Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS Μαμάη 3 Α, 10440, Αθήνα Tel./Fax: 210 8228795 E mail: info@medsos.gr Website: www.medsos.gr Συνέντευξη του Ειδικού Γραμματέα Υδάτων του ΥΠΕΚΑ, καθηγητή Α. Ανδρεαδάκη 1. Τον περασμένο μήνα (Οκτώβριος 2011) ξεκίνησαν οι διαδικασίες διαβούλευσης των διαχειριστικών σχεδίων για κάποια υδατικά διαμερίσματα της χώρας και αναμένεται η έναρξη των διαδικασιών και για τα υπόλοιπα. Σύμφωνα με την Οδηγία Πλαίσιο 2000/60 και το νόμο που ψηφίστηκε το 2003, τα κράτη μέλη όφειλαν να έχουν ολοκληρώσει τα διαχειριστικά σχέδια λεκανών απορροής ποταμών μέχρι το Δεκέμβριο του 2009 και να εφαρμόσουν μέτρα για την επίτευξη της «καλής κατάστασης» των ευρωπαϊκών υδάτων μέχρι το 2015. Δεδομένου ότι οι μελέτες για την κατάρτιση των διαχειριστικών σχεδίων καθυστέρησαν πολύ, εκφράζονται προβληματισμοί ως προς την ποιότητα των μελετών και ως προς την αξιοπιστία και την επικαιροποίηση των στοιχείων στα οποία βασίστηκαν. Θεωρείτε αβάσιμη αυτή την ανησυχία; Είναι γεγονός ότι υπήρξε μεγάλη καθυστέρηση στην κατάρτιση των διαχειριστικών σχεδίων αλλά και ελλείψεις στην πληρότητα των προπαρασκευαστικών δράσεων, με αποτέλεσμα το Δεκέμβριο του 2009 η χώρα μας όχι μόνο να μην έχει ολοκληρώσει τα σχέδια, ως όφειλε, αλλά ούτε καν να τα έχει αρχίσει. Την τελευταία διετία έγινε μια συστηματική προσπάθεια να κερδηθεί το χαμένο έδαφος με αποτέλεσμα σήμερα να βρίσκονται σε στάδιο ολοκλήρωσης τα προσχέδια για 10 Υδατικά Διαμερίσματα (από τα συνολικά 14 Υδατικά Διαμερίσματα της χώρας). Τα προσχέδια Διαχείρισης για 8 από τα 10 Υδατικά Διαμερίσματα (Θεσσαλία, Δυτική Στερεά Ελλάδα, Ήπειρος, Ανατολική Μακεδονία, Θράκη και τα τρία Υδατικά Διαμερίσματα της Πελοποννήσου) βρίσκονται ήδη στο στάδιο διαβούλευσης, μερικά από τις 15 Οκτωβρίου και τα υπόλοιπα από τις 21 Νοεμβρίου του 2011. Στα μέσα Ιανουαρίου θα τεθούν σε διαβούλευση τα προσχέδια διαβούλευσης για τη Στερεά Ελλάδα και την Αττική. Η οριστικοποίηση και έγκριση των διαχειριστικών σχεδίων προϋποθέτουν την ολοκλήρωση της διαδικασίας διαβούλευσης, η οποία θα πρέπει να έχει διάρκεια τουλάχιστον έξι μηνών. Κατά συνέπεια, ο ορίζοντας έγκρισης των 10 διαχειριστικών σχεδίων είναι η άνοιξη με καλοκαίρι του 2012. Δυστυχώς, λόγω δικαστικών εμπλοκών, έχει καθυστερήσει η εκπόνηση των σχεδίων για 4 Υδατικά Διαμερίσματα (Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας, Κρήτης και Νήσων Αιγαίου), με πρόβλεψη οριστικοποίησής τους στο τέλος του 2012. Αναφερθήκατε στον προβληματισμό για την αξιοπιστία των στοιχείων, στα οποία βασίζονται οι μελέτες. Θα έλεγα ότι ο ενδεχόμενος προβληματισμός έχει να κάνει περισσότερο με την πληρότητα των διαθέσιμων στοιχείων παρά με την αξιοπιστία τους και ήδη επεσήμανα τις ελλείψεις που παρατηρήθηκαν στις προπαρασκευαστικές ενέργειες δημιουργίας του κατάλληλου υποβάθρου. Πιστεύω ότι σε σημαντικό βαθμό τα στοιχεία επικαιροποιήθηκαν και πολλά κενά συμπληρώθηκαν κατά το στάδιο κατάρτισης των σχεδίων, αλλά φυσικά δεν
παύουν να υπάρχουν ορισμένες ελλείψεις, ιδίως στην πληρότητα και συστηματικότητα των μετρήσεων και καταγραφών ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων για τα υδάτινα σώματα. Αλλά ξέρετε δεν είμαστε η μόνη χώρα που αντιμετωπίζει ανάλογα προβλήματα. Με εξαίρεση πολύ λίγα Κράτη Μέλη της ΕΕ, τα υπόλοιπα προχώρησαν με ανάλογες ελλείψεις. Και φυσικά υιοθετώντας τη σωστή άποψη (που ενισχύεται και από το ίδιο το πνεύμα της Οδηγίας), ότι τα διαχειριστικά σχέδια έχουν ένα δυναμικό χαρακτήρα που επιτρέπει -αν όχι επιβάλλει- τη συνεχή βελτίωση, μέσω περιοδικών αναθεωρήσεων και επικαιροποιήσεων. Δεν πρόκειται για τις 10 εντολές. Και αυτή είναι η άποψη που υιοθετήσαμε και εδώ. Ας προχωρήσουμε επιτέλους με βάση τα στοιχεία που έχουμε (και που είναι, σε κάθε περίπτωση, αν όχι πλήρη τουλάχιστον επαρκή) αντί να ακολουθήσουμε το όποιος δεν θέλει να ζυμώσει δέκα μέρες κοσκινίζει. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφερθώ στη δικλείδα ασφαλείας που προσφέρει η διαβούλευση. Φυσικά μια διαβούλευση που είναι δομημένη, προχωρά σε βάθος, είναι ουσιαστική, χωρίς αποκλεισμούς και απόλυτα διαφανής. Παράλληλα με την εισαγωγή καινοτόμων στοιχείων, όπως η έμφαση στη διαχείριση της ζήτησης και εξοικονόμησης νερού, στις έννοιες του περιβαλλοντικού κόστους και του κόστους πόρου, στη χρήση βιολογικών δεικτών και στην οικοσυστημική προσέγγιση, η Οδηγία ορθά δίνει πολύ μεγάλη έμφαση στις διαδικασίες της διαβούλευσης. Και είμαστε αποφασισμένοι το στοιχείο αυτό να το αξιοποιήσουμε. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα καταφέρουμε να συνθέσουμε ή και να συμβιβάσουμε διαφορετικές οπτικές και επιδιώξεις αλλά και να καλύψουμε και τα όποια κενά υπάρχουν. Μία από τις σημαντικότερες αδυναμίες που αντιμετωπίζουμε, όπως ήδη προανέφερα, αφορά στην πληρότητα των ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων για τα υδάτινα σώματα. Η διαθέσιμη πληροφορία βασίζεται σε προγενέστερα, σε κάποιο βαθμό μάλλον αποσπασματικού χαρακτήρα, προγράμματα παρακολούθησης με αδυναμίες που σχετίζονται με την ακρίβεια των μετρήσεων, τη συστηματικότητα και το πλήθος. Επιτρέψτε μου να κάνω μια σύντομη αναφορά στις ενέργειες που έχουν γίνει για την αντιμετώπιση αυτών των αδυναμιών. Έχει εκδοθεί η ΚΥΑ «Ορισμός Εθνικού Δικτύου Παρακολούθησης της ποιότητας και της ποσότητας των υδάτων με καθορισμό των θέσεων (σταθμών) μετρήσεων και των φορέων που υποχρεούνται στη λειτουργία τους, κατά το άρθρο 4, παράγραφος 4 του Ν. 3199/2003 (Α 280)». Έχει προωθηθεί προς υπογραφή από τον Υπουργό ΠΕΚΑ πρόσκληση του ΕΠΠΕΡΑΑ, ύψους 25 εκ. ευρώ, με την οποία καλούνται οι φορείς παρακολούθησης να αναλάβουν την υλοποίηση του Δικτύου Παρακολούθησης. Παράλληλα, όλοι οι εμπλεκόμενοι Φορείς που ορίζονται από το σχέδιο της ΚΥΑ ετοιμάζουν σε συνεννόηση με την Ε.Γ.Υ. τα απαιτούμενα Τεχνικά Δελτία για την υποβολή τους, σε ανταπόκριση της πρόσκλησης, ώστε να ξεκινήσει άμεσα η λειτουργία του Δικτύου Παρακολούθησης. Το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης διαθέτει 2000 σημεία δειγματοληψίας σε 1500 υδάτινα σώματα και έχει προϋπολογισμό 25 εκ. ευρώ για την επόμενη τετραετία.
2. Σε σχέση με τον ορισμό των αρμόδιων περιφερειών στη διαχείριση των υδάτων, με διορθωτική απόφαση, ορίστηκαν ως συναρμόδιες στη διαχείριση, περιφέρειες που δεν έχουν καμιά γεωγραφική σχέση με συγκεκριμένες λεκάνες απορροής (για παράδειγμα η περιφέρεια της Αττικής ορίζεται ως συναρμόδια με την περιφέρεια της Δυτικής Ελλάδας για τη λεκάνη απορροής του Μόρνου και του Ευήνου και η περιφέρεια της Θεσσαλίας για ολόκληρη τη λεκάνη του Αχελώου). Φαίνεται δηλαδή στην πράξη να ακυρώνεται η λογική της αποκεντρωμένης διαχείρισης που ορίζει η Οδηγία Πλαίσιο. Ποιος είναι ο στόχος της επιλογής αυτής; Με την απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων πράγματι ορίζονται συναρμοδιότητες μεταξύ Περιφερειών (μετά τον Καλλικράτη μεταξύ Αποκεντρωμένων Διοικήσεων) για ορισμένα Υδατικά Διαμερίσματα, κατά κύριο λόγο με βάση γεωγραφικά στοιχεία αλλά όχι μόνο, όπως σωστά επισημαίνετε. Δεν θα συμφωνήσω όμως ότι με τον τρόπο αυτό αλλοιώνεται το πνεύμα της Οδηγίας Πλαίσιο περί αποκεντρωμένης διαχείρισης. Αντίθετα είναι απόλυτα σύμφωνο με τις προβλέψεις της Οδηγίας, περί της δυνατότητας συνδιαχείρισης, όπου αυτό είναι σκόπιμο. Φαντάζομαι ότι θα συμφωνήσετε ότι κάτι τέτοιο είναι προφανώς απαραίτητο στις περιπτώσεις λεκανών που εκτείνονται σε περισσότερες από μια Αποκεντρωμένες Διοικήσεις. Ο προβληματισμός σας έχει να κάνει με τις περιπτώσεις που η αναγκαιότητα συνδιαχείρισης δεν απορρέει από γεωγραφικά κριτήρια, όπως στην περίπτωση που αναφέρετε ή για να συμπληρώσω και εγώ, όπως π.χ. στην περίπτωση του ταμιευτήρα Ταυρωπού. Εδώ έχουμε να κάνουμε με συνδιαχείριση που επιβάλλεται λόγω χρήσης του νερού και αυτό είναι και λογικό και θεμιτό. Δεν θα είχε ίσως νόημα εάν a priori απαγορευόταν η μεταφορά νερών μεταξύ Υδατικών Διαμερισμάτων, κάτι που όμως δεν ανταποκρίνεται στο πνεύμα της Οδηγίας και πιστεύουμε ότι αυτή θα είναι και η άποψη του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου προς το οποίο έχει υποβληθεί σχετικό ερώτημα. Το φυσικό νερό είναι δημόσιο αγαθό και δεν μπορεί να αποτελέσει ιδιοκτησία γεωγραφικών και διοικητικών δομών. Φυσικά, στο πλαίσιο μιας ορθολογικής διαχείρισης με σεβασμό στο περιβάλλον είναι απαραίτητο η όποια μεταφορά νερού να μην αποφασίζεται με προχειρότητα, αλλά μόνον εάν η μεταφορά τεκμηριώνεται ως αναγκαιότητα και ως η μόνη ρεαλιστικά εφικτή εναλλακτική λύση. Να προσθέσω ότι οι συναρμοδιότητες που ορίζονται με την απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων έχουν ένα προκαταρκτικό και γενικό χαρακτήρα και πρόκειται να εξειδικευτούν ως προς τον χαρακτήρα και την εμβέλειά τους στο πλαίσιο των διαχειριστικών σχεδίων. 3. Μέσα από ποια διαφανή πρακτική θα διασφαλιστεί ότι τα σχόλια και οι παρατηρήσεις των φορέων και των πολιτών που θα συμμετέχουν στις διαδικασίες διαβούλευσης θα ληφθούν υπόψη και θα αποτελέσουν μέρος των τελικών σχεδίων διαχείρισης, όπως ορίζει σαφώς και η Οδηγία πλαίσιο 2000/60; Προς την κατεύθυνση αυτή εκτός από τη δημιουργία ενός διαδραστικού ιστοχώρου διαβούλευσης (http://wfd.ypeka.gr) έχουν δρομολογηθεί πολλές εκδηλώσεις με τη μορφή ημερίδων, σεμιναρίων και συναντήσεων εργασίας. Αξίζει να αναφερθεί ότι ήδη έχουν πραγματοποιηθεί τρείς ημερίδες την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου (Μεσολόγγι, Γιάννενα, Λάρισα) και η εμπειρία είναι θετική. Πιστεύουμε ότι επιτέλους σταδιακά όλοι μας θα μάθουμε να διαβουλευόμαστε αντί να παραθέτουμε παράλληλους μονόλογους. Στόχος είναι η διαβούλευση, στηριζόμενη στα στοιχεία που παρέχουν τα προσχέδια και τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε σαν κείμενα
εργασίας, να οδηγήσει σε μια συνδιαμόρφωση των οριστικών σχεδίων. Και τα οριστικά αυτά σχέδια πιστεύουμε ότι θα αποτελούν τη βέλτιστη δυνατή σύνθεση των απόψεων όλων των εμπλεκομένων φορέων. Φυσικά θα έχουν αναγκαστικά και στοιχεία συμβιβασμού αντίθετων θεμιτών επιδιώξεων επί μέρους χρηστών, συμβιβασμός που ωστόσο δεν θα ακυρώνει τους βασικούς στόχους και το πνεύμα της Οδηγίας Πλαίσιο. 4. Κατά τη διάρκεια των εργασιών του «Περιφερειακού Συνεδρίου για τη Διαχείριση των Μη Συμβατικών Υδατικών Πόρων στη Μεσόγειο» το Σεπτέμβριο, ανακοινώσατε την πρόθεση του ΥΠΕΚΑ για την εκπόνηση ενός Προγράμματος Εξοικονόμησης Νερού Κατ Οίκον, κατ αντιστοιχία του προγράμματος για την εξοικονόμηση ενέργειας. Τι θα περιλαμβάνει το συγκεκριμένο πρόγραμμα; Πότε αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή και ποιες οι αναμενόμενες δυσκολίες του στην πράξη; Έχει ολοκληρωθεί η προεργασία από τη Ειδική Γραμματεία Υδάτων και τα συμπεράσματα/προτάσεις θα παρουσιαστούν σε ημερίδα που θα διοργανωθεί τον Δεκέμβριο ή Ιανουάριο. Προς το παρόν επεξεργαζόμαστε και θα θέσουμε προς συζήτηση δέσμη θεσμικών παρεμβάσεων, οικονομικών κινήτρων, πιλοτικών έργων, καθώς και δράσεων ευαισθητοποίησης και συμμετοχής του καταναλωτή, που μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνουν: Θεσμικές Παρεμβάσεις Τροποποίηση ΓΟΚ με προσθήκη σαφούς αναφοράς στην εξοικονόμηση νερού και στην επιβολή περιορισμών σε υλικά και έκδοση Υπουργικής Απόφασης ειδικού κτηριοδομικού, κανονιστικού περιεχόμενου, που θα αφορά τις υδραυλικές εγκαταστάσεις σε νέες κατασκευές και την υποχρεωτική μελέτη και εγκατάσταση εξοπλισμού εξοικονόμησης νερού σε βρύσες, κεφαλές ντους και καζανάκια. Εφαρμογή των προβλέψεων του αρθ. 2β παρ 11 του από 14.05.2002 Π.Δ. (ΦΕΚ 402/Δ/2002) για υποχρεωτική κατασκευή ομβροδεξαμενών/στερνών σε νέες κατοικίες. Η ρύθμιση αφορούσε τα νησιά Κίμωλο, Δονούσα, Άνω Κουφονήσι, Ηρακλειά, Σχοινούσα, Αμοργό, Ανάφη, Σίκινο, Φολέγανδρο, Τήλο, Νίσυρο, Χάλκη, Μεγίστη, Κάσο, Τέλενδο, Ψέριμο, Αστυπάλαια, Λειψούς, Αγαθονήσι, Αρκιούς, Αγ Ευστράτιο, Οινούσσες, Ψαρά, Φούρνους και Θύμαινα. Επέκταση της υποχρέωσης και σε άλλα νησιά του Αιγαίου μετά την ολοκλήρωση των σχετικών Διαχειριστικών Σχεδίων. Ανάπτυξη Εθνικού Σήματος Εξοικονόμησης Νερού σε εξοπλισμό. Προοδευτική ανάπτυξη σήματος. Αρχικά το σήμα μπορεί να περιορίζεται σε καζανάκια και στη συνέχεια να επεκταθεί σε άλλο εξοπλισμό, όπως βρύσες και κεφαλές ντους. Οικονομικά κίνητρα για αντικατάσταση σε παλιές κατοικίες/πολυκατοικίες Διαμόρφωση Προγράμματος Επιδότησης οικιακών καταναλωτών για την αντικατάσταση παλαιού εξοπλισμού όπως βρύσες, καζανάκια και κεφαλές ντους, σε περιοχές προτεραιότητας (περιοχές με ελλειμματικό ισοζύγιο, περιοχές με προβλήματα ποιότητας πόσιμου νερού). Πιλοτικές Ολοκληρωμένες Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης σε δημόσια κτίρια και εργατικές κατοικίες
Πιλοτικά προγράμματα εφαρμογής εξοπλισμού εξοικονόμησης νερού, χρήσης ομβρίων και επαναχρησιμοποίησης σε δημόσια κτίρια, όπως υπηρεσίες διοίκησης κεντρικής κυβέρνησης και ΟΤΑ, στρατόπεδα, δικαστήρια και εργατικές κατοικίες. Προετοιμασία εθνικού προτύπου εξοικονόμησης νερού για δημόσια κτίρια. Ενέργειες Ευαισθητοποίησης και Ενημέρωσης του Καταναλωτή Λειτουργία ενημερωτικής ιστοσελίδας διασυνδεδεμένης με αυτή του ΥΠΕΚΑ Χρηματοδότηση ΔΕΥΑ για: ανάπτυξη συνολικού στρατηγικού σχεδίου εξοικονόμησης νερού, προβολή μέσω της ιστοσελίδας των ΔΕΥΑ καλών πρακτικών εξοικονόμησης και παραγωγής σχετικού ενημερωτικού υλικού, διανομή δωρεάν εξοικονόμησης σε επιλεγμένα νοικοκυριά. Πρέπει να επισημανθεί ότι τα παραπάνω στην παρούσα φάση αποτελούν σκέψεις και προτάσεις που απαιτούν περαιτέρω προσεκτική διερεύνηση πριν από την ενδεχόμενη υιοθέτησή τους. 5. Οι πρόσφατες εξαγγελίες για πλήρη ή εκτεταμένη ιδιωτικοποίηση της ΕΥΔΑΠ και της ΔΕΥΑΘ, έχουν προκαλέσει αντιδράσεις από πολίτες και φορείς. Η εμπειρία από το εξωτερικό έχει δείξει ότι η ιδιωτικοποίηση τόσο νευραλγικών κοινωνικών υπηρεσιών (δημοσίων φυσικών πόρων) έχει αρνητικά αποτελέσματα και για τις κοινωνίες και για τον ίδιο το φυσικό πόρο, ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο βλέπουμε μια στροφή προς τον δημόσιο έλεγχο (π.χ. ο εκ νέου δημόσιος έλεγχος της ύδρευσης του Παρισιού, το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στην Ιταλία, η επαναγορά της ύδρευσης στο Λονδίνο κ.ά.). Πού εδράζεται συνεπώς μια τέτοια κίνηση στη χώρα μας, κατά την εκτίμησή σας, και με ποια, τελικώς, κριτήρια επιλέγονται ή απορρίπτονται αντίστοιχες πολιτικές για το νερό όταν έχουν δοκιμαστεί στο εξωτερικό και αποτύχει; Να πω κατ αρχήν ότι η ΕΥΔΑΠ και η ΔΕΥΑΘ είναι φορείς που δεν εποπτεύονται από το ΥΠΕΚΑ, πολύ δε περισσότερο από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων και κατά συνέπεια, δεν είμαι αρμόδιος και βαθύς γνώστης των εξελίξεων. Δεν θα διαφωνήσω πάντως μαζί σας στο ότι η ιδιωτικοποίηση υπηρεσιών νερού είναι ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο και σοβαρό θέμα, λόγω της φύσης του αγαθού που λέγεται νερό. Νομίζω ότι οι ιδιαιτερότητες αυτές αντανακλώνται στην αμφιλεγόμενη και διαχρονικά μεταβαλλόμενη εμπειρία που έχει αποκτηθεί διεθνώς στο θέμα της ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών νερού, εμπειρία που θα πρέπει να μελετηθεί με προσοχή και να αξιοποιηθεί. 6. Παρά τις πρόσφατες κινήσεις και διακηρύξεις του ΥΠΕΚΑ, ο Ασωπός ποταμός εξακολουθεί να δέχεται τα επικίνδυνα λύματα των παρακείμενων βιομηχανιών, όπως καταγγέλλουν οι κάτοικοι, αλλά και οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος. Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο για την άμεση αλλαγή της κατάστασης, την αντιμετώπιση της ρύπανσης και την εξυγίανση του ποταμού; Το πρόβλημα του Ασωπού είναι μεγάλο και σύνθετο, αποτέλεσμα μιας ασυγχώρητης πολιτικής που εφαρμόστηκε επί σειρά ετών, αν όχι δεκαετιών. Πρέπει να καταλάβουμε ότι οι προσπάθειες αποκατάστασης της ζημιάς που έχει γίνει δεν είναι ούτε απλές ούτε μονοσήμαντες και οπωσδήποτε δεν μπορεί ως δια μαγείας να έχουν άμεσα αποτελέσματα σε όλους τους τομείς. Θεωρώ σημαντικό ότι το ΥΠΕΚΑ δρομολόγησε
ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα με άμεσους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους. Επιτρέψτε να αναφερθώ επιγραμματικά στο πρόγραμμα και στο τι έχει γίνει μέχρι τώρα και τι προβλέπεται στη συνέχεια. Βασικοί στόχοι του Προγράμματος είναι: Η θεσμική θωράκιση της ευρύτερης περιοχής, Ο αποτελεσματικός έλεγχος των πηγών ρύπανσης (βιομηχανικών, αστικών, αγροτικών) με στόχο την ελαχιστοποίηση των απορριπτόμενων φορτίων, Η εξασφάλιση ασφαλούς νερού, Η εντατικοποίηση των ελέγχων, Η διερεύνηση έργων αποκατάστασης της περιβαλλοντικής υποβάθμισης που έχει συσσωρευτικά δημιουργηθεί. Στο πλαίσιο εφαρμογής του Προγράμματος έχουν ολοκληρωθεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη οι ακόλουθες δράσεις: Εκδόθηκε η ΚΥΑ υπ. αριθμ.20488/19 05 2010 (ΦΕΚ 749 Β/31 05 2010) Καθορισμός Ποιοτικών Περιβαλλοντικών Προτύπων στον ποταμό Ασωπό και Οριακών Τιμών Εκπομπών υγρών βιομηχανικών αποβλήτων στη λεκάνη απορροής του Ασωπού, με την οποία καθορίζονται αυστηρά ποιοτικά όρια τόσο για τον Ασωπό όσο και για τις εκπομπές των υγρών βιομηχανικών αποβλήτων της περιοχής. Εκδόθηκε η Α.Π. οικ.106072/23 08 2010 σχετική Ερμηνευτική Εγκύκλιος Υπουργού ΠΕΚΑ: «Διευκρινήσεις σχετικά με την ορθή εφαρμογή της ΚΥΑ 20488/19 05 20140», με στόχο την ουσιαστική και ορθή εφαρμογή των επιταγών της εν λόγω ΚΥΑ. Εκδόθηκε ΚΥΑ Συμπλήρωση της οικ. 19652/1906/1999 κοινής Υπουργικής Απόφασης με θέμα Προσδιορισμός των νερών που υφίστανται νιτρορρύπανση γεωργικής προέλευσης Κατάλογος ευπρόσβλητων ζωνών, σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 αντίστοιχα του άρθρου 4 τη ςυπ. Αριθμ. 16190/1335/1997 Κοινής Υπουργικής Απόφασης (Β 519) όπως αυτή τροποποιήθηκε και ισχύει, με την οποία χαρακτηρίζεται η λεκάνη του Ασωπού ως ευπρόσβλητη σε νιτρορύπανση περιοχή και θα ακολουθήσει η διαμόρφωση και εφαρμογή κατάλληλου αγροπεριβαλλοντικού προγράμματος μέτρων, σε εφαρμογή της Κοινοτικής Οδηγίας περί νιτρορύπανσης γεωργικής προέλευσης. Με την Α.Π. οικ.106116/7 09 2010 Απόφαση της Υπουργού ΠΕΚΑ συστήθηκε Επιτροπή αποτελούμενη από στελέχη του Υπουργείου, η οποία συνεργάζεται με το Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών (ΣΕΒ), με σκοπό την προώθηση και παρακολούθηση των απαραίτητων δράσεων και ενεργειών, ώστε να εφαρμοστούν τα αναγκαία μέτρα απορρύπανσης και να επιτευχθεί η συμμόρφωση των βιομηχανιών της περιοχής με τις επιταγές της ΚΥΑ υπ. αριθμ.20488/19 05 2010. Ήδη έχει διαμορφωθεί συγκεκριμένη πρόταση που περιλαμβάνει κεντρικές μονάδες επεξεργασίας τόσο των συμβατικών όσο και χημικών ρύπων των βιομηχανιών. Από τον Απρίλιο του 2010, σε στενή συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ, την Περιφέρεια και τις τοπικές Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης και τους ΟΤΑ, έχουν δρομολογηθεί οι απαιτούμενες ενέργειες για την ασφαλή υδροδότηση των κατοίκων της περιοχής με καθαρό πόσιμο νερό και έχουν εξασφαλισθεί οι απαιτούμενοι για το σκοπό αυτό πόροι. Ειδικότερα:
Τα Οινόφυτα ήδη τροφοδοτούνται με νερό του Μόρνου. Ολοκληρώθηκαν από την ΕΥΔΑΠ οι μελέτες και τα τεύχη δημοπράτησης για τα απαιτούμενα έργα αναβάθμισης του διυλιστηρίου των Οινοφύτων και μεταφοράς νερού από τον Μόρνο, μέσω του διυλιστηρίου Θηβών, σε κοινότητες περιοχής (Νεοχωράκι, Ελαιώνας). Μετά την ολοκλήρωση των μελετών και τευχών δημοπράτησης η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας ενέταξε τα σχετικά έργα για χρηματοδότηση, με φορέα υλοποίησης την ΔΕΥΑ Θήβας. Η χρηματοδότηση των έργων γίνεται από το ΥΠΕΚΑ (ΕΠΠΕΡΑΑ) με πιστώσεις που έχουν ήδη εκχωρηθεί στην Περιφέρεια. Το ΥΠΕΚΑ προτίθεται να προωθήσει το δύσκολο εγχείρημα της σταδιακής αποκατάστασης της περιβαλλοντικής υποβάθμισης που έχει προκληθεί. Για το σκοπό αυτό έχει διερευνήσει την έκταση της υποβάθμισης και τη δυνατότητα εφαρμογής συγκεκριμένων μέτρων αποκατάστασης. Έχει ολοκληρωθεί η προκαταρκτική σχετική επεξεργασία, στόχος της οποίας είναι ο προσδιορισμός και ιεράρχηση των σκόπιμων ενεργειών και η διαμόρφωση συγκεκριμένων και εφικτών προγραμμάτων αποκατάστασης, τα οποία εν συνεχεία θα ενταχθούν για χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ. 7. Mε την έκδοση της ΚΥΑ για την επαναχρησιμοποίηση των λυμάτων δημιουργήθηκε και το θεσμικό πλαίσιο για την ανάπτυξη αυτού του σημαντικού τομέα «παραγωγής» νερού. Έχει υπάρξει σχετική ενημέρωση των Δήμων και των ΔΕΥΑ και ποια είναι η δική τους ανταπόκριση ως προς την κατάθεση σχετικών προτάσεων; Το θέμα της αξιοποίησης, μέσω επαναχρησιμοποίησης, των επεξεργασμένων λυμάτων μεταξύ των οποίων και μέρους των εκροών της Ψυτάλλειας αποτελεί βασική προτεραιότητα του Υπουργείου και έχουμε αρχίσει την επεξεργασία του εδώ και πολλούς μήνες. Πιο συγκεκριμένα: Όπως επισημάνατε εκδόθηκε σχετική ΚΥΑ περί των απαιτούμενων μέτρων και όρων για την ασφαλή επαναχρησιμοποίηση. Η ΚΥΑ αυτή καλύπτει ένα μεγάλο θεσμικό κενό, κενό που αποτελούσε τροχοπέδη για την με ασφαλή τρόπο αξιοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων. Επεξεργαστήκαμε ένα Master Plan για τα απαιτούμενα έργα αξιοποίησης μέρους των εκροών της Ψυτάλλειας και προωθούμε, σε συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ και την Περιφέρεια Αττικής, την εκπόνηση των απαιτούμενων ειδικότερων τεχνικών και διαχειριστικών μελετών καθώς και των έργων. Η πρόταση για την υλοποίηση του έργου έχει υποβληθεί στο ΕΠΠΕΡΑΑ, σε ανταπόκριση πρόσφατης πρόσκλησης για έργα επαναχρησιμοποίησης και αξιοποίησης επεξεργασμένων λυμάτων. Στην ίδια πρόσκληση έχουν ανταποκριθεί περισσότεροι από 25 δήμοι και ΔΕΥΑ με προτάσεις για την αξιοποίηση επεξεργασμένων λυμάτων από υφιστάμενες εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων. Σκοπεύουμε εντός του επόμενου διμήνου να εντάξουμε για χρηματοδότηση όσα από τα έργα αυτά πληρούν τις προϋποθέσεις της πρόσκλησης και μέχρι να καλυφθεί ο προϋπολογισμός των 50 εκ ευρώ της πρόσκλησης. Ευχαριστούμε πολύ!