ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
Εγκέφαλος Μεγάλη αιµάτωση, πολύ σηµαντική για την λειτουργία του
Επικοινωνία µε το περιβάλλον Χρησιµοποιεί το 20% του Ο 2 και ως πηγή ενέργειας γλυκόζη
Στις χειρουργικές επεµβάσεις είναι απαραίτητη η συνεχής χορήγηση αίµατος και γλυκόζης Εναλλακτική πηγή ενέργειας: β-hydroxybutyrate Γλυκόζη κύκλος κιτρικού οξέως ATP απαραίτητο για την διατήρηση ηλεκτρικού δυναµικού Ειδικό βάρος Ε.Υ. ίδιο µε αυτό του εγκεφάλου
η πολύ µεγάλη προστασία νωτιαίου µυελού+εγκεφάλου δεν είναι τυχαία
Νωτιαίος Μυελός ιεκπεραίωση αντανακλαστικών κινήσεων 1. κέντρο περιφέρεια χωρίς βούληση, συµµετοχή του ΚΝΣ 2. ενδιάµεσος αγωγός ερεθισµάτων από τον εγκέφαλο στην περιφέρεια και αντίθετα
Α. στο έµβρυο το Ν.Σ. αποτελεί το 1/3 του βάρους του
Φαιά ουσία σχήµα Η πρόσθια κινητική µοίρα οπίσθια αισθητική συµµετοχή στις αποφάσεις Λευκή ουσία πρόσθια πλάγια οπίσθια Στον νωτιαίο µυελό εδρεύουν πολλά κέντρα (διεύρυνση κόρης, δακτυλίου αφόδευσης, ούρησης, στύσης και εκσπερµάτωσης, τοκετού στις γυναίκες)
Α. Κεντροµόλες Αισθητικές ΚΥΡΙΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ (κεντροµόλος) Νωτιαίος, οπίσθια νωτιαία προµήκης γέφυρα εγκεφαλικά σκέλη οπτικό θάλαµο φλοιός ΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑ ΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙ ΙΚΗ Οπίσθιες νωτιαίες ίνες προµήκης γέφυρα παρεγκεφαλίδα Αισθητική νωτιαία µοίρα
Β. Φυγόκεντρες κινητικές ίνες 1.ΚΥΡΙΑ ΠΥΡΑΜΙ ΙΚΗ Ηµισφαίρια φλοιός πυραµιδικά πυρήνες στη λευκή ουσία στέλεχος χιάζονται στον προµήκη πρόσθιες κινητικές µοίρες νωτιαίου 2. ΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΕΞΩΠΥΡΑΜΙ ΙΚΕΣ α. Ερυθρονωτιαία δέσµη Οπτικό θάλαµο ραβδωτό σώµατα β. δικτυωτό-νωτιαίο ή δεµάτιο στέλεχος πρόσθια κέρατα γ. αιθουσιονωτιαίο δεµάτιο κάτω µέρος του προµήκη πρόσθια κέρατα
Το κυρίως µέρος του ΚΝΣ Αποτελείται από 2 ηµισφαίρια οπτικούς θαλάµους υποθάλαµος µεσεγκέφαλος (τετράδυµο και εγκεφαλική σκέψη) Στέλεχος: γέφυρα παρεγκεφαλίδα προµήκης µυελός
Οπροµήκης δρα σαν κέντρο και σαν αγωγός α. πυρήνες και αντανακλαστικά (βλέφαρα, δάκρυα, βήχας, πταρµός, σίελος, εµετός, κατάποση, µάσηση) β. αυτόχθονα κέντρα (αναπνευστικού, ανασταλτικό της καρδιακής λειτουργίας, αγγειοκινητικός επιταχυντής, ιδρώτας)
Παρεγκεφαλίδα δέχεται διεγέρσεις από το κινητικό σύστηµα εκπέµπει διεγέρσεις προς τους µυς Ισορροπία, τόνος µυών
1. Προµήκης: α. πυρήνες και αντανακλαστικά β. αυτόνοµα κέντρα 2. Γέφυρα: µεταξύ προµήκη και µέσου εγκεφάλου δρα κυρίως ως αγωγός 3. Παρεγκεφαλίδα: α. δέχεται διεγέρσεις από το κινητικό σύστηµα β. εκπέµπει διεγέρσεις προς τους µυς γ. ισορροπία, τόνος µυών
Μεσεγκέφαλος: αποτελείται από το τετράδυµο και τα εγκεφαλικά σκέλη περιλαµβάνει την µέλανα ουσία Σταθµός οπτικών και ακουστικών νεύρων Αγωγός
ιεγκέφαλος: δύο οπτικοί θάλαµοι (αισθητικό κέντρο, οπτικά ακουστικά ερεθίσµατα) υποθάλαµος (δίψα, πείνα, θερµορύθµιση, σάκχαρα, γενετικό κέντρο: ορµόνες)
Ηµισφαίρια Φαιά ουσία προς τα έξω Λευκή ουσία προς τα µέσα (ανάποδα στον νωτιαίο µυελό) γάγγλια, πυρήνες µέσα στην λευκή ουσία κυριότερος σύνδεσµος µεταξύ ηµισφαιρίων: µεσολόβιο
Φλοιός δρα συνείδησης και ψυχικών λειτουργιών (µνήµη, σκέψη, βούληση, συµπεριφορά)
ΠΡΟΒΛΗΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ Κινητικά Αισθητικά Κινητικά Πυραµιδικά κύτταρα ευαίσθητα από το ph µυϊκές κινήσεις Αισθητικά κεντροµόλα, οπτικό νεύρο, ακουστικό, απτικό πίεσης,πόνου,γεύσης
Κύρια Πυραµιδική ηµισφαίρια φλοιός πυραµιδικά πυρήνες, λευκή ουσία στέλεχος χιασµός στον προµήκη πρόσθιες κινητικές µοίρες ευτερεύουσες Κινητικές Εξωπυραµιδικές ερυθρονωτιαία δέσµη οπτικού θαλάµου δικτυωτός σχηµατισµός στέλεχος πρόσθια κέρατα ή αιθουσιονωτιαίο δεµάτιο κάτω µέρος του προµήκη πρόσθια κέρατα
Ραβδωτά σώµατα Πυρήνα των ηµισφαιρίων του εγκεφάλου που δρουν ανασταλτικά επί των ακούσιων κινήσεων αλλοίωση τους στην ασθένεια Parkinson
Κυτταρική οργάνωση α. Κύρια νευρικά συστήµατα κύριοι νευρώνες διεγερτικός ρόλος (ασπαρτικό, γλουταµινικό) τοπικοί νευρώνες ανασταλτικός ρόλος (γλυκίνη, GABA) β. Μη ειδικά νευρικά συστήµατα, διάχυτα νευρικά συστήµατα που εκκρίνουν κατεχολαµίνες, σεροτονίνη, πεπτίδια
Βιοχηµική βάση του ΚΝΣ. Συνάψεις, Συναπτικά υναµικά και Νευροδιαβιβαστές Μεταβολικά οι νευρώνες µοιάζουν µε άλλα κύτταρα του οργανισµού ιαφέρουν όµως στα εξής: 1. Συνάψεις 2. Νευροδιαβιβαστές 3. Κατανάλωση ενέργειας για διατήρηση του δυναµικού µεµβράνης και την ικανότητα εκπόλωσης επαναπόλωσης (20%Ο 2, χρησιµοποίηση µόνο D-γλυκόζης για ενέργεια, λόγω αιµατοεγκεφαλικού φραγµού) 4. Ύπαρξη νευρογλοίας που καλύπτει το ενδοθήλιο των τριχοειδών για προστασία 5. Αξονική µεταφορά 6. Ανικανότητα διαίρεσης
Συνάψεις και Συναπτικά υναµικά Με την ανάπτυξη τεχνικών µέτρησης δυναµικών µεµβράνης νευρικών κυττάρων προσδιορίστηκε ότι τα κύτταρα επικοινωνούν µέσω συνάψεων είσοδος Ca ++ µετατόπιση συναπτικών κυστιδίων απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών µετασυναπτική ή προσυναπτική (επανα)πρόσληψη
Συναπτικά υναµικά: ιεγερτικά Ανασταλτικά
ιαφορετικοί νευρώνες µπορούν να δώσουν διαφορετικά δυναµικά δράσης
ιαφορετικές ενδογενείς ηλεκτρικές δραστικότητες νευρώνων
Νευροδιαβιβαστές και συστήµατα υποδοχέων Χρήση φθοριζόντων παραγόντων (µονοκλωνικά αντισώµατα) ραδιο-ισοτοπικές τεχνικές οδήγησαν στην γεωγραφική κατανοµή των νευρώνων
Νοραδρεναλίνη
Ντοπαµίνη Ενδιάµεσο προϊόν µεταβολισµού τυροσίνης DOPA DA NE ραβδωτά σώµατα µέλανα ουσία σε όλα τα τµήµατα του εγκεφάλου
Ακετυλοχολίνη Κυρίως στον δικτυωτό σχηµατισµό και σε όλο τον εγκέφαλο ανταγωνίζεται την δράση της ντοπαµίνης
Σερετονίνη Σεροτονεργικοί νευρώνες υπάρχουν κυρίως στον υποθάλαµο είναι υπεύθυνοι για: το αίσθηµα ετοιµότητας συµπεριφορά, συγκίνηση, ορµόνες
γ-αµινοβουτυρικό οξύ Οι GABA νεργικοί νευρώνες είναι κυρίως ανασταλτικοί νευρώνες και ευρίσκονται στη φαιά ουσία, παρεγκεφαλίδα, και νωτιαίο µυελό
Γλυκίνη Ανασταλτικοί νευρώνες του νωτιαίου µυελού ανασταλτικό µετασυναπτικό δυναµικό που επηρεάζει την ισταµίνη Ισταµίνη Είναι από τους νεότερους νευροδιαβιβαστές που έχουν περιγραφεί στην βιβλιογραφία
Γλουταµινικό/ασπαραγινικό ιεγερτικοί νευρώνες εκκρίνουν τα αµινοξέα σαν νευροδιαβιβαστές
Ενδογενή Πεπτίδια Αποτελούνται από 2-39 αµινοξέα το καθένα
Επίδραση φαρµάκων στο ΚΝΣ 1. Σύνθεση ουσίας 2. Απελευθέρωση 3. Επίπεδο υποδοχέα 4. Επίπεδο επαναπρόσληψης 5. Επίπεδο µεταβολισµού