ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠHΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΕ ΕΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 2013

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 29.9.2014 COM(2014) 618 final ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠHΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΕ ΕΩΣ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 2013 EL EL

Περιεχόμενα 1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...3 2. ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΛΑΙΣΙΟ...4 2.1. Στόχος...4 2.2. Πλαίσιο...5 2.3. ιαδικασία δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων...6 2.4. Άλλες επιπτώσεις των δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων7 3. ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙΣ ΤΟ 2013...8 3.1. Επισκόπηση...8 3.2. ημοσιονομικές διορθώσεις...10 3.3. Ανακτήσεις...13 4. ΣΩΡΕΥΤΙΚΕΣ ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 2013...14 4.1. Επισκόπηση...14 4.2. ημοσιονομικές διορθώσεις...15 4.3. Ανακτήσεις...26 5. ΚΑΘΑΡΕΣ ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ 2014-2020...27 5.1. Πλαίσιο...27 5.2. Καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις το 2013: επιπτώσεις στον προϋπολογισμό της ΕΕ...28 5.3. Επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς...29 5.4. Γεωργία...29 5.5. Συνοχή...32 6. ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ...36 6.1. Γεωργία...36 6.2. Συνοχή...38 7. ΙΟΡΘΩΤΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΣΤΙΣ ΟΠΟΙΕΣ ΠΡΟΕΒΗΣΑΝ ΤΑ ΚΡΑΤΗ ΜΕΛΗ ΜΕ ΙΚΗ ΤΟΥΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ...40 7.1. Γεωργία...40 7.2. Συνοχή...41 8. ΑΛΛΕΣ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙΣ...42 8.1. Ανάκτηση προχρηματοδοτήσεων...42 8.2. Ανακτήσεις σχετικές με έσοδα από ιδίους πόρους...43 2

1. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Σκοπός της παρούσας ανακοίνωσης για την προστασία του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) είναι η αναλυτική περιγραφή της λειτουργίας των προληπτικών και διορθωτικών μηχανισμών που χρησιμοποιούνται για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ από παράνομες ή παράτυπες δαπάνες, καθώς και η παροχή της καλύτερης δυνατής εκτίμησης των αριθμητικών στοιχείων που προκύπτουν από τη χρήση τους. Οι προληπτικές ενέργειες και αρμοδιότητες εξαρτώνται από τη μέθοδο εκτέλεσης του προϋπολογισμού της ΕΕ για παράδειγμα, οι διακοπές ή/και αναστολές πληρωμών χρησιμοποιούνται ευρέως στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής και έχουν πλέον εισαχθεί και στις γεωργικές δαπάνες. Οι διορθωτικές ενέργειες, δηλαδή οι δημοσιονομικές διορθώσεις και οι ανακτήσεις, προκύπτουν από την εποπτεία και τους ελέγχους που διενεργούνται τόσο από την Επιτροπή όσο και, στην περίπτωση των δαπανών στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης, από τα κράτη μέλη σχετικά με την επιλεξιμότητα των δαπανών που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. εδομένου του πολυετούς χαρακτήρα των προγραμμάτων, του πλαισίου ελέγχου και της πολυπλοκότητας των διορθωτικών μηχανισμών και διαδικασιών, τα αποτελέσματα (δηλαδή οι διορθώσεις) εφαρμόζονται εν γένει μετά την παρέλευση αρκετών ετών από τη χρονική στιγμή κατά την οποία επισημαίνονται οι αδυναμίες ή οι παρατυπίες. Παρότι η παρούσα ανακοίνωση επικεντρώνεται κατά κύριο λόγο στα αποτελέσματα του εποπτικού ρόλου της Επιτροπής, στο τμήμα 7 παρατίθενται επίσης αριθμητικά στοιχεία σχετικά με τις δημοσιονομικές διορθώσεις και τις ανακτήσεις που προκύπτουν από τους ελέγχους των κρατών μελών. Υπογραμμίζεται ότι ο πρωταρχικός στόχος των δημοσιονομικών διορθώσεων και των ανακτήσεων είναι να εξασφαλιστεί ότι τα κονδύλια της ΕΕ χρησιμοποιούνται σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο. Οι δημοσιονομικές διορθώσεις και οι ανακτήσεις που συνδέονται με την κοινή γεωργική πολιτική (ΚΓΠ), καθώς και με τις εσωτερικές και εξωτερικές πολιτικές, έχουν ως αποτέλεσμα την επιστροφή προηγουμένως καταβληθέντων παράτυπων ποσών στον προϋπολογισμό της ΕΕ (καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις). Τα παράτυπα ποσά που εντοπίζονται στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής διορθώνονται, έως σήμερα, κυρίως μέσω της αντικατάστασής τους με νέες δαπάνες, οι οποίες πρέπει να είναι κανονικές, και, ως εκ τούτου, στην περίπτωση αυτή τα χρήματα δεν επιστρέφονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Μετά την επιτυχή λειτουργία των καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων στον τομέα της γεωργίας επί σειρά ετών, ο νομοθέτης έκρινε σκόπιμη την εφαρμογή παρόμοιου μηχανισμού και στον τομέα της πολιτικής συνοχής για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020. Όσον αφορά τις επιπτώσεις των διορθωτικών μέτρων που λαμβάνει η Επιτροπή, τα βασικά αριθμητικά στοιχεία για το οικονομικό έτος 2013 έχουν ως εξής: οι δημοσιονομικές διορθώσεις και οι ανακτήσεις που επιβεβαιώθηκαν (αποφασίστηκαν ή έγιναν δεκτές) το 2013 ανήλθαν στο ποσό των 3,4 δισεκατ. ευρώ, ήτοι στο 2,3% των πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν από τον προϋπολογισμό κατά το ίδιο έτος (βλέπε πίνακα 3.1) σε παρόμοιο επίπεδο κινήθηκαν και τα εκτελεσθέντα ποσά κατά το έτος 2013, τα οποία ανήλθαν σε 3,3 δισεκατ. ευρώ, ήτοι στο 2,2% των πληρωμών από τον προϋπολογισμό (βλέπε πίνακα 3.1). Ωστόσο, τα σωρευτικά αριθμητικά στοιχεία παρέχουν πιο χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τη σημασία των διορθωτικών μηχανισμών που χρησιμοποιούνται από την Επιτροπή, διότι 3

λαμβάνουν υπόψη τον πολυετή χαρακτήρα της πλειονότητας των ενωσιακών δαπανών και εξουδετερώνουν τις επιπτώσεις μεμονωμένων περιστατικών: κατά την περίοδο 2009-2013, τα ποσά των δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων που επιβεβαιώθηκαν και αποφασίστηκαν παρουσιάζουν αυξητική τάση. Το μέσο επιβεβαιωθέν ποσό ανήλθε σε 2,9 δισεκατ. ευρώ, ήτοι στο 2,2% του μέσου ποσού πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, ενώ το μέσο εκτελεσθέν ποσό κατά την ίδια περίοδο ανήλθε σε 2,7 δισεκατ. ευρώ, ήτοι στο 2,1% των πληρωμών (βλέπε διάγραμμα 4.1) για το ΕΓΤΕ, το μέσο ποσοστό διόρθωσης ανά οικονομικό έτος κατά την περίοδο 1999-2013 αντιστοιχούσε στο 1,5% των δαπανών (βλέπε τμήμα 4.2.2) όσον αφορά τα κονδύλια από το ΕΤΠΑ και το ΕΚΤ για την περίοδο 2000-2006 (στις περιπτώσεις όπου η περάτωση των προγραμμάτων έχει σχεδόν ολοκληρωθεί), στο τέλος του 2013 το συνδυασμένο ποσοστό δημοσιονομικής διόρθωσης, μόνο με βάση την εποπτεία της Επιτροπής, ισοδυναμούσε με το 4,5% των χορηγήσεων (το ποσοστό διόρθωσης αυξάνεται στο 5,1% των χορηγήσεων εάν ληφθούν υπόψη οι συμπληρωματικές δημοσιονομικές διορθώσεις που κοινοποιήθηκαν από τα κράτη μέλη και συνδέονται με τις δικές τους δραστηριότητες ελέγχου) (βλέπε τμήμα 4.2.4). Τα αριθμητικά στοιχεία που παρουσιάζονται στην παρούσα ανακοίνωση καταδεικνύουν τα θετικά αποτελέσματα των πολυετών προληπτικών και διορθωτικών δραστηριοτήτων που αναλαμβάνονται τόσο από την Επιτροπή όσο και από τα κράτη μέλη, με τελικό αποτέλεσμα την επαρκή προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ από δαπάνες που πραγματοποιούνται κατά παράβαση της εφαρμοστέας νομοθεσίας (βλέπε επίσης τη «Συγκεφαλαιωτική έκθεση» της Επιτροπής για το 2013, και ιδίως το τμήμα 4.1 1 ). Επιπλέον, η σημασία των ποσών που κοινοποιήθηκαν σχετικά με τις δημοσιονομικές διορθώσεις και τις ανακτήσεις πρέπει να θεωρηθεί στοιχείο που επιβεβαιώνει τη δέσμευση αμφότερων των μερών να διασφαλίσουν ότι τα χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις ισχύουσες νομικές διατάξεις. 2. ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΠΛΑΙΣΙΟ 2.1. Στόχος Η παρούσα ανακοίνωση για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ καταρτίζεται σε ετήσια βάση κατόπιν συγκεκριμένου αιτήματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο πλαίσιο της διαδικασίας απαλλαγής του 2011 και συνεπώς απευθύνεται στο θεσμικό αυτό όργανο, καθώς και στο Συμβούλιο. ιαβιβάζεται επίσης στο Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ). Η ανάγνωσή της θα πρέπει να γίνει σε συνδυασμό με τα αριθμητικά στοιχεία που αναφέρονται στη σημείωση 6 των ετήσιων λογαριασμών της ΕΕ για το 2013, τη συγκεφαλαιωτική έκθεση της Επιτροπής και τα αντίστοιχα τμήματα των ετήσιων εκθέσεων δραστηριοτήτων των σχετικών Γενικών ιευθύνσεων. Στόχος της παρούσας ανακοίνωσης είναι να παράσχει: (1) υψηλού επιπέδου επισκόπηση των μηχανισμών που προβλέπονται στη νομοθεσία και οι οποίοι καθορίζουν τη διαδικασία εντοπισμού και στη συνέχεια τη διαχείριση διοικητικών σφαλμάτων, παρατυπιών και περιπτώσεων εικαζόμενης απάτης 2 που εντοπίζονται από τις υπηρεσίες της ΕΕ και από τα κράτη μέλη και 1 Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο και το Ελεγκτικό Συνέδριο με τίτλο: Συγκεφαλαιωτική έκθεση των επιτευγμάτων της Επιτροπής όσον αφορά τη διαχείριση το 2013 (COM(2014) 342 final της 11ης Ιουνίου 2014). 2 Βλέπε επίσης την ετήσια έκθεση για το 2013 σχετικά με την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταπολέμηση της απάτης, η οποία εκδόθηκε στις 17 Ιουλίου 2014 (COM(2014) 474 final) (με βάση τα αριθμητικά στοιχεία των προσωρινών ετήσιων λογαριασμών για το 2013). 4

(2) την καλύτερη δυνατή εκτίμηση των συνολικών ποσών 3 των εν λόγω δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων για το 2013 και με σωρευτικό τρόπο, ώστε να καταδεικνύεται σε πραγματικούς όρους ο τρόπος με τον οποίο: α. ο προϋπολογισμός της ΕΕ προστατεύεται από δαπάνες που πραγματοποιούνται κατά παράβαση των διατάξεων της νομοθεσίας και β. τα κράτη μέλη συμμετέχουν και επωμίζονται τις συνέπειες. Πέραν των ανωτέρω, παρέχονται επίσης πληροφορίες σχετικά με τις συμπληρωματικές διορθώσεις τις οποίες ανέφεραν ότι πραγματοποίησαν τα κράτη μέλη στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής (μόνο για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013) και της γεωργίας ύστερα από λογιστικούς και άλλους ελέγχους που διενέργησαν τα ίδια. Παρέχονται επίσης πληροφορίες για την ανάκτηση ποσών σχετικά με προκαταβολές (προχρηματοδότηση) που καταβλήθηκαν και δεν χρησιμοποιήθηκαν από τον δικαιούχο, καθώς και για τις ανακτήσεις που συνδέονται με έσοδα από ιδίους πόρους του προϋπολογισμού της ΕΕ. 2.2. Πλαίσιο Το σημαντικό καθήκον τόσο της Επιτροπής όσο και των κρατών μελών να διαχειρίζονται τους κινδύνους που σχετίζονται με τη νομιμότητα και την κανονικότητα πράξεων που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, καθώς και τις συνεπαγόμενες επιπτώσεις, εκτελείται σύμφωνα με τις διατάξεις της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ 4 ), του δημοσιονομικού κανονισμού 5, των κανόνων εφαρμογής του 6 και των διαφόρων ειδικών ανά τομέα νομοθετικών πράξεων. Η Επιτροπή προστατεύει τον προϋπολογισμό της ΕΕ, δηλαδή τις δαπάνες της ΕΕ, από παράτυπες ή αχρεωστήτως καταβληθείσες δαπάνες, με δύο κυρίως τρόπους: (1) προληπτικές δράσεις και (2) διορθωτικούς μηχανισμούς (κυρίως δημοσιονομικές διορθώσεις που επιβάλλονται σε κράτη μέλη και, σε μικρότερο βαθμό, ανακτήσεις από αποδέκτες πληρωμών της ΕΕ). Επισημαίνεται ότι οι δημοσιονομικές διορθώσεις έχουν ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό από ενωσιακή χρηματοδότηση δαπανών για τις οποίες πραγματοποιήθηκαν εκταμιεύσεις κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας, ούτως ώστε να διασφαλίζεται ότι τα κονδύλια της ΕΕ χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις εφαρμοστέες νομοθετικές διατάξεις. Είναι αναγκαίο να γίνει διαχωρισμός μεταξύ των διαφορετικών τύπων δημοσιονομικών διορθώσεων: - οι δημοσιονομικές διορθώσεις που εφαρμόζονται στα κονδύλια για τη συνοχή αποτελούν στις περισσότερες περιπτώσεις ποσά τα οποία τα κράτη μέλη δέχονται να αφαιρέσουν από τις δαπάνες που παρουσιάζουν στην Επιτροπή και τα οποία αντικαθίστανται από κανονικές δαπάνες. εν επιστρέφονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ - οι δημοσιονομικές διορθώσεις που εφαρμόζονται στα κονδύλια για τη γεωργία αποτελούν ποσά τα οποία ανακτώνται οριστικά από την Επιτροπή και που δεν μπορούν να αντικατασταθούν από τα κράτη μέλη με άλλες δαπάνες. Τα ποσά αυτά θεωρούνται «έσοδα για ειδικό προορισμό» στον προϋπολογισμό της ΕΕ και χρησιμοποιούνται για τη μείωση των εθνικών συνεισφορών στον προϋπολογισμό για τη γεωργία. Αναφέρονται δε ως «καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις». 3 Λόγω της στρογγυλοποίησης των αριθμητικών στοιχείων σε εκατομμύρια ευρώ, τα ποσά σε ορισμένους πίνακες μπορεί να μην ανταποκρίνονται στο σωστό άθροισμα. 4 Βλέπε ΕΕ C 115 της 9ης Μαΐου 2008. 5 Κανονισμός (ΕΕ, Ευρατόμ) αριθ. 966/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Οκτωβρίου 2012 (ΕΕ L 298 της 26ης Οκτωβρίου 2012). 6 Κατ' εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1268/2012 της 29ης Οκτωβρίου 2012 (ΕΕ L 362 της 31ης εκεμβρίου 2012). 5

Είναι επίσης σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι για ένα μεγάλο μέρος των δαπανών της ΕΕ, π.χ. πολιτική συνοχής, πολιτική έρευνας και πολιτική αγροτικής ανάπτυξης, τα σχετικά προγράμματα είναι πολυετούς χαρακτήρα. Σύμφωνα με το άρθρο 32 παράγραφος 2 στοιχείο ε) του δημοσιονομικού κανονισμού, το γεγονός αυτό λαμβάνεται υπόψη κατά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή προληπτικών και διορθωτικών μέτρων, καθώς και κατά την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των δράσεων αυτών. Στην πραγματικότητα, δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις γίνονται σε όλα τα στάδια του κύκλου ζωής ενός προγράμματος, μόλις πραγματοποιηθούν δαπάνες ή/και πληρωμές. Στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, λόγω της εφαρμοστέας για την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006 νομοθεσίας, οι περισσότερες διορθώσεις πραγματοποιούνται κατά την περάτωση του έργου/προγράμματος, η οποία μπορεί να επέλθει αρκετά έτη ύστερα από την εκτέλεση της πρώτης δαπάνης ή/και της πρώτης πληρωμής. Για την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, ωστόσο, το ποσοστό των δημοσιονομικών διορθώσεων που εφαρμόστηκαν κατά τη διάρκεια των ετών υλοποίησης των προγραμμάτων αυξήθηκε χάρη στα προληπτικά μέτρα που ελήφθησαν επομένως, αναμένεται ευλόγως μείωση του ποσοστού των δημοσιονομικών διορθώσεων που θα εφαρμοστούν κατά την περάτωση. Για την περίοδο προγραμματισμού 2014-2020, η τάση αυτή θα επιβεβαιωθεί από την εισαγωγή στους ειδικούς ανά τομέα κανονισμούς ορισμένων διατάξεων οι οποίες συνδέονται με τους ετήσιους λογαριασμούς και τις καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις. Όσον αφορά την πολιτική αγροτικής ανάπτυξης, καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις μπορούν να πραγματοποιούνται καθ' όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής ενός προγράμματος. Η σημασία των δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων τονίζεται ιδιαίτερα κατά την εξέταση των πολυετών εναπομενόντων ποσοστών σφάλματος. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στα ποσοστά αυτά λαμβάνονται υπόψη τόσο το ποσοστό διαπιστωθέντων σφαλμάτων όσο και οι δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις καθ' όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής των προγραμμάτων και των έργων. Ως εκ τούτου, τα ποσοστά αυτά καταδεικνύουν τις πραγματικές επιπτώσεις παράτυπων δαπανών και αποτελούν βασικούς δείκτες για την αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο τα συστήματα εποπτείας και ελέγχου διαχειρίζονται τους κινδύνους που συνδέονται με τη νομιμότητα και την κανονικότητα των πράξεων που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά τη διάρκεια ζωής των προγραμμάτων (βλέπε τη συγκεφαλαιωτική έκθεση της Επιτροπής για το 2013 και ιδίως την ενότητα 4.1). 2.3. ιαδικασία δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων Για τις δημοσιονομικές διορθώσεις και τις ανακτήσεις ακολουθείται η εξής προκαθορισμένη και λογική διαδικασία 7 : 1. διενεργείται επιτόπιος λογιστικός έλεγχος (ή άλλος έλεγχος ή επιθεώρηση) ή πραγματοποιείται αξιολόγηση βάσει εγγράφων από την Επιτροπή ή άλλη υπηρεσία της ΕΕ (OLAF, Ελεγκτικό Συνέδριο) μιας ενωσιακής ή εθνικής έκθεσης λογιστικού ελέγχου 2. τα αποτελέσματα του λογιστικού ελέγχου ή της αξιολόγησης βάσει εγγράφων σχετικά με τον εντοπισμό πιθανών αδυναμιών του συστήματος ή/και η εκτίμηση μη επιλέξιμων δαπανών διαβιβάζονται από την Επιτροπή στο οικείο κράτος μέλος ή τον αντίστοιχο τελικό δικαιούχο στο πλαίσιο επίσημης διαδικασίας αντιπαράθεσης (δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις «υπό εκτέλεση») 3. μετά την ολοκλήρωση των συζητήσεων αυτών και την παραλαβή ενδεχομένως συμπληρωματικών στοιχείων λογιστικού ελέγχου από τα κράτη μέλη ή τους τελικούς δικαιούχους η δημοσιονομική διόρθωση ή ανάκτηση επιβεβαιώνεται, δηλαδή γίνεται 7 Αναλυτικά στοιχεία σχετικά με τη νομοθεσία που διέπει την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ και τις μεθόδους εκτέλεσης και ελέγχου του προϋπολογισμού της ΕΕ παρέχονται στην ανακοίνωση για την «Προστασία του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέχρι το τέλος του 2012» (COM(2013) 682 final/2, σ. 4 έως 8). 6

δεκτή από το κράτος μέλος ή αποφασίζεται (εγκρίνεται με την έκδοση απόφασης από την Επιτροπή) 4. στο τελευταίο στάδιο πραγματοποιείται η οριστική διόρθωση της διαπιστωθείσας κατάστασης αχρεωστήτως καταβληθέντων δαπανών («εκτελεσθείσες» δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις), μέσω διαφόρων μηχανισμών που προβλέπονται στα τομεακά κανονιστικά πλαίσια. Οι δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις που κοινοποιεί η Επιτροπή συνιστούν το αποτέλεσμα του εποπτικού ρόλου που ασκεί και της ελεγκτικής δραστηριότητας που περιγράφεται ανωτέρω. Όσον αφορά τις πολιτικές υπό επιμερισμένη διαχείριση, σύμφωνα με την υποχρέωσή τους να «λαμβάνουν όλα τα αναγκαία μέτρα... για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ένωσης», τα κράτη μέλη διενεργούν επίσης ελέγχους και προβαίνουν σε διορθώσεις με δική τους πρωτοβουλία (βλέπε τμήμα 7). Αυτό σημαίνει ότι τα κονδύλια της ΕΕ στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης υπόκεινται πάντα σε καθεστώς διπλής προστασίας και από τα δύο μέρη. Ένα σημαντικό στοιχείο που πρέπει να επισημανθεί σχετικά με τα αριθμητικά στοιχεία που παρουσιάζονται στην παρούσα ανακοίνωση είναι ότι, όσον αφορά την επιμερισμένη διαχείριση, δεν αντιπροσωπεύουν μόνο διορθώσεις που προκύπτουν σε μεμονωμένες περιπτώσεις που αποκαλύπτει η Επιτροπή, αλλά και κατά παρέκταση ή κατ' αποκοπή διορθώσεις. Οι διορθώσεις αυτές αποτελούν διορθώσεις που επιβάλλει η Επιτροπή σε επίπεδο προγράμματος και προβλέπονται στο άρθρο 80 παράγραφος 4 του δημοσιονομικού κανονισμού: «Εάν αυτά τα [αχρεωστήτως καταβληθέντα] ποσά δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστούν με ακρίβεια, η Επιτροπή μπορεί να εφαρμόζει διορθώσεις κατά παρέκταση ή κατ' αποκοπή, σύμφωνα με τους τομεακούς κανόνες». Εφαρμόζονται δε όταν αποκαλύπτονται ελλείψεις ή αδυναμίες στα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου των εθνικών διοικητικών αρχών οι οποίες αφορούν ένα συγκεκριμένο μέτρο ή πρόγραμμα, και λαμβάνουν τη μορφή σταθερού συντελεστή ο οποίος εφαρμόζεται σε όλες τις απαιτήσεις που λαμβάνονται για τις σχετικές δαπάνες, έως ότου τεθούν σε εφαρμογή διορθωτικές ενέργειες από τα κράτη μέλη και διορθωθούν οι διαπιστωθείσες ελλείψεις. Ως εκ τούτου, οι εν λόγω κατ' αποκοπή διορθώσεις δεν υπολογίζονται με βάση τις μεμονωμένες παρατυπίες που εντοπίζονται σε επίπεδο δικαιούχου, αλλά συνδέονται αναλογικά με τη σοβαρότητα των ελλείψεων που διαπιστώνονται. 2.4. Άλλες επιπτώσεις των δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων Η ισχύουσα νομοθεσία παρέχει στην Επιτροπή και στα κράτη μέλη ευρύ φάσμα εργαλείων και μηχανισμών ελέγχου. Επιπλέον των προαναφερομένων σημαντικών ποσών, τα κράτη μέλη κάνουν δεκτά και άλλα ποσά δημοσιονομικών διορθώσεων ως αποτέλεσμα του εποπτικού ρόλου της Επιτροπής. Τα σχέδια διορθωτικών μέτρων μπορεί να έχουν προληπτικές επιπτώσεις στις δαπάνες που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί από τους δικαιούχους και έχουν καταχωριστεί σε εθνικό επίπεδο στους λογαριασμούς της αρχής πιστοποίησης, αλλά δεν έχουν δηλωθεί ακόμη στην Επιτροπή. Όσον αφορά τις δαπάνες αυτές, η αρχή πιστοποίησης (στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής) εφαρμόζει τη δημοσιονομική διόρθωση που ζήτησε η Επιτροπή πριν από τη δήλωση των δαπανών. Ιδιαίτερα στην περίπτωση των κατά παρέκταση ή κατ' αποκοπή διορθώσεων, εφόσον υπάρχουν αδυναμίες στα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου που καλύπτουν μεγάλο αριθμό έργων, τα σχετικά ποσά μπορεί να είναι σημαντικά. Αυτό το προληπτικό αποτέλεσμα του εποπτικού ρόλου της Επιτροπής δεν αντικατοπτρίζεται πάντα στις επίσημες κοινοποιήσεις, παρότι τα ποσά μπορεί να είναι σημαντικά και παρότι το αποτέλεσμα αυτό συνεπάγεται αύξηση της προστασίας του προϋπολογισμού της ΕΕ. Ένα άλλο παράδειγμα αφορά τις επιστολές προειδοποίησης που αποστέλλονται από τις Γενικές ιευθύνσεις όταν εντοπίζονται ανεπάρκειες του συστήματος πριν από την υποβολή αίτησης πληρωμής στην Επιτροπή. Οι επιστολές προειδοποίησης αποστέλλονται από τους Γενικούς ιευθυντές με δική τους πρωτοβουλία, υπό την ιδιότητά τους ως αρμόδιων κύριων 7

διατακτών της Επιτροπής, και όχι κατ' εφαρμογή κάποιας ρητής κανονιστικής απαίτησης. Οι εν λόγω επιστολές προειδοποίησης ενδέχεται να παράγουν το ίδιο προληπτικό αποτέλεσμα για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ, αλλά στην προκειμένη περίπτωση, δεν κοινοποιείται καμία δημοσιονομική διόρθωση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ούτε από τα κράτη μέλη. Ανακτήσεις από δικαιούχους μπορεί επίσης να προκύψουν ύστερα από λογιστικούς ελέγχους και δημοσιονομικές διορθώσεις που έχουν διενεργήσει οι υπηρεσίες της Επιτροπής στο πλαίσιο της γεωργικής πολιτικής και της πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης. Όταν το κράτος μέλος ανακτά παράτυπα ποσά από γεωργούς πριν από την έκδοση απόφασης για δημοσιονομική διόρθωση από την Επιτροπή, τα ποσά αυτά επιστρέφονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ και αφαιρούνται από τη δημοσιονομική διόρθωση. Τα ποσά που ανακτώνται από τελικούς δικαιούχους μετά την εκτέλεση της δημοσιονομικής διόρθωσης δεν επιστρέφονται στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Το σύστημα αυτό ενθαρρύνει τις προσπάθειες των κρατών μελών να προβαίνουν όντως σε ανάκτηση παράτυπων πληρωμών χωρίς αδικαιολόγητες καθυστερήσεις. Ένας συμπληρωματικός έλεγχος που διενεργεί η Επιτροπή, σε περίπτωση που θεωρήσει ότι ο χρόνος που χρειάστηκε ένα κράτος μέλος για να ανακτήσει ποσά από τελικό δικαιούχο είναι πάρα πολύ μεγάλος, αφορά την κίνηση διαδικασίας επί παραβάσει κατά του εν λόγω κράτους μέλους. Αυτό ασφαλώς προστίθεται στο γεγονός ότι ο προϋπολογισμός της ΕΕ μπορεί να προστατεύεται ήδη μέσω της αρχικής δημοσιονομικής διόρθωσης. Στο τομέα της ΚΓΠ υπάρχει επίσης ένας ειδικός μηχανισμός σύμφωνα με τον οποίο το 50% των αχρεωστήτως καταβληθεισών πληρωμών, τις οποίες τα κράτη μέλη δεν έχουν ανακτήσει από τους δικαιούχους εντός 4 ετών (ή 8 ετών σε περίπτωση δικαστικής διαδικασίας), χρεώνονται αυτομάτως στους εθνικούς προϋπολογισμούς. Αυτό αποτελεί ισχυρό κίνητρο για τις εθνικές αρχές ώστε να ολοκληρώνουν εγκαίρως τις διαδικασίες ανάκτησης. Τα κράτη μέλη εξακολουθούν να υποχρεούνται να ανακτήσουν το υπόλοιπο 50%, το οποίο πρέπει να επιστραφεί στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Εξάλλου, η Επιτροπή μπορεί επίσης να χρεώσει ολόκληρο το προς ανάκτηση ποσό (και όχι μόνο το 50%) εάν θεωρήσει ότι οι αρχές των κρατών μελών δεν επέδειξαν επαρκή επιμέλεια όσον αφορά τη διαχείριση της διαδικασίας ανάκτησης για ορισμένες ειδικές περιπτώσεις. 3. ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙΣ ΤΟ 2013 3.1. Επισκόπηση Οι δημοσιονομικές διορθώσεις που αναφέρονται στο παρόν τμήμα (καθώς και στα τμήματα 4 και 5) συνιστούν το αποτέλεσμα του εποπτικού ρόλου της Επιτροπής, στο πλαίσιο του οποίου προσδιορίστηκε η ανάγκη εφαρμογής συμπληρωματικών διορθώσεων που δεν είχαν αποφασιστεί προηγουμένως από τα κράτη μέλη (κατά παράβαση της υποχρέωσής τους να «φέρουν κατ' αρχήν την ευθύνη (...) για την εφαρμογή της απαιτούμενης δημοσιονομικής διόρθωσης»). Τα ποσά των δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων εξαρτώνται κατά κύριο λόγο από το επίπεδο των παρατυπιών που διαπιστώθηκαν τα προηγούμενα έτη, δηλαδή οι έλεγχοι που διενεργούνται από την Επιτροπή ή τα κράτη μέλη επί σειρά ετών μπορεί να αποκαλύψουν υψηλότερο ποσοστό αδυναμιών ή παρατυπιών αυξάνοντας, ως εκ τούτου, το ποσοστό των δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων που πρέπει να πραγματοποιηθούν. εδομένου του πολυετούς χαρακτήρα του πλαισίου ελέγχου και της πολυπλοκότητας των διορθωτικών μηχανισμών και διαδικασιών, τα αποτελέσματα (δηλαδή οι διορθώσεις) εφαρμόζονται εν γένει μετά την παρέλευση αρκετών ετών από τη χρονική στιγμή κατά την οποία επισημαίνονται οι αδυναμίες ή οι παρατυπίες. Γενικώς, λόγω της φύσης των δημοσιονομικών διορθώσεων και του πολυετούς χαρακτήρα των δαπανών με τις οποίες συνδέονται, είναι χρησιμότερη η εξέταση σωρευτικών 8

αριθμητικών στοιχείων (βλέπε τμήμα 4). Ωστόσο, εξετάζοντας αποκλειστικά το 2013, και προκειμένου να διαμορφωθεί μια εικόνα της έκτασης των δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων που επιβεβαιώθηκαν και εκτελέστηκαν το 2013, επισημαίνεται ότι τα ποσά, μολονότι αφορούν ως επί το πλείστον αδυναμίες των συστημάτων και παρατυπίες προηγούμενων ετών, σε δημοσιονομικούς όρους αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα το 2,3% και το 2,2% του συνόλου των πληρωμών από τον προϋπολογισμό (για περαιτέρω αναλυτικά στοιχεία, βλέπε τα τμήματα κατωτέρω). Πίνακας 3.1: Επισκόπηση των δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων για το 2013 σε εκατ. ευρώ Τομέας πολιτικής Σύνολο πληρωμών από τον προϋπολογισ μό της ΕΕ το 2013 Σύνολο δημοσιονομικ ών διορθώσεων υπό εκτέλεση στο τέλος του 2013 Σύνολο δημοσιονομικ ών διορθώσεων που επιβεβαιώθηκ αν το 2013 Σύνολο ανακτήσεω ν που επιβεβαιώθ ηκαν το 2013 Συνολικά ποσά που επιβεβαιώθ ηκαν το 2013 % πληρωμών από τον προϋπολογι σμό της ΕΕ Σύνολο δημοσιονομικ ών διορθώσεων που εκτελέστηκαν το 2013 Σύνολο ανακτήσεων που εκτελέστηκαν το 2013 Συνολικά ποσά που εκτελέστηκαν το 2013 % πληρωμών από τον προϋπολογισμ ό της ΕΕ Γεωργία ΕΓΤΕ 45 011 3 258 843 227 1 070 2,4% 481 155 636 1,4% Αγροτική ανάπτυξη 12 960 660 247 139 386 3,0% 230 129 359 2,8% Πολιτική συνοχής** ΕΤΠΑ 31 133 1 459 337 1 338 1,1% 622 622 2,0% Ταμείο Συνοχής 11 906 148 220 220 1,8% 277 277 2,3% ΕΚΤ 13 776 583 834 40 874 6,3% 842 40 882 6,4% ΧΜΠΑ/ΕΤΑ 566 18 10 24 34 6,0% 4 23 27 4,8% ΕΓΤΠΕ Τμήμα Προσανατολισμο 192 1 2 3 1,6% 14 2 16 8,3% ύ Άλλο 116 16 16 13,8% 16 16 13,8% Υποσύνολο επιμερισμένης 115 660 6 126 2 492 449 2 941 2,5% 2 469 365 2 834 2,5% διαχείρισης Τομείς εσωτερικής 16 986 πολιτικής 1 3 393 396 2,3% 3 398 401 2,4% Τομείς εξωτερικής 7 055 Α/Α Α/Α 93 93 1,3% Α/Α 93 93 1,3% πολιτικής ιοίκηση 8 693 Α/Α Α/Α 6 6 0,1% Α/Α 6 6 0,1% ΣΥΝΟΛΟ 148 394* 6 127 2 495 941 3 436 2,3% 2 472 862 3 334 2,2% * Εξαιρείται το ποσό των 75 εκατ. ευρώ που καταβλήθηκε στην Κροατία στο πλαίσιο του τομέα «Αντισταθμίσεις». ** Από το συνολικό ποσό των επιβεβαιωμένων δημοσιονομικών διορθώσεων ύψους 1 402 εκατ. ευρώ, τα 514 εκατ. ευρώ αφορούσαν την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, τα 714 εκατ. ευρώ αφορούσαν την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006 και το υπόλοιπο ποσό των 174 εκατ. ευρώ αφορούσε την περίοδο προγραμματισμού 1994-1999 από το συνολικό ποσό των εκτελεσθεισών δημοσιονομικών διορθώσεων στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής ύψους 1 759 εκατ. ευρώ, τα 693 εκατ. ευρώ αφορούσαν την περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, τα 889 εκατ. ευρώ αφορούσαν την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006, ενώ το υπόλοιπο ποσό των 177 εκατ. ευρώ αφορούσε την περίοδο προγραμματισμού 1994-1999. Τα μεγαλύτερα και πλέον σύνθετα προγράμματα που αφορούσαν την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006 περατώθηκαν το 2013, με αποτέλεσμα τα αναφερόμενα ποσά να είναι υψηλά. Τα ποσά που αφορούν την περίοδο 2007-2013 είναι σχετικά χαμηλότερα λόγω των προληπτικών ενεργειών στις οποίες προέβη η Επιτροπή (βλέπε τμήμα 6), λαμβάνοντας υπόψη ότι οι διορθώσεις εξακολουθούν να έχουν την τάση να συγκεντρώνονται στο στάδιο της περάτωσης. Το συνολικό ποσό των δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων που επιβεβαιώθηκαν το 2013 αυξήθηκε κατά 20% σε σύγκριση με το 2012 (οι δημοσιονομικές διορθώσεις αυξήθηκαν κατά 15% και οι ανακτήσεις αυξήθηκαν κατά 35%). Οι δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις που εκτελέστηκαν μειώθηκαν από το ποσό των 4,4 δισεκατ. ευρώ το 2012 στο ποσό των 3,3 δισεκατ. ευρώ το 2013. Η μείωση αυτή οφείλεται σε μια σημαντική περίπτωση η οποία σχετίζεται με την εφαρμογή δημοσιονομικής διόρθωσης ύψους 1,8 δισεκατ. ευρώ το 2012 που αφορούσε προγράμματα συνοχής στην Ισπανία για την περίοδο 2000-2006. Η συνακόλουθη μείωση κατά 34% των 9

δημοσιονομικών διορθώσεων που εκτελέστηκαν το 2013 (από 3,7 δισεκατ. ευρώ σε 2,5 δισεκατ. ευρώ) αντισταθμίστηκε εν μέρει με αύξηση της τάξης του 27% των ανακτήσεων που εκτελέστηκαν το 2013 (από 0,7 δισεκατ. ευρώ σε 0,9 δισεκατ. ευρώ). 3.2. ημοσιονομικές διορθώσεις 3.2.1 ημοσιονομικές διορθώσεις υπό εκτέλεση στις 31.12.2013 Στο πλαίσιο της γεωργίας και της αγροτικής ανάπτυξης, το ποσό των καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων υπό εκτέλεση βασίζεται σε εκτίμηση του ποσού των δαπανών που αναμένεται να επιστραφούν στον προϋπολογισμό της ΕΕ από τα κράτη μέλη συνεπεία της διαδικασίας εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση. Στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής, το ποσό που εμφανίζεται στις δημοσιονομικές διορθώσεις υπό εκτέλεση βασίζεται στα πορίσματα του λογιστικού ελέγχου της Επιτροπής, καθώς και του Ελεγκτικού Συνεδρίου ή της OLAF, τα οποία παρακολουθούνται όλα από τις αρμόδιες Γενικές ιευθύνσεις μέσω διαδικασιών αντιπαράθεσης που βρίσκονται σε εξέλιξη με τα αντίστοιχα κράτη μέλη. ιάγραμμα 3.2.1.1: Υπό εκτέλεση δημοσιονομικές διορθώσεις στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης στις 31.12.2013: κατανομή ανά Ταμείο Δημοσιονομικές διορθώσεις υπό εκτέλεση (σε εκατ. ευρώ) Άλλο 178 Ταμείο Συνοχής 148 ΕΚΤ 583 ΕΓΤΕ (γνωστές περιπτώσεις) 2387 ΕΤΠΑ 1459 Αγροτική ανάπτυξη 660 ΕΓΤΕ (κατά παρέκταση) 871 εδομένου ότι τα προγράμματα της περιόδου 2007-2013 είναι πολυταμειακά, στο ποσό από το ΕΤΠΑ συμπεριλαμβάνονται τα ποσά από το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) που αφορούν την εν λόγω περίοδο. ιάγραμμα 3.2.1.2: Υπό εκτέλεση δημοσιονομικές διορθώσεις στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης στις 31.12.2013: κατανομή ανά κράτος μέλος Πορτογαλία 63 Ην. Βασίλειο 84 Πολωνία 98 Βουλγαρία 115 Δημοσιονομικές διορθώσεις υπό εκτέλεση (σε εκατ. ευρώ) Άλλα 299 ΕΓΤΕ κατά παρέκταση (όχι για συγκεκριμένο ΚΜ) 871 Γαλλία 1905 Ιρλανδία 162 Ελλάδα 209 Ρουμανία 346 Ισπανία 402 Ιταλία 1571 Όσον αφορά το ΕΓΤΕ, τα ποσά των σχετικών υποθέσεων ανέρχονται σε 2 387 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1 697 εκατ. ευρώ αφορούν τη Γαλλία. Επισημαίνεται ότι τα εν λόγω ποσά αντιστοιχούν σε προσωρινές εκτιμήσεις της Επιτροπής όσον αφορά τον κίνδυνο για 10

τον προϋπολογισμό της ΕΕ πριν από τη λήξη της διαδικασίας εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση και ότι, όπως προβλέπεται από τη νομοθεσία, η Επιτροπή κατά τη διενέργεια της τελικής της αξιολόγησης λαμβάνει δεόντως υπόψη όλα τα αντίθετα αποδεικτικά στοιχεία που διαβιβάζονται από τα κράτη μέλη. Κατά συνέπεια, το τελικό ποσό της καθαρής δημοσιονομικής διόρθωσης μπορεί να είναι μικρότερο, για παράδειγμα σε περιπτώσεις στις οποίες η πρώτη εκτίμηση που πραγματοποιήθηκε από την Επιτροπή προέκυψε από την εφαρμογή κατ' αποκοπή προσέγγισης, ενώ το αντίστοιχο κράτος μέλος διαβίβασε σε μεταγενέστερο στάδιο περαιτέρω στοιχεία τα οποία επέτρεψαν να πραγματοποιηθεί ακριβέστερη εκτίμηση. Για τον λόγο αυτό, τα ποσά που εκτιμάται ότι βρίσκονται στο στάδιο της εκτέλεσης μπορεί να είναι υψηλότερα από την τελική καθαρή δημοσιονομική διόρθωση που αποφασίζεται από την Επιτροπή. Επισημαίνεται περαιτέρω ότι η κατανομή ανά κράτος μέλος επηρεάζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις υπό εξέλιξη διαδικασίες εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση, οι οποίες τείνουν να συγκεντρώνονται σε λίγα μόνο κράτη μέλη σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή, δεδομένου ότι οι λογιστικοί έλεγχοι αποφασίζονται μετά τη διενέργεια ανάλυσης βάσει κινδύνου, με αποτέλεσμα να δίδεται έμφαση στα πλέον επισφαλή κράτη μέλη. Όσον αφορά το ΕΓΤΕ, στον πίνακα 4.2.2 παρουσιάζεται η μακροπρόθεσμη κατανομή ανά κράτος μέλος. Όσον αφορά το ΕΤΠΑ, τα ποσά αφορούν κατά μείζονα λόγο την περίοδο προγραμματισμού 2000-2006 και την περάτωση των εκκρεμών ζητημάτων για προγράμματα στην Ιταλία (966 εκατ. ευρώ),την Ιρλανδία (142 εκατ. ευρώ), την Ισπανία (119 εκατ. ευρώ) και την Ελλάδα (65 εκατ. ευρώ). Όσον αφορά το ΕΚΤ, οι περισσότερες υπό εκτέλεση δημοσιονομικές διορθώσεις στο τέλος του 2013 αφορούν την περάτωση των προγραμμάτων της περιόδου 2000-2006 και αντικατοπτρίζουν δημοσιονομικές διορθώσεις που έχουν προταθεί από την Επιτροπή σε επιστολές περάτωσης αλλά δεν έχουν γίνει ακόμη δεκτές από τα κράτη μέλη. Τα κυριότερα ποσά αφορούν την Ιταλία (388 εκατ. ευρώ) και την Ισπανία (141 εκατ. ευρώ). 3.2.2 ημοσιονομικές διορθώσεις που επιβεβαιώθηκαν το 2013 Εφιστάται η προσοχή στο γεγονός ότι τα στοιχεία και οι χάρτες που παρουσιάζονται κατωτέρω αφορούν μόνο ένα έτος, το 2013. Το επίπεδο τόσο του ποσού των συνολικών διορθώσεων όσο και της κατανομής ανά κράτος μέλος μπορεί να αλλάξει σημαντικά ανάλογα με το έτος. Ως εκ τούτου, η έγκυρη εκτίμηση της διορθωτικής ικανότητας των συστημάτων εποπτείας και ελέγχου πρέπει να βασίζεται, ανάλογα με τον χαρακτήρα των εν λόγω δαπανών, σε πολυετή προοπτική (βλέπε τμήμα 4). 11

Χάρτης και πίνακας 3.2.2: ημοσιονομικές διορθώσεις στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης που επιβεβαιώθηκαν το 2013 σε σύγκριση με τις πληρωμές της ΕΕ που εισπράχθηκαν: κατανομή ανά κράτος μέλος Στον χάρτη ανωτέρω λαμβάνεται υπόψη το σχετικό βάρος που αποτελούν οι δημοσιονομικές διορθώσεις που επιβεβαιώθηκαν για κάθε κράτος μέλος σε σύγκριση με τα ποσά που έλαβε από τον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά το έτος 2013. Με ανοιχτό γκρι χρώμα επισημαίνονται τα κράτη μέλη τα οποία δεν υπερβαίνουν το μέσο ποσοστό της τάξης του 2,2%. Με κόκκινο χρώμα επισημαίνονται τα κράτη μέλη τα οποία υπερβαίνουν το μέσο ποσοστό της τάξης του 2,2%. Κράτος μέλος Πληρωμές που εισπράχθη καν από τον προϋπολογ ισμό της ΕΕ το 2013 (σε εκατ. ευρώ) ημοσιονο μικές διορθώσεις που επιβεβαιώθ ηκαν το 2013 (σε εκατ. ευρώ) ημοσιονο μικές διορθώσεις που επιβεβαιώθ ηκαν το 2013 σε % σε σύγκριση με τις πληρωμές που εισπράχθη καν από τον προϋπολογ ισμό της ΕΕ το 2013 Βέλγιο 1 144 18 1,6% Βουλγαρία 1 829 5 0,3% Τσεχική ημ. 4 771 146 3,1% ανία 1 066 12 1,1% Γερμανία 11 179 37 0,3% Εσθονία 914 0 0,0% Ιρλανδία 1 607 26 1,6% Ελλάδα 6 866 138 2,0% Ισπανία 12 408 458 3,7% Γαλλία 12 170 222 1,8% Κροατία 2 1 43,4% Ιταλία 11 091 370 3,3% Κύπρος 178 0 0,0% Λετονία 1 003 23 2,3% Λιθουανία 1 718 14 0,8% Λουξεμβούργο 67 0 0,4% Ουγγαρία 5 676 158 2,8% Μάλτα 125 0 0,1% Κάτω Χώρες 1 321 82 6,2% Αυστρία 1 546 4 0,2% Πολωνία 15 782 175 1,1% Πορτογαλία 5 948 17 0,3% Ρουμανία 5 409 278 5,2% Σλοβενία 726 23 3,2% Σλοβακία 1 943 63 3,3% Φινλανδία 1 243 7 0,5% Σουηδία 1 174 1 0,2% Ην. Βασίλειο 4 554 214 4,7% INTERREG 2 199 1 0,0% ΣΥΝΟΛΟ 115 660 2 492 2,2% 12

3.2.3 ημοσιονομικές διορθώσεις που εκτελέστηκαν το 2013 Χάρτης και πίνακας 3.2.3: ημοσιονομικές διορθώσεις στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης που εκτελέστηκαν το 2013 σε σύγκριση με τις πληρωμές της ΕΕ που εισπράχθηκαν: κατανομή ανά κράτος μέλος Στον χάρτη ανωτέρω λαμβάνεται υπόψη το σχετικό βάρος που αποτελούν οι δημοσιονομικές διορθώσεις που εκτελέστηκαν για κάθε κράτος μέλος σε σύγκριση με τα ποσά που έλαβε από τον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά το έτος 2013. Με ανοιχτό γκρι χρώμα επισημαίνονται τα κράτη μέλη τα οποία δεν υπερβαίνουν το μέσο ποσοστό της τάξης του 2,1%. Με κόκκινο χρώμα επισημαίνονται τα κράτη μέλη τα οποία υπερβαίνουν το μέσο ποσοστό της τάξης του 2,1%. Κράτος μέλος Πληρωμές που εισπράχθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ το 2013 (σε εκατ. ευρώ) ημοσιονομικές διορθώσεις που εκτελέστηκαν το 2013 (σε εκατ. ευρώ) ημοσιονομικές διορθώσεις που εκτελέστηκαν το 2013 σε % σε σύγκριση με τις πληρωμές που εισπράχθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ το 2013 Βέλγιο 1 144 24 2,1% Βουλγαρία 1 829 19 1,0% Τσεχική ημ. 4 771 76 1,6% ανία 1 066 12 1,1% Γερμανία 11 179 39 0,3% Εσθονία 914 10 1,1% Ιρλανδία 1 607 9 0,6% Ελλάδα * 6 866 18 0,3% Ισπανία 12 408 717 5,8% Γαλλία 12 170 96 0,8% Κροατία 2 1 43,4% Ιταλία 11 091 381 3,4% Κύπρος 178 0 0,0% Λετονία 1 003 24 2,3% Λιθουανία 1 718 8 0,5% Λουξεμβούργο 67 0 0,1% Ουγγαρία 5 676 160 2,8% Μάλτα 125 0 0,1% Κάτω Χώρες 1 321 47 3,5% Αυστρία 1 546 1 0,1% Πολωνία 15 782 195 1,2% Πορτογαλία 5 948 31 0,5% Ρουμανία 5 409 284 5,3% Σλοβενία 726 23 3,2% Σλοβακία 1 943 73 3,8% Φινλανδία 1 243 6 0,4% Σουηδία 1 174 22 1,9% Ην. Βασίλειο 4 554 228 5,0% INTERREG 2 199 1 0,0% ΣΥΝΟΛΟ 115 660 2 469 2,1% * Το αρνητικό ποσοστό για την Ελλάδα προκύπτει από διόρθωση που εφαρμόστηκε το 2013 σε ποσά που είχαν κοινοποιηθεί σε προγενέστερο χρόνο. Χωρίς την εν λόγω διόρθωση, το ποσοστό θα ήταν 2,1% για την Ελλάδα, ενώ το συνολικό ποσοστό θα ανερχόταν στο 2,3%. 3.3. Ανακτήσεις Τα αριθμητικά στοιχεία για τις ανακτήσεις που επιβεβαιώθηκαν και εκτελέστηκαν το 2013 παρουσιάζονται στον πίνακα 3.1 ανωτέρω, από όπου προκύπτει ότι οι ανακτήσεις που επιβεβαιώθηκαν το 2013 ανέρχονται σε 941 εκατ. ευρώ και οι ανακτήσεις που εκτελέστηκαν ανέρχονται σε 862 εκατ. ευρώ. Όπως παρατηρείται στους πίνακες 4.3.1 και 4.3.2 κατωτέρω, τα ποσά αυτά καταδεικνύουν σημαντική αύξηση από το 2012, η οποία οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση των ανακτήσεων στους τομείς της εσωτερικής πολιτικής. 13

4. ΣΩΡΕΥΤΙΚΕΣ ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΙΟΡΘΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΚΤΗΣΕΙΣ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ 2013 4.1. Επισκόπηση Τα σωρευτικά αριθμητικά στοιχεία παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τη σημασία των διορθωτικών μηχανισμών που χρησιμοποιούνται από την Επιτροπή, κυρίως διότι λαμβάνουν υπόψη τον πολυετή χαρακτήρα των προγραμμάτων και των έργων και εξουδετερώνουν τις επιπτώσεις μεμονωμένων περιστατικών. Στο διάγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζεται η εξέλιξη των δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων που επιβεβαιώθηκαν και εκτελέστηκαν κατά τα τελευταία 5 έτη: ιαγράμματα 4.1: ημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις κατά την περίοδο 2009-2013 δισεκατ. ευρώ 4,0 3,5 3,0 τάση 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 2009 2010 2011 2012 2013 δισεκατ. ευρώ 5,0 4,5 4,0 τάση 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 2009 2010 2011 2012 2013 Πολιτική συνοχής Γεωργία Διοίκηση Τομείς εσωτερικής πολιτικής Τομείς εξωτερικής πολιτικής Σύνολο Πολιτική συνοχής Γεωργία Διοίκηση Τομείς εσωτερικής πολιτικής Τομείς εξωτερικής πολιτικής Σύνολο Δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις που επιβεβαιώθηκαν Δημοσιονομικές διορθώσεις και ανακτήσεις που εκτελέστηκαν κατά την περίοδο 2009-2013 κατά την περίοδο 2009-2013 Το μέσο ποσό των δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων που επιβεβαιώθηκαν κάθε έτος από την Επιτροπή κατά την περίοδο 2009-2013 ανήλθε σε 2,9 δισεκατ. ευρώ ή στο 2,2% του μέσου ποσού πληρωμών από τον προϋπολογισμό της ΕΕ ύψους 131 δισεκατ. ευρώ (επιμερισμένη διαχείριση: 2,6 δισεκατ. ευρώ ή 2,5% του μέσου ποσού πληρωμών ύψους 101 δισεκατ. ευρώ όλα τα άλλα είδη διαχείρισης: 353 εκατ. ευρώ ή 1,2% του μέσου ποσού πληρωμών ύψους 30 δισεκατ. ευρώ). Η τάση όσον αφορά τα ποσά που επιβεβαιώθηκαν είναι ελαφρώς αυξητική, στοιχείο που καταδεικνύει ότι το πολυετές πλαίσιο ελέγχου προστατεύει αποτελεσματικά τον προϋπολογισμό της ΕΕ συν τω χρόνω. Το μέσο ποσό των δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων που εκτελέστηκαν κατά την περίοδο 2009-2013 ανήλθε σε 2,7 δισεκατ. ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει το 2,1% του μέσου ποσού πληρωμών από τον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου. Η αυξητική τάση που παρουσιάζεται ανωτέρω μπορεί να αιτιολογηθεί από την περάτωση της περιόδου προγραμματισμού 2000-2006, δεδομένου ότι σημαντικός αριθμός δημοσιονομικών διορθώσεων και ανακτήσεων εκτελείται αποκλειστικά στο στάδιο αυτό της περάτωσης (βλέπε κατωτέρω). 14

4.2. ημοσιονομικές διορθώσεις 4.2.1 Επισκόπηση Πίνακας 4.2.1: Σωρευτικές δημοσιονομικές διορθώσεις που επιβεβαιώθηκαν & ποσοστό εκτέλεσης μέχρι το τέλος του 2013 σε εκατ. ευρώ απάνες Περίοδος προγραμματισμού Περίοδος 1994-1999 Περίοδ ος 2000-2006 Περίοδ ος 2007-2013 Σωρευτικές αποφάσεις για το ΕΓΤΕ Σύνολο δημοσιονομ ικών διορθώσεω ν που επιβεβαιώθ ηκαν στο τέλος του 2013 ημοσιονομικ ές διορθώσεις που δεν είχαν ακόμη εκτελεστεί στο τέλος του 2013 ημοσιονομικ ές διορθώσεις που εκτελέστηκαν / επιβεβαιώθ ηκαν στο τέλος του 2013 ημοσιονομικ ές διορθώσεις που επιβεβαιώθηκ αν στο τέλος του 2012 Γεωργία 0 112 374 9 148 9 634 1 001 89,6% 8 525 ΕΓΤΕ 9 148 9 148 920 90,0% 8 286 Αγροτική ανάπτυξη 0 112 374 Α/Α 486 82 83,2% 239 Πολιτική συνοχής 2 719 7 729 1 741 Α/Α 12 189 756 93,8% 10 786 ΕΤΠΑ 1 788 5 188 667 Α/Α 7 643 477 93,8% 7 305 Ταμείο Συνοχής 271 688 245 Α/Α 1 204 113 90,7% 984 ΕΚΤ 560 1 678 820 Α/Α 3 057 65 97,9% 2 224 ΧΜΠΑ/ΕΤΑ 100 102 9 Α/Α 211 102 51,8% 201 ΕΓΤΠΕ Τμήμα Προσανατολισμού 0 73 0 Α/Α 73 0 100,0% 72 Άλλο Α/Α 4 0 100,0% 2 Σύνολο 2 719 7 840 2 116 9 148 21 827 1 757 91,9% 19 313 Οι διάφορες περίοδοι προγραμματισμού στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής αναδεικνύουν σαφώς τον πολυετή χαρακτήρα του κύκλου του προϋπολογισμού της ΕΕ. εδομένου ότι η περίοδος 2000-2006 πλησιάζει στο τέλος της διαδικασίας περάτωσης, το ποσό των δημοσιονομικών διορθώσεων είναι σημαντικά υψηλό, ιδίως σε σύγκριση με την περίοδο 2007-2013. Η αύξηση των δημοσιονομικών διορθώσεων για αυτή την πιο πρόσφατη περίοδο αναμένεται να συνεχιστεί κατά τα προσεχή έτη, δεδομένου ότι τα προγράμματά της αρχίζουν να περατώνονται (ορισμένα αγγίζουν το 95% του κατώτατου ορίου πληρωμών), αλλά αναμένεται να είναι μικρότερης σημασίας σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο προγραμματισμού, λόγω της επιτυχούς εφαρμογής προληπτικών μέτρων. Ειδικότερα, αποδεικνύεται ότι η χρήση των μηχανισμών διακοπής και αναστολής αποτελεί ισχυρό κίνητρο για τα κράτη μέλη ώστε να επιφέρουν βελτιώσεις στα οικεία συστήματα διαχείρισης και ελέγχου σε συνεργασία με τις υπηρεσίες της Επιτροπής. 4.2.2 Γεωργία: δημοσιονομικές διορθώσεις στο πλαίσιο εκκαθάρισης λογαριασμών του ΕΓΤΕ Όσον αφορά το ΕΓΤΕ, το ποσό των δημοσιονομικών διορθώσεων που επέβαλε η Επιτροπή από το 1999 ανέρχεται σε 9 148 εκατ. ευρώ (από 43 αποφάσεις που εκδόθηκαν). Το μέσο ποσοστό διόρθωσης ανά οικονομικό έτος για την περίοδο 1999-2013 ισοδυναμεί με το 1,5% των δαπανών. Μετά την απόφαση της Επιτροπής, τα ποσά αυτά εκτελούνται κατά κανόνα αυτομάτως, εκτός εάν έχει χορηγηθεί σε κράτος μέλος η δυνατότητα καταβολής σε δόσεις. 15

Πίνακας 4.2.2: Σωρευτικές δημοσιονομικές διορθώσεις που αποφασίστηκαν στο πλαίσιο της εκκαθάρισης λογαριασμών του ΕΓΤΕ από το 1999 μέχρι το τέλος του 2013: κατανομή ανά κράτος μέλος σε εκατ. ευρώ Κράτος μέλος Πληρωμές ΕΓΤΕ που εισπράχθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ % πληρωμών που εισπράχθηκαν σε σύγκριση με το σύνολο των πληρωμών Σωρευτικές δημοσιονομικές διορθώσεις ΕΓΤΕ στο τέλος του 2013 % σε σύγκριση με τις πληρωμές που εισπράχθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ % σε σύγκριση με το συνολικό ποσό των δημοσιονομικών διορθώσεων Βέλγιο 11 638 1,9% 42 0,4% 0,5% Βουλγαρία 1 980 0,3% 37 1,9% 0,4% Τσεχική ημοκρατία 4 742 0,8% 6 0,1% 0,1% ανία 16 345 2,7% 183 1,1% 2,0% Γερμανία 82 340 13,5% 186 0,2% 2,0% Εσθονία 523 0,1% 0 0,0% 0,0% Ιρλανδία 19 474 3,2% 48 0,2% 0,5% Ελλάδα 38 139 6,3% 2 328 6,1% 25,4% Ισπανία 85 336 14,0% 1 457 1,7% 15,9% Γαλλία 133 217 21,9% 1 272 1,0% 13,9% Κροατία 0 0,0% Α/Α Α/Α Ιταλία 68 953 11,3% 1 757 2,5% 19,2% Κύπρος 338 0,1% 10 2,9% 0,1% Λετονία 749 0,1% 0 0,0% 0,0% Λιθουανία 2 089 0,3% 8 0,4% 0,1% Λουξεμβούργο 435 0,1% 5 1,2% 0,1% Ουγγαρία 7 279 1,2% 45 0,6% 0,5% Μάλτα 27 0,0% 0 1,1% 0,0% Κάτω Χώρες 16 371 2,7% 212 1,3% 2,3% Αυστρία 10 459 1,7% 11 0,1% 0,1% Πολωνία 16 755 2,8% 92 0,6% 1,0% Πορτογαλία 10 278 1,7% 193 1,9% 2,1% Ρουμανία 4 782 0,8% 97 2,0% 1,1% Σλοβενία 629 0,1% 10 1,5% 0,1% Σλοβακία 2 077 0,3% 2 0,1% 0,0% Φινλανδία 7 916 1,3% 26 0,3% 0,3% Σουηδία 10 542 1,7% 116 1,1% 1,3% Ηνωμένο Βασίλειο 55 077 9,1% 1 007 1,8% 11,0% Σύνολο 608 491 100,0% 9 148 1,5% 100,0% Στον ανωτέρω πίνακα παρουσιάζεται η κατανομή των δημοσιονομικών διορθώσεων που επιστράφηκαν από το αντίστοιχο κράτος μέλος στον προϋπολογισμό της ΕΕ. Κάθε χρόνο τα συνολικά ποσά των δημοσιονομικών διορθώσεων παραμένουν σχετικά σταθερά παρουσιάζοντας θετική τάση κατά τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου, τόσο σε απόλυτα ποσά όσο και ως ποσοστό των δαπανών. Στο διάγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι συνολικές δημοσιονομικές διορθώσεις ανά κράτος μέλος, καθώς και το ποσοστό των εν λόγω δημοσιονομικών διορθώσεων σε σύγκριση με τις πληρωμές που εισπράχθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Επισημαίνεται ότι εννέα κράτη μέλη παρουσιάζουν ποσοστό διόρθωσης άνω του μέσου ποσοστού της τάξης του 1,5% και αντιπροσωπεύουν το 75% του συνολικού ποσού των διορθώσεων, ωστόσο πρέπει να γίνει κατανοητό ότι αυτά τα εννέα κράτη μέλη έλαβαν το 44% των πληρωμών που εισπράχθηκαν συνολικά από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. 16

ιάγραμμα 4.2.2: Σωρευτικές δημοσιονομικές διορθώσεις των κρατών μελών στο πλαίσιο εκκαθάρισης λογαριασμών του ΕΓΤΕ από το 1999 μέχρι το τέλος του 2013 σε σύγκριση με τις πληρωμές που εισπράχθηκαν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ Σωρευτικές αποφάσεις εκκαθάρισης ΕΓΤΕ 1999-2013 Δημοσιονομικές διορθώσεις σε εκατ. ευρώ 2500 2000 1500 1000 500 0 0,07 0,06 0,05 0,04 0,03 0,02 μέσος όρος 1,5% 0,01 0 % δημοσ/κών διορθώσεων έναντι εισπραχθεισών πληρωμών Συνολικό ποσό δημοσ/κών διορθώσεων % Δημοσ/κών διορθώσεων σε σύγκριση με τις πληρωμές που εισπράχθηκαν από τον πρ/λογισμό ΕΕ 4.2.3 Γεωργία: Ελλείψεις στα συστήματα ελέγχου των κρατών μελών Οι ουσιαστικές ελλείψεις που επισημαίνονται στα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου των κρατών μελών, όπως διαπιστώνονται από τα ίδια τα κράτη μέλη, τη Γ AGRI, το Ελεγκτικό Συνέδριο ή/και την OLAF (έρευνες σε περιπτώσεις απάτης), παρακολουθούνται στενά από τη Γ AGRI έως ότου συγκεντρωθούν αξιόπιστα στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι αδυναμίες αποκαταστάθηκαν μέσω της εφαρμογής κατάλληλων μέτρων από τα κράτη μέλη, ότι οι παράτυπες δαπάνες που δηλώθηκαν κατά το παρελθόν διορθώθηκαν και ότι το νέο σύστημα έχει αποδείξει στην πράξη την αξιοπιστία του. Όσον αφορά, για παράδειγμα, τα καθεστώτα ενισχύσεων στην Πολωνία, η Γ AGRI διαπίστωσε το 2013 σοβαρές διαρθρωτικές ελλείψεις στο πλαίσιο της προαναγνώρισης ομάδων παραγωγών στον τομέα των οπωροκηπευτικών. Όσον αφορά τα ποσά που καταβλήθηκαν σε προγενέστερο χρόνο, ο δημοσιονομικός κίνδυνος που διατρέχει το Ταμείο καλύπτεται μέσω της διαδικασίας εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση, με την οποία ανακτώνται τα ποσά των αχρεωστήτως καταβληθέντων χρηματικών δαπανών της ΕΕ. Για τα μελλοντικά έτη, η Πολωνία κλήθηκε να προβεί στις κατάλληλες διορθωτικές ενέργειες, οι οποίες θα παρακολουθούνται από τη Γ AGRI. Όσον αφορά τις ελλείψεις στον αμπελοοινικό τομέα, εκδόθηκαν, τον Φεβρουάριο και τον Απρίλιο του 2013 αντίστοιχα, δύο δέσμες κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με την εφαρμογή του εθνικού προγράμματος στήριξης. Στο πλαίσιο των άμεσων ενισχύσεων, διαπιστώθηκαν εμμένουσες ελλείψεις ως προς τον εσφαλμένο χαρακτηρισμό ορισμένων τύπων βοσκοτόπων ως επιλέξιμων σε 15 ισπανικούς οργανισμούς πληρωμών και στην Ελλάδα. Στην Ισπανία, οι διορθωτικές ενέργειες υποβλήθηκαν σε λογιστικό έλεγχο στα μέσα του 2013 και διαπιστώθηκε ότι δεν αντιμετώπισαν πλήρως την κατάσταση. Κατά συνέπεια, το ισπανικό σχέδιο υλοποίησης θα τεθεί υπό ενισχυμένη εποπτεία και παρακολούθηση και θα συνεχιστούν οι δημοσιονομικές διορθώσεις. Στην Ελλάδα, το σύστημα αναγνώρισης αγροτεμαχίων (Land Parcel Identification System, LPIS), το οποίο θεσπίστηκε το 2008, περιλαμβάνει περιοχές που, λόγω της εγγενούς τους κατάστασης, δεν πρέπει να είναι επιλέξιμες για στήριξη στο πλαίσιο της ΚΓΠ. Στην απόφαση για την αναβολή των δημοσιονομικών διορθώσεων τέθηκε ως όρος η υποχρέωση της Ελλάδας να επιληφθεί της κατάστασης μέσω της εφαρμογής σχεδίου δράσης. Όσον αφορά τις αιτήσεις πληρωμής για την περίοδο 2009-2012 και τα επακόλουθα έτη, βρίσκονται σε εξέλιξη οι διαδικασίες εκκαθάρισης που ενεργοποιούν καθαρές 17

δημοσιονομικές διορθώσεις. Επιπλέον, η μη υλοποίηση των διορθωτικών δράσεων σύμφωνα με το σχετικό χρονοδιάγραμμα είχε ως συνέπεια την ανάκληση της αναβολής των καθαρών δημοσιονομικών διορθώσεων για τις ελλείψεις όσον αφορά τους βοσκότοπους, καθώς και την αποστολή στις ελληνικές αρχές επιστολής προ της αναστολής, στις 24 Ιουνίου 2014, στην οποία οριζόταν σαφής προθεσμία για την επίτευξη των εναπομενόντων ορόσημων. Επιπροσθέτως, η Πορτογαλία περάτωσε το 2013 ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για την κάλυψη σοβαρών ελλείψεων στην ποιότητα των συστημάτων LPIS-GIS (σύστημα αναγνώρισης αγροτεμαχίων και γεωγραφικό πληροφοριακό σύστημα), ενώ στη Γαλλία δρομολογήθηκε ένα σχέδιο δράσης ευρέος φάσματος για την επικαιροποίηση και ολοκλήρωση του LPIS, το οποίο αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί πλήρως για το έτος υποβολής αιτήσεων 2016. Όσον αφορά την Πορτογαλία, η διαδικασία εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση εξασφάλισε την ανάκτηση ποσού άνω των 100 εκατ. ευρώ σε καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις για τα οικονομικά έτη 2007 έως 2009, ενώ οι διαδικασίες εκκαθάρισης ως προς τη συμμόρφωση για τα επακόλουθα έτη βρίσκονται ακόμη σε εξέλιξη. Στη Γαλλία βρίσκονται υπό εξέλιξη διάφορες σημαντικές δημοσιονομικές διορθώσεις όσον αφορά τα οικονομικά έτη 2008-2010, για τα οποία η διαδικασία εκκαθάρισης λογαριασμών προχωρά με ικανοποιητικό ρυθμό. Στο πλαίσιο μιας αποστολής που πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2014 καταδείχθηκε ότι, παρά την ικανοποιητική εν γένει πορεία του σχεδίου δράσης, ορισμένες ενδιάμεσες δεσμεύσεις δεν έχουν υλοποιηθεί. Ως εκ τούτου, η Γαλλία κλήθηκε να επιληφθεί των εν λόγω ζητημάτων, ενώ ζητήθηκε παράλληλα η υποβολή αναλυτικότερων εκθέσεων, ούτως ώστε να καταστεί δυνατή η πιο πρακτική παρακολούθηση από τη Γ AGRI. Είναι σκόπιμο να επισημανθεί ότι στη Γαλλία η υλοποίηση του σχεδίου δράσης που καλύπτει τη διαχείριση των δικαιωμάτων ενίσχυσης και το σύστημα πολλαπλής συμμόρφωσης στέφθηκε με επιτυχία. Η παρακολούθηση της ποιότητας του ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης και ελέγχου (ΟΣ Ε) και του συστήματος αναγνώρισης αγροτεμαχίων (LPIS), συμπεριλαμβανομένης της αναγκαίας καθοδήγησης και στήριξης, εμπίπτει πλέον στο πεδίο αρμοδιοτήτων μιας νέας μονάδας της Γ AGRI, η οποία τέθηκε σε επιχειρησιακή λειτουργία το 2014. Τα σχέδια δράσης που προκύπτουν λόγω αναπροσαρμογών στα ποσοστά σφάλματος άνω του 5% ενεργοποιήθηκαν ύστερα από τον χαρακτηρισμό, βάσει σχετικών αξιολογήσεων, ορισμένων συστημάτων ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο ως «αναποτελεσματικών» ή «μερικώς αποτελεσματικών» (π.χ. Ρουμανία, Βουλγαρία, Πορτογαλία) ή ύστερα από τους λογιστικούς ελέγχους της Γ AGRI, καθώς και λόγω της έλλειψης αξιοπιστίας των κοινοποιηθέντων στατιστικών στοιχείων ελέγχου (π.χ. Ελλάδα, Κάτω Χώρες). Για παράδειγμα, στη Ρουμανία εντοπίστηκαν σημαντικές συστημικές αδυναμίες, τόσο από τους ελέγχους συμμόρφωσης της Γ AGRI όσο και από τους λογιστικούς ελέγχους του Ελεγκτικού Συνεδρίου, όσον αφορά το μέτρο 312 «Στήριξη για τη δημιουργία και την ανάπτυξη πολύ μικρών επιχειρήσεων». Κατόπιν αιτήματος της Γ AGRI, οι ρουμανικές αρχές έθεσαν σε εφαρμογή σχέδιο δράσης για τη βελτίωση της κατάστασης. Επιπλέον, οι επιστροφές από την Επιτροπή προς τη Ρουμανία που συνδέονταν με το εν λόγω μέτρο διακόπηκαν κατά τη διάρκεια του 2013. Χάρη στην αδιάλειπτη συνεργασία της Γ AGRI με τις ρουμανικές αρχές, θεωρήθηκε τον Μάιο του 2014 ότι, παρά την ανάγκη συνέχισης των προσπαθειών για την υλοποίηση του ειδικού σχεδίου δράσης για το μέτρο 312, είναι δυνατόν να ξεκινήσουν εκ νέου οι πληρωμές, υπό τον όρο ότι οι ρουμανικές αρχές θα αποδεχθούν τη στενή παρακολούθηση από τη Γ AGRI, μετριάζοντας με αυτό τον τρόπο τον κίνδυνο. Εντούτοις, αδιαμφισβήτητη επιβεβαίωση της επιτυχούς αντιμετώπισης των συστημικών αδυναμιών που σχετίζονται με την εφαρμογή του μέτρου 312 μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο αφού διενεργηθεί μελλοντικός λογιστικός έλεγχος. Ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα προστατευτεί μέσω διαδικασιών ελέγχου της συμμόρφωσης οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα καθαρές δημοσιονομικές διορθώσεις και ανάκτηση από το κράτος μέλος. Ταυτόχρονα, τα ρουμανικά προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης τελούν υπό καθεστώς στενότατης παρακολούθησης. 18