1 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙ-ΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ, 2017 ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ Γερολουκά- Κωστοπαναγιώτου Γεωργία, Καθηγήτρια Αναισθησιολογίας Αναισθησιολόγος-Εντατικολόγος, Διευθύντρια Β Πανεπιστημιακής Κλινικής Αναισθησιολογίας ΠΓΝ ΑΤΤΙΚΟΝ, Ιατρική Σχολή Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Τσιόδρας Σωτήριος, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας - Λοιμωξιολογίας Δ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, ΠΓΝ ΑΤΤΙΚΟΝ Ιατρική Σχολή Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Δαϊκος Γεώργιος, Καθηγητής Παθολογίας - Λοιμωξιολογίας Α Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, ΠΓΝ ΛΑΙΚΟ Ιατρική Σχολή Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
2 Πίνακας. Κατευθυντήριες οδηγίες για την περι-εγχειρητική αντιμικροβιακή προφύλαξη σύμφωνα με τα διεθνώς ισχύοντα και τα δεδομένα για την μικροβιακή αντοχή στην Ελλάδα. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ) Η προεγχειρητική άπαξ δόση (σε επεμβάσεις διάρκειας <4 h) πρέπει να χορηγείται 60 min πριν από την χειρουργική επέμβαση (για την βανκομυκίνη πρέπει να χορηγείται 120 πρώτα λεπτά πριν). ii) Σε επεμβάσεις διάρκειας >4 h απαιτείται επαναληπτική δόση. ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ iii) Σε ασθενείς με μακροχρόνια νοσηλεία σε τμήματα με υψηλό επιπολασμό ανθεκτικών μικροβίων ή με γνωστή φορεία από πολυανθεκτικά μικρόβια, συμβουλευτείτε τον υπεύθυνο λοιμωξιολόγο της κλινικής σας. iv) Σε όλες τις επεμβάσεις με τοποθέτηση ξένου σώματος πρέπει να χορηγείται Βανκομυκίνη.
3 ΚΑΘΑΡΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ Είδος επέμβασης Συνήθη παθογόνα Συνιστώμενα αντιμικροβιακά Δοσολογία πριν την επέμβαση Θυρεοειδής, παραθυρεοειδείς, ΔΕΝ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗ Επινεφρίδια ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΚΕΦΑΛΗΣ, ΤΡΑΧΗΛΟΥ * Είδος επέμβασης Συνήθη παθογόνα Συνιστώμενα Αποτελεσματική μόνο σε Παθογόνα στόματος / φάρυγγα, αντιμικροβιακά Αμπικιλλίνη/σουλμπακτάμη Ή Δοσολογία πριν την επέμβαση 3g IV επεμβάσεις που αφορούν μεικτές αερόβιες αναερόβιες Κεφαζολίνη + Μετρονιδαζόλη Ή 2g IV + 500 mg IV βλεννογόνο στόματος/φάρυγγα λοιμώξεις, Στρεπτόκοκκοι, Κεφουροξίμη + Μετρονιδαζόλη 1.5g IV + 500 mg IV (π.χ. όγκοι) ή επί περίπτωσης Αναερόβια, εμφύτευσης προσθετικού Gram (-) εντερικά βακτήρια, υλικού. Ακόμη & επί ενίοτε S. aureus από ρινικές προφυλάξεως υψηλά ποσοστά κοιλότητες
4 λοιμώξεων Εναλλακτικά σχήματα Κλινδαμυκίνη ± Γενταμικίνη ή Τομπραμυκίνη 900 mg IV 5 mg/kg IV * Δεν έχει αποδειχθεί όφελος από αντι-μικροβιακή προφύλαξη σε αμυγδαλεκτομή * Γενταμικίνη ή τομπραμυκίνη προστίθενται στην κλινδαμυκίνη για καθαρές-επιμολυσμένες (clean-contaminated) επεμβάσεις με αυξημένο κίνδυνο για λοίμωξη από κατά Gram (-) μικροοργανισμούς.
5 ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΜΑΣΤΟΥ, ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΚΗΛΩΝ, ΠΛΑΣΤΙΚΕΣ ΚΗΛΩΝ* Είδος επέμβασης Συνήθη παθογόνα Συνιστώμενα αντιμικροβιακά Επεμβάσεις χωρίς χρήση Στρεπτόκοκκοι, S. aureus, Κεφαζολίνη Ή Δοσολογία πριν την επέμβαση 2g IV προσθετικού υλικού Επί υγρού / διαβρωμένου Κεφουροξίμη Ή 1.5 g IV δέρματος κατά Gram (-) Κεφορανίδη 1g IV βακτηρίδια Επεμβάσεις με χρήση Στρεπτόκοκκοι, S. aureus, Κεφουροξίμη Ή 1.5 g IV προσθετικού υλικού Επί υγρού / διαβρωμένου Κεφορανίδη KAI 1g IV δέρματος κατά Gram (-) Βανκομυκίνη 1g IV, 1.5 g IV εάν > 90 kg βακτηρίδια Εναλλακτικά σχήματα Αμπικιλλίνη σουλμπακτάμη Ή 3 g IV Κλινδαμυκίνη Ή 900 mg IV Βανκομυκίνη 1 g IV, 1.5 g IV εάν > 90 kg
6 * Δεν έχει τεκμηριωθεί όφελος από αντι-μικροβιακή προφύλαξη σε καθαρές επεμβάσεις χωρίς χρήση προσθετικού υλικού. Η ωφέλεια είναι σημαντική σε περιπτώσεις χειρουργικής για Ca μαστού ή επί χρήσεως προσθετικού υλικού. * Σε επιδιορθώσεις κηλών, τα οφέλη από την προφύλαξη είναι ιδιαίτερα σημαντικά επί χρησιμοποιήσεως πλέγματος. * Σε προγραμματισμένες επεμβάσεις τοποθέτησης συνθετικού υλικού συνιστάται έλεγχος για φορεία από S. aureus. Επί φορείας συνιστάται λουτρό με διάλυμα χλωρεξιδίνης 2% άπαξ ημερησίως και επί αντιβιογράμματος με ευαισθησία στην μουπιροσίνη, ρινική επάλειψη με αλοιφή μουπιροσίνης δις ημερησίως για 5 ημέρες. Εάν υπάρχει γνωστός αποικισμός με MRSA προσθήκη βανκομυκίνης και σε επεμβάσεις χωρίς χρήση προσθετικού υλικού.
7 ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΝΩΤΕΡΟΥ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΥ, ΧΟΛΗΦΟΡΩΝ* Είδος επέμβασης Συνήθη παθογόνα Συνιστώμενα αντιμικροβιακά Οισοφάγος -Gram (+) κόκκοι (συχνά Κεφαζολίνη Ή Δοσολογία πριν την επέμβαση 2 g IV, 3g IV εάν 120 kg Στόμαχος & δωδεκαδάκτυλο με Εντερόκοκκοι, λιγότερο συχνά Κεφουροξίμη Ή 1.5 g IV είσοδο στον αυλό ή χωρίς στρεπτόκοκκοι, σταφυλόκοκκοι) Κεφορανίδη 1 g IV είσοδο στον αυλό αλλά με -Gram (-) βακτηρίδια [(συχνά E. αυξημένο κίινδυνο coli, Klebsiella spp, λιγότερο συχνά άλλα Gram (-)] -Σπάνια είδη κλωστηριδίου Πάγκρεας, Ήπαρ, Σπλην, Gram (-) εντερικά βακτήρια, Κεφουροξίμη Ή 1.5 g IV Χοληφόρα επί ανοιχτής Κλωστηρίδια Κεφοξιτίνη Ή 2 g IV επέμβασης ή υψηλού κινδύνου Κεφτριαξόνη Ή 2 g IV
8 λαπαροσκοπική, εγγύς λεπτό Αμπικιλλίνη/σουλμπακτάμη 3 g IV έντερο ERCP με παρουσία απόφραξης ή Gram (-) εντερικά βακτήρια, Σιπροφλοξασίνη (εάν το προφίλ 500-750 mg PO Ή 600 mg IV 2 επί τοποθέτησης stent στα Αναερόβια αντοχής το επιτρέπει) Ή ώρες προ ERCP χοληφόρα Κεφοξιτίνη Ή 2g IV 1 ώρα προ ERCP Πιπερακιλλίνη-Ταζομπακτάμη 4.5 g IV 1 ώρα προ ERCP Εναλλακτικά σχήματα Vancomycin Ή 15 mg/kg (maximum 2g) IV άπαξ Κλινδαμυκίνη 900 mg IV άπαξ + Αζτρεονάμη Ή 2 g IV άπαξ Γενταμικίνη Ή 5 mg/kg * Αυξημένου κινδύνου επεμβάσεις με μη είσοδο σε αυλό του ανωτέρου γαστρεντερικού συστήματος (π.χ. βαγοτομή, επεμβάσεις διόρθωσης γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης): νοσηρή παχυσαρκία, απόφραξη, διαταραχές με ελάττωση κινητικότητας, καταστάσεις με μειωμένη γαστρική οξύτητα, αιμορραγία, παρουσία νεοπλάσματος ή άλλης σοβαρής νόσου. * Δεν έχει τεκμηριωθεί όφελος από αντι-μικροβιακή προφύλαξη σε χαμηλού κινδύνου εκλεκτική λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή.
Αυξημένος κίνδυνος σε λαπαροσκοπική επέμβαση υπάρχει σε: ηλικία > 70 ετών, οξεία χολοκυστίτιδα, μη λειτουργική χοληδόχο κύστη, αποφρακτικό ίκτερο, λίθους στον κοινό χοληδόχο, σακχαρώδη διαβήτη, κύηση, ανοσοκαταστολή και άλλες σοβαρές νόσους. Επί χολαγγειϊτιδος θεραπεύστε ως λοίμωξη και όχι με προφύλαξη 9
10 ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΛΕΠΤ0Υ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ - ΟΡΘΟΥ* Είδος επέμβασης Συνήθη παθογόνα Συνιστώμενα αντιμικροβιακά Σκωληκοειδεκτομή για - Gram (-) βακτηρίδια Κεφουροξίμη + Δοσολογία πριν την επέμβαση 1.5 g ανεπίπλεκτη σκωληκοειδίτιδα - Αναερόβια Μετρονιδαζόλη Ή 500mg άπαξ Κεφοξιτίνη Ή 2 g IV Αμπικιλλίνη/σουλμπακτάμη 3 g IV Περιφερικό λεπτό έντερο, Κόλον, - Gram (-) βακτηρίδια Κεφουροξίμη + μετρονιδαζόλη Ή 1.5 g IV + 500 mg άπαξ ορθό - Αναερόβια Κεφοξιτίνη + μετρονοδαζόλη Ή 2 g IV + 500 mg άπαξ Κεφτριαξόνη + μετρονιδαζόλη* Ή 2 g IV + 500 mg άπαξ Αμπικιλλίνη/σουλμπακτάμη 3 g IV Εναλλακτικά σχήματα Gram (-) εντερικά βακτήρια, Κλινδαμυκίνη + 900 mg IV Αναερόβια Γενταμικίνη ή Τομπραμυκίνη Ή 5 mg/kg IV
11 Αζτρεονάμη Ή Κινολόνη + μετρονιδαζόλη 2g IV 4.5 g IV 1 ώρα προ ERCP * Το σχήμα κεφτριαξόνης + μετρονιδαζόλης προτιμάται αν υπάρχει υψηλή μικροβιακή αντοχή σε νοσοκομειακά Gram (-) στελέχη σε 1 ης και 2 ης γενιάς κεφαλοσπορίνες. Σε εκλεκτικά χειρουργεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί από του στόματος μηχανικός καθαρισμός του εντέρου κατά την προεγχειρητική ετοιμασία (1 ημέρα προ χειρουργείου) με: το εξής σχήμα: α) στις 10:00 το πρωί 4 λίτρα λήψη διαλύματος polyethylene glycol pos σε διάρκεια χορήγησης 2 ώρες ακολουθούμενο από υδρική δίαιτα μόνο, β) στις 13:00, 14:00 και 23:00 την ίδια ημέρα, 1gm Neomycin + 1gm Erythromycin base, γ) τίποτε pos μετά τα μεσάνυχτα.
12 ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ, ΘΩΡΑΚΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ, ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ* Είδος επέμβασης Συνήθη παθογόνα Συνιστώμενα αντιμικροβιακά Συνήθεις καρδιοχειρουργικές & - S. aureus Βανκομυκίνη Δοσολογία πριν την επέμβαση 15 mg/kg IV ή 1g άπαξ (1.5 gm θωρακοχειρουργικές επεμβάσεις - S. epidermidis εάν σωματικό βάρος > 90 kg) & χλωρίδα της επιδερμίδας Eπεμβάσεις στα άκρα που - S. aureus Βανκομυκίνη + 15 mg/kg IV ή 1g άπαξ (1.5 gm απαιτούν τομή στην βουβωνική - S. epidermidis εάν σωματικό βάρος > 90 kg) περιοχή, οιαδήποτε αγγειακή & χλωρίδα της επιδερμίδας, επέμβαση που συνοδεύεται από Gram (-) εντερικά βακτήρια, P. Πιπερακιλλίνη - Ταζομπακτάμη 4.5 g IV εισαγωγή προσθετικού aeruginosa υλικού/ξένου σώματος, ακρωτηριασμός κάτω άκρου για
13 αντιμετώπιση ισχαιμίας, χειρουργική επέμβαση καρδιάς, μεταμόσχευση καρδιάς, Εναλλακτικά σχήματα Κλινδαμυκίνη * 900 mg IV Τοποθέτηση καθετήρα περιτοναϊκής καθάρσεως Βανκομυκίνη 1g άπαξ 12 hrs προ της επέμβασης * Η αγγειοχειρουργική προφύλαξη σε καρδιοαγγειακές επεμβάσεις έχει αποδειχθεί ως ευεργετική σε ασθενείς που υποβάλλονται στις ακόλουθες επεμβάσεις: Αποκατάσταση κοιλιακής αορτής, επεμβάσεις στα άκρα που απαιτούν τομή στην βουβωνική περιοχή, οιαδήποτε αγγειακή επέμβαση που συνοδεύεται από εισαγωγή προσθετικού υλικού/ξένου σώματος, ακρωτηριασμός κάτω άκρου για αντιμετώπιση ισχαιμίας, χειρουργική επέμβαση καρδιάς, μεταμόσχευση καρδιάς, τοποθέτηση βηματοδότη. Προφύλαξη δεν απαιτείται για καρδιακό καθετηριασμό. Για καρδιαγγειακές επεμβάσεις η χορήγηση συνεχίζεται για 24-48 ώρες μετά την επέμβαση. Σε περίπτωση δυσανεξίας σε βανκομυκίνη συμβουλευτείτε λοιμωξιολόγο. Σε προγραμματισμένες επεμβάσεις τοποθέτησης συνθετικού υλικού συνιστάται έλεγχος για φορεία από S. aureus. Επί φορείας συνιστάται λουτρό με διάλυμα χλωρεξιδίνης 2% άπαξ ημερησίως και ρινική επάλειψη με αλοιφή μουπιροσίνης δις ημερησίως για 5 ημέρες. Εναλλακτικά αν βρεθεί μπορεί να χρησιμοποιηθεί ενδορρινικά γέλη γλυκονικής χλωρεξιδίνης 0.12%. Η χορήγηση θα πρέπει να αρχίσει από τις 23:00 τη προηγουμένη από την επέμβαση ημέρα και να συνεχίζεται έως την 5 η ημέρα μετά το χειρουργείο στις 16:00 & τις 23:00 καθημερινά.
14 ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗΣ ΟΡΓΑΝΩΝ* Είδος επέμβασης Συνήθη παθογόνα Συνιστώμενα αντιμικροβιακά Δοσολογία πριν την επέμβαση Μεταμόσχευση ήπατος Gram (-) εντερικά βακτήρια P. aeruginosa Πιπερακιλλίνη/ταζομπακτάμη 4,5 g IV Εναλλακτικά σχήματα Βανκομυκίνη + Γενταμικίνη ή Τομπραμυκίνη Ή 15 mg/kg IV ή 1g άπαξ (1.5 gm εάν σωματικό βάρος > 90 kg 5 mg/kg IV Μεταμόσχευση νεφρού Gram (+) κόκκοι, gram (-) εντερικά βακτήρια Αζτρεονάμη Κεφτριαξόνη Ή 2 g IV 2 g IV Βανκομυκίνη + Γενταμικίνη ή Τομπραμυκίνη 15 mg/kg IV ή 1g άπαξ (1.5 gm εάν σωματικό βάρος > 90 kg 5 mg/kg IV * σε μεταμοσχεύσεις ήπατος η αντιμικροβιακή προφύλαξη μπορεί να τροποποιηθεί ή παραταθεί αναλόγως της φορείας του ασθενούς με πολυανθεκτικά παθογόνα,, σε επιπλεγμένη μεταμόσχευση ή παρατεταμένη διάρκεια επέμβασης, σε ασθενείς με ιστορικό πρόσφατης
15 βακτηριακής περιτονίτιδας, χολλαγγειίτιδας ή παρατεταμένης παραμονής σε ΜΕΘ. ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ* Είδος επέμβασης Συνήθη παθογόνα Συνιστώμενα Ολική αρθροπλαστική ισχίου και αρθροπλαστική γόνατος Εσωτερική οστεοσυνθεση κλειστού κατάγματος Επεμβάσεις σπονδυλικής στήλης - S. aureus, S. epidermidis & χλωρίδα της επιδερμίδας Λιγότερο συχνά αερόβια Gram(-) αντιμικροβιακά Κεφουροξίμη ή κεφορανίδη (+) Βανκομυκίνη Ή Τεϊκοπλανίνη Δοσολογία πριν την επέμβαση 1.5 g IV 15 mg/kg IV ή 1g άπαξ (1.5 gm εάν σωματικό βάρος > 90 kg) 10 mg/kg IV ή IM Ανοικτά κατάγματα Τύπου Ι & ΙΙ - S. aureus Κεφουροξίμη ή κεφορανίδη Ή 1.5 g IV κατά Gustilo - S. epidermidis Κλινδαμυκίνη 900 mg IV Ανοικτά κατάγματα Τύπου ΙΙΙ - S. aureus, S. epidermidis Αμπικιλλίνη/σουλμπακτάμη 3 g IV κατά Gustilo Gram(-) Εναλλακτικά σχήματα Κλινδαμυκίνη * 900 mg IV * Επί αλλεργίας σε β-λακτάμης χορηγείται βανκουμκίνη ή κλινδαμυκίνη συν μία δόση αζτρεονάμης 2g ή γενταμυκίνη ή τομπραμυκίνη 5 mg/kg εάν εμφανίζεται σε υψηλή συχνότητα ανάπτυξη Gram (-) λοιμώξεων. Μερικοί ειδικοί συνιστούν επανάληψη δόσεων σε 24 hrs
16 ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ * Είδος επέμβασης Συνήθη παθογόνα Συνιστώμενα αντιμικροβιακά Κυστεοσκόπηση Gram (-) εντερικά βακτήρια, Κεφουροξίμη εντερόκοκκοι Κυστεοσκόπηση με χειρισμούς Gram (-) εντερικά βακτήρια Ciprofloxacin 500 mg pos Δοσολογία πριν την επέμβαση 1.5 g IV Διορθική βιοψία προστάτου Gram (-) εντερικά βακτήρια Ciprofloxacin 750 mg pos 12 hrs προ & 12 hrs Ανοικτή ή λαπαροσκοπική ουρολογική επέμβαση Gram (-) εντερικά βακτήρια Κεφουροξίμη 1.5 g IV μετά την επέμβαση Εναλλακτικά σχήματα Φωσφομυκίνη * 3g pos ή IV * Επί κυστεοσκόπησης με αρνητική ουροκαλλιέργεια μπορεί να μην χορηγηθεί χημειοπροφύλαξη. Προτιμάται η χορήγηση χημειοπροφύλαξης επί ασθενών με επιβαρυντικούς παράγοντες όπως προχωρημένη ηλικία, ανοσοκαταστολή, ανατομικές ανωμαλίες του ουροποιητικού κλπ. Στις περιπτώσεις αυτές συστήνεται η θεραπεία τυχόν ουρολοιμώξεως πριν την επέμβαση με αντιμικροβιακό με δραστικότητα έναντι του απομονωθέντος παθογόνου. Βακτηριαιμία -επί διορθικής βιοψίας προστάτου, εμφανίστηκε σε 7% των ασθενών
17 που πήραν ciprofloxacin έναντι 37% ασθενών που τους χορηγήθηκε γενταμυκίνη. Επί διορθικής βιοψίας προστάτου μμπορεί να χορηγηθεί levofloxacin 500 mg 30-60 λεπτέ προ της επέμβασης με επανάληψη σε υψηλού κινδύνου ασθενείς. Επειδή προσφάτως έχουν αναφερθεί περιστατικά αντοχής στις κινολόνες συνιστάται η ακόλουθη οδηγία να δίνεται σε όλους τους ασθενείς που πήραν κινολόνη: επί εμφάνισης πυρετού ή άλλων σημείων λοιμώξεως να συμβουλεύονται άμεσα τον ιατρό. Σε μεγάλα κέντρα του εξωτερικού χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο η στρατηγική ελέγχου καλλιεργειών κοπράνων για την ανίχνευση φορείας με ανθεκτικά Gram (-) παθογόνα. Τελευταία γίνεται και χρήση φωσφομυκίνης 1-4 ώρες προ της επεμβάσεως λόγω του καλού προφίλ αντοχής
18 ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ & ΜΑΙΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ* Είδος επέμβασης Συνήθη παθογόνα Συνιστώμενα αντιμικροβιακά Κολπική, κοιλιακή ή Gram (-) εντερικά βακτήρια, Κεφοξιτίνη Ή λαπαροσκοπική υστερεκτομή/ καισαρική τομή αναερόβια, ομάδα Β αιμολυτικών στρεπτοκόκκων Αμπικιλλίνη/σουλμπακτάμη Ή Κεφουροξίμη + Μετρονιδαζόλη Δοσολογία πριν την επέμβαση 2 g IV 3g IV 1,5 g IV + 0,5 g IV Χειρουργική αποβολή 1 ου τριμήνου/ απόξεση Παρόμοια με την υστερεκτομή Δοξυκυκίνη 100 mg po 1 h πριν και 200 mg po μετά την επέμβαση Εναλλακτικά σχήματα Κλινδαμυκίνη Ή 900 mg IV Βανκομυκίνη 15 mg/kg IV ή 1g άπαξ (1.5 gm + εάν σωματικό βάρος > 90 kg) Γενταμυκίνη 5 mg/kg IV * Συχνά πολυμικροβιακές λοιμώξεις μετά από αυτές τις επεμβάσεις με E. Coli, άλλα αερόβια Gram (-), εντερόκοκκοι, B fragilis και αναερόβιοι στρεπτόκοκκοι. Σε περίπτωση που η υστερεκτομή (κολπική ή κοιλιακή) πραγματοποιείται επί εδάφους βακτηριακής κόλπωσης (bacterial vaginosis) πρέπει να θεραπεύεται αυτή προ της επέμβασης. Η χορήγηση αντιμικροβιακών σε καισαρική τομή δεν πρέπει να γίνεται μετά την
19 απολίνωση του ομφάλιου λώρου αλλά προ της τομής του δέρματος. Σε νεότερες μελέτες που αφορούσαν την μη εκλεκτική καισαρική τομή έχει προταθεί η επιπρόσθετη χορήγηση αζιθρομυκίνης μαζί με 1 ης γενιάς κεφαλοσπορίνης, η οποία και μείωσε σημαντικά τα ποσοστά ενδομητρίτιδας.
20 ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ* Είδος επέμβασης Συνήθη παθογόνα Συνιστώμενα Συνήθεις νευροχειρουργικές επεμβάσεις (Κρανιοτομία χωρίς εμφυτεύματα, τοποθέτηση shunt ή αντλίας) Διαρρινικές, διασφηνοειδικές ή διαστοματικές επεμβάσεις, αντιμικροβιακά - S. aureus, S. epidermidis Βανκομυκίνη Ή Στρεπτόκοκκοι, Αναερόβια, S. aureus, Gram (-) εντερικά Τεϊκοπλανίνη Κλινδαμυκίνη Ή Αμπικιλλίνη-Σουλμπακτάμη Δοσολογία πριν την επέμβαση 15 mg/kg IV ή 1g άπαξ (1.5 gm εάν σωματικό βάρος > 90 kg) 10 mg/kg IV ή IM 900 mg IV 3 g IV βακτήρια * Το Propionibacterium acnes μπορεί να επιμολύνει shunts και άλλα ενδοκρανιακά υλικά ενώ σπάνια εμπλέκονται Gram (-) βακτήρια. Τα οφέλη συνέχισης της προφύλαξης για εξωτερικές κοιλιακές παροχετεύσεις δεν έχουν επαρκώς προσδιοριστεί