ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΖΩΩΝ 43-44 / 30 Μαΐου 2018 Αναπαραγωγή Π.Παπαζαφείρη 1. Εισαγωγή 2. Αναπαραγωγική φυσιολογία άρρενος 3. Αναπαραγωγική φυσιολογία θήλεος 4. Κύηση Εμβρυϊκή ανάπτυξη
1. Γενικές λειτουργίες του αναπαραγωγικού συστήματος Τα όργανα αναπαραγωγής: Τα στάδια γαμετογένεσης α) παράγουν τους γαμέτες (γαμετογένεση ωάρια, σπερματοζωάρια) β) εκκρίνουν ορμόνες (οιστραδιόλη+προγεστερόνη, τεστοστερόνη) ανδρογόνα:ανδροποίηση= τεστοστερόνη οιστρογόνα:επιδράσεις στο γυναικείο σύστημα αναπαραγωγής=οιστραδιόλη, :μίτωση των γαμετικών κυττάρων μόνο κατά την εμβρυική ηλικία : από την εφηβεία και ολόκληρη τη ζωή 2
1.Ρύθμιση της λειτουργίας Οι ορμόνες της υπόφυσης και οι στόχοι τους (συνδέονται οι γονάδες με την υπόφυση;) 3
1. Φυσιολογική δράση των γοναδοτροπινών LH, (ωχρινοτροπίνη-ωχρινοτρόπος) στα θήλεα επάγει την ωορηξία και διατηρεί το ωχρό σωμάτιο που εκκρίνει οιστρογόνα και προγεστερόνη. Τα οιστρογόνα αυτά διατηρούν την έκκριση της προγεστερόνης από το ενδομήτριο. Στα άρρενα, διεγείρει την έκκριση της τεστοστερόνης από τα κύτταρα Leyding FSH, (θυλακιοτροπίνη-θυλακιοτρόπος) στα θήλεα διεγείρει την ανάπτυξη των ωοθυλάκιων και στα άρρενα τη σπερματογένεση Στα άρρενα άτομα δεν παρατηρείται κυκλική διακύμανση των γοναδοτροπινών
Γενικό σχήμα ελέγχου της αναπαραγωγής σε άρρενες και θήλεις 5
Ιατρική Φυσιολογία Boron Boulpaep 6
2. Αναπαραγωγική φυσιολογία άρρενος Κύτταρα Sertoli
Αναγνώριση και επιδράσεις των LH και FSH στις γονάδες των αρρένων LH (Κύτταρα Leydig): τεστοστερόνη FSH (Κύτταρα Sertoli): σύνθεση αρωματάσης, αυξητικών παραγόντων, ανασταλτίνης, ανδρογονοδεσμευτικής πρωτεΐνης (ABP)
Η σπερματογένεση σχηματικά
Η σπερματογένεση στα κύτταρα Sertoli (κύτταρα Leydig:τεστοστερόνη)
Λειτουργίες κυττάρων Sertoli 1. Φραγμό στα χημικά του πλάσματος 2. Διατρέφουν το αναπτυσσόμενο σπέρμα 3. Εκκρίνουν υγρό (στον αυλό) με ανδρογονοδεσμεύουσα πρωτεΐνη 4. Αποκρίνονται σε τεστοστερόνη και FSH και παρακρινώς, διεγείρουν τον πολλαπλασιασμό και τη διαφοροποίηση του σπέρματος 5. Παράγουν και εκκρίνουν ανασταλτίνη (αρνητική ανατροφοδότηση FSH) 6. Επηρεάζουν τη λειτουργία των κυττάρων Leydig, με παρακρινή τρόπο 7. Φαγοκυτταρώνουν το τυχόν ελαττωματικό σπέρμα 8. Συμβάλλουν στην αναστολή της ανάπτυξης του αρχέγονου σωληναριακού θηλυκού συστήματος μέσω των «μυλλέρειων» ανασταλτικών παραγόντων που εκκρίνουν κατά την εμβρυική ανάπτυξη 11
Κεντρικός έλεγχος της αναπαραγωγικής λειτουργίας του άρρενος LH, FSH Sertoli, Leydig Τεστοστερόνη
Μεταβολή της τεστοστερόνης κατά την ενηλικίωση 13
Οι επιδράσεις της τεστοστερόνης στους άρρενες 1. σπερματογένεση 2. μειώνει την έκκριση GnRH, LH 3. διαφοροποίηση και λειτουργία των επικουρικών οργάνων αναπαραγωγής 4. αναστέλλει τη δράση των οιστρογόνων στην αύξηση των μαστών 5. αναβολικές επιδράσεις 14
3. Αναπαραγωγική φυσιολογία θήλεος
Η ωογένεση συνοπτικά
Αναγνώριση και επιδράσεις των LH και FSH στους γαμέτες των θηλέων Κύτταρα θήκης (LH) Κοκκιώδη κύτταρα (FSH & LH)
λειτουργίες των κοκκιωδών κυττάρων Εκκρίνουν οιστρογόνα (από ανδρογόνα που προέρχονται από τα κύτταρα της θήκης) Θέση επίδρασης των προκαλούμενων λειτουργιών από την LH : ωορρηξία και σχηματισμός του ωχρού σωματίου. Θέση δράσης οιστρογόνων και FSH : έλεγχος ανάπτυξης του θυλακίου Υποστηρίζουν τα ωοκύτταρα Εκκρίνουν χημικές ουσίες-μηνύματα: επηρεάζουν τα ωοκύτταρα και τα κύτταρα της θήκης Εκκρίνουν υγρό για το άντρο Εκκρίνουν ανασταλτίνη, η οποία παρεμποδίζει την έκκριση της FSH επιδρώντας στη λειτουργία της υπόφυσης
Η ανάπτυξη του ωοκυττάρου και του ωοθυλακίου
Ο κύκλος
Μεταβολές των ορμονών στο πλάσμα
Κεντρικός έλεγχος της αναπαραγωγικής λειτουργίας του θήλεος LH, FSH θήκη, κοκκιώδη Οιστρογόνα Προγεστερόνη ανασταλτίνη
Κεντρικός έλεγχος της αναπαραγωγικής λειτουργίας του θήλεος LH (κοκκιώδη) Οιστρογόνα Προγεστερόνη Ωορρηξία Ωχρό σωμάτιο
Μεταβολή επιπέδων γοναδοτροπινών με την ηλικία
Γονιμοποίηση Ανάπτυξη εμβρύου Αντισύλληψη Εκτομή σπερματικού πόρου, ωαγωγική απολίνωση Χάπι Προγεσταγόνα (εμφυτευόμενα-εγχυόμενα) Ενδομήτριο σπείραμα Προφυλακτικό Κολπικά σπερματοκτόνα Διάφραγμα Τραχηλικό κάλυμμα Κολπικός σπόγγος 25
Παρεμπόδιση πολυσπερμίας
Τα πρώτα στάδια της εμβρυϊκής ζωής
Εμφύτευση του εμβρύου 9 ημέρες 11 ημέρες
Η ανάπτυξη του πλακούντα
Η μήτρα μετά την γονιμοποίηση 3εβδ 8 εβδ 5 εβδ
Ορμονικές μεταβολές κατά την κύηση και τον τοκετό
Οι αλληλεπιδράσεις μητέρας πλακούντα - εμβρύου
Διαφοροποίηση & μετασχηματισμός των γεννητικών πόρων Αρχέγονο αναπαραγωγικό σύστημα : πόροι Müller, Wolf κοινή οπή γεννητικών πόρων + ουροποιητικού Οι πόροι Müller παρακμάζουν στα άρρενα Sertoli : Συμβάλλουν στην αναστολή της ανάπτυξης του αρχέγονου σωληναριακού θηλυκού συστήματος μέσω των «μυλλέρειων» ανασταλτικών παραγόντων που εκκρίνουν κατά την εμβρυική ανάπτυξη
Ο καθορισμός του φύλου (5 η εβδομάδα κύησης) ΑΡΡΕΝ ΘΗΛΥ 6 η εβδ 11 η εβδ
Στάδια τοκετού 1. Διαστολή τραχήλου 2. Μετακίνηση του κεφαλιού του εμβρύου στον τραχηλικό πόρο 3. Ροή αμνιακού υγρού 4. Έξοδος εμβρύου 5.Υστεροτοκία
Παράγοντες που διεγείρουν τις συστολές της μήτρας
Έκκριση ορμονών κατά τον θηλασμό
Γενικό σχήμα ελέγχου της αναπαραγωγής σε άρρενες και θήλεις 39