Αλεξϊνδρα Χρύςτου Χριςτιϊνα Κϐκκινου Μικαϋλα Πϐποβιτσ ΕΤΡΩΠΑΪΚΑ ΤΜΒΟΛΑ ΕΤΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΗ Η ςημαύα τησ ΕΕ περιϋχει 12 κύτρινα αςτϋρια ςε κϑκλο με μπλε φϐντο. Σα αςτϋρια ςυμβολύζουν τα ιδανικϊ τησ ενϐτητασ, τησ αλληλεγγϑησ και τησ αρμονύασ ανϊμεςα ςτουσ λαοϑσ τησ Ευρώπησ. Οςεσ χωρεσ και αν προςτεθουν τα 12 αςτερια δεν θα αλλαξουν Η ςημαύα τησ ΕΕ ειναι ςϑμβολο τησ Ευρωπαώκόσ Ένωςησ, αλλϊ και τησ ενϐτητασ και τησ ταυτϐτητασ τησ Ευρώπησ γενικϐτερα. Η ΙΣΟΡΙΑ ΣΗ ΗΜΑΙΑ ΣΗ ΕΕ Η ιςτορύα τησ ςημαύασ ϊρχιςε το 1955, ϐταν το υμβοϑλιο τησ Ευρώπησ, που υπεραςπύζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και προϊγει τον ευρωπαώκϐ πολιτιςμϐ, επϋλεξε το ςημερινϐ ςχϋδιο για δικό του χρόςη. Σο 1983 η ςημαύα εγκρύθηκε απϐ το Ευρωπαώκϐ Κοινοβοϑλιο και το 1985 αναγνωρύςτηκε απϐ ϐλουσ τουσ ηγϋτεσ τησ ΕΕ ωσ το επύςημο ϋμβλημα τησ Ευρωπαώκόσ Ένωςησ. Ο ΤΜΝΟ ΣΗ ΕΕ Η μελωδύα που χρηςιμοποιεύται για να ςυμβολύζει την ΕΕ προϋρχεται απϐ την Ενϊτη υμφωνύα που ςυνϋθεςε ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν το 1823. Ο ϑμνοσ δεν ςυμβολύζει απλώσ την Ευρωπαώκό Ένωςη αλλϊ και την Ευρώπη γενικϐτερα. Σο πούημα "Ωδό ςτη Χαρϊ" εκφρϊζει την ιδεαλιςτικό ϊποψη του ύλερ για ςυναδϋλφωςη ϐλων των λαών, την οπούα ςυμμεριζϐταν ο Μπετϐβεν. Σο 1972, η Ωδό ςτη Χαρϊ του Μπετϐβεν ϋγινε ο ϑμνοσ του υμβουλύου τησ Ευρώπησ, και το 1985 αναγνωρύςτηκε απϐ τουσ ηγϋτεσ τησ ΕΕ ωσ ο ϑμνοσ τησ Ευρωπαώκόσ Ένωςησ. Χωρύσ ςτύχουσ, και με την παγκϐςμια γλώςςα τησ μουςικόσ, αυτϐσ ο ϑμνοσ εκφρϊζει τα ευρωπαώκϊ ιδανικϊ τησ ελευθερύασ, τησ ειρόνησ και τησ αλληλεγγϑησ. ΣΟ ΤΝΘΗΜΑ ΣΗ ΕΕ Σο ςϑνθημα τησ Ευρωπαώκόσ Ένωςησ, "Ενωμϋνοι ςτην πολυμορφύα", χρηςιμοποιόθηκε για πρώτη φορϊ το 2000. Σο ςϑνθημα τονύζει την απϐφαςη των Ευρωπαύων να ενωθοϑν δημιουργώντασ την ΕΕ και να ςυνεργαςτοϑν για την ειρόνη και την ευημερύα, αποκομύζοντασ ταυτϐχρονα οφϋλη απϐ τον πολιτιςτικϐ πλοϑτο, τισ παραδϐςεισ και τισ γλώςςεσ τησ Ευρώπησ. 9 ΜΑΪΟΤ- ΗΜΕΡΑ ΕΤΡΩΠΗ τισ 9 ΜαϏου 1950 ο γϊλλοσ υπουργϐσ Εξωτερικών Ρομπϋρ ουμϊν ϋδωςε ςτη δημοςιϐτητα μύα δόλωςη, με την οπούα καλοϑςε τη Γερμανύα, τη Γαλλύα και ϊλλεσ χώρεσ να ενώςουν την παραγωγό τουσ ςτον ϊνθρακα και τον χϊλυβα ωσ «το πρώτο ςυγκεκριμϋνο θεμϋλιο μιασ ευρωπαώκόσ ομοςπονδύασ». Η Διακήρυξη ουμάν, ϐπωσ εύναι γνωςτό, εύναι η αρχό τησ δημιουργύασ τησ ςημερινόσ Ευρωπαώκόσ Ένωςησ. Σο ςημαδιακϐ αυτϐ γεγονϐσ για τη δημιουργύα τησ Ενωμϋνησ Ευρώπησ γιορτϊζεται κϊθε χρϐνο ςτισ 9 ΜαϏου ωσ Ημέρα τησ Ευρώπησ, με ποικύλεσ εκδηλώςεισ, που ςκοπϐ ϋχουν να φϋρουν πιο κοντϊ τουσ πολύτεσ των κρατών - μελών τησ Ε.Ε. 1
ΣΟ ΤΝΘΗΜΑ Ε ΟΛΕ ΣΙ ΕΠΙΗΜΕ ΓΛΩΕ ΣΗ ΕΕ Φινλανδικϊ : Moninaisuudessaan yhtenäinen Γαλλικϊ : Unie dans la diversité Γερμανικϊ : In Vielfalt geeint Ελληνικϊ : Ενωμϋνοι ςτην πολυμορφύα Ουγγρικϊ : Egység a sokféleségben Ιρλανδικϊ : Aontaithe san éagsúlacht Βουλγαρικϊ : Единство в многообразието Κροατικϊ: Ujedinjeni u različitosti Σςεχικϊ : Jednotn v rozmanitosti Δανικϊ : Forenet i mangfoldighed Ολλανδικϊ : In verscheidenheid verenigd Aγγλικϊ : United in diversity Εςθονικϊ : Ühinenud mitmekesisuses Πολωνικϊ : Zjednoczeni w różnorodności Πορτογαλικϊ : Unidade na diversidade Ρουμανικϊ : Unitate în diversitate λοβακικϊ : Zjednotení v rozmanitosti Ιταλικϊ : Uniti nella diversit{ Λετονικϊ : Vienoti daudzveidībā Λιθουανικϊ : Suvienijusi įvairovę Μαλτϋζικα : Magħquda fid-diversit{ λοβενικϊ : Združeni v različnosti Ιςπανικϊ : Unida en la diversidad ουηδικϊ : Förenade i mångfalden ΣΟ ΕΤΡΩ Σο ευρώ, η πιο χειροπιαςτό απϐδειξη τησ ευρωπαώκόσ ολοκλόρωςησ, εύναι το κοινϐ νϐμιςμα 18 κρατών μελών τησ ΕΕ και χρηςιμοποιεύται απϐ 334 εκατομμϑρια ανθρώπουσ κϊθε μϋρα. Σο ευρώ ( ) εύναι το επύςημο νϐμιςμα των 18 απϐ τα 28 κρϊτη μϋλη τησ ΕΕ. Αυτϊ τα κρϊτη μϋλη, που ϐλα μαζύ αποτελοϑν την Ευρωζώνη, εύναι τα εξόσ: Αυςτρύα Βϋλγιο Κύπροσ Λεττονύα Εςθονύα Υινλανδύα Γαλλύα Γερμανύα Ελλϊδα Ιρλανδύα Ιταλύα Λουξεμβούργο Μϊλτα Κϊτω Φώρεσ Πορτογαλύα λοβακύα λοβενύα Ιςπανύα Σα 7 χαρτονομύςματα του ευρώ διαφϋρουν μεταξϑ τουσ ςτο χρώμα και ςτο μϋγεθοσ ανϊλογα με την αξύα τουσ. Οριςμϋνα ςτοιχεύα των ςχεδύων εύναι ανϊγλυφα ϋτςι ώςτε να μποροϑν να αναγνωρύζονται εϑκολα με την αφό., Σο Ευρωπαώκϐ Νομιςματικϐ Ινςτιτοϑτο επϋλεξε τα ςχϋδια που θα ϋχουν τα χαρτονομύςματα του ευρώ, ϑςτερα απϐ διαγωνιςμϐ που ϋγινε για τον ςκοπϐ αυτϐ. Ο ςχεδιαςμϐσ τουσ ϋγινε απϐ τον Αυςτριακϐ Robert Kalina. Σα ςχϋδια των χαρτονομιςμϊτων εύναι εμπνευςμϋνα απϐ το θϋμα : "Εποχϋσ και Αρχιτεκτονικού Ρυθμού ςτην Ευρώπη". Χρηςιμοποιόθηκαν τρύα μεγϊλα αρχιτεκτονικϊ ςτοιχεύα, ϐπωσ τα παρϊθυρα, οι πϑλεσ και οι γϋφυρεσ, ςχεδιαςμϋνα ςε επτϊ διαφορετικοϑσ ρυθμοϑσ που χαρακτηρύζουν επτϊ διαφορετικϋσ εποχϋσ του ευρωπαώκοϑ πολιτιςμοϑ. Οι αρχιτεκτονικού ρυθμού που απεικονύζονται ςτα χαρτονομύςματα του ευρώ εύναι οι εξόσ : Ο Κλαςικόσ Ο Ρομαντικόσ Ο Γοτθικόσ Τησ Αναγέννηςησ Του Μπαρόκ και του Ροκοκό Τησ αρχιτεκτονικήσ που χρηςιμοποιεί χάλυβα και γυαλί Τησ μοντέρνασ αρχιτεκτονικήσ του εικοςτού αιώνα Σα παρϊθυρα και οι πϑλεσ ςυμβολύζουν τα ανοιχτϐ πνεϑμα και τη ςυνεργαςύα ανϊμεςα ςτα κρϊτη-μϋλη τησ Ευρωπαώκόσ Ένωςησ. Οι γϋφυρεσ ςυμβολύζουν τουσ δεςμοϑσ που ενώνουν τουσ ευρωπαώκοϑσ λαοϑσ μεταξϑ τουσ και τουσ δεςμοϑσ τησ Ευρώπησ με τον υπϐλοιπο κϐςμο. 2
ΣΑ ΚΕΡΜΑΣΑ ΣΗ ΕΕ ΣΑ ΚΕΡΜΑΣΑ ΣΗ ΜΑΛΣΑ Ο οκταγωνικόσ ςταυρόσ τησ Μάλτασ. Πρόκειται για το έμβλημα του Σάγματοσ των Ιπποτών που κυβέρνηςε τη χώρα το διάςτημα 1530-1798. Σο εθνόςημο τησ Μάλτασ. Η ςημαία με τη μορφή αςπίδασ ςτηρίζει μια κορώνα, η οποία υποδηλώνει ότι η χώρα υπήρξε πόλη-κράτοσ με τισ ανάλογεσ οχυρώςεισ. Σα κϋρματα του Βελγύου ϋχουν το ύδιο θϋμα. ε ϐλα απεικονύζεται ο βαςιλιϊσ τησ χώρασ Aλβϋρτοσ Β' ΣΑ ΚΕΡΜΑΣΑ ΣΗ ΓΑΛΛΙΑ Δέντρο τοποθετημένο ςε εξάγωνο. υμβολίζει τη ζωή, τη ςυνέχεια και την ανάπτυξη. Γύρω του αναγράφεται το ςύνθημα τησ Γαλλικήσ Επανάςταςησ «Liberté, Egalité, Fraternité» (ελευθερία, ιςότητα, αδελφοςύνη). Η Μαριάννα, προςωποποίηςη τησ Γαλλικήσ Δημοκρατίασ, με τη μορφή ςπορέα. Η νεαρή Μαριάννα. Ενςαρκώνει τον πόθο για μια ιςχυρή και μακρόβια Ευρώπη. ΣΑ ΚΕΡΜΑΣΑ ΣΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ Αετϐσ ανϊμεςα ςτα αςτϋρια τησ Ευρώπησ. Ο αετϐσ, παραδοςιακϊ, ςυμβολύζει τη γερμανικό εθνικό κυριαρχύα. Η Πϑλη του Βρανδεμβοϑργου. υμβολύζει τη διαύρεςη τησ Γερμανύασ (1945-1990), τη μετϋπειτα επανϋνωςό τησ αλλϊ και την ενοπούηςό τησ με την Ευρώπη. Κλαδύ βελανιδιϊσ. Θυμύζει την αντύςτοιχη παρϊςταςη που ϋφεραν τα πφϋνιχ (υποδιαύρεςη του μϊρκου, που όταν το τελευταύο εθνικϐ νϐμιςμα). ΣΑ ΚΕΡΜΑΣΑ ΣΗ ΕΛΛΑΔΑ 2 ευρώ Η απαγωγή τησ Ευρώπησ από τον μεταμορφωμένο ςε ταύρο Δία. 1 ευρώ Αντίγραφο αρχαίου αθηναΰκού τετράδραχμου του 5ου αιώνα π.χ. που φέρει παράςταςη γλαύκασ. 50 λεπτϊ Ελευθέριοσ Βενιζέλοσ. 20 λεπτϊ Ιωάννησ Καποδίςτριασ. 10 λεπτϊ Ρήγασ Φεραίοσ ή Βελεςτινλήσ 5 λεπτϊ Πετρελαιοφόρο δεξαμενόπλοιο. υμβολίζει το τολμηρό επιχειρηματικό πνεύμα τησ ςύγχρονησ εμπορικήσ ναυτιλίασ. 2 λεπτϊ Κορβέτα. Είδοσ πλοίου που χρηςιμοποιήθηκε ςτον Εθνικό Απελευθερωτικό Αγώνα (1821-1827). 1 λεπτό Αθηναΰκή τριήρησ. Ήταν το μεγαλύτερο πολεμικό πλοίο για περιςςότερα από 200 χρόνια. 3
ΣΑ ΚΕΡΜΑΣΑ ΣΗ ΚΤΠΡΟΤ ταυρόςχημο ειδώλιο τησ χαλκολιθικήσ εποχήσ. Αποτελεί χαρακτηριςτικό παράδειγμα τησ προΰςτορικήσ τέχνησ του νηςιού και αντανακλά την κεντρική του θέςη ςτην αρχαιότητα και τον πολιτιςμό. Σο καράβι τησ Κερύνειασ, εμπορικό πλοίο του 4ου π.χ. αιώνα. υμβολίζει τη ναυτιλιακή ιςτορία τησ Κύπρου και τη ςημαςία που έχει διαχρονικά ωσ κέντρο εμπορίου. Δύο αγρινά, που αντιπροςωπεύουν τη φύςη του νηςιού. Σο αγρινό, ένα είδοσ άγριου προβάτου, ςυναντάται μόνο ςτην Κύπρο. ΣΑ ΚΕΡΜΑΣΑ ΣΗ ΙΣΑΛΙΑ 2 ευρώ Προςωπογραφία του εθνικού ποιητή τησ Ιταλίασ Ντάντε Αλιγκιέρι. 1 ευρώ Σο περίφημο ςχέδιο του Λεονάρντο ντα Βίντςι με τισ ιδανικέσ αναλογίεσ του ανθρώπινου ςώματοσ. 50 λεπτϊ Ο ανδριάντασ του αυτοκράτορα Mάρκου Αυρήλιου έφιππου. 20 λεπτϊ Γλυπτό του Ουμπέρτο Μποτςόνι, κύριου εκπροςώπου τησ ιταλικήσ φουτουριςτικήσ ςχολήσ. 10 λεπτϊ Η «Γέννηςη τησ Αφροδίτησ», του άντρο Μποτιτςέλι. 5 λεπτϊ Σο Φλάβιο αμφιθέατρο (Κολοςςαίο). 2 λεπτϊ Ο πύργοσ Mole Antonelliana. 1 λεπτό Σο Castel del Monte («Κάςτρο του Βουνού»). Οι κυριότερες υνθήκες είναι: υνθόκη τησ Λιςαβόνασ Σα κϋρματα του Λουξεμβοϑργου ϋχουν το ύδιο θϋμα. ε ϐλα απεικονύζεται ο Μϋγασ Δοϑκασ τησ χώρασ Ερρύκοσ Τπεγρϊφη ςτισ 13 Δεκεμβρύου 2007. Σϋθηκε ςε ιςχύ την 1η Δεκεμβρύου 2009. κοπόσ : να γύνει η ΕΕ πιο δημοκρατικό, πιο αποτελεςματικό και πιο ικανό να αντιμετωπύζει "με μύα φωνό" παγκόςμια προβλόματα, όπωσ η κλιματικό αλλαγό. Κυριότερεσ αλλαγϋσ : πιο ιςχυρό Ευρωπαώκό Κοινοβούλιο, αλλαγό των διαδικαςιών ψηφοφορύασ ςτο υμβούλιο, πρωτοβουλύα των πολιτών, μόνιμοσ Πρόεδροσ του Ευρωπαώκού υμβουλύου, νϋοσ Ύπατοσ Εκπρόςωποσ για Θϋματα Εξωτερικόσ Πολιτικόσ, νϋο διπλωματικό ςώμα τησ ΕΕ. Η υνθόκη τησ Λιςαβόνασ αποςαφηνύζει ποιεσ εξουςύεσ: ανόκουν ςτην ΕΕ ανόκουν ςτα κρϊτη μϋλη τησ ΕΕ εύναι κοινϋσ για την ΕΕ και τα κρϊτη μϋλη τησ. υνθόκη τησ Νύκαιασ Τπεγρϊφη ςτισ 26 Φεβρουαρύου 2001. Σϋθηκε ςε ιςχύ την 1η Φεβρουαρύου 2003. κοπόσ : μεταρρϑθμιςη των θεςμικών οργϊνων, ώςτε να μπορϋςει η ΕΕ να λειτουργεύ αποτελεςματικϊ μετϊ την αϑξηςη των κρατών μελών τησ ςε 25. Κυριότερεσ αλλαγϋσ : μϋθοδοι τροποπούηςησ τησ ςϑνθεςησ τησ Ευρωπαώκόσ Επιτροπόσ και επανακαθοριςμϐσ του ςυςτόματοσ ψηφοφορύασ ςτο υμβοϑλιο. υνθόκη του Άμςτερνταμ Τπεγρϊφη ςτισ 2 Οκτωβρύου 1997. Σϋθηκε ςε ιςχύ την 1η ΜαϏου 1999. κοπόσ : μεταρρϑθμιςη των θεςμικών οργϊνων τησ ΕΕ εν ϐψει τησ προςχώρηςησ νϋων κρατών μελών ςτην Ένωςη. Κυριότερεσ αλλαγϋσ : τροποπούηςη, νϋα αρύθμηςη και ενοπούηςη των υνθηκών ΕΕ και ΕΟΚ. Μεγαλϑτερη διαφϊνεια ςτη λόψη αποφϊςεων 4
υνθόκη για την Ευρωπαώκό Ένωςη - υνθόκη του Μϊαςτριχτ Τπεγρϊφη ςτισ 7 Υεβρουαρύου 1992. Σϋθηκε ςε ιςχύ την 1η Νοεμβρύου 1993. κοπόσ : προετοιμαςύα τησ Ευρωπαώκόσ Νομιςματικόσ Ένωςησ και ειςαγωγό οριςμϋνων ςτοιχεύων μιασ πολιτικόσ ϋνωςησ (ιθαγϋνεια, κοινό πολιτικό εξωτερικών και εςωτερικών υποθϋςεων). Κυριότερεσ αλλαγϋσ : ύδρυςη τησ Ευρωπαώκόσ Ένωςησ και θϋςπιςη τησ διαδικαςύασ ςυναπόφαςησ που ενιςχύει τον ρόλο του Ευρωπαώκού Κοινοβουλύου ςτη λόψη των αποφϊςεων. Νϋεσ μορφϋσ ςυνεργαςύασ μεταξύ των κυβερνόςεων τησ ΕΕ. Ενιαύα Ευρωπαώκό Πρϊξη Τπεγρϊφη ςτισ 17 Φεβρουαρύου 1986 (Λουξεμβοϑργο) / 28 Φεβρουαρύου 1986 (Χϊγη). Σϋθηκε ςε ιςχύ την 1 Ιουλύου 1987. κοπόσ : μεταρρϑθμιςη των θεςμικών οργϊνων εν ϐψει τησ προςχώρηςησ τησ Πορτογαλύασ και τησ Ιςπανύασ και επύςπευςη τησ διαδικαςύασ λόψησ αποφϊςεων εν ϐψει τησ ενιαύασ αγορϊσ. Κυριότερεσ αλλαγϋσ : επϋκταςη τησ ψηφοφορύασ με ειδικό πλειοψηφύα ςτο υμβοϑλιο, θϋςπιςη διαδικαςιών ςυνεργαςύασ και ςϑμφωνησ γνώμησ που ενιςχϑουν τον ρϐλο του Ευρωπαώκοϑ Κοινοβουλύου. υνθόκη υγχωνεύςεωσ - υνθόκη των Βρυξελλών υνθόκεσ τησ Ρώμησ - υνθόκεσ ΕΟΚ και EURATOM Τπεγρϊφη ςτισ 8 Απριλύου 1965. Σϋθηκε ςε ιςχύ την 1η Ιουλύου 1967. κοπόσ : να εξορθολογιςτεύ η λειτουργύα των ευρωπαώκών θεςμικών οργϊνων. Κυριότερεσ αλλαγϋσ : δημιουργύα μιασ ενιαύασ Επιτροπόσ και ενϐσ ενιαύου υμβουλύου και για τισ τρεισ -την εποχό εκεύνη- Ευρωπαώκϋσ Κοινϐτητεσ. Καταργόθηκε με τη υνθόκη του Άμςτερνταμ. Τπεγρϊφη ςαν ςτισ 25 Μαρτύου 1957. Σϋθηκαν ςε ιςχύ την 1η Ιανουαρύου 1958. κοπόσ : ύδρυςη τησ Ευρωπαώκόσ Οικονομικόσ Κοινϐτητασ και τησ Ευρωπαώκόσ Κοινϐτητασ Ατομικόσ Ενϋργειασ. Κυριότερεσ αλλαγϋσ : επϋκταςη τησ ευρωπαώκόσ ολοκλόρωςησ, ώςτε να ςυμπεριλαμβϊνει και γενικό οικονομικό ςυνεργαςύα. υνθόκη για την ύδρυςη τησ Ευρωπαώκόσ Κοινότητασ Άνθρακα και Φϊλυβα Τπεγρϊφη ςτισ 18 Απριλύου 1951. Σϋθηκε ςε ιςχύ ςτισ 23 Ιουλύου 1952. Έπαυςε να ιςχύει ςτισ 23 Ιουλύου 2002. κοπόσ : η δημιουργύα αλληλεξαρτόςεων ςτον κλϊδο του ϊνθρακα και του χϊλυβα, ϋτςι ώςτε να μην μπορεύ μύα χώρα να κινητοποιεύ τισ ϋνοπλεσ δυνϊμεισ τησ χωρύσ να το γνωρύζουν οι υπϐλοιπεσ χώρεσ. Με αυτϐν τον τρϐπο καλλιεργόθηκε κλύμα εμπιςτοςϑνησ και εκτονώθηκαν οι εντϊςεισ μετϊ τον Δεϑτερο Παγκϐςμιο Πϐλεμο. 5