Πλήρης ανταγωνισμός Καθηγήτρια: Β. ΠΕΚΚΑ- ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ Υποψήφια Διδάκτωρ: Σ. ΤΑΚΑΟΓΛΟΥ
Θα Εξετάσουμε: Τέλειο ανταγωνισμό Υποθέσεις λειτουργίας τέλειου ανταγωνισμού Συνολικό, Μέσο και Οριακό έσοδο Βραχυχρόνια καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης Μακροχρόνια ατομική και αγοραία καμπύλη προσφοράς
Σύμφωνα με την νεοκλασική οικονομική θεωρία το κάθε άτομο στην επιδίωξη των ατομικών του συμφερόντων ανταγωνιζόμενο με τα άλλα άτομα βοηθά στη διαμόρφωση των τιμών. Η ανταγωνιστική αγορά δίνει τις άριστες λύσεις στα οικονομικά προβλήματα και επιτυγχάνει τη μεγιστοποίηση της κοινωνικής ευημερίας. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των ατόμων είναι τέλειος και οι σχέσεις είναι απόλυτα ανταγωνιστικές.
Οι υποθέσεις λειτουργίας της αγοράς πλήρους ανταγωνισμού είναι: Υποθέσεις πλήρους ανταγωνισμού 1. Θεσμικά κατοχυρωμένη ατομική ιδιοκτησία 2. Μεγάλος αριθμός αγοραστών και παραγωγών 3. Ομοιογενές προϊόν 4. Ορθολογικοί καταναλωτές και παραγωγοί 5. Τέλεια πληροφόρηση καταναλωτών και παραγωγών 6. Ελευθερία εισόδου και εξόδου από τον κλάδο 7. Τα οφέλη και τα κόστη από την παραγωγή ενσωματώνονται στην τιμή 8. Αποκλεισμός από τη χρήση όποιου δεν πληρώνει για την απόκτηση
Υπάρχει θεσμικό πλαίσιο που να κατοχυρώνει την ατομική δράση και την ατομική ιδιοκτησία. Στην αγορά υπάρχει μεγάλος αριθμός παραγωγών και αγοραστών. Ο κάθε μεμονωμένος παραγωγός ή καταναλωτής λειτουργεί ανεξάρτητα και διαθέτει τόσο μικρή δύναμη στην αγορά ώστε οι ενέργειές του να είναι αμελητέες και να μην έχουν επίπτωση στην τιμή του προϊόντος. Οι παραγωγοί και οι καταναλωτές πρέπει να δεχτούν την τιμή που καθορίζεται στην αγορά από τις αγοραίες καμπύλης ζήτησης και προσφοράς, είναι δηλαδή δέκτες τιμής (price takers).
Τα προϊόντα που παράγουν οι επιχειρήσεις που συνιστούν τον κλάδο της ανταγωνιστικής αγοράς πρέπει είναι ομοιογενή δηλαδή τέλεια υποκατάστατα μεταξύ τους. Όσο περισσότερο ατελή υποκατάστατα είναι τα αγαθά τόσο περισσότερο αγγίζει ο παραγωγός το ρόλο του μονοπωλητή γιατί δεν είναι πλέον ασήμαντος και παύει να είναι παθητικός δέκτης τιμής.
Οι καταναλωτές και οι παραγωγοί συμπεριφέρονται ορθολογικά προσπαθώντας να ικανοποιήσουν τα ατομικά τους συμφέροντα. Καταναλωτές και παραγωγοί θεωρούνται ότι έχουν πλήρη γνώση των συνθηκών της αγοράς.
Υπάρχει η δυνατότητα ελεύθερης εισόδου και εξόδου από την αγορά ώστε να μην υπάρχει κίνητρο για συνεννόηση και υιοθέτηση κοινής πολιτικής στις επιχειρήσεις του κλάδου.
Τα οφέλη από την κατανάλωση και τα κόστη από την παραγωγή των αγαθών ενσωματώνονται πλήρως στις τιμές αγοράς. Δεν υπάρχει άτομο που να ωφελείται από τα κοινωνικά οφέλη του αγαθού χωρίς να πληρώνει την αντίστοιχη τιμή. Επίσης, δεν υπάρχει κάποιος που να επιβαρύνεται με κοινωνικό κόστος χωρίς να πληρωθεί για το κόστος αυτό. Όποιος δεν είναι διατεθειμένος να πληρώσει την τιμή για την απόκτηση του αγαθού μπορεί ο παραγωγός να τον αποκλείσει από την κατανάλωσή του.
Βασικές έννοιες: Τα Συνολικά Έσοδα (Total Revenue) είναι το γινόμενο της τιμής επί την ποσότητα του προϊόντος. ΤR=PxQ Το Μέσο Έσοδο (Average Revenue) είναι το έσοδο ανά μονάδα προϊόντος και υπολογίζεται διαιρώντας τα συνολικά έσοδα με την παραγόμενη ποσότητα: AR TTTT QQ =PPPPPP=P QQ Το Οριακό Έσοδο (Marginal Revenue) είναι το επιπλέον έσοδο από την πώληση μιας επιπλέον μονάδας προϊόντος και υπολογίζεται ως η μεταβολή των Συνολικών Εσόδων προς τη μεταβολή του προϊόντος. Στον πλήρη ανταγωνισμό εφόσον η τιμή είναι σταθερή ισχύει: MR= ΔΔΔΔΔΔ = ΔΔ(ΡΡxxxx) =P ΔΔΔΔ ΔΔΔΔ Για την ανταγωνιστική επιχείρηση ισχύει: ΜR=AR=P
Η καμπύλη προσφοράς πλήρως ανταγωνιστικής επιχείρησης στη βραχυχρόνια περίοδο Σε κάθε επίπεδο τιμής η επιχείρηση αντιμετωπίζει δύο ζητήματα: τον προσδιορισμό της ποσότητας παραγωγής που είναι η άριστη δυνατή για κάθε δεδομένη από την αγορά τιμή. τον έλεγχο εάν στο επίπεδο τιμής που διαμορφώνεται στην αγορά συμφέρει την επιχείρηση να λειτουργεί.
Η καμπύλη Ζήτησης που αντιμετωπίζει μια ανταγωνιστική επιχείρηση είναι οριζόντια.
Εφόσον η τιμή είναι δεδομένη από την αγορά η ανταγωνιστική επιχείρηση οφείλει να προσδιορίσει την άριστη ποσότητα παραγωγής που της δίνει τη μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα, δηλαδή μεγιστοποιεί τα κέρδη της ή ελαχιστοποιεί τις ζημίες της.
Χρησιμοποιώντας την οριακή ανάλυση για τον προσδιορισμό της άριστης ποσότητας παραγωγής η ανταγωνιστική επιχείρηση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αν το οριακό έσοδο είναι μεγαλύτερο από το οριακό κόστος η αύξηση της παραγωγής αυξάνει το κέρδος της επιχείρησης. Αν το οριακό έσοδο είναι μικρότερο από το οριακό κόστος η μείωση της παραγωγής αυξάνει το κέρδος.
Αν ΜCαυξ.< ΜR τότε η αύξηση του Q αυξάνει το κέρδος Αν ΜCαυξ.> ΜR τότε η αύξηση του Q μειώνει το κέρδος Αν ΜCαυξ.= ΜR τότε τα κέρδη μεγιστοποιούνται ή οι ζημίες ελαχιστοποιούνται. Επομένως η συνθήκη ισορροπίας που δίνει την άριστη ποσότητα είναι: ΜC=MR=P
Για μια πλήρως ανταγωνιστική επιχείρηση η μεγιστοποίηση του κέρδους συμβαδίζει με την αποτελεσματική κατανομή των παραγωγικών συντελεστών. Η μεγιστοποίηση του κέρδους επιτυγχάνεται επειδή MR=MC H αποτελεσματική κατανομή των πόρων επιτυγχάνεται Ρ=MC.
Για ποιες τιμές συμφέρει την επιχείρηση να παράγει; Q FC VC TC AVC TR ΜC=P Κέρδη ή Ζημίες 0 400 0 15 400 100 40 400 200 80 400 600 100 400 900
Q FC VC TC AVC TR ΜC=P Κέρδη ή Ζημίες 0 400 0 400 - - - -400 15 400 100 500 6.6 99 6.6-401 40 400 200 600 5 160 4-440 80 400 600 1000 7.5 800 10-200 100 400 900 1300 9 1500 15 200
Στη βραχυχρόνια περίοδο η επιχείρηση δεν μπορεί να απαλλαγεί από το σταθερό κόστος (FC), επομένως ακόμα και εάν παραμείνει κλειστή έχει ζημίες ίσες με το σταθερό κόστος. Για να συμφέρει την επιχείρηση να λειτουργήσει βραχυπρόθεσμα πρέπει να έχει τουλάχιστον ζημίες ίσες ή μικρότερες από το σταθερό κόστος.
Η βραχυχρόνια καμπύλη προσφοράς ταυτίζεται με το ανερχόμενο τμήμα της καμπύλης του οριακού κόστους που βρίσκεται πάνω από το μέσο μεταβλητό κόστος. Η καμπύλη προσφοράς δείχνει την ποσότητα που είναι διατεθειμένη να παράγει και να προσφέρει η επιχείρηση σε κάθε επίπεδο τιμής. Η επιχείρηση προσφέρει για τιμές (MC) που είναι ίσες ή μεγαλύτερες από το AVC. MC αυξ. AVC
Πότε μια επιχείρηση αποχωρεί από την ανταγωνιστική αγορά: Αν μια επιχείρηση έχει σταθερό κόστος από το οποίο δεν μπορεί να απαλλαγεί ακόμη και όταν διακόπτει τη λειτουργία της, η απόφαση για έξοδο της επιχείρησης από την αγορά θα ληφθεί με σύγκριση του ελάχιστου μέσου μεταβλητού κόστους (AVCmin) και της τιμής που διαμορφώνεται στην ανταγωνιστική αγορά. Για P<P1: Εάν η τιμή του προϊόντος που διαμορφώνεται στην ανταγωνιστική αγορά είναι χαμηλότερη από το ελάχιστο μέσο μεταβλητό κόστος (ΑVCmin), η επιχείρηση θα αποφασίσει την έξοδο από την αγορά, διότι θα έχει ζημίες μεγαλύτερες από ότι όταν διακόπτει τη λειτουργία της, δηλαδή θα έχει ζημίες μεγαλύτερες από το σταθερό κόστος.
Πότε μια επιχείρηση εισέρχεται στην ανταγωνιστική αγορά; Για Ρ2> Ρ>Ρ1: Εάν η τιμή του προϊόντος που διαμορφώνεται στην ανταγωνιστική αγορά είναι υψηλότερη από το ελάχιστο μέσο μεταβλητό κόστος (ΑVCmin) και χαμηλότερη από το ελάχιστο μέσο κόστος (ΑTCmin), η επιχείρηση θα αποφασίσει την παραμονή στην ανταγωνιστική αγορά διότι οι ζημίες που παρουσιάζει είναι μικρότερες από ότι το σταθερό κόστος που θα έχει εάν διακόψει τη λειτουργία της. Παραμένοντας στην ανταγωνιστική αγορά, η επιχείρηση καλύπτει το μεταβλητό κόστος και ένα μέρος του σταθερού κόστους. Για Ρ>Ρ2: Εάν η τιμή του προϊόντος που διαμορφώνεται στην ανταγωνιστική αγορά είναι υψηλότερη από το ελάχιστο μέσο κόστος (ΑTCmin), η επιχείρηση θα λειτουργεί με κέρδη.
Η καμπύλη προσφοράς πλήρως ανταγωνιστικής επιχείρησης στη μακροχρόνια περίοδο Το τμήμα της καμπύλη οριακού κόστους που βρίσκεται πάνω από την καμπύλη μέσου συνολικού κόστους αποτελεί τη μακροχρόνια καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης.
Η αγοραία καμπύλη προσφοράς στη μακροχρόνια περίοδο
Ισορροπία εκεί που η τιμή είναι ίση με το μέσο συνολικό κόστος. Οι επιχειρήσεις θέλουν να παράγουν εκεί όπου MR=MC και άρα P=MR=ATC ΠΑΡΑΓΕΙ ΣΤΗΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ. Υπάρχει μία μόνο τιμή που δίνει μηδενικό κέρδος και σε αυτή την τιμή η καμπύλη προσφοράς είναι οριζόντια. Οι επιχειρήσεις εισέρχονται και εξέρχονται από την αγορά μέχρι το κέρδος να είναι μηδενικό. Η διαδικασία εισόδου και εξόδου τερματίζεται μόνο όταν η τιμή και το μέσο συνολικό κόστος γίνονται ίσα.
Γιατί οι ανταγωνιστικές επιχειρήσεις μένουν στον κλάδο αν και τα κέρδη τους είναι μηδενικά? Το οικονομικό κέρδος είναι μηδενικό, αλλά το λογιστικό είναι θετικό.
Εξετάσαμε: Τέλειο ανταγωνισμό Υποθέσεις λειτουργίας τέλειου ανταγωνισμού Συνολικό, Μέσο και Οριακό έσοδο Βραχυχρόνια καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης Μακροχρόνια ατομική και αγοραία καμπύλη προσφοράς