Ερωτήσεις Ασκήσεις στη Διαλογή Έργου και Επιλογή

ΕΘΝΙΚΟΝ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΝ ΑΘΗΝΩΝ ΣΧΟΛΗ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΔΙΠΛΩΜΑ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ΡΑΔΙΟΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ Ερωτήσεις Ασκήσεις στη Διαλογή Έργου και Επιλογή Περπινιάς Νικόλαος - 2008117 ΜΑΘΗΜΑ: ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΔΡ. ΠΟΠΗ ΚΟΝΙΔΑΡΗ ΑΘΗΝΑΙ 20

1. 0BΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1.1 Σκεφθείτε μια σημαντική απόφαση την οποία θα πρέπει να λάβετε στο εγγύς μέλλον. Κατασκευάστε ένα μοντέλο βαθμολόγησης αναφέροντας τα σημαντικότερα κριτήριά σας και αποδώστε βαρύτητα σε κάθε ένα από αυτά. Αναφέρετε ποια δεδομένα είναι βέβαια και ποια αβέβαια. Τι μπορεί να γίνει προκειμένου να μειωθεί η αβεβαιότητα. Στο εγγύς μέλλον θα πρέπει να αποφασίσω, για την εργασία μου. Τα κριτήρια για εμένα, από το σημαντικότερο στο λιγότερο σημαντικό, είναι: ενδιαφέρον αντικειμένου προοπτικές εξέλιξης μισθός κοινωνική καταξίωση τόπος διαβίωσης Σε αυτή την περίοδο(χωρίς οικογενειακές υποχρεώσεις), τα δύο λιγότερο σημαντικά κριτήρια είναι η κοινωνική καταξίωση και ο τόπος διαβίωσης. Έτσι στο κριτήριο «τόπος διαβίωσης», θα βάλω τη βάση του 5 και στο κριτήριο «κοινωνική καταξίωση», θα βάλω. Στη συνέχεια θεωρώ ότι το κριτήριο «μισθός» έχει βαρύτητα 20, αφού είναι τέσσερις φορές πιο σημαντικό να είμαι οικονομικά αυτάρκης. Τέλος πιστεύω ότι οι προοπτικές εξέλιξης είναι αρκετά σημαντικές για ένα άτομο που μπαίνει στην αγορά εργασίας για πρώτη φορά και πρέπει να έχει ενθουσιασμό, γι αυτό η βαρύτητα είναι 30 και τέλος το ενδιαφέρον του αντικειμένου έχει βαρύτητα 35. Έτσι δημιουργείται ο παρακάτω πίνακας μοντέλου βαθμολόγησης: Πίνακας 1: Μοντέλο Βαθμολόγησης Κριτήριο Βαρύτητα Ενδιαφέρον αντικειμένου 35 Προοπτικές εξέλιξης 30 Μισθος 20 Κοινωνική Καταξίωση Τόπος διαβίωσης 5 υστυχώς, λόγω της οικονομικής κρίσης, καθώς επίσης και της ανεργίας, είναι πολύ δύσκολο, να μην γίνουν εκπτώσεις στα παραπάνω κριτήρια. Έτσι θεωρώ, ότι υπάρχει βεβαιότητα στο κριτήριο του τόπου διαβίωσης, αφού έτσι και αλλιώς δεν αποτελεί πρόβλημα, ωστόσο, σε όλα τα άλλα κριτήρια, έχουμε ένα αυξημένο ποσοστό αβεβαιότητας. Λόγω της ανεργίας, μπορεί να μην βρίσκω εργασία πάνω στο αντικείμενο που με ενδιαφέρει, είτε να εργαστώ part time, άρα και με χαμηλό μισθό, ή ακόμα παρ όλη την προσπάθειά μου για να είμαι καλός σε αυτό που κάνω, να απολυθώ ή να μην με κρατήσουν στην εργασία μου πάνω από το εξάμηνο ή τέλος να αναγκαστώ να εργαστώ σε διαφορετικό τομέα, που δεν με ενδιαφέρει τόσο. Για να μειώσουμε αυτή την αβεβαιότητα, μπορούμε να κάνουμε έρευνα στην αγορά εργασίας για τις θέσεις που είναι διαθέσιμες. Επίσης, να παρακολουθούμε σεμινάρια και συνέδρια, έτσι ώστε να αναβαθμίζουμε τις γνώσεις μας. Τέλος πρέπει να είμαστε ανοιχτοί σε προκλήσεις έτσι ώστε να μπορούμε να μεταβάλουμε τη βαρύτητα των κριτηρίων μας. Ν. Περπινιάς 1

1.2 Έχουν προταθεί τρεις ιδέες για νέα προϊόντα, οι οποίες έλαβαν τις βαθμολογίες που φαίνονται στον παρακάτω πίνακα: ΠΡΟΪΟΝ ΚΡΙΤΗΡΙΑ Κόστος Ανάπτυξης Προοπτικές Πώλησης υνατότητα Παραγωγής Ανταγωνιστικό Πλεονέκτημα Τεχνικός Κίνδυνος Προστασία Ευρεσυτεχνίας Συμβατότητα με τη Στρατιγική Α Β Γ Χαμηλή Άριστη Χαμηλή Άριστη Χαμηλή Σύνολο Βαρύτητα (%) 15 15 20 20 0 i. Χρησιμοποιώντας βαθμολογία με διαφορά μιας μονάδας μεταξύ των πέντε χαρακτηρισμών (δηλαδή: Χαμηλή= 1, = 2, = 3, = 4, Άριστη= 5), καθορίστε τη σταθμισμένη βαθμολογία για κάθε ιδέα προϊόντος. Ποια είναι η κατάταξη των τριών προϊόντων; ii. iii. Ταξινομήστε τα κριτήρια, υπολογίστε τις συνολικές βαρύτητες κατάταξης και καθορίστε τη βαθμολογία κάθε εναλλακτικής δυνατότητας. Κάντε το ίδιο χρησιμοποιώντας τις αντίστροφες βαρύτητες κατάταξης. Ποια είναι ορισμένα από τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα αυτής της μεθόδου επιλογής προϊόντος; Πριν ξεκινήσουμε την επίλυση των ερωτημάτων της άσκησης, δημιουργούμε τον παραπάνω πίνακα, μόνο που αυτή τη φορά, αντικαθιστούμε τους χαρακτηρισμούς με βαθμολογία, όπως αυτή μας δίνεται από την εκφώνηση, και γράφοντας τα κριτήρια, από το πιο σημαντικό, στο λιγότερο σημαντικό. Οπότε έχουμε: Ν. Περπινιάς 2

Πίνακας 2 Αντικατάσταση των χαρακτηρισμών με βαθμολογία ΠΡΟΪΟΝ ΚΡΙΤΗΡΙΑ Α Β Γ Βαρύτητα (%) Κόστος Ανάπτυξης 1 2 4 Προοπτικές Πώλησης 4 5 3 15 υνατότητα Παραγωγής Ανταγωνιστικό Πλεονέκτημα 1 2 3 5 4 2 15 Τεχνικός Κίνδυνος 1 2 4 20 Προστασία Ευρεσυτεχνίας Συμβατότητα με τη Στρατιγική 2 2 4 4 2 2 Σύνολο i. Η παραγοντική βαθμολογία κάθε έργου, δίνεται από τον τύπο: 20 0 Όπου: w i είναι το βάρος του i κριτηρίου και s ij η βαθμολογία του j έργου στο i κριτήριο. Άρα γίνεται: 0,1 1 0,15 4 0,1 1 0,15 5 0,2 1 0,1 2 0,2 4 2,75 0,1 2 0,15 5 0,1 2 0,15 4 0,2 2 0,1 2 0,2 2 2,75 0,1 4 0,15 3 0,1 3 0,15 2 0,2 4 0,1 4 0,2 2 3,05 Από τα παραπάνω, βλέπουμε ότι βέλτιστη επιλογή αποτελεί η Γ εναλλακτική, ενώ δεν μπορούμε να αποφασίσουμε ανάμεσα στα υπόλοιπα δύο προϊόντα. ii. Ταξινομούμε τα κριτήρια από το πιο σημαντικό στο λιγότερο σημαντικό, και σύμφωνα με τον τύπο: 1 1 Υπολογίζουμε τις συνολικές βαρύτητες κατάταξη. Έτσι έχουμε τον παρακάτω πίνακα: Ν. Περπινιάς 3

Πίνακας 3 Ταξινόμηση κριτηρίων και υπολογισμός βαρών με τη μέθοδο συνολικών βαρυτήτων κατάταξης. ΠΡΟΪΟΝ ΚΡΙΤΗΡΙΑ Α Β Γ Βαρύτητα (%) Συνολικές Βαρύτητες Συμβατότητα με τη Στρατιγική 4 2 2 20 0,25 Τεχνικός Κίνδυνος 1 2 4 20 0,214285714 Προοπτικές Πώλησης 4 5 3 15 0,178571429 Ανταγωνιστικό Πλεονέκτημα 5 4 2 15 0,142857143 υνατότητα Παραγωγής 1 2 3 0,7142857 Προστασία Ευρεσυτεχνίας 2 2 4 0,071428571 Κόστος Ανάπτυξης 1 2 4 0,035714286 Σύνολο 0 1 Άρα οι νέες βαθμολογίες είναι: 0,25 4 0,214285714 1 0,178571429 4 0,142857143 5 0,7142857 1 0,071428571 2 0,035714286 1 2,928571 0,25 2 0,214285714 2 0,178571429 5 0,142857143 4 0,7142857 2 0,071428571 2 0,035714286 2 2,821429 0,25 2 0,214285714 4 0,178571429 3 0,142857143 2 0,7142857 3 0,071428571 4 0,035714286 4 2,928571 Παρατηρούμε ότι τώρα ισοβαθμούν τα προϊόντα Α και Γ στην πρώτη θέση προτίμησης και τελευταίο θεωρείται το προϊόν Β. Κάνουμε τον ίδιο πίνακα χρησιμοποιώντας τώρα τις αντίστροφες βαρύτητες κατάταξης, όπου: Έχουμε λοιπόν: 1/ 1/ Ν. Περπινιάς 4

Πίνακας 4 Ταξινόμηση κριτηρίων και υπολογισμός με τη μέθοδο αντιστρόφων βαρών κατάταξης ΠΡΟΪΟΝ ΚΡΙΤΗΡΙΑ Α Β Γ Βαρύτητα (%) Συνολικές Βαρύτητες Συμβατότητα με τη Στρατιγική 4 2 2 20 0,39 Τεχνικός Κίνδυνος 1 2 4 20 0,19 Προοπτικές Πώλησης 4 5 3 15 0,13 Ανταγωνιστικό Πλεονέκτημα 5 4 2 15 0, υνατότητα Παραγωγής 1 2 3 0,08 Προστασία Ευρεσυτεχνίας 2 2 4 0,06 Κόστος Ανάπτυξης 1 2 4 0,06 Σύνολο 0 1 Οπότε οι νέες βαθμολογίες είναι: 0,39 4 0,19 1 0,13 4 0, 5 0,08 1 0,06 2 0,06 1 2,992654 0,39 2 0,19 2 0,13 5 0, 4 0,08 2 0,06 2 0,06 2 2,578512 0,39 2 0,19 4 0,13 3 0, 2 0,08 3 0,06 4 0,06 4 2,830119 Βλέπουμε λοιπόν ότι το προϊόν Α είναι η βέλτιστη επιλογή που μπορούμε να κάνουμε. Ακολουθεί το προϊόν Γ και τέλος έχουμε το προϊόν Β. iii. Τα πλεονεκτήματα αυτών των μεθόδων επιλογής παραγωγής είναι ότι λαμβάνουν υπόψη τους τις ανταλλαγές μεταξύ των κριτηρίων, όπως καθορίζονται αυτές από τις σχετικές βαρύτητες. Το μειονέκτημα είναι ότι δεν είναι ακριβείς και στηρίζονται σε ένα αυθαίρετο σύστημα βαθμολόγησης, πράγμα που φαίνεται και από το γεγονός ότι κανένα από τα προϊόντα δεν υπερέχει των υπολοίπων και στους τρεις τρόπους υπολογισμού συντελεστών βαρύτητας. Υπάρχουν βέβαια και πιο εξειδικευμένα μοντέλα, τα οποία έχουν ως αποτέλεσμα τη λήψη καλύτερων αποφάσεων, που έχουν όμως μειονέκτημα ως προς την πολυπλοκότητα. Ν. Περπινιάς 5

1.3 Γιατί το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ υπήρξε ο κυριότερος υπέρμαχος της ανάλυσης C-Ε; Εξηγείστε τι σημαίνει κατά τη γνώμη σας «μειωμένες αποδόσεις» και αναφέρετε με ποιον τρόπο μπορούν να επηρεάσουν την απόφαση απόκτησης ενός στρατιωτικού συστήματος σε σύγκριση με ένα σύστημα αυτοματοποίησης γραφείου. Το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ διαθέτει, κάθε χρόνο, κάποιο κεφάλαιο του προϋπολογισμού των ΗΠΑ, σε προγράμματα ανάπτυξης διαφόρων έργων για την άμυνα. Άρα ο περιοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξη των έργων είναι ο προϋπολογισμός του Υπουργείου, που δεν πρέπει να ξεπεραστεί. Επίσης, το Υπουργείο πρέπει να γνωρίζει ποια είναι η αποτελεσματικότερη χρήση των χρημάτων αυτών, για να μπορεί να αναπτύξει όσο το δυνατόν καλύτερα το χαρτοφυλάκιό του. Επίσης τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν σε χρηματική αξία (π.χ. φιλικότητα προς το χρήστη, αποτελεσματικότητα, αξιοπιστία κτλ). Έτσι είναι πιο εύκολο να μετρηθεί η αποτελεσματικότητα κάθε εναλλακτικής στο κατά πόσο ικανοποιεί τα κριτήρια, που έχουν τεθεί από τους αναλυτές του Υπουργείου, λαμβάνοντας όμως υπόψη και το κόστος της κάθε εναλλακτικής. Για τους παραπάνω λόγους το Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ είναι υπέρμαχος της ανάλυσης C-E. Με τον όρο «μειωμένες αποδόσεις», εννοούμε ότι το σύστημα έχει ξεπεράσει την ελάχιστη αποδεκτή βαθμολόγηση αποτελεσματικότητας. Ωστόσο είναι πιθανό να υπάρχουν συστήματα με καλύτερη βαθμολόγηση ως προς την αποτελεσματικότητα. Ένας τέτοιος χαρακτηρισμός, όμως, δε σημαίνει απαραίτητα ότι το σύστημα αυτό θα απορριφθεί, καθώς αν το κόστος για το σύστημα είναι αρκετά χαμηλό, τότε το σύστημα μπορεί να βρίσκεται πάνω στο όριο αποτελεσματικότητας. Αν ο προϋπολογισμός μας, δεν μας αφήνει περιθώρια για καλύτερη επιλογή σε αποτελεσματικότητα με μεγαλύτερο κόστος, τότε θεωρώ ότι καλύτερη είναι η επιλογή ενός συστήματος αυτοματισμού γραφείου, καθώς οι μειωμένες αποδόσεις ενός στρατιωτικού συστήματος μπορεί να οδηγήσουν σε απώλειες σε περίπτωση πολέμου ή σε λάθη που θα κοστίσουν ζωές. 0 95 Συνολική αποτελεσματικότητα 90 85 80 75 70 65 60 55 50 200 250 300 350 400 450 500 Συνολικό κόστος συστήματος Κατώτατο Όριο Όριο Αποτελεσματικότητας Λοιπά Συστήματα Ν. Περπινιάς 6

1.4 Η Zigtronics Corp. ολοκλήρωσε τον σχεδιασμό μιας νέας μονάδας γραφικής απεικόνισης για συστήματα υπολογιστών και είναι έτοιμη να αποφασίσει κατά πόσον πρέπει να παράγει ένα από τα βασικά εξαρτήματα η ίδια ή να αναθέσει την παραγωγή του σε άλλη τοπική εταιρεία. Η σκοπιμότητα κάθε δράσης εξαρτάται από την αντίδραση της αγοράς στο νέο προϊόν. Εάν η ζήτηση είναι υψηλή, αξίζει να πραγματοποιηθεί η επιπλέον επένδυση για τις ειδικές εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό που απαιτούνται για την παραγωγή του εξαρτήματος εντός της εταιρείας. Εάν η ζήτηση είναι χαμηλή, είναι προτιμότερο να ανατεθεί η παραγωγή του σε τρίτο. Ο αναλυτής που ανέλαβε να εξετάσει το πρόβλημα παρουσίασε τις ακόλουθες πληροφορίες για το κόστος και εκτιμήσεις πιθανοτήτων για τη μελλοντική ζήτηση κατά την επόμενη 5ετία. Μελλοντική Ζήτηση Δράση Χαμηλή Μέση Υψηλή Ίδια παραγωγή $140Κ $120Κ $90Κ Ανάθεση $0Κ $1Κ $160Κ Πιθανότητα 0,1 0,6 0,3 a. Κατασκευάστε ένα δένδρο απόφασης που να περιγράφει τη δομή του προβλήματος. b. Επιλέξτε την καλύτερη δράση βάσει των αρχικών εκτιμήσεων πιθανοτήτων για τη μελλοντική ζήτηση. c. Προσδιορίστε το αναμενόμενο κόστος κάτω από συνθήκες τέλειες πληροφόρησης (δηλαδή γνωρίζοντας επακριβώς τη μελλοντική ζήτηση). Ν. Περπινιάς 7

a. Χαμηλή Ζήτηση (0,1) $140Κ 1α Μέση Ζήτηση (0,6) $120Κ Ίδια Παραγωγή Υψηλή Ζήτηση (0,3) $90Κ 1 Ανάθεση Παραγωγή Χαμηλή Ζήτηση (0,1) $0Κ 1β Μέση Ζήτηση (0,6) $1Κ Υψηλή Ζήτηση (0,3) $160Κ Σχήμα 1 ένδρο Αποφάσεων για το πρόβλημα 1.4 Ν. Περπινιάς 8

b. Για να επιλέξουμε την καλύτερη δράση βάση των αρχικών εκτιμήσεων δημιουργούμε τον παρακάτω πίνακα: Πίνακας 5: Υπολογισμοί προσδοκώμενου κόστους Δράση Πιθανό κόστος Επιλογή Ίδια παραγωγή 0,1*$140Κ+0,6*$120Κ+0,3*$90Κ = $113K Ανάθεση 0,1*$0Κ+0,6*$1Κ+0,3*$160Κ= $124K Ίδια παραγωγή Παρατηρούμε ότι το κόστος για ίδια παραγωγή, είναι μικρότερο από το κόστος που θα έχει η εταιρεία αν αναθέσει σε τρίτο την κατασκευή του νέου προϊόντος, σύμφωνα, βέβαια, με τις αρχικές εκτιμήσεις για τη ζήτηση. c. Αν γνωρίζουμε επακριβώς τη μελλοντική ζήτηση, τότε έχουμε τις εξής περιπτώσεις για το αναμενόμενο κόστος: Πίνακας 6 Υπολογισμοί αναμενόμενου κόστος Δράση Πιθανό κόστος Επιλογή Ίδια παραγωγή $140Κ+$120Κ+$90Κ = $350K Ανάθεση $0Κ+$1Κ+$160Κ= $370K Ίδια παραγωγή i. Στην περίπτωση που έχουμε χαμηλή ζήτηση, το αναμενόμενο κόστος θα ήταν $0Κ, αφού η εταιρεία θα χρησιμοποιούσε κάποιο τρίτο για την κατασκευή του έργου. ii. iii. Στην περίπτωση που έχουμε μέση ζήτηση, το αναμενόμενο κόστος θα ήταν $1Κ και πάλι θα επιλέγαμε κάποιο τρίτο για την κατασκευή του προϊόντος Στην περίπτωση που έχουμε υψηλή ζήτηση, το αναμενόμενο κόστος θα είναι $90Κ, και η ίδια η εταιρεία θα αναλάμβανε την παραγωγή του προϊόντος. Ν. Περπινιάς 9