TRƯỜNG ðại ẤP HỌ THOÁT ÁH KHO NƯỚTP. HM Khoa Kyõ Thuaät Xaây öïng - M KTTNN Gảng vên: PGS. TS. NGUYỄN THỐNG E-al: nguyenthong@hcut.edu.vn or nthong56@yahoo.fr Web: http://www4.hcut.edu.vn/~nguyenthong/ Tél. (08) 38 640 979-098 99 66 719 1 NỘI UNG MÔN HỌ HƯƠNG 1: Tổng quan về cấp nước HƯƠNG 2: Nguồn nước & ông trình thu nước. HƯƠNG 3: Mạng lướ cấp nước khu vực. HƯƠNG 4: Mạng lướ cấp nước bên trong. HƯƠNG 5: Mạng lướ thoát nước bên trong. HƯƠNG 6: Mạng lướ thoát nước khu vực. HƯƠNG 7: Tổng quan về xử lý nước thả. HƯƠNG 8: Phần ề EPNET và SWMM 2 hương 3 MẠNG LƯỚI I ẤP NƯỚ KHU VỰV 3 ðịnh NGHĨ Là hê thống ñường ống & các hạng ục c/trình lên quan xây dựng theo hê thống trục gao thông chính của khu vực cấp nước. NHIỆM VỤ Nước trong ạng lướ sẽ ñược lấy ra cung cấp cho các ñơn vị sư dụng nước cuố cùng (hô dân, nha áy, xí nghệp, công sơ, ). 4 PHÂN LOẠI ó 3 loạ ạng lướ: Mạng lướ vòng. Mạng lướ hở (cụt). Mạng lướ hỗn hợp (vòng + hở). MỘT SỐ ðịnh NGHĨ Nuùt: Laø nô gao nhau caùc ñöôøng oáng. ðoạn ống 1 ðoạn ống 2 Nút ðoạn ống j 5 d 6 bchvan.vn 1
MỘT SỐ ðịnh NGHĨ Ñoaïn oáng: Gôù haïn bôû 2 nuùt keà nhau vôù quy öôùc laø d=hs. vaø khoâng coù löu löôïng vaøo, ra doïc ñoaïn oáng (trong tröôøng hôïp coù löu löôïng doïc tuyeán beán ñoå lưu lươṇg töông ñöông veà nuùt 2 ñaàu ñoaïn oáng). Nút Nút j MỘT SỐ ðịnh NGHĨ Ñeå laáy nöôùc: laø vò trí nuùt ôû ñoù nöôùc ñöôïc laáy ra (hoaëc ñöa vaøo) aïng löôù ñeå vaøo ñôn vò söû duïng nöôùc cuoá cuøng. ðể lấy nước j q j ðoạn ống có d=hs. 7 8 MẠNG LƯỚI VÒNG 9 MẠNG LƯỚI ẤP NƯỚ KHU VỰ 7 8 9 6 IV I VI 1 q 2 3 3 4 5 II III V ðà nước Nguồn nước 10 11 12 ðể lấy nước MẠNG LƯỚI VÒNG 13 10 Nhaän xeùt: Nöôùc töø nguoàn ñeán ñeå laáy nöôùc coù theå ñ baèng nheàu tuyeán khaùc nhau. ÖU KHUYEÁT ÑIEÅM MÏNG LÖÔÙI VOØNG Öu ñeå: aûo ñaû an toaøn caáp löu löôïng ñeán caùc ñeå laáy nöôùc kh coù söï coá xaûy ra treân ñöôøng oáng aïng löôù. Khuyeát ñeå: Gaù thaønh cao. MẠNG LƯỚI I HỞH tính thuûy löïc phöùc taïp. 11 12 bchvan.vn 2
5 q 5 6 1 2 3 4 Nguồn nước q 1 ðà nước 8 9 10 ðể lấy nước MẠNG LƯỚI ỤT (HÔÛ) 7 13 Nhaän xeùt: Nöôùc töø nguoàn ñeán ñeå laáy nöôùc chæ coù theå ñ baèng oät tuyeán. ÖU KHUYEÁT ÑIEÅM MÏNG LÖÔÙI ỤT Öu ñeå: Gaù thaønh thaáp. tính thuûy löïc ñôn gaûn. Khuyeát ñeå: KHOÂNG baûo ñaû an toaøn caáp löu löôïng ñeán caùc ñeå laáy nöôùc kh coù söï coá xaûy ra treân ñöôøng oáng aïng löôù. 14 MẠNG LƯỚI HỖN N HỢPH (VÒNG + HỞ) H 1 MẠNG LƯỚI ẤP NƯỚ KHU VỰ 7 8 9 6 ðà nước 2 Nguồn nước 10 ðể lấy nước I II 3 q 3 4 5 Maïng löôù hôû 11 12 1-2; 4-5; : ðoạn ống 15 MẠNG LƯỚI HỔN HỢP 16 Nhaän xeùt: Phaùt huy ñöôïc öu ñeå cuûa 2 loaï aïng löôù vaø khaéc phuïc oät phaàn caùc khuyeát ñeå cuûa ha loaï treân. 17 MỘT SỐ NGUYÊN TẮ & LƯU Ý KHI THIẾT KẾ MẠNG LƯỚI ẤP NƯỚ KHU VỰ Xác ñịnh vị trí nguồn nước. (hú ý: Nguồn nước thô, nguồn nước ñã ñược xử lý) Nên chọn vị trí có lợ về ặt năng lượng (áp suất, thế năng lớn). 18 bchvan.vn 3
Từ vị trí nguồn nước ô trí tuyến cấp 1 trước. ô trí tuyến cấp 2,3, Thông thường d cấp nhỏ nhất >=150. 19 Á NGUYÊN TẮ & LƯU Ý ðầy ñu ñê có thê lấy nước vào bất ky ñơn vị sư dụng nước cuố cùng nào cho khu thết kế hệ thống cấp nước. Theo hê thống quy hoạch gao thông. 20 Á NGUYÊN TẮ & LƯU Ý ần N TOÀN cấp nước cao dạng ạng lướ vòng. Nếu không ạng lướ cụt. Ưu tên xe xét ạng lướ hỗn hợp. ðộ TIN ẬY HỆ THỐNG 21 PGS. r. TS. Nguyễn Thống 22 THÔNG SỐ YÊU ẦU oät nöôùc töï do h (aùp löïc nöôùc töï do) : p h = >= ρg h n (ρ=kg/ 3 : khoá löôïng reâng cuûa nöôùc - ðố vớ nhà dân cư: h n tùy theo yêu cầu khu vực (10 40) p: áp suất tạ ñể lấy nước Löu löôïng (t) >= yêu cầu. 23 THIẾT KẾ MẠNG LƯỚI ẤP NƯỚ - ñòa hình. - ñòa chaát. - nguoàn nöôùc. - quy hoaïch ñoâ thò. - daân soá. - ñoá töôïng teâu thuï nöôùc. - quy hoaïch gao thoâng. LÖÏ HOÏN UOÁI UØNG Ngheân cöùu caùc phöông aùn khaû th vaø so saùnh knh teá caùc p/aùn l/choïn. Khaûo saùt c/t heän höõu: - aïng löôù thoùat nöôùc - aïng löôù phaân phoá gaz - aïng löôù phaân phoá ñeän 24 - aïng luớ ñeän thoïa bchvan.vn 4
LƯU Ý họn sơ bộ ñường kính ống: 0,42 d() = ( 0,8 1, 2) ( 3 /s): lưu lượng qua ống d n >= 150. 25 LƯU Ý Thông số tha khảo: V tb = (0.5 1.5) /s L ax = (350 900) p ax = 500 kpa (kn/ 2 ) p n = 150 kpa 26 Khá nệ về ñường kính knh tế: T($) T n T 2 =f() T 1 + T 2 T 1 =f() ðường ỐNG ẤP P NƯỚ T 1 : ch phí ñường ống T 2 : ch phí năng lượng d opt () 27 28 ðường ỐNG NHỰ OÁ Áng nhöï öïa φ (150 (150 500) 500) p= 20 N/c 2 29 30 bchvan.vn 5
Ống nhựa upv Ống nhựa HPE L=5.5, p=6bar 1bar 10H 2 O 31 32 L=5 6, p=10 12bar Ống nhựa HPE Ống nhựa PV 33 L=5 6, p=10 12bar 34 35 36 bchvan.vn 6
37 38 ỐNG Ê TÔNG Ự ỨNG LỰ, NÒNG THÉP ỐNG Ê TÔNG L=4 5, 6bar 39 PGS. r. TS. Nguyễn Thống 40 ỐNG Ê TÔNG Ự ỨNG LỰ L=4.5 7, 5 7bar ỐNG GNG 41 42 bchvan.vn 7
ỐNG GNG ẺO ỐNG GNG ẺO L=6, p=10bar L=6, p=10bar 43 44 ỐNG NỐI ỐNG hương 3: Mạng lướ cấp nước PUSH TO khujoint vực. KHUỶU (HUYỂN HƯỚNG ÒNG HẢY) 45 46 Ù (HUYỂN ẠNG LIÊN KẾT) ỐNG NỐI 47 48 bchvan.vn 8
ỐNG NỐI T, NỐI THẬP 49 50 UY LUẬT THỦY LỰ TRONG ỐNG HẢY Ó ÁP Tổn thất năng lượng (H 2 O) dh = K K hệ số phụ thuộc ñường ống; dh() tổn thất năng lượng trên ñoạn ống dà L(); ( 3 /s) lưu lượng qua ống; =1 (c. taàng) 2 (c. roá). Lưu lượng trong ống 51 UY LUẬT THỦY LỰ TRONG ỐNG HẢY Ó ÁP Hazen-Wllas 10.68L() 1.85 dh() = 4.87 1.85 d() HW OÁng cuõ 50-120 OÁng saét cuõ 100-140 OÁng b/toâng 120-140 OÁng nhöïa 140-150 HW OÁng theùp 140-150 52 Mannng λ Heä soá toån thaát naêng löôïng ñöôøng daø (beåu ñoà Moody or Ncurade) L cheàu daø oáng d ñöôøng kính oáng 2 L V dh = λ. (H2O) d 2g V vaän toác trung bình aët caét 53 UY ðổi LƯU LƯỢL ƯỢNG Ọ ðoạð OẠN ỐNG 54 bchvan.vn 9
HÚ Ý Kh tính toán thủy lực ạng lướ cấp nước khu vực Nếu có lưu lượng phân bố trên các ñoạn ống Phả quy ñổ về lưu lượng nút tương ñương ở 2 ñầu ñoạn ống trước. 55 ql (l/s) uy ñoå löu löôïng phaân boá ñeàu q theo cheàu daø l/löôïng nuùt 2 ñaàu. (l/s) ql (l/s) x V(x) L () q (l/s/) uy ñổ V=hs. =ql/2 (l/s) (l/s) 56 à tập: Tính tổn thất năng lượng (H 2 O) của ñoạn ống. Mất năng theo Mannng có λ=1.10-3. a. Tính theo lưu lượng quy ñổ ra nút. b. Tính chính xác vớ pp. tích phân. =30 l/s L=150, d=120 q=0.2 l/s/ 57 PHƯƠNG TRÌNH Ơ ẢN - Nguyeân lyù baûo toaøn khoá löôïng vaät chaát Phöông trình leân tuïc taï nuùt. N = 0 = j, vao nut ra nut j= 1 k N soá ñöôøng oáng hoä tuï vaøo nuùt cuûa aïng löôù. 1 2 3 Xét cân bằng lưu lượng nút : 1 = 2 + 3 58 TRONG TRƯỜNG HỢP TẠI NÚT Ó LƯU LƯỢNG VÀO (R) MẠNG LƯỚI 1 = 2 + 3 + 1 2 3 59 MẤT T NĂNG LƯỢNG TRONG MẠNG M LƯỚI ẤP P NƯỚ KHU VỰV 60 bchvan.vn 10
Tính thủy lực ạng lướ cấp nước khu vực thường chỉ kể ñến tổn thất ñường dà (bỏ qua tổn thất cục bộ vì nó thường bé so vớ ñường dà). 61 PHƯƠNG TRÌNH NĂNG LƯỢNG HO MỘT ðoạn ỐNG ðơn GIẢN Xét ột ñoạn ống ñơn gản (d=hs., không có lưu lượng ra, vào dọc tuyến): Mất năng p lượng Z O Mặt chuẩn O p p H Z + = Z + + ρg ρg dh 62 PHƯƠNG TRÌNH NĂNG LƯỢNG HO MỖI VÒNG KHÉP KÍN Tổng ñạ sô các tổn thất năng lượng của các ñoạn ống trong 1 vòng khép kín HÚ Ý Tổn thất năng lượng ñường dà (dh) luôn cùng dấu vớ chều dòng chảy (nó có thể ang dấu â hoặc dương tùy theo chều dương quy ước). bằng 0. 63 64 - Phương trình năng lượng cho ỗ vòng khép kín: ( ) dh = 0 K = 0 L (dh L ) : tổn thất năng lượng trên ñoạn thứ. Toån thaát naêng löôïng cuøng cheàu doøng chaûy H 2 2 dh 12+ +dh 23 +dh 13 =0 dh dh 12 =H 1 -H 2 dh 23 12 H H + =z +p /γ 1 E =H +V 2 /2g 3 1 dh 13 H 3 65 hứng nh: Tổng ñạ số các tổn thất cột nước cho 1 vòng khép kín luôn bằng 0. dh =H - H dh =H - H dh =H - H ------------------------ Σdh = 0 H dh + dh H dh H 66 bchvan.vn 11
V 2 /2g H z p /γ Ñöôøng coät nöôùc ño aùp H dh p /γ Z Maët chuaån O O H = H +dh Vôù H =Z +p /γ : oät nöôùc ño aùp toaøn phaàn Vaø H =Z +p /γ 67 TÍNH MẠNG M LƯỚI ẤP P NƯỚ KHU VỰ V VỚIV MẠNG LƯỚL ƯỚI I HỞH 68 Hñà TÍNH THUỶ LỰ MïNG LƯỚI HỞ q E ðài NUỚ ðiểm LẤY NUỚ TRẮ Ọ p/γ q E ÌNH ðồ Vị trí bất lợ Ñaët vaán ñeà: Xaùc ñònh ñöôøng kính oáng d, vaø cheàu cao ñaø nöôùc (aùp löïc nöôùc taï nguoàn, coät nöôùc ño aùp taï ). aùc soá leäu khaùc gaû theát ñaõ beát. öôùc 1: Xaùc ñònh löu löôïng trong oã ñoaïn oáng d. aét ñaàu töø oáng nhaùnh tröôùc vaø töø cuoá aïng teán daàn veà höôùng nguoàn. uøng p/t ñeàu keän caân baèng veà löu löôïng taï nuùt sau. Ví duï cho sô ñoà treân: Tính : Xeùt caân baèng l/löôïng nuùt : q F F q () ( j) q = q vao = ra q j 69 70 Töông töï: Tính E : Xeùt caân baèng l/löôïng nuùt E: E = E & F Tính vaø : Xeùt caân baèng l/löôïng laàn löôït nuùt vaø : = + F vaø = + E 71 HÚ Ý Kh tì lưu lượng trong ñoạn ống về nguyên tắc ta chưa bết chều lưu lượng nên có thể gả ñịnh chều bất kỳ (lờ gả ra có thể - hoặc +). Sau ước 1, vectơ lưu lượng trong các ñoạn ống PHẢI bểu dễn ðúng vớ chều thực tế. 72 bchvan.vn 12
öôùc 2: où cho oã ñoaïn oáng seõ xaùc ñònh d (choïn 2a or 2b): 2a. Tröôøng hôïp toaøn boä caùc ñoaïn oáng (böôùc 5a). 2b. Tröôøng hôïp treân tuyeán ñöôøng oáng chính (böôùc 5b). oâng thöùc knh ngheä: d ()=(0,8 1,2) 0,42 So sánh và chọn d theo sản phẩ có trên thị trường! 73 öôùc 3: où, L, d xaùc ñònh toån thaát coät nöôùc dh : Theo Hazen-Wllas: Theo Mannng: dh 2 K dh = 10.679 * L d 4.871 2 = L vôù K = ω R 1.852 HW 1.852 74 KHÁI NIỆM VỀ TUYẾN ðường ỐNG HÍNH E (Z e,p E /γ) (Z,p / Ga thết tuyến chính F (Z F,p F /γ) H =H +dh va các ñể còn lạ H - dh..i > H (=E or F) : ột nước yêu cầu tạ. 75 TUYẾN ỐNG HÍNH Nố từ NGUỒN nước ñến: ñể lấy nước X NGUỒN ñể lấy nước có thế năng (z) LỚN ñể lấy nước có yêu cầu cột nước áp suất tự do LỚN dẫn lưu lượng LỚN 76 öôùc 4 :Tính cheàu cao ñaø H ñaø. Ñeå tính H ñaø, ta seõ tính H vaø töø ñoù suy ra H ñaø H ñà =p /ρg= H - z heàu cao ñaø nöôùc: H ñaø = p /γ H ñaø = p /ρg ÙP SUÁT TÆNH TÏI (p ) O H ñaø TÏO R 77 (coù aùp suaát p ) 78 bchvan.vn 13
XEÙT TREÂN TUYEÁN ÑÖÔØNG OÁNG HÍNH (GÆ THIEÁT): ẮT ðầu TỪ UỐI TUYẾN ñể H = p /γ + z = (p /γ) n + z Theo cheàu doøng chaûy töø ñeán : H = H + dh H =H + dh H =H + dh ó H H ñà = p /ρg = H - Z Nhaän xeùt: H =H + Σdh vôù laø caùc ñoaïn treân tuyeán ñöôøng oáng chính (,, ). 79 80 ước 5: Mục ñích Kể tra cột nước ño áp yêu cầu tạ các ñể lấy nước còn lạ trong ạng lướ. (nếu không thỏa chọn lạ tuyến ống chính, tính lạ chều cao ñà nước H ñà ). 81 öôùc 5: où 2 tröôøng hôïp (töø böôùc 2): 5a. Tröôøng hôïp d oáng nhaùnh ñaõ coù: oät nöôùc ño aùp taï cuoá caùc oáng nhaùnh seõ laø (ví duï nhaùnh E): H E = H dh E p E /γ So saùnh p E /γ vaø (p E /γ) n. où 2 khaû naêng: () Neáu p E /γ >= (p E /γ) n (töông töï taï taát caû caùc oáng nhaùnh khaùc coøn laï) Ok. 82 HÚ Ý () Nếu p E /γ < (p E /γ) n về E q E F q F lạ bước 4, gả thết lạ dh E q q tuyến ñường ống chính q Tính lạ H (chều cao ñà H = H E +dh E H E = H - dh nước ớ). E p E /γ = H E - z E 84 83 bchvan.vn 14
HÚ Ý Gả sử nếu kể tra tạ F có p n KHÔNG THỎ Tuyến ñường ống chính ớ gả thết sẽ là F. Nếu cả tạ E lẫn F có p n ñều không thỏa họn tuyến chính ớ nố từ nguồn ñến ñể có áp lực nước so vớ p n tương ứng bất lợ nhất. 85 5b: Tröôøng hôïp d oáng nhaùnh chöa coù: Ñoá vôù caùc ñoaïn oáng nhaùnh (ví duï E), vôù H vaø H E ñaõ beát, do ñoù toån thaát coät nöôùc seõ laø: dh E = H -H E Vôù H E laáy theo coät nöôùc yeâu caàu. Töø ñoù, ta seõ xaùc ñònh ñöôøng kính ñöôøng oáng nhaùnh. Ví du:ï 4.871 10.679* L 1.852 d d E E = 1.852 dh * E HW 86 hú ý: - Tuyến ñường ống chính: Là tuyến nố nguồn nước và ñể lấy nước có p/γ =h n & cột nước ño áp tạ các ñể lấy nước còn lạ ñạt yêu cầu. (h n là cột áp yêu cầu tạ ñể lấy nước) 87 hú ý: Theo dòng chảy H ñầu = H cuố + dh ñầu cuố (uan ñể năng lượng kh áp dụng phương trình ernoull cho dòng chảy từ /c ñầu ñến /c cuố của 1 ñoạn ống). 88 à tập 1. Laáy sô ñoà ví duï treân vôù caùc soá leäu nhö sau: ===500; E=F=350; q =0.1 3 /s; q F =0.1 3 /s; q E =0.2 3 /s. ao trình aët ñaát töï nheân laø nhö nhau taï oï vò trí treân aïng löôù (z =z 0 ), ngoaï tröø coù cao ñoä Z =7+z 0. Yeâu caàu coät nöôùc töï do (p/γ) n taï caùc ñeå laáy nöôùc ít nhaát laø 14 H 2 O. uy luaät toån thaát naêng löôïng doøng chaûy: 10.68L dh() = d 4.87 120 1.85 89 d = 0.8 * 0.42 Ñöôøng kính oáng d () sô boä: Thò tröôøng coù d() :, 315, 355, 400, 450, 500, 560, 600. hoïn d theo ñöôøng oáng gaàn nhaát trong thò tröôøng. a. Gaû theát laø tuyeán ñöôøng oáng chính. Xaùc ñònh d vaø coät nöôùc ño aùp taï vò trí nuùt H ñaø (cheàu cao ñaø nöôùc). Keå tra coät nöôùc ño aùp taï caùc ñeå laáy nöôùc coøn laï E, F. b. Trôû laï öôùc 5, xeùt tröôøng hôïp coät nöôùc yeâu caàu taï F laø 16, cao ñoä cuûa F baây gôø laø z 0 +1. 90 bchvan.vn 15
Hñà q q E SÔ ÑOÀ MÏNG LÖÔÙI E TRẮ Ọ q E q ÌNH ðồ q F F q q F q 91 aø taäp 2: ho sô ñoà aïng löôù cuït nhö sau. oät nöôùc ño aùp yeâu caàu toá theåu taï 3,4,6 laø (p/γ) n =14 vaø taï 5 laø (p/γ) n =18. (a) Xaùc ñònh löu löôïng trong caùc oáng vaø coät nöôùc caàn coù taï nuùt 1. Toån thaát naêng löôïng theo Hazen-Wllas coù HW =120. ao ñoä caùc nuùt laø nhö nhau (z 0 ) ngoaï tröø nuùt 1 laø (z 0 +8). 5 3 q 5 =12l/s q 3 =15l/s 1 4 q 4 =10l/s 2 6 q 6 =10l/s 92 L() d() 1-2 400 250 Soá leäu ñöôøng oáng 2-3 400 2-4 400 4-5 400 4-6 400 Gaû theát tuyeán ñöôøng oáng chính laø 1-2-4-5. (b) Trở lạ ước 5, gả thết bây gờ cột nước yêu cầu tạ nút 6 là 18. Hãy gả quyết vấn ñề nếu có. 93 aø taäp 3: ho sô ñoà aïng löôù nhö sau. oät nöôùc ño aùp yeâu caàu toá theåu taï nuùt 4,6,7 laø p/γ=14, taï 5 laø p/γ=18, taï 3 laø p/γ=20. Xaùc ñònh löu löôïng trong caùc oáng vaø aùp löïc nöôùc caàn coù taï nuùt 1 vaøo gôø cao ñeå. Toån thaát coù HW =120. ao ñoä caùc nuùt laø nhö nhau (z 0 ) ngoaï tröø nuùt 1 laø (z 0 +2). Khu daân cö: 4000 daân, q tb =120l/ng/ngñ, K ngñ-ax =1,2 & K h-ax =1,5 1 2 3 7 q 7 =14l/s 6 5 4 q 5 =10l/s q 4 =10l/s q 6 =12l/s 94 1-2 L() 400 d() 250 Soá leäu ñöôøng oáng 2-3 400 2-4 400 250 4-5 400 4-6 400 2-7 400 Gaû theát tuyeán ñöôøng oáng chính laø 1-2-4-6. (Tuyếnống chínhñúng 1-2-3!!!) 95 aø taäp 4: ho sô ñoà aïng löôù caáp nöôùc khu vöïc nhö sau. oät nöôùc ño aùp yeâu caàu toá theåu taï nuùt 3 laø p/γ=18 vaø taï nuùt 4, 5, 6 laø p/γ=20. Toån thaát naêng löôïng theo Hazen-Wllas coù HW =120. ao ñoä caùc nuùt laø nhö nhau (z 0 ) ngoaï tröø nuùt 1 laø (z 0 +6). Khu daân cö: 6000 daân, q tb =100l/ng/ngñ, K ngñ-ax =1,2 & K h-ax =1,4 1 2 3 q=0.04 l/s/ 6 5 4 q 5 =12l/s q 4 =4l/s q 6 =14l/s 96 bchvan.vn 16
L() d() 1-2 400 250 Soá leäu ñöôøng oáng 2-3 400 2-4 400 4-5 400 4-6 400 Gaû theát tuyeán ñöôøng oáng chính laø 1-2-4-6. 97 a. Tính löu löôïng (l/s) nöôùc snh hoaït gôø duøng nöôùc lôùn nhaát. b. uy ñoå löu löôïng treân 2-4. Tính löu löôïng (l/s) trong caùc ñoaïn oáng gôø duøng nöôùc lôùn nhaát. c. Gaû theát 1-2-4-6 laø tuyeán ñöôøng oáng chính. Tính coät nöôùc caàn coù taï nuùt 1 cheàu cao ñaø nöôùc taï nuùt 1 (laáy troøn soá ñeán 0.5). Keå tra caùc ñeå laáy nöôùc coøn laï. d. Laáy cheàu cao ñaø nöôùc caâu (c), gaû söû khu daân cö daân soá ga taêng leân 9000 ngöôø. Teâu chuaån duøng nöôùc khoâng ñoå, ñaùnh gaù söï thay ñoå coät nöôùc aùp suaát taï caùc ñeå laáy nöôùc. 98 TÍNH ẤP P NƯỚ KHU VỰ V VỚI V MẠNG LƯỚI I VÒNG Phương pháp gả ñúng dần HRY ROSS 99 100 ðặt VẤN ðề Kh nhu cầu ñã bết & lưu lượng vào ạng lướ ñã bết: Nếu là ạng lướ HỞ xác ñịnh lưu lượng trong các ñoạn ống trực tếp dễ dàng Nếu là ạng lướ VÒNG xác ñịnh lưu lượng trong các ñoạn ống không thể trực tếp như ạng lướ cụt q, q, q??? = + : ñ/k cân bằng q =? =q +q (1) q = +q (2) q +q = (3) (hệ p/t phụ thuộc!!!) q =???? q =? q, q, q : ẩn số 101 LÝ THUYẾT PP. GIẢI ðúng ẦN 102 bchvan.vn 17
Goï laø löu löôïng öôùc löôïng (beát) trong ñöôøng oáng thöù vaø laø löu löôïng heäu chænh cho voøng kín töông öùng naøy; löu löôïng trong ñöôøng oáng sau laàn laëp seõ laø: = + lưu lượng cần tì. uy luật thủy lực: Tổn thất cột nước dh = K = K ( + ) Lưu lượng Tha sô =1 2 103 dh = K 1 + [0] vôù kha treån ña thöùc treân trong ñoù loaï boû caùc soá haïng beù baäc cao seõ cho ta (gaû theát <<): dh = K (1 + ) (1) 104 TÍNH HẤT TỔNG ðại SỐ Á TỔN THẤT NĂNG LƯỢNG Ủ Á ðoạn ỐNG TRONG 1 VÒNG KHÉP KÍN LUÔN LUÔN ẰNG 0. Tính chất: Tổng ñạ số các tổn thất cột nước cho 1 vòng khép kín luôn bằng 0. dh =H -H dh =H -H dh =H -H ------------------------ Σdh = 0 H dh dh + H dh H 105 106 o ñó, xét cho ỗ vòng khép kín pt. (1) dh = K (1 + ) = 0 = K K Töø ñoù löu löôïng heäu chænh ñöôïc tính nhö sau: K dh = = (2) dh K vôù = 1.85 (phöông trình Hazen-Wllas) ó sẽ bô sung vào 107 108 bchvan.vn 18
PHƯƠNG PHÁP HRY ROSS Phương pháp Hardy ross sẽ dùng vừa chứng nh trên ñể tính lặp tì lờ gả ñúng của ạng lướ theo trình tự như sau. 109 Ù ÖÔÙ ÙP UÏNG P/P HRY-ROSS öôùc 1: Keå tra (tính) ñeàu keän caân baèng vó oâ veà löu löôïng cuûa toaøn heä thoáng: = + = vao. ang. luo ra. ang. luo q q q q 110 HÚ Ý ÂN ẰNG VĨ MÔ? Xe xét sự cân bằng tổng lưu lượng VÀO ạng lướ & tổng lưu lượng R khỏ ạng lướ (KHÔNG quan tâ ñến lưu lượng chạy trong các ñoạn ống của ạng lướ). 111 Ù ÖÔÙ ÙP UÏNG P/P HRY-ROSS öôùc 2: Gaû theát 1 phaân phoá löu löôïng ban ñaàu trong caùc ñoaïn oáng. huù yù taï oã nuùt phaû ñaû baûo ñeàu keän: vao nut K = ra nut K j Trong thực hành vệc gả thết các gá trị q trong ống như sau: 112 Goï M laø soá ñoïan oáng vaø N laø soá nuùt trong aïng löôù, soá gaù trò löu löôïng THÖÏ SÖÏ ñöôïc gaû theát trong aïng löôù chæ laø (M-N+1) gaù trò. 1 1 2 H 4 4 H 1 + q 12 + 2 3 H2 H 3 M =5 (ñoaïn oáng) ; N =4 (nuùt) M-N+1 = 2 Gaû theát 2 gaù trò (ví duï q 12 & q 34 ) aùc gaù trò löu löôïng trong caùc oáng coøn laï seõ xaùc ñònh baèng caùc phöông trình caân baèng löu löôïng taï nuùt. Neân baét ñaàu töø caùc nuùt ñôn gaûn tröôùc (nuùt ñôn gaûn laø nuùt aø taát caû caùc ñoaïn oáng hoä tuï veà nuùt xeùt, chæ coøn 1 ñoaïn oáng chöa beát löu löôïng). 4 q 34 113 114 3 bchvan.vn 19
HÚ Ý Từ kết quả tính Vectơ chỉ gá trị lưu lượng N ðầu trong các ống PHẢI trình bày ñúng vớ chều dòng chảy thực của nó. Ví dụ: Kết quả tính ra dấu (+) ñã gả thết ñúng chều của q j ok Kết quả tính ra dấu (-) ẦN ñổ VÍ Ụ: Xét cân bằng lưu lượng tạ ñể tính q =100l/s chều dòng chảy trên hình vẽ. 115 Lặp lần n: Voøng 116 q = - 40l/s!!! q =60l/s SI q = +40l/s =100l/s q =60l/s ðúng Ù ÖÔÙ ÙP UÏNG P/P HRY-ROSS öôùc 3: Xaùc ñònh caùc voøng kheùp kín, choïn cheàu döông quy öôùc theo cheàu k ñoàng hoà. q 12 >0 1 2 + q 23 <0 3 Xe gả thíchảnh hưởng của sự lựa chọn chều 117 dươngởsau: ÛNH HÖÔÛNG UÛ HIEÀU ÖÔNG UY ÖÔÙ LEÂN ÁU UÛ GIÙ TRÒ LÖU LÖÔÏNG TRONG OÁNG 1 2 H 4 4 H 1 + q 12 + q 13 3 H 2 H 3 Xeùt voøng kheùp kín 1-2-3 q 12 > 0 q 23 > 0 q 13 < 0 Xét vòng khép kín 1-3-4: q 13 >0 118 öôùc 4: Laäp baûng tính (tha khaûo trong taø leäu). huù yù: Moã voøng kheùp kín seõ laäp 1 baûng tính RIÊNG IỆT. 119 Ñoaïn XY. YZ ÛNG MÃU TÍNH HO MOÃI VOØNG KHEÙP KÍN Löu löôïng, ( 3 /s) +0,05. -0,05 () 0, 0,305 Lặp lần n: Voøng XYZ. L () 1500. Toång dh () +35,27. -3,02 33,45 dh/ (s/ 2 ) 705,42. 60,33 885,49 120 bchvan.vn 20
Tính toån thaát coät nöôùc cho caùc ñöôøng oáng daãn nhôø vaøo quan heä theo Hazen-Wllas: 1.852 dh = K L (huù yù: Laáy daáu cuûa dh L luoân luoân cuøng daáu vôù ) Tính gaù trò löu löôïng heäu chænh cho töøng voøng kheùp kín nhôø vaøo coâng thöùc sau ñaây: 121 = = Keå tra ñeàu keän sa soá cho pheùp. K K [ ] ax (1) [ ] sa soá cho pheùp, theo yeâu caàu baø toaùn 1. Tröôøng hôïp (1) khoâng thoûa oå sung löu löôïng heäu chænh vaøo caùc oáng cuûa töøng voøng kheùp kín. Nguyeân taéc aùp duïng heäu chænh löu 122 löôïng nhö sau: dh dh 1 2 H4 4 H 1 + (2) q 12 + (1) H 3 3 H 2 1-2, 1-4, 3-4, : oáng reâng. 1-3 : oáng chung. 123 Ví duï xeùt voøng kheùp kín 1 Tröôøng hôïp oáng reâng : o cu = + 1 Tröôøng hôïp oáng chung : o = cu + 1, 2 : löu löôïng heäu chænh laàn löôït cho voøng kheùp kín 1 vaø 2. 1 2 124 Sau kh boå sung löu löôïng heäu chænh vaøo caùc oáng, laäp baûng tính ôù cho dh cuûa caùc voøng kheùp kín ôù. huù yù: Moã laàn laëp phaû tính laï cho taát caû caùc voøng kheùp kín (keå caû voøng kheùp kín ñaõ coù < [ ] ). Trôû laï caùc böôùc (4). 2. Neáu (1) thoûa KEÁT THUÙ Gaù trò löu löôïng caùc oáng trong baûng laëp cuoá cuøng. 125 HÚ Ý Nên tha khảo gá trị sa số [ ] ñể là tròn số của gá trị tính từ kết quả lập bảng. Luôn luôn có tính chất ax[ ] lần lặp sau NHỎ hơn ax[ ] lần lặp trước. Gá trị q j trong ñường chung luôn ẰNG NHU & TRÁI ẤU trong 2 vòng khép kín à nó là thành vên! 126 bchvan.vn 21
HÚ Ý ðều kện cân bằng lưu lượng nút LUÔN LUÔN ñúng tạ bất kỳ NÚT ở bất kỳ vòng tính lặp nào! VÍ Ụ q q Pt. q = + q Luôn luôn ñúng ở bất kỳ vòng tính lặp nào Lặp lần n: Voøng 127 128 ÛNG MÃU TÍNH HO MOÃI VOØNG KHEÙP KÍN Lặp lần n: Voøng XYZ Luoân luoân döông Û ÛNG TÍNH T LË ËP THM KHÛ ÛO Ñoaïn XY. YZ Löu löôïng, ( 3 /s) +0,05. -0,05 () 0,. 0,305 L () 1500. Toång dh () +35,27. -3,02 33,45 dh/ (s/ 2 ) 705,42. 60,33 885,49 129 uøng daáu!!! uøng ñeå tính l/l heäu chænh 130 aø taäp 1: ho oät aïng löôù caáp nöôùc nhö sau: q 0 = 35l / s =40l/s Ga trị l/l ga thết ban ñầu Ñaëc tröng caùc ñöôøng oáng nhö sau: Ñoaïn oáng () L() =60l/s 1500 300 131 Söû duïng phöông phaùp Hardy-ross ñeå xaùc ñònh löu löôïng trong caùc ñöôøng oáng. Sa soá toá ña cho pheùp [ ] = 0.1 l/s. ho beát toån thaát naêng löôïng coät nöôùc dh do a saùt ñöôøng daø: 1.85 10.68L dh() = 4.87 d 100 trong ñoù chæ löu löôïng ( 3 /s) vaø d ñöôøng kính oáng () vaø L chæ cheàu daø ñoaïn oáng (). 132 bchvan.vn 22
aø taäp 2: ho aïng löôù caáp nöôùc sau: 1 1 q 2 =10 l/s OÁng () L (k) 2 0 q 2 4 1-2 300 0,5 4 2-3 250 1 q 5 =35 l/s 3 5 q l =0.04 l/s/ q 3 =25 l/s 2-4 250 1 3-4 250 1 4-5 250 0,5 133 uy luaät thuûy löïc theo H-W: dh() 10,68L = 120 4,87 d L() cheàu daø, d() ñ/kính. oät nöôùc töï do yeâu caàu toá theåu taï nuùt 5 laø 14, taï nuùt 3 laø 16. a. uy ñoå lưu löôïng phaân boá q l thaønh löu löôïng nuùt. b. Xeùt caân baèng löu löôïng vó oâ aïng löôù 1 Löu löôïng trong ñöôøng oáng 1-2 taï nuùt 2. 1,85 134 Xeùt caân baèng löu löôïng ñoaïn oáng 4-5 tính löu löôïng trong ñoaïn oáng 4-5 taï nuùt 4. LOÏI caùc ñoaïn 1-2 & 4-5 ra khoû aïng löôù vaø thay vaøo caùc gaù trò q töông öùng. Tính löu löôïng vaøo, ra khoû aïng voøng 2-3-4. c. Gaû theát q 2-40 =40 l/s, tính phaân phoá löu löôïng trong aïng 2-3-4 vôù sa soá 0,15 l/s baèng p/p Hardy ross. d. Tính coät nöôùc aùp suaát caàn theát taï nuùt 1. ho beát cao ñoä cuûa 1 laø 17, caùc ñeå coøn laï laø 10. 135 aø taäp 3: ho oät aïng löôù caáp nöôùc nhö sau: q 0 = 25l / s =30l/s O L O=250 q=0.04l/s/ O =300 Ñaëc tröng caùc ñöôøng oáng nhö sau: Ñoaïn oáng () L() 750 750 Khu dân cư có 10dân, k ngñ =1.2 và k h_ax =1.2, q tb =120l/ng/ngñ 300 750 136 ho beát toån thaát naêng löôïng coät nöôùc dh do a saùt ñöôøng daø: 1.85 10.68L dh() = 4.87 d 100 trong ñoù chæ löu löôïng ( 3 /s) vaø d ñöôøng kính oáng () vaø L chæ cheàu daø ñoaïn oáng (). 137 a. eán ñoå löu löôïng phaân phoá thaønh löu löôïng nuùt. b. Tính löu löôïng nöôùc snh hoaït gôø duøng nöôùc cao ñeå cuûa khu daân cö. c. Loaï boû O ra khoû aïng löôù vaø thay theá löu löôïng töông öùng. Xaùc ñònh löu löôïng phaân phoá ban ñaàu trong aïng löôù voøng vaøo gôø duøng nöôùc cao ñeå, vôù gaû theát q 0 =25l/s. 138 bchvan.vn 23
d. Söû duïng phöông phaùp Hardy-ross ñeå xaùc ñònh löu löôïng trong caùc ñöôøng oáng. Sa soá toá ña cho pheùp 0.25 l/s. e. Gaû theát aùp löïc nöôùc töï do yeâu caàu taï ñeå laáy nöôùc khu daân cö laø 16. Tính aùp löïc nöôùc taï O. ho cao ñoä taát caû caùc ñeå nhö nhau Z 0, ngoaï tröø O laø Z 0 +3 à tập 4: ho ạng lướ cấp nước như hình sau. ho bết tổn thất năng lượng dh() tính theo công thức: dh() 10.68L = 140 1.85 4.87 d L() chều dà ống, d() là ñường kính ống và ( 3 /s) lưu lượng chảy qua ống. 139 140 a. ùng p/p Hardy ross tính lưu lượng trong các ñoạn ống vớ ñộ chính xác yêu cầu là 0.6 l/s. b. Gả thết cột nước áp suất yêu cầu tạ và G lần lượt là 16 và 14. Tính cột nước áp suất cần có tạ. ết rằng cao ñộ các nút là 10, ngoạ trừ nút là 14. 141 d() L() Nút q (l/s) 0.3 E 20 0.2 500 q =60l/s 10 0.2 500 E 0.3 30 q =10l/s E 0.3 E 20 F G F 0.2 500 F 20 FG 0.2 500 G 20 G 0.2 500 142 Lần lặp 1, 2: 3.58l/s, -6.47l/s ; -1.69l/s, 1.04l/s ðs: Sau 3 lần lặp Xe. / TN-H / Hardy3-5.xls E ðoạn E E (l/s) 61.9 17.3-8.1-38.1-58.1 FG ðoạn F FG G (l/s) 24.6 4.6-15.4-17.3 143 à tập 5: ho ạng luớ cấp nước sau. Tính phân phố lưu lượng trong các ñoạn ống vớ sa số 0.05l/s ( HW =100). E E =30l/s =40l/s q E =60l/s q E =35l/s =50l/s =75l/s F F =30l/s =25l/s 144 bchvan.vn 24
ata: (Xe Excel Hardy3_4): L() () E 0.3 EF 500 0.2 F 0.3 500 0.25 E 0.3 500 0.2 Xe kết quả sau 3 lần lặp. F 0.3 145 Ñoaïn E F EF Ñoaïn E F FE PGS. TS. Nguyễn del Thống = l/s 61.7 11.7-63.3-2.1 del = l/s 33.8-6.21-31.2 2.1 () 0.300 0.250 0.300 0. 0.02 () 0.300 0. 0.300 0. -0.01 l/s l/s L () 500 500 L () 500 500 h () 4.332 0.242-4.549-0.031-0.006 h () 1.423-0.223-1.228 0.031 0.003 h/ /(l/s) 0.070 0.021 0.072 0.014 0.177 h/ /(l/s) 0.042 0.036 0.039 0.014 0.132 146 aø taäp 6: Maïng löôù caáp nöôùc nhö sau. ho bết: 10,68L dh() = 4,87 d 120 vôù () laø ñöôøng kính oáng. ( 3 /s) löu löôïng. Xaùc ñònh löu löôïng vớ ñoä chính xaùc ±0.3 (l/s). q =0.049 3 /s q =0.012 3 /s =0.03 3 /s 1,85 =0.02 3 /s c =0.05 3 /s 147 () L() SỐ LIỆU ðường ỐNG 350 4000 350 4000 5000 350 3000 5000 148 Ñoaïn **3/s 0.0519 0.350-0.0067 0. -0.0481 0.350 Kết quả sau 2 lần lặp Ñoaïn **3/s 0.0387 0.350-0.0113 0. 0.0067 0. PGS. III TS. Nguyễn Thống L 4000 5000 3000 L 4000 5000 5000 dh 4.254-1.858-2.762-0.366 del = dh 2.466-4.835 1.858-0.511 del = dh/ /**3/s 81.882 275.575 57.472 414.929 0.5 l/s dh/ /**3/s 63.743 427.628 275.575 766.946149 0.4 l/s à tập 7: ho ạng luớ sau. Tính phân phố lưu lượng trong các ñoạn ống sau 2 lần lặp ( HW =100). E q =50l/s q E =20l/s F 150 bchvan.vn 25
Nút SỐ LIỆU N ðầu E F à tập 8: Một ñà nước tạ O cấp nước cho các ñể,,, E. ọc O & F lấy nước dọc ống cho snh hoạt. Số lệu ống như sau: (l/s) ðoạn 70 30 40 20 E 25 F 15 EF Ống L() () O? 1500 0.35 1500 0.25 500 0.2 E 600 0.25 E 0.3 F 0.2 L() () 250 250 250 250 250 250 150 250 250 250 150 ao ñộ các ñể như nhau. (H ) yc =14. Mất năng theo HW có HW =140. Gả thết = E lần lặp 1. [abs( )]=1 l/s. 151 152 35l/s 30l/s 0.04l/s/ 0.04l/s/ 100l/s F 50l/s O Tính: E 1.,, E 2. ột nước ño áp tạ F 3. họn O ñể chều cao ñà nước là 26.8 à tập 9: Một ñà nước tạ O cấp nước cho các ñể,, vớ lưu lượng lấy tập trung =0,06 3 /s, =0,03 3 /s, =0,03 3 /s và khu dân cư ñược xe lấy nước ñều dọc theo ống EF vớ lưu lượng ñơn vị q=4x10-5 3 /s/ như hình vẽ. Mạng lướ ñường ống nhựa PV có HW =140, vớ số lệu trong bảng sau : 153 154 Ống L () () O 1500 0,50 2800 0,35 E 900 0,25 E 0,20 0 0,30 EF 0,20 ết cao ñộ các ñể O,,,, E, F bằng +0,0, áp lực nước cần thết tạ ñể F là H ct = 18. Tính theo phương pháp Hardy-ross ( < 0,001 3 /s), dùng công thức Hazen ñể tính tổn thất cột nước dọc ñường h d =10,69L/ 4,87 (/ HW ) 1,85. Gợ ý chọn = trong lần tính thứ nhất, bỏ qua tổn thất cột nước cục 155 bộ Sơ ñô : O E q F 156 bchvan.vn 26
1/ Xác ñịnh lưu lượng nước ( 3 /s) qua ñoạn ống a-0,0437 b-0,0585 c-0,0557 d-0,0772 2/ Xác ñịnh lưu lượng nước ( 3 /s) qua ñoạn ống E a-0,0257 b-0,0285 c-0,0137 d-0,0472 3/ Xác ñịnh lưu lượng nước ( 3 /s) qua ñoạn ống a-0,0363 b-0,0465 c-0,0828 d-0,0443 4/ Hãy xác ñịnh cột áp cần thết () tạ ñể E: a-20,09 b-23,91 c-24,26 d-25,52 5/ hều cao ñáy bầu ñà () cần thết: a-29,49 b-21,89 c-25,43 d- khác 6/ Nếu ñường ống E hỏng thì cột áp () tạ F là : a-15,48 b-15,12 c-14,64 d-khác 157 158 PHÂN TÍH T SÖÏS LØ ØM M VIEÄ Ä ÑOÀ ÀNG THÔØ ØI I Ù Ù OÂNG TRÌNH, THIEÁ ÁT T Ò TRONG MÏ ÏNG LÖÔÙL ÙI I Á ÁP P NÖÔÙN Ù ÑÖÔØNG ONG ÑË TÍNH ÔM h () h tk aïng ñöôøng cong ñaëc tính cuûa bô Vò trí bô laø veäc coù heäu suaát cao nhaát tk ( 3 /s) 159 160 H () H tk η = η ax η < η ax dh () dh 0 tk ( 3 /s) η hæ heäu suaát cuûa bô ÑÖÔØNG ONG HIEÄU SUÁT ÔM 0 ( 3 /s) Toån thaát naêng löôïng trong ñöôøng oáng coù aùp (do a saùt ñöôøng daø göõa oáng vaø nöôùc) 161 162 bchvan.vn 27
Tröôøng hôïp 1 ho heä thoáng coù: ô söû duïng ñaõ ñöôïc xaùc ñònh (beát ñöôøng cong ñaëc tính bô). Ñoïan ñöôøng oáng (j) cho tröôùc (cheàu daø, ñöôøng kính, heä soá nhaù, quy luaät toån thaát naêng löôïng). uoá ñöôøng oáng daãn ñöa nöôùc ñeán oät cao trình h j ñaõ beát. X V x? () h beát Maët chuaån h dh 0 h =f() x dh =g() Vôù heä thoáng cho treân, gaù trò löu löôïng qua oáng (cuõng laø löu löôïng bô) xaùc ñònh nhö sau: Xaùc ñònh löu löôïng qua oáng???. 0 163 Goï x laø löu löôïng gaû ñònh qua oáng. Töø ñöôøng cong quan heä toån thaát naêng löôïng xaùc ñònh ñöôïc toån thaát naêng löôïng trong ñöôøng oáng dh. Ngoøa ra, kh bô hoïat ñoäng vôù löu löôïng x, töø ñöôøng cong ñaëc tính bô xaùc ñònh ñöôïc coät nöôùc bô h. o ñoù, coät nöôùc heäu ích thöïc coøn laï cuûa bô laø: h x = h (dh+v x2 /2g) 165 So saùnh gaù trò h x vaø coät nöôùc ñòa hình h : - neáu h x < h löu löôïng x seõ gaû ñeán kh naøo h x =h. - neáu h x > h löu löôïng x seõ taêng ñeán kh naøo h x =h. ó nheân trong quaù trình thay ñoå x gaù trò dh (toån thaát) & h (coät nöôùc bô) thay ñoå theo. 166 Töø phaân tích naøy ta nhaän thaáy löu löôïng bô khoâng phaû laø gaù trò aùp ñaët chuû quan vaøo heä thoáng noù laø keát quaû töø söï caân baèng laø veäc phoá hôïp göõa ñaëc tính ñöôøng oáng, bô vaø ñeàu keän beân. Tröôønghôïp2: Gaû theát bô söû duïng ñaõ ñöôïc xaùc ñònh (beát ñöôøng cong ñaëc tính bô) vaø oät ñoïan ñöôøng oáng (j) vôù ñaëc tröng hình hoïc cuûa oáng ñaõ cho tröôùc (cheàu daø, ñöôøng kính, heä soá nhaù, quy luaät toån thaát naêng löôïng). Ñöôøng oáng taû löu löôïng theát keá 0 cho tröôùc. Xaùc ñònh coät nöôùc h?. 167 168 bchvan.vn 28
Gaû: Kh ñöôøng oáng taû qua löu löôïng 0, töø ñöôøng cong quan heä toån thaát naêng löôïng xaùc ñònh ñöôïc dh töông öùng. Ngoøa ra, kh bô hoïat ñoäng vôù löu löôïng 0, töø ñöôøng cong ñaëc tính bô xaùc ñònh ñöôïc coät nöôùc bô h. o ñoù, coät nöôùc bô aø bô coù theå laø veäc laø: h j = h (dh+v 02 /2g) vôù V 0 = 0 /S trong ñoù S laø teát deän ñöôøng oáng. Treân cô sôû lyù luaän naøy cho pheùp khaûo saùt söï thay ñoå coät nöôùc bô coù theå laø veäc kh löu löôïng laáy qua oáng thay ñoå. 169 170 Tröôøng hôïp 3: Khaûo saùt oät heä thoáng ñôn gaûn goà bô X, ñaø nöôùc. Noá leàn bô vaø ñaø nöôùc laø oät ñöôøng oáng vôù caùc thoâng soá ñaõ beát. Gaû theát taï oät thôø ñeå khaûo saùt öïc nöôùc trong ñaø ñaõ xaùc ñònh H ñ vaø löu löôïng duøng taï ñaõ beát x. Xaùc ñònh traïng thaù nöôùc ra (vaøo) ñaø nöôùc vaø löu löôïng bô b?. X höa beát b ñ x H ñ beát Maët chuaån beát V x H x beát 171 172 So saùnh H vaø H (*): Neáu H >H (*) taêng gaù trò gaû theát b vaø ngöôïc laï. hoïn gaù trò b kh: H = H (*) Löu löôïng nöôùc ñ vaøo ñaø laø : ñ = b x. Neáu H (*) < H ñ nöôùc ñ ra khoû ñaø vôù löu luôïng ñ xaùc ñònh nhö sau: 173 Vôù x ñaõ xaùc ñònh (V x beát), xaùc ñònh dh vaø töø ñoù coät nöôùc ño aùp taï (chaân ñaø) laø H (*): H (*) =H x +dh +V 02 /2g So saùnh H (*) vaø H ñ coù 2 khaû naêng xaûy ra: - Neáu H (*) > H ñ nöôùc ñ vaøo ñaø vôù löu luôïng ñ xaùc ñònh nhö sau: Gaû theát gaù trò löu löôïng bô b (vôù b > x ). Töø quan heä ñöôøng ñaëc tính bô xaùc ñònh coät nöôùc bô h vaø töø quan heä toån thaát naêng löôïng xaùc ñònh toån thaát naêng löôïng trong ñoaïn oáng töø X ñeán laø dh X. Töø ñoù: H =h - dh X 174 bchvan.vn 29
Gaû theát gaù trò b (vôù b < x ). Töø quan heä ñöôøng ñaëc tính bô xaùc ñònh coät nöôùc bô h vaø töø quan heä toån thaát naêng löôïng xaùc ñònh toån thaát naêng löôïng trong ñoaïn oáng töø X ñeán laø dh X. Töø ñoù: H =h - dh X So saùnh H vaø H (*). Neáu H >H (*) taêng gaù trò gaû theát b vaø ngöôïc laï. hoïn gaù trò b kh: H = H (*). Löu löôïng nöôùc ñ ra khoû ñaø laø : ñ = x - b. 175 PHUÏ LUÏ TÍNH THUÛY LÖÏ OØNG HÛY ÑEÀU KHOÂNG ÙP TRONG OÁNG TROØN ÈNG PHÖÔNG PHÙP TR ÛNG (Xe lý thuyết trong Sách ấp thoát nước - Nguyễn Thống) & bảng tra ở à gảng hương 6) 176 TÍNH THUÛY LÖÏ OØNG HÛY TRONG OÁNG TROØN ÈNG ÑOÀ THÒ F( h / ) = n () 0.2 0.4 h/ 0.98 0.97 0.96 0.95 0.94 0.93 0.92 F(h/) 0.0043 0.0043 0.0043 0.0043 0.0042 0.0042 0.0042 ω(h/) 0.031 0.031 0.031 0.031 0.031 0.03 0.03 F(h/) 0.0274 0.0273 0.0272 0.0271 0.0269 0.0267 0.0264 ω(h/) 0.125 0.125 0.124 0.123 0.123 0.122 0.121 177 PHUÏ Ï LUÏ Ï HEÄ Ä SOÁ Á KHOÂNG ÑIEÀ ÀU U HOØ Ø GIÔØ Ø UÛ Û NÖÔÙN Ù SINH HOÏ ÏT 178 Heä soá (k) (%löu löôïng ngaøy nöôùc snh hoaït) Gôø Kh-ax k 0-1 1-2 2-3 3-4 4-5 5-6 6-7 7-8 1.25 3,23 3,25 3,30 3,32 3,25 3,40 3,85 4,45 1.3 3,20 3,10 3,20 3,20 3,20 3,40 3,80 4,60 1.35 3,00 3,20 2,50 2,60 3,50 4,10 4,50 4,90 1.5 1,50 1,50 1,50 1,50 2,50 3,50 4,50 5,50 1.7 1,00 1,00 1,00 1,00 2,00 3,00 5,00 6,50 2 0,75 0,75 1,00 1,00 3,00 5,50 5,50 5,50 2.5 0,60 0,60 1,20 2,00 3,50 3,50 4,50 10,20 179 Gôø k 3 = k * ngd ax ( / s) Kh-ax 1.25 1.3 1.35 1.5 1.7 2 2.5 8-9 5,20 5,40 4,90 6,50 6,25 3,50 8,80 9-10 5,05 5,00 5,60 6,25 5,50 3,50 6,50 10-11 4,85 4,80 4,90 6,25 4,50 6,00 4,10 11-12 4,60 4,60 4,70 6,25 5,50 8,50 4,10 12-13 4,60 4,50 4,40 5,00 7,00 8,50 3,50 13-14 4,55 4,40 4,10 5,00 7,00 6,00 3,50 14-15 4,75 4,60 4,10 5,50 5,50 5,00 2,00 180 15-16 4,70 4,60 4,40 6,00 4,50 5,00 6,20 bchvan.vn 30
Gôø 16-17 17-18 18-19 19-20 20-21 21-22 22-23 23-24 Su 4,65 4,35 4,40 4,30 4,30 4,20 3,75 3,70 100 4,40 4,30 4,40 4,50 4,50 4,80 3,80 3,70 100 4,30 4,10 4,50 4,50 4,50 4,80 4,60 3,30 100 Kh-ax 6,00 5,50 5,00 4,50 4,00 3,00 2,00 1,25 100 5,00 6,50 6,50 5,00 4,50 3,00 2,00 1,25 100 3,50 3,50 6,00 6,00 6,00 3,00 2,00 1,00 100 10,40 9,40 7,30 3,80 1,70 1,10 0,80 0,70 100 181 ÂU HỎI ÔN hều cao ñáy bầu ñà nước phụ thuộc: áp lực tự do cần thết của ngô nhà bất lợ nhất khoảng cách từ ñà nước ñến nguồn nước cột áp của áy bơ cả 3 câu trên 182 ÂU HỎI ÔN Têu chuẩn nước snh hoạt của Vệt Na theo T 33-85 qu ñịnh nước cấp cho nhu cầu snh hoạt tạ ñô thị thỏa : ðộ ph = 6,5 10 Hà lượng chất không tan < 10 g/l ðộ ph = 6,5 8, 5 và hà lượng chất không tan < 10 g/l Số v trùng trong 1 lít nước bằng 0 183 ÂU HỎI ÔN ðường kính knh tế của ạng lướ cấp nước ñược xác ñịnh dựa vào : Gá thành của ạng lướ là nhỏ nhất Gá thành của ạng lướ và ch phí vận hành là nhỏ nhất Tổn thất cột nước trong ạng lướ nhỏ nhất âu a và câu c 184 ÂU HỎI ÔN ung tích ñều hòa của ñà nước KHÔNG phụ thuộc : chế ñộ là vệc của trạ bơ cấp 1 chế ñộ là vệc của trạ bơ cấp 2 bểu ñồ dùng nước của khu vực ÂU HỎI ÔN Phát bểu nào sau ñây là ðúng: Mạng lướ cấp nước ở gờ dùng nước nhỏ nhất thì nước chuyển lên ñà nước Mạng lướ cấp nước ở gờ dùng nước lớn nhất thì nước chuyển lên ñà nước Mạng lướ cấp nước ở gờ dùng nước trung bình thì nước chuyển lên ñà nước. 185 186 bchvan.vn 31
ÂU HỎI ÔN hều cao ñáy bầu ñà nước phụ thuộc: áp lực tự do cần thết của ngô nhà bất lợ nhất khoảng cách từ ñà nước ñến nguồn nước cột áp của áy bơ ÂU HỎI ÔN ðố vớ van, ệnh ñề nào sau ñây là SI Van (Khóa K) dùng ñể ñóng ở nước cho từng ñoạn ống. Van 1 chều chỉ cho nước chảy theo ột chều nhất ñịnh. Van xả bùn ñể tháo nước và bùn kh tẩy rửa ñường ống. Van xả khí ñặt ở vị trí thấp của ạng lướ ñể xả khí tích tụ trong ống ra ngoà. 187 188 ÂU HỎI ÔN ðường kính knh tế của ạng lướ cấp nước ñược xác ñịnh dựa vào : Gá thành của ạng lướ là nhỏ nhất Gá thành của ạng lướ và ch phí vận hành là nhỏ nhất Tổn thất cột nước trong ạng lướ nhỏ nhất. HEÁ ÁT T HÖÔNG MÏ ÏNG LÖÔÙL ÙI Á ÁP P NÖÔÙN Ù KHU VÖÏV ÖÏ 189 190 bchvan.vn 32