7. Οριακή Κοστολόγηση Cost Accounting 1
Κατανόηση τος Κοστολογικού Πποβλήματορ Πλιρθσ ι Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ Μεταβλθτό Ά Φλεσ Άμεςθ Εργαςία Οριακι Κοςτολόγθςθ Μεταβλθτά Γ.Β.Ε. Στακερό Στακερά Γ.Β.Ε. Ναι Θα λθφκεί υπόψθ το ςτακερό κόςτοσ παραγωγισ ςτθ κοςτολόγθςθ των προϊόντων; Όχι Ζξοδο Cost Accounting 2
Πεπιθώπιο Σςμμετοσήρ Το μοναδιαίο περικώριο ςυμμετοχισ είναι θ διαφορά μεταξφ τθσ τιμισ πϊλθςθσ μιασ μονάδασ και του οποιουδιποτε μεταβλθτοφ κόςτουσ που ςχετίηεται τόςο με τθν παραγωγι όςο και τθν πϊλθςθ του προϊόντοσ ι τθσ υπθρεςίασ. Το μοναδιαίο περικϊριο ςυμμετοχισ δθλϊνει το ποςό που απομζνει από τθν πϊλθςθ μιασ μονάδασ προϊόντοσ για τθν κάλυψθ του ςτακεροφ τθσ κόςτουσ. Το ποςοςτιαίο περικώριο ςυμμετοχισ (percentage contribution margin) εκφράηει το λόγο του μοναδιαίου περικωρίου ςυμμετοχισ ωσ προσ τθν τιμι πϊλθςθσ. Συνολικό περικώριο ςυμμετοχισ ενόσ προϊόντοσ είναι το γινόμενο του περικωρίου ςυμμετοχισ ανά μονάδα επί τον αρικμό των πωλοφμενων μονάδων. To Κακαρό Περικώριο Συμμετοχισ του προϊόντοσ υπολογίηεται αν από το ςυνολικό περικϊριο ςυμμετοχισ του αφαιρεκεί το άμεςο ςτακερό κόςτοσ. Cost Accounting 3
Πεπιθώπιο Σςμμετοσήρ Παράδειγμα: Θ επιχείρθςθ ΑΒΓ παράγει τρία προϊόντα, το προϊόν Α, το προϊόν Β και το προϊόν Γ. Στθ ςυνζχεια δίνονται οριςμζνεσ πλθροφορίεσ αναφορικά με τθν τιμι πϊλθςθσ, τον όγκο πωλιςεων και το κόςτοσ των τριϊν προϊόντων. Στοιχείο Προϊόν Α Προϊόν Β Προϊόν Γ Τιμι πϊλθςθσ ανά μονάδα 10 15 18 Αρικμόσ πωλοφμενων μονάδων 10.000 8.000 7.000 Μεταβλθτό κόςτοσ παραγωγισ ανά μονάδα 3 6 7 Μεταβλθτό κόςτοσ πωλιςεων ανά μονάδα 2 2-0- Άμεςο ςτακερό κόςτοσ παραγωγισ 15.000-0- 20.000 Άμεςο ςτακερό κόςτοσ πωλιςεων -0- -0-10.000 Κοινό ςτακερό κόςτοσ παραγωγισ 54.000 Κοινό ςτακερό κόςτοσ διοίκθςθσ 35.000 Ηθτείται: 1. Να υπολογιςτεί το μοναδιαίο περικϊριο ςυμμετοχισ και το ποςοςτιαίο περικϊριο ςυμμετοχισ κάκε προϊόντοσ. 2. Να υπολογιςτεί το ςυνολικό (κακαρό) περικϊριο ςυμμετοχισ κάκε προϊόντοσ. 3. Να υπολογιςτεί το οικονομικό αποτζλεςμα τθσ επιχείρθςθσ. Cost Accounting 4
Πεπιθώπιο Σςμμετοσήρ 1. Για να υπολογιςτεί το μοναδιαίο περικϊριο ςυμμετοχισ ενόσ προϊόντοσ αφαιρείται από τθν τιμι πϊλθςισ του οποιοδιποτε μεταβλθτό κόςτοσ. Για να υπολογιςτεί το ποςοςτιαίο περικϊριο ςυμμετοχισ ενόσ προϊόντοσ διαιρείται το μοναδιαίο περικϊριο ςυμμετοχισ του προϊόντοσ με τθν τιμι πϊλθςισ του. Προϊόν Α Προϊόν Β Προϊόν Γ Τιμι πϊλθςθσ ανά μονάδα 10 15 18 Μεταβλθτό κόςτοσ ανά μονάδα: Παραγωγισ 3 6 7 Πωλιςεων 2 2-0- Σφνολο μεταβλθτοφ κόςτουσ ανά μονάδα 5 8 7 Μοναδιαίο περικϊριο ςυμμετοχισ 5 7 11 Ποςοςτιαίο περικϊριο ςυμμετοχισ * 50,00% 46,67% 61,11% * 5:10 = 50%; 7:15 = 46,67%; 11:18=61,11% Cost Accounting 5
Πεπιθώπιο Σςμμετοσήρ 2. Για να υπολογιςτεί το ςυνολικό (κακαρό) περικϊριο ςυμμετοχισ κάκε προϊόντοσ πολλαπλαςιάηεται το μοναδιαίο περικϊριο ςυμμετοχισ του προϊόντοσ επί τον αρικμό των πωλοφμενων μονάδων και ςτθ ςυνζχεια αφαιρείται οποιοδιποτε άμεςο ςτακερό κόςτοσ. Προϊόν Α Προϊόν Β Προϊόν Γ Αρικμόσ πωλοφμενων μονάδων 10.000 8.000 7.000 Μοναδιαίο περικϊριο ςυμμετοχισ 5 7 11 Συνολικό περικϊριο ςυμμετοχισ 50.000 56.000 77.000 Άμεςο ςτακερό κόςτοσ Παραγωγισ 15.000-0- 20.000 Πωλιςεων -0- -0-10.000 Σφνολο άμεςου ςτακεροφ κόςτουσ 15.000 0 30.000 Κακαρό περικϊριο ςυμμετοχισ 35.000 56.000 47.000 Παρατθρείται ότι για το προϊόν Β για το οποίο δεν υπάρχει άμεςο ςτακερό κόςτοσ, το κακαρό περικϊριο ςυμμετοχισ ιςοφται με το ςυνολικό περικϊριο ςυμμετοχισ, γεγονόσ το οποίο δεν ιςχφει για τα προϊόντα Α και Γ. Cost Accounting 6
Πεπιθώπιο Σςμμετοσήρ 3. Για τον υπολογιςμό του αποτελζςματοσ τθσ επιχείρθςθσ κα πρζπει να αφαιρεκεί από το ςυνολικό (κακαρό) περικϊριο ςυμμετοχισ, το κοινό ςτακερό κόςτοσ. Προϊόν Α Προϊόν Β Προϊόν Γ Σφνολο Κακαρό περικϊριο ςυμμετοχισ 35.000 56.000 47.000 138.000 Κοινό ςτακερό κόςτοσ παραγωγισ 54.000 Κοινό ςτακερό κόςτοσ διοίκθςθσ 35.000 Λειτουργικό Αποτζλεςμα 49.000 Παρατθρείται ότι για τον υπολογιςμό του αποτελζςματοσ τθσ επιχείρθςθσ αφαιρείται από το άκροιςμα του κακαροφ περικωρίου ςυμμετοχισ όλων των προϊόντων το κοινό ςτακερό κόςτοσ. Το κοινό αυτό ςτακερό κόςτοσ δεν επιμερίηεται ςτα προϊόντα, διότι ςφμφωνα με τθν τεχνικι τθσ οριακισ κοςτολόγθςθσ είναι κόςτοσ περιόδου και δεν ςχετίηεται με τον όγκο και το μείγμα των παραγομζνων προϊόντων. Cost Accounting 7
Σύγκπιση Οπιακήρ και Αποππουητικήρ Κοστολόγησηρ Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ (Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ) Πωλιςεισ ΧΧΧ Μείον: Κόςτοσ πωλθκζντων ΧΧΧ Μικτό αποτζλεςμα ΧΧΧ Μείον Ζξοδα Διοίκθςθσ ΧΧΧ Ζξοδα Πωλιςεων ΧΧΧ ΧΧΧ Λειτουργικό Αποτζλεςμα ΧΧΧ Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ (Οριακι Κοςτολόγθςθ) Πωλιςεισ ΧΧΧ Μείον: Κόςτοσ πωλθκζντων (μεταβλθτό) ΧΧΧ Κόςτοσ πωλιςεων (μεταβλθτό) ΧΧΧ ΧΧΧ Περικώριο Συμμετοχισ ΧΧΧ Μείον Στακερό κόςτοσ Παραγωγισ ΧΧΧ Στακερό κόςτοσ Διοίκθςθσ ΧΧΧ Στακερό κόςτοσ Πωλιςεων ΧΧΧ ΧΧΧ Λειτουργικό Αποτζλεςμα ΧΧΧ Cost Accounting 8
Σύγκπιση Οπιακήρ και Αποππουητικήρ Κοστολόγησηρ Παράδειγμα: Στθ ςυνζχεια δίνονται πλθροφορίεσ για τθν επιχείρθςθ ΑΒΓ για τα ζτθ 20Χ2, 20Χ3 και 20Χ4. Πλθροφορία 20Χ2 20Χ3 20Χ4 Αρχικό απόκεμα (μονάδεσ) 0 ; ; Τελικό απόκεμα (μονάδεσ) ; ; 0 Πωλιςεισ (μονάδεσ) 2.000 1.800 2.000 Τιμι πϊλθςθσ ( /μονάδα) 10 10 10 Παραχκείςα ποςότθτα (μονάδεσ) 2.000 2.000 1.800 Μεταβλθτό κόςτοσ παραγωγισ ( /μονάδα) 6 6 6 Στακερό κόςτοσ Παραγωγισ ( ) 4.400 4.400 4.400 Μεταβλθτά ζξοδα πωλιςεων (προμικεια 10% 10% 10% πϊλθςθσ) Στακερό ζξοδα διοίκθςθσ ( ) 300 300 300 Στακερά ζξοδα πωλιςεων ( ) 700 700 700 Cost Accounting 9
Σύγκπιση Οπιακήρ και Αποππουητικήρ Κοστολόγησηρ Επίςθσ ςθμειϊνεται ότι θ επιχείρθςθ: 1. Δεν διατθρεί αποκζματα θμικατεργαςμζνων προϊόντων. 2. Υπολογίηει το ςυντελεςτι καταλογιςμοφ των ςτακερϊν Γ.Β.Ε χρθςιμοποιϊντασ ωσ βάςθ 2.000 μονάδεσ. 3. Τακτοποιεί τισ τυχόν διαφορζσ καταλογιςμοφ ςτο κόςτοσ των πωλθκζντων. Ηθτείται: 1. Να καταρτιςκοφν Καταςτάςεισ Αποτελεςμάτων Χριςθσ με βάςθ: α) Τθν οριακι κοςτολόγθςθ και β) Τθν απορροφθτικι κοςτολόγθςθ για τα ζτθ 20Χ2, 20Χ3 και 20Χ4. 2. Να υπολογιςτεί θ αξία των τελικϊν αποκεμάτων για τα ζτθ 20Χ2, 20Χ3 και 20Χ4 βάςει των δφο τεχνικϊν κοςτολόγθςθσ. 3. Να αιτιολογιςετε τθ διαφορά που παρατθρείται μεταξφ των ετιςιων αποτελεςμάτων με τισ δφο μεκόδουσ. Cost Accounting 10
Σύγκπιση Οπιακήρ και Αποππουητικήρ Κοστολόγησηρ 1α. Καταςτάςεισ Αποτελεςμάτων Χριςθσ με βάςθ τθν Οριακι Κοςτολόγθςθ. Για τον υπολογιςμό του κόςτουσ των παραχκζντων λαμβάνεται υπόψθ μόνο το μεταβλθτό κόςτοσ παραγωγισ. Καταςτάςεισ Αποτελεςμάτων Χριςθσ με τθν Οριακι Κοςτολόγθςθ 20Χ2 20Χ3 20Χ4 Πωλιςεισ* 20.000 18.000 20.000 Μείον: Κόςτοσ πωλθκζντων (μεταβλθτό)** 12.000 10.800 12.000 Κόςτοσ πωλιςεων (μεταβλθτό)*** 2.000 14.000 1.800 12.600 2.000 14.000 Περικϊριο Συμμετοχισ 6.000 5.400 6.000 Μείον Στακερό κόςτοσ Παραγωγισ 4.400 4.400 4.400 Στακερά ζξοδα Διοίκθςθσ 300 300 300 Στακερά ζξοδα Πωλιςεων 700 5.400 700 5.400 700 5.400 Αποτζλεςμα 600 0 600 * 2.000 x 10 = 20.000; 1.800 x 10 = 18.000; 2.000 x 10 = 20.000 ** Κόςτοσ πωλθκζντων = Α.Α + Κόςτοσ παραχκζντων Τ.Α., 0 + 2.000 x 6 0 = 12.000; 0 + 2.000 x 6 200 x 6 = 10.800; 1.200 + 1.800 x 6 0 = 12.000 *** (2.000 x 10) x 10% = 2.000 ι (10x10%) x 2.000 = 2.000; 18.000 x 10% = 1.800; 20.000 x Cost Accounting 11 10% = 2.000
1β. Καταςτάςεισ Αποτελεςμάτων Χριςθσ με βάςθ τθν Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ. Για τον υπολογιςμό του κόςτουσ των παραχκζντων λαμβάνεται υπόψθ τόςο το μεταβλθτό κόςτοσ παραγωγισ όςο και το ςτακερό κόςτοσ μζςω του ςυντελεςτι καταλογιςμοφ των ςτακερϊν Γ.Β.Ε. Καταςτάςεισ Αποτελεςμάτων Χριςθσ με τθν Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ 20Χ2 20Χ3 20Χ4 Πωλιςεισ* 20.000 18.000 20.000 Μείον: Κόςτοσ πωλθκζντων ** 16.400 14.760 16.400 Μείον ι Συν: Διαφορά καταλογιςμοφ*** 0 16.400 0 14.760 440 16.840 Μικτό κζρδοσ 3.600 3.240 3.160 Μείον Ζξοδα Διοίκθςθσ 300 300 300 Ζξοδα Πωλιςεων**** 2.700 3.000 2.500 2.800 2.700 3.000 Αποτζλεςμα 600 440 160 * 2.000 x 10 = 20.000; 1.800 x 10 = 18.000; 2.000 x 10 = 20.000 ** Το κόςτοσ παραγωγισ μιασ μονάδασ είναι: 6 + (4.400: 2.000) = 6+ 2,2 = 8,2 ανά μονάδα. Κόςτοσ πωλθκζντων = Α.Α + Κόςτοσ παραχκζντων Τ.Α., 0 + 2.000 x 8,2 0 = 16.400; 0 + 2.000 x 8,2 200 x 8,2 = 14.760; 1.640 + 1.800 x 8,2 0 = 16.400. *** Καταλογιςμζνα ςτακερά Γ.Β.Ε = 2.000 x 2,2 = 4.400, άρα διαφορά καταλογιςμοφ 0; Καταλογιςμζνα ςτακερά Γ.Β.Ε = 2.000 x 2,2 = 4.400, άρα διαφορά καταλογιςμοφ 0; Καταλογιςμζνα ςτακερά Γ.Β.Ε = 1.800 x 2,2 = 3.960, άρα διαφορά καταλογιςμοφ 4.400 3.960 = 440 υποκαταλογιςμόσ **** 700 + (20.000 x 10%) = 2.700; 700 + (18.000 x 10%) = 2.500; 700 + (20.000 x 10%) = Cost Accounting 12 2.700
Σύγκπιση Οπιακήρ και Αποππουητικήρ Κοστολόγησηρ 2. Αξία τελικϊν αποκεμάτων Τεχνικι Κοςτολόγθςθσ Αξία τελικοφ αποκζματοσ 20Χ2 Αξία τελικοφ αποκζματοσ 20Χ3 Αξία τελικοφ αποκζματοσ 20Χ4 Οριακι Κοςτολόγθςθ 0 1.200* 0 Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ 0 1.640** 0 * 200 x 6 = 1.200 ** 200 x 8,2 = 1.640 3. Διαφορά ςτα αποτελζςματα μεταξφ των περιόδων Τεχνικι Κοςτολόγθςθσ Αποτζλεςμα 20Χ2 Αποτζλεςμα 20Χ3 Αποτζλεςμα 20Χ3 Οριακι Κοςτολόγθςθ 600 0 600 Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ 600 440 160 Cost Accounting 13
Σσέση Μεταξύ Μεταβολήρ Αποθεμάτων και Αποτελεσμάτων Οπιακήρ και Αποππουητικήρ Κοστολόγησηρ Αποτίμθςθ τελικοφ αποκζματοσ ετοίμων: Επίπτωςθ ςτο λειτουργικό αποτζλεςμα όταν*: Αρχικό Απόκεμα ετοίμων = Τελικό Απόκεμα ετοίμων, δθλαδι Παραγωγι = Πωλιςεισ Αρχικό Απόκεμα ετοίμων > Τελικό Απόκεμα ετοίμων, δθλαδι Παραγωγι < Πωλιςεισ Αρχικό Απόκεμα ετοίμων < Τελικό Απόκεμα Οριακι Κοςτολόγθςθ Μεταβλθτό κόςτοσ παραγωγισ Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ Συνολικό (πλιρεσ) κόςτοσ παραγωγισ Αποτζλεςμα οριακισ = Αποτζλεςμα απορροφθτικισ Αποτζλεςμα οριακισ > Αποτζλεςμα οριακισ < Αποτζλεςμα απορροφθτικισ Αποτζλεςμα απορροφθτικισ ετοίμων, δθλαδι Παραγωγι > Πωλιςεισ * Οι υποκζςεισ ςτισ οποίεσ ςτθρίηεται θ ανάλυςθ είναι οι εξισ: (α) δεν υπάρχει αλλαγι ςτο αρχικό και το τελικό απόκεμα θμικατεργαςμζνων και (β) ο ςυντελεςτισ καταλογιςμοφ των ςτακερών Γ.Β.Ε. παραμζνει αμετάβλθτοσ μεταξφ των περιόδων. Cost Accounting 14
Σσέση Μεταξύ Μεταβολήρ Αποθεμάτων και Αποτελεσμάτων Οπιακήρ και Αποππουητικήρ Κοστολόγησηρ Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ Κόςτοσ Πωλθκζντων = Κόςτοσ Παραγωγισ Τρζχουςασ Περιόδου + Α.Α. Ετοίμων - Τ.Α. Ετοίμων Μεταβλθτό Ωσ Κόςτοσ Πωλθκζντων Ωσ Κόςτοσ Πωλθκζντων Ιςολογιςμόσ Στακερό Ωσ Κόςτοσ Πωλθκζντων Ωσ Κόςτοσ Πωλθκζντων Ιςολογιςμόσ Cost Accounting 15
Σσέση Μεταξύ Μεταβολήρ Αποθεμάτων και Αποτελεσμάτων Οπιακήρ και Αποππουητικήρ Κοστολόγησηρ Οριακι Κοςτολόγθςθ Κόςτοσ Πωλθκζντων = Κόςτοσ Παραγωγισ Τρζχουςασ Περιόδου + Α.Α. Ετοίμων - Τ.Α. Ετοίμων Μεταβλθτό Ωσ Κόςτοσ Πωλθκζντων Ωσ Κόςτοσ Πωλθκζντων Ιςολογιςμόσ Στακερό Μειωτικό Στοιχείο (Τρζχουςα Χριςθ) Μειωτικό Στοιχείο (Προθγ. Χριςθ) Μειωτικό Στοιχείο (Τρζχ. Χριςθ) Cost Accounting 16
Σσέση Μεταξύ Μεταβολήρ Αποθεμάτων και Αποτελεσμάτων Οπιακήρ και Αποππουητικήρ Κοστολόγησηρ Στακερό Κόςτοσ Α.Α. Ετοίμων - Τ.Α. Ετοίμων Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ Ωσ Κόςτοσ Πωλθκζντων Ιςολογιςμόσ Οριακι Κοςτολόγθςθ Μειωτικό Στοιχείο (Προθγ. Χριςθ) Μειωτικό Στοιχείο (Τρζχ. Χριςθ) Cost Accounting 17
Σσέση Μεταξύ Μεταβολήρ Αποθεμάτων και Αποτελεσμάτων Οπιακήρ και Αποππουητικήρ Κοστολόγησηρ Α.Α. Ετοίμων Στακερό Κόςτοσ < Τ.Α. Ετοίμων Παραγωγι > Πωλιςεισ Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ Οριακι Κοςτολόγθςθ Αποκεματοποίθςθ Στακεροφ Κόςτουσ Τρζχουςασ Χριςθσ Επιβάρυνςθ Αποτελεςμάτων Τρζχουςασ Χριςθσ Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ μεγαλφτερο αποτζλεςμα από τθν Οριακι Κοςτολόγθςθ Cost Accounting 18
Σσέση Μεταξύ Μεταβολήρ Αποθεμάτων και Αποτελεσμάτων Οπιακήρ και Αποππουητικήρ Κοστολόγησηρ Α.Α. Ετοίμων Στακερό Κόςτοσ > Τ.Α. Ετοίμων Παραγωγι < Πωλιςεισ Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ Οριακι Κοςτολόγθςθ Επιβάρυνςθ και με Αποκεματοποιθμζνο Στακερό Κόςτοσ Προθγοφμενθσ Περιόδου Επιβάρυνςθ Αποτελεςμάτων Τρζχουςασ Χριςθσ Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ Μικρότερο αποτζλεςμα από τθν Οριακι Κοςτολόγθςθ Cost Accounting 19
Διαυοπέρ Αποτελεσμάτων μεταξύ Οπιακήρ και Αποππουητικήρ Κοστολόγησηρ Σχζςεισ Εξιςώςεισ (1) Λειτουργικό Αποτζλεςμα (Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ) - Λειτουργικό Αποτζλεςμα (Οριακι Κοςτολόγθςθ) = Αποκεματοποιθμζνο Στακερό Κόςτοσ Παραγωγι ςτο Τ.Α. Ετοίμων - Αποκεματοποιθμζνο Στακερό Κόςτοσ Παραγωγι ςτο Α.Α. Ετοίμων (2) Λειτουργικό Αποτζλεςμα (Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ) - Λειτουργικό Αποτζλεςμα (Οριακι Κοςτολόγθςθ) = (Πωλιςεισ ςε Μονάδεσ Παραγωγι ςε Μονάδεσ) Χ Συντελεςτισ Καταλογιςμοφ Προχπολογιςτικϊν Στακερϊν Γ.Β.Ε. (3) Λειτουργικό Αποτζλεςμα (Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ) - Λειτουργικό Αποτζλεςμα (Οριακι Κοςτολόγθςθ) = (Τ.Α. Ετοίμων Α.Α. Ετοίμων) Cost Accounting 20 Χ Συντελεςτισ Καταλογιςμοφ Προχπολογιςτικϊν Στακερϊν Γ.Β.Ε.
Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα Οπιακήρ Κοστολόγησηρ Πλεονεκτιματα: Οι καταςτάςεισ που καταρτίηονται με βάςθ τθν οριακι κοςτολόγθςθ απευκφνονται κυρίωσ ςτα ςτελζχθ τθσ επιχείρθςθσ για εςωτερικι πλθροφόρθςθ για τθ λιψθ αποφάςεων. Υπολογίηεται καλφτερα το πραγματικό αποτζλεςμα τθσ περιόδου επειδι δεν γίνεται αποκεματοποίθςθ του ςτακεροφ κόςτουσ. Θ αποκεματοποίθςθ του ςτακεροφ κόςτουσ μπορεί να επθρεάςει ςθμαντικά τα αποτελζςματα όταν υπάρχουν αξιόλογεσ αυξομειϊςεισ ςτθν παραγωγι και ςτα αποκζματα. Θ γνϊςθ του περικωρίου ςυμμετοχισ, του μεταβλθτοφ κόςτουσ του κάκε προϊόντοσ κακϊσ και του ςτακεροφ κόςτουσ επιτρζπει ςτθν επιχείρθςθ να λαμβάνει αποφάςεισ βάςει κόςτουσ ςτο βραχυχρόνιο διάςτθμα Θ τεχνικι αυτι κοςτολόγθςθσ είναι ευκολότερθ ςτθν υλοποίθςθ διότι δεν απαιτεί επιμεριςμοφσ και επανεπιμεριςμοφσ των Γ.Β.Ε ςτα διάφορα τμιματα τθσ επιχείρθςθσ. Cost Accounting 21
Πλεονεκτήματα και Μειονεκτήματα Οπιακήρ Κοστολόγησηρ Μειονεκτιματα: Στθν πράξθ δεν είναι ιδιαίτερα απλι θ διάκριςθ του κόςτουσ ςε ςτακερό και μεταβλθτό. Στισ δθμοςιευμζνεσ λογιςτικζσ καταςτάςεισ θ αποτίμθςθ των αποκεμάτων επιτρζπεται να γίνεται μόνο βάςει τθσ απορροφθτικισ κοςτολόγθςθσ. Cost Accounting 22
Άσκηση 7.1 Οι πιο κάτω πλθροφορίεσ αφοροφν τθ βιομθχανικι επιχείρθςθ ΔΙΑΣ Α.Ε. : Ανάλυςθ του κόςτουσ παραγωγισ μίασ μονάδασ προϊόντοσ: Στοιχείο κόςτουσ Ποςό Πρϊτεσ φλεσ 130 Άμεςα εργατικά 150 Μεταβλθτά Γ.Β.Ε. 20 Στακερά Γ.Β.Ε.* 10 * 1.500.000 : 150.000 μονάδεσ ςε κανονικό βακμό απαςχόλθςθσ Στοιχεία Πωλιςεων: Τιμι πωλιςεωσ 500 / μονάδα Στακερό κόςτοσ πωλιςεων 6.500.000 Μεταβλθτό κόςτοσ πωλιςεων (προμικειεσ) 7% επί των πωλιςεων Cost Accounting 23
Άσκηση 7.1 Συμπλθρωματικζσ Πλθροφορίεσ: 20Χ2 20Χ3 Αρχικό απόκεμα 0 μονάδεσ 30.000 μονάδεσ + Παραγωγι 170.000 μονάδεσ 140.000 μονάδεσ - Πωλιςεισ 140.000 μονάδεσ 160.000 μονάδεσ = Τελικό απόκεμα 30.000 μονάδεσ 10.000 μονάδεσ Ηθτείται: 1. Να ςυντάξετε τισ Καταςτάςεισ Αποτελεςμάτων Χριςθσ για τα ζτθ 20Χ2 και 20Χ3: Σφμφωνα με τθν οριακι κοςτολόγθςθ. Σφμφωνα με τθν απορροφθτικι κοςτολόγθςθ, λαμβάνοντασ υπόψθ ότι οποιαδιποτε διαφορά από τον υπζρ ι τον υποκαταλογιςμό των Γενικϊν Βιομθχανικϊν Εξόδων μεταφζρεται ςτο τζλοσ τθσ χριςεωσ ςτο λογαριαςμό κόςτοσ πωλθκζντων. 2. Να εξθγιςετε τισ τυχόν διαφορζσ ςτα αποτελζςματα των δφο χριςεων μεταξφ των δφο τεχνικϊν κοςτολόγθςθσ. Cost Accounting 24
Άσκηση 7.1 1. Σφνταξθ Καταςτάςεων Αποτελεςμάτων Χριςθσ για τα ζτθ 20Χ2 και 20Χ3 Το οριακό και το πλιρεσ κόςτοσ παραγωγισ ανά μονάδα είναι το ακόλουκο: Οριακό Πλιρεσ Πρϊτεσ φλεσ 130 130 Άμεςθ εργαςία 150 150 Μεταβλθτά Γ.Β.Ε. 20 20 Στακερά Γ.Β.Ε. 0 10 Σφνολο 300 310 Cost Accounting 25
Άσκηση 7.1 α. Οριακι Κοςτολόγθςθ: Καταςτάςεισ Αποτελεςμάτων Χριςθσ για τα ζτθ 20Χ2 και 20Χ3 20Χ2 Πωλιςεισ 140.000x500 70.000 Αρχικό Απόκεμα (Μεταβλθτό Κόςτοσ) Μεταβλθτό Κόςτοσ Παραχκζντων 170.000x300 51.000 Τελικό Απόκεμα (Μεταβλθτό Κόςτοσ) 30.000x300 9.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων Μεταβλθτό Κόςτοσ 42.000 Μεταβλθτά Ζξοδα Πωλιςεων 70.000.000x7% 4.900 Συνολικό Μεταβλθτό Κόςτοσ 46.900 Περικώριο Συμμετοχισ 23.100 Στακερά ζξοδα παραγωγισ 1.500 Στακερά ζξοδα πωλιςεων 6.500 Σφνολο Κόςτουσ 8.000 Αποτζλεςμα εκμετάλλευςθσ 15.100 Cost Accounting 26
Άσκηση 7.1 20Χ3 Πωλιςεισ 160.000x500 80.000 Αρχικό Απόκεμα (Μεταβλθτό Κόςτοσ) 30.000x300 9.000 Μεταβλθτό Κόςτοσ Παραχκζντων 140.000x300 42.000 Τελικό Απόκεμα (Μεταβλθτό Κόςτοσ) 10.000x300 3.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων Μεταβλθτό Κόςτοσ 48.000 Μεταβλθτά Ζξοδα Πωλιςεων 80.000.000x7% 5.600 Συνολικό Μεταβλθτό Κόςτοσ 53.600 Περικώριο Συμμετοχισ 26.400 Στακερά ζξοδα παραγωγισ 1.500 Στακερά ζξοδα πωλιςεων 6.500 Σφνολο Κόςτουσ 8.000 Αποτζλεςμα εκμετάλλευςθσ 18.400 Cost Accounting 27
Άσκηση 7.1 β. Πλιρθσ Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ: Καταςτάςεισ Αποτελεςμάτων Χριςθσ για τα ζτθ 20Χ2 και 20Χ3 20Χ2 Πωλιςεισ 140.000x500 70.000 Αρχικό Απόκεμα (Πλιρεσ Κόςτοσ) Κόςτοσ Παραχκζντων 170.000x310 52.700 Τελικό Απόκεμα (Πλιρεσ Κόςτοσ) 30.000x310 9.300 Κόςτοσ Πωλθκζντων 43.400 Διαφορά Καταλογιςμοφ* -200 Τελικό Κόςτοσ Πωλθκζντων 43.200 Μικτό Αποτζλεςμα (Κζρδοσ) 26.800 Μείον: Ζξοδα Πωλιςεων** (6.500.000+4.900.000) 11.400 Αποτζλεςμα εκμετάλλευςθσ 15.400 Cost Accounting 28
Άσκηση 7.1 20Χ3 Πωλιςεισ 160.000x500 80.000 Αρχικό Απόκεμα (Πλιρεσ Κόςτοσ) 30.000x310 9.300 Κόςτοσ Παραχκζντων 140.000x310 43.400 Τελικό Απόκεμα (Πλιρεσ Κόςτοσ) 10.000x310 3.100 Κόςτοσ Πωλθκζντων 49.600 Διαφορά Καταλογιςμοφ* +100 Τελικό Κόςτοσ Πωλθκζντων 49.700 Μικτό Αποτζλεςμα (Κζρδοσ) 30.300 Μείον: Ζξοδα Πωλιςεων** (6.500.000+5.600.000) 12.100 Αποτζλεςμα εκμετάλλευςθσ 18.200 Cost Accounting 29
Άσκηση 7.1 2. Διαφορζσ ςτα αποτελζςματα των ετϊν 20Χ2 και 20Χ3 Τεχνικζσ κοςτολόγθςθσ 20Χ2 20Χ3 Οριακι κοςτολόγθςθ 15.100 18.400 Πλιρθσ κοςτολόγθςθ 15.400 18.200 Διαφορά - 300 200 Cost Accounting 30
Άσκηση 7.2 Θ επιχείρθςθ ΔΕΛΤΑ Α.Ε. για ςκοποφσ εςωτερικισ πλθροφόρθςθσ χρθςιμοποιεί τθν οριακι κοςτολόγθςθ. Θ Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ για τθ χριςθ 20Χ3 με βάςθ τθν οριακι κοςτολόγθςθ παρουςιάηεται ςτθ ςυνζχεια: Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ 20Χ3 Οριακι Κοςτολόγθςθ Πωλιςεισ 25.000 Αρχικό απόκεμα 2.500 - + Κόςτοσ παραγωγισ 10.000 + Τελικό απόκεμα 7.500 = Κόςτοσ πωλθκζντων 5.000 - Μεταβλθτό ζξοδα πωλιςεων 2.000 = Περικϊριο ςυμμετοχισ 18.000 Στακερό κόςτοσ παραγωγισ 12.000 - + Στακερά ζξοδα πωλιςεων 5.000 + Ζξοδα διοίκθςθσ 500 17.500 Αποτζλεςμα χριςθσ 500 Cost Accounting 31
Άσκηση 7.2 Ωςτόςο, θ επιχείρθςθ κα πρζπει να ςυντάξει για τθν πλθροφόρθςθ των μετόχων τθσ μια Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ με βάςθ τθν πλιρθ (απορροφθτικι) κοςτολόγθςθ. Για τθν ςφνταξι τθσ είναι διακζςιμεσ οι ακόλουκεσ πλθροφορίεσ: Το μεταβλθτό κόςτοσ παραγωγισ κατά τθ διάρκεια του 20Χ3 παρζμεινε το ίδιο με εκείνο τθσ χριςθσ 20Χ2. Τα ςτακερά Γ.Β.Ε. επιμερίηονται ανά μονάδα προϊόντοσ και επιβαρφνουν το κόςτοσ παραγωγισ βάςει των πραγματικά παραχκειςϊν μονάδων. Το αρχικό απόκεμα των ετοίμων προϊόντων τθν 1/1/20Χ3 εάν είχε χρθςιμοποιθκεί θ απορροφθτικι κοςτολόγθςθ κα ιταν 500 μονάδεσ ςυνολικοφ κόςτουσ 11/μονάδα. Τα μεταβλθτά ζξοδα πωλιςεων αφοροφν προμικειεσ των πωλθτϊν οι οποίεσ ανζρχονται ςε 2 ανά πωλοφμενθ μονάδα. Δεν υπιρχαν θμικατεργαςμζνα προϊόντα ςτθν αρχι και ςτο τζλοσ τθσ χριςθσ 20Χ3. Cost Accounting 32
Άσκηση 7.2 Ηθτείται: 1. Να ςυντάξετε τθν Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ με βάςθ τθν πλιρθ απορροφθτικι κοςτολόγθςθ για τθ χριςθ 20Χ3. 2. Να υπολογίςετε τθ διαφορά ςτο αποτζλεςμα που υπάρχει για τθ χριςθ 20Χ3 μεταξφ των δφο μεκόδων και να προςδιορίςετε αναλυτικά τισ αιτίεσ φπαρξισ τθσ. Cost Accounting 33
Άσκηση 7.2 Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ 20Χ3 - Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ Πωλιςεισ 25.000(1000* x 25) Αρχικό απόκεμα 5.500 [500x(5**+6)] Κόςτοσ παραγωγισ 22.000 (2.000 x [5+(12.000/2.000***)]) Τελικό απόκεμα 16.500 [1.500****x(5+6)] Κόςτοσ πωλθκζντων 11.000 Μικτό αποτζλεςμα 14.000 Ζξοδα διοίκθςθσ 500 Ζξοδα πωλιςεων 7.000 [5.000+(2x1.000)] Μικτό αποτζλεςμα 6.500 * 2.000 (μεταβλθτά ζξοδα πωλιςεων) / 2 προμικεια ανά πωλοφμενθ μονάδα = 1.000 μονάδεσ ** 2.500/ 500= 5/ μονάδα *** 10.000/ 5= 2.000 μονάδεσ τρζχουςα παραγωγι **** Μονάδεσ Τ.Α.= (500+ 2.000)- 1.000= 1.500 Cost Accounting 34
Άσκηση 7.2 Διαφορά μεταξφ των δφο μεκόδων 6.000 (6.500-500) Αποκζματα 31.12.20Χ2 Απορροφθτικι 5.500 (500 Χ11) Οριακι 2.500 (500 Χ5) Διαφορά 3.000 Αποκζματα 31.12.20Χ3 Απορροφθτικι 16.500 (1.500 Χ11) Οριακι 7.500 (1.500 Χ5) Διαφορά 9.000 Cost Accounting 35
Άσκηση 7.3 Θ επιχείρθςθ ΑΝΑΛΥΣΘ Α.Ε. χρθςιμοποιεί τθν απορροφθτικι κοςτολόγθςθ για τον υπολογιςμό του κόςτουσ παραγωγισ των προϊόντων τθσ και επιμερίηει τα ςτακερά ζξοδα παραγωγισ τθσ ςτα προϊόντα βάςει ενόσ ςυντελεςτι καταλογιςμοφ Γ.Β.Ε. που υπολογίηεται με βάςθ τον προχπολογιςμζνο όγκο τθσ παραγωγισ. Ο προχπολογιςμόσ τθσ επιχείρθςθσ για τθ χριςθ 20Χ5 ζχει ωσ εξισ: Τιμι πϊλθςθσ 10 / μονάδα Προχπολογιςμζνοσ όγκοσ παραγωγισ 2.000 μονάδεσ Προχπολογιςμζνα ςτακερά Γ.Β.Ε. 5.000 Προχπολογιςμζνα μεταβλθτά Γ.Β.Ε. 4 / μονάδα Προμικεια πϊλθςθσ 10% επί τθσ τιμισ πϊλθςθσ Προχπολογιςμζνα ςτακερά ζξοδα πωλιςεων 1.000 Cost Accounting 36
Άσκηση 7.3 Ηθτείται: 1. Να καταρτιςκεί θ Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ τθσ επιχείρθςθσ ΑΝΑΛΥΣΘ Α.Ε. για το ζτοσ 20Χ5 με βάςθ τθν Απορροφθτικι Κοςτολόγθςθ και τθν Οριακι Κοςτολόγθςθ λαμβάνοντασ υπόψθ ότι επαλθκεφτθκε πλιρωσ ο ανωτζρω προχπολογιςμόσ, και δεν υπιρχαν αρχικά και τελικά αποκζματα τόςο θμικατεργαςμζνων όςο και ετοίμων προϊόντων. 2. Πόςο διαφορετικά κα ιταν τα αποτελζςματα χριςθσ με βάςθ τθν Οριακι Κοςτολόγθςθ εάν κατά τθ διάρκεια του 20Χ5 παράγονταν 2.200 μονάδεσ και πωλοφνταν μόνο οι 2.000 μονάδεσ; (Ιςχφει ότι δεν υπιρχαν αρχικά αποκζματα τόςο θμικατεργαςμζνων όςο και ετοίμων προϊόντων κακϊσ και τελικά αποκζματα θμικατεργαςμζνων προϊόντων). Cost Accounting 37
Άσκηση 7.3 Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ με τθν Πλιρθ Κοςτολόγθςθ Πωλιςεισ 10 x 2.000 20.000 Μείον: Κόςτοσ πωλθκζντων [4+(5000/2000)] x 2.000 = (4+2,5) x 2.000 13.000 Μικτό 7.000 αποτζλεςμα Μείον: Ζξοδα πωλιςεων 10% x 20.000 + 1.000 3.000 Αποτζλεςμα 4.000 Cost Accounting 38
Άσκηση 7.3 Κατάςταςθ Αποτελεςμάτων Χριςθσ με τθν Οριακι Κοςτολόγθςθ Πωλιςεισ 20.000 Μείον: Κόςτοσ πωλθκζντων (μεταβλθτό) 4 x 2.000 8.000 Κόςτοσ πωλιςεων (μεταβλθτό) - 10% x 20.000 2.000 Περικϊριο Συμμετοχισ 10.000 Μείον: Στακερό κόςτοσ παραγωγισ 5.000 Στακερό κόςτοσ πωλιςεων 1.000 Αποτζλεςμα 4.000 Cost Accounting 39