Σχολή Ναυτικών Δοκίμων Μάθημα: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΑΥΤΙΛΙΑΣ Α ΜΗΧ Θεματική Ενότητα: ΕΙΔΗ ΠΛΟΥ. ΟΡΘΟΔΡΟΜΙΑ, ΛΟΞΟΔΡΟΜΙΑ Καθηγητής Δρ. Α. Παλληκάρης Απρίλιος 2016
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΝΑΥΣΙΠΛΟΪΑ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΕΝΤΥΠΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΧΑΡΤΩΝ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ: Η σχεδίαση του λοξοδρομικού πλου (πλους με σταθερή πορεία) γίνεται στο μερκατορικό ναυτικό χάρτη (χάρτη μερκατορικής προβολής) με την αξιοποίηση της βασικής του ιδιότητας να απεικονίζει τη λοξοδρομία με ευθεία γραμμή Η σχεδίαση του ορθοδρομικού πλου (πλους ελάχιστης διαδρομής) γίνεται στο γνωμονικό ναυτικό χάρτη (χάρτη γνωμονικής προβολής) με την αξιοποίηση της βασικής του ιδιότητας να απεικονίζει τη ορθοδρομία με ευθεία γραμμή Η σχεδίαση του σύνθετου πλου γίνεται με την συνδυασμένη χρήση του μερκατορικού ναυτικού χάρτη και του γνωμονικού χάρτη
Λοξοδρομία και Ορθοδρομία Λοξοδρομία (ρυμβοειδής γραμμή) Ορθοδρομία (τόξο μεγίστου κύκλου)
ΑΠΕΙΚΟΝΗΣΗ ΟΡΘΟΔΡΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΛΟΞΟΔΡΟΜΙΑΣ ΣΤΗ ΣΦΑΙΡΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΕΡΚΑΤΟΡΙΚΟ ΧΑΡΤΗ α. Απεικόνιση ορθοδρομίας και λοξοδρομίας στη σφαίρα β. Απεικόνιση ορθοδρομίας και λοξοδρομίας στο μερκατορικό χάρτη
ΛΟΞΟΔΡΟΜΙΚΟΣ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΡΟΜΙΚΟΣ ΠΛΟΥΣ ΛΟΞΟΔΡΟΜΙΚΟΣ ΠΛΟΥΣ (πλους με σταθερή πορεία) Πλεύση με σταθερή πορεία ΔΕΝ αντιστοιχεί στη συντομότερη απόσταση πλεύσεως Σπειροειδής καμπύλη που τέμνει με την ίδια γωνία όλους τους μεσημβρινούς (σταθερή πορεία) ΟΡΘΟΔΡΟΜΙΚΟΣ ΠΛΟΥΣ (πλους ελάχιστης διαδρομής) ΕΙΝΑΙ η συντομότερη απόσταση πλεύσεως Πλεύση με μεταβαλλόμενη πορεία Τόξο μεγίστου κύκλου που τέμνει τους μεσημβρινούς με διαφορετική γωνία (μεταβαλλόμενη πορεία)
ΑΠΕΙΚΟΝΗΣΗ ΟΡΘΟΔΡΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΛΟΞΟΔΡΟΜΙΚΟΥ ΠΛΟΥ ΣΤΟ ΜΕΡΚΑΤΟΡΙΚΟ ΧΑΡΤΗ Απεικόνιση ορθοδρομικού πλού στο μερκατορικό χάρτη και προσέγγιση του με διαδοχικές λοξοδρομικές πλέυσεις
ΑΠΕΙΚΟΝΗΣΗ ΟΡΘΟΔΡΟΜΙΚΟΥ ΠΛΟΥ ΣΕ ΜΕΡΚΑΤΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΓΝΩΜΟΝΙΚΟ ΧΑΡΤΗ Στο μερκατορικό χάρτη το δρομολόγιο του ορθοδρομικού πλου προσεγγίζεται ικανοποιητικά με διαδοχικές λοξοδρομικές πλεύσεις (τεθλασμένη γραμμή) Στο γνωμονικό χάρτη το δρομολόγιο του ορθοδρομικού πλου σχεδιάζεται με ευθεία γραμμή Πηγή: Παλληκάρης Α. Βελτιωμένες Μέθοδοι Επίλυσης Προβλημάτων Ναυσιπλοΐας, Ναυσίβιος Χώρα Τεύχος 3/2010. http://www.hna.gr/~hydronav/pallikaris/palikaris_nausivios_2010.pdf
Απεικόνιση λοξοδρομίας στη σφαίρα και στο μερκατορικό χάρτη Α. Απεικόνιση του λοξοδρομικού πλου στη σφαίρα και στο ΕΕΠ Στην σφαίρα και στο Ελλειψοειδές εκ Περιστροφής η γραμμή που απεικονίζει το δρομολόγιο του λοξοδρομικού πλου είναι μία μη επίπεδη καμπύλη γραμμή με μεταβαλλόμενη καμπυλότητα και στρέψη, η οποία τέμνει όλους τους μεσημβρινούς με σταθερή γωνία Β. Απεικόνιση του λοξοδρομικού πλου στη σφαίρα και στο ΕΕΠ Στο μερκατορικό χάρτη η γραμμή που απεικονίζει το δρομολόγιο του λοξοδρομικού πλου, είναι η ευθεία γραμμή, η οποία διέρχεται από το σημείο αναχώρησης Α και το σημείο προορισμού Β. Πηγή: Παλληκάρης Α. Βελτιωμένες Μέθοδοι Επίλυσης Προβλημάτων Ναυσιπλοΐας, Ναυσίβιος Χώρα Τεύχος 3/2010. http://www.hna.gr/~hydronav/pallikaris/palikaris_nausivios_2010.pdf
Σχεδίαση Λοξοδρομικού πλου στο Μερκατορικό χάρτη Στο μερκατορικό χάρτη το δρομολόγιο του λοξοδρομικού πλου σχεδιάζεται με ευθεία γραμμή
Σχεδίαση Ορθοδρομικού πλου στο Γνωμονικό χάρτη Στο Γνωμονικό χάρτη το δρομολόγιο του Ορθοδρομικού πλου σχεδιάζεται με ευθεία γραμμή Πηγή: Παλληκάρης Α. Βελτιωμένες Μέθοδοι Επίλυσης Προβλημάτων Ναυσιπλοΐας, Ναυσίβιος Χώρα Τεύχος 3/2010. http://www.hna.gr/~hydronav/pallikaris/palikaris_nausivios_2010.pdf
Σχεδίαση Ορθοδρομικού πλου στο Μερκατορικό χάρτη Στο μερκατορικό χάρτη το δρομολόγιο του ορθοδρομικού πλου προσεγγίζεται ικανοποιητικά με διαδοχικές λοξοδρομικές πλεύσεις (τεθλασμένη γραμμή) Η χάραξη του δρομολογίου του ορθοδρομικού πλου στο μερκατορικό ναυτικό χάρτη γίνεται ως εξής: 1. Αρχικά σχεδιάζεται στο γνωμονικό χάρτη το δρομολόγιο του ορθοδρομικού πλου με το ευθύγραμμο τμήμα που συνδέει το σημείο αναχώρησης Α με το σημείο προορισμού Β (βλ σχήμα προηγούμενης διαφάνειας). 2. Προσδιορίζονται επί του γνωμονικού χάρτη οι γεωγραφικές συντεταγμένες ορισμένων ενδιάμεσων σημείων του ορθοδρομικού πλου, συνήθως στα σημεία τομής του ευθύγραμμου τμήματος του ορθοδρομικού πλου με επιλεγμένους μεσημβρινούς. 3. Γίνεται μεταφορά του δρομολογίου του ορθοδρομικού πλου από το γνωμονικό στο μερκατορικό χάρτη. Η μεταφορά αυτή πραγματοποιείται με τη μέτρηση επί του γνωμονικού χάρτη των συντεταγμένων ορισμένων σημείων τομής Ε 1, Ε 2, Ε 3, του δρομολογίου του ορθοδρομικού πλου με επιλεγμένους μεσημβρινούς, ή/και παραλλήλους πλάτους και στη συνέχεια με την υποτύπωση των σημείων αυτών στο μερκατορικό χάρτη. 4. Τα σημεία που υποτυπώνονται στο μερκατορικό χάρτη συνδέονται με ευθύγραμμα τμήματα, τα οποία αντιπροσωπεύουν λοξοδρομικούς πλόες, και με τον τρόπο αυτό ο ορθοδρομικός πλους προσεγγίζεται ικανοποιητικά με μία σειρά διαδοχικών λοξοδρομικών πλεύσεων στο μερκατορικό χάρτη. Η προσέγγιση αυτή είναι πολύ ικανοποιητική, όταν οι αποστάσεις των ενδιάμεσων σημείων δεν είναι μεγαλύτερες από 150 ν.μ. Πηγή: Παλληκάρης Α. Βελτιωμένες Μέθοδοι Επίλυσης Προβλημάτων Ναυσιπλοΐας, Ναυσίβιος Χώρα Τεύχος 3/2010. http://www.hna.gr/~hydronav/pallikaris/palikaris_nausivios_2010.pdf
Σχεδίαση σύνθετου πλου στο γνωμονικό και στο μερκατορικό χάρτη Η διαδικασία είναι ανάλογη με τη σχεδίαση του ορθοδρομικού πλου (βλ. τις δύο προηγούμενες διαφάνειες) α. Σχεδίαση σύνθετου πλου στο γνωμονικό χάρτη β. Μεταφορά ίχνους σύνθετου πλου στο μερκατορικό χάρτη Πηγή: Παλληκάρης Α. Βελτιωμένες Μέθοδοι Επίλυσης Προβλημάτων Ναυσιπλοΐας, Ναυσίβιος Χώρα Τεύχος 3/2010. http://www.hna.gr/~hydronav/pallikaris/palikaris_nausivios_2010.pdf
Αριστερή εικόνα: Μερκατορικός χάρτης Ατλαντικού-Ινδικού Ωκεανού Κάτω εικόνα: Γνωμονικός χάρτης Ατλαντικού-Μεσογείου (πολική γνωμονινική προβολή)
Αριστερή εικόνα: Μερκατορικός χάρτης Ατλαντικού-Ινδικού Ωκεανού Κάτω εικόνα: Γνωμονικός χάρτης Ατλαντικού-Ινδικού Ωκεανού (ισημερινή γνωμονινική προβολή)
Αριστερή εικόνα: Μερκατορικός χάρτης Ατλαντικού-Ινδικού Ωκεανού Κάτω εικόνα: Γνωμονικός χάρτης Ατλαντικού-Ινδικού Ωκεανού (πλάγια γνωμονινική προβολή σε φ ο =40 ο )