ΚΟΡΥΦΑΙΟ ΦΡΟΝΣΙΣΗΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΚΥΡΑΗ ΕΚΘΕΗ ΣΑΞΗ: Γ ΛΤΚΕΙΟΤ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΑΛΣΙΟ ΑΓΓΕΛΟ 28/09/2014 ΚΕΙΜΕΝΟ Η εκφοβιστική και επιθετική συμπεριφορά παιδιών εναντίον συμμαθητών τους είναι ένα πολύμορφο και πολυδιάστατο φαινόμενο, η έκταση και η σοβαρότητα του οποίου δύσκολα αναγνωρίζονται. Κυρίως επειδή τα θύματα φοβούνται να το εξομολογηθούν, οι δάσκαλοι δυσκολεύονται να το χειριστούν και τα σχολεία διστάζουν να το παραδεχτούν λόγω του αρνητικού αντίκτυπου που θα έχει στην εικόνα και στη φήμη τους. Η σχολική βία ξεκινάει από κοροϊδευτικές παρατηρήσεις, προσβλητικές εκφράσεις, διασπορά ψιθύρων με στόχο τον στιγματισμό και αποκλεισμό του θύματος από σχολικές παρέες, κλιμακώνεται με την καταστροφή ή κλοπή αντικειμένων ιδιοκτησίας του, συχνά εκτρέπεται σε σωματική βία. την αρχή απλά σπρωξίματα και στη συνέχεια ακραίες μορφές επιθετικότητας. Η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει να γίνεται ο εκφοβισμός διαδικτυακά ή με μηνύματα σε κινητά τηλέφωνα. κηνές βίας βιντεοσκοπούνται και διανέμονται ευρύτατα, καθιστώντας την εμπειρία ακόμη πιο επώδυνη για τα θύματα και οδηγώντας τα ακόμη και στην αυτοκτονία. Είναι σφάλμα να πιστεύουμε ότι το φαινόμενο ξεκινάει και σταματάει στα σχολεία. Έχει βαθιές ρίζες και μακροπρόθεσμα καταστρεπτικές για την κοινωνία συνέπειες. Οι συμπεριφορές παγιώνονται και επαναλαμβάνονται στην οικογένεια, στον στρατό, στον εργασιακό χώρο. Εγκληματολογικές έρευνες δείχνουν ότι το επιθετικό παιδί στο σχολείο είναι ο αυριανός άντρας που θα κακοποιεί τη σύζυγό του. Αλλά και οι θύτες, σύμφωνα με έρευνες του Αμερικανικού Ιατρικού υλλόγου, είναι πολλές φορές θύματα σωματικής τιμωρίας, οικογενειακής βίας και βλαπτικών επιρροών της τηλεόρασης. Σα σχολεία πρέπει να ξεκινάνε όχι με την υπόθεση ότι είναι απίθανο να συμβαίνουν τέτοια περιστατικά στους χώρους τους, αλλά αντίθετα ότι είναι πολύ πιθανόν και να καταστρώνουν εμπεριστατωμένα σχέδια πρόληψης και αντιμετώπισης του προβλήματος. Σο θέμα πρέπει να αποτελεί αντικείμενο συζητήσεων στην τάξη, οι σχολικές βιβλιοθήκες να εφοδιάζονται με παιδικά βιβλία σχετικού περιεχομένου, οι διάδρομοι, οι αυλές και οι δυσπρόσιτοι χώροι να επιτηρούνται τακτικά και οι μαθητές να ενθαρρύνονται να εκμυστηρεύονται στους διδάσκοντες τα παράπονά τους, πράγμα το οποίο βέβαια προϋποθέτει σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ τους. Μια τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης και η δημοσιοποίησή της θα βοηθούσε αρκετά. Kαλό θα είναι ο γονιός να ρωτάει το παιδί του πώς του φέρονται οι συμμαθητές του, ιδίως αν το παιδί βρίσκει δικαιολογίες για να μην πηγαίνει στο σχολείο, παραπονιέται συχνά ότι
είναι άρρωστο τα πρωινά, κάνει σκασιαρχείο, δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί στη μελέτη, επιστρέφει από το σχολείο με γρατσουνιές, μελανιές, ρούχα σκισμένα ή βιβλία κατεστραμμένα, κλείνεται στον εαυτό του, αρχίζει να ψευδίζει, δεν έχει όρεξη για φαγητό, ζητάει παραπάνω χαρτζιλίκι, αρχίζει να κλέβει, φέρεται με επιθετικό τρόπο στα μικρότερα αδέλφια του, κλαίει τα βράδια στο κρεβάτι ή τυραννιέται από εφιάλτες, ή προτιμάει να κάνει παρέα με ενηλίκους παρά με παιδιά. Όλα αυτά μπορεί να οφείλονται σε πολλούς και διάφορους λόγους, αλλά καλό θα είναι ο γονιός να ερευνά το θέμα διακριτικά και να επικοινωνεί με το σχολείο, ούτως ώστε να ενημερώνονται οι γονείς των παιδιών που ασκούν βία και να παραπέμπονται ενδεχομένως στις κατάλληλες υπηρεσίες. Ας μην ξεχνάμε ότι συχνά χρήζουν βοηθείας όχι μόνο τα παιδιά τα οποία υφίστανται, αλλά και τα παιδιά τα οποία ασκούν βία, καθώς και οι οικογένειές τους. Επίσης, δεν αποκλείεται οι ιδιότητες του θύτη και του θύματος να συμπίπτουν στο ίδιο παιδί. Απόσπασμα από τον ημερήσιο τύπο ΠΑΡΑΣΗΡΗΕΙ Α1. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (100-110 λέξεις). Μονάδες 25 Β1. Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 80 έως 100 λέξεων το περιεχόμενο του αποσπάσματος που ακολουθεί : «...Επίσης, δεν αποκλείεται οι ιδιότητες του θύτη και του θύματος να συμπίπτουν στο ίδιο παιδί» Β2. α)να βρείτε τα δομικά στοιχεία της πρώτης παραγράφου του κειμένου β) Να γράψετε τον τρόπο ανάπτυξης της ίδιας παραγράφου Β3. α)με ποια συλλογιστική πορεία οργανώνεται - αναπτύσσεται το υλικό της τέταρτης παραγράφου β) Να βρείτε μέσα στο κείμενο ένα παραδείγματα συνυποδηλωτικής χρήσης της γλώσσας. Β4. Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου : εξομολογηθούν, αντίκτυπου παγιώνονται δυσπρόσιτοι, αυριανός Μονάδες 5
Γ. ε ένα άρθρο που θα δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα του σχολείου σας να αναφερθείτε στα αίτια της ενδοσχολικής βίας και να προτείνετε τρόπους δραστηριότητες με τις οποίες το σχολείο μπορεί να προωθήσει πνεύμα συνεργασίας μεταξύ των μαθητών. Μονάδες 40 ΑΠΑΝΣΗΕΙ Α1. Ο αρθρογράφος πραγματεύεται το ζήτημα της ενδοσχολικής βίας. Αρχικά επισημαίνει την δυσκολία ανίχνευσης του προβλήματος, λόγω της άρνησης παραδοχής του, τόσο από τα θύματα όσο και από τα σχολεία. Η μορφή που λαμβάνει είναι λεκτική και σωματική, ενώ η χρήση των νέων τεχνολογιών οξύνει το πρόβλημα οδηγώντας συχνά σε τραγικά αποτελέσματα. τη συνέχεια υποστηρίζει ότι το φαινόμενο δεν περιορίζεται στο σχολικό χώρο άλλα επεκτείνεται στο ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, επηρεάζοντας μάλιστα σημαντικά τη διαμόρφωση του μελλοντικού χαρακτήρα των παιδιών. την άμβλυνση του προβλήματος θα μπορούσε να συμβάλλει το σχολείο καταστρώνοντας οργανωμένες στρατηγικές πρόληψης και αντιμετώπισης περιστατικών βίας. Παράλληλα το ενδιαφέρον, η διακριτική έρευνα και η επικοινωνία με το σχολείο από την πλευρά της οικογένειας μπορεί να συμβάλλει στην ορθή αντιμετώπιση των κρουσμάτων και βοηθά τα παιδιά. Καταλήγοντας ο αρθρογράφος συμπεραίνει ότι συχνά θύτης και θύμα ταυτίζονται. Β1. Δεν αποτελεί σπάνιο φαινόμενο το ίδιο παιδί να είναι ταυτόχρονα θύτης άλλα και θύμα. Η αδυναμία αποτελεσματική διαχείρισης του φόβου, η έλλειψη εσωτερικών και εξωτερικών ορίων, η χαμηλή αυτοεκτίμηση είναι κοινά γνωρίσματα ατόμων που κακοποιούν άλλα και κακοποιούνται. Επίσης συνήθως, οι ίδιοι οι θύτες, υπήρξαν θύματα αυταρχικής συμπεριφοράς και κακοποίησης στο παρελθόν. Η εκδήλωση λοιπόν επιθετικότητας κρύβει βαθύτερα ψυχικά τραύματα. υνεπώς αποτελεί χρέος όλων των φορέων αγωγής η ομαλή κοινωνικοποίηση των νέων ανθρώπων, ώστε να περιοριστούν οι αντικοινωνικές συμπεριφορές Β2. α) Θεματική περίοδος: Η εκφοβιστική και επιθετική συμπεριφορά αναγνωρίζονται. Λεπτομέρειες: Κυρίως επειδή τα θύματα φήμη τους. Κατακλείδα: - β) Η παράγραφος αναπτύσσεται με την μέθοδο της αιτιολόγησης. τη θεματική περίοδο διατυπώνεται η άποψη ότι η εκφοβιστική και επιθετική συμπεριφορά παιδιών εναντίον συμμαθητών τους είναι ένα πολύμορφο και πολυδιάστατο φαινόμενο, η έκταση και η σοβαρότητα του οποίου δύσκολα αναγνωρίζονται. τα σχόλια αιτιολογείται η παραπάνω άποψη με ειδικότερες αναφορές στα θύματα και στο σχολείο
Β3. α) Η τέταρτη παράγραφος αναπτύσσεται με παραγωγική συλλογιστική πορεία. Ο αρθρογράφος ξεκινά από τη γενική διαπίστωση ότι τα σχολεία πρέπει να καταστρώνουν εμπεριστατωμένα σχέδια πρόληψης και αντιμετώπισης το πρόβλημα της βίας. τη συνέχεια με ειδικότερες αναφορές προτείνει τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα β) Έχει βαθιές ρίζες Β4) Εξομολογηθούν: ομολογήσουν Αντίκτυπου: επίπτωσης Παγιώνονται: σταθεροποιούνται Δυσπρόσιτοι: δύσβατοι Αυριανός: μελλοντικός Γ. ΕΝΔΕΙΚΣΙΚΟ ΣΙΣΛΟ: ΕΠΙ ΒΙΩΗ ΣΟ ΧΟΛΕΙΟ ΠΡΟΛΟΓΟ: Αφόρμηση από ένα θέμα της επικαιρότητας Αποτελέσματα ερευνών αναφορικά με τη συμπεριφορά μαθητών που μαρτυρούν ανησυχητική έξαρση των περιστατικών νεανικής βίας στο σχολικό περιβάλλον Α ΖΗΣΟΤΜΕΝΟ: ΑΙΣΙΑ Η κρίση του θεσμού της οικογένειας ευθύνεται για τις δυσκολίες κοινωνικής προσαρμογής των νεαρών ατόμων και την ελλιπή αγωγή Η απουσία ηθικών φραγμών, άμεσα σχετιζόμενη με την κρίση αξιών και την έλλειψη ιδανικών, καθώς και το χαμηλό πνευματικό επίπεδο, που συνεπάγεται δογματισμό, φανατισμό και όξυνση παθών, ενισχύουν τα φαινόμενα της βίας Σο εκπαιδευτικό σύστημα: Πιεζόμενο από τις ανάγκες της βιομηχανικής κοινωνίας αποβλέπει στη μονοδιάστατη επαγγελματική κατάρτιση και στην πρώιμη ειδίκευση, προωθεί την τυποποίηση της γνώσης, θέτοντας σε δεύτερη μοίρα την ολόπλευρη καλλιέργεια και τη διαμόρφωση ηθικών προσωπικοτήτων. Αλλά και το σχολικό περιβάλλον ενεργοποιεί τη βία, καθώς καλλιεργεί κλίμα ανταγωνισμού Σα ΜΜΕ και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια εθίζουν το θεατή να αποδέχεται τα φαινόμενα αυτά σαν φυσιολογικά στη ζωή του, οδηγούν σε μια σταδιακή εξοικείωση με σκηνές βίας
Οι σύγχρονες συνθήκες διαβίωσης στις μεγαλουπόλεις ευνοούν βιαιότητα. Οι έντονες αντιθέσεις ως προς το βιοτικό επίπεδο κατοίκων τους, οι απαιτήσεις του γρήγορου ρυθμού ζωής, το άγχος, η αποξένωση και η ανωνυμία των πολιτών, η ανασφάλεια, η απόσταση τους από το φυσικό περιβάλλον, ο συνωστισμός, η εξάλειψη του παραδοσιακού πολιτισμού, η χαλάρωση των οικογενειακών δεσμών, όλα αυτά πιέζουν τον άνθρωπο. Αυτή η φορτική πίεση τον οδηγεί, κατά φυσική συνέπεια, σε ανεξέλεγκτες και συχνά βίαιες αντιδράσεις. Β ΖΗΣΟΤΜΕΝΟ: ΣΡΟΠΟΙ - ΔΡΑΣΗΡΙΟΣΗΣΕ Μετάδοση ηθικών και κοινωνικών αξιών που θα καλλιεργούν το σεβασμό στο συνάνθρωπο και την αποδοχή του διαφορετικού. Ουσιαστική διαπαιδαγώγηση και κοινωνική αγωγή Διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων που θα στοχεύουν στη δημιουργική αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου, στην προώθηση της συνεργασίας των μαθητών, στην άμβλυνση των αντιθέσεων υνεργασία του σχολείου με κοινωνιολόγους ψυχολόγους, ώστε να εντοπίζονται έγκαιρα και να αντιμετωπίζονται επιθετικές συμπεριφορές μαθητών. κιαγραφώντας τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του κάθε παιδιού, με τη συγκέντρωση και καταγραφή των ιδιαίτερων στοιχείων που το διακρίνουν, θα υπάρχει η δυνατότητα ψυχολογικής στήριξης του και τελικά η αποτροπή εκδήλωσης οδυνηρών, αποτρόπαιων φαινομένων και αντικοινωνικών συμπεριφορών. Ουσιαστική διδασκαλία των τεχνών, ώστε να χαλιναγωγούνται τα πάθη και να εξημερώνονται τα ήθη ΕΠΙΛΟΓΟ: ΤΜΠΕΡΑΜΑ - ΑΝΑΚΕΥΑΛΑΙΩΗ Οι επιπτώσεις του φαινομένου είναι πολύ σοβαρές και καθιστούν αναγκαία την άμεση κινητοποίηση όλων των φορέων αγωγής ώστε να επέλθουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Εξάλλου χτυπώντας γροθιές στο τραπέζι, καταστρέφοντας και λεηλατώντας, δεν είναι δυνατόν να έχουμε επιθυμητές αλλαγές. Δεν είναι η βία που μεταβάλλει την ιστορία, αλλά η νοημοσύνη, η λογική, η διαλεκτική, με μια λέξη, η πνευματική καλλιέργεια και μερικές φορές, η φαντασία. Οι απαντήσεις στα ερωτήματα της έκθεσης είναι ενδεικτικές και δεν αποκλείονται διαφορετικές τεκμηριωμένες προσεγγίσεις των ερωτημάτων