβαθρο τους έγχρωµους ορθοφωτοχάρτες µεγάλης και πολύ µεγάλης κλίµακας και τα ατοµικά διαγράµµατα. Ενηµέρωση της Β µε τις εκκρεµείς και τις νέες πράξεις (από τον Σεπτέµβριο 2009 και µετά).
Μεταβατική περίοδος Μεταβατική Λειτουργία Γενικά οφέλη: Κεντρική αποθήκευση και διαχείριση των στοιχείων. Ψηφιακή τήρηση και ενηµέρωσή τους µε πληρότητα, οµοιογένεια και ορθότητα. ιαρκής έλεγχος της ψηφιοποιηµένης πληροφορίας. Μέσω της µεταβατικής ψηφιακής τήρησης και ενηµέρωσης, θα εντοπισθεί όχι µόνο το µέγεθος των προβληµάτων και το γένος αυτών αλλά και η ιδιαιτερότητα ενός εκάστου εξ αυτών.
Ένταξη στο Εθνικό Κτηµατολόγιο Η ένταξη του Κτηµατολογίου ωδεκανήσου στο Εθνικό Κτηµατολόγιο θα πρέπει να στηρίζεται σε ενδελεχή έλεγχο. Αυτή άλλωστε είναι και η δικαιολογητική βάση για την οποία ο νοµοθέτης στις διατάξεις του ν. 2308/1995 προέβλεψε ότι για την ένταξη στο Ε.Κ. - απαιτείται η έκδοση προεδρικού διατάγµατος. Ο τρόπος όµως «ένταξης» τους, σοφά δεν επιλέγει από τον νοµοθέτη.
Ένταξη στο Εθνικό Κτηµατολόγιο Για την ορθή υλοποίηση απαιτείται όπως, πριν από την επιλογή του «τρόπου ένταξης»: Εντοπισθούν και καταγραφούν µε πληρότητα : τα τεχνικά και νοµικά ζητήµατα και οι διαφορές των δύο θεσµικών πλαισίων Εξοµαλυνθούν οι αντιθέσεις και καλυφθούν οι ελλείψεις Σχεδιασθεί ο τρόπος επίλυσης των διαφόρων ζητηµάτων και εναρµόνισης των δύο (διαφορετικών) κτηµατολογίων Απαιτείται να γίνει: κατά τον προσφορότερο νοµικό- οικονοµοτεχνικό τρόπο, µε άρτια τεχνική απόδοση, ώστε να απαλειφθούν τα λάθη του παρελθόντος και τυχόν παραλείψεις να επιτευχθεί η ορθή και πλήρης νοµική καταγραφή. χωρίς να προκληθεί ένταση.
Ένταξη στο Εθνικό Κτηµατολόγιο Για να υλοποιηθεί η ένταξη απαιτείται, να εκδοθεί προεδρικό διάταγµα, στο οποίο θα περιγράφεται και η διαδικασία που θα ακολουθηθεί (άρθ. 14&7 του ν.2308/95). Το προεδρικό διάταγµα µπορεί να περιέχει διατάξεις τόσο του τρόπου ένταξης διαφορετικές από τις αναφερόµενες στο ν. 2308/1995 όσο και διατάξεις λειτουργίας διαφορετικές από τον Κτηµατολογικό Κανονισµό. Πρωτίστως όµως απαιτείται εναρµόνιση του κτηµατολογικού κανονισµού µε τους νόµους 2308/1995 και 2664/1998.
Ένταξη στο Εθνικό Κτηµατολόγιο Για να δοθεί δια του Προεδρικού ιατάγµατος ασφαλής και ορθή λύση, θα πρέπει δι αυτού να αντιµετωπισθούν τα εντοπισθέντα (δια της παράλληλης- µεταβατικής ψηφιακής τήρησης) προβλήµατα, να εξοµαλυνθούν οι αντιθέσεις και να καλυφθούν οι ελλείψεις. Ενδεικτικά θα θέλαµε να αναφέρουµε ορισµένα ζητήµατα που χρήζουν εναρµόνισης επίλυσης όπως: «Κτηµατολογικός ικαστής»: διαφορά ρόλου στα δύο Κτηµατολόγια Αµάχητο τεκµήριο εγγραφών Κανονισµού ωδεκανήσου Σύνταξη πράξεων βάση τηρούµενης πληροφορίας Μεγάλος αριθµός εκκρεµών πράξεων ιαφορετικά «εγγραπτέα» δικαιώµατα Μεγάλος αριθµός κτηµατολογικών µερίδων στις οποίες υφίσταται µόνο η θεµελιώδης εγγραφή. Το τεχνικό τµήµα των Κτηµατολογικών αυτών Γραφείων έχει και αρµοδιότητες πολεοδοµικού ελέγχου
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας