ΜΕΡΟΣ Β Ερωτήσεις πολλαπλών επιλογών Στις παρακάτω 10 ερωτήσεις, να γράψετε τον αριθμό της κάθε ερώτησης στην εργασία σας και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Η κάθε σωστή απάντηση βαθμολογείται με 0,3 μονάδες. Για κάθε λάθος απάντηση αφαιρείται το 1/4 του βαθμού της σωστής απάντησης, δηλαδή 0,075 μονάδες. Ερωτήσεις που δεν απαντώνται βαθμολογούνται με μηδέν. Β.1 Σε μία χώρα κατά τη διάρκεια ενός έτους πραγματοποιήθηκαν οι εξής συναλλαγές με την αλλοδαπή (ποσά σε εκ. ευρώ): καθαρές εισπράξεις από τουρισμό 10.000, πληρωμές για φοιτητές που φοιτούν στο εξωτερικό 1.000, εισαγωγές κεφαλαιουχικού εξοπλισμού 7.000, εκροή κεφαλαίων 5.000, μείωση στα συναλλαγματικά διαθέσιμα 6.000, εξαγωγές αγαθών 7.000, εισαγωγές αγαθών 9.000 και πληρωμές τόκων από το Δημόσιο 1.000. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών σε αυτή την περίπτωση είναι ίσο με: α. 7.000. β. -6.000. γ. -1.000. δ. -2.000. Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών (ΙΤΣ) 1. Εμπορικό Ισοζύγιο = Εξαγωγές Εισαγωγές Αγαθών 2. Ισοζύγιο Υπηρεσιών = Εξαγωγές Εισαγωγές Υπηρεσιών 3. Λογαριασμός Εισοδημάτων = Εισοδήματα Ελλήνων στο εξωτερικό Εισοδήματα αλλοδαπών στην Ελλάδα 4. Τρέχουσες Μεταβιβάσεις = Μεταβιβάσεις ποσών από το εξωτερικό μεταβιβάσεις ποσών από την Ελλάδα Εξωτερικός Τομέας ή Ισοζύγιο Πληρωμών Ισοζύγιο Κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (ΙΚΜ) 1. Μεταβιβάσεις διάρκειας άνω του έτους από διαρθρωτικά ταμεία 2. Μεταβιβάσεις διάρκειας άνω του έτους από ταμεία συνοχής βάση του ΚΠΣ Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών (ΙΧΣ) 1. Κίνηση Κεφαλαίων (-) οι δικές μας επενδύσεις προς τα έξω (+) οι επενδύσεις των ξένων στην Ελλάδα 2. Λογαριασμός Συναλλάγματος ΚΑΤΑΤΑΞΗ ΠΟΣΩΝ Καθαρές εισπράξεις από τουρισμό (10.000) (Υπηρεσίες ΙΤΣ) Πληρωμές για φοιτητές στο εξωτερικό (- 1.000) (Τρέχουσες μεταβιβάσεις - ΙΤΣ) Εισαγωγές κεφαλαιουχικού εξοπλισμού (- 7.000) (Εμπορικό ισοζύγιο - ΙΤΣ)
Εκροή κεφαλαίων (- 5.000) (Κίνηση κεφαλαίων - ΙΧΣ ) Μείωση στα συναλλαγματικά διαθέσιμα (6.000) (Λογαριασμός συναλλάγματος - ΙΧΣ) Εξαγωγές αγαθών (7.000) (Εμπορικό ισοζύγιο - ΙΤΣ) Εισαγωγές αγαθών (- 9.000) (Εμπορικό ισοζύγιο - ΙΤΣ) Πληρωμές τόκων από το δημόσιο (-1.000) (Λογαριασμός εισοδημάτων - ΙΤΣ) ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΤΡΕΧΟΥΣΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ Εμπορικό Ισοζύγιο Εξαγωγές αγαθών = 7.000 Εισαγωγές αγαθών = - 9.000 Εισαγωγές κεφαλαιουχικού εξοπλισμού = - 7.000 Σύνολο = - 9.000 Ισοζύγιο Υπηρεσιών Καθαρές εισπράξεις από τουρισμό = 10.000 Σύνολο = 10.000 Λογαριασμός Εισοδημάτων Πληρωμές τόκων από το δημόσιο = - 1.000 Σύνολο - 1.000 Τρέχουσες Μεταβιβάσεις Πληρωμές για φοιτητές στο εξωτερικό = - 1.000 Σύνολο =-1.000 ΣΥΝΟΛΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ ΤΡΕΧΟΥΣΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ = - 1.000 ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ Ισοζύγιο Κίνησης Κεφαλαίων Εκροή κεφαλαίων = - 5.000 Σύνολο = - 5.000 Λογαριασμός Συναλλάγματος Μείωση συναλλαγματικών διαθεσίμων = 6.000 Σύνολο = 6.000 ΣΥΝΟΛΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ = 1.000
Β.2 Έστω ότι η ονομαστική συναλλαγματική ισοτιμία (e) δολαρίου/ευρώ είναι 1,3 δολάρια/ευρώ. Η μέση τιμή ενός αντιπροσωπευτικού καλαθιού ευρωπαϊκών αγαθών είναι 10 ευρώ και η μέση τιμή ενός αντιπροσωπευτικού καλαθιού αμερικάνικων αγαθών είναι 5 δολάρια. Εάν οι τιμές στην Ευρώπη αυξηθούν κατά 10%, χωρίς να μεταβληθούν οι τιμές στις ΗΠΑ, τότε η πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία (ε) δολαρίου/ευρώ: α. θα αυξηθεί κατά 5%. β. θα αυξηθεί κατά 10%. γ. θα αυξηθεί κατά 20%. δ. θα μειωθεί κατά 10%. ε είναι η πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία του ξένου νομίσματος (ευρώ), δηλαδή η αγοραστική του δύναμη e είναι η ονομαστική ισοτιμία του ξένου νομίσματος, δηλαδή πόσα εγχώρια νομίσματα ισοδυναμούν με ένα ξένο διότι 1 =1,30$ άρα ξένο νόμισμα (μονάδα) είναι το και εγχώριο είναι το $ P* είναι το επίπεδο τιμών της αλλοδαπής P είναι το εγχώριο επίπεδο τιμών e P* 1,30*10 Επομένως αντικαθιστώντας στον τύπο ε = έχουμε ε = ε =2,6 P 5 Αν το επίπεδο τιμών στην Ευρώπη αυξηθεί κατά 10% τότε θα έχουμε 1,30*11 P* = 10 * (1+10%) = 11. Επομένως ε ' = ε =2,86 5 Άρα η ποσοστιαία μεταβολή της πραγματικής συναλλαγματικής ισοτιμίας είναι ' 2,86 2,60 0,10 ή 10% 2,60
Β.3 Σε καθεστώς κυμαινόμενων συναλλαγματικών ισοτιμιών και υψηλού βαθμού κινητικότητας των διεθνών κεφαλαίων, ποια οικονομική πολιτική είναι πιο αποτελεσματική για την αύξηση του εισοδήματος; α. Νομισματική πολιτική. β. Δημοσιονομική πολιτική. γ. Συναλλαγματική πολιτική. δ. Το εισόδημα δεν μπορεί να επηρεαστεί από την άσκηση οικονομικής πολιτικής. α) Νομισματική πολιτική : Μια αύξηση στην προσφορά χρήματος θα οδηγήσει σε μετατόπιση της καμπύλης LM προς τα δεξιά στο σημείο Β δηλαδή κάτω από την καμπύλη ΒΡ επομένως έλλειμμα στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών. Επομένως έχουμε υποτίμηση του εγχώριου νομίσματος με αποτέλεσμα την αύξηση των εξαγωγών και τη μείωση των εισαγωγών. Συνεπώς η καμπύλη IS (Υ=C+I+G+X-M) μετατοπίζεται προς τα δεξιά. Το τελικό σημείο ισορροπίας είναι το σημείο Γ όπου το ΑΕΠ (Υ 1 ) είναι μεγαλύτερο από το αρχικό (Υ 0 ). Διαγραμματικά φαίνεται στο παρακάτω σχήμα LM LM r = r* Α Β Γ IS ΒΡ ΙS Υ 0 Υ 1 Υ
β) Δημοσιονομική πολιτική : Μια αύξηση των δημοσίων δαπανών και συγχρόνως μια μείωση της φορολογίας θα οδηγήσει σε μετατόπιση της καμπύλης IS προς τα δεξιά στο σημείο Β δηλαδή πάνω από την καμπύλη ΒΡ επομένως πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Επομένως έχουμε ανατίμηση του εγχώριου νομίσματος με αποτέλεσμα την μείωση των εξαγωγών και τη αύξηση των εισαγωγών. Συνεπώς η καμπύλη IS μετατοπίζεται προς τα αριστερά στην αρχική της θέση. Το τελικό σημείο ισορροπίας είναι το σημείο B όπου το ΑΕΠ (Υ 0 ) παρέμεινε αμετάβλητο στην αρχική του επίπεδο. Διαγραμματικά φαίνεται στο παρακάτω σχήμα LM 0 Α Β IS ΒΡ ΙS Υ 0 Υ γ) Συναλλαγματική πολιτική : Δεν μπορεί από τη στιγμή που έχουμε κυμαινόμενες συναλλαγματικές ισοτιμίες να ασκηθεί συναλλαγματική πολιτική καθώς έτσι και αλλιώς η ισοτιμία προσαρμόζεται στην προσφορά και τη ζήτηση συναλλάγματος. Επομένως σε οποιαδήποτε αυθαίρετη μεταβολή της θα επιστρέφει στην αρχική της θέση.
Β.4 Όταν η συναλλαγματική ισοτιμία είναι ελεύθερα κυμαινόμενη, μία αύξηση στο εγχώριο εισόδημα, σε συνδυασμό με μία μείωση των εγχώριων επιτοκίων, θα οδηγήσει σε: α. Αύξηση της ζήτησης συναλλάγματος. β. Μείωση της προσφοράς συναλλάγματος. γ. Υποτίμηση του εγχώριου νομίσματος. δ. Όλα τα παραπάνω. LM LM r = r* r 1 Α Β Γ IS IS ΒΡ Υ 0 Υ 1 Υ 2 Υ
Β.5 Έστω μια ανοικτή οικονομία στην οποία η ισορροπία στην αγορά αγαθών και χρήματος περιγράφεται από τις IS: Υ = 1140-1400r και LM: Y = 140 + 3600r, αντίστοιχα (Y είναι το εισόδημα και r το πραγματικό επιτόκιο της οικονομίας), ενώ οι συναρτήσεις των εξαγωγών, των εισαγωγών και του ισοζυγίου κίνησης κεφαλαίων περιγράφονται από τις: X = 250 + 50ε, Μ = 25 + 0,1Υ - 20ε και NFI = -200 + 10r, αντίστοιχα, όπου ε είναι η πραγματική ισοτιμία συναλλάγματος. Εάν ε = 0,5 τότε το ισοζύγιο πληρωμών: α. Βρίσκεται σε ισορροπία. β. Παρουσιάζει έλλειμμα ίσο με 24 νομισματικές μονάδες. γ. Παρουσιάζει πλεόνασμα ίσο με 24 νομισματικές μονάδες. δ. Παρουσιάζει έλλειμμα ίσο με 240 νομισματικές μονάδες. Το σημείο της εσωτερικής ισορροπίας είναι IS = LM. Δηλαδή 1.140 1.400 r = 140 + 3.600 r 1.140 140 = 1.400 r + 3.600 r 1.000 = 5.000 r r = 0,20 Αντικαθιστούμε σε μια από τις δύο καμπύλες (IS ή LM) και έχουμε Υ = 1.140 1.400 * 0,20 = 1.140 280 Υ = 860 Το ισοζύγιο πληρωμών BΡ είναι Χ Μ + NFI, δηλαδή 250 + 50ε (25 + 0,1Υ 20ε ) 200+ 10 r = 250 + 50ε 25 0,1Υ + 20ε 200 +10 r 25 + 70ε 0,1Υ + 10 r = 25 + 70 * 0,5 0,1 * 860 + 10 * 0,2 = 25+35-86+2= -24
B.6 Με όλους τους υπόλοιπους παράγοντες σταθερούς, η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική θα είναι πιο αποτελεσματική στο να αυξήσει το πραγματικό ΑΕΠ όσο: α. πιο μικρή είναι η οριακή ροπή προς κατανάλωση. β. πιο ελαστική είναι η συνάρτηση επενδύσεων ως προς το επιτόκιο. γ. λιγότερο ελαστική είναι η συνάρτηση επενδύσεων ως προς το επιτόκιο. δ. λιγότερο ελαστική είναι η συνάρτηση ζήτησης χρήματος ως προς το επιτόκιο. LM 2 1 0 A Β Γ Δ IS 2 IS 1 IS 1 IS 2 Υ 0 Υ 1 Υ 2 Υ 0 Και στις δύο περιπτώσεις η καμπύλη IS μετατοπίστηκε από τη θέση IS 1 στη θέση IS 1 και από τη θέση ΙS 2 στη θέση IS 2 αλλά η καμπύλη LM παρέμεινε αμετάβλητη. Έτσι έχουμε δύο νέα σημεία ισορροπίας. Το σημείο Β με επιτόκιο 1 και ΑΕΠ Υ 1 και το σημείο Γ με επιτόκιο 2 και ΑΕΠ Y 2. Εφόσον ισχύει ότι Υ 2 > Υ 1 και παράλληλα 2 > 1 συμπεραίνουμε ότι όσο λιγότερο ελαστική ή περισσότερο ανελαστική είναι η συνάρτηση επενδύσεων ως προς το επιτόκιο τόσο πιο αποτελεσματική είναι η αύξηση του ΑΕΠ λόγω επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής. Υ (α) Πολλαπλασιαστής 1-b => 1 1 b 1 G 1 b όπου b = οριακή ροπή για κατανάλωση. Αν b =>
LM 1 LM 2 1 2 0 A Β Γ IS 2 IS 1 Υ 0 Υ 1 Υ 2 Υ Όσο πιο ελαστική είναι η καμπύλη LM τόσο πιο αποτελεσματική είναι η δημοσιονομική πολιτική
Β.7 Στο Κεϋνσιανό υπόδειγμα, η ακολουθία των επιδράσεων, όταν η Κεντρική Τράπεζα (ΚΤ) εφαρμόζει επεκτατική νομισματική πολιτική, είναι η εξής. Η Κεντρική Τράπεζα: α. πωλεί κρατικά ομόλογα, το επιτόκιο αυξάνει, η επένδυση αυξάνει, το προϊόν αυξάνει. β. αγοράζει κρατικά ομόλογα, το επιτόκιο μειώνεται, η επένδυση και το προϊόν αυξάνουν. γ. πωλεί κρατικά ομόλογα, το επιτόκιο αυξάνει, η επένδυση και το προϊόν μειώνονται. δ. αγοράζει κρατικά ομόλογα, το επιτόκιο αυξάνει, η επένδυση και το προϊόν αυξάνουν. Η αγορά των κρατικών ομολόγων από την Κεντρική Τράπεζα αυξάνει την ποσότητα χρήματος δηλαδή το Ms. Έτσι το επιτόκιο μειώνεται άρα οι επενδύσεις αυξάνονται και μαζί τους και το ΑΕΠ. Μs Μs LM 0 1 Μ d 0 1 IS LM M 0 M 1 M Y 0 Y 1 Y Β.8 Μία από τις βασικές συνέπειες του πληθωρισμού είναι: α. η βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου. β. η μεταφορά κεφαλαίου από τους δανειστές στους δανειζόμενους. γ. η ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης των εισοδημάτων. δ. Κανένα από τα παραπάνω. Συνέπειες Πληθωρισμού: (Σελ. 336 Β τόμος Μακροοικονομική ανάλυση ΕΑΠ) είναι μείωση της αγοραστικής δύναμης σταθερών εισοδημάτων, χειροτέρευση εμπορικού ισοζυγίου και μεταφορά κεφαλαίου από δανειζόμενους σε δανειστές.
Β.9 Για το 2008, δίδονται τα ακόλουθα στοιχεία για την Ελλάδα (σε εκατομμύρια άτομα): Συνολική απασχόληση = 4,7069 και αριθμός ανέργων = 0,3779 (Πηγή: ΟΟΣΑ). Άρα το ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα το 2008 ήταν: α. 7,43%. β. 8,00%. γ. 3,78%. δ. 0,38%. άνεργοι εργατικό δυναμικό άνεργοι απασχολούμενοι + άνεργοι 0,3779 0,37794,7069 0, 0743 ή 7,43% Β.10 Ο μονεταριστής Milton Friedman θα υποστήριζε ότι: α. η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να χρησιμοποιείται για σταθεροποιητικούς σκοπούς. β. η νομισματική πολιτική πρέπει να χρησιμοποιείται για σταθεροποιητικούς σκοπούς. γ. η οικονομία είναι από τη φύση της ασταθής, οπότε το κράτος πρέπει να την ελέγχει. δ. η κεντρική τράπεζα πρέπει να έχει ως μέλημα τη σταθερότητα του γενικού επιπέδου των τιμών, για αυτό η ποσοστιαία αύξηση της ποσότητας χρήματος πρέπει να είναι ίση με το ποσοστό αύξησης του πραγματικού εισοδήματος. Οι μονεταριστές υποστηρίζουν ότι το κράτος δεν πρέπει να παρεμβαίνει στην οικονομία και ότι η οικονομική πολιτική είναι άσκοπη. Ως εκ τούτου θεωρούν ότι η νομισματική πολιτική πρέπει να έχει παθητικό χαρακτήρα δηλαδή να αυξάνει την ποσότητα χρήματος ακολουθώντας τις μεταβολές του ΑΕΠ (Υ). Άρα από τις τέσσερις επιλογές η δ η οποία λέει ότι η Κεντρική Τράπεζα πρέπει να έχει ρόλο ουδέτερο, ανταποκρίνεται στις απόψεις τους. E-mail: info@onlineclassroom.gr