Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΕΛΕΓΧΟ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΑΡΡΥΘΜΙΣΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2: ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ MESODA Αγγελική Αγγελίδη, Ευάγγελος Φουστέρης, Χρήστος Βέρρας, Αικατερίνη Τρικκαλινού, Ασημίνα Γανωτοπούλου, Αλέξανδρος Καμαράτος, Στυλιανή Ηρακλειανού, Ανδρέας Μελιδώνης Διαβητολογικό Κέντρο Γενικό Νοσοκομείο Πειραιά «Τζάνειο»
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Εισαγωγή Επίπτωση ΣΔτ2 Καρδιαγγειακός Θάνατος ΣΔ Χ2 Κίνδυνο Καρδιαγγειακών Συμβαμάτων 1. IDF Diabetes Atlas 6th Edition 2014 2. Center for Disease Control and Prevention 2011 3. Seshasai et al. anejm 2011;364:829-841
Εισαγωγή Seshasai et al. NEJM 2011;364:829-841
Εισαγωγή Seshasai et al. NEJM 2011;364:829-841
Εισαγωγή Υψηλό ποσοστό ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔ2) δεν επιτυγχάνει τους θεραπευτικούς στόχους παρά την πρόοδο και την πληθώρα των δυνητικών φαρμακευτικών επιλογών. Συνεχώς αυξανόμενες ενδείξεις καταδεικνύουν πως η συνεχής και συστηματική ενημέρωση/εκπαίδευση των ασθενών συμβάλει σημαντικά στη συμμόρφωση τους και στην καλύτερη διαχείριση της νόσου Steinsbekk et al. BMC Health Services Research 2012, 12:213 Yuan C et al. J Diabetes Res. 2014;2014:789761.
ΣΚΟΠΟΣ
Σκοπός Στόχος της παρούσας μελέτης αποτελεί η διερεύνηση της συμβολής του υποστηρικτικού εκπαιδευτικού προγράμματος στη συμμόρφωση των ασθενών στις δοθείσες ιατρικές οδηγίες και στην επίδραση αυτής στο καρδιομεταβολικό προφίλ ασθενών με ΣΔ2.
ΥΛΙΚΟ & ΜΕΘΟΔΟΣ
Συμμετέχοντες & Μέθοδος Στη μελέτη συμπεριλήφθηκαν: 440 ασθενείς ΣΔτ2 Συμμετέχοντες Ινσουλινοθεραπευόμενοι Ηλικίας: 66.3±9.7 έτη HbA1c: 8.1±0.8 % 209 231 51 ιατρεία πρωτοβάθμιας φροντίδας (δημόσια και ιδιωτικά), υπό την αιγίδα 1 συντονιστικού κέντρου. Άνδρες Γυναίκες Οι ασθενείς έλαβαν εκπαίδευση/ενημέρωση για τη σημασία του συχνού ημερήσιου αυτοελέγχου και τη σωστή χρήση του αναλυτή.
Συμμετέχοντες & Μέθοδος Η συμμόρφωση των ασθενών εκτιμήθηκε βάσει της συχνότητας μετρήσεων αυτοελέγχου κατά την ενδιάμεση επίσκεψη (εβδομάδα: 12 η ) και κατά τη λήξη της μελέτης (εβδομάδα: 24 η ) και πόσο συχνά παρέλειψε ο ασθενής τη λήψη της αντιδιαβητικής του αγωγής.
ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ & ΜΕΘΟΔΟΣ Συνολική περίοδος παρακολούθησης: 6 μήνες Καταγραφή ανθρωπομετρικών και λοιπών παραγόντων καρδιομεταβολικού κινδύνου πραγματοποιήθηκε στις 12 και 24 εβδομάδες. Σωματικό βάρος ΒΜΙ Περίμετρο μέσης, ισχίων HbA1c Λιπιδαιμικό προφίλ Γλυκαιμικό προφίλ Δείκτες νεφρικής λειτουργίας Αρτηριακή πίεση Κάπνισμα Η στατιστική ανάλυση πραγματοποιήθηκε με το πρόγραμμα IBM-SPSS v. 21.0
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Αποτελέσματα Δημογραφικά / σωματομετρικά χαρακτηριστικά ασθενών Σύνολο Ν= 440 Φύλο no. (%) Άνδρας 231 (52,5%) Γυναίκα 209 (47,5%) Ηλικία yr Mean ± SD 66.3±9.7 BMI k/m 2 Mean ± SD 31.3±6.7 Περιφέρεια μέσης cm Mean ± SD 109.6±14.4 Περιφέρεια λαιμού cm Mean ± SD 40.6±4.7 Περιφέρεια ισχύων cm Mean ± SD 110±15.3
Αποτελέσματα Δημογραφικά / σωματομετρικά χαρακτηριστικά ασθενών Σύνολο Ν= 440 Χρονικό διάστημα από αρχική διάγνωση διαβήτη έτη Mean ± SD 16±9.4 Κάπνισμα Καπνιστής/καπνίστρια no. (%) 87 ( 19.9 %) pack-years (Median [IQR]) 37.2 [ 20-60 ] Πρώην καπνιστής/καπνίστρια 167 ( 38.1 %) pack-years (Median [IQR]) 40 [ 20-79 ] Μη καπνιστής/καπνίστρια 184 ( 42 %) Συστολική ΑΠ Mean ± SD (mmhg) 141.2 ± 21.8 Διαστολική ΑΠ Mean ± SD (mmhg) 79.4 ± 12.4
Αποτελέσματα Βιοχημικό προφίλ Γλυκαιμικό προφίλ HbA1c % (Mean ± SD) 8.1 ± 0.8 Γλυκόζη αυτοελέγχου mg/dl Προγευματική (Mean ± SD) 146.1 ± 46.5 Μεταγευματική (Mean ± SD) 186.4 ± 62.3 Μέσος εβδομαδιαίος αριθμός υπογλυκαιμικών επεισοδίων (Mean ± SD) Λιπιδαιμικό προφίλ Ολική χοληστερόλη mg/dl (Mean ± SD) LDL χοληστερόλη mg/dl (Mean ± SD) HDL χοληστερόλη mg/dl (Mean ± SD) non-hdl χοληστερόλη mg/dl (Mean ± SD) Τριγλυκερίδια mg/dl (Mean ± SD) Αθηρωματικός δείκτης (Ολική/HDL χοληστ.) mg/dl (Mean ± SD) 1.5 ± 0.7 175.5 ± 49.8 87.7 ± 34.5 49.4 ± 25.9 129.9 ± 70.9 210.3 ± 135.7 3.8 ± 1.1
Αποτελέσματα Ιατρικό ιστορικό ασθενών Πάθηση no. (%) Υπέρταση 351 ( 79.6 %) Στηθάγχη 56 ( 12.7 %) Δυσλιπιδαιμία 322 ( 73 %) Καρδιακή ανεπάρκεια 37 ( 8.4 %) Κολπική μαρμαρυγή 33 ( 7.5 %) Υπερτροφία αριστεράς κοιλίας 25 ( 5.7 %) Μικρολευκωματινουρία 46 ( 10.4 %) Στεφανιαία νόσος 115 ( 26.1 %) Οξύ στεφανιαία επεισόδιο 15 ( 3.4 %) Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο 26 ( 5.9 %) Νευροπάθεια 65 ( 14.7 %) Νεφρική νόσος 37 ( 8.4 %) Περιφερική αγγειοπάθεια 59 ( 13.4 %) Έλκος κάτω άκρων 5 ( 1.1 %) Αμφιβληστροειδοπάθεια 46 ( 10.4 %) Χρόνια αναπνευστικά προβλήματα 32 ( 7.3 %) Ανοϊκές διαταραχές 4 ( 0.9 %) Αγχώδης διαταραχή 52 ( 11.8 %) Κατάθλιψη 37 ( 8.4 %)
Αποτελέσματα Αντιδιαβητική αγωγή Δραστική ουσία no. (%) Μετφορμίνη 272 ( 61.7 %) Σουλφονυλουρία 57 ( 12.9 %) Θειαζολιδινεδιόνη 7 ( 1.6 %) Αναστολείς DDP-4 126 ( 28.6 %) Ανάλογα του GLP-1 33 ( 7.5 %) Μεγλιτινίδη 11 ( 2.5 %) Ανθρώπινη ινσουλίνη ταχείας δράσης 47 ( 10.7 %) Ανάλογο ινσουλίνης υπερταχείας δράσης 82 ( 18.6 %) Ανθρώπινη ινσουλίνη ενδιάμεσης δράσης 13 ( 2.9 %) Ανάλογα βασικής ινσουλίνης 302 ( 68.5 %) Μίγματα ινσουλινών 116 ( 26.3 %)
Κατανομή ασθενών ανά κατηγορία συχνότητας μετρήσεων αυτοελέγχου Συχνότητα αυτοελέγχου (%) Επίσκεψη μελέτης Εβδομάδα 12 η Επίσκεψη μελέτης Εβδομάδα 24 η Πολύ συχνά (75%-100% μετρήσεων*) 34.8 % 40 % Συχνά (50%-75% μετρήσεων*) 40.9 % 40.4 % Λίγο συχνά (25%-50% μετρήσεων*) 19.6 % 17.3 % Καθόλου συχνά (0%-25% μετρήσεων*) 4.7 % 2.3 %
Αποτελέσματα HbA1c γλυκαιμικός έλεγχος Μεταβλητή Mean ± SD Baseline Επίσκεψη μελέτης Εβδομάδα 12 η Επίσκεψη μελέτης Εβδομάδα 24 η HbA1c (%) Σύνολο ασθενών 8.15 ± 0.76 7.64 ± 1.12 7.59 ± 1.21 Μεταβολή - p< 0.05 p< 0.05 Γλυκόζη αυτοελέγχου (Προγευματική) mg/dl Σύνολο ασθενών 146.1 ± 46.5 128.1 ± 33 127.7 ± 40.3 Μεταβολή - p= 0.66 p= 0.21 Γλυκόζη αυτοελέγχου (Μεταγευματική) mg/dl Σύνολο ασθενών 186.4 ± 62.3 178.6 ± 62 171.6 ± 62.6 Μεταβολή - p= 0.72 p= 0.46
Αποτελέσματα Αρτηριακή Πίεση - ΒΜΙ Μεταβλητή Mean ± SD Baseline Επίσκεψη μελέτης Εβδομάδα 12 η Επίσκεψη μελέτης Εβδομάδα 24 η Συστολική ΑΠ mmhg Σύνολο ασθενών 141.2 ± 21.8 135.4 ± 18.8 134 ± 18.8 Μεταβολή - p< 0.05 p< 0.05 Διαστολική ΑΠ mmhg Σύνολο ασθενών 79.4 ± 12.4 77.1 ± 11 77.6 ± 12 Μεταβολή - p= 0.045 p= 0.034 ΒΜΙ k/m 2 Σύνολο ασθενών 31.3 ± 6.7 30.9 ± 6.9 31.3 ± 6.5 Μεταβολή - p= 0.53 p= 0.58
Αποτελέσματα Μεταβολές στα επίπεδα των λιπιδίων Μεταβλητή Mean ± SD Baseline Επίσκεψη μελέτης Εβδομάδα 12 η Επίσκεψη μελέτης Εβδομάδα 24 η Ολική χοληστερόλη mg/dl Σύνολο ασθενών 175.5 ± 49.8 172.3 ± 42.6 171.9 ± 40.3 Μεταβολή - p= 0.22 p= 0.31 LDL χοληστερόλη mg/dl Σύνολο ασθενών 87.7 ± 34.5 90.9 ± 72 94.1 ± 68.2 Μεταβολή - p= 0.27 p= 0.17 HDL χοληστερόλη mg/dl Σύνολο ασθενών 49.4 ± 25.9 47.6 ± 14.6 46.7 ± 14.7 Μεταβολή - p= 0.16 p= 0.73 Τριγλυκερίδια mg/dl Σύνολο ασθενών 210.3 ± 95.7 184 ± 93.4 205.5 ± 98.4 Μεταβολή - p= 0.04 p= 0.69
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από τα ευρήματα της παρούσας μελέτης καταδεικνύεται ο σπουδαίος ρόλος της εκπαίδευσης/επιμόρφωσης στην επίτευξη του γλυκαιμικού στόχου ιδίως στα άτομα με ΣΔ2. Ευρύτερα θετική επίδραση φαίνεται πως κατέχει η ενημέρωση/εκπαίδευση στην επίτευξη και των στόχων της αρτηριακής πίεσης ενδεχομένως μέσω καλύτερης συμμόρφωσης στη συνιστώμενη θεραπευτική αγωγή.