ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ Κ.Ε. ΚΕΡΑΜΑΡΗΣ ΒΙΟΛΟΓΟΣ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΒΙΟΧΗΜΙΚΟΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΑΘΗΝΑ 2013

2 ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ 1. A Structural protein that plays an enzymatic role in the egg-shell of Drosophila melanogaster. K.E.Keramaris, D.Stravopodis, L.H.Margaritis. Cell Biology international reports, Vol.15,No 2, 151-159, February 1991. Στην συγκεκριμένη εργασία γίνεται η μελέτη ενός ενζύμου με υπεροξειδική δράση, που αποτελεί και δομικό συστατικό του κελύφους των ωοθυλακίων της Δροσόφιλα και ευθύνεται για την δημιουργία δεσμών σκλήρυνσης μεταξύ των πρωτεϊνών του χορίου (δι- και τρι-τυροσινικούς δεσμούς). Με την χρησιμοποίηση αντισωμάτων για την υπεροξειδάση του ραπανακιού έγινε δυνατή η ανοσο-εντόπιση σε νιτροκυτταρίνη και σε τομές ηλεκτρονικού μικροσκοπίου μιας πρωτεΐνης με μοριακό βάρος 38KD με αντιγονική ομοιότητα με την υπεροξειδάση. Ταυτόχρονα η μικροανάλυση μετάλλων έδειξε την παρουσία Fe 2+ και Ca 2+ στο χόριο, που πιθανολογεί την παρουσία αίμης και ασβεστιοεξάρτησης της υπεροξειδάσης.

3 2. Immunolocalization of a peroxidase in the eggshell of D. melanogaster ; evidence for its participation in the hardening process. L.H. Margaritis and K.E. Keramaris. Micron and Microscopica Acta, Vol. 22, No 3, 247-248, 1991 Παρουσιάζονται συνοπτικά στην εργασία αυτή αποδείξεις για την συμμετοχή της υπεροξειδάσης στην διαδικασία σκλήρυνσης του χορίου της Drosophila melanogaster. Η υπεροξειδάση ανιχνεύεται κυτταροχημικά και με ανοσοεντόπιση στο χόριο των ωοθυλακίων. Ταυτόχρονα ανοσοεντόπιση γίνεται και σε νιτροκυτταρίνη χρησιμοποιώντας αντίσωμα για την υπεροξειδάση του ραπανακιού. Το ένζυμο ενεργοποιείται στα τελευταία στάδια της χοριογένεσης με την έκκριση υπεροξειδίου από τα θυλακοκύτταρα. Η αντιγονική συσχέτιση της υπεροξειδάσης με την χοριονική πρωτείνη s38 θεωρείται πολύ πιθανή.

4 3. Depression of egg production in Dacus oleae using a peroxidase inhibitor. L.H.Margaritis, K.E. Keramaris, E.N. Zografou and G. Tsiropoulos. IOBC wprs Bulletin, Buletin OILB srop, Vol. 17, N0 6, 122-127, 1994. Η φλωρογλουκινόλη είναι ένας αναστολέας της υπεροξειδάσης, που η χρησιμοποίησή του έχει ως αποτέλεσμα την αναστολή των δεσμών σκλήρυνσης του χορίου των ωοθυλακίων στα Δίπτερα έντομα και συγκεκριμένα στο Δάκο της ελιάς. Στην μελέτη παρουσιάζονται αποτελέσματα που αφορούν στην επίδραση του αναστολέα στην ανάπτυξη των ωοθυλακίων in vivo και in vitro. Η χρησιμοποίηση του αναστολέα στην τροφή έχει ως αποτέλεσμα την καταστολή της ωοπαραγωγής στο Δάκο, ενώ η χρησιμοποίησή του στην in vitro ανάπτυξη αναστέλλει σε μεγάλες συγκεντρώσεις την πρωτεϊνοσύνθεση.

5

6 4. Formation and characterization of Simple and Mixed Vesicles Based on Monomeric and Oligomeric Phosphate by Bipolar Amphiphiles. A. Kokkinia, K.E. Keramaris, L. Margaritis, A. Malliaris and C.M. Paleos. Journal of Polymer Science, Part A: Polymer Chemistry, Vol 33, 455-460, 1995. Η εργασία αυτή σχετίζεται με την ικανότητα ορισμένων συνθετικών φωσφολιπιδίων να συγκροτούν κυστίδια. Είναι γνωστός ο τρόπος συγκρότησης λιποσωμάτων και οι ευρύτερες εφαρμογές τους ως φορείς φαρμακευτικών ουσιών. Η δημιουργία συνθετικών κυστιδίων με διάμετρο 100-500Å, με αυξημένη αντοχή και διαπερατότητα είναι ένα θετικό βήμα στην προσπάθεια κατασκευής λιποσωμάτων με διευρυμένες δυνατότητες εφαρμογών. Ένα σύνολο τέτοιων συνθετικών κυστιδίων μελετήθηκαν ως προς την σταθερότητά τους, το μέγεθός τους, αφού πρώτα έγινε η σύνθεση των κατάλληλων φωσφολιπιδίων.

7 5. Egg laying suppresion in Drosophila melanogaster ( Diptera:Drosophilidae) and Dacus (Bactrocera) oleae (Diptera:Tephritidae) by phloroglucinol, a peroxidase inhibitor. K.E. Keramaris, L.H. Margaritis, E.N. Zografou, and G. Tsiropoulos. Bulletin of Entomological Research, Vol. 86(4) 369-375, 1996. Η παρούσα εργασία αφορά στην περαιτέρω μελέτη της επίδρασης του υπεροξειδικού αναστολέα, φλωρογλουκινόλη, στην ωογένεση στα έντομα Δροσόφιλα και Δάκος. Η χρησιμοποίηση του αναστολέα στην τροφή των εντόμων σε διάφορες συγκεντρώσεις έχει ως αποτέλεσμα την καταστολή της ωοπαραγωγής στο Δάκο, ενώ στην Δροσόφιλα έχουμε την απόθεση ωοθυλακίων χωρίς κέλυφος. Ο τρόπος δράσης του αναστολέα είναι κοινός στα δύο έντομα, το κέλυφος γίνεται εύθραυστο εξαιτίας της μη δημιουργίας των δεσμών σκλήρυνσης. Έτσι ο στενός και μακρύς ωοθέτης του Δάκου συνθλίβει το αυγό κατά την έξοδό του, ενώ στην Δροσόφιλα γίνεται δυνατή η εναπόθεση ωαρίων χωρίς το κέλυφος, το οποίο αποχωρίζεται. Η εναλλαγή τροφής με αναστολέα και κανονικής τροφής έχει ως αποτέλεσμα την δραστική μείωση της ωοπαραγωγής στο Δάκο, δεδομένο που διανοίγει προοπτικές χρησιμοποίησης της μεθόδου για την Βιοχημική καταπολέμηση του Δάκου της ελιάς.

8 6. Detection and characterization of the follicles peroxidases of the insects D. melanogaster and D. oleae. Evidence for the formation of the chorion structure. K.E. Keramaris, F. Douroupi, N. Santama and L.H. Margaritis In preparation, 2013 Η μελέτη αυτή, που βρίσκεται στο στάδιο της συγγραφής για δημοσίευση, αφορά στο βιοχημικό χαρακτηρισμό των υπεροξειδασών των ωοθυλακίων των Διπτέρων εντόμων D. melanogaster (φρουτόμυγα) και D.oleae (Δάκος της ελιάς). Προσδιορίζεται για πρώτη φορά το μοριακό βάρος της δομικής υπεροξειδάσης του κελύφους. Στη δροσόφιλα μια πρωτεΐνη 45 kda και στο δάκο μια πρωτεΐνη 56 kda παρουσιάζουν υπεροξειδική ενεργότητα. Ταυτόχρονα εντοπίζονται και κάποιες διαλυτές υπεροξειδάσες του ωοκυτταρού και πιθανών των θυλακοκυττάρων που ο ρόλος τους παραμένει αδιευκρίνιστος. Στην παρούσα εργασία προσδιορίζονται οι κυριότεροι ενζυμικοί αναστολείς και αποδεικνύεται ο ρόλος του ΝΑDH στην ενδογενή ενεργοποίηση της υπεροξειδικής αντίδρασης σκλήρυνσης του κελύφους. Επιπλέον, με ιστοχημική μελέτη στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο γίνεται η διερεύνηση του χωροχρονικού πλαισίου έκκρισης της δομικής υπεροξειδάσης στα διάφορα στάδια της χοριογένεσης. Η εναπόθεση του ενζύμου παρατηρήθηκε σε όλες τις χοριονικές στιβάδες καθ όλη την διάρκεια της χοριογένεσης. Ο δομικός ρόλος του ενζύμου φαίνεται να εστιάζεται στην δημιουργία των δεσμών σκλήρυνσης, σε αντίθεση με τις άλλες κύριες χοριονικές πρωτεΐνες s38, s36, που φαίνεται να συμμετέχουν στην δημιουργία του πρωτεϊνικού σκελετού (ικριώματος), υπό την πιθανή καθοδήγηση μεμβρανικών υποδοχέων τύπου ιντεγγρίνης. Αυτό αποδεικνύεται από την μελέτη της αμινοξικής αλληλουχίας της s38, αλλά και από την μελέτη των μεταλλαγμένων στελέχων της δροσόφιλα, που παρουσιάζουν αλλοιωμένη χοριονική δομή. 7. Activation of the hardening peroxidase reaction in the eggshell of the follicles of the insects D. oleae and C. capitata. K.E. Keramaris and L.H. Margaritis In preparation, 2013 Στην υπό συγγραφή εργασία διερευνάται η ενεργοποίηση της αντίδρασης σκλήρυνσης του κελύφους των ωοθυλακίων στα Δίπτερα έντομα οικονομικής σημασίας Δάκο της ελιάς και μύγα της Μεσογείου. Η πειραματική προσέγγιση γίνεται ιστοχημικά με την αντίδραση χλωριούχου δημητρίου. Σύμφωνα με τη μεθοδολογία το εξωγενές ΝΑDH επάγει την παραγωγή του υπεροξειδίου του υγρογόνου, που αντιδρά με το χλωριούχο δημήτριο και δίνει ηλεκτρονιόπυκνη απόθεση. Αποδεικνύεται με το τρόπο αυτό ότι κατά το στάδιο 14 της χοριογένεσης μέσω της ΝΑDH οξειδάσης επάγεται το ενδογενές υπεροξείδιο του υδρογόνο, που ενεργοποιεί την υπεροξειδική αντίδραση, με αποτέλεσμα την δημιουργία δεσμών δι- και τρι-τυροσίνης μεταξύ των πρωτεϊνών του κελύφους. Η ηλεκτρονιόπυκνη απόθεση παρατηρείται στην κορυφαία μεμβράνη των θυλακοκυττάρων και απλώνεται σε όλες τις στιβάδες του χορίου των ωοθυλακίων.

9 8. The autoantibodies against thyroid peroxidase (TPO) recognize protein antigens from the follicles of the insects. K.E. Keramaris and L.H. Margaritis In preparation 2013 Η σημαντική παρατήρηση ότι οι ζωικές υπεροξειδάσες έχουν αρκετά μεγάλη ομοιότητα σε επίπεδο αμινοξικής αλληλουχίας, κυρίως στις λειτουργικές περιοχές που συγκροτούν το ενζυμικό ενεργό κέντρο, μας οδήγησε να μελετήσουμε την ανοσολογική συσχέτιση των υπεροξειδασών των ωοθυλακίων των Διπτέρων εντόμων με την ανθρώπινη υπεροξειδάση του θυρεοειδούς αδένα (ΤΡΟ). Επιλέξαμε ασθενείς με υψηλούς τίτλους θετικότητας αυτοαντισωμάτων έναντι της ΤΡΟ (αντι-τρο) και μελετήσαμε την ικανότητα των αυτοαντισωμάτων αυτών να αναγνωρίζουν αντιγόνα στα ωοθυλάκια των εντόμων. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα αυτοαντισώματα δίνουν εντονότατη διασταυρούμενη αντίδραση, με την μέθοδο της ανοσοϋπεροξειδάσης στον ωοθηκικό ιστό, στα θυλακοκύτταρα, στην οροφή του ενδοχορίου και στην βιτελλινική μεμβράνη σε ωοθυλάκια χοριογενετικών σταδίων. Επιπλέον, με ηλεκτροφορητικές μεθόδους και ανοσοστύπωμα (western blotting) αναγνωρίζονται τα μοριακά βάρη των πρωτεϊνών που δίνουν την διασταυρούμενη αντίδραση με τα αυτοαντισώματα. 9. Determination of antinuclear and cytoplasmic autoantibodies in patients with chronic active Hepatitis B and C. K.E. Keramaris, M. Gourdi, L.H. Margaritis In preparation 2013 Η εργασία αυτή είναι προϊόν της διπλωματικής εργασίας της μεταπτυχιακής φοιτήτριας Μ. Γουρδή στα πλαίσια του Π.Μ.Σ. «Εφαρμογές της Βιολογίας στην Ιατρική». Εξετάστηκαν δείγματα ορού από ασθενείς φορείς ηπατίτιδας Β και C, για το προσδιορισμό αντισωμάτων έναντι πυρηνικών και κυτταροπλασματικών αντιγόνων. Η παρουσία των αντισωμάτων αυτών μπορεί να αποτελέσει δείκτη έκτασης καταστροφής του ήπατος και ανάπτυξης αυτοάνοσης ηπατίτιδας.

10 ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΜΕ ΟΜΙΛΙΑ Ή POSTER 1. Η κύρια χοριονική πρωτείνη S38 και η σχέση της με την υπεροξειδάση. Κ.Κεραμάρης, Δ.Στραβοπόδης, Λ.Χ.Μαργαρίτης. 10 ο Συνέδριο Ελλ. Ετ. Βιολ. Επιστημών (Ε.Ε.Β.Ε.), Πάτρα 1988.

2. Identification of an ESP (eggshell peroxidase) from D.melanogaster. L.H.Margaritis, K.Keramaris, D.Stravopodis. 10 ο Συνέδριο Ε.Ε.Β.Ε., Πάτρα 1988. 11

12 3. D.melanogaster E.S.P.(eggshell peroxidase) characterization based on immunochemistry and on E.P.M.A. K.Keramaris, D.Stravopodis, L.H.Margaritis 33 ο Συνέδριο Ελλην. Βιοχ. Βιοφ. Εταιρείας, Αθήνα 1989.

4. Ανοσοεντόπιση υπεροξειδάσης (ESP) σε ωοθυλάκια D.melanogaster. Κ.Κεραμάρης, Δ.Στραβοπόδης, Λ.Χ.Μαργαρίτης 11ο Συνέδριο Ε.Ε.Β.Ε., Κομοτηνή 1989. 13

5. Identification and localization of a peroxidase in the eggshell layers of D.melanogaster. K.Keramaris, D.Stravopodis, L.H.Margaritis. III Balcan Congress on E.M.,Athens 1989. 14

15 6. Μελέτες υπεροξειδάσης με δομικό και ενζυμικό ρόλο στο κέλυφος των ωαρίων της D.melanogaster. K.E. Kεραμάρης, Δ.Στραβοπόδης, Λ.Χ.Μαργαρίτης. 12 ο Συνέδριο Ε.Ε.Β.Ε., Μυτιλήνη 1990.

16 7. Ενδείξεις που υποστηρίζουν την ταύτιση της κύριας χοριονικής πρωτείνης S38 με την υπεροξειδάση του κελύφους των ωαρίων της D.melanogaster. Κ.Ε.Κεραμάρης, Δ.Μουζάκη, Χ.Μικελλίδου, Μ.Μέττα, Λ.Χ.Μαργαρίτης. 13 ο Συνέδριο Ε.Ε.Β.Ε., Ηράκλειο 1991. 8. Αξιοποίηση συστήματος ανάλυσης εικόνας για την διερεύνηση και επίλυση βιοιατρικών προβλημάτων. Γ.Τρουγκάκος, Γ.Αποστόλου, Κ.Ε.Κεραμάρης, Α.Μανιάτης, Μ.Βαικούσης, Κ.Τηνιακού, Λ.Χ.Μαργαρίτης. 13 ο Συνέδριο Ε.Ε.Β.Ε., Ηράκλειο 1991. 9. Μέτρηση της κοιλάνσεως της οπτικής θηλής με μορφική ανάλυση μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή. Εκτίμηση της επαναληψιμότητας της μεθόδου. Ε.Βαϊκούσης, Π.Καπλάνογλου, Λ.Μαργαρίτης, Κ.Κεραμάρης 24 ο Πανελλήνιο Οφθαλμολογικό Συνέδριο, 24-27 Μαΐου 1991, Κέρκυρα.

10. Effect of the peroxidase inhibitor (phloroglucinol) on insect oogenesis. K.E. Keramaris and L.H. Margaritis. 14th Panhellenic Biological Conference, Nicosia - Cyprus, April 28 - May 3, 1992. 17

11. Egg-shell peroxidase: A structural enzyme. L.H. Margaritis, K.E. Κeramaris, J. Trougakos and E. Zografou. Plant Peroxidases: Biochemistry and Physiology, III International Symposium, Copenhagen, 7 June 1993. 18

19 12. Καταστολή της ωοπαραγωγής στα Δίπτερα Dacus oleae και Drosophila melanogaster, με χρηση του αναστολέα της υπεροξειδάσης φλωρογλουκινόλη. Κ.Ε. Κεραμάρης, Ε.Ν. Ζωγραφού, Λ.Χ. Μαργαρίτης, Γ. Τσιρόπουλος. 15 ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ε.Ε.Β.Ε., Φλώρινα - Καστορία, 21-24 Απριλίου, 1993.

20 13. Depression of egg production in Dacus oleae using a proxidase inhibitor. L.H. Margaritis, K.E. Keramaris, E.N. Zografou and G.Tsiropoulos. International Open Meeting, Lisbon - Portugal, 14-16 October 1993. 14.Επίδραση του αναστολέα της υπεροξειδάσης του κελύφους των αυγών, φλωρογλουκινόλης, στην ωοπαραγωγή του Δάκου της ελίας και διερεύνηση των πιθανών εφαρμογών. Λ.Χ. Μαργαρίτης, Κ.Ε. Κεραμάρης, Ι.Π. Τρουγκάκος, Ε.Ν. Ζωγράφου και Γ. Τσιρόπουλος. 5 ο Πανελλήνιο Εντομολογικό Συνέδριο, Αθήνα, 8-10 Νοεμβρίου 1993. 15. Βιοχημική μελέτη των υπεροξειδασών στα ωοθυλάκια των Διπτέρων D. melanogaster, D. oleae, C. capitata. Κ.Ε. Κεραμάρης, A. Smith και Λ.Χ. Μαργαρίτης. 16 ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ε.Ε.Β.Ε., Βόλος, 5-7 Μαΐου 1994.

21 16. Egg-laying suppression in D. melanogaster and Dacus (Bactrocera) oleae by the peroxidase inhibitor phloroglucinol. K.E. Keramaris, H.N. Zografou, G. Tsiropoulos & L.H. Margaritis. 5th Eur. Cong. of Entomology, University of York, U.K., 29 Aug- 2 Sep. 1994.

22 17. Η υπεροξειδάση των ωοθυλακίων στα Δίπτερα: Συνολική αποτίμηση των πειραματικών δεδομένων και μελλοντικές προοπτικές. Κ.Ε. Κεραμάρης, Λ.Χ. Μαργαρίτης. 20 ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ε.Ε.Β.Ε., Σάμος, 28-31 Μαΐου, 1998. 18. Προσδιορισμός των αντιπυρηνικών αντισωμάτων σε μεγάλο δείγμα ασθενών και η αξιολόγησή τους για την διάγνωση των αυτοάνοσων νοσημάτων. Κ.Ε. Κεραμάρης, Π. Καραμπάτσης, Λ.Χ. Μαργαρίτης. 23 ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ε.Ε.Β.Ε., Χίος, 24-27 Μαΐου, 2001.

23 19. Αυτοάνοση απόκριση και παραγωγή αντιπυρηνικών και κυτταροπλασματικών αντισωμάτων σε καρκινοπαθείς και σε χρόνια ενεργούς φορείς Ηπατίτιδας Β και C. Μ.Χ. Γουρδή, Κ.Ε. Κεραμάρης, Λ.Χ. Μαργαρίτης. 24 ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ε.Ε.Β.Ε., Ερέτρια, 23-26 Μαΐου, 2002.

24 20. Συγκριτική μέτρηση των επιπέδων γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) σε δείγματα ασθενών με αιμοσφαιρινοπάθειες. Σύγκριση μιας ανοσοχημικής μεθόδου (αναλυτής Architect Abbott Diagnostics) με HPLC (Menarini HA8160). Χριστοδουλίδου Μαργαρίτα, Κεραμάρης Ε. Κων/νος. 5 ο Συνέδριο Κλινικής Χημείας και Εργαστηριακής Ιατρικής, Λεμεσός 18-20 Μαρτίου 2011.

25