ÐÉÍÁÊÁÓ ÐÅÑÉÅ ÏÌÅÍÙÍ ÅÉÓÁÃÙÃÇ Σελ. 1. Οικογένεια... 1 1.1. Έννοια οικογένειας... 1 1.2. Νόμιμη και φυσική οικογένεια... 2 1.3. Κοινωνική σημασία της οικογένειας... 3 2. Η «φυσική» οικογένεια ως νομική μορφή... 4 2.1. Η αρχική κατάφαση, η νομοθετική πορεία και η μεταγενέστερη άρνηση... 4 2.2. Ο νόμος 3719/2008 για το «σύμφωνο συμβίωσης»... 5 3. Αντικείμενο του παρόντος... 9 Ι. ΤΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΣΥΜΒΙΩΣΕΩΣ ΓΕΝΙΚΑ 1. Έννοια, νομική φύση... 11 1.1. Έννοια, εννοιολογικά στοιχεία... 11 1.2. Η συμφωνία... 11 1.3. Μέρη της συμφωνίας, συμβαλλόμενοι... 11 1.4. Περιεχόμενο της συμφωνίας... 12 1.5. Νομική φύση... 13 1.6. Θέματα ορολογίας... 14 2. Ιδιωτική αυτονομία στο Οικογενειακό ίκαιο και στο σύμφωνο συμβίωσης... 15 2.1. Κανόνες αναγκαστικού και κανόνες ενδοτικού Οικογενειακού ικαίου... 15 2.2. Ο κλειστός αριθμός των οικογενειακών σχέσεων... 16 2.3. Ιδιωτική αυτονομία στο Οικογενειακό ίκαιο... 16 2.4. Ιδιωτική αυτονομία στο σύμφωνο συμβιώσεως... 18 3. Αρχές του Οικογενειακού ικαίου και του συμφώνου συμβιώσεως 20 3.1. Γενικά... 20 3.2. Αρχή ισονομίας ανδρών και γυναικών... 21 3.3. Αρχή προστασίας των συμφερόντων των τέκνων... 22 147
3.4. Αρχή του κλειστού αριθμού των οικογενειακών σχέσεων... 22 3.5. Αρχή της σαφήνειας των οικογενειακών σχέσεων... 22 3.6. Αρχή αναγνωρίσεως και προστασίας της οικογένειας... 23 3.7. Αρχή της ελεύθερης συμβιώσεως (του συμφώνου συμβιώσεως)... 23 4. Ο σκοπός του συμφώνου συμβιώσεως... 26 ΙΙ. ΣΥΝΑΨΗ ΤΟΥ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΣΥΜΒΙΩΣΕΩΣ 1. Οι προϋποθέσεις συνάψεως συμφώνου συμβιώσεως... 27 1.1. Γενικά... 27 1.2. Θετικές προϋποθέσεις... 27 1.3. Αρνητικές προϋποθέσεις (κωλύματα)... 28 1.3.1. Κώλυμα υφιστάμενου γάμου ή συμφώνου... 28 1.3.2. Κώλυμα συγγένειας... 29 1.3.3. Κώλυμα αγχιστείας... 30 1.3.4. Κώλυμα υιοθεσίας... 31 1.4. Έλεγχος συνδρομής προϋποθέσεων;... 32 2. Η σύναψη του συμφώνου συμβιώσεως... 33 2.1. Γενικά... 33 2.2. Η αυτοπρόσωπη συμφωνία... 33 2.3. Η σύγχρονη συμφωνία... 34 2.4. Η «καθαρή» συμφωνία... 35 2.5. Παρουσία μαρτύρων;... 35 2.6. Το συμβολαιογραφικό έγγραφο... 35 2.7. Περιεχόμενο συμφώνου... 36 2.8. Κατάθεση σε ληξιαρχείο.- Καταχώριση σε ληξιαρχιακά βιβλία 36 3. Περιεχόμενο του συμφώνου συμβιώσεως... 38 3.1. Γενικά... 38 3.2. Ειδικότερα για το περιεχόμενο... 38 3.3. Σε περίπτωση ελλείψεως ειδικών ρυθμίσεων... 40 3.4. Τροποποίηση του συμφώνου... 41 3.5. Η νομική δέσμευση... 41 3.6. Ειδικότερα τα δικαιώματα (και οι υποχρεώσεις) από το σύμφωνο συμβιώσεως... 42 3.6.1. ιακρίσεις... 42 3.6.2. Βασικά χαρακτηριστικά... 42 3.6.3. Ιδιομορφίες ως προς την αναγκαστική εκτέλεση... 43 4. Ελαττωματικό σύμφωνο συμβιώσεως... 45 148
4.1. Γενικά... 45 4.2. Ανυπόστατο σύμφωνο... 45 4.3. Άκυρο σύμφωνο... 46 4.3.1. Περιπτώσεις ακυρότητας, φύση... 47 4.3.2. Αναγνώριση ή κήρυξη της ακυρότητας; Ισχύς αποφάσεως... 48 4.3.3. Παράβαση κανόνων δημόσιας τάξης... 49 4.3.4. Ίαση της ακυρότητας;... 50 4.4. Ακυρώσιμο σύμφωνο... 51 4.5. Καταχρηστική επίκληση ακυρότητας;... 52 4.6. «Νομιζόμενο» σύμφωνο συμβιώσεως;... 52 ΙΙΙ. ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΜΕΡΩΝ 1. Γενικά... 55 1.1. ιάκριση των σχέσεων... 55 1.2. Αρχές που διέπουν τις σχέσεις... 56 1.3. Οι ειδικές ρυθμίσεις του νόμου 3719/2008... 56 1.4. Η δημιουργία «οικογένειας»... 57 2. Οι προσωπικές σχέσεις... 58 2.1. Γενικά... 58 2.2. Η συμβίωση... 58 2.2.1. Έννοια, περιεχόμενο... 58 2.2.2. Αμοιβαίο δικαίωμα, αμοιβαία υποχρέωση;... 59 2.2.3. Περιεχόμενο της υποχρεώσεως συμβιώσεως... 60 2.2.4. Παράβαση υποχρεώσεως... 60 2.3. Ρύθμιση της συμβιώσεως, περιπτωσιολογία... 61 2.4. Συνεισφορά για τις κοινές ανάγκες... 61 2.5. Επώνυμο... 63 3. Οι περιουσιακές σχέσεις... 65 3.1. Γενικά... 65 3.2. Συμβατική ρύθμιση των περιουσιακών σχέσεων... 66 3.3. ιαχείριση της περιουσίας του ενός από τον άλλον... 67 3.4. Ρυθμίσεις για τα αποκτήματα, γενικά... 67 3.5. Η αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα... 69 4. Μέτρο αμοιβαίας ευθύνης... 73 5. Θέματα παραγραφής... 75 5.1. Αναστολή παραγραφής... 75 5.2. Απαράγραπτο αξιώσεων;... 75 149
IV. ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕ ΤΕΚΝΑ Πίνακας Περιεχομένων 1. Γενικά... 77 1.1. Η ίδρυση της συγγένειας κατά ΑΚ 1463, το άρθρο 8 του νόμου 3719/2008... 77 1.2. Τέκνα γεννημένα σε γάμο ή σε σύμφωνο συμβιώσεως.- Τέκνα γεννημένα χωρίς γάμο ή χωρίς σύμφωνο συμβιώσεως... 78 1.3. Άλλες ρυθμίσεις του νόμου 3719/2008... 80 2. Το τεκμήριο πατρότητας... 81 2.1. Γενικά... 81 2.2. Το τεκμήριο καταγωγής από σύμφωνο συμβιώσεως... 81 2.3. Σύγκρουση δύο τεκμηρίων... 82 2.4. Το τεκμήριο επί ακύρου ή ακυρωσίμου συμφώνου... 83 2.5. Προσβολή της πατρότητας... 83 2.6. Τέκνο γεννηθέν μετά την τριακοσιοστή ημέρα από τη λύση ή ακύρωση του συμφώνου... 84 2.7. Τέκνο από μεταθανάτια τεχνητή γονιμοποίηση... 84 3. Επώνυμο των τέκνων... 86 4. Η γονική μέριμνα... 88 V. ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΣΥΜΒΙΩΣΕΩΣ 1. Γενικά... 89 2. Η λύση του συμφώνου συμβιώσεως... 90 2.1. Το άρθρο 4 του νόμου 3719/2008... 90 2.2. Λύση με συμφωνία των μερών... 90 2.3. Μονομερής λύση... 92 2.4. Αυτοδίκαιη λύση με γάμο... 93 2.5. Αυτοδίκαιη λύση με θάνατο ή αφάνεια... 93 3. ιατροφή μετά τη λύση... 94 3.1. Το άρθρο 7 του νόμου 3719/2008, η ιδιωτική αυτονομία... 94 3.2. Σύσταση της υποχρεώσεως (και του δικαιώματος) διατροφής 95 3.3. ικαιούχος - υπόχρεος, προϋποθέσεις... 96 3.4. Η λύση του συμφώνου... 96 3.5. Σειρά υποχρέων, κατά 4... 98 3.6. Σειρά δικαιούχων, κατά 2... 98 3.7. Η 3... 99 4. Κληρονομικό δικαίωμα... 100 4.1. Το άρθρο 11 του νόμου 3719/2008... 100 150
4.2. Η Αιτιολογική Έκθεση... 100 4.3. Το εξ αδιαθέτου κληρονομικό δικαίωμα... 101 4.4. Νόμιμη μοίρα... 102 4.5. Η 3... 102 4.6. Κληρονομικό δικαίωμα και αποκτήματα... 103 Παράρτημα 1. Ο νόμος 3719/2008... 105 2. Η Αιτιολογική Έκθεση... 113 3. Το σχέδιο νόμου... 127 Αλφαβητικό ευρετήριο... 135 151