ΔΠΙΠΣΩΔΙ ΣΗ ΑΜΠΔΛΟΚΑΛΛΙΔΡΓΔΙΑ ΚΑΙ ΣΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ ΟΙΝΟΠΟΙΗΗ ΣΩΝ ΣΑΦΤΛΙΩΝ ΣΟ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΜΙΑ ΔΤΡΩΠΑΪΚΗ ΔΡΔΤΝΑ

ΔΠΙΠΣΩΔΙ ΣΗ ΑΜΠΔΛΟΚΑΛΛΙΔΡΓΔΙΑ ΚΑΙ ΣΗ ΓΙΑΓΙΚΑΙΑ ΟΙΝΟΠΟΙΗΗ ΣΩΝ ΣΑΦΤΛΙΩΝ ΣΟ ΠΔΡΙΒΑΛΛΟΝ: ΜΙΑ ΔΤΡΩΠΑΪΚΗ ΔΡΔΤΝΑ Gianni Trioli a, David Zambrana b, Lola Mainar Toledo b, Angela Sacchi c, Chiara Corbo c, Marco Trevisan d a Vinidea, Ponte dell Olio (I) ; b Fundacion CIRCE, University of Zaragoza (E); c Aeiforia, Piacenza (I); d Università Cattolica del Sacro Cuore, Piacenza (I) ΔΗΑΓΩΓΖ πγθξηηηθά κε ηελ νηθνλνκηθή θαη θνηλσληθή ζέζε ηνπ, ν ακπειννηληθόο ηνκέαο έρεη πεξηνξηζκέλε επίδξαζε ζην πεξηβάιινλ αιιά παξ 'όια απηά ζεσξείηαη από ηνπο θιάδνπο κε ην κεγαιύηεξν ελδηαθέξνλ ζε ζέκαηα βησζηκόηεηαο. Γηαθνξεηηθέο κέζνδνη γηα ηελ εθηίκεζε ηνπ απνηππώκαηνο άλζξαθα θαηά ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο νίλνπ αλαπηύρζεθαλ 1,2 θαη ρξεζηκνπνηήζεθαλ γηα ηελ αμηνιόγεζε ηεο επίδξαζήο ηεο ζηηο θιηκαηηθέο αιιαγέο. ε παγθόζκηα θιίκαθα, ν ακπειννηληθόο ηνκέαο είλαη ππεύζπλνο γηα πεξίπνπ 0,3% ησλ εηήζησλ παγθόζκησλ εθπνκπώλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ από αλζξώπηλεο δξαζηεξηόηεηεο 3. Απηό αληηζηνηρεί ζε πεξίπνπ 2% ηεο ζπκβνιήο ζηνλ γεσξγηθό ηνκέα, ν νπνίνο εθηηκάηαη ζην 14% ηνπ ζπλνιηθνύ 4. Οκνίσο, ην απνηύπσκα λεξνύ θαηά ηελ παξαγσγή νίλσλ αμηνινγήζεθε ζε δηάθνξεο δηαδηθαζίεο θαη ε θαηαλάισζε λεξνύ ηεο βξύζεο εθηηκάηαη όηη θπκαίλεηαη κεηαμύ 0,5 θαη 20 ιίηξα αλά ιίηξν νίλνπ 5. Παξά ην γεγνλόο όηη πξνο ην παξόλ όηη δελ ππάξρνπλ αξθεηέο πιεξνθνξίεο δηαζέζηκεο γηα ηηο ζπλνιηθέο πεξηβαιινληηθέο επηπηώζεηο ησλ δηαθόξσλ ζπληειεζηώλ παξαγσγήο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη θαηά ηε δηαδηθαζία ηεο ακπεινθαιιηέξγεηαο θαη ηεο νηλνπνίεζεο, ην επξσπατθό πξόγξακκα ECO-PROWINE έρεη ζηόρν ηελ πνζνηηθνπνίεζε ησλ εηζξνώλ πνπ πξαγκαηηθά ρξεζηκνπνηνύληαη από ηα νηλνπνηεία ζηελ Δπξώπε θαη ηελ εθηίκεζε ησλ ζπλνιηθώλ πεξηβαιινληηθώλ επηπηώζεσλ ηεο θάζε εηζξνήο ρξεζηκνπνηώληαο δείθηεο πνπ κπνξνύλ εθηηκήζνπλ ηελ επίδξαζε θάζε ζπληειεζηή παξαγσγήο ζηνλ αέξα, ην λεξό θαη ηνπο εδαθηθνύο πόξνπο. ΤΙΙΟΓΖ ΓΔΓΟΚΔΛΩΛ ΘΑΗ ΥΑΡΑΘΣΖΡΗΣΗΘΑ ΓΔΗΓΚΑΣΟ Ζ κειέηε μεθίλεζε κε ηε ζπιινγή πξαγκαηηθώλ δεδνκέλσλ γηα ηε ρξήζε ησλ ζπληειεζηώλ παξαγσγήο/εηζξνώλ από ηα νηλνπνηεία ζηελ Δπξώπε. Κηα νκάδα πηινηηθώλ νηλνπνηείν ζπγθξνηήζεθε κεηά από απνζηνιή, κέζσ e-mail, κηαο πξόζθιεζεο ζε κηα κεγάιε βάζε δεδνκέλσλ νηλνπνηείσλ θαη αλζξώπσλ πνπ αζρνινύληαη κε ηνλ νηληθό ηνκέο. Ογδόληα ελλέα νηλνπνηεία απαληήζαλε ζε έλα εξσηεκαηνιόγην γηα ηηο πνζόηεηεο θαη ην αληίζηνηρν θόζηνο δηαθόξσλ ζπληειεζηώλ παξαγσγήο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη θαηά ηε δηάξθεηα ελόο έηνπο. Ζ ιίζηα ησλ ζπληειεζηώλ παξαγσγήο πνπ εμεηάδνληαη ζηα εξσηεκαηνιόγηα πεξηιακβάλεη θαύζηκα, ιηπάζκαηα, θπηνθάξκαθα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζην ακπέιη, πξόζζεηα θαη βνεζεηηθά κέζα επεμεξγαζίαο πνπ

ρξεζηκνπνηνύληαη θαηά ηελ νηλνπνίεζε, ην λεξό ηεο βξύζεο, ηελ ειεθηξηθή ελέξγεηα πνπ θαηαλαιώλεηαη ζην νηλνπνηείν θαη ηα πιηθά ζπζθεπαζίαο. Οη εξσηεζέληεο αλέθηεζαλ ηα δεηνύκελα δεδνκέλα από ινγαξηαζκνύο, ηηκνιόγηα θαη από δηάθνξα έγγξαθα πνπ εθδόζεθαλ θαηά ηελ εμεηαδόκελε πεξίνδν. Άιια εξσηήκαηα ζρεηηθά κε ην κέγεζνο ηνπ νηλνπνηείνπ θαη ησλ κεζόδσλ νηλνπνίεζεο πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ, πνπ πεξηιακβάλνληαη ζην εξσηεκαηνιόγην, βνήζεζαλ ζηελ δηεπθξίληζε ησλ δεδνκέλσλ θαη ζηε ζπζρέηηζε ησλ ζπληειεζηώλ παξαγσγήο αλά ιίηξν παξαγόκελνπ νίλνπ. Σα πηινηηθά νηλνπνηεία πνπ παξείραλ ηα δεδνκέλα πνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζε απηή ηε κειέηε βξίζθνληαη ζε δηάθνξεο επξσπατθέο ρώξεο, όπσο θαίλεηαη ζην ρ. 1. Σα πεξηζζόηεξα ήηαλ νηλνπνηεία πνπ βξίζθνληαη ζηελ Ηζπαλία θαη ηελ Ηηαιία (25% ζε θάζε ρώξα), αθνινπζνύκελεο από ηελ Απζηξία, ηελ Διιάδα, ηελ Πνξηνγαιία (άλσ ηνπ 10%). Ζ Γαιιία, ε Γεξκαλία, ε Βνπιγαξία θαη ε Διβεηία επίζεο αληηπξνζσπεύνληαη ζηελ έξεπλα. Κεηαμύ ησλ πηινηηθώλ νηλνπνηείσλ πνπ ζπκκεηείραλ πεξηιακβάλνληαη νηθνγελεηαθά θηήκαηα αιιά θαη νηλνπνηεία εηαηξεηώλ, κε έθηαζε ακπειώλσλ κεηαβιεηνύ κεγέζνπο (26% ηνπ δείγκαηνο δηαζέηνπλ ιηγόηεξα από 5 εθηάξηα, 32% 6-20 εθηάξηα, 19% 21 έσο 50 εθηάξηα ακπειώλσλ θαη 16% 51-100 ha) ηα νπνία παξάγνπλ θηάιεο θξαζηώλ ησλ 750 ml εηεζίσο είηε ιηγόηεξεο από 30.000 (41%), είηε κεηαμύ 30.000 θαη 300.000 (33%) ή πάλσ από 300.000 (26%). Πεξίπνπ 5% ηνπ δείγκαηνο ησλ πηινηηθώλ νηλνπνηείσλ αληηπξνζσπεύεηαη από ηα άθξα: πεξηζζόηεξεο από 3.000.000 θηάιεο εηεζίσο θαη ιηγόηεξεο από 3.000 εηεζίσο. πλνιηθά, ην δείγκα έρεη κηα θαιή αληηπξνζσπεπηηθόηεηα ηεο κεηαβιεηήο δνκήο ησλ νηλνπαξαγσγώλ ζηελ Δπξώπε. ΠΟΟΣΗΘΟΠΟΗΖΖ ΣΩΛ ΤΛΣΔΙΔΣΩΛ ΠΑΡΑΓΩΓΖ ΠΟΤ ΥΡΖΗΚΟΠΟΗΖΘΖΘΑΛ ΑΠΟ ΣΑ ΟΗΛΟΠΟΗΔΗΑ per liter of wine unit Average STD Feul / gasoil ml 57,32 37,26 Electricity KWh 0,35 0,27 Water (tap water) L 5,20 4,24 Inorganic fertilizers g 9,80 20,78 Organic fertilizers g 16,60 32,24 Pesticides Total g 3,07 7,33 Copper g 1,07 1,43 Sulphur g 10,93 15,41 Sulphur dioxide g 0,12 0,60 Yeasts g 0,10 0,23 Diammonium phosphate g 0,17 0,23 Protein processing aids g 0,19 0,41 Bentonite g 0,53 0,63 Wood barrels cm 3 7,50 22,50 Detergents g 0,91 0,45 Glass bottles g 650,00 188,70 Plastic closures g 1,16 2,39 Cork closures g 3,89 3,38 Plastic capsules g 0,72 1,80 Metal capsules g 2,05 2,99 Cardboard boxes g 50,70 28,01 Plastic waste (recycling) g 3,58 4,39 Σα δεδνκέλα πνπ ζπιιέρζεθαλ από ηα νηλνπνηεία επεμεξγάζηεθαλ κε ζθνπό λα εθθξαζηνύλ ζε κνλάδεο αλά ιίηξν νίλνπ. ηελ πεξίπησζε ησλ ζπληειεζηώλ παξαγσγήο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζηνλ ακπειώλα, νη δεισζείζεο πνζόηεηεο δηαρσξίζηεθαλ ζύκθσλα κε ηνλ όγθν ηνπ νίλνπ πνπ πξνέξρεηαη από ηνπο ηδηόθηεηνπο ακπειώλεο. Γηα ηηο εηζξνέο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ νηλνπνίεζε, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θαη ηεο θαηαλάισζεο λεξνύ ηεο βξύζεο, ε αλαγσγή αλά ιίηξν ππνινγίζηεθε βάζε ηνπ ζπλνιηθνύ όγθνπ ηνπ θξαζηνύ πνπ παξήρζε από ην νηλνπνηείν, ιακβάλνληαο ππόςε ηόζν ηα αγνξαζκέλα ζηαθύιηα όζν θαη ην αγνξαζκέλν θξαζί. ηελ πεξίπησζε ησλ πιηθώλ ζπζθεπαζίαο, νη πνζόηεηεο δηαρσξίζηεθαλ ζύκθσλα κε ηνλ όγθν ησλ εκθηαισκέλσλ νίλσλ ζε γπάιηλεο

θηάιεο θαη εμαηξέζεθαλ ηα πξντόληα πνπ πσινύληαη ρύκα ή κε ελαιιαθηηθέο ζπζθεπαζίεο. Σα ζπλνιηθά δεδνκέλα ησλ πηινηηθώλ επξσπατθώλ νηλνπνηείσλ θαίλνληαη ζηνλ Πηλ. 1, ν νπνίνο αλαθέξεη ηε κέζε πνζόηεηα θαη ηελ ηππηθή απόθιηζε γηα θάζε παξάκεηξν. Οξηζκέλεο παξάκεηξνη νκαδνπνηήζεθαλ πξνθεηκέλνπ λα έρνπλ πεξηζζόηεξν λόεκα: όπσο ζηελ πεξίπησζε ησλ αλόξγαλσλ ιηπαζκάησλ (όπνπ ζπκπεξηιακβάλνληαη ην Λ, αιιά θαη ην Θ, ν Ρ θαη άιια ιηπάζκαηα), ησλ θπηνθαξκάθσλ (όπνπ ζπκπεξηιακβάλνληαη ηα κπθεηνθηόλα, εληνκνθηόλα θαη δηδαληνθηόλα), πξσηετληθά βνεζεηηθά κέζα επεμεξγαζίαο (δειαηίλε, αιβνπκίλε, θαδεΐλε, θιπ) θαη κεηαιιηθά θαςύιηα (αλεμάξηεηα από ην θξάκα κεηάιινπ πνπ ηα ζπλζέηνπλ). Σα δεδνκέλα ησλ ζπληειεζηώλ παξαγσγήο δείρλνπλ κεγάιε κεηαβιεηόηεηα, κεηαμύ απηώλ θαη κεηαμύ ησλ νηλνπνηείσλ. Κεξηθέο εηζξνέο ρξεζηκνπνηνύληαη θαηά κέζν όξν ζε ρακειή πνζόηεηα αλά ιίηξν (όπσο ην δηνμείδην ηνπ ζείνπ, νη δύκεο θαη γεληθά ηα πξόζζεηα θαη ηα βνεζεηηθά κέζα επεμεξγαζίαο) ελώ άιιεο ζε πνιύ κεγαιύηεξεο πνζόηεηεο, όπσο γηα παξάδεηγκα νη γπάιηλεο θηάιεο, ην ραξηόλη, ην ζείν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη θαηά ηελ θαιιηέξγεηα ηνπ ακπειώλα θαη ηα νξγαληθά ιηπάζκαηα. ΠΔΡΗΒΑΙΙΟΛΣΗΘΟΗ ΓΔΗΘΣΔ Έλαο από ηνπο ζηόρνπο απηήο ηεο κειέηεο ήηαλ λα αμηνινγεζεί ε ζρεηηθή επίδξαζε ησλ δηαθόξσλ αλαισζίκσλ ησλ νηλνπνηείσλ ζην πεξηβάιινλ. Γηα ην ιόγν απηό, νη πνζόηεηεο πνιιαπιαζηάδνληαη κε ζπληειεζηέο πνπ πξνέξρνληαη από δηεζλείο βάζεηο δεδνκέλσλ 5 πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζνύλ νη δείθηεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο δηάθνξεο θαηεγνξίεο πεξηβαιινληηθώλ επηπηώζεσλ θαη νη νπνίνη παξνπζηάδνληαη ζην ρ. 2. Ο δηαρσξηζκόο απηώλ ησλ δεηθηώλ γηα κηα ζπγθεθξηκέλε θαηεγνξία επηπηώζεσλ επηηξέπεη ηελ εμνκάιπλζε ησλ δεδνκέλσλ 6. Οη θαζαξνί αξηζκνί επνκέλσο πνπ ειήθζεζαλ, πξώηα νκαδνπνηήζεθαλ ζε δείθηεο γηα ηνπο ηξεηο πόξνπο (αέξαο, λεξό, έδαθνο) θαη ζηε ζπλέρεηα ζπγρσλεύζεθαλ ζε έλαλ ζπλνιηθό δείθηε. Ζ νκαδνπνίεζε ησλ δεηθηώλ πξαγκαηνπνηήζεθε κέζσ ζπληειεζηώλ ζηάζκηζεο πνπ απνξξένπλ από πξνεγνύκελε εκπεηξία αθαδεκατθώλ εξεπλεηώλ αιιά θαη ζύκθσλα κε ηε ινγηθή. Ζ εθαξκνγή ελόο αιγνξίζκνπ επηηξέπεη λα εθθξαζηεί κηα πνζόηεηα ελόο ζπληειεζηή παξαγσγήο, γηα παξάδεηγκα ηα ιίηξα ηνπ θαπζίκνπ πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζε ρξνληθό δηάζηεκα ελόο έηνπο ζηνπο ακπειώλεο, ζε κηα ηηκή ησλ ζπλνιηθώλ πεξηβαιινληηθώλ επηπηώζεσλ, ρσξίο κνλάδεο θαη επνκέλσο κπνξεί λα ζπγθξηζεί κε ηνπο δείθηεο πνπ ιακβάλνληαη γηα άιινπο ζπληειεζηέο παξαγσγήο από ην ίδην νηλνπνηείν. Έηζη, κπνξνύκε λα ζπγθξίλνπκε ηελ επίδξαζε ησλ δηαθόξσλ εηζξνώλ ηνπ νηλνπνηείνπ θαη λα αμηνινγήζνπκε ηηο ζπλνιηθέο πεξηβαιινληηθέο επηπηώζεηο ελόο νηλνπνηείνπ, ζε ζύγθξηζε κε ηνπο δείθηεο αλαθνξάο πνπ δηακνξθώζεθαλ από ηελ επξσπατθή βάζε δεδνκέλσλ πνπ ειήθζε από ηα εξσηεκαηνιόγηα.

ΥΔΣΗΘΖ ΔΠΗΓΡΑΖ ΣΩΛ ΓΗΑΦΟΡΩΛ ΤΛΣΔΙΔΣΩΛ ΠΑΡΑΓΩΓΖ ΣΗ ΠΔΡΗΒΑΙΙΟΛΣΗΘΔ ΔΠΗΠΣΩΔΗ Οη δείθηεο ησλ πόξσλ (αέξαο/λεξό/έδαθνο) ππνινγίζηεθαλ κε βάζε ην κέζν όξν ηεο ρξήζεο ησλ δηαθόξσλ εηζξνώλ ζην δείγκα ησλ Δπξσπατθώλ πηινηηθώλ νηλνπνηείσλ όπσο παξνπζηάδνληαη ζηελ εηθ. 3. Οη δείθηεο απηνί, νη νπνίνη ζπγρσλεύζεθαλ κε ηε βνήζεηα ζπληειεζηώλ ζηάζκηζεο (0,65 / 0,2 / 0,15 αληίζηνηρα γηα αέξα/λεξό/έδαθνο), δηακνξθώλνπλ ηνλ παγθόζκην πεξηβαιινληηθό δείθηε πνπ θαίλεηαη ζην ζρήκα. 4. Σα γξαθήκαηα επηηξέπνπλ ηελ αμηνιόγεζε ησλ ζρεηηθώλ επηδξάζεσλ θάζε αλαιώζηκνπ ζηηο πεξηβαιινληηθέο επηπηώζεηο. Φαίλεηαη μεθάζαξα όηη κόλν έλαο πεξηνξηζκέλνο αξηζκόο ησλ ζπληειεζηώλ παξαγσγήο θξαζηνύ κπνξεί λα έρεη ζεκαληηθέο επηπηώζεηο ζην πεξηβάιινλ: ηα θαύζηκα, ην ειεθηξηθό ξεύκα, ηα αλόξγαλα ιηπάζκαηα, ηα θπηνθάξκαθα, ν ραιθόο, νη γπάιηλεο θηάιεο, ηα πώκαηα θειινύ, ηα κεηαιιηθά θαςύιιηα θαη ηα θνπηηά από ραξηόλη. Αλ ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ησλ κεγαιύηεξν όγθν ησλ θξαζηώλ πνπ παξάγνληαη ζε έλα νηλνπνηείν, ηα δξύηλα βαξέιηα κπνξεί λα έρνπλ θαη απηά θάπνηα επίδξαζε, αλ θαη ζπλήζσο δελ επεξεάδνπλ ηνλ παγθόζκηo δείθηε. Άιια αλαιώζηκα, όπσο ην λεξό ηεο βξύζεο, ηα νξγαληθά ιηπάζκαηα, ην ζείν πνπ ςεθάδεηαη ζην ακπέιη, όια ηα πξόζζεηα θαη βνεζεηηθά κέζα επεμεξγαζίαο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζηελ παξαγσγή θξαζηνύ, απνξξππαληηθά, ηα πιαζηηθά θαη κεηαιιηθά θαςύιιηα θαη ηα απόβιεηα (ηα αλαθπθιώζηκα πιαζηηθά είλαη ηα πην ζεκαληηθά) δελ έρνπλ ηδηαίηεξεο επηπηώζεηο ζην πεξηβάιινλ, αθόκε θαη όηαλ ρξεζηκνπνηνύληαη ζε κεγάιεο πνζόηεηεο.

Σα αλόξγαλα ιηπάζκαηα, επεξεάδνπλ ειάρηζηα ην πεξηβάιινλ: παξ' όια απηά, ε πνιύ κεγάιε δηαθύκαλζε ησλ πνζνηήησλ πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζηνπο ακπειώλεο ηεο ΔΔ δείρλνπλ όηη ζε νξηζκέλεο πεξηπηώζεηο κπνξεί λα ζεσξεζνύλ σο κία ζεκαληηθή εηζξνή. Σα πώκαηα θειινύ, δελ έρνπλ θακία επίπησζε ζηνλ αέξα (πνιύ ρακειό απνηύπσκα άλζξαθα), ελώ ε επίδξαζή ηνπο ζηελ θαηαλάισζε λεξνύ θαη ηελ ηνμηθόηεηα ησλ ζαιαζζώλ βξέζεθε ζηε βηβιηνγξαθία όηη είλαη αξθεηά πςειή. πκπεξαζκαηηθά, ν κέζνο παγθόζκηνο δείθηεο θηάλεη ζε ζεκαληηθέο ηηκέο, ιόγσ επίζεο θαη ηεο πνιύ κεγαιύηεξεο ρξήζεο απηνύ ηνπ ηύπνπ θιεηζίκαηνο ησλ θηαιώλ από ηα πηινηηθά νηλνπνηεία. Ζ ρξήζε ησλ θπηνθαξκάθσλ παξνπζηάδεη ζεκαληηθέο δηαθνξέο κεηαμύ ησλ νηλνπνηείσλ. Θαηά κέζν όξν, ε ρξήζε ηνπο έρεη ζεκαληηθέο επηπηώζεηο ζην πεξηβάιινλ, αιιά ζπγθξίζηκε κε εθείλε πνπ πξνθαιείηαη από ην ραιθό πνπ είλαη ιηγόηεξν ξππνγόλνο, αιιά ρξεζηκνπνηείηαη ζε κεγαιύηεξεο πνζόηεηεο. Οη πεγέο ελέξγεηαο, θπξίσο ηα θαύζηκα γηα ηελ θαιιηέξγεηα ηνπ ακπειηνύ θαη ε ειεθηξηθή ελέξγεηα ζην νηλνπνηείν, δηαδξακαηίδνπλ ζεκαληηθό ξόιν ζηηο πεξηβαιινληηθέο επηπηώζεηο, ηδηαίηεξα όζνλ αθνξά ηνπο δείθηεο πνπ ζρεηίδνληαη κε ην λεξό. Οη δύν ζπληειεζηέο παξαγσγήο πνπ έρνπλ ηηο ζεκαληηθόηεξεο επηπηώζεηο ζην πεξηβάιινλ είλαη νη γπάιηλεο θηάιεο θαη ηα θνπηηά από ραξηόλη. Γηα θάζε ιίηξν θξαζί, ρξεζηκνπνηνύληαη θαηά κέζν όξν πεξηζζόηεξα από 650 γξακκάξηα γπαιηνύ από ηα νηλνπνηεία. Αθόκε θαη αλ νη πεξηβαιινληηθέο επηπηώζεηο ηνπ γπαιηνύ δελ είλαη κεηαμύ ησλ πην πςειώλ, ε κεγάιε πνζόηεηα απηνύ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη θαζηζηά ηνλ ζπλνιηθό δείθηε πνπ ηνπ αληηζηνηρεί αξθεηά πςειό. Οκνίσο, ην βάξνο ησλ θνπηηώλ ζπζθεπαζίαο αλά ιίηξν θξαζηνύ είλαη άλσ ησλ 50 γξακκαξίσλ ζηα πηινηηθά νηλνπνηεία θαη ε κεγάιε επίδξαζε απηνύ ηνπ πιηθνύ ζην λεξό θαζηζηά ηνλ ηειηθό δείθηε κεηαμύ ησλ πςειόηεξσλ γηα ηα νηλνπνηεία. ΠΗΟ ΤΛΖΘΗΚΔΛΟΗ ΣΡΟΠΟΗ ΓΗΑ ΣΖ ΒΔΙΣΗΩΖ ΣΖ ΑΔΗΦΟΡΗΑ ΑΠΟ ΣΑ ΟΗΛΟΠΟΗΔΗΑ Μείωζη ηος βάποςρ ηων γςάλινων θιαλών Ζ κείσζε ηνπ κέζνπ βάξνπο ησλ γπάιηλσλ θηαιώλ δείρλεη λα είλαη ν πιένλ θαηάιιεινο ηξόπνο γηα ηε κείσζε ησλ πεξηβαιινληηθώλ επηπηώζεσλ. Σερληθά, θαίλεηαη ζαλ κηα ζρεηηθά απιή ππόζεζε, θαζώο είλαη ήδε δηαζέζηκεο ζηελ αγνξά γπάιηλεο θηάιεο κεησκέλνπ βάξνπο (π.ρ. θηάιεο ηύπνπ Κπνξληό ησλ 360 g αληί ησλ παξαδνζηαθώλ 410 g), πνπ εγγπώληαη ην ίδην απνηέιεζκα. ηελ πξαγκαηηθόηεηα όκσο, ην κεγαιύηεξν εκπόδην είλαη ην κάξθεηηλγθ, θαζώο ζύκθσλα κε κηα επξέσο απνδεθηή άπνςε, νη θαηαλαισηέο ηείλνπλ λα ζπλδένπλ ηελ πνηόηεηα ησλ νίλσλ - θαη θαηά ζπλέπεηα ηε δπλεηηθή αμία ηνπο - κε ην βάξνο ησλ θηαιώλ. ηελ πξαγκαηηθόηεηα, ε αληίιεςε ηνπ βάξνπο ησλ θηαιώλ από ηνπο θαηαλαισηέο δελ είλαη εκθαλήο θαηά ηελ αγνξά ησλ νίλσλ θαη πιένλ έρεη μεθηλήζεη δήηεζε γηα ειαθξύηεξα κπνπθάιηα. Έλα άιιν ζεκαληηθό εκπόδην είλαη ε δνκή ηεο παξαγσγήο γπάιηλσλ κπνπθαιηώλ ζηελ Δπξώπε, ε νπνία ραξαθηεξίδεηαη από πεξηνξηζκέλν αξηζκό εκπόξσλ θαη πεξηνξηζκέλε δηαζεζηκόηεηα ησλ θηαιώλ ζε απνκαθξπζκέλεο αγξνηηθέο πεξηνρέο, γεγνλόο πνπ ζα κπνξνύζε λα απνζαξξύλεη ηελ αιιαγή ηνπ ηύπνπ θηάιεο από ηνπο κηθξνύο παξαγσγνύο. Μείωζη ηος βάποςρ ηων σαπηοκιβωηίων Σα θηβώηηα ησλ θξαζηώλ θαη ηα έλζεηα ηνπο έρνπλ ζεκαληηθό αληίθηππν ζην πεξηβάιινλ. ηελ Δπξώπε, ππάξρνπλ νηλνπνηεία πνπ ρξεζηκνπνηνύλ ραξηνθηβώηηα πνπ αληηζηνηρνύλ ζε ιηγόηεξν από 10g ραξηόλη αλά κπνπθάιη θξαζί αιιά θαη νηλνπνηεία πνπ ζπζθεπάδνπλ ην θξαζί ηνπο ρξεζηκνπνηώληαο πεξηζζόηεξα από 120g ραξηηνύ αλά θηάιε. Ζ κεραληθή αληνρή ησλ θηβσηίσλ είλαη δεπηεξεπνύζεο ζεκαζίαο, θαζώο ην κεγαιύηεξν κέξνο ηνπ βάξνπο ησλ θηβσηίσλ πνπ ζπζθεπάδνληαη ζε κηα παιέηα ππνζηεξίδεηαη από ηα ίδηα ηα κπνπθάιηα. Έηζη, αθόκε θαη ζε απηή ηελ πεξίπησζε ε επηινγή ηνπ ηύπνπ θαη ηνπ βάξνπο ησλ θηβσηίσλ θαίλεηαη λα εμαξηάηαη νπζηαζηηθά από ιόγνπο κάξθεηηλγθ, παξά ην γεγνλόο όηη ζηα θύξηα ζπζηήκαηα δηαλνκήο (π.ρ. ζνύπεξ

κάξθεη, HoReCa) ην θηβώηην ησλ θξαζηώλ δελ θαίλεηαη από ηνλ ηειηθό θαηαλαισηή θαη ζε ζύληνκν ρξνληθό δηάζηεκα απιά θαζίζηαηαη απόβιεην. Εξοικονόμηζη ενέπγειαρ Γηάθνξεο κειέηεο πξνηείλνπλ δηαθνξεηηθέο ζηξαηεγηθέο γηα ηε κείσζε ηεο ρξήζεο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζε έλα νηλνπνηείν. Σν κεγαιύηεξν κέξνο ηεο ελέξγεηαο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζην νηλνπνηείν ζρεηίδεηαη κε ηνλ έιεγρν ηεο ζεξκνθξαζίαο ησλ ζηαθπιηώλ θαη ηνπ γιεύθνπο θαηά ηνλ ηξύγν, ησλ δπκώζεσλ θαη ησλ θξαζηώλ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο απνζήθεπζεο θαη ηεο ηξπγηθήο ζηαζεξνπνίεζεο ηνπο πξηλ ηελ εκθηάισζε. Ζ απνθπγή ηεο ζπγθνκηδήο ησλ ζηαθπιηώλ θαηά ηηο πην δεζηέο ώξεο ηεο εκέξαο, ε ρξήζε κνλσκέλσλ δεμακελώλ νηλνπνίεζεο, ε πξαγκαηνπνίεζε ηξπγηθήο ζηαζεξνπνίεζε κε ηε ρξήζε πξνζζέησλ θαη όρη ςύμεο θιπ είλαη θάπνηεο από ηηο πξαθηηθέο νηλνπνίεζεο πνπ κπνξεί λα βνεζήζνπλ ζηελ εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο θαηά ηελ παξαγσγή νίλσλ. Μείωζη ηηρ σπήζηρ καςζίμων ζηον αμπελώνα Σα θαύζηκα νπζηαζηηθά ζπλδένληαη κε ηελ απόζηαζε πνπ δηαλύεηαη από ηα ηξαθηέξ θαη άιινπ εμνπιηζκνύ γηα ηελ θαιιηέξγεηα ησλ ακπειώλσλ θαη εμαξηάηαη από ηνλ αξηζκό ησλ εθαξκνγώλ θπηνθαξκάθσλ θαη ηεο δηαρείξηζεο ηνπ εδάθνπο θαη ηνπ θπιιώκαηνο πνπ εθαξκόδνληαη ζε θάζε ακπειώλα. Όηαλ πξαγκαηνπνηνύληαη θαη ζπλδπάδνληαη πνιιέο εξγαζίεο ηαπηόρξνλα (γηα παξάδεηγκα θξεδάξηζκα ζε ζπλδπαζκό κε ςεθαζκό θπηνθαξκάθσλ) κπνξεί λα επηηεπρζεί κείσζε ησλ επηπηώζεσλ ζην πεξηβάιινλ. Δπίζεο, ε βειηίσζε ηεο νξγάλσζεο ησλ εξγαζηώλ ηνπ νηλνπνηείνπ πνπ δίλεη ηε δπλαηόηεηα λα πεξηνξηζηνύλ όζν ην δπλαηόλ πεξηζζόηεξν νη κεηαθηλήζεηο κεηαμύ απνκαθξπζκέλσλ κεξώλ ηνπ ηδίνπ ακπειώλα, κπνξεί λα έρεη ζεκαληηθό αληίθηππν ζηελ θαηαλάισζε θαπζίκσλ, θαζώο θαη ην θόζηνο ηεο εξγαζίαο. ΥΔΓΗΑΚΟ ΒΔΙΣΗΩΖ ΣΩΛ ΟΗΛΟΠΟΗΔΗΩΛ Έλα ζεκαληηθό πιενλέθηεκα ηεο αμηνιόγεζεο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζην ECO-PROWINE, είλαη ε δπλαηόηεηα λα αλαιύεη ηελ θαηάζηαζε θάζε νηλνπνηείνπ θαη λα αλαγλσξίδεη ζε θάζε πεξίπησζε ηνπο ηνκείο πνπ πξέπεη λα ππάξμεη βειηίσζε θαηά πξνηεξαηόηεηα. Αξρηθά, ν ππνινγηζκόο ελόο ζπλνιηθνύ δείθηε επηηξέπεη ηε ζύγθξηζε ησλ πεξηβαιινληηθώλ επηδόζεσλ ησλ δηαθόξσλ νηλνπνηείσλ. ην ρ. 5 θαίλεηαη γηα παξάδεηγκα ν ζπλνιηθόο δείθηεο όπσο απηόο δηακνξθώζεθε γηα ηα 21 πηινηηθά νηλνπνηεία από ηελ Ηηαιία πνπ ζπκκεηέρνπλ ζην έξγν ECO-PROWINE. Οη κσβ ζηήιεο αθνξνύλ ηα νηλνπνηεία πνπ ην ζύλνιν ηεο παξαγσγηθήο δηαδηθαζίαο γίλεηαη απηόλνκα (ηδηόθηεηνη ακπειώλεο, νηλνπνίεζε, θαη ζπζθεπαζία), ελώ νη θσηεηλέο κπιε ζηήιεο

αληηζηνηρνύλ ζε νηλνπνηεία πνπ παξάγνπλ κόλν ηα ζηαθύιηα ή πσινύλ ρύκα θξαζί, ρξεζηκνπνηώληαο έηζη ιηγόηεξνπο ζπληειεζηέο παξαγσγήο θαη θαηά ζπλέπεηα έρνπλ ρακειόηεξεο ηηκέο ηνπ ζπλνιηθνύ δείθηε. Οη δείθηεο ησλ νηλνπνηείσλ κπνξνύλ λα ζπγθξηζνύλ κε ηηο ζθνύξεο κπιε ζηήιεο ζην αξηζηεξό κέξνο ηνπ ζρεδηαγξάκκαηνο πνπ αληηπξνζσπεύνπλ ηηο κέζεο ηηκέο ησλ επξσπατθώλ θαη ηηαιηθώλ νηλνπνηείσλ αλαθνξάο, αληίζηνηρα. ην γξάθεκα θαίλεηαη ε κεγάιε κεηαβιεηόηεηα κεηαμύ ησλ νηλνπνηείσλ, αθόκε θαη κεηαμύ απηώλ πνπ δελ παξεκβάιιεηαη θαλείο εμσγελήο παξάγνληαο ζηελ δηαδηθαζία ηεο νηλνπαξαγσγήο: νξηζκέλα νηλνπνηεία έρνπλ πνιύ ρακειέο επηπηώζεηο ζην πεξηβάιινλ (όπσο ην νηλνπνηείν Ε) ελώ άιια έρνπλ σο θαη δηπιάζηα ηηκή ησλ πεξηβαιινληηθώλ δεηθηώλ ζε ζρέζε κε ηνπο δείθηεο αλαθνξάο (νηλνπνηείν Κ). Έλα άιιν ελδηαθέξνλ ζπκπέξαζκα είλαη πσο ην κέγεζνο ηνπ νηλνπνηείνπ δελ ζπλδέεηαη αλάινγα κε ηηο επηπηώζεηο ζην πεξηβάιινλ. Σν νηλνπνηείν Z, πνπ έρεη ηελ θαιύηεξε απόδνζε, θαιιηεξγεί 25 εθηάξηα ακπειώλα, παξάγεη 1330 εθαηόιηηξα νίλνπ θαη εκθηαιώλεη 250.000 θηάιεο θξαζηνύ ησλ 750 ml. Σν νηλνπνηείν Κ, κε ηηο κεγαιύηεξεο επηπηώζεηο ζην πεξηβάιινλ, έρεη κόλν 11 εθηάξηα ακπειώλα, παξάγεη 150 εθαηόιηηξα θξαζηνύ θαη εκθηαιώλεη 9.000 θηάιεο. Κεγαιύηεξα νηλνπνηεία (όπσο ην νηλνπνηείν V κε 45 εθηάξηα, αιιά κε παξαγσγή 10.800 εθαηόιηηξσλ νίλνπ θαη εκθηάισζε πεξίπνπ 1,5 εθαηνκκπξίνπ θηαιώλ) κπνξεί λα έρνπλ θαιέο επηδόζεηο θαη ζηελ πεξίπησζε ηνπ νηλνπνηείνπ Κ, απηό είλαη πνιύ θνληά ζην κέζν όξν ηεο ΔΔ. Ζ κέζνδνο αμηνιόγεζεο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη από ην έξγν ECO-PROWINE ηνπ επηηξέπεη επίζεο ζην λα επηθεληξσζεί ζε κεκνλσκέλα νηλνπνηεία ώζηε λα πξνζδηνξηζηνύλ νη θύξηνη παξάγνληεο πνπ επεξεάδνπλ ηηο επηπηώζεηο ζην πεξηβάιινλ θαη λα πξνηείλεη ηηο βειηηώζεηο πνπ πξέπεη λα γίλνπλ θαηά πξνηεξαηόηεηα. Έλα παξάδεηγκα θαίλεηαη ζην ρ. 6, όπνπ αλαθέξεηαη ε ζπκβνιή ησλ δηαθόξσλ ζπληειεζηώλ παξαγσγήο ζε ηξία νηλνπνηεία. Σα δεδνκέλα παξνπζηάδνληαη ζε ζύγθξηζε κε ην κέζν όξν ηεο βάζεο δεδνκέλσλ ηεο ΔΔ. Σν νηλνπνηείν Ε έρεη θηάζεη ζε πνιύ ρακειέο επηπηώζεηο ζην πεξηβάιινλ ρξεζηκνπνηώληαο ράξηηλα θνπηηά ζπζθεπαζίαο ρακεινύ βάξνπο θαη γπάιηλεο θηάιεο κε βάξνο θάησ από ην κέζν όξν. Δπίζεο, ε θαηαλάισζε ειεθηξηθήο ελέξγεηαο είλαη ζε πνιύ θαιά επίπεδα. Κεξηθέο πεξαηηέξσ βειηηώζεηο είλαη αθόκε δπλαηέο, όζνλ αθνξά ηελ θαηαλάισζε θαπζίκσλ θαη ηελ πξνζζήθε αλόξγαλσλ ιηπαζκάησλ. Σν νηλνπνηείν V πιεζηάδεη ην κέζν όξν ησλ ηηκώλ γηα ηνπο πεξηζζόηεξνπο ζπληειεζηέο

παξαγσγήο. εκαληηθή κείσζε ησλ πεξηβαιινληηθώλ δεηθηώλ κπνξεί λα επηηεπρζεί κε ηε βειηηζηνπνίεζε ηνπ είδνο ησλ θηβσηίσλ πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη. Σν νηλνπνηείν Κ είλαη κηα κηθξή, νηθνγελεηαθή επηρείξεζε. Ζ πςειή ηηκή ηνπ ζπλνιηθνύ δείθηε είλαη ην απνηέιεζκα ηεο ρξήζεο ησλ πεγώλ ελέξγεηαο (θαύζηκα θαη ειεθηξηθή ελέξγεηα), πάλσ από ην κέζν όξν θαη ηνπ ραιθνύ θαηά ηελ ακπεινθαιιηέξγεηα ζε πνζόηεηεο κεγαιύηεξεο ζε ζρέζε κε άιια νηλνπνηεία. Παξόια απηά, νη θύξηεο επηπηώζεηο ζην πεξηβάιινλ είλαη πηζαλόλ λα νθείινληαη ζηε ρξήζε γπάιηλσλ θηαιώλ κεγάινπ βάξνπο θαη ρνληξνύ ραξηνληνύ θαηά ηε ζπζθεπαζία, έηζη θάπνηεο αιιαγέο όζνλ αθνξά ηηο επηινγέο ζπζθεπαζίαο κπνξνύλ γξήγνξα θαη αλέμνδα λα θέξνπλ ζην νηλνπνηείν πνιύ ρακειόηεξεο ηηκέο ησλ δεηθηώλ, ρσξίο λα επεξεάδνπλ ηε δηαδηθαζία παξαγσγήο. ΟΗΘΟΛΟΚΗΘΖ ΑΔΗΦΟΡΗΑ Έλα από ηα βαζηθά ζέκαηα ηνπ θιάδνπ ηεο νηλνπαξαγσγήο είλαη ε ζεηηθή ζπζρέηηζε κεηαμύ ηνπ επηπέδνπ ηεο αεηθνξίαο θαη ηνπ θόζηνπο παξαγσγήο. Από ηελ αλάιπζή καο γηα ηηο εηζξνέο ζηελ παξαγσγή θξαζηνύ, πξνθύπηεη όηη νη δξάζεηο πνπ νδεγνύλ ζηηο πην ζεκαληηθέο βειηηώζεηο ζην επίπεδν ηεο αεηθνξίαο ελόο νηλνπνηείνπ ζπκπίπηνπλ κε ηελ πην απνηειεζκαηηθή κείσζε ηνπ θόζηνπο γηα ηα αλαιώζηκα παξαγσγήο. Σα πηινηηθέο νηλνπνηεία παξείραλ επίζεο δεδνκέλα ζρεηηθά κε ην θόζηνο ησλ δηαθόξσλ ζπληειεζηώλ παξαγσγήο, πνπ πξνέξρνληαλ από ινγαξηαζκνύο θαη ηηκνιόγηα θαηά ηελ πεξίνδν αλαθνξάο. Σν ρ. 7 αλαπαξηζηά ηε ζρεηηθή επίπησζε ησλ εμεηαδόκελσλ αλαιώζηκσλ ζην θόζηνο παξαγσγήο αλά θηάιε. Κπνξεί λα παξαηεξεζεί όηη - εθηόο από ηελ παιαίσζε ζε δξύηλα βαξέιηα ζηελ νπνία ππόθεηηαη ζρεηηθά κηθξό κέξνο ηνπ νίλνπ πνπ παξάγεηαη - ε πιεηνςεθία ησλ αλαιώζηκσλ πνπ απμάλεη ην θόζηνο γηα ην θξαζί, ζρεηίδεηαη κε ηα πιηθά ζπζθεπαζίαο. Θαηά κέζν όξν, ζηνπο νίλνπο ρσξίο παιαίσζε ζε βαξέιηα, νη γπάιηλεο θηάιεο αληηπξνζσπεύνπλ ζρεδόλ ην 50% ηνπ θόζηνπο παξαγσγήο ελώ ηα πώκαηα, ηα θαςύιιηα θαη ηα ραξηνθηβώηηα ζπλζέηνπλ έλα επηπιένλ 30%. Οη ζπληειεζηέο παξαγσγήο/εηζξνέο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζηνλ ακπειώλα (θαύζηκα, ιηπάζκαηα, θπηνθάξκαθα) αληηπξνζσπεύνπλ καδί ιηγόηεξν από ην 15% ηνπ θόζηνπο ησλ αλαιώζηκσλ. Ζ ειεθηξηθή ελέξγεηα αληηπξνζσπεύεη θαηά κέζν όξν πεξίπνπ ην 7%. Σα βνεζεηηθά κέζα επεμεξγαζίαο θαη νηλνπνίεζεο, νη μεξέο δύκεο θαη ηα ζξεπηηθά ζπζηαηηθά, ζπλνιηθά δελ θζάλνπλ ην 2% ησλ ζπλνιηθώλ δαπαλώλ γηα ηα αλαιώζηκα. Έλα ζεηηθό ζπκπέξαζκα πνπ πξνθύπηεη από απηά ηα δεδνκέλα είλαη όηη νη πην θνηλέο θαη απνηειεζκαηηθέο δξάζεηο γηα ηελ αύμεζε ηνπ επηπέδνπ αεηθνξίαο ελόο νηλνπνηείνπ (κείσζε γπαιηνύ θαη ραξηνθηβσηίσλ, εμνηθνλόκεζε θαπζίκσλ θαη ειεθηξηθήο ελέξγεηαο) είλαη επίζεο απηέο πνπ επηηξέπνπλ ηελ πην ζεκαληηθή κείσζε ηνπ θόζηνπο γηα ηελ αγνξά αλαιώζηκσλ.

ΤΚΠΔΡΑΚΑΣΑ Σα δεδνκέλα πνπ πξνέξρνληαη από έλα αληηπξνζσπεπηηθό δείγκα νηλνπνηείσλ ζηελ Δπξώπε έρνπλ ηε δπλαηόηεηα λα αλαιύνπλ, κε κηα λέα πξννπηηθή, ηελ πξαγκαηηθή ρξήζε ησλ ζπληειεζηώλ παξαγσγήο θαη λα απμήζεη ηα ζρεηηθά ζπκπεξάζκαηα γηα ηηο επηπηώζεηο ηνπο ζην πεξηβάιινλ θαη ζην θόζηνο παξαγσγήο. Κέζα από κηα πξνζέγγηζε αεηθνξίαο, ε πηνζέηεζε δεηθηώλ επέηξεςε ηε ζπλνιηθή εθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθώλ επηπηώζεσλ ησλ δηαθόξσλ ζπληειεζηώλ παξαγσγήο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη από ηα νηλνπνηεία θαη ηνλ εληνπηζκό ησλ ππεπζύλσλ γηα ηηο κεγαιύηεξεο επηπηώζεηο. Θαηά κέζν όξν θαη κε θζίλνπζα ζεηξά απηά είλαη: νη γπάιηλεο θηάιεο, ηα ραξηνθηβώηηα, ηα θαύζηκα, ην ειεθηξηθό ξεύκα, ηα πώκαηα, ηα θπηνθάξκαθα θαη ηα ιηπάζκαηα. Γηα θάζε ζπληειεζηή παξαγσγήο μερσξηζηά, ε κεηαβιεηόηεηα κεηαμύ ησλ νηλνπνηείσλ ηεο πνζόηεηαο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη είλαη εμαηξεηηθά πςειή, γεγνλόο πνπ ππνδειώλεη κεγάια πεξηζώξηα βειηίσζεο. Δλδηαθέξνλ παξνπζηάδεη θαη ην γεγνλόο όηη νη πην απνηειεζκαηηθέο δξάζεηο γηα ηε βειηίσζε ησλ πεξηβαιινληηθώλ επηδόζεσλ, π.ρ. νη αιιαγέο ηνπ πιηθνύ ζπζθεπαζίαο, δελ επεξεάδνπλ ζεκαληηθά ηελ παξαγσγηθή δηαδηθαζία θαη, θαηά ζπλέπεηα θαη ηελ πνηόηεηα ησλ νίλσλ θαη ζπλνδεύνληαη από πηζαλή κείσζε ηνπ θόζηνπο. Ζ πξνζέγγηζε επηηξέπεη βαζύηεξε αλάιπζε ηνπ θάζε νηλνπνηείνπ, ηελ ηαπηνπνίεζε ησλ θξίζηκσλ ζεκείσλ θαη ηελ αλάπηπμε ελόο πξνζαξκνζκέλνπ ζρεδίνπ βειηίσζεο. Δπίζεο, είλαη δπλαηόλ θαη λα εθηηκεζεί εθ ησλ πξνηέξσλ ην θόζηνο/θέξδνο ησλ βειηηώζεσλ. Σν εξγαιείν πνπ αλαπηύρζεθε από ην έξγν παξέρεη ζηα νηλνπνηεία ηεο ΔΔ έλα ρξήζηκν εξγαιείν πνπ βνεζά ζηελ αμηνιόγεζε ηεο βησζηκόηεηάο ηνπο θαη ην ζρεδηαζκό ησλ θαιύηεξσλ δπλαηώλ βειηηώζεσλ. Κπνξεί λα βειηησζεί πεξαηηέξσ αλ ζπκπεξηιάβεη ζην πεδίν εθαξκνγήο θαη άιια ζηνηρεία πνπ ζα κπνξνύζαλ λα επεξεάζνπλ ζε πνιύ κεγάιν βαζκό ηε ζπλνιηθή πεξηβαιινληηθή θαη νηθνλνκηθή απόδνζε ελόο νηλνπνηείνπ, όπσο: ηε θύηεπζε ακπειηώλ, ηα θηίξηα ησλ νηλνπνηείσλ, ηα κεραλήκαηα θαη ηνλ εμνπιηζκό, ην πξνζσπηθό, ην κάξθεηηλγθ θαη ελέξγεηεο πξνώζεζεο θ.ι.π. Σν έξγν ρξεκαηνδνηήζεθε από ηελ Δπξσπατθή Δπηηξνπή κέζσ ηνπ EACI (Executive Agency for Competetiveness and Innovation) ζην πιαίζην ηνπ πξνγξάκκαηνο CIP - EcoInnovation (GA ECO / 11/304386) ΑΛΑΦΟΡΔ 1 Bilan Carbone ADEME Agence de l Environnement et de Maitrise de l Energie, France 2 IWCC, International Wine Carbon Calculator, Provisor Pty Ltd 3 Rugani, B., Vázquez-Rowe, I., Benedetto, G., Benedetto, E., 2013. A comprehensive review of carbon footprint analysis as an extended environmental indicator in the wine sector. J. Clean. Prod. 54, 61-77. 4 Fifth IPCC Assessment Report, 2014 5 Elisa Novelli, Lucrezia Lamastra, Gianni Trioli. Sostenibilità in cantina: la gestione dell acqua. L Informatore Agrario 11/2014 5 Ecoinvent, SimaPro 8.0 6 Anneke Wegener Sleeswijka, Lauran F.C.M. van Oersc, Jeroen B. Guinéec, Jaap Struijsd, Mark A.J. Huijbregtsb. Normalisation in product life cycle assessment: An LCA of the global and European economic systems in the year 2000. Science of the total environment 390(2008) 227-240. Για ηην οποιαδήποηε διεςκπίνιζη παπακαλούμε μη διζηάζεηε να επικοινωνήζεηε με ηο γπαθείο μαρ ζηα ηηλέθωνα 2310 281617 και 2310 281632 ή ζηο email info@wineroads.gr