Θεζζαλία Γ. Μπέη Βηνπαζνιφγνο - Μηθξνβηνιφγνο

ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ Θεζζαλία Γ. Μπέη Βηνπαζνιφγνο - Μηθξνβηνιφγνο ΘΔΜΑ:ΚΔΦΑΛΑΛΓΙΑ ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΠΔΡΙΣΑΣΙΚΟΤ ( θεπαπεςηική ανηιμεηώπιζη σπόνιαρ κεθαλαλγίαρ με υηοβελονιζμό) 1

ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΑ - EIΑΓΧΓΗ - ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ ΚΔΦΑΛΑΛΓΙΧΝ - ΚΛΙΝΙΚΔ ΜΟΡΦΔ - Η ΜΔΣΑΒΙΒΑΗ ΣΟΤ ΠΟΝΟΤ - ΧΣΙΚΗ ΑΝΣΙΠΡΟΧΠΔΤΗ ΣΟΤ ΚΡΑΝΙΟΤ - ΘΔΡΑΠΔΙΑ ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ ΜΔ ΧΣΟΒΔΛΟΝΙΜΟ - ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΠΔΡΙΣΑΣΙΚΟΤ 2

ΔΙΑΓΧΓΗ Η θεθαιαιγία είλαη έλα θνηλφηαην ζχκπησκα θαη απαζρνιεί ηνλ γηαηξφ θάζε εηδηθφηεηαο, ν νπνίνο ηίζεηαη ζε αιεζή δνθηκαζία γηα λα αληαπνθξηζεί απνηειεζκαηηθά ζηε ζπρλή λνζνινγηθή απηή πξφθιεζε. Μφλν ην 20 % ηνπ πιεζπζκνχ δελ απνθηά ζηε δσή ηνπ ηελ εκπεηξία ηνπ πνλνθεθάινπ. Απφ ην ππφινηπν 80% έλα κηθξφ πνζνζηφ πάζρεη απφ ζπζηεκαηηθφ πνλνθέθαιν, δηαθφξνπ εληάζεσο, ζπρλφηεηαο θαη θχζεσο. Με ηνλ φξν θεθαιαιγία ελλννχκε θπξίσο ηνλ πφλν ηεο πεξηνρήο ηνπ θξαλίνπ θαη ησλ ππνθείκελσλ ζρεκαηηζκψλ. Οη πφλνη ηνπ πξνζψπνπ θαη ηνπ ιαηκνχ απνηεινχλ μερσξηζηέο νληφηεηεο θαη νθείινληαη ζε λεπξαιγίεο. Σηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο ε θεθαιαιγία είλαη ζπνξαδηθή (εκθαλίδεηαη ιίγεο θνξέο ην κήλα )θαη δε ρξεηάδεηαη κεγάιεο πνζφηεηεο παπζίπνλσλ.υπάξρνπλ φκσο πεξηπηψζεηο πνπ ε θεθαιαιγία είλαη πνιχ ζπρλή θαη ε αληηκεηψπηζε ηεο δελ είλαη εθηθηή κφλν κε ηε ρξήζε παπζίπνλσλ.δθηφο απφ ηε θαξκαθεπηηθή αληηκεηψπηζε ππάξρνπλ θαη κε θαξκαθεπηηθνί ηξφπνη αληηκεηψπηζεο φπσο: ηερληθέο κπηθήο ραιάξσζεο κε yoga ή δηαινγηζκφ, biofeedback, βεινληζκφ βαζηζκέλν ζηελ παξαδνζηαθή θηλέδηθε ηαηξηθή, σηνβεινληζκφο,καιάμεηο (massage), ςπρνζεξαπεία. Σ απηφ ην πφλεκα ζα αζρνιεζνχκε κε ηε ζεξαπεία ηεο θεθαιαιγίαο κε σηνβεινληζκφ βαζηζκέλν ζηηο αξρέο δηδαζθαιίαο ηνπ θαζεγεηή Giancarlo Bazzoni 3

ΣΑΞΙΝΟΜΗΗ ΚΔΦΑΛΑΛΓΙΧΝ 1)Ππυηοπαθείρ (ιδιοπαθείρ) κεθαλγίερ Α) Ηκηθξαλία Β) Κεθαιαιγία ηζηακίλεο (αζξνηζηηθή cluster) Γ) Αγγεηνθηλεηηθνχ ηχπνπ θεθαιαιγίεο Γ) Κεθαιαιγίεο κπηθήο ηάζεο Δ) Ιδηνπαζείο λεπξαιγίεο θξαληαθψλ λεχξσλ 2)Γεςηεποπαθείρ κεθαλαλγίερ Α) Μεηαηξαπκαηηθή θεθαιαιγία Β) Κεθαιαιγίεο απφ ελδνθξαληαθά αίηηα - κεηαβνιέο ελδνθξαληαθήο πίεζεο - εγθεθαιηθφ νίδεκα - κεληγγίηηδεο - ρσξνθαηαθηεηηθέο εμεξγαζίεο - αγγεηαθά αίηηα Γ) Κεθαιαιγίεο απφ θξαληαθά θαη εμσθξαληαθά αίηηα - θξνηαθηθή αξηεξίηηο - παζήζεηο θξαληαθήο θάςαο -παζήζεηο σηψλ, ξηλφο,νθζαικψλ, νδφλησλ, παξαξηληθψλ θφιπσλ, θξνηαθνγλαζηθήο άξζξσζεο, αλσηέξαο απρεληθήο πεξηνρήο Γ) Κεθαιαιγίεο θνληά ηε δηαδξνκή γεληθψλ λνζεκάησλ -αξηεξηαθή πίεζε - αηκαηνινγηθέο δηαηαξαρέο - ινηκψδε λνζήκαηα - ηνμηθέο νπζίεο ( δειεηεξίαζε) - δηαηαξαρέο νμπγνλψζεσο εγθεθάινπ - ελδνθξηληθέο δηαηαξαρέο - αιιεξγηθά αίηηα Δ)Κεθαιαιγίεο θαη ςπρηθά αίηηα ( λεχξσζε,θαηάζιηςε) Απφ ηηο παξαπάλσ θαηεγνξίεο ζα πεξηγξαθνχλ αδξά κφλν νη πξσηνπαζείο 4

ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ Η δξακαηηθή απηή κνξθή θεθαιαιγίαο έρεη παξνμπζκηθφ ( δηαιείπνληα ) ραξαθηήξα, κε κεζνδηαζηήκαηα απνιχησο ειεχζεξα ελνριεκάησλ, θαηαιακβάλεη ζπλήζσο ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ κηζνχ θαη πξφζζηνπ ηκήκαηνο ηνπ θξαλίνπ (πνιιέο θνξέο ην πξνζβεβιεκέλν ήκηζπ ελαιιάζεηαη ζηνλ ίδην άξξσζην) θαη ζπαληφηεξα νιφθιεξν ην θεθάιη ή ην πξφζζην ηκήκα ηνπ ακθνηεξφπιεπξα. Ο πφλνο είλαη ζχλεζσο έληνλνο θαη επηηείλεηαη κε ηελ πξνζπάζεηα, ηελ ςπρηθή ηάζε, ηα αηθλίδηα αηζζεηεξηαθά εξεζίζκαηα θαη ηηο θηλήζεσο ηνπ θεθαιηνχ. Σηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο ππάξρνπλ πξφδξνκα θαηλφκελα ( αχξα ) πνηθίιεο θχζεσο φπσο ελνριήζεηο απφ ην πεπηηθφ ζχζηεκα, θαθνπρία, δάιε, σρξφηεηα. Η έληαζε, ε ζπρλφηεηα θαη ε δηάξθεηα ηεο θξίζεο δηαθέξνπλ απφ άηνκν ζε άηνκν, αιιά θαη ζην ίδην ην άηνκν. Η ζπρλφηεηα θπκαίλεηαη απφ 1 2 θξίζεο ηελ εβδνκάδα κέρξη 2-3 ην ρξφλν, κε ζπλήζε ζπρλφηεηα κία θξίζε αλά κήλα, ελψ ε δηάξθεηα ηεο θξίζεσο απφ ιίγεο ψξεο κέρξη κία κέξα. ΚΛΙΝΙΚΔ ΜΟΡΦΔ - Κοινή μοπθή : Η θξίζε εηζβάιιεη κε ήπηα θαη αζαθή πξφδξνκα θαηλφκελα ( αχξα), νιηγφιεπηεο δηάξθεηαο (10-20 ή θαη πεξηζζφηεξν ) φπσο δάιε, γεληθή θαηαβνιή, θαθνδηαζεζία, δπζζπκία θαη πηζαλψο ειαθξφ ζάκβνο ηεο φξαζεο. Ο πφλνο αθνινχζεη θαη εηζβάιιεη ζπλήζσο απφηνκα ζαλ ρηχπεκα ζην θεθάιη, είλαη έληνλνο θαη ζπλνδεχεηαη απφ θσηνθνβία. Ο αζζελήο απνθεχγεη θάζε εξέζηζκα, νπηηθφ ή ερεηηθφ, απνκνλψλεηαη ζε ζθνηεηλφ θαη ήζπρν ρψξν, είλαη θάησρξνο θαη πεξηκέλεη ηελ εμέιημε ηεο θξίζεο, έρνληαο ηελ εκπεηξία πξνεγνχκελσλ θξίζεσλ. Αθνινπζεί έκεηνο ή ηάζε γηα έκεην, θαη ε φιε θξίζε πεξλάεη κεηά απφ κεξηθέο ψξεο κέρξη 24 σξν ζπλήζσο,αθήλνληαο αίζζεκα γεληθήο θνπψζεσο. Ο άξξσζηνο αθνινχζσο επαλέξρεηαη ζηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ, ζαλ λα κελ είρε ζπκβεί ηίπνηα, κέρξη λα θαλεί ε επφκελε θξίζε. Αθνξά ην 80% ησλ αζζελψλ κε εκηθξαλία θαη εθδειψλεηαη ηδίσο ζαββαηνθχξηαθα θαη δηαθνπέο. - Οθθαλμολογική μοπθή : ηελ φιε θξίζε ζπλνδεχεη παξάιπζε κίαο ή πεξηζζνηέξσλ νθζαικνθηλεηηθήζ ζπδπγίαο. Δγθαζίζηαηαη δει. νθζαικνπιεγία, εμσηεξηθή ή εζσηεξηθή, κεξηθή ή πιήξεο, πνπ δηαξθεί κεξηθέο κέξεο θαη κεξηθέο θνξέο κπνξεί λα επηκέλεη επί εβδνκάδεο.σηελ πεξίπησζε απηή ν ηαηξφο πξέπεη λα ππνςηαζηεί πηζαλή χπαξμε αξηεξηαθνχ αλεπξχζκαηνο θαηά ηε έζσ θαξσηίδα. - ςνοδεςμένη ή επιπλεγμένη ημικπανία : Σηελ κνξθή απηή ηελ θξίζε αθνινπζνχλ κείδνλεο, παξνδηθέο φκσο, λεπξνινγηθέο εθδειψζεηο. Γπζαηζζεζία, ππαηζζεζία πάξεζε άλσ άθξνπ, αθαζηθέο δηαηαξαρέο, ακλεζηαθά επεηζφδηα. - Ημικπανία ηηρ βαζικήρ απηηπίαρ : Ο πφλνο θπξηαξρεί ζηελ ηληαθή ρψξα, ν ίιηγγνο απνηειεί απαξαίηεην πξφδξνκν θαηλφκελν, εκθαλίδεηαη αηαμία θαη δπζαξζξία θαζψο θαη δηαηαξαρέο απφ ην νπηηθφ πεδίν είηε σο κεξηθφ έιιεηκκα (πιήξεο ακαχξσζε ή θαη ζθφησκα) είηε ηχπνπ εξεζηζηηθνχ σο ζπηλζεξνβφιν ζθφησκα,πνιιέο θνξέο παξαηεξείηαη έθπησζε ή θαη απψιεηα ζπλείδεζεο. - Ημικπανιακά ιζοδύναμα : Σε άηνκα κε εκηθξαληαθέο θξίζεηο παξνπζηάδνληαη ζπάληα φκσο, παξαμπζκηθέο εθδειψζεηο πφλνπ ζε απνκαθξπζκέλα απφ ην θεθάιη 5

ζεκεία ηνπ ζψκαηνο π.ρ. ζηελ θνηιηά κε έκεην θαη δηάξξνηα, ηαρπθαξδία, ίιηγγνο, δηαηαξαρέο ςπρηθήο δηαζέζεσο, επεηζφδηα ππλειίαο. Γιαθοπική διάγνυζη Δθφζνλ νη θξίζεηο εκηθξαλίαο ρξνλνινγνχληαη απφ καθξνχ, είλαη πεξηνδηθέο θαη ηππηθέο θαη αλ ππάξρεη θαη θιεξνλνκηθή επηβάξπλζε, ε δηάγλσζε δελ είλαη δχζθνιε. Θα πξέπεη λα ππνςηάδεηαη θαλείο ηελ χπαξμε δπζπιαζίαο, αιιά ζε απηή ηελ πεξίπησζε δελ ππάξρεη πεξηνδηθφηεηα ησλ θξίζεσλ θαη ν πφλνο είλαη ζηαζεξφο ζηε κία πιεπξά. Οη φγθνη ηνπ εγθεθάινπ δελ ππνδχνληαη ηελ εκηθξαλία, παξά ηνλ ηζρπξφ πνλνθέθαιν θαη ηνπο εκεηνχο πνπ πξνθαινχλ ηα ελνριήκαηα απηά είλαη ζπλερή ζηνπο φγθνπο θαη δελ ρξνλνινγνχληαη απφ καθξνχ. Σε ειηθησκέλα άηνκα νη πνλνθέθαινη ηεο θξνηαθηθήο αξηεξίηηδνο, ηεο αξηεξηαθήο ππεξηάζεσο θαη ηνπ γιαπθψκαηνο ηίζεληαη πξνο δηαθνξηθή δηάγλσζε. Σε λεψηεξα άηνκα ην θαηνρξσκνθχηησκα κε ηηο θξίζεηο ππεξηάζεσο πνπ πξνθαιεί θαη ηε ζπλνδφ παξνμπζκηθή θεθαιαιγία είλαη γηα δηαθνξνδηάγλσζε. Αθφκα ε λεπξαιγία ηνπ άλσ θιάδνπ ηνπ ηξηδχκνπ ηνπ ζθελνυπεξψηνπ γαγγιίνπ θαη ε κεησπηαία θνιπίηεο ζπρλά εθιακβάλνληαη σο εκηθξαλία. Φακειά επίπεδα ζεξνηνλίλεο επζχλνληαη γηα ηελ ππξνδφηεζε εκηθξαλίαο. Κεθαλαλγία ιζηαμίνηρ ( αθποιζηική κεθαλαλγία) Δίλαη ζπζζσξεπκέλεο θξίζεηο πνλνθεθάινπ, πνιιέο θάζε κέξα ( εψο 8 εκεξεζίσο) γηα κία ή πεξηζζφηεξεο εβδνκάδεο ή θαη κήλεο (απφ φπνπ θαη φξνο cluster headache), κε αθνινπζνχζα καθξά πεξίνδν (κελψλ ή εηψλ) απφιπηεο εξεκίαο. Ο πφλνο είλαη έληνλνο, ζπρλά αθφξεηνο, εηζβάιιεη ρσξίο πξφδξνκα θαηλφκελα, απφηνκα κνλφπιεπξα, αθνξά ηνλ νθζαικηθφ θφγρν, ή θαη ηνλ θξφηαθν δηαξθεί απφ 10 min εψο θαη 1-2 ψξεο θαη ζπλνδεχεηαη απφ έληνλε ζχζηνηρε δαθξχξξνηα, ξηληθή ζπκθφξεζε, εξπζξφηεηα ηνπ επηπεθπθφηα θαη έμαςε ζην πξφζσπν. Η ζπρλφηεηα ζηνλ πιεζπζκφ είλαη 3%. Αξρίδεη ζηελ ειηθία ησλ 30εηψλ θαη αθνξά πεξηζζφηεξν άξξελ (7:1) θχιν. Δλνρνπνηείηαη ν αιιεξγηθφο παξάγνληαο ηζηακίλε. Κεθαλαλγία μςφκήρ ηάζευρ Δίλαη νη πην ζπρλέο θεθαιαιγίεο θαη νθείινληαη ζε ζπλερή ζχζπαζε ηνπ κπωθνχ επηθαιχκκαηνο ηνπ θξαλίνπ θαζψο θαη ησλ κπψλ ηνπ απρέλα θαη ηνπ πξνζψπνπ. Ο πφλνο είλαη ζπλερήο, κέηξηαο έληαζεο, κε εμάξζεηο θαη πθέζεηο, δίλεη ηελ εληχπσζε ζπζθχμεσο ηεο θεθαιήο ζαλ απφ ζηεθάλη πξνβάιιεηαη ηδίσο ζην ηλίν, ηνπο θξνηάθνπο αθξνηεξφπιεπξα θαη ηνπ απρέλα θαη αξρίδεη απφ ην πξσί γηα λα ζπλερηζηεί φιε ηελ εκέξα, επηηξέπνληαο φκσο ζηνλ άξξσζην λα θνηκεζεί. Γελ ππάξρνπλ ζπλνδά θαηλφκελα, νχηε εθιπηηθνί παξάγνληεο. Σπρλά παξαηεξείηαη έμαξζε κε ηελ επθαηξία ςπρνηξαπκαηηθνχ γεγνλφηνο. Δίλαη ζπλερήο πφλνο δηάξθεηαο πνιιψλ εκεξψλ, εβδνκάδσλ ή κελψλ κε αθαζφξηζηα κεζνδηαζηήκαηα εξεκίαο θαηά ην πιείζηνλ, είλαη ςπρνγελνχο αξρήο, θαζψο θαη θάζε βιάβε ηνπ θξαλίνπ πνπ κπνξεί λα πξνθαιέζεη αληαλαθιαζηηθά κπτθή ζχζπαζε. 6

Κποηαθική απηηπίηιρ ( γιγανηοκςηηαπική) Πξφθεηηαη γηα εηδηθή θαη κεκνλσκέλε θιεγκνλψδε πξνζβνιή ηεο επηπνιήο θξνηαθηθήο αξηεξίαο πνπ ζπκβαίλεη ζπάληα θαη αθνξά ειηθησκέλα άηνκα > 60εηψλ. Δθηφο απφ ηνλ ηζρπξφ πφλν ζηελ θξνηαθηθή πεξηνρή εκθαλίδνληαη θαη θαηλφκελα γεληθήο λφζνπ φπσο θαηαβνιή δπλάκεσλ, αλνξεμία, απψιεηα βάξνπο θαη ππξεηφ. Φαξαθηεξηζηηθφ εξγαζηεξηαθφ έπξεκα είλαη ε πςειή Τ.Κ.Δ (ζπλήζσο ηξηςήθηα ). Η δηάγλσζε ηίζεηαη κφλν κε βηνςία ζηελ νπνία αλεπξίζθνληαη ηα ραξαθηεξηζηηθά γηγαληνθχηηαξα. Φςσογενήρ κεθαλαλγία Ο λεπξσηηθφο, ηδίσο, άξξσζηνο κεηαμχ ησλ άιισλ, ππνρνλδξηαθνχ ηχπνπ παξαπνλείηαη γηα επίκνλε θεθαιαιγία πνπ ηελ πεξηγξάθεη ζπρλά κε δξακαηηθέο εθθξάζεηο. Η θεθαιαιγία απηή είλαη ζπλήζσο ζπλερήο, πηεζηηθή ( ζαλ ζηεθάλη) ζπλνδεχεηαη ζπρλά απφ αίζζεκα δάιεο, κνηάδεη δει κε εθείλε ηεο κπηθήο ηάζεσο. Πνιιέο θνξέο απνηειεί πξννίκην ή ηελ απαξαίηεηε ζπλνδεία θαηαζιίπηηθψλ θαηαζηάζεσλ, αιιά θαη άιισλ ςπρηθψλ λνζεκάησλ. Η μεηαβίβαζη ηος πόνος Η κεηαβίβαζε ηνπ πφλνπ απφ ηηο ελδνθξαληαθέο θαη εμσθξαληαθέο πεξηνρέο γίλνληαη κε θιάδνπο ησλ λεχξσλ: ηξηδχκνπ, γισζζνθαξπγγηθνχ,πλεπκνγαζηξηθνχ θαη ππνβνεζεηηθνχο κε ην πξνζσπηθφ ( δηάκεζν λεχξν) θαζψο θαη κε ηα ηξία πξψηα απρεληθά ( λσηηαία) λεχξα. Χηική ανηιπποζώπεςζη ηος κπανίος Η αληηπξνζψπεπζε ηνπ θξαλίνπ ζην απηί είλαη θπξίσο ζηνλ αληηηξάγν. Σηελ έμσ επηθάλεηα ηνπ αληηηξάγνπ βξίζθνπκε ηελ κεησπνβξεγκαηηθή πεξηνρή. Έηζη απφ εκπξφο πξνο ηα πίζσ βξίζθνπκε αξρηθά ην κεησπηαίν, κεηά ην βξεγκαηηθφ, ην θξνηαθηθφ θαη ηέινο ην ηληαθφ νζηφ. Ο αληηηξάγνο είλαη ζεκαληηθή κία δψλε θαη γηα πφλνπο ζπιαρληθνχ θξαλίνπ (ηγκνξίηηδα,κεησπηαίαθνιπίηηδα). Τηο νζηετηηδεο ησλ νζηψλ ηνπ θξαλίνπ ηηο βξίζθνπκε επίζεο ζε απηήλ ηελ πεξηνρή. 7

Θεπαπεία ημικπανίαρ με βελονιζμό Τν πξψην θαη πνιχ ζεκαληηθφ βήκα είλαη λα απνθιεηζηεί ε νξγαληθή πάζεζε. Γηαρσξίδνπκε ηηο εκηθξαλίεο κε αχξα ή ρσξίο αχξα θαη παξφινπ πνπ ν ηξφπνο αληηκεηψπηζεο είλαη ν ίδηνο, ν δηαρσξηζκφο απηφο ζα καο βνεζήζεη λα δνχκε ηα ζεκάδηα βειηίσζεο πνπ ζε κηα εκηθξαλία κε αχξα είλαη φηη θάπνηα ζηηγκή ζα εκθαλίδνληαη ρσξίο αχξα. Απηφ είλαη έλα πνιχ ζεκαληηθφ πξνγλσζηηθφ ζεκείν. Ο ζεξαπεπηηθφο ζηφρνο είλαη ν πξνθπιαθηηθφο ηεο εκθάληζεο εκηθξαληαθψλ θξίζεσλ. Σθνπφο καο είλαη: - λα κεηψζνπκε ηνλ αξηζκφ θαη ηελ ζπρλφηεηα ησλ θξίζεσλ - ηελ κείσζε ηεο δηάξθεηαο απηψλ - θαη φισλ ησλ παξελεξγεηψλ πνπ πξνθαιεί ε θξίζε, φπσο θσηνθνβία, λαπηία,εκέηνπο θ.ι.π Να ζεκεησζεί εδψ φηη ε ζεξαπεία ηεο εκηθξαλίαο κε σηνβεινληζκφ είλαη ζπκπιεξσκαηηθή θαη φρη ελαιιαθηηθή θαη θαηά ζπλέπεηα ν αζζελήο ζα ζπλερίζεη λα παίξλεη ηελ φπνηα αγσγή ιακβάλεη θαηά ηελ δηάξθεηα ησλ θξίζεσλ. Αλ ε εκηθξαλία είλαη πάληα απφ ηελ ίδηα πιεπξά, ηα ζεκεία ηα βάδνπκε ζην απηί πνπ βξίζθεηαη απφ ηελ πιεπξά ηνπ πφλνπ (νκφπιεπξα κε ηνλ πφλν) Αλ νη εκηθξαλίεο θξίζεσο αιιάδνπλ εκηζθαίξην ηελ ζεξαπεία ηελ θάλνπκε ακθίπιεπξα. Χάρλνπκε ειεθηξηθά ηα ιεηηνπξγηθά ζεκεία 1 νπ επηπέδνπ zero shen Men Σπλερίδνπκε ηελ αλίρλεπζε κε: ην occiput ( ηληαθφ). Βξίζθεηαη ζην καζηνεηδηθφ άθξν ην αληηηξάγνπ, ζηελ έμσ πιεπξά ηνπ θαη ιίγν πην πάλσ απφ ην antidepressant ςάρλνπκε ειεθηξηθά θαη ην antidepressant θαη βεινλίδνπκε ην έλα απφ ηα δχν ( απηφ πνπ είλαη πην επαίζζεην) ή ην occiput ή ην intidepressant ην master cerebral είλαη βαζηθφ φηαλ ππάξρεη ςπρηθε ζπληζηψζα αιιά θαη καδί κε antidepressant θαη master sensorial φηαλ ππάξρεη ρξφληνο πφλνο. Χάρλνπκε θαη ειεθηξηθά θαη ςειαθεηηθά ηα λεπξναληαλαθιαζηηθά ζεκεία (ΝΑΣ) ηεο έζσ επηθάλεηαο ηνπ αληηηξάγνπ θαη βεινλίδνπκε 2-3 ΝΑΣ. Απηά είλαη ηα βαζηθά ζεκεία ηεο ζεξαπείαο θαη αλάινγα κε ηελ πεξίπησζε κπνξνχκε λα πξνζζέζνπκε ή λα αθαηξέζνπκε ζεκεία. Έηζη ζε κία εκηθξαλία πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ έκκελν ξχζε πξνζζέηνπκε θαη ηελ ελδνθξηληθή δψλε. Αλ ππάξρεη λαπηία θαη έκεηνο κπνξνχκε λα ζπκπιεξψζνπκε ηελ δψλε ηνπ ήπαηνο. Αλ ππάξρεη αχξα κε θσηνθνβία βάδνπκε ην master sensorial. 8

Φξεζηκνπνηήζεθε ην ζρεδηάγξακκα ηνπ Romoli γηα λα θαηαγξάςνπκε ηα ζεκεία πνπ αληρλεχνληαη θάζε θνξά 9

Η ζεξαπεία ησλ θεθαιαιγηψλ κε σηνβεινληζκφ απαηηεί κεγάια κεζνδηαζηήκαηα θαη ρξεηάδνληαη αξθεηέο ζεξαπείεο γηα λα δνχκε ζεκαληηθή βειηίσζε. Σηηο ρξφληεο παζήζεηο απαηηνχληαη 6 εσο 8 ζπλεδξίεο. Δθπαηδεχνπκε ηνλ αζζελή λα ελεξγνπνηεί ηα ζεκεία 5 7 θνξέο ηελ εκέξα. Όηαλ ινχδεηαη θαιχπηεη ηα απηηά κε κεκβξάλε ψζηε λα κε βξαρνχλε θαη μεθνιιήζνπλ ηα εκηκφληκα βεινλάθηα. Αλ κέζα ζην πξψην 24 σξν θχγεη θαπνην βεινλάθη ζπκβνπιεχνπκε ζηνλ αζζελή λα επαλέιζεη γηα λα ην αληηθαηαζηήζνπκε. Η ζπρλφηεηα ησλ ζεξαπεηψλ είλαη: 1 ε ζπλεδξία -------- 2 ε ζπλεδξία ------- 3 ε ζπλεδξία ------- 4 ε ζπλεδξία ----- 7-10 κέξεο 10-15 κέξεο 15-20κέξεο 5 ε ζπλεδξία ------ 6 ε ζπλεδξία ------- 7 ε ζπλεδξία ------- 8 ε ζπλεδξία 20-25 κέξεο 20-25 κέξεο 20-25 κέξεο Πξηλ απφ θάζε ζπλεδξία ν αζζελήο αθαηξεί ηηο βειφλεο 1 έσο 2 24σξα πξηλ. Οη βειφλεο πνπ ρξεζηκνπνηνχκε είλαη ζηα ιεηηνπξγηθά ζεκεία Α επηπέδνπ πνξηνθαιί ή θίηξηλεο new pyonex (0.3mm) ή (0.6mm) αληίζηνηρα,ζηα ιεηηνπξγηθά ζεκεία Β επηπέδνπ θίηξηλεο (0.6mm)ή θαη πξάζηλεο (0,9mm) new pyonex ελψ γηα ηα ΝΑΣ ηεο έζσ επηθάλεηαο ηνπ αληηηξάγνπ απαηηείηαη ηζρπξή δηέγεξζε γηα απηφ ρξεζηκνπνηνχκε new pyonex κπιε (1,2 mm) ή ξνδ (1,5mm) ή αθφκα θαη ASP. H αλίρλεπζε ησλ ζεκείσλ γίλεηαη ειεθηξηθά γηα ηα ιεηηνπξγηθά ζεκεία Α θαη Β επηπέδνπ θαη ειεθηξηθά θαη ςειαθεηηθά γηα ηα λεπξναληαλαθιαζηηθά ζεκεία (ΝΑΣ).Τα ΝΑΣ πνπ ζα επηιεγνχλ ζα είλαη ηα πην επψδπλα. 10

ΠΑΡΟΤΙΑΗ ΠΔΡΙΣΑΣΙΚΟΤ 1 η επίζκετη ζηο ιαηπείο (8/9/2014) Άλδξαο 74 εηψλ κε ειεχζεξν αηνκηθφ ηζηνξηθφ αλαθέξεη θαζεκεξηλνχο πνλνθεθάινπο κε εληφπηζε ζηελ ηληαθή πεξηνρή πνπ επεθηείλεηαη πξνο ηα πάλσ( θνξπθή ηνπ θξαλίνπ). Οη πνλνθέθαινη μεθίλεζαλ απφ ηελ ειηθία ησλ 24 εηψλ κφλν πνπ ηφηε ήηαλ πην αξαηνί (2 εψο 3 θνξέο ηνλ κήλα) θαη ζπλνδεπφηαλ απφ εκέηνπο. Ο αζζελήο αλαθέξεη φηη γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο θεθαιαιγίαο έπαηξλε παπζίπνλα (αιγθφλ). Τα ρξφληα πνπ αθνινχζεζαλ ν αζζελήο επηζθέθηεθε ηαηξνχο ζρεδφλ φισλ ησλ εηδηθνηήησλ θαη ππνβιήζεθε ζε πνιιέο θαη δηαθνξεηηθέο ζεξαπείεο. Έρεη ππνβιεζεί ζε εμνλπρηζηηθφ εξγαζηεξηαθφ έιεγρν (αηκαηνινγηθφ θαη αθηηλνινγηθφ) πνπ δε έδεημε θάπνηα νξγαληθή πάζεζε. Σηελ παξνχζα πεξίνδν έρεη πνλνθεθάινπο 2-3 θνξέο ηελ κέξα πνπ ηνπο θαηαιαβαίλεη φηαλ μεθηλάλε θαη ηνπο αληηκεησπίδεη κε παπζίπνλα ( depon, ponstan,panadol, lonarid) κέρξη θαη 6 ηελ εκέξα. Πνιχ ζπρλά ν πνλνθέθαινο ηνλ μππλάεη απφ ηνλ χπλν θαη ν αζζελήο δείρλεη θαηαβεβιεκέλνο, θνπξαζκέλνο ρσξίο θέθη γηα δσή. Να ζεκεησζεί φηη πξηλ θάπνηα ρξφληα είρε ππνβιεζεί ζε ζσκαηνβεινληζκφ θαη ε βειηίσζε εμαηηίαο ηνπ ΣΒ ήηαλ φηη ζηακάηεζε λα έρεη ζπκπηψκαηα απφ ην πεπηηθφ (λαπηία θαη έκεην),νη πνλνθέθαινη φκσο παξέκελαλ. Ο αζζελήο φηαλ ηνπ δεηήζεθε λα δείμεη ζε πνην ζεκείν πνλάεη έδεηρλε κε ηελ παιάκε ηνπ ηελ ηληαθή πεξηνρή θαη πξνρσξνχζε πξνο ηελ θνξπθή θαη κπξνζηά ζηε κεησπηαία πεξηνρή. Ο αζζελήο είλαη δεμηφρεηξαο. Οη ρεηξηζκνί έγηλαλ θαη ζηα δχν απηηά Γεξί αςηί Δπηιέρηεθαλ ηα εμήο ζεκεία: 2) shen Men (θίηξηλε new pyonex) (0.6mm) 3) occiput (πξάζηλε new pyonex) (0.9mm) 4) master cerebral (θίηξηλε new pyonex) (0.6mm) 5) ΝΑΣ έζσ επηθάλεηαο ηνπ αληηηξάγνπ (κπιε new pyonex 1.2mm) (δχν ζεκεία) Τν zero αληρλεχζεθε ειεθηξηθά θαη δφζεθε ξεχκα ζπρλφηεηαο 2 ΗZ γηα 30 sec. To shen Men αληρλεχζεθε ειεθηξηθά. Τν occiput θαη ην master cerebral αληρλεχζεθαλ ειεθηξηθά. Τα ΝΑΣ ηεο έζσ επηθάλεηαο ηνπ αληηηξάγνπ αληρλεχζεθαλ ειεθηξηθά θαη ςειαθεηηθά. 11

Τα λεπξναληαλαθιαζηηθά (ΝΑΣ) ηεο έζσ επηθάλεηαο ηνπ αληηηξάγνπ αληρλεχζεθαλ ειεθηξηθά (κε ην point celect) θαη ςειαθεηηθά ( καχξν palper θαη κπιέ palper) θαη επηιέρζεθαλ ηα πην επψδπλα. Απιζηεπό αςηί 2) shen men (θίηξηλε, new pyonex, 0.6mm) 3) master cerebral ( θίηξηλε, new pyonex, 0.6mm) 4) master sensorial ( θίηξηλε, new pyonex,0.6 mm) 5) antidepressant (θίηξηλε, new pyonex,0.6mm) (ηξηάδα ρξφληνπ πφλνπ) 12

Όια ηα ζεκεία ζην αξηζηεξφ απηί αληρλεχζεθαλ ειεθηξηθά. Η ηξηάδα master cerebral, master sensorial θαη antidepressant επηιέρηεθε γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ ρξφληνπ πφλνπ. Ο αζζελήο έθπγε απφ ην ηαηξείν κε ηελ νδεγία λα εξεζίδεη ηα ζεκεία 5-7 θνξέο εκεξεζίσο θαη λα επαλέιζεη ζε 7-10 εκέξεο αθνχ πξψηα αθαηξέζεη φιεο ηηο βειφλεο έλα 24 σξν πξίλ. 2 η επίζκετη ζηο ιαηπείο (18/09/2014) Ο αζζελήο αλαθέξεη φηη είρε πνλνθεθάινπο αιιά γηα δχν κέξεο ηελ πξνεγνχκελε εβδνκάδα ήηαλ ειεχζεξνο θεθαιαιγηψλ. Έγηλε ειεθηξηθή αλίρλεπζε θαη ζηα δχν ηα απηηά.aπνθαζίζηεθε λα αθνινπζεζεί ην ίδην πξσηνθνιιν βαζηζκέλν ζηηο αξρέο ηνπ Dr. G. Bazzioni Γεξί αςηί 2) shen men (θίηξηλε new pyonex 0,6 mm) 3) occiput (θίηξηλε new pyonex 0,6 mm) 4) master cerebral (θίηξηλε new pyonex 0,6 mm) 5) ΝΑΣ έζσ επηθάλεηαο αληηηξάγνπ (δχν ζεκεία) (κπιε new pyonex 1,2 mm) Απιζηεπό αςηί 2) shen men (θίηξηλε new pyonex 0,6 mm) 3) master cerebral (θίηξηλε new pyonex 0,6 mm) 4) master sensorial (θίηξηλε new pyonex 0,6 mm) 5) antidepressant (θίηξηλε new pyonex 0,6 mm) Αθξηβψο φπσο ζηελ πξψηε επίζθεςε. Ο αζζελήο έθπγε κε ηηο ίδηεο νδεγίεο δειαδή λα εξεζίδεη ηα ζεκεία 5-7 θνξέο ηελ εκέξα θαη λα επαλέιζεη κεηά απφ 10 εκέξεο. 3 η επίζκετη ζηο ιαηπείο (29/09/2014) Ο αζζελήο αλαθέξεη φηη είρε θάζε κέξα θεθαιαιγίεο θαη νη πνλνθέθαινη ήηαλ φπσο πξηλ μεθηλήζεη ηνλ σηνβεινληζκφ. Δπηιέρηεθε λα ρξεζηκνπνηεζεί ην ίδην πξσηφθνιιν κφλν πνπ ζπκπιεξψζεθε θαη ην απηφλνκν λεπξηθφ ζχζηεκα γηα ηελ βειηίσζε ηεο κηθξνθπθινθνξίαο. 13

Γεξί αςηί 2) shen men (θίηξηλε, new pyonex 0,6 mm) 3) master cerebral ( θίηξηλε, new pyonex 0,6 mm) 4) απηφλνκν (θίηξηλε, new pyonex 0,6 mm) 5) occiput ( πξάζηλε, new pyonex 0,9 mm) 6) ΝΑΣ έζσ επηθάλεηαο αληηηξάγνπ ( κπιε, new pyonex 1,2 mm) (δχν ζεκεία) 14

Απιζηεπό αςηί 2) shen men ( θίηξηλε, new pyonex 0,6 mm) 3) απηφλνκν (θίηξηλε, new pyonex 0,6 mm) 4) antidepressant ( θίηξηλε,new pyonex 0,6 mm) 5) master sensorial ( θίηξηλε,new pyonex 0,6 mm) 6) master cerebral ( θίηξηλε, new pyonex 0,6 mm) Γειαδή εθηφο ηνπ βαζηθνχ πξσηνθφιινπ πξνζηέζεθε θαη ην ΑΝΣ γηα λα βειηησζεί ε κηθξνθπθινθνξία. Ο αζζελήο έθπγε κε νδεγίεο λα ηα εξεζίδεη 5-7 θνξέο ηελ εκέξα θαη λα επαλέιζεη κεηά απφ 15 εκέξεο αθνχ βγάιεη ηηο new pyonex 24-48h πξηλ έξζεη. 4 η επίζκετη ζηο ιαηπείο (14/10/2014) Ο αζζελήο αλαθέξεη φηη ην βξάδπ θνηκάηαη θαιά θαη δελ ηνλ μππλάεη ν πνλνθέθαινο θαζψο θαη φηη θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο εκέξαο παίξλεη 1-2 παπζίπνλα ελψ έπαηξλε πην πνιιά (εσο 4). Δπίζεο νη θεθαιαιγίεο είλαη πην ήπηεο. Αθνινπζήζεθε ην ίδην ζρήκα. Γεξί αςηί 2) shen men (θίηξηλε new pyonex 0,6 mm) 3) master cerebral (θίηξηλε new pyonex 0,6 mm) 4) occiput (πξάζηλε new pyonex 0,9 mm) 5) 2 ΝΑΣ έζσ επηθάλεηαο ηνπ αληηηξάγνπ(κπιε new pyonex 1,2 mm) 6) Απηφλνκν λεπξηθφ ζχζηεκα (θίηξηλε new pyonex 0.6 mm) Απιζηεπό αςηί 2) shen men (θίηξηλε new pyonex 0,6 mm) 3) master cerebral (θίηξηλεnew pyonex 0,6 mm) 4) master sensorial (θίηξηλε new pyonex 0,6 mm) 5) antidepressant (θίηξηλε new pyonex 0,6 mm) 6) απηφλνκν λεπξηθφ ζχζηεκα (θίηξηλε new pyonex 0,6 mm) 15

Ο αζζελήο ζε θάζε επίζθεςε βειηηψλεηαη ζηαδηαθά θαη ζπλερίδεη λα επηζθέπηεηαη ην ηαηξείν θάζε 20-25 εκέξεο. Η βειηίσζε πνπ παξνπζίαδε θαηά ηελ ηειεπηαία επίζθεςε ήηαλ ζεκαληηθή. O αζζελήο ζε εξψηεζε κνπ,πφζν ηηο % έρεη βειηίσζε απφ ηφηε πνπ μεθίλεζε ηνλ σηνβεινληζκφ απάληεζε φηη έρεη 80% βειηίσζε. Πιένλ ν πνλνθέθαινο εκθαλίδεηαη κφλν κία θνξά ηελ ήκεξα θαηά ηηο κεζεκεξηαλέο ψξεο θαη αληηκεησπίδεηαη κε έλα παπζίπνλν(panadol).h δηάζεζε ηνπ αζζελή είλαη πνιχ θαιή, είλαη ρακνγειαζηφο θαη επδηάζεηνο. 5 η επίζκετη ζηο ιαηπείο ( 14/11/2014) Ο αζζελήο πξνζήιζε ζην ηαηξείν ελψ είρε αθαηξέζεη ηα εκηκφληκα βεινλάθηα 48 ψξεο πξίλ. Σε εξψηεζε καο πσο ήηαλ ηνλ ηειεπηαίν θαηξφ απάληεζε φηη ηηο πην πνιιέο κέξεο ηεο εβδνκάδαο ήηαλ ειεχζεξνο θεθαιαιγηψλ. Η βειηίσζε ηνπ είλαη εληππσζηαθή θαη αληαλαθιά ζε φιεο ηηο εθθάλζεηο ηεο πξνζσπηθήο θαη θνηλσληθήο ηνπ δσήο. Αθνινπζήζεθε ην ίδην πξσηφθνιιν δηφηη δελ ππήξρε ιφγνο λα αιιάμεη. Γεξί αςηί 2) shen men ( kίηξηλε new pyonex 0,6 mm) 3) master cerebral (θίηξηλε new pyonex 0,6 mm) 4) antidepressant (yellow new pyonex 0,6 mm) 5) ΝΑΣ έζσ επηθάλεηαο αληηηξάγνπ 2 ζεκεία (ξνδ new pyonex 1,5 mm) 6) Απηφλνκν λεπξηθφ ζχζηεκα (θίηξηλε new pyonex 0,6 mm) Aπιζηεπό αςηί 2) shen men (yellow new pyonex 0,6 mm) 3) master cerebral (yellow new pyonex 0,6 mm) 4) master sensorial (yellow new pyonex 0,6 mm) 5) antidepressant (yellow new pyonex 0,6 mm) Να ζεκεησζεί φηη ην πξσηφθνιιν πνπ αθνινπζήζεθε ήηαλ βαζηζκέλν ζηηο αξρέο δηδαζθαιίαο ηνπ θαζεγεηή Dr. Griancarlo Bazzoni. 16

6 η επίζκετη ζηο ιαηπείο (8/12/2014) Ο αζζελήο πξνζήιζε ζην ηαηξείν ρακνγειαζηφο θαη αλέθεξε φηη ηελ ηειεπηαία εβδνκάδα πήξε κφλν έλα παπζίπνλν θαη ηηο πην πνιιέο εκέξεο ήηαλ ρσξίο πνλνθεθάινπο. Αθνινπζήζεθε ην ίδην πξσηφθνιιν Γεξί αςηί 2) shen men ( θίηξηλε new pyonex 0.6 mm) 3) master cerebral (θίηξηλε new pyonex 0.6mm) 4) antidepressant (θίηξηλε new pyonex 0.6 mm) 5) απηφλνκν λεπξηθφ ζχζηεκα (θίηξηλε new pyonex 0.6mm) 6) ΝΑΣ έζσ επηθάλεηαο αληηηξάγνπ 2 ζεκεία (ξνδ new pyonex 1.5mm) Απιζηεπό αςηί 2) shen men (θίηξηλε new pyonex 0.6mm) 3) master cerebral ( θίηξηλε new pyonex 0.6mm) 4) master sensorial ( θίηξηλε new pyonex 0.6mm) 5) antidepressant (θίηξηλε new pyonex 0.6mm) Σε απηφ ην ζεκείν ζέισ λα αλαθέξσ φηη ζηα αξρηθά πξσηφθνιια ρξεζηκνπνηήζεθε ην occiput. Σηηο επηζθέςεηο πνπ δελ ρξεζηκνπνηήζεθε είλαη γηαηί δελ αληρλεχζεθε ελψ αληρλεπφηαλ πάληα ην ζεκείν ηεο ζεξνηνλίλεο. 7 η επίζκετη ζηο ιαηπείο (7/01/2015) Η θαιή θαηάζηαζε ηνπ αζζελνχο ζπλερίδεη. Γεξί αςηί 2) shen men (θίηξηλε new pyonex 0.6mm) 3) master cerebral (θίηξηλε new pyonex 0.6mm) 4) antidepressant ( θίηξηλε new pyonex 0.6mm) 5) απηφλνκν λεπξηθφ ζχζηεκα (θίηξηλε new pyonex 0.6mm) 6) ΝΑΣ έζσ επηθάλεηαο αληηηξάγνπ 2 ζεκεία (ξνδ new pyonex 1.5mm) 17

Aπιζηεπό αςηί 2) shen men (θίηξηλε new pyonex 0.6mm) 3) master cerebral (θίηξηλε new pyonex 0.6mm) 4) master sensorial (θίξηλε new pyonex 0.6mm) 5) antidepressant (θίηξηλε new pyonex 0.6mm) 18

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Κσλζη.Θ. Παπαγεσξγίνπ θαη ζπλεξγαηψλ Νεπξνινγία Β ηφκνο Δηδηθφ κέξνο,αζήλα 1993 Δπηζηεκνληθέο εθδφζεηο Γξεγφξηνο Παξηζηάλνο Δηζαγσγή ζηνλ σηνβεινληζκφ Dr. Giancarlo Bazzoni Δθδφζεηο ΙΤΜΔ, Αζήλα 2014 Σεκεηψζεηο απφ ηα ζεκηλάξηα Ψηνδηαγλσζηηθήο Ψηνβεινληζκνχ ηνπ θαζεγεηή Dr. Giancarlo Bazzoni, 2012 19