ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΞΕΕ κ.γερασιμου ΦΩΚΑ. ΑΘΗΝΑ 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2008 Ξενοδοχείο ELECTRA PALACE

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΠΡΟΕ ΡΟΥ ΞΕΕ κ.γερασιμου ΦΩΚΑ ΑΘΗΝΑ 19 ΙΟΥΝΙΟΥ 2008 Ξενοδοχείο ELECTRA PALACE Ο Ελληνικός Τουρισµός εισέρχεται και πάλι σε περίοδο κρίσης, καθώς σειρά αρνητικών εσωτερικών και εξωτερικών παραγόντων διαµορφώνει µια νέα, δύσκολη κατάσταση και οδηγεί σε έντονο προβληµατισµό. Γνωρίζετε, ότι, από τον ίδιο το χαρακτήρα µου, δεν χρησιµοποιώ συνήθως έντονες και απόλυτες εκφράσεις, αλλά αντίθετα προσπαθώ να εκφράζοµαι µε τρόπο ψύχραιµο και µετρηµένο. Σήµερα, όµως, είµαι υποχρεωµένος να δηλώσω, ότι το ΞΕΕ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου προς κάθε κατεύθυνση, την Πολιτεία και τους εµπλεκόµενους φορείς, εκτιµώντας ότι τα χαρακτηριστικά που διαµορφώνουν τον ελληνικό Τουρισµό είναι δυνατόν να αποκτήσουν πιο µόνιµο χαρακτήρα και να οδηγήσουν τον κλάδο σε µια µη αναστρέψιµη αρνητική πορεία, στο χάρτη του διεθνούς ανταγωνισµού. Από το 2004, όταν το όραµα του επαναπατρισµού των Ολυµπιακών Αγώνων και η επιτυχηµένη διοργάνωσή τους, έδωσαν σηµαντική ώθηση και στον Τουρισµό, µεσολάβησαν τρία χρόνια, µε αύξηση των µεγεθών των αφίξεων, που, όµως, δεν συνοδευόταν από τις αναγκαίες πρωτοβουλίες για τη βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας του ηµόσιου Τοµέα (γραφειοκρατία), της Αγοράς (ανταγωνισµός), καθώς και των υποδοµών. Στην εικόνα και τα προβλήµατα του Τουρισµού µας θ 'αναφερθώ σήµερα αναλυτικά. Θέλω, όµως εξ αρχής να σας δηλώσω, ότι το ΞΕΕ αναλαµβάνει την πρωτοβουλία να διατηρεί επαφή αφενός µεν µε τους εκπροσώπους των τουριστικών φορέων, ώστε να ενισχυθεί η υφιστάµενη συνεργασία για την επίλυση των προβληµάτων, και αφετέρου µε τους εκπροσώπους των υπόλοιπων παραγωγικών κλάδων, ώστε να µετρώνται οι επιδράσεις των διακυµάνσεων της τουριστικής δραστηριότητας στο σύνολο της Οικονοµίας. 1

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΑΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟ ΟΥ Η όλη εξωτερική συγκυρία (κρίση πετρελαίου, διεθνής οικονοµική κρίση, ισοτιµία ευρώ-δολαρίου) δεν βοηθά δυστυχώς τη Χώρα να υπερβεί, έστω και σταδιακά, τα γνωστά διαρθρωτικά της προβλήµατα στον Τουρισµό και να έχει µια θετική τουριστική χρονιά. Η πραγµατικότητα είναι ότι, παρά τις σηµειωθείσες προόδους, είµαστε µια Χώρα-προορισµός µε αδυναµίες και υστερήσεις σε βασικές υποδοµές, µε προβλήµατα Περιβάλλοντος και Ποιότητας Ζωής, µε τουριστική προσφορά σε µεγάλο βαθµό µέσης και χαµηλής στάθµης, µε υπερπροσφορά καταλυµάτων, και συγχρόνως µια Χώρα, όπου οι υπηρεσίες πληρώνονται σε σκληρό ευρώ και το κόστος ζωής ολοένα και ακριβαίνει. Πρόκειται για µια καταλυτική αντίφαση, την οποία η Πολιτεία παραλείπει συστηµατικά να αντιµετωπίσει, λαµβάνοντας τα ενδεδειγµένα µέτρα. Η φετινή χρονιά σηµαδεύτηκε και συνεχίζει να σηµαδεύεται από γεγονότα, που παρήγαγαν αρνητική δηµοσιότητα και στο εξωτερικό: ακρίβεια, απεργίες σε βασικούς κλάδους, ασυνέπεια στις υποχρεώσεις µας απέναντι στους δείκτες του Κυότο, και πρόσφατα το διατροφικό σκάνδαλο µε το ηλιέλαιο, ο σεισµός στη υτική Ελλάδα, αλλά και οι φηµολογίες για νέο µεγάλο σεισµό. Κατά την εκτίµησή µας, το 2008 θα σηµειωθεί ανάσχεση του ρυθµού της αυξητικής πορείας του Ελληνικού Τουρισµού ή το πιθανότερο, µε τα µέχρι σήµερα δεδοµένα, εκτιµούµε ότι θα σηµειωθεί στασιµότητα ή και περιορισµένη µείωση των αφίξεων στους σταθµούς εισόδου. Ο κύριος λόγος είναι τα γνωστά σε όλους µας προβλήµατα της Χώρας ως προορισµού, στα οποία ήδη αναφέρθηκα και τα οποία διαρκώς αγνοούµε ή παραµελούµε. Ενώ οι ευκαιρίες για τη θεραπεία τους, όπως πχ οι πόροι του Γ ΚΠΣ και τώρα του ΕΣΠΑ, χάνονται, χωρίς να υπάρξει συστηµατικός καθορισµός προτεραιοτήτων και στοχευµένη διοχέτευση κονδυλίων στις προτεραιότητες αυτές. Ήδη, οι πρώτοι 5 µήνες (Ιανουάριος-Μάϊος 2008) για τους οποίους υπάρχουν στοιχεία αεροπορικών αφίξεων σηµειώθηκε µικρή θετική ή αρνητική µεταβολή ή στασιµότητα για τους µεγάλους τουριστικούς προορισµούς (πχ Κρήτη 0,1%, Ρόδος 3,8%, Κέρκυρα +1,1%%, σύνολο αεροπορικών αφίξεων στη Χώρα, χωρίς την Αθήνα, όπου ως γνωστόν στις διεθνείς αφίξεις µετρώνται και οι επαναπατριζόµενοι κάτοικοι εσωτερικού, +1,7%), ενώ και ο Απρίλιος και ο Μάϊος, οι πρώτοι µήνες της τουριστικής περιόδου, δεν ήσαν ιδιαίτερα καλοί (Απρίλιος: σύνολο Χώρας, συµπεριλαµβανοµένης της Αθήνας,-6,9% Κρήτη 14,3%, Ρόδος 12,1%, Αθήνα 5,6%, Μάϊος: σύνολο Χώρας συµπεριλαµβανοµένης της Αθήνας +2,3%, Θεσσαλονίκη +16,2%, Κρήτη +6,1%, Ρόδος 1,5%, Κως 3,3%, Κέρκυρα +1,7% ). Είναι βέβαια γνωστό, ότι η πορεία του 1 ου 5µήνου δεν αποτελεί αλάνθαστο κριτήριο για την πορεία όλης της χρονιάς, γι αυτό και τα στοιχεία αυτά τα θεωρώ απλά ενδεικτικά. Όσον αφορά στις κρατήσεις, για το σύνολο της 2

περιόδου, σε ορισµένες περιοχές υπάρχει, σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις των τοπικών ενώσεων ξενοδόχων, πτωτική πορεία, που αναµένεται να προσδιορίσει και το αποτέλεσµα της όλης τουριστικής περιόδου (πχ Κέρκυρα, Κεφαλλονιά, Εύβοια), ενώ σε άλλες (πχ Ρόδος, Κως, Κρήτη) οι εκτιµήσεις οδηγούν στο συµπέρασµα, ότι η κίνηση θα είναι περίπου ίδια µε το 2007. Εντούτοις, ακόµη και αν η κίνηση στα σύνορα εµφανίσει τελικά µικρή αύξηση, το ζήτηµα δεν είναι κατά τη γνώµη µας τα απόλυτα µεγέθη των αφίξεων. Το ζήτηµα είναι η τελική απόδοση του Τουρισµού µας σε µεγέθη, που σηµαίνουν κάτι περισσότερο, σε µεγέθη, που µετρούν ποιοτικά στοιχεία του, όπως οι διανυκτερεύσεις και οι πληρότητες των καταλυµάτων, η µέση κατά κεφαλήν δαπάνη και οι συνολικές τουριστικές εισπράξεις. Αν υποθέσουµε, ότι οι αφίξεις κατά το 2007 αυξήθηκαν πράγµατι σε ποσοστό 12%, όσο δηλαδή δηµοσιεύει ο Π.Ο.Τ ((«Preliminary 2007 results and prospects 2008») και προφανώς όσο έχει δηλωθεί από το ΥπΤΑ ή τον ΕΟΤ, κάτι που δεν φαίνεται να δικαιολογείται από τα µέχρι σήµερα υφιστάµενα στοιχεία, θα πρέπει να µας διακατέχει έντονος προβληµατισµός για την τουλάχιστον αναντίστοιχη µε τις αφίξεις- πορεία των εισπράξεων (+0,4%). Το ΞΕΕ δεν είναι ασφαλώς ο φορέας, που θα υποστήριζε ποτέ, ότι µε τα σηµερινά υψηλά απόλυτα µεγέθη αφίξεων στα σύνορα, µια αύξηση της τάξης του 5% κατά το 2007 είναι µικρή, για να θεωρούµε όµως ότι ο Τουρισµός µας «πηγαίνει καλά», θα πρέπει να συντρέχουν και άλλοι παράγοντες, όπως τουλάχιστον αντιστοιχία µε την πορεία των εισπράξεων και των διανυκτερεύσεων και βελτιωµένη χρονική κατανοµή, παράγοντες που δυστυχώς- δεν προκύπτει από τα µέχρι σήµερα δεδοµένα ότι συντρέχουν. εν έχει όµως δοθεί στη δηµοσιότητα επεξεργασία ή προβληµατισµός για την σηµειούµενη καθίζηση των τουριστικών εισπράξεων σε συσχετισµό µε την εκτιµώµενη αύξηση των αφίξεων κατά το 2007. Ενδέχεται να πρόκειται για γεγονός βραχυπρόθεσµης εµβέλειας. Σε κάθε περίπτωση το γεγονός αυτό συνεπάγεται τουλάχιστον την πτώση της µέσης κατά κεφαλήν δαπάνης των τουριστών. Αν συνεχιστεί, ίσως σηµάνει ένα νέο γύρο υποβάθµισης της ποιότητας του τουριστικού µας προϊόντος. Εδώ και πολλά χρόνια, η πορεία των πληροτήτων στο µεγαλύτερο µέρος της Χώρας, όπως αυτή αποτυπώνεται στα επίσηµα στοιχεία της ΕΣΥΕ, είναι µη ικανοποιητική, σε σύγκριση µε την πληρότητα αντίστοιχων περιοχών σε άλλες ανταγωνίστριες χώρες. Πιο συγκεκριµένα, σε είκοσι οκτώ (28) νοµούς της Χώρας, η µέση πληρότητα των συλλογικών καταλυµάτων (2006) είναι κάτω του 40% σε ετήσια βάση. Κι αυτό, παρά το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις έχουν ήδη προσαρµοστεί στην αυξηµένη εποχικότητα, που ο Τοµέας εµφανίζει τα τελευταία χρόνια και εποµένως δεν ανοίγουν τις περιόδους, που δεν υπάρχει κίνηση. Το ΞΕΕ, όπως έχουµε ήδη ανακοινώσει έχει αναθέσει στο ΙΤΕΠ µια έρευνα για τις τουριστικές εισπράξεις, σε σχέση µε τις αφίξεις, τις διανυκτερεύσεις και τα άλλα κρίσιµα µεγέθη του Τουρισµού, προκειµένου να είναι σε θέση να εισηγηθεί στην Πολιτεία σχετικές προτάσεις. Θα πρέπει, όµως, και αντίστροφα, από την πλευρά της Πολιτείας να υπάρξει ανάλογη δραστηριοποίηση, ώστε το πρόβληµα της έγκαιρης δηµοσιοποίησης στοιχείων και της εξαγωγής σοβαρών προβλέψεων να µελετηθεί από τους κατεξοχήν αρµόδιους φορείς, δηλαδή την Τράπεζα Ελλάδος και την ΕΣΥΕ, σε συνεργασία µε τον ΕΟΤ. 3

Η όλη εικόνα της πορείας της ζήτησης δεν δικαιολογεί αισιοδοξία και µάλιστα σε µεσοπρόθεσµο επίπεδο και για αυτό στην οποιαδήποτε άλλη χώρα µια τέτοια εικόνα θα κινητοποιούσε τους αρµόδιους να θέσουν σε εφαρµογή ένα σχέδιο διαχείρισης κρίσης, πράγµα που σ εµάς δεν έχει γίνει. Θεωρούµε δεδοµένο, ότι στη στρατηγική µάρκετινγκ, που εκπόνησε ο στρατηγικός σύµβουλος του ΕΟΤ, ασφαλώς θα πρέπει να περιλαµβάνεται και σχέδιο διαχείρισης κρίσεων, το οποίο πρέπει να εξειδικευθεί και να τεθεί σε εφαρµογή, χωρίς να µεγεθύνεται αλλά και χωρίς να υποτιµάται ή να ωραιοποιείται η πραγµατική κατάσταση. Με σοβαρότητα και µέτρο θα πρέπει να ληφθούν τα αναγκαία εκείνα µέτρα, που θα προλάβουν κατά το δυνατό ή και θα αποτρέψουν την κρίση, µεταξύ των οποίων και η αναθεώρηση της σχετικά ουδέτερης καµπάνιας της Χώρας σε τρόπο, ώστε να γίνει περισσότερο στοχευµένη. Όσον αφορά δε για τα γραφεία του Ε.Ο.Τ. στο εξωτερικό, αλλά και στο εσωτερικό, τα οποία θα πρέπει να διαδραµατίζουν καίριο ρόλο στον τοµέα του τουριστικού µάρκετινγκ και της πληροφόρησης, ακόµη εκκρεµεί η αναβάθµισή τους, τόσο στο επίπεδο της λειτουργίας και υποδοµής, όσο και στο επίπεδο της στελέχωσης. Το Ξ.Ε.Ε. µάλιστα έχει υποστηρίξει την προώθηση της τουριστικής και οικονοµικής διπλωµατίας σε συνεργασία µε το Υπουργείο Εξωτερικών, όπου δεν υφίστανται εξειδικευµένες δοµές του Ε.Ο.Τ. υστυχώς όµως είµαστε υποχρεωµένοι να επισηµάνουµε ένα έλλειµµα συνεργασίας του Ξ.Ε.Ε. µε το Υπουργείο Τουριστικής Ανάπτυξης, το οποίο δηµιουργεί αγκυλώσεις και στρεβλώσεις στη διαµόρφωση των αναγκαίων πολιτικών και στη λήψη των κατάλληλων µέτρων. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΝΟΜΟΣ- ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΣΠΑ ΑΝΤΙΚΙΝΗΤΡΑ Όπως γνωρίζουµε όλοι, υπάρχει µεγάλη καθυστέρηση όχι µόνο στο λεπτοµερή σχεδιασµό, αλλά και στην ολοκλήρωση των µηχανισµών υλοποίησης του ΕΣΠΑ. Η πρόσφατη, ανεξήγητη για µας, απόφαση να συνεχίσει να ισχύει η γνωστή ΚΥΑ του Αναπτυξιακού Νόµου, που επιτρέπει την άµεση επιχορήγηση ξενοδοχείων υψηλής στάθµης σε όλη τη Χώρα, ακόµη και εκεί που υφίσταται όχι µόνο επάρκεια αλλά και υπερπροσφορά τέτοιων ξενοδοχείων, µέχρι την υιοθέτηση του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξίας και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισµό, θα πρέπει τάχιστα να αναθεωρηθεί και οι πόροι να διοχετευθούν στην αναβάθµιση όλων των υποδοµών, αλλά και των υφιστάµενων καταλυµάτων και λοιπών επιχειρήσεων, καθόσον: οι επιχορηγούµενες κλίνες εξωθούν εκτός αγοράς πληθώρα άλλων καταλυµάτων προκαλώντας κοινωνικό πρόβληµα για χιλιάδες υφιστάµενες ΜΜΕ στην ουσία, µη εξασφαλίζοντας το αντίστοιχο για το επίπεδό τους «τµήµα» ζήτησης, οι κλίνες αυτές στην πράξη διατίθενται ως κλίνες µέσης ή χαµηλής στάθµης γενικά επιβαρύνουν, αντί να ευνοούν, τις τοπικές οικονοµίες ενώ ταυτόχρονα 4

απορροφούν πολύτιµους κρατικούς πόρους, τους οποίους στην πράξη αφαιρούν από την ικανοποίηση πραγµατικών αναγκών του Τουρισµού µας και κυρίως από τον εκσυγχρονισµό εγκαταστάσεων, εξοπλισµού και λειτουργίας όλης της γκάµας των τουριστικών επιχειρήσεων της Χώρας. Για να γίνει κατανοητό το µέγεθος του προβλήµατος, αρκεί να σηµειώσουµε, ότι, µε βάση την εν λόγω ΚΥΑ, έχουν ενταχθεί στον αναπτυξιακό νόµο περίπου 25.000 νέες κλίνες 5*!! (από τις οποίες οι 8000 περίπου µόνο στη Ρόδο) και εκκρεµεί η υπαγωγή άλλων 22.000 κλινών περίπου σε ολόκληρη τη Χώρα (από τις οποίες οι 4500 µόνο στη Ρόδο)! Γενικά, η επιβάρυνση των ανεπτυγµένων τουριστικών περιοχών µε νέες επιχορηγούµενες κλίνες είναι πράγµατι εντυπωσιακή, καθώς και τα απαιτούµενα γι αυτό το σκοπό κονδύλια (περίπου 750.000.000 ευρώ) Η σύνδεση της αναθεώρησης της ΚΥΑ µε την υιοθέτηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου του Τουρισµού δεν είναι κατά τη γνώµη µας κατανοητή καθόσον: Το Ειδικό Πλαίσιο καθορίζει θεωρητικά τη χωροθέτηση της τουριστικής χρήσης ή των επί µέρους τουριστικών χρήσεων και εποµένως ορίζει τι επιτρέπεται και πού και όχι τι ενισχύεται. εν είναι απαραίτητο, κάτι που επιτρέπεται µε ίδιους πόρους ή µε τα άλλα, πλην της επιχορήγησης, κίνητρα του αναπτυξιακού νόµου, να επιχορηγείται. Η ενασχόλησή του Ειδικού Πλαισίου µε τη χωρική διάρθρωση του Τουρισµού πραγµατοποιείται µε τρόπο γενικό, έτσι ώστε τελικά λίγοπολύ όλα να επιτρέπονται παντού, χωρίς προϋποθέσεις και περιορισµούς. Ποσοτικοί περιορισµοί της τουριστικής δραστηριότητας δεν τίθενται (ή τίθενται στοιχειωδώς) ούτε ακόµη και εκεί, όπου επιβάλλονται, κατά τον κοινό νου, από την ανάγκη προστασίας των φυσικών και πολιτιστικών πόρων (πχ ούτε στις περιοχές NATURA ή στα µικρά νησιά) και η γενική εντύπωση είναι ότι η τουριστική δραστηριότητα µπορεί ανενόχλητα να εξαπλωθεί παντού. Ο προβληµατισµός για το µέγεθος της τουριστικής προσφοράς, που ήδη έχει κατά πολύ υπερβεί τη ζήτηση, σε βαθµό που σε πολλές περιοχές να έχουµε «υπερπροσφορά», δεν εγγίζει το Ειδικό Πλαίσιο. Και δεν το εγγίζει, όχι µόνο από τη σκοπιά των εγκατεστηµένων ιδιωτικών επιχειρήσεων, που σε συνθήκες υπερπροσφοράς απαξιώνονται οικονοµικά µε γοργούς ρυθµούς, αλλά ούτε και από τη σκοπιά της απόδοσης των δηµόσιων (ευρωπαϊκών και εθνικών) κεφαλαίων, που διατίθενται για τη δηµιουργία νέας πρόσθετης τουριστικής προσφοράς, ούτε καν από τη σκοπιά της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης µε πρόσθετη (άχρηστη ή µη σκόπιµη σε µεγάλο βαθµό) δόµηση, της ενδεχόµενης ανεπάρκειας των ενεργειακών και των υδατικών πόρων και της υπέρβασης των αντοχών των γενικών υποδοµών.. Για τους λόγους αυτούς, η αναβολή αυτή σε τίποτε δεν θα βοηθήσει αφού εξειδίκευση των ανά περιοχή µεγεθών της ενδεδειγµένης ανάπτυξης, δεν υφίσταται στο Ειδικό Πλαίσιο και εποµένως αυτό δεν µπορεί να αποτελέσει το υπόβαθρο για την αναθεώρηση της ΚΥΑ. Το ΞΕΕ έχει υποβάλει συγκεκριµένες προτάσεις για την αναθεώρηση της ΚΥΑ το ταχύτερο δυνατόν. Παράλληλα, θα πρέπει να τεθούν οι αναγκαίες προτεραιότητες στο ΕΣΠΑ συνολικά και όχι µόνο στο ΕΠΑΝ ΙΙ, ώστε να ολοκληρωθούν ή να 5

εκσυγχρονιστούν όλες οι υποδοµές, δηλαδή τα έργα γενικής υποδοµής, αλλά και οι εγκαταστάσεις ειδικής τουριστικής υποδοµής, που έχει ανάγκη το Τουρισµός µας, µε έµφαση στις τουριστικές περιοχές και τις πύλες εισόδου της Χώρας (αεροδρόµια, λιµάνια, συνοριακούς σταθµούς) και συγχρόνως να αντιµετωπιστούν τάχιστα τα περιβαλλοντικά προβλήµατα των επί µέρους; περιοχών. Ταυτόχρονα να δεσµευθούν τα αναγκαία κονδύλια για τον εκσυγχρονισµό όχι µόνο των εγκαταστάσεων αλλά και της λειτουργίας όλων των τουριστικών επιχειρήσεων και δη όλου του φάσµατος των καταλυµάτων. ράσεις κρατικών ενισχύσεων, που αφορούν επιλεκτικά σε πολύ µικρό αριθµό επιχειρήσεων, θα πρέπει να αποκλειστούν. Ολόκληρη η ελληνική τουριστική προσφορά χρειάζεται εκσυγχρονισµό και λειτουργική αναβάθµιση. ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ-ΕΤΑΚ- ΗΜΟΤΙΚΟ ΤΕΛΟΣ 2% Υπόβαθρο, για την επιτυχία σε µεσοπρόθεσµο επίπεδο του στόχου της αυξηµένης ποιότητας στο σύνολο της τουριστικής προσφοράς και της διαφοροποίησης του προϊόντος, στόχου που η Χώρα εξαγγέλλει από τα µέσα της 10ετίας του 80, αλλά που δεν έχει ακόµη επιτύχει, είναι η υιοθέτηση των ρυθµίσεων, που έχουν ήδη προταθεί, για την απρόσκοπτη λειτουργία των επιχειρήσεων, αλλά και η αντιµετώπιση όλων των αντικινήτρων, µε έµφαση σε εκείνα που οδηγούν σε επιβάρυνση του λειτουργικού τους κόστους και επηρεάζουν την ανταγωνιστικότητά τους. Αναφέροµαι ιδιαιτέρως στο Ενιαίο Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΕΤΑΚ), που επιβλήθηκε αιφνιδιαστικά και µάλιστα µε την έναρξη της τουριστικής περιόδου. Το ΕΤΑΚ υπολογίζεται επί της αξίας των γηπέδων, που και για τα ξενοδοχεία πόλης και για τα παραθεριστικά, βρίσκονται συνήθως σε σηµεία µε υψηλή αξία, και επί των κτιριακών εγκαταστάσεων, που αποτελούν αυτό καθ' εαυτό το "εργαλείο" της ξενοδοχειακής επιχείρησης. Κατά µέσο όρο, η επιβάρυνση των ξενοδοχείων σε σχέση µε το φόρο µεγάλης ακίνητης περιουσίας, που κατέβαλαν µέχρι πρότινος, δεκαπλασιάζεται. Η κυβέρνηση προχώρησε στο βεβιασµένο αυτό µέτρο εισπρακτικού χαρακτήρα, αγνοώντας τις συνέπειες που θα έχει στην ανταγωνιστικότητα αν όχι και στην επιβίωση των ΜΜΕ και µάλιστα σε µια τόσο δύσκολη συγκυρία. Ενώ παράλληλα συνεχίζεται η αφαίµαξη των ξενοδοχείων µε το δηµοτικό τέλος 2% επί των ακαθαρίστων εσόδων τους, το οποίο στην καλύτερη περίπτωση αντιστοιχεί στο 20% επί των κερδών των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων. Το ΞΕΕ έχει ενηµερώσει τους αρµόδιους υπουργούς για το µέγεθος της επιβάρυνσης και τις συνέπειες του ΕΤΑΚ και του τέλους παρεπιδηµούντων και αναµένει να επιλυθεί σύντοµα η υφιστάµενη εκκρεµότητα και η φορολόγηση των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων να καθοριστεί σε ορθολογικά επίπεδα, το συντοµότερο δυνατόν. Παράλληλα έχει αναθέσει σε έγκριτους νοµικούς την εξέταση του θέµατος από κάθε πλευρά, προκειµένου να προσφύγει µε τεκµηριωµένες θέσεις στη δικαιοσύνη για την κατάργηση αυτού του άδικου και καταχρηστικού τέλους. Η ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΑΠΕΙΛΕΙ ΤΟΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΙΣΤΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΚΑΙ ΠΛΗΤΤΕΙ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ Ισχυρό πλήγµα δέχεται ο τουρισµός, τοµέας κατ εξοχήν ευαίσθητος στις διακυµάνσεις των τιµών και τη µείωση της αγοραστικής δύναµης των 6

καταναλωτών από την ακρίβεια. Η ελληνική οικονοµία βρίσκεται, για άλλη µια φορά, έρµαιο των διεθνών και ελληνικών κερδοσκοπικών τάσεων,. αδύναµη να αντιµετωπίσει, εξαιτίας των δυσλειτουργιών που τη χαρακτηρίζουν, την εισαγόµενη οικονοµική κρίση που ξεκίνησε µε την πιστωτική κρίση στις ΗΠΑ και συνεχίστηκε µε το ξέφρενο ράλι στις τιµές του πετρελαίου και των τροφίµων. Η συνεχής µείωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονοµίας οδηγεί σε συνεχή επιδείνωση του ισοζυγίου εξωτερικών πληρωµών, οι ακαµψίες στις αγορές προϊόντων και εργασίας εντείνουν τις πληθωριστικές πιέσεις και το υψηλό δηµόσιο χρέος, η εξυπηρέτηση του οποίου απαιτεί επίσης υψηλές δαπάνες και δεν επιτρέπει την εύρυθµη άσκηση δηµοσιονοµικής πολιτικής, προσανατολισµένης σε αναπτυξιακούς και κοινωνικούς στόχους. Η οικονοµική κρίση που διανύουµε σήµερα, έφερε στην επιφάνεια τις διαρθρωτικές αδυναµίες της ελληνικής οικονοµίας, την έλλειψη σχεδίου δράσης για την αντιµετώπιση κρίσεων και την έλλειψη αποτελεσµατικών µηχανισµών ελέγχου και καταστολής των κερδοσκοπικών πρακτικών. Έτσι, η κρίση αναδεικνύεται σε οξύ κοινωνικό πρόβληµα, µε επιπτώσεις και προεκτάσεις στα θεµέλια της κοινωνικής συνοχής. Ο ρυθµός πληθωρισµού ξέφυγε από κάθε έλεγχο, πλησιάζοντας το 5%, γεγονός που απαξιώνει την αγοραστική δύναµη των καταναλωτών, µειώνει τα κέρδη των υγειών επιχειρήσεων και δηµιουργεί προβλήµατα στην εκτέλεση του προϋπολογισµού. Οι πρόσφατες ανατιµήσεις στις µεταφορές, την ακτοπλοΐα, τα τρόφιµα, την ενέργεια µπορεί να οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις µε σοβαρές οικονοµικές και κοινωνικές συνέπειες, πλήττοντας ευθέως τον ελληνικό τουρισµό. Το γεγονός ότι οι προσφερόµενες από τις τουριστικές επιχειρήσεις τιµές έχουν συµφωνηθεί µε βάση τα χαµηλότερα επίπεδα πληθωρισµού και µε µηδαµινές έως ελάχιστες αυξήσεις απέναντι στους Τ.Ος, σε σχέση µε το 2007, θα δηµιουργήσει σοβαρά προβλήµατα στις επιχειρήσεις αυτές. Ενώ, η συνεχιζόµενη ανατίµηση του ευρώ έναντι του δολαρίου επιδεινώνει περαιτέρω την ήδη βεβαρυµµένη ανταγωνιστική θέση του ελληνικού τουριστικού προϊόντος Η αντιµετώπιση της παρούσας κρίσης απαιτεί µια κοινή στάση όλων των κοινωνικών και οικονοµικών φορέων, της Πολιτείας, των επιχειρήσεων και των καταναλωτών για τη λήψη δέσµης µέτρων ικανών να ανακόψουν τις πληθωριστικές πιέσεις. Οι επιχειρήσεις στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους πρέπει να δείξουν κοινωνική ευαισθησία, ενώ οι καταναλωτές αυτοσυγκράτηση και λελογισµένη συµπεριφορά. Απαραίτητη είναι η συνεργασία και συναίνεση των πολιτικών δυνάµεων και όλων των εµπλεκοµένων φορέων, για να γίνουν βαθιές τοµές και όχι να ληφθούν βραχυχρόνια και εισπρακτικού χαρακτήρα µέτρα που δυσχεραίνουν την ήδη βεβαρηµένη κατάσταση των επιχειρήσεων του τουρισµού, µε χαρακτηριστικό παράδειγµα το ΕΤΑΚ.. Μεταξύ των µέτρων αυτών πρέπει να είναι : 1. Συγκράτηση των τιµών των υπηρεσιών που προσφέρουν οι ΕΚΟ. Έτσι, το κράτος θα δώσει το καλό παράδειγµα, το οποίο πρέπει στη συνέχεια να ακολουθήσει ο ιδιωτικός τοµέας. 7

2. Μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα καύσιµα έστω και αν αυτό έρχεται σε αντίθεση µε την ισχύουσα συµφωνία σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. 3. Μείωση του τέλους παρεπιδηµούντων υπέρ των ΟΤΑ (2% στα ακαθάριστα έσοδα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων), τέλους που λειτουργεί αντισυνταγµατικά και καταχρηστικά. 4. Προώθηση προγράµµατος αλλαγών, οι οποίες να εξαλείψουν τις στρεβλώσεις που υπάρχουν σήµερα στην ελληνική οικονοµία. Ένα παράδειγµα είναι το άνοιγµα των κλειστών επαγγελµάτων, το οποίο συζητείται για πολλά χρόνια, χωρίς όµως να γίνεται εξαιτίας του «πολιτικού κόστους» που συνεπάγεται. 5. Απλοποίηση του φορολογικού συστήµατος και προσαρµογή της οργανωτικής δοµής του στις σηµερινές ανάγκες της κοινωνίας και των επιχειρήσεων. 6. Ενίσχυση του εσωτερικού τουρισµού, µε την έκπτωση από το φορολογητέο εισόδηµα των δαπανών για διακοπές. 7. Μείωση του κόστους δανεισµού των επιχειρήσεων, κυρίως για τις ΜΜΕ, οι οποίες αντιµετωπίζονται µε ιδιαίτερα επαχθή τρόπο. 8. Θέση σε εφαρµογή σχεδίου δράσης για την αντιµετώπιση κρίσεων µε πρωτοβουλία του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης. 9. Ενίσχυση του έργου της Επιτροπής Ανταγωνισµού και των άλλων µηχανισµών ελέγχου της αγοράς. για την καταπολέµηση µονοπωλιακών και άλλων καταχρηστικών πρακτικών 10. Εκλογίκευση του τέλους ακίνητης περιουσίας για τις επιχειρήσεις, γιατί καµία λογική δε δικαιολογεί την επιλογή φορολογίας σε επενδυτικά αγαθά. ΠΥΡΟΠΛΗΚΤΕΣ ΚΑΙ ΣΕΙΣΜΟΠΛΗΚΤΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ιαπιστώνουµε, ότι οι µέχρι στιγµής δράσεις αποκατάστασης του φυσικού, οικονοµικού και κοινωνικού περιβάλλοντος των πυρόπληκτων περιοχών είναι ελάχιστες, η κατάσταση παραµένει δραµατική και, εάν η Πολιτεία δεν δραστηριοποιηθεί προγραµµατισµένα και συστηµατικά, οι περιοχές αυτές δεν έχουν τη δυνατότητα να επιβιώσουν. Το µέτρο της αύξησης των κινήτρων του αναπτυξιακού νόµου για λίγους µήνες, που προορίζεται µεταξύ άλλων- να προσελκύσει και νέες επενδύσεις στις περιοχές αυτές, δεν έχει νόηµα- γι αυτό και µέχρι στιγµής δεν παράγει παρά αµελητέο αποτέλεσµα- εάν δεν βοηθηθούν οι κάτοικοι να αποκαταστήσουν την απασχόλησή τους και την καθηµερινότητά τους και οι επιχειρηµατίες να λειτουργήσουν τις επιχειρήσεις τους µε κάποιες προοπτικές. Αν µ άλλα λόγια, η ζωή στις περιοχές αυτές δεν αποκατασταθεί πλήρως Το ίδιο ισχύει και για τις περιοχές της υτικής Πελοποννήσου, που χτύπησε ο πρόσφατος σεισµός Για τον τουριστικό τοµέα, ιδιαίτερης σηµασίας είναι οι δράσεις υποστήριξης της αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος αλλά και των οικισµών, διότι, όπως είναι ευνόητο, οι τουριστικές επιχειρήσεις δύσκολα επιβιώνουν σε ένα τόσο πληγωµένο περιβάλλον Για τους πυρόπληκτους και σεισµόπληκτους κατοίκους καθώς και για τις επιχειρήσεις των πληγέντων νοµών της Πελοποννήσου, η Πολιτεία θα πρέπει να επισπεύσει τη λήψη των µέτρων στήριξης και χορήγηση των βοηθηµάτων, παρακάµπτοντας άχρηστες γραφειοκρατικές πρακτικές. Είναι επιβεληµένη η παράταση των προθεσµιών υποβολής των αιτηµάτων, για υπαγωγή στο ειδικό καθεστώς του αναπτυξιακού νόµου, ώστε η συνδροµή της να καταστεί άµεση 8

και ουσιαστική. Η προθεσµία που λήγει στα στενά όρια της 25.8.2008 αν δεν παραταθεί ακυρώνει στην πράξη την όλη προσπάθεια της κυβέρνησης. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΙΕΥΡΥΝΣΗ ΞΕΕ Το ΞΕΕ, επιχείρησε για πρώτη φορά να προγραµµατίσει τη δράση του, µε την εκπόνηση ενός «Σχεδίου ράσης» (business plan), που να βασίζεται µεταξύ άλλων και σε έρευνα της στάσης και της βούλησης των τουριστικών επιχειρηµατιών απέναντι στα Επιµελητήρια και στο ίδιο το ΞΕΕ. Το Σχέδιο εκπονήθηκε από την εταιρεία ICAP και παραλήφθηκε πρόσφατα. Τα πιο ενδιαφέροντα ευρήµατα της έρευνας είναι όσα αναφέρονται στις νέες υπηρεσίες, που τα µέλη αναµένουν από το ΞΕΕ και στο ενδεχόµενο της διεύρυνσής του, ώστε να περιλάβει όλους τους κλάδους των αδειοδοτούµενων από τον ΕΟΤ τουριστικών επιχειρήσεων. Η έρευνα στο σηµείο αυτό έδειξε ότι οι ερωτώµενοι είναι ιδιαίτερα ανοικτοί στη διεύρυνση και ότι σε πολύ υψηλό ποσοστό επιθυµούν την ένταξη και των άλλων τουριστικών κλάδων. Κατά συνέπεια, το ΞΕΕ είχε στην πράξη «εντολή» να προχωρήσει στην πραγµατοποίηση µιας τέτοιας διερεύνησης. Τη διεύρυνση αυτή την προχωρούµε ήδη και επεξεργαζόµαστε µε ειδικούς συµβούλους το αναγκαίο σχέδιο νόµου. Αυτό βεβαίως προϋποθέτει συνεργασία των ενδιαφερόµενων κλάδων, µέσω των αντιπροσωπευτικών τους φορέων, διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη. Σας ενηµερώνουµε ακόµη, ότι πρόσφατα οι υπηρεσίες τις οποίες προσφέρει το ΞΕΕ στα µέλη του πιστοποιήθηκαν κατά ISO 9000: 2001, σε µια προσπάθεια συνεχούς βελτίωσης των λειτουργιών µας. ΚΛΑ ΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ Εξάλλου, ένας κλάδος όπως ο δικός µας, που έχει ωφεληθεί από την κοινωνία, οφείλει να ανταποδίδει, προωθώντας την έννοια της "εταιρικής κοινωνικής ευθύνης" στην πράξη. µε έµφαση στους τοµείς της Απασχόλησης και του Περιβάλλοντος. Προς την κατεύθυνση αυτή παροτρύνουµε τα µέλη µας. Μάλιστα, κινούµενοι και στο πλαίσιο των προτάσεων του Υπουργού Ανάπτυξης, καλέσαµε τα µέλη µας, κατά το επόµενο τρίµηνο των διακοπών των ελλήνων, να προσφέρουν στους έλληνες ταξιδιώτες καλές υπηρεσίες, καλές τιµές και γενικά την απαιτούµενη κοινωνική ευαισθησία, ενώ παράλληλα και οι αγοραστές υπηρεσιών οφείλουν να προγραµµατίζουν έγκαιρα και µετά από έρευνα αγοράς τις µετακινήσεις τους, επιδεικνύοντας αυτοσυγκράτηση και λελογισµένη συµπεριφορά. 9

ΙΤΕΠ Στατιστικά Στοιχεία Αφίξεων Αλλοδαπών Τουριστών σε Επιλεγµένα Αεροδρόµια Ιαν. Μάιος 2008 Ακολουθούν δύο πίνακες µε τις αφίξεις αλλοδαπών στα κύρια αεροδρόµια της χώρας. Ο πρώτος πίνακας αναφέρεται στο 5µηνο Ιαν.-Μαΐου και δείχνει αύξηση των αεροπορικών αφίξεων από το εξωτερικό κατά 2,8% και ο δεύτερος µόνο στον Μάιο (2,3%). ΠΗΓΗ: Τα στοιχεία για τις αφίξεις προέρχονται από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας και τα κατά τόπους αεροδρόµια. ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα αεροδρόµια που αναφέρονται στους πίνακες δέχονται περίπου το 98-99% των συνολικών αεροπορικών αφίξεων. 10

Αφίξεις Αλλοδαπών Τουριστών Αεροπορικώς Ιανουάριος - Μάιος 2004 2005 2006 2007 2008 % µεταβολή 2005/04 2006/05 2007/06 2008/07 Θεσσαλονίκη* 320.162 308.228 317.480 360.133 401.400-3,7 3,0 13,4 11,5 Καβάλα 19.101 15.224 15.231 17.159 13.680-20,3 0,0 12,7-20,3 (Β. Ελλάς) 339.263 323.452 332.711 377.292 415.080-4,7 2,9 13,4 10,0 Ηράκλειο* 391.313 358.755 379.611 373.922 375.816-8,3 5,8-1,5 0,5 Χανιά 94.467 97.117 119.831 125.464 123.025 2,8 23,4 4,7-1,9 (Κρήτη) 485.780 455.872 499.442 499.386 498.841-6,2 9,6 0,0-0,1 Ρόδος 211.420 171.992 192.502 210.136 202.147-18,6 11,9 9,2-3,8 Κως 91.320 79.956 86.716 88.407 87.235-12,4 8,5 2,0-1,3 ( ωδεκάνησος) 302.740 251.948 279.218 298.543 289.382-16,8 10,8 6,9-3,1 Άραξος 5.300 8.539 7.863 11.079 7.560 61,1-7,9 40,9-31,8 Καλαµάτα 8.811 9.474 8.529 7.378 3.500 7,5-10,0-13,5-52,6 (Πελοπόννησος) 14.111 18.013 16.392 18.457 11.060 27,7-9,0 12,6-40,1 Κέρκυρα 127.992 126.315 125.876 113.573 114.868-1,3-0,3-9,8 1,1 Κεφαλονιά 25.636 23.953 25.036 23.869 28.022-6,6 4,5-4,7 17,4 Ζάκυνθος 74.145 70.155 63.220 60.914 60.967-5,4-9,9-3,6 0,1 Άκτιο 21.343 18.835 18.886 20.810 20.782-11,8 0,3 10,2-0,1 (Ιόνια Νησιά) 249.116 239.258 233.018 219.166 224.639-4,0-2,6-5,9 2,5 Μύκονος 9.509 8.881 8.881 8.106 7.916-6,6 0,0-8,7-2,3 Σαντορίνη 19.862 21.581 22.342 23.724 22.584 8,7 3,5 6,2-4,8 (Κυκλάδες) 29.371 30.462 31.223 31.830 30.500 3,7 2,5 1,9-4,2 Μυτιλήνη 12.509 11.439 11.549 12.903 12.277-8,6 1,0 11,7-4,9 Χίος 3.356 2.816 2.794 2.215 2.814-16,1-0,8-20,7 27,0 Σάµος 20.859 18.227 19.242 17.896 18.020-12,6 5,6-7,0 0,7 (Β. Αιγαίο) 36.724 32.482 33.585 33.014 33.111-11,6 3,4-1,7 0,3 ΣΥΝΟΛΟ 1.457.105 1.351.487 1.425.589 1.477.688 1.502.613-7,2 5,5 3,7 1,7 ΑΘΗΝΑ* 1.508.728 1.698.669 1.710.834 1.880.711 1.948.701 12,6 0,7 9,9 3,6 ΣΥΝΟΛΟ (Με Αθήνα) 2.965.833 3.050.156 3.136.423 3.358.399 3.451.314 2,8 2,8 7,1 2,8 * Συνολικές αφίξεις εξωτερικού. 11

Αφίξεις Αλλοδαπών Τουριστών Αεροπορικώς Μάιος 2004 2005 2006 2007 2008 % µεταβολή 2005/04 2006/05 2007/06 2008/07 Θεσσαλονίκη* 100.475 109.529 106.865 113.028 131.341 9,0-2,4 5,8 16,2 Καβάλα 13.043 10.130 9.712 11.988 11.787-22,3-4,1 23,4-1,7 (Β. Ελλάς) 113.518 119.659 116.577 125.016 143.128 5,4-2,6 7,2 14,5 Ηράκλειο* 264.800 264.709 270.672 262.713 279.391 0,0 2,3-2,9 6,3 Χανιά 73.609 78.028 91.050 96.238 101.466 6,0 16,7 5,7 5,4 (Κρήτη) 338.409 342.737 361.722 358.951 380.857 1,3 5,5-0,8 6,1 Ρόδος 158.605 142.964 155.211 169.395 166.869-9,9 8,6 9,1-1,5 Κως 84.472 74.900 79.705 83.343 80.628-11,3 6,4 4,6-3,3 ( ωδεκάνησος) 243.077 217.864 234.916 252.738 247.497-10,4 7,8 7,6-2,1 Άραξος 4.865 8.539 7.126 10.246 6.727 75,5-16,5 43,8-34,3 Καλαµάτα 8.259 9.474 7.352 6.782 2.916 14,7-22,4-7,8-57,0 (Πελοπόννησος) 13.124 18.013 14.478 17.028 9.643 37,3-19,6 17,6-43,4 Κέρκυρα 120.080 117.699 113.991 104.627 106.448-2,0-3,2-8,2 1,7 Κεφαλονιά 25.577 23.764 24.593 23.206 27.168-7,1 3,5-5,6 17,1 Ζάκυνθος 73.451 69.290 62.406 59.586 59.586-5,7-9,9-4,5 0,0 Άκτιο 19.717 18.753 17.369 20.032 20.673-4,9-7,4 15,3 3,2 (Ιόνια Νησιά) 219.108 210.753 200.990 187.419 193.202-3,8-4,6-6,8 3,1 Μύκονος 9.113 8.506 8.506 7.634 7.657-6,7 0,0-10,3 0,3 Σαντορίνη 18.983 20.390 21.581 22.168 22.097 7,4 5,8 2,7-0,3 (Κυκλάδες) 28.096 28.896 30.087 29.802 29.754 2,8 4,1-0,9-0,2 Μυτιλήνη 10.738 10.214 10.253 11.729 10.371-4,9 0,4 14,4-11,6 Χίος 2.319 2.422 2.442 2.030 2.265 4,4 0,8-16,9 11,6 Σάµος 19.232 20.390 21.581 22.168 22.097 6,0 5,8 2,7-0,3 (Β. Αιγαίο) 32.289 33.026 34.276 35.927 34.733 2,3 3,8 4,8-3,3 ΣΥΝΟΛΟ 987.621 970.948 993.046 1.006.881 1.038.814-1,7 2,3 1,4 3,2 ΑΘΗΝΑ* 375.333 446.273 460.036 518.574 521.669 18,9 3,1 12,7 0,6 ΣΥΝΟΛΟ (Με Αθήνα) 1.362.954 1.417.221 1.453.082 1.525.455 1.560.483 4,0 2,5 5,0 2,3 * Συνολικές αφίξεις εξωτερικού. 12