Σκοποί και Εργαλεία Το πρόγραμμα Κφπροσ 2015: Ζρευνα και Διάλογοσ για ζνα Βιϊςιμο Μζλλον είναι μια πρωτοβουλία οικοδόμθςθσ τθσ ειρινθσ που υποςτθρίηει και ςυμπλθρϊνει τθν επίςθμθ ειρθνευτικι διαδικαςία. Ο ςκοπόσ του Κφπροσ 2015 είναι να ςυνειςφζρει προσ ζνα πιο δθμιουργικό και εποικοδομθτικό δθμόςιο διάλογο για το μακροπρόκεςμο βιϊςιμο μζλλον τθσ Κφπρου, και προσ τθ γεφφρωςθ του χάςματοσ μεταξφ τθσ κοινισ γνϊμθσ και τθσ ειρθνευτικισ διαδικαςίασ. Οι μζκοδοι και εργαλεία του Κφπροσ 2015 περιλαμβάνουν Ζρευνα και Διάλογο: Ζρευνα για δράςθ, που παράγει, όχι απλά ακαδθμαϊκι βιβλιογραφία, αλλά κυρίωσ υλοποιιςιμεσ προτάςεισ πολιτικισ Διάλογο ςυμμετοχικό, που με ςεβαςμό περιλαμβάνει όλεσ τισ ςχολζσ ςκζψθσ εντόσ τθσ κάκε κοινότθτασ και που πραγματοποιείται μεταξφ και εντόσ των δφο κοινοτιτων.
Διαπιςτϊςεισ & Επιδιϊξεισ Το πρόγραμμα διαπιςτϊνει ότι θ παροφςα ειρθνευτικι διαδικαςία λαμβάνει χϊρα ςε περιβάλλον ςυνεχιηόμενθσ ζλλειψθσ εμπιςτοςφνθσ μεταξφ Ελλθνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων και ςυνεχιηόμενθσ αποςταςιοποίθςθσ τθσ κοινισ γνϊμθσ, εντόσ και των δφο κοινοτιτων, από τθν πολιτικι διαδικαςία Ταυτόχρονα το πρόγραμμα κεωρεί ότι για να είναι βιϊςιμθ θ οποιαδιποτε ςυνολικι διευκζτθςθ του κυπριακοφ, κα πρζπει να τυγχάνει αποδοχισ από τθν πλειοψθφία των Ελλθνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, όχι μόνο για ςκοποφσ ζγκριςθσ τθσ αλλά και για ςκοποφσ μακροπρόκεςμθσ και διαχρονικισ εφαρμογισ τθσ. Ωσ πρόγραμμα, επιδιϊκουμε να ςυνειςφζρουμε, μζςω των μεκόδων και εργαλείων μασ, ςτο να φζρουμε τθν κοινι γνϊμθ πιο κοντά ςτθν ειρθνευτικι διαδικαςία και τθν ειρθνευτικι διαδικαςία πιο κοντά ςτθν κοινι γνϊμθ.
Υλοποίθςθ Το Κφπροσ 2015 ξεκίνθςε τον Μάιο του 2009 Υλοποιείται ςε ςυνεργαςία με τον Διεκνι Μθ-Κυβερνθτικό Οργανιςμό Interpeace. Υποςτθρίηεται από: Το Πρόγραμμα Δράςθ για Συνεργαςία και Εμπιςτοςφνθ (ACT) του Προγράμματοσ Ανάπτυξθσ των Ηνωμζνων Εκνϊν (UNDP) ςτθν Κφπρο Τθν Αντιπροςωπεία τθσ Ευρωπαϊκισ Επιτροπισ ςτθν Κφπρο. Η Ομάδα του Κφπροσ 2015 αποτελείται από Ελλθνοκφπριουσ και Τουρκοκφπριουσ που εργάηονται παράλλθλα, και ςε ςυντονιςμό, εντόσ τθσ κάκε κοινότθτασ. Οι ςκοποί, μζκοδοι και πθγζσ χρθματοδότθςθσ του προγράμματοσ ζχουν εξεταςτεί και εγκρικεί από τθν Κυπριακι Δθμοκρατία.
Γιατί Κφπροσ 2015 ; Διότι το πρόγραμμα δραςτθριοποιείται ςτο παρόν με το βλζμμα ςτραμμζνο προσ το μζλλον. Το πρόγραμμα ςτοχεφει ςτθν παραγωγι προτάςεων πολιτικισ με ορίηοντα το χρονικό διάςτθμα μζχρι τα επόμενα 5 χρόνια, μζχρι το ζτοσ 2015.
ΜΕΗ ΜΕΟΣ Α: Υποκείμενεσ Αντιλιψεισ ΜΕΟΣ Β: Ειρθνευτικι Διαδικαςία και Μελλοντικό Δθμοψιφιςμα ΜΕΟΣ Γ: Αςφάλεια και Εγγυιςεισ ΜΕΟΣ Δ: Ρεριουςιακό και Εδαφικό ΜΕΟΣ Ε: Διακυβζρνθςθ
ΡΟΦΙΛ ΕΕΥΝΑΣ Μζγεκοσ Δείγματοσ: 1,000 Ελλθνοκφπριοι και 1,000 Τουρκοκφπριοι Δειγματολθπτικι Διαδικαςία: Πολυςταδιακι Διαςτρωματικι Δειγματολθψία Μζκοδοσ Συλλογισ Δεδομζνων: Συνεντεφξεισ πρόςωπο με πρόςωπο βάςει δομθμζνου ερωτθματολογίου ςτισ οικίεσ των ερωτθκζντων και ςτθ μθτρικι τουσ γλϊςςα Ρερίοδοσ Συλλογισ Δεδομζνων: 06 Οκτωβρίου 06 Νοεμβρίου 2009 Εποπτεία Ρρογράμματοσ: Αχμζτ Σοηζν, Σπφροσ Χρίςτου Συντονιςμόσ Ζρευνασ: Αλζξανδροσ Λόρδοσ, Ζρολ Καϊμάκ Ανάλυςθ Δεδομζνων: Χρίςτοσ Αναςταςιάδθσ Ζρευνα Ρεδίου: Symmetron Market Research για τουσ Ελλθνοκυπρίουσ και KADEM Cyprus Social Research για τουσ Τουρκοκυπρίουσ
ΜΕΟΣ Α ΥΡΟΚΕΙΜΕΝΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ
Σε ποιο βακμό ςυμφωνείτε ι διαφωνείτε με τισ ακόλουκεσ δθλϊςεισ; (Ελλθνοκφπριοι) Διαφωνϊ απόλυτα Αναγνωρίηω ότι και οι δφο κοινότθτεσ ζχουν κάνει λάκθ ςτο παρελκόν 2 4 7% 38% 49% Το κυπριακό πρόβλθμα κα πρζπει να λυκεί ςτθ βάςθ ενόσ αμοιβαίωσ αποδεκτοφ ςυμβιβαςμοφ 7% 6% 13% 36% 39% Διαφωνϊ κάπωσ Ρροςπακϊ να βλζπω το κυπριακό πρόβλθμα και από τθ ςκοπιά των Ελλθνοκυπρίων και από τθ ςκοπιά των Τουρκοκυπρίων 8% 8% 36% 29% Δεν κα με ενοχλοφςε να ζχω Τουρκοκφπριουσ γείτονεσ 13% 23% Οφτε ςυμφωνϊ οφτε διαφωνϊ Ζχουμε πολλά κοινά με τουσ Τουρκοκφπριουσ 14% 31% 19% Δε χάνω το χρόνο μου ακοφγοντασ τα επιχειριματα των Τουρκοκυπρίων 22% 26% 17% Συμφωνϊ κάπωσ Το κυπριακό πρόβλθμα κα πρζπει να λυκεί με ζνοπλο αγϊνα 89% 5% 3 22 0% 40% 60% 80% 100% Συμφωνϊ απόλυτα Προοπτικζσ Συμφιλίωςθσ (Ελλθνοκφπριοι) Μια μεγάλθ πλειοψθφία των Ελλθνοκυπρίων αναγνωρίηει ότι το Κυπριακό κα πρζπει να λυκεί μζςω ενόσ αμοιβαίωσ αποδεχτοφ ςυμβιβαςμοφ. Μια μικρότερθ πλειοψθφία, δθλϊνει ότι δεν κα τουσ ενοχλοφςε να ζχουν Τουρκοκφπριουσ γείτονεσ. Τζλοσ, θ ςυντριπτικι πλειοψθφία των Ελλθνοκυπρίων αποςτρζφεται τθ χριςθ βίασ ωσ μζςο επίτευξθσ πολιτικϊν ςτόχων.
Σε ποιο βακμό ςυμφωνείτε ι διαφωνείτε με τισ ακόλουκεσ δθλϊςεισ; (Τουρκοκφπριοι) Διαφωνϊ απόλυτα Το κυπριακό πρόβλθμα κα πρζπει να λυκεί ςτθ βάςθ ενόσ αμοιβαίωσ αποδεκτοφ ςυμβιβαςμοφ 9% 21% 17% 38% Αναγνωρίηω ότι και οι δφο κοινότθτεσ ζχουν κάνει λάκθ ςτο παρελκόν 14% 12% 22% 23% Διαφωνϊ κάπωσ Ρροςπακϊ να βλζπω το κυπριακό πρόβλθμα και από τθ ςκοπιά των Τουρκοκυπρίων και από τθ ςκοπιά των Ελλθνοκυπρίων 16% 12% 23% 22% 28% Δε χάνω το χρόνο μου ακοφγοντασ τα επιχειριματα των Ελλθνοκυπρίων 26% 16% 22% 16% Οφτε ςυμφωνϊ οφτε διαφωνϊ Δεν κα με ενοχλοφςε να ζχω Ελλθνοκφπριουσ γείτονεσ 23% 28% 14% Ζχουμε πολλά κοινά με τουσ Ελλθνοκφπριουσ 32% 17% 12% Συμφωνϊ κάπωσ Το κυπριακό πρόβλθμα κα πρζπει να λυκεί με ζνοπλο αγϊνα 66% 9% 13% 8% 4 0% 40% 60% 80% 100% Συμφωνϊ απόλυτα Προοπτικζσ Συμφιλίωςθσ (Τουρκοκφπριοι) Η πλειοψθφία των Τουρκοκυπρίων πιςτεφει ότι το Κυπριακό πρόβλθμα κα πρζπει να λυκεί ςτθ βάςθ ενόσ αμοιβαίωσ αποδεκτοφ ςυμβιβαςμοφ. Παρά ταφτα, οι απόψεισ ςχετικά με τθν προοπτικι ςυνφπαρξθσ με τουσ Ελλθνοκυπρίουσ ςτο πλαίςιο τθσ κακθμερινότθτασ διίςτανται. Η χρθςιμοποίθςθ βίασ ωσ μζςο επίτευξθσ πολιτικϊν ςτόχων απορρίπτεται από τθν πλειοψθφία των Τουρκοκυπρίων.
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 Ηλικία 18-34 Ηλικία 35-54 Ηλικία 55+ 0.7 0.6 0.4 Το Κυπριακό πρζπει να λυκεί με ζνοπλο αγϊνα 4.8 4.6 4.2 Ρροοπτικζσ Συμφιλίωςθσ κατά Ηλικία 6.6 5.2 (Ελλθνοκφπριοι) 6.9 5.7 4.7 4.7 Δεν χάνω τον χρόνο Ζχουμε πολλά κοινά μου ακοφγοντασ με Τ/κ επιχειριματα Τ/κ 7.4 6.8 6.1 Δεν κα με πείραηε Βλζπω το Κυπριακό να ζχω Τ/κ γείτονεσ από τθν οπτικι γωνία και των δυο κοινοτιτων 7.7 7.2 7.2 Το Κυπριακό πρζπει να λυκεί ςτθν βάςθ αμοιβαίωσ αποδεκτοφ ςυμβιβαςμοφ 8.4 8.2 8.0 Αναγνωρίηω ότι και οι δυο κοινότθτεσ ζχουν κάνει λάκθ ςτο παρελκόν Προοπτικζσ ςυμφιλίωςθσ κατά θλικία (Ελλθνοκφπριοι) Ανάμεςα ςτουσ Ελλθνοκφπριουσ, δεν υπάρχει ςθμαντικι θλικιακι διαφορά ωσ προσ τθν ετοιμότθτα για διάλογο και ςυμβιβαςμό, υπάρχει όμωσ ςθμαντικι διαφορά ωσ προσ τθν ετοιμότθτα για ςυνφπαρξθ και τθν αίςκθςθ κοινισ ταυτότθτασ με τουσ Τουρκοκφπριουσ: Οι νεαρότεροι Ελλθνοκφπριοι είναι ςαφϊσ πιο επιφυλακτικοί ωσ προσ τθν προοπτικι τθσ ςυμβίωςθσ με τθν Τουρκοκυπριακι κοινότθτα.
Ρροοπτικζσ Συμφιλίωςθσ κατά Ηλικία 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1.9 Ηλικία 18-34 Ηλικία 35-54 Ηλικία 55+ 1.8 1.9 Το Κυπριακό πρζπει να λυκεί με ζνοπλο αγϊνα 5.0 4.7 4.4 4.2 4.1 4.0 Δεν χάνω τον χρόνο Ζχουμε πολλά κοινά μου ακοφγοντασ με E/κ επιχειριματα E/κ (Τουρκοκφπριοι) 5.1 5.8 4.8 4.1 6.1 Δεν κα με πείραηε Βλζπω το Κυπριακό να ζχω E/κ γείτονεσ από τθν οπτικι γωνία και των δυο κοινοτιτων 6.6 6.4 5.5 5.3 Το Κυπριακό πρζπει να λυκεί ςτθν βάςθ αμοιβαίωσ αποδεκτοφ ςυμβιβαςμοφ 6.4 6.1 5.6 Αναγνωρίηω ότι και οι δυο κοινότθτεσ ζχουν κάνει λάκθ ςτο παρελκόν Προοπτικζσ ςυμφιλίωςθσ κατά θλικία (Τουρκοκφπριοι) Ανάμεςα ςτουσ Τουρκοκφπριουσ, δεν υπάρχει μεγάλθ θλικιακι διαφορά ωσ προσ τθν ετοιμότθτα για ςυνφπαρξθ και τθν αίςκθςθ κοινισ ταυτότθτασ, υπάρχει όμωσ ςθμαντικι θλικιακι διαφοροποίθςθ ωσ προσ τθν ετοιμότθτα για διάλογο και ςυμβιβαςμό: Οι άνω των 55 ετϊν Τουρκοκφπριοι τείνουν να μθν ενδιαφζρονται ςτον ίδιο βακμό για τθν εξεφρεςθ μιασ αμοιβαίωσ αποδεκτισ διευκζτθςθσ.
10 Μζςθ ςυμφωνία με τθ διλωςθ Ζχουμε πολλά κοινά με τουσ Τουρκοκφπριουσ / Ελλθνοκφπριουσ (Μάιοσ 2005 Νοζμβριοσ 2009) 9 8 Ελλθνοκφπριοι Τουρκοκφπριοι 7 6 6.0 5.4 5.7 6.0 5.5 5 4 3 5.2 4.4 4.9 5.2 4.1 2 1 0 Μάιοσ 2005 Απρίλθσ 2006 Φεβρουάριοσ 2007 Μάιοσ 2008 Νοζμβριοσ 2009 Διαχρονικι τάςθ ςτθν προςζγγιςθ / απομάκρυνςθ των δυο κοινοτιτων Διαχρονικά, οι Ελλθνοκφπριοι παρουςιάηουν ψθλότερο επίπεδο ςυμφωνίασ με τθν πρόταςθ «Ζχουμε πολλά κοινά με τθν άλλθ κοινότθτα». Συγκεκριμζνα, κατά το τελευταίο ζτοσ ςθμειϊκθκε ςθμαντικι επιδείνωςθ ςτθν Τουρκοκυπριακι κοινότθτα ωσ προσ τθν αίςκθςθ κοινισ ταυτότθτασ με τουσ Ελλθνοκφπριουσ.
Συμφωνία με τθ διλωςθ Το κυπριακό πρόβλθμα κα πρζπει να λυκεί ςτθ βάςθ ενόσ αμοιβαίωσ αποδεκτοφ ςυμβιβαςμοφ (Μάιοσ 2008 Νοζμβριοσ 2009): Ελλθνοκφπριοι Τουρκοκφπριοι Διαφωνϊ απόλυτα Νοζμβριοσ 2009 7 6 13% 36% 39% 6 21% 17% 38% Διαφωνϊ κάπωσ Οφτε ςυμφωνϊ οφτε διαφωνϊ Μάιοσ 2008 3 4 12% 55% 27% 5 7 19% 44% 25% Συμφωνϊ κάπωσ 0% 40% 60% 80% 100% 0% 40% 60% 80% 100% Συμφωνϊ απόλυτα Διαχρονικι τάςθ ςτθν ετοιμότθτα για ςυμβιβαςμό Τόςο ςτθν Ελλθνοκυπριακι όςο και ςτθν Τουρκοκυπριακι κοινότθτα, παρουςιάηεται αυξανόμενθ πόλωςθ ωσ προσ τθν ετοιμότθτα για ςυμβιβαςμό, αφοφ κατά το τελευταίο ζτοσ ζχουν κερδίςει ζδαφοσ τόςο αυτοί που υποςτθρίηουν τον ςυμβιβαςμό όςο και αυτοί που αντιτίκενται ςε αυτόν.
Σε ποιο βακμό ςυμφωνείτε ι διαφωνείτε με κάκε μια από τισ ακόλουκεσ δθλϊςεισ ςχετικά με τθν εκνικι και πολιτιςτικι ταυτότθτα; Ελλθνοκφπριοι Τουρκοκφπριοι Θεωρϊ ότι ζχω ελλθνικζσ πολιτιςτικζσ ρίηεσ 32 6 21% 67% Θεωρϊ ότι ζχω τουρκικζσ πολιτιςτικζσ ρίηεσ 3 8 13% 21% 56% Θεωρϊ τθν Ελλάδα Μθτζρα Ρατρίδα 21% 16% 35% Θεωρϊ τθν Τουρκία Μθτζρα Ρατρίδα 7 6 13% 16% 59% 0% 40% 60% 80% 100% 0% 40% 60% 80% 100% Διαφωνϊ απόλυτα Διαφωνϊ κάπωσ Οφτε ςυμφωνϊ οφτε διαφωνϊ Συμφωνϊ κάπωσ Συμφωνϊ απόλυτα Εκνικι και Πολιτιςτικι Ταυτότθτα Οι Ελλθνοκφπριοι εξακολουκοφν ακόμα να ταυτίηονται ζντονα με τισ Ελλθνικζσ πολιτιςτικζσ τουσ ρίηεσ, αλλά πολλοί από αυτοφσ ζχουν πια εγκαταλείψει τθν αντίλθψθ τθσ Ελλάδασ ωσ μθτζρασ πατρίδασ. Οι Τουρκοκφπριοι παραμζνουν ακόμα προςκολλθμζνοι ςτθν αντίλθψθ τθσ Τουρκίασ ωσ μθτζρασ πατρίδασ, ςτον ίδιο βακμό που αναγνωρίηουν ότι ζχουν τουρκικζσ πολιτιςτικζσ ρίηεσ.
Θεωρϊ τον εαυτό μου: 70% 60% 50% 40% 0% - 1% Μόνο Ζλλθνα και κακόλου Κφπριο Ελλθνοκφπριοι 5% Κυρίωσ Ζλλθνα αλλά και λίγο Κφπριο 45% Ζλλθνα και Κφπριο ςτον ίδιο βακμό 29% Κυρίωσ Κφπριο αλλά και λίγο Ζλλθνα 19% Μόνο Κφπριο και κακόλου Ζλλθνα 70% 60% 50% 40% 0% Τουρκοκφπριοι 9% 11% 62% 13% 5% Μόνο Τοφρκο και κακόλου Κφπριο Κυρίωσ Τοφρκο αλλά και λίγο Κφπριο Τοφρκο και Κφπριο ςτον ίδιο βακμό Κυρίωσ Κφπριο αλλά και λίγο Τοφρκο Μόνο Κφπριο και κακόλου Τοφρκο Διαχείριςθ Αντικρουόμενων Ταυτοτιτων Οι Ελλθνοκφπριοι είναι εξίςου διαμοιραςμζνοι ςε αυτοφσ που κεωροφν τουσ εαυτοφσ τουσ περιςςότερο Κφπριουσ παρά Ζλλθνεσ και ςε αυτοφσ που κεωροφν τουσ εαυτοφσ τουσ Ζλλθνεσ και Κφπριουσ ςτον ίδιο βακμό ενϊ λίγοι είναι αυτοί που κεωροφν τουσ εαυτοφσ τουσ περιςςότερο Ζλλθνεσ παρά Κυπρίουσ. Οι Τουρκοκφπριοι παρουςιάηουν μια πιο ομοιόμορφθ εικόνα, με μια ςαφι πλειοψθφία να κεωροφν τουσ εαυτοφσ τουσ Κφπριουσ και Τοφρκουσ ςτον ίδιο βακμό, και περίπου ίςεσ μειοψθφίεσ να κεωροφν τουσ εαυτοφσ τουσ, από τθ μια, περιςςότερο Κφπριουσ παρά Τοφρκουσ, και από τθν άλλθ, περιςςότερο Τοφρκουσ παρά Κφπριουσ.
Σθμαντικζσ αξίεσ τισ οποίεσ τα παιδιά μποροφν να ενκαρρφνονται να μακαίνουν ςτο ςπίτι 70% 60% Ελλθνοκφπριοι Τουρκοκφπριοι 59% 56% 64% 61% 50% 40% 39% 39% 45% 49% 26% 25% 29% 6% 23% 19% 0% Υπακοι Φανταςία και Δθμιουργικότθτα Να μθν είναι εγωιςτζσ Αποφαςιςτικότθτα και επιμονι Θρθςκευτικι πίςτθ Ανεξαρτθςία Ανεκτικότθτα και ςεβαςμόσ για τουσ άλλουσ Αίςκθμα Υπευκυνότθτασ Αξίεσ με τισ οποίεσ οι Κφπριοι ταυτίηονται Στο ερϊτθμα του ποιεσ αξίεσ κα δίδαςκαν ςτα παιδιά τουσ, Ελλθνοκφπριοι και Τουρκοκφπριοι ςυμφωνοφν: Υψθλι προτεραιότθτα δίνεται ςτθν καλλιζργεια αιςκιματοσ υπευκυνότθτασ, ανεξαρτθςίασ, και τθσ μάκθςθσ τθσ ανεκτικότθτασ και του ςεβαςμοφ για τουσ άλλουσ. Σε αντίκεςθ, και οι δφο κοινότθτεσ τοποκετοφν χαμθλι προτεραιότθτα ςτθν καλλιζργεια φανταςίασ και δθμιουργικότθτασ και ςτο να μάκουν να μθν είναι εγωιςτζσ.
Ρολιτικι Τοποκζτθςθ 50% 45% Ελλθνοκφπριοι Τουρκοκφπριοι 43% 40% 35% 25% 25% 22% 28% 5% 0% 12% 9% 17% 5% 5% 7% 4% 4% Άκρα Αριςτερά Αριςτερά Κεντροαριςτερά Κζντρο Κεντροδεξιά Δεξιά Άκρα Δεξιά Δεξιά ι Αριςτερά; Οι Ελλθνοκφπριοι δείχνουν προσ το παρόν μια μικρι τάςθ προσ τθ δεξιά με ζνα ςυγκριτικά αδφνατο κζντρο. Οι Τουρκοκφπριοι τείνουν να ςυγκεντρϊνονται ςτο κζντρο, ενϊ τόςο θ αριςτερά όςο και θ δεξιά είναι αδφναμθ.
Ρόςο πολφ εμπιςτεφεςτε τον κάκε ζνα από τουσ ακόλουκουσ κεςμοφσ; (Ελλθνοκφπριοι) Τα δικαςτιρια 12% 14% 32% 31% 12% Κακόλου Τθν εκκλθςία 19% 22% 22% 23% Λίγο Τθν κυβζρνθςθ 19% 27% 24% Μζτρια Τισ ζνοπλεσ δυνάμεισ 16% 28% 24% 12% Τθν αςτυνομία 17% 21% 32% 22% 8% Αρκετά Τα πολιτικά κόμματα 28% 26% 33% 3 Απόλυτα 0% 40% 60% 80% 100% Εμπιςτοςφνθ ςτουσ Θεςμοφσ (Ελλθνοκφπριοι) Οι Ελλθνοκφπριοι δείχνουν μζτριο με υψθλό επίπεδο εμπιςτοςφνθσ ςτα Δικαςτιρια και τθν Εκκλθςία, μζτριο επίπεδο εμπιςτοςφνθσ ςτθν Κυβζρνθςθ και το Στρατό, και χαμθλό επίπεδο εμπιςτοςφνθσ ςτα Πολιτικά Κόμματα και τθν Αςτυνομία.
Ρόςο πολφ εμπιςτεφεςτε τον κάκε ζνα από τουσ ακόλουκουσ κεςμοφσ; (Τουρκοκφπριοι) Τισ ζνοπλεσ δυνάμεισ 7% 4% 13% 47% Κακόλου Τθν αςτυνομία 12% 5% 21% 29% 33% Λίγο Τα δικαςτιρια 11% 8% 25% 29% 28% Μζτρια Τθν κυβζρνθςθ 23% 13% 23% 22% Αρκετά Τισ κρθςκευτικζσ αρχζσ 29% 22% 17% Τα πολιτικά κόμματα 35% 19% 26% 11% 9% Απόλυτα 0% 40% 60% 80% 100% Εμπιςτοςφνθ ςτουσ Θεςμοφσ (Τουρκοκφπριοι) Οι Τουρκοκφπριοι δείχνουν υψθλό επίπεδο εμπιςτοςφνθσ ςτο Στρατό, μζτριο επίπεδο εμπιςτοςφνθσ ςτθν Κυβζρνθςθ, τα Δικαςτιρια και τθν Αςτυνομία, χαμθλό προσ μζτριο επίπεδο εμπιςτοςφνθσ ςτισ Θρθςκευτικζσ αρχζσ, και χαμθλό επίπεδο εμπιςτοςφνθσ ςτα Πολιτικά Κόμματα.
Ριο ςυγκεκριμζνα, ςε ποιο βακμό εμπιςτεφεςτε τουσ χειριςμοφσ ςε ότι αφορά το κυπριακό πρόβλθμα των πιο κάτω κεςμϊν ι ατόμων οι οποίοι είναι με διαφορετικοφσ τρόπουσ αναμειγμζνοι ςτθ διαπραγματευτικι διαδικαςία; (Ελλθνοκφπριοι) Του Ελλθνοκφπριου θγζτθ Δθμιτρθ Χριςτόφια 12% 16% 21% Κακόλου Τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ 12% 19% 35% 27% 8% Τθσ Ελλθνικισ κυβζρνθςθσ 21% 24% 31% 19% 6% Λίγο Των Ηνωμζνων Εκνϊν 31% 27% 29% 11% 2 Μζτρια Του Τουρκοκφπριου θγζτθ Μεχμζτ Αλί Ταλάτ 76% 14% 7% 2 Τθσ Βρετανικισ κυβζρνθςθσ 81% 13% 5% Αρκετά Τθσ Τουρκικισ κυβζρνθςθσ 91% 7% 3 Απόλυτα 0% 40% 60% 80% 100% Εμπιςτοςφνθ ςε άτομα και κεςμοφσ που εμπλζκονται ςτθν ειρθνευτικι διαδικαςία (Ελλθνοκφπριοι) Σε ςχζςθ με τθν Ειρθνευτικι Διαδικαςία, οι Ελλθνοκφπριοι κατ αρχιν εμπιςτεφονται τον ίδιο τον θγζτθ τουσ, Δθμιτρθ Χριςτόφια, κακϊσ επίςθσ και τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ, αλλά πρζπει να ςθμειωκεί ότι ακόμα και για αυτοφσ τουσ παράγοντεσ υπάρχει ζνασ ςθμαντικόσ βακμόσ αμφιςβιτθςθσ. Σε αντίκεςθ, οι Ελλθνοκφπριοι δεν εμπιςτεφονται κακόλου τισ κυβερνιςεισ του Ηνωμζνου Βαςιλείου και τθσ Τουρκίασ.
Ριο ςυγκεκριμζνα, ςε ποιο βακμό εμπιςτεφεςτε τουσ χειριςμοφσ ςε ότι αφορά το κυπριακό πρόβλθμα των πιο κάτω κεςμϊν ι ατόμων οι οποίοι είναι με διαφορετικοφσ τρόπουσ αναμειγμζνοι ςτθ διαπραγματευτικι διαδικαςία; (Τουρκοκφπριοι) Τθσ Τουρκικισ κυβζρνθςθσ 13% 19% 23% 36% Κακόλου Του Τουρκοκφπριου θγζτθ Μεχμζτ Αλί Ταλάτ 27% 14% 28% 19% 12% Τθσ Ευρωπαϊκισ ζνωςθσ 35% 27% 16% 7% Λίγο Των Ηνωμζνων Εκνϊν 37% 16% 31% 11% 5% Μζτρια Τθσ Βρετανικισ κυβζρνθςθσ 53% 19% 11% 3 Τθσ Ελλθνικισ κυβζρνθςθσ 59% 17% 7% 2 Αρκετά Του Ελλθνοκφπριου θγζτθ Δθμιτρθ Χριςτόφια 61% 14% 17% 6% 2 Απόλυτα 0% 40% 60% 80% 100% Εμπιςτοςφνθ ςε άτομα και κεςμοφσ που εμπλζκονται ςτθν ειρθνευτικι διαδικαςία (Τουρκοκφπριοι) Σε ςχζςθ με τθν Ειρθνευτικι Διαδικαςία, οι Τουρκοκφπριοι κατ αρχιν εμπιςτεφονται τθν κυβζρνθςθ τθσ Τουρκίασ, και ςε μικρότερο βακμό τον θγζτθ τουσ Μεχμζτ Αλί Ταλάτ. Η Ευρωπαϊκι Ζνωςθ ζρχεται τρίτθ, παρόλο που ςε αυτι τθν περίπτωςθ οι Τουρκοκφπριοι κατά το ιμιςυ εκφράηουν αμφιςβιτθςθ.
ΜΕΟΣ Β Η ΕΙΗΝΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ Η ΡΟΟΡΤΙΚΗ ΕΝΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ
Επίπεδο επικυμίασ & ελπίδασ ότι θ διαπραγματευτικι διαδικαςία κα επιφζρει αποτζλεςμα 80% 70% 60% 50% 40% 0% 17% 14% Ελλθνοκφπριοι 69% Επικυμία 34% 24% Τουρκοκφπριοι 42% Χαμθλι Ανάμικτθ 70% 60% 50% 40% 0% 61% 58% 24% 26% 16% Ελλθνοκφπριοι Ελπίδα Τουρκοκφπριοι Ψθλι Υπάρχει επικυμία & ελπίδα ότι πράγματι θ Ειρθνευτικι Διαδικαςία κα ζχει αποτζλεςμα; Η πλειοψθφία τθσ Ελλθνοκυπριακισ κοινότθτασ κα ικελε να δει τθν ειρθνευτικι διαδικαςία να ολοκλθρϊνεται επιτυχϊσ και να καταλιγει ςε μια ςυνολικι Λφςθ του Κυπριακοφ, ενϊ και οι Τουρκοκφπριοι τείνουν να αςπάηονται τον ίδιο ςτόχο. Σε αντίκεςθ, οι πλειοψθφίεσ και των δφο κοινοτιτων ζχουν χαμθλζσ προςδοκίεσ ότι θ ειρθνευτικι διαδικαςία κα πετφχει πράγματι να καταλιξει ςε μια ςυνολικι Λφςθ του Κυπριακοφ.
Επικυμία ότι θ διαπραγματευτικι διαδικαςία κα επιφζρει αποτζλεςμα (Ιανουάριοσ 2009 Νοζμβριοσ 2009) 80% 70% 60% 50% 40% 0% 22% Ελλθνοκφπριοι 59% 17% 14% Ιανουάριοσ 2009 Νοζμβριοσ 2009 69% Χαμθλι Ανάμικτθ 70% 60% 50% 40% 0% 22% 16% 62% Τουρκοκφπριοι 34% 24% 42% Ψθλι Ιανουάριοσ 2009 Νοζμβριοσ 2009 Διαχρονικι τάςθ των δυο κοινοτιτων ςτθν επικυμία για λφςθ Ανάμεςα ςτουσ Ελλθνοκφπριουσ, ζχει ςθμειωκεί ςθμαντικι αφξθςθ ςτθν επικυμία για λφςθ εντόσ του τελευταίου ζτουσ. Τθν ίδια ϊρα όμωσ, ζχει ςθμειωκεί ςθμαντικι μείωςθ ςτθν επικυμία για λφςθ ανάμεςα ςτουσ Τουρκοκυπρίουσ.
Πςο αφορά το γενικό πλαίςιο μιασ Συνολικισ Λφςθσ, και λαμβάνοντασ υπόψθ το κακζνα από τα ακόλουκα εναλλακτικά μοντζλα λφςθσ, πόςο αποδεκτά ι μθ αποδεκτά, ωσ αρχι, κεωρείτε το κακζνα από τα παρακάτω μοντζλα λφςθσ; (Ελλθνοκφπριοι) Εντελϊσ απαράδεκτθ Ζνα ενιαίο κράτοσ και κεντρικι κυβζρνθςθ για όλθ τθν Κφπρο 11% 12% 16% 27% 35% Μια Διηωνικι Δικοινοτικι Ομοςπονδία 28% 31% 23% 11% 8% Ανεκτι εάν είναι αναγκαία Τθ ςυνζχιςθ τθσ παροφςασ κατάςταςθσ 63% 21% 9% 3 3 Ικανοποιθτικι γενικά Μια Συνομοςπονδία δφο κυρίαρχων κρατϊν 71% 7% 2 Ρολφ επικυμθτι Δφο ξεχωριςτά και διεκνϊσ αναγνωριςμζνα κράτθ 80% 8% 5% 4 4 0% 40% 60% 80% 100% Απόλυτα απαραίτθτθ Αξιολόγθςθ των Εναλλακτικϊν Μοντζλων Λφςθσ (Ελλθνοκφπριοι) Οι Ελλθνοκφπριοι κα προτιμοφςαν ωσ ιδανικι λφςθ ζνα ενιαίο κράτοσ αλλά είναι τθν ίδια ϊρα πρόκυμοι να ανεχκοφν ωσ αναγκαία μια λφςθ διηωνικισ δικοινοτικισ Ομοςπονδίασ. Σε αντίκεςθ, οι Ελλθνοκφπριοι απορρίπτουν ςαφϊσ τα δφο κράτθ, τθ ςυνομοςπονδία ι τθ ςυνζχιςθ τθσ παροφςασ κατάςταςθσ.
Πςο αφορά το γενικό πλαίςιο μιασ Συνολικισ Λφςθσ, και λαμβάνοντασ υπόψθ το κακζνα από τα ακόλουκα εναλλακτικά μοντζλα λφςθσ, πόςο αποδεκτά ι μθ αποδεκτά, ωσ αρχι, κεωρείτε το κακζνα από τα παρακάτω μοντζλα λφςθσ; (Τουρκοκφπριοι) Εντελϊσ απαράδεκτθ Δφο ξεχωριςτά και διεκνϊσ αναγνωριςμζνα κράτθ 12% 17% 23% 14% 34% Μια Διηωνικι Δικοινοτικι Ομοςπονδία 16% 26% 22% 12% 23% Ανεκτι εάν είναι αναγκαία Τθ ςυνζχιςθ τθσ παροφςασ κατάςταςθσ 25% 26% 13% Ικανοποιθτικι γενικά Μια Συνομοςπονδία δφο κυρίαρχων κρατϊν 25% 28% 23% 12% 12% Ρολφ επικυμθτι Ζνα ενιαίο κράτοσ και κεντρικι κυβζρνθςθ για όλθ τθν Κφπρο 42% 22% 19% 7% 0% 40% 60% 80% 100% Απόλυτα απαραίτθτθ Αξιολόγθςθ των Εναλλακτικϊν Μοντζλων Λφςθσ (Τουρκοκφπριοι) Οι Τουρκοκφπριοι κα προτιμοφςαν ωσ ιδανικι τθ λφςθ δφο κρατϊν αλλά είναι πρόκυμοι να ανεχκοφν ωσ αναγκαία μια λφςθ διηωνικισ δικοινοτικισ Ομοςπονδίασ. Άλλα μοντζλα λφςθσ για το μζλλον (ςυνομοςπονδία, ςυνζχιςθ τθσ παροφςασ κατάςταςθσ, ενιαίο κράτοσ) λαμβάνουν χαμθλότερα επίπεδα υποςτιριξθσ, χωρίσ όμωσ να απορρίπτονται εξ ολοκλιρου.
10 9 8 Ελλθνοκφπριοι Μέζη αποδοτή ηης Δικοινοηικής Διζωνικής Ομοζπονδίας (Φεβροσάριος 2007 Νοέμβριος 2009) Τουρκοκφπριοι 7 6 5 4 3 5.8 4.2 4.9 4.9 4.1 4.0 5.0 3.5 2 1 0 Φεβρουάριοσ 2007 Μάιοσ 2008 Ιανουάριοσ 2009 Νοζμβριοσ 2009 Διαχρονικι τάςθ ςτον βακμό αποδοχισ τθσ Ομοςπονδίασ Ανάμεςα ςτουσ Τουρκοκυπρίουσ, υπιρξε κατά τα τελευταία χρόνια μια τάςθ μείωςθσ ςτον βακμό αποδοχισ τθσ Ομοςπονδίασ με μόνθ εξαίρεςθ το τελευταίο ζτοσ όπου ζχει αρχίςει να ςθμειϊνεται αφξθςθ, ζνα φαινόμενο που χριηει προςεκτικισ ερμθνείασ. Ανάμεςα ςτουσ Ελλθνοκφπριουσ, είχε ςθμειωκεί μια ςθμαντικι αφξθςθ ςτον βακμό αποδοχισ τθσ Ομοςπονδίασ αμζςωσ μετά τισ Προεδρικζσ Εκλογζσ του 2008, ζκτοτε όμωσ ο βακμόσ αποδοχισ τθσ Ομοςπονδίασ παρουςιάηει μειωτικι τάςθ.
Βακμόσ αποδοχισ των αρχϊν οι οποίεσ ςυμφωνικθκαν από τουσ δφο θγζτεσ για τθ Συνολικι Λφςθ του κυπριακοφ προβλιματοσ 28% 28% 25% 21% 19% 24% Διαφωνϊ απόλυτα Διαφωνϊ κάπωσ 13% Αβζβαιοσ Συμφωνϊ κάπωσ 5% Συμφωνϊ απόλυτα 0% Ελλθνοκφπριοι Τουρκοκφπριοι Ζχει γίνει αποδεκτό από το ευρφτερο κοινό το ςυμφωνθμζνο Πλαίςιο Λφςθσ; Όςον αφορά τθ βάςθ των διαπραγματεφςεων που ζχει ςυμφωνθκεί μεταξφ των δφο θγετϊν δθλαδι ότι θ λφςθ κα πρζπει να βαςίηεται ςε Διηωνικι Δικοινοτικι Ομοςπονδία με πολιτικι ιςότθτα, όπωσ ορίηεται από ςχετικά ψθφίςματα του Συμβουλίου Αςφαλείασ των Ηνωμζνων Εκνϊν, με δφο ςυνιςτϊςεσ πολιτείεσ που κα ζχουν ιςότιμο κακεςτϊσ, και με μία διεκνι προςωπικότθτα, κυριαρχία και ικαγζνεια και οι δφο κοινότθτεσ εκφράηουν αμφικυμία χωρίσ όμωσ να το απορρίπτουν. Η αμφιςβιτθςθ είναι κάπωσ ιςχυρότερθ ςτθν Ελλθνοκυπριακι κοινότθτα, ενϊ και ςτισ δφο κοινότθτεσ θ μζτρια υποςτιριξθ του πλαιςίου λφςθσ είναι πιο ςυχνι κατάςταςθ από τθν πλιρθ υποςτιριξθ.
Ρόςο αποδεκτά ι μθ αποδεκτά κεωρείτε το κάκε ζνα από τα ακόλουκα ςτοιχεία των ςυμφωνιϊν; (Ελλθνοκφπριοι) Μια κυριαρχία 13% 69% Μια ικαγζνεια 14% 17% 69% Αντιτίκεμαι Μια διεκνισ προςωπικότθτα 65% Ρολιτικι ιςότθτα όπωσ ορίηεται από το Συμβοφλιο Αςφαλείασ των Ηνωμζνων Εκνϊν 33% 35% 32% Ομοςπονδιακι κυβζρνθςθ 42% 28% 31% Αβζβαιοσ Δικοινοτικότθτα 46% 35% Διηωνικότθτα 50% 31% 19% Ελλθνοκυπριακι Ρολιτεία και Τουρκοκυπριακι Ρολιτεία με ιςότιμο κακεςτϊσ 60% 25% Υποςτθρίηω 0% 40% 60% 80% 100% Αποδοχι ςυγκεκριμζνων ςτοιχείων του ςυμφωνθκζντοσ πλαιςίου (Ελλθνοκφπριοι) Οι Ελλθνοκφπριοι βλζπουν ευνοϊκά τισ αρχζσ τθσ μίασ κυριαρχίασ, μίασ ικαγζνειασ και μίασ διεκνοφσ προςωπικότθτασ, είναι αμφίκυμοι όςο αφορά τθν πολιτικι ιςότθτα, τθν δικοινοτικότθτα και τθν προοπτικι ότι κα υπάρχει ομοςπονδιακι κυβζρνθςθ, ενϊ αμφιςβθτοφν ζντονα τθν αρχι τθσ διηωνικότθτασ και τθν προοπτικι ότι κα υπάρχει Ελλθνοκυπριακι και Τουρκοκυπριακι ςυνιςτϊςα πολιτεία με ιςότιμο κακεςτϊσ.
Ρόςο αποδεκτά ι μθ αποδεκτά κεωρείτε το κάκε ζνα από τα ακόλουκα ςτοιχεία των ςυμφωνιϊν; (Τουρκοκφπριοι) Διηωνικότθτα 29% 51% Δικοινοτικότθτα 21% 49% Αντιτίκεμαι Ρολιτικι ιςότθτα όπωσ ορίηεται από το Συμβοφλιο Αςφαλείασ των Ηνωμζνων Εκνϊν Ελλθνοκυπριακι Ρολιτεία και Τουρκοκυπριακι Ρολιτεία με ιςότιμο κακεςτϊσ Ομοςπονδιακι κυβζρνθςθ 21% 26% 33% 35% 49% 44% 32% Αβζβαιοσ Μια διεκνισ προςωπικότθτα 38% 25% 37% Μια ικαγζνεια 41% 23% 36% Μια κυριαρχία 43% 25% 32% Υποςτθρίηω 0% 40% 60% 80% 100% Αποδοχι ςυγκεκριμζνων ςτοιχείων του ςυμφωνθκζντοσ πλαιςίου (Τουρκοκφπριοι) Όςο για τουσ Τουρκοκφπριουσ, υποςτθρίηουν τισ αρχζσ τθσ διηωνικότθτασ, δικοινοτικότθτασ, και πολιτικισ ιςότθτασ, κακϊσ επίςθσ και τθν προοπτικι ότι κα υπάρχει Τουρκοκυπριακι και Ελλθνοκυπριακι ςυνιςτϊςα πολιτεία με ιςότιμο κακεςτϊσ. Τθν ίδια ϊρα, είναι αμφίκυμοι αναφορικά με τθν προοπτικι φπαρξθσ ομοςπονδιακισ κυβζρνθςθσ και τθν αρχι τθσ μίασ διεκνοφσ προςωπικότθτασ, και τζλοσ είναι κάπωσ αρνθτικοί απζναντι ςτισ αρχζσ τθσ μίασ ικαγζνειασ και μίασ κυριαρχίασ.
Μζςθ αποδοχι τθσ βάςθσ διαπραγμάτευςθσ κατά κόμμα 10 ΑΚΕΛ ΔΗΣΥ (Ελλθνοκφπριοι) 9 8 ΔΗΚΟ ΕΔΕΚ 7.7 7.9 7.9 7 6 5.8 5.9 5.6 6.9 7.1 6.9 7.2 7.3 7.3 7.3 7.0 6.9 5 4 3 2 4.5 4.5 4.3 4.5 3.6 3.8 4.1 3.5 3.6 3.3 3.4 4.7 4.4 4.7 4.3 3.9 4.3 3.6 3.5 2.8 2.5 1 0 Συνολικό Ρλαίςιο Διηωνικότθτα Δικοινοτικότθτα Ρολιτικι Ιςότθτα Ομοςπονδιακι Κυβζρνθςθ Δυο Συνιςτϊςεσ Ρολιτείεσ Μία Διεκνι Ρροςωπικότθτα Μία Κυριαρχία Μία Ικαγζνεια Αποδοχι τθσ βάςθσ διαπραγμάτευςθσ κατά κόμμα (Ελλθνοκφπριοι) Ανάμεςα ςτα Ελλθνοκυπριακά κόμματα, το ΑΚΕΛ παρουςιάηει ςαφϊσ ψθλότερθ αποδοχι τθσ ςυμφωνθμζνθσ βάςθσ διαπραγμάτευςθσ, ςε ςφγκριςθ με τα υπόλοιπα κόμματα τα οποία παρουςιάηονται επιφυλακτικά ςε περίπου τον ίδιο βακμό.
Μζςθ αποδοχι τθσ βάςθσ διαπραγμάτευςθσ κατά κόμμα 10 9 8 7 6 5 4 3 CTP DP 6.4 6.2 4.8 3.9 UBP TDP 8.1 8.1 7.1 6.7 6.8 6.4 6.3 6.4 6.1 5.9 5.7 5.4 (Τουρκοκφπριοι) 7.8 7.8 6.6 5.7 5.8 5.3 4.4 4.3 6.5 6.6 6.3 6.4 5.9 5.5 4.3 4.4 4.3 4.2 3.9 4.1 2 1 0 Συνολικό Ρλαίςιο Διηωνικότθτα Δικοινοτικότθτα Ρολιτικι Ιςότθτα Ομοςπονδιακι Κυβζρνθςθ Δυο Συνιςτϊςεσ Ρολιτείεσ Μία Διεκνι Ρροςωπικότθτα Μία Κυριαρχία Μία Ικαγζνεια Αποδοχι τθσ βάςθσ διαπραγμάτευςθσ κατά κόμμα (Τουρκοκφπριοι) Ανάμεςα ςτα Τουρκοκυπριακά κόμματα, το TDP παρουςιάηεται ωσ το πλζον κετικό απζναντι ςτθν ςυμφωνθμζνθ βάςθ διαπραγμάτευςθσ, τα UBP και DP ωσ εξ ίςου αρνθτικά, ενϊ το CTP βρίςκεται ςτον ενδιάμεςο χϊρο αυτϊν των δυο αντίκετων καταςτάςεων. Το DP παρουςιάηει μια ιδιομορφία, εφ όςον οι υποςτθρικτζσ του φαίνονται να αποδζχονται με άνεςθ τθν ορολογία τθσ διηωνικότθτασ και δικοινοτικότθτασ, ενϊ απορρίπτουν τα υπόλοιπα ςτοιχεία τθσ ςυμφωνθμζνθσ βάςθσ.
Κατά τθ γνϊμθ ςασ ποια είναι τα ηθτιματα ςτα οποία πρζπει να δοκεί υψθλότερθ προτεραιότθτα ςτισ διαπραγματεφςεισ; 80% 72% 70% 60% Ελλθνοκφπριοι Τουρκοκφπριοι 51% 59% 71% 50% 40% 0% 9% 23% Στο ηιτθμα του Στον τρόπο που θ ποιεσ αρμοδιότθτεσ λφςθ κα επθρεάςει κα τεκοφν κάτω από τθν προςωπικι μασ ομοςπονδικαό κατάςταςθ επίπεδο και ποιεσ κάτω από πολιτειακό επίπεδο 39% 28% Στο ηιτθμα τθσ κυριαρχίασ 33% 34% Στο ηιτθμα τθσ Ρροεδρίασ 29% Στο εδαφικό και ςχετικά ηθτιματα επανεγκατάςταςθσ 42% Στο περιουςιακό 27% Στο ηιτθμα των εποίκων Στο ηιτθμα τθσ Αςφάλειασ και των Εγγυιςεων Προτεραιότθτεσ του ευρφτερου κοινοφ ωσ προσ τισ διαπραγματεφςεισ Φαίνεται ότι Ελλθνοκφπριοι και Τουρκοκφπριοι τείνουν να ιεραρχοφν με τον ίδιο τρόπο τουσ τομείσ ςτουσ οποίουσ κα πρζπει οι διαπραγματεφςεισ να δϊςουν προτεραιότθτα. Συγκεκριμζνα, και οι δφο κοινότθτεσ κεωροφν κατ αρχιν ωσ προτεραιότθτα το ηιτθμα τθσ αςφάλειασ και των εγγυιςεων, ακολοφκωσ το ηιτθμα του περιουςιακοφ και εδαφικοφ, και τζλοσ τα ςυνταγματικά ηθτιματα και τθν πτυχι τθσ διακυβζρνθςθσ. Ο μόνοσ τομζασ όπου θ προτεραιότθτα μεταξφ των δφο κοινοτιτων φαίνεται να διαφζρει ςθμαντικά, είναι το ηιτθμα των εποίκων, το οποίο κεωρείται προτεραιότθτα από τθν πλειοψθφία των Ελλθνοκυπρίων - ςυγκεκριμζνα είναι θ δεφτερθ προτεραιότθτα μετά τθν Αςφάλεια και τισ Εγγυιςεισ - αλλά κεωρείται προτεραιότθτα μόνο από το ζνα τζταρτο των Τουρκοκυπρίων.
Ψιφοσ ςε Ενδεχόμενο Μελλοντικό Δθμοψιφιςμα 50% 40% 0% 22% 12% 39% 8% Ελλθνοκφπριοι 50% Σίγουρα ι ςχεδόν ςίγουρα κα ψιφιηα 'Πχι' Ρροσ το παρόν τείνω να ψθφίςω 'Πχι' παρόλο που μπορεί εκείνθ τθν ϊρα να αλλάξω προσ το 'Ναι' Ρροσ το παρόν είναι ίςεσ οι πικανότθτεσ να ψθφίςω είτε 'Ναι' είτε 'Πχι' Ρροσ το παρόν τείνω να ψθφίςω 'Ναι' παρόλο που μπορεί εκείνθ τθν ωρα να αλλάξω προσ το 'Πχι' Σίγουρα ι ςχεδόν ςίγουρα κα ψιφιηα 'Ναι' 40% 31% 27% Τουρκοκφπριοι 16% 16% 0% Σίγουρα ι ςχεδόν ςίγουρα κα ψιφιηα 'Πχι' Ρροσ το παρόν τείνω να ψθφίςω 'Πχι' παρόλο που μπορεί εκείνθ τθν ϊρα να αλλάξω προσ το 'Ναι' Ρροσ το παρόν είναι ίςεσ οι πικανότθτεσ να ψθφίςω είτε 'Ναι' είτε 'Πχι' Ρροσ το παρόν τείνω να ψθφίςω 'Ναι' παρόλο που μπορεί εκείνθ τθν ωρα να αλλάξω προσ το 'Πχι' Σίγουρα ι ςχεδόν ςίγουρα κα ψιφιηα 'Ναι' Τάςθ προσ το Ναι, ι τάςθ προσ το Όχι; Στο ερϊτθμα του τι κα ψιφιηαν ςε μελλοντικό δθμοψιφιςμα, υποκζτοντασ ότι οι διαπραγματεφςεισ μεταξφ των δφο θγετϊν καταλιγουν ςε ςυμφωνία και διαμορφϊνεται ζνα ςχζδιο λφςθσ, οι δφο κοινότθτεσ δείχνουν παρόμοιο προςανατολιςμό. Συγκεκριμζνα, το ζνα πζμπτο των Ελλθνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων προτίκενται να ψθφίςουν Ναι, το ζνα τζταρτο των Ελλθνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων προτίκενται να ψθφίςουν Όχι, ενϊ οι υπόλοιποι είναι αναποφάςιςτοι ψθφοφόροι οι οποίοι δεν ζχουν λάβει ακόμθ μια τελικι απόφαςθ, πολλοί από τουσ οποίουσ πικανόν να αναμζνουν να δουν πωσ κα διαμορφωκεί θ τελικι ςυμφωνία ι οι κζςεισ τθσ πολιτικισ θγεςίασ προτοφ αποφαςίςουν.
Ψιφοσ ςε ενδεχόμενο μελλοντικό δθμοψιφιςμα (Ιανουάριοσ 2009 Νοζμβριοσ 2009) Ελλθνοκφπριοι Τουρκοκφπριοι Σίγουρα ι ςχεδόν ςίγουρα κα ψιφιηα 'Πχι' Νοζμβριοσ 2009 22% 12% 39% 8% 31% 16% 27% 16% Ρροσ το παρόν τείνω να ψθφίςω 'Πχι' παρόλο που μπορεί εκείνθ τθν ϊρα να αλλάξω προσ το 'Ναι' Ρροσ το παρόν είναι ίςεσ οι πικανότθτεσ να ψθφίςω είτε 'Ναι' είτε 'Πχι' Ιανουάριοσ 2009 25% 9% 44% 4 19% 29% 8% 21% 11% Ρροσ το παρόν τείνω να ψθφίςω 'Ναι' παρόλο που μπορεί εκείνθ τθν ωρα να αλλάξω προσ το 'Πχι' 0% 40% 60% 80% 100% 0% 40% 60% 80% 100% Σίγουρα ι ςχεδόν ςίγουρα κα ψιφιηα 'Ναι' Διαχρονικι τάςθ ςτθν πρόκεςθ ψιφου ςε μελλοντικό δθμοψιφιςμα Ανάμεςα ςτουσ Ελλθνοκφπριουσ, δεν ζχει ςθμειωκεί ςθμαντικι διαφορά κατά το τελευταίο ζτοσ ςτθν πρόκεςθ ψιφου ςε μελλοντικό δθμοψιφιςμα. Σε αντίκεςθ, ανάμεςα ςτουσ Τουρκοκφπριουσ ζχει ςθμειωκεί ραγδαία επιδείνωςθ ςτθν πρόκεςθ ψιφου κατά το τελευταίο ζτοσ.
"Ψιφοσ ςε ενδεχόμενο μελλοντικό δθμοψιφιςμα", ςε ςχζςθ με "Ψιφο ςτισ τελευταίεσ βουλευτικζσ εκλογζσ" (Ελλθνοκφπριοι) Σίγουρα ι ςχεδόν ςίγουρα κα ψιφιηα 'Πχι' ΑΚΕΛ 12% 41% 26% ΔΗΣΥ 12% 39% 8% 24% Ρροσ το παρόν τείνω να ψθφίςω 'Πχι' παρόλο που μπορεί εκείνθ τθν ϊρα να αλλάξω προσ το 'Ναι' Ρροσ το παρόν είναι ίςεσ οι πικανότθτεσ είτε να ψθφίςω 'Ναι' είτε 'Πχι' ΕΔΕΚ 24% 11% 40% 13% 11% ΔΗΚΟ 32% 14% 44% 2 8% Ρροσ το παρόν τείνω να ψθφίςω 'Ναι' παρόλο που μπορεί εκείνθ τθν ϊρα να αλλάξω προσ το 'Οχι' Σίγουρα ι ςχεδόν ςίγουρα κα ψιφιηα 'Ναι' 0% 40% 60% 80% 100% Πρόκεςθ ψιφου ςε ενδεχόμενο μελλοντικό δθμοψιφιςμα κατά κόμμα (Ελλθνοκφπριοι) Στθν Ελλθνοκυπριακι κοινότθτα, τα πολιτικά κόμματα ιδθ δείχνουν ςαφείσ τάςεισ ωσ προσ το υπόδειγμα πρόκεςθσ ψιφου των υποςτθρικτϊν τουσ. Οι υποςτθρικτζσ του ΑΚΕΛ τείνουν περιςςότερο να δείξουν προτίμθςθ ςε ψιφο υπζρ του Ναι ςε μελλοντικό δθμοψιφιςμα, ακολουκοφν οι ψθφοφόροι του ΔΗΣΥ, ζπειτα τθσ ΕΔΕΚ, ενϊ οι υποςτθρικτζσ του ΔΗΚΟ τείνουν ςαφϊσ προσ μια αρνθτικι ψιφο ςε μελλοντικό δθμοψιφιςμα.
"Ψιφοσ ςε ενδεχόμενο μελλοντικό δθμοψιφιςμα", ςε ςχζςθ με "Ψιφο ςτισ τελευταίεσ βουλευτικζσ εκλογζσ" (Τουρκοκφπριοι) TDP 27% 23% 8% 42% Σίγουρα ι ςχεδόν ςίγουρα κα ψιφιηα 'Πχι' CTP 19% 22% 13% 37% Ρροσ το παρόν τείνω να ψθφίςω 'Πχι' παρόλο που μπορεί εκείνθ τθν ϊρα να αλλάξω προσ το 'Ναι' Ρροσ το παρόν είναι ίςεσ οι πικανότθτεσ είτε να ψθφίςω 'Ναι' είτε 'Πχι' DP UBP 33% 42% 27% 24% 6% 7% Ρροσ το παρόν τείνω να ψθφίςω 'Ναι' παρόλο που μπορεί εκείνθ τθν ϊρα να αλλάξω προσ το 'Οχι' Σίγουρα ι ςχεδόν ςίγουρα κα ψιφιηα 'Ναι' 0% 40% 60% 80% 100% Πρόκεςθ ψιφου ςε ενδεχόμενο μελλοντικό δθμοψιφιςμα κατά κόμμα (Τουρκοκφπριοι) Στθν Τουρκοκυπριακι κοινότθτα, υποςτθρικτζσ του CTP και TDP τείνουν να ψθφίςουν Ναι ςε μελλοντικό δθμοψιφιςμα, ενϊ υποςτθρικτζσ του UBP και DP τείνουν να ψθφίςουν Όχι. Σε κάκε περίπτωςθ, υπάρχει ςθμαντικόσ αρικμόσ προςϊπων ςε κάκε κόμμα που υποςτθρίηουν τθν εναλλακτικι άποψθ.
Ψιφοσ ςε ενδεχόμενο μελλοντικό δθμοψιφιςμα κατά θλικιακι ομάδα Ελλθνοκφπριοι Τουρκοκφπριοι 55+ 17% 11% 41% 8% 23% 55+ 34% 17% 27% 9% 14% 35-54 23% 11% 39% 9% 35-54 32% 24% 17% 18-34 27% 14% 39% 6% 14% 18-34 28% 11% 16% 0% 40% 60% 80% 100% 0% 40% 60% 80% 100% Σίγουρα Πχι Τείνω προσ Πχι Κςεσ πικανότθτεσ για Ναι ι Πχι Τείνω προσ Ναι Σίγουρα Ναι Πρόκεςθ ψιφου ςε ενδεχόμενο μελλοντικό δθμοψιφιςμα κατά θλικιακι ομάδα Ανάμεςα ςτουσ Ελλθνοκφπριουσ, υπάρχει ςαφισ τάςθ οι νεαρότεροι Ελλθνοκφπριοι να τοποκετοφνται πιο αρνθτικά ωσ προσ τθν ενδεχόμενθ ψιφο τουσ ςε μελλοντικό δθμοψιφιςμα. Αντικζτωσ, ανάμεςα ςτουσ Τουρκοκφπριουσ υπάρχει μια τάςθ, πιο ιπια όμωσ, να τοποκετοφνται αρνθτικά οι μεγαλφτεροι ςε θλικία Τουρκοκφπριοι.
ΜΕΟΣ Γ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ
Εάν επιτυγχανόταν μια τελικι ςυμφωνία για επίλυςθ του Κυπριακοφ, πόςο αποδεκτζσ ι μθ αποδεκτζσ κεωρείτε τθν κάκε μια από τισ ακόλουκεσ χϊρεσ ι διεκνείσ οργανιςμοφσ για να είναι εγγυθτζσ τθσ νζασ κατάςταςθσ ςτθν Κφπρο; (Ελλθνοκφπριοι) Τθν Ευρωπαϊκι Ζνωςθ 14% 66% Αντιτίκεμαι Το Συμβοφλιο Αςφαλείασ των Ηνωμζνων Εκνϊν 27% 26% 47% Τθν Ελλάδα 52% Αβζβαιοσ Το Ηνωμζνο Βαςίλειο 88% 9% 4% Υποςτθρίηω Τθν Τουρκία 98% 2 0% 40% 60% 80% 100% Αξιολογϊντασ πικανοφσ εγγυθτζσ (Ελλθνοκφπριοι) Στθν αξιολόγθςθ ενδεχόμενων εγγυθτϊν μιασ λφςθσ, οι Ελλθνοκφπριοι απορρίπτουν ζντονα το Ηνωμζνο Βαςίλειο και τθν Τουρκία, ενϊ τείνουν επίςθσ να απορρίπτουν και πικανό ρόλο τθσ Ελλάδασ. Σε αντίκεςθ, υπάρχει ανοχι ςε πικανό ρόλο του Συμβουλίου Αςφαλείασ των Ηνωμζνων Εκνϊν και ζντονθ υποςτιριξθ ςε πικανό ρόλο τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ.
Εάν επιτυγχανόταν μια τελικι ςυμφωνία για επίλυςθ του Κυπριακοφ, πόςο αποδεκτζσ ι μθ αποδεκτζσ κεωρείτε τθν κάκε μια από τισ ακόλουκεσ χϊρεσ ι διεκνείσ οργανιςμοφσ για να είναι εγγυθτζσ τθσ νζασ κατάςταςθσ ςτθν Κφπρο; (Τουρκοκφπριοι) Τθν Τουρκία 11% 79% Αντιτίκεμαι Το Συμβοφλιο Αςφαλείασ των Ηνωμζνων Εκνϊν 41% 29% Τθν Ευρωπαϊκι 'Ενωςθ 42% 31% 27% Αβζβαιοσ Τθν Ελλάδα 63% 17% Υποςτθρίηω Το Ηνωμζνο Βαςίλειο 62% 22% 16% 0% 40% 60% 80% 100% Αξιολογϊντασ πικανοφσ εγγυθτζσ (Τουρκοκφπριοι) Οι Τουρκοκφπριοι προτιμοφν ζντονα θ Τουρκία να ζχει ρόλο ςτθν εγγφθςθ μιασ λφςθσ αλλά αυτό δεν ιςχφει για τουσ άλλουσ δφο ιςτορικοφσ εγγυθτζσ, το Ηνωμζνο Βαςίλειο και τθν Ελλάδα. Όςον αφορά το Συμβοφλιο Αςφαλείασ των Ηνωμζνων Εκνϊν, οι Τουρκοκφπριοι φανερϊνουν αμφικυμία για πικανό του ρόλο, ενϊ θ ίδια αμφικυμία φανερϊνεται ςχετικά με πικανό ρόλο τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ.
Για το κάκε ζνα από τα πιο κάτω ςενάρια κινδφνου μετά τθν λφςθ, τι είδουσ ζξωκεν παρζμβαςθ για αποκατάςταςθ τθσ τάξθσ κα αποδεχόςαςταν; (Ελλθνοκφπριοι) 70% 60% 50% 51% 51% 53% 54% 49% 57% 51% 50% 53% 52% 40% 42% 41% 49% 45% 49% 39% 46% 45% 42% 46% 3% 2% 3% 3% 3% 2% 2% 3% 9% 6% 0% Σθμειϊνονται αδιζξοδα ςτθν λιψθ αποφάςεων τθσ Ομοςπονδιακισ Κυβζρνθςθσ Οι Ε/κ αποβάλλουν τουσ Τ/κ από τθν Ομοςπονδιακι Κυβζρνθςθ Τουρκία και Τ/κ αρνοφνται να επιςτρζψουν περιουςίεσ και εδάφθ όπωσ ςυμφωνικθκε Η Τουρκία δεν αποςφρει τα ςτρατεφματα τθσ όπωσ ςυμφωνικθκε Η Τουρκία κάνει κατάχρθςθ των επεμβατικϊν τθσ δικαιωμάτων και εμπλζκεται ςε εςωτερικά κζματα τθσ Κφπρου Η Ελλάδα κάνει κατάχρθςθ των επεμβατικϊν τθσ δικαιωμάτων και εμπλζκεται ςε εςωτερικά κζματα τθσ Κφπρου Οι ζποικοι από τθν Τουρκία δεν αποχωροφν όπωσ ςυμφωνικθκε Ελλάδα και Ε/κ επιτίκενται ςτρατιωτικά ςτουσ Τ/κ Τουρκία και Τ/κ επιτίκενται ςτρατιωτικά ςτουσ Ε/κ Τουρκία και Τ/κ επιχειροφν απόςχιςθ και δθμιουργία ξεχωριςτοφ κράτουσ ςτον βορρά www.ceps.eu Στρατιωτικι επζμβαςθ από Ελλάδα ι Τουρκία υπζρ τθσ πλευράσ που ζχει υποςτεί επίκεςθ Ρολιτικζσ - οικονομικζσ κυρϊςεισ από τθν ΕΕ εισ βάροσ τθσ πλευράσ που ζχει παραβιάςει τα ςυμφωνθκζντα Ειρθνευτικι παρζμβαςθ των Ηνωμζνων Εκνϊν Προτίμθςθ εγγυθτϊν ςε ςχζςθ με ςυγκεκριμζνα ςενάρια κινδφνου (Ελλθνοκφπριοι) Ανεξαρτιτωσ τθσ απειλισ, οι Ελλθνοκφπριοι απορρίπτουν τθν ςτρατιωτικι παρζμβαςθ από Ελλάδα υπζρ των Ελλθνοκυπρίων ι από Τουρκία υπζρ των Τουρκοκυπρίων. Αποδζχονται τόςο τθν παρζμβαςθ τθσ ΕΕ με πολιτικζσ και οικονομικζσ κυρϊςεισ, όςο και τθν ειρθνευτικι παρζμβαςθ των Η.Ε., ενϊ υπάρχει μια τάςθ να προτιμάται θ ΕΕ για περιπτϊςεισ όπου ςθμειϊνονται επιπλοκζσ ςτθν διακυβζρνθςθ, και τα Η.Ε. ςε περιπτϊςεισ όπου δεν τθροφνται οι όροι τθσ ςυνολικισ διευκζτθςθσ. Από: Λόρδοσ Α, Καϊμάκ Ε και Τότςι Ν (2009) «Η Ειρινθ του Λαοφ ςτθν Κφπρο», Βρυξζλλεσ: Κζντρο Ευρωπαϊκϊν Πολιτικϊν Μελετϊν
Για το κάκε ζνα από τα πιο κάτω ςενάρια κινδφνου μετά τθν λφςθ, τι είδουσ ζξωκεν παρζμβαςθ για αποκατάςταςθ τθσ τάξθσ κα αποδεχόςαςταν; (Τουρκοκφπριοι) 40% 35% 25% 35% 24% 28% 24% 28% 35% 21% 35% 31% 27% 24% 25% 26% 21% 22% 21% 25% 17% 35% 24% 19% 32% 29% 22% 23% 22% 21% 5% 0% Σθμειϊνονται αδιζξοδα ςτθν λιψθ αποφάςεων τθσ Ομοςπονδιακισ Κυβζρνθςθσ Οι Ε/κ αποβάλλουν τουσ Τ/κ από τθν Ομοςπονδιακι Κυβζρνθςθ Τουρκία και Τ/κ αρνοφνται να επιςτρζψουν περιουςίεσ και εδάφθ όπωσ ςυμφωνικθκε Η Τουρκία δεν αποςφρει τα ςτρατεφματα τθσ όπωσ ςυμφωνικθκε Η Τουρκία κάνει κατάχρθςθ των επεμβατικϊν τθσ δικαιωμάτων και εμπλζκεται ςε εςωτερικά κζματα τθσ Κφπρου Η Ελλάδα κάνει κατάχρθςθ των επεμβατικϊν τθσ δικαιωμάτων και εμπλζκεται ςε εςωτερικά κζματα τθσ Κφπρου Οι ζποικοι από τθν Τουρκία δεν αποχωροφν όπωσ ςυμφωνικθκε Ελλάδα και Ε/κ επιτίκενται ςτρατιωτικά ςτουσ Τ/κ Τουρκία και Τ/κ επιτίκενται ςτρατιωτικά ςτουσ Ε/κ Τουρκία και Τ/κ επιχειροφν απόςχιςθ και δθμιουργία ξεχωριςτοφ κράτουσ ςτον βορρά www.ceps.eu Στρατιωτικι επζμβαςθ από Ελλάδα ι Τουρκία υπζρ τθσ πλευράσ που ζχει υποςτεί επίκεςθ Ρολιτικζσ - οικονομικζσ κυρϊςεισ από τθν ΕΕ εισ βάροσ τθσ πλευράσ που ζχει παραβιάςει τα ςυμφωνθκζντα Ειρθνευτικι παρζμβαςθ των Ηνωμζνων Εκνϊν Προτίμθςθ εγγυθτϊν ςε ςχζςθ με ςυγκεκριμζνα ςενάρια κινδφνου (Τουρκοκφπριοι) Οι Τουρκοκφπριοι προτιμοφν τθν παρζμβαςθ Ελλάδασ ι Τουρκίασ μόνο ςε περιπτϊςεισ όπου υφίςταται ςτρατιωτικι απειλι. Κατά τα άλλα, και ςε περιπτϊςεισ όπου θ απειλι αφορά ενδεχόμενθ δυςλειτουργία του κράτουσ ι τθν μθ-υλοποίθςθ των ςυμφωνθκζντων, τείνουν να προκρίνουν τθν παρζμβαςθ τθσ ΕΕ και όχι τθν ςτρατιωτικι επζμβαςθ Ελλάδασ ι Τουρκίασ. Από: Λόρδοσ Α, Καϊμάκ Ε και Τότςι Ν (2009) «Η Ειρινθ του Λαοφ ςτθν Κφπρο», Βρυξζλλεσ: Κζντρο Ευρωπαϊκϊν Πολιτικϊν Μελετϊν
Ρόςο αποδεκτζσ ι μθ αποδεκτζσ κεωρείτε τθν κάκε μια από τισ ακόλουκεσ επιλογζσ; (Ελλθνοκφπριοι) Πλα τα Ελλθνικά και Τουρκικά ςτρατεφματα να αποχωριςουν αμζςωσ μετά τθν επίτευξθ λφςθσ 4 4 16% 74% Εντελϊσ απαράδεκτο Ελλθνικά και Τουρκικά ςτρατεφματα να παραμείνουν για περίοδο τριϊν χρόνων μετά τθν επίτευξθ λφςθσ 58% 26% 11% 3 Ανεκτό εάν είναι αναγκαίο Ελλθνικά και Τουρκικά ςτρατεφματα να παραμείνουν για περίοδο επτά χρόνων μετά τθν επίτευξθ λφςθσ 86% 3 Ικανοποιθτικό γενικά Ελλθνικά και Τουρκικά ςτρατεφματα να παραμείνουν ζωσ ότου θ Τουρκία γίνει μζλοσ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ 87% 9% 3 Ρολφ επικυμθτό Ελλθνικά και Τουρκικά ςτρατεφματα να παραμείνουν μόνιμα μετά τθν επίτευξθ λφςθσ 94% 4 Απόλυτα απαραίτθτο 0% 40% 60% 80% 100% Χρονοδιαγράμματα για αποχϊρθςθ ςτρατευμάτων (Ελλθνοκφπριοι) Οι Ελλθνοκφπριοι απορρίπτουν κάκε πρόταςθ που προνοεί κακυςτζρθςθ ςτθν αποχϊρθςθ των Τουρκικϊν και Ελλθνικϊν ςτρατευμάτων ενϊ ςε αντίκεςθ, κεωροφν τθν άμεςθ αποχϊρθςθ όλων των Τουρκικϊν και Ελλθνικϊν ςτρατευμάτων απολφτωσ αναγκαία. Εντοφτοισ, τα επίπεδα απόρριψθσ είναι χαμθλότερα όταν προτείνεται μια ςφντομθ μεταβατικι περίοδοσ.
Ρόςο αποδεκτζσ ι μθ αποδεκτζσ κεωρείτε τθν κάκε μια από τισ ακόλουκεσ επιλογζσ; (Τουρκοκφπριοι) Ελλθνικά και Τουρκικά ςτρατεφματα να παραμείνουν μόνιμα μετά τθν επίτευξθ λφςθσ 34% 19% 14% 9% 24% Εντελϊσ απαράδεκτο Ελλθνικά και Τουρκικά ςτρατεφματα να παραμείνουν για περίοδο τριϊν χρόνων μετά τθν επίτευξθ λφςθσ 35% 31% 7% 7% Ανεκτό εάν είναι αναγκαίο Ελλθνικά και Τουρκικά ςτρατεφματα να παραμείνουν για περίοδο επτά χρόνων μετά τθν επίτευξθ λφςθσ 40% 29% 19% 7% 6% Ικανοποιθτικό γενικά Ελλθνικά και Τουρκικά ςτρατεφματα να παραμείνουν ζωσ ότου θ Τουρκία γίνει μζλοσ τθσ Ευρωπαϊκισ Ζνωςθσ 40% 25% 9% 8% Ρολφ επικυμθτό Πλα τα Ελλθνικά και Τουρκικά ςτρατεφματα να αποχωριςουν αμζςωσ μετά τθν επίτευξθ λφςθσ 46% 14% 11% 11% Απόλυτα απαραίτθτο 0% 40% 60% 80% 100% Χρονοδιαγράμματα για αποχϊρθςθ ςτρατευμάτων (Τουρκοκφπριοι) Σε αντίκεςθ, οι Τουρκοκφπριοι, φαίνονται πρόκυμοι να ανεχτοφν διάφορα μοντζλα ςτο κζμα τθσ αποχϊρθςθσ ςτρατευμάτων, παρόλο που κατ ακρίβεια όλεσ οι προτεινόμενεσ επιλογζσ είναι αμφιλεγόμενεσ ςε ζνα ι άλλο τμιμα τθσ Τουρκοκυπριακισ κοινότθτασ. Φαίνεται να μθν υπάρχει κάποια προςζγγιςθ ςε αυτό το πρόβλθμα, που να προνοεί ςυμμετρικι παρουςία ι αποχϊρθςθ των Τουρκικϊν και Ελλθνικϊν Στρατευμάτων, θ οποία ταυτοχρόνωσ κα ικανοποιοφςε τθν πλειοψθφία των Τουρκοκυπρίων.
ΜΕΟΣ Δ ΕΔΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΡΕΙΟΥΣΙΑΚΟ
Για τθν κάκε μια από τισ ακόλουκεσ κατθγορίεσ περιουςίασ, ποια είδθ διευκζτθςθσ κα ιςαςταν πρόκυμοσ/θ να δεχκείτε; (Ελλθνοκφπριοι) Άδεια χωράφια 78% 8% 12% Τζτοιεσ περιουςίεσ ςίγουρα να επιςτραφοφν ςτουσ αρχικοφσ ιδιοκτιτεσ Αγροτικι γθ 77% 9% 13% Ρροτιμθτζο να επιςτραφοφν ςτουσ αρχικοφσ ιδιοκτιτεσ Σπίτια και Κατοικίεσ 76% 11% 12% Ανοικτόσ και ςτισ δφο εναλλακτικζσ λφςεισ Ακίνθτα εμπορικισ χριςθσ, όπωσ εργοςτάςια, καταςτιματα ι γραφεία Ρεριουςίεσ ςτισ οποίεσ ζχουν κτιςτεί κτιρια δθμόςιασ χριςθσ 32% 65% 9% 43% 11% 5% Ρροτιμθτζο να παραμείνουν ςτουσ ςθμερινοφσ χριςτεσ 0% 40% 60% 80% 100% Σίγουρα να παραμείνουν ςτουσ ςθμερινοφσ χριςτεσ Αποκατάςταςθ ι Αποηθμίωςθ; (Ελλθνοκφπριοι) Ωσ τάςθ, περίπου το 80% των Ελλθνοκυπρίων δίνουν προτεραιότθτα ςτουσ αρχικοφσ ιδιοκτιτεσ, περίπου το είναι ανοιχτοί και ςτουσ δφο τφπουσ λφςθσ, ενϊ δεν υπάρχει ςχεδόν κανείσ που να δείχνει προτίμθςθ όπωσ περιουςίεσ αποδοκοφν ςτουσ ςθμερινοφσ χριςτεσ. Πζρα από αυτι τθ τάςθ, παρατθροφνται κάποιεσ διαφοροποιιςεισ ςτθ βάςθ του τφπου περιουςίασ. Συγκεκριμζνα, οι Ελλθνοκφπριοι είναι πρόκυμοι να δείξουν ςυγκριτικά περιςςότερθ ευελιξία (δθλαδι, πικανι αποδοχι όπωσ θ προτεραιότθτα να δοκεί ςτουσ ςθμερινοφσ χριςτεσ) ςε περιπτϊςεισ όπου ζχουν χτιςτεί δθμόςιεσ υπθρεςίεσ και ςε περιπτϊςεισ που περιουςίεσ χρθςιμοποιοφνται για εμπορικοφσ ςκοποφσ ι βιομθχανικι παραγωγι.
Για τθν κάκε μια από τισ ακόλουκεσ κατθγορίεσ περιουςίασ, ποια είδθ διευκζτθςθσ κα ιςαςταν πρόκυμοσ/θ να δεχκείτε; (Τουρκοκφπριοι) Άδεια χωράφια 17% 19% 23% 14% 28% Τζτοιεσ περιουςίεσ ςίγουρα να επιςτραφοφν ςτουσ αρχικοφσ ιδιοκτιτεσ Σπίτια και Κατοικίεσ 14% 13% 22% 32% Ρροτιμθτζο να επιςτραφοφν ςτουσ αρχικοφσ ιδιοκτιτεσ Αγροτικι γθ 12% 14% 25% 17% 32% Ανοικτόσ και ςτισ δφο εναλλακτικζσ λφςεισ Ακίνθτα εμπορικισ χριςθσ όπωσ, εργοςτάςια, καταςτιματα ι γραφεία Ρεριουςίεσ ςτισ οποίεσ ζχουν κτιςτεί κτιρια δθμόςιασ χριςθσ 11% 11% 24% 24% 19% 19% 32% Ρροτιμθτζο να παραμείνουν ςτουσ ςθμερινοφσ χριςτεσ 0% 40% 60% 80% 100% Σίγουρα να παραμείνουν ςτουσ ςθμερινοφσ χριςτεσ Αποκατάςταςθ ι Αποηθμίωςθ; (Τουρκοκφπριοι) Ωσ τάςθ, το 50% περίπου των Τουρκοκυπρίων προτιμά οι ςθμερινοί χριςτεσ να ζχουν προτεραιότθτα ςε περιουςίεσ που επθρεάηονται, το 25% περίπου είναι ανοιχτό και ςτουσ δφο τφπουσ λφςθσ, ενϊ το 25% περίπου προτιμά να δοκεί προτεραιότθτα ςτουσ αρχικοφσ ιδιοκτιτεσ. Πζρα από αυτι τθν τάςθ, παρατθροφνται κάποιεσ διαφοροποιιςεισ ςτθ βάςθ του τφπου περιουςίασ. Συγκεκριμζνα, οι Τουρκοκφπριοι είναι πρόκυμοι να δείξουν ςχετικά περιςςότερθ ευελιξία (δθλαδι, πικανι αποδοχι όπωσ θ προτεραιότθτα δοκεί ςτουσ αρχικοφσ ιδιοκτιτεσ) ςε περιπτϊςεισ ςτισ οποίεσ θ γθ είναι άδεια ι αχρθςιμοποίθτθ.
Ζχετε ζντονεσ αναμνιςεισ, άμεςεσ ι ζμμεςεσ, από τθ ηωι ςασ ςτθν περιοχι που κατοικοφςατε πριν από τα γεγονότα του 1974; 70% 60% Ελλθνοκφπριοι Τουρκοκφπριοι 61% 50% 40% 33% 12% 2% 19% 4% 0% Πχι, δεν είχα γεννθκεί ι ιμουν πολφ μικρόσ / ι και οι γονείσ δεν μου ζχουν μιλιςει πολφ για εκείνον τον καιρό Μόνο ζμμεςα, δεν είχα γεννθκεί ι ιμουν πολφ μικρόσ / ι αλλά οι γονείσ μου, μου ζχουν μιλιςει εκτενϊσ για τθ ηωι ςτο ςπίτι που είχαν πριν από τα γεγονότα του 1974 Λίγο: ζχω μόνο αςαφείσ και αόριςτεσ αναμνιςεισ από τθν εκεί παιδικι μου θλικία Μζτρια: ζχω κάποιεσ αναμνιςεισ από τθ ηωι μου εκεί αλλά φαίνονται τϊρα πολφ απόμακρεσ Ναι, ζχω ζντονεσ αναμνιςεισ από τθ ηωι ςτο ςπίτι που είχα πριν από τα γεγονότα του 1974 H ηωι πριν : Ιςχφσ των Αναμνιςεων Οι Ελλθνοκφπριοι εκτοπιςμζνοι, δθλϊνουν ότι ζχουν ιςχυρζσ αναμνιςεισ από τθ ηωι ςτο αρχικό τουσ ςπίτι. Ακόμθ και ςτισ περιπτϊςεισ όςων ιταν πολφ μικροί για να ζχουν άμεςεσ αναμνιςεισ, ζχουν φροντίςει οι γονείσ να καλφψουν το χάςμα μιλϊντασ εκτενϊσ ςτα παιδιά τουσ για τθ ηωι πριν το 1974. Σε αντίκεςθ, λίγοι Τουρκοκφπριοι διατθροφν ιςχυρζσ αναμνιςεισ από τθ ηωι ςτο αρχικό τουσ ςπίτι, ενϊ οι Τουρκοκφπριοι γονείσ δεν μιλοφν κατά κανόνα ςτα παιδιά τουσ για τθ ηωι πριν.
Στο βακμό που ζχετε αναμνιςεισ ι αναπαραςτάςεισ από τθ ηωι ςασ ςτθν περιοχι που κατοικοφςατε πριν από τα γεγονότα του 1974, κα λζγατε ότι οι μνιμεσ αυτζσ είναι κετικζσ ι αρνθτικζσ; 100% 90% 93% 80% 70% Αρνθτικζσ 60% 50% 40% 35% 41% Οφτε κετικζσ οφτε αρνθτικζσ 24% 0% 1% 5% Θετικζσ Ελλθνοκφπριοι Τουρκοκφπριοι Η ηωι πριν : Ποιότθτα Αναμνιςεων Ανάμεςα ςτουσ Ελλθνοκυπρίουσ, οι αναμνιςεισ από τθ ηωι ςτο αρχικό ςπίτι δθλϊνονται ωσ αδιαμφιςβιτθτα κετικζσ, ενϊ ανάμεςα ςτουσ Τουρκοκυπρίουσ διαφορετικζσ ομάδεσ αναφζρουν ότι ζχουν κετικζσ, ανάμικτεσ ι αρνθτικζσ μνιμεσ από τθ ηωι ςτο αρχικό τουσ ςπίτι.
70% 60% 50% 40% 0% Θα επιςτρζφατε ςτθν κατοικία που είχατε πριν τα γεγονότα του 1974 για να ηιςετε εκεί αν επιςτρεφόταν υπό Ελλθνοκυπριακι διοίκθςθ; (Ελλθνοκφπριοι) 9% 7% Σίγουρα όχι Μάλλον όχι Δεν ξζρω αν κα επζςτρεφα Μάλλον ναι Σίγουρα ναι 59% 70% 60% 50% 40% 0% Θα επιςτρζφατε ςτθν κατοικία που είχατε πριν τα γεγονότα του 1974 για να ηιςετε εκεί αν επιςτρεφόταν υπό Τουρκοκυπριακι διοίκθςθ; (Ελλθνοκφπριοι) 64% 9% 11% 7% Σίγουρα όχι Μάλλον όχι Δεν ξζρω αν κα επζςτρεφα Μαλλον ναι Σίγουρα ναι Προκυμία Ελλθνοκυπρίων να επιςτρζψουν Οι Ελλθνοκφπριοι εκτοπιςμζνοι επιδεικνφουν μεγάλθ προκυμία να επιςτρζψουν ςτο αρχικό τουσ ςπίτι, νοουμζνου ότι αυτό επιςτρζφεται υπό Ελλθνοκυπριακι διοίκθςθ. Σε αντίκεςθ, θ πλειοψθφία των εκτοπιςμζνων Ελλθνοκυπρίων δθλϊνει ότι δεν κα ενδιαφερόταν να επιςτρζψει ςτο αρχικό τουσ ςπίτι, αν επιςτρεφόταν υπό Τουρκοκυπριακι διοίκθςθ.
Τι κα επιλζγατε για τθν περιουςία ςασ αν επιςτρεφόταν υπό Ε/κ διοίκθςθ; (Ελλθνοκφπριοι) Θα τθν αξιοποιοφςα ωσ πρϊτθ κατοικία 22% 22% 41% Σίγουρα Πχι Θα τθν αξιοποιοφςα ωσ εξοχικι κατοικία 24% 17% 34% 24% Θα δεχόμουν ανταλλαγι με περιουςία αντίςτοιχθσ αξίασ αλλοφ 52% 12% Μάλλον Πχι Θα εγκακιςτοφςα επιχείρθςθ 52% 16% 14% Θα δεχόμουν αποηθμίωςθ ςε μετρθτά 53% 19% 14% Μάλλον Ναι Θα τθν ενοικίαηα 52% 24% 7% Θα δεχόμουν αποηθμίωςθ ςε μορφι εγγυθμζνων κυβερνθτικϊν ομολόγων 76% 4% 5% Σίγουρα Ναι 0% 40% 60% 80% 100% Ιεράρχθςθ επιλογϊν για επιςτροφι υπό Ε/κ διοίκθςθ (Ελλθνοκφπριοι) Σε περίπτωςθ επιςτροφισ υπό Ελλθνοκυπριακι διοίκθςθ, το 55% των εκτοπιςμζνων Ελλθνοκφπριων δθλϊνει ζτοιμο να αξιοποιιςει προςωπικά τθν περιουςία του, είτε ωσ πρϊτθ είτε ωσ εξοχικι κατοικία, ενϊ επιλογζσ οικονομικισ αξιοποίθςθσ (ενοικίαςθ, ςτιςιμο επιχείρθςθσ) γίνονται αποδεκτζσ από το των εκτοπιςμζνων.
Τι κα επιλζγατε για τθν περιουςία ςασ αν επιςτρεφόταν υπό T/κ διοίκθςθ; (Ελλθνοκφπριοι) Θα δεχόμουν ανταλλαγι με περιουςία αντίςτοιχθσ αξίασ αλλοφ 34% 9% 21% 36% Σίγουρα Πχι Θα δεχόμουν αποηθμίωςθ ςε μετρθτά 35% 13% 23% 29% Θα τθν ενοικίαηα 52% 8% 29% 11% Μάλλον Πχι Θα τθν αξιοποιοφςα ωσ εξοχικι κατοικία 60% 14% 6% Θα δεχόμουν αποηθμίωςθ ςε μορφι εγγυθμζνων κυβερνθτικϊν ομολόγων 62% 17% 12% Μάλλον Ναι Θα τθν αξιοποιοφςα ωσ πρϊτθ κατοικία 79% 4% 6% Θα εγκακιςτοφςα επιχείρθςθ 81% 14% 3 3 Σίγουρα Ναι 0% 40% 60% 80% 100% Ιεράρχθςθ επιλογϊν για επιςτροφι υπό T/κ διοίκθςθ (Ελλθνοκφπριοι) Σε αντίκεςθ, ςε περίπτωςθ επιςτροφισ υπό Τουρκοκυπριακι διοίκθςθ οι επιλογζσ που κυριαρχοφν ανάμεςα ςτουσ Ελλθνοκφπριουσ εκτοπιςμζνουσ είναι θ ανταλλαγι με περιουςίεσ αντίςτοιχθσ αξίασ, θ αποηθμίωςθ ςε μετρθτά, και ςε μικρότερο βακμό θ ενοικίαςθ. Το ζνα τζταρτο περίπου των εκτοπιςμζνων Ελλθνοκφπριων δθλϊνουν ότι κα αξιοποιοφςαν τθν περιουςία τουσ ωσ εξοχικι κατοικία, ενϊ μόλισ το δείχνει να ενδιαφζρεται για αξιοποίθςθ τθσ περιουςίασ τουσ ωσ μόνιμθ κατοικία.
Τι κα επιλζγατε για τθν περιουςία ςασ αν επιςτρεφόταν υπό E/κ διοίκθςθ; (Τουρκοκφπριοι) Θα δεχόμουν ανταλλαγι με περιουςία αντίςτοιχθσ αξίασ αλλοφ 16% 13% 44% 27% Σίγουρα Πχι Θα δεχόμουν αποηθμίωςθ ςε μορφι εγγυθμζνων κυβερνθτικϊν ομολόγων 21% 22% 41% 17% Θα δεχόμουν αποηθμίωςθ ςε μετρθτά 23% 46% 16% Μάλλον Πχι Θα τθν ενοικίαηα 19% 50% 14% Θα τθν αξιοποιοφςα ωσ εξοχικι κατοικία 34% 38% 9% Μάλλον Ναι Θα εγκακιςτοφςα επιχείρθςθ 31% 27% 35% 8% Θα τθν αξιοποιοφςα ωσ πρϊτθ κατοικία 50% 26% 19% 5% Σίγουρα Ναι 0% 40% 60% 80% 100% Ιεράρχθςθ επιλογϊν για επιςτροφι υπό Ε/κ διοίκθςθ (Τουρκοκφπριοι) Στθν περίπτωςθ των Τουρκοκυπρίων και ςτο ενδεχόμενο επιςτροφισ περιουςιϊν τουσ υπό Ε/κ διοίκθςθ, οι επιλογζσ που κυριαρχοφν είναι θ ανταλλαγι ι θ αποηθμίωςθ, ενϊ ςχεδόν οι μιςοί αναφζρουν ότι κα τθν αξιοποιοφςαν ωσ εξοχικι κατοικία, και το 25% περίπου ότι κα τθν αξιοποιοφςαν ωσ πρϊτθ κατοικία.
ΜΕΟΣ Ε ΔΙΑΚΥΒΕΝΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
Σχετικά με τθν εκλογι τθσ Ρροεδρίασ του νζου Ομοςπονδιακοφ Κράτουσ, πόςο αποδεκτι ι μθ αποδεκτι κεωρείτε τθν κάκε μια από τισ ακόλουκεσ προςεγγίςεισ; (Ελλθνοκφπριοι) Η Ρροεδρία να εκλζγεται απευκείασ από το λαό 5% 16% 75% Εντελϊσ απαράδεκτο Ανεκτό εάν είναι αναγκαίο Ο λαόσ να εκλζγει τα πολιτικά κόμματα που κα είναι ςτθν Ομοςπονδιακι Γερουςία, και ακολοφκωσ οι εκπρόςωποι αυτϊν των κομμάτων ςτθ Γερουςία να εκλζγουν τθν Ρροεδρία 49% 9% 4 Ικανοποιθτικό γενικά Ρολφ επικυμθτό Ο λαόσ να ψθφίηει εκλζκτορεσ, όπου ο κάκε εκλζκτορασ κα εκπροςωπεί ςυγκεκριμζνο υποψιφιο, και μετά οι εκλζκτορεσ να ςυνεδριάηουν για να ψθφίςουν επίςθμα τθν Ρροεδρία 68% 17% 11% 3 Απόλυτα απαραίτθτο 0% 40% 60% 80% 100% Εκλζγοντασ τθν εκτελεςτικι εξουςία τθσ Ομοςπονδιακισ κυβζρνθςθσ (Ελλθνοκφπριοι) Οι Ελλθνοκφπριοι πιςτεφουν ζντονα ότι θ εκτελεςτικι εξουςία κα πρζπει να εκλζγεται απευκείασ από το λαό, και αντιτίκενται ςε εναλλακτικά ςυςτιματα ζμμεςθσ εκλογισ τθσ εκτελεςτικισ εξουςίασ, όπωσ διαμζςου τθσ Ομοςπονδιακισ γερουςίασ ι κατόπιν εκλογισ ςϊματοσ εκλεκτόρων.
Σχετικά με τθν εκλογι τθσ Ρροεδρίασ του Νζου Ομοςπονδιακοφ Κράτουσ, πόςο αποδεκτι ι μθ αποδεκτι κεωρείτε τθν κάκε μια από τισ ακόλουκεσ προςεγγίςεισ; (Τουρκοκφπριοι) Η Ρροεδρία να εκλζγεται απευκείασ από το λαό 11% 16% 22% 35% Εντελϊσ απαράδεκτο Ανεκτό εάν είναι αναγκαίο Ο λαόσ να εκλζγει τα πολιτικά κόμματα που κα είναι ςτθν Ομοςπονδιακι Γερουςία, και ακολοφκωσ οι εκπρόςωποι αυτϊν των κομμάτων ςτθ Γερουςία να εκλζγουν τθν Ρροεδρία 21% 28% 27% 13% 11% Ικανοποιθτικό γενικά Ρολφ επικυμθτό Ο λαόσ να ψθφίηει εκλζκτορεσ, όπου ο κάκε εκλζκτορασ κα εκπροςωπεί ςυγκεκριμζνο υποψιφιο, και μετά οι εκλζκτορεσ να ςυνεδριάηουν για να ψθφίςουν επίςθμα τθν Ρροεδρία 24% 29% 25% 12% 9% Απόλυτα απαραίτθτο 0% 40% 60% 80% 100% Εκλζγοντασ τθν εκτελεςτικι εξουςία τθσ Ομοςπονδιακισ κυβζρνθςθσ (Τουρκοκφπριοι) Οι Τουρκοκφπριοι επίςθσ τείνουν να προτιμοφν τθν άμεςθ εκλογι τθσ εκτελεςτικισ εξουςίασ, αλλά παραμζνουν ανοιχτοί ςτο ενδεχόμενο ενόσ ςυςτιματοσ ζμμεςθσ εκλογισ τθσ εκτελεςτικισ εξουςίασ, όπωσ διαμζςου τθσ Ομοςπονδιακισ γερουςίασ ι κατόπιν εκλογισ ςϊματοσ εκλεκτόρων.
Ρόςο αποδεκτό ι μθ κεωρείτε εςείσ το κακζνα από τα παρακάτω μοντζλα Ρροεδρίασ; (Ελλθνοκφπριοι) Ζνα Ρροεδρικό Συμβοφλιο ςτο οποίο Ελλθνοκφπριοι και Τουρκοκφπριοι κα λειτουργοφν ςυλλογικά 38% 33% 8% 2 Εντελϊσ απαράδεκτο Μια προεδρικι ομάδα, Ρροζδρου και Αντιπροζδρου, όπου θ κζςθ του Ρροζδρου κα εναλλάςςεται τυπικά μεταξφ Ελλθνοκυπρίου και Τουρκοκυπρίου, αλλά οι εκτελεςτικζσ αποφάςεισ κα λαμβάνονται από κοινοφ Μια ομάδα Ρροζδρου-Ρρωκυπουργοφ, όπου ο ζνασ κα είναι Ελλθνοκφπριοσ και ο άλλοσ Τουρκοκφπριοσ, λαμβάνοντασ ο κάκε ζνασ εκτελεςτικζσ αποφάςεισ ςφμφωνα με τισ αρμοδιότθτεσ τθσ κζςθσ του Μια προεδρικι ομάδα, Ρροζδρου και Αντιπροζδρου, όπου θ κζςθ του Ρροζδρου κα εναλλάςςεται μεταξφ Ελλθνοκυπρίου και Τουρκοκυπρίου, ενϊ εκτελεςτικζσ αποφάςεισ κα λαμβάνονται από όποιον είναι Ρρόεδροσ 48% 62% 70% 26% 23% 13% 0% 40% 60% 80% 100% 9% 9% 3 3 Ανεκτό εάν είναι αναγκαίο Ικανοποιθτικό γενικά Ρολφ επικυμθτό Απόλυτα απαραίτθτο Λιψθ αποφάςεων ςτθν εκτελεςτικι εξουςία (Ελλθνοκφπριοι) Οι Ελλθνοκφπριοι προτιμοφν μοντζλα εκτελεςτικισ εξουςίασ όπου οι αποφάςεισ κα λαμβάνονται από κοινοφ, όπωσ ζνα προεδρικό ςυμβοφλιο που να λειτουργεί ωσ ζνα ςυλλογικό ςϊμα λιψθσ αποφάςεων ι μια ομάδα Προζδρου / Αντιπροζδρου όπου οι αποφάςεισ κα λαμβάνονται από κοινοφ, και απορρίπτουν μοντζλα που κα δίνουν απόλυτθ εξουςία ςε ομοςπονδιακό επίπεδο ςε ζνα οποιοδιποτε πρόςωπο, προφανϊσ ερμθνεφοντασ ωσ απειλι το ενδεχόμενο ζνασ Τουρκοκφπριοσ να ζχει απόλυτθ εκτελεςτικι εξουςία ςε όλθ τθν Κφπρο ζςτω και για περιοριςμζνθ χρονικι περίοδο.