ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «ΦΥΣΗ, ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ:

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «ΦΥΣΗ, ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ:"

Ζώνα Ακρίδας
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: «ΦΥΣΗ, ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ: Η αισθητική της Φύσης και της Τέχνης και η Λογική των Μαθηματικών» για όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ», το οποίο διεξάγεται στο Μουσείο Ηρακλειδών από την έναρξη της λειτουργίας του το 2004, έχει αναγνωριστεί ως μια από τις δημοφιλέστερες επιλογές των σχολικών ομάδων. Η μοναδικότητα και η πρωτοτυπία του περιεχομένου που αξιοποιεί τα έργα τέχνης ως εργαλεία διδακτικής των μαθηματικών, στάθηκε αιτία να αγκαλιαστεί το πρόγραμμα με ενθουσιασμό από την εκπαιδευτική κοινότητα. Εκτός από τους μαθητές, απευθύνεται και σε εκπαιδευτικούς, φοιτητές, οργανωμένες ομάδες ενηλίκων και σε οποιονδήποτε θέλει να κάνει «ένα ταξίδι από την αισθητική της Τέχνης, στη λογική των Μαθηματικών». Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα αυτά τα χρόνια το πρόγραμμα το έχουν παρακολουθήσει περισσότεροι από ογδόντα χιλιάδες μαθητές. Στο πλαίσιο αυτό, το Μουσείο Ηρακλειδών εκπόνησε την ενότητα με θέμα: ΦΥΣΗ, ΤΕΧΝΗ & ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ: Η αισθητική της Φύσης και της Τέχνης και η λογική των Μαθηματικών Τα τελευταία χρόνια ο κόσμος βιώνει την κρίση σε πολλούς τομείς: στην οικονομία, στην πολιτική, στις αξίες, στην κοινωνία, στη φιλία, στο περιβάλλον. Πώς είναι δυνατόν να κατανοήσουμε όσα συμβαίνουν στη φύση και στο περιβάλλον αν συνεχίζουμε να τα προσεγγίζουμε με επιφανειακό τρόπο και κυρίως χωρίς διασύνδεση; Το περιβάλλον είναι πηγή ζωής και ήδη καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες των ενεργειών μας που προέρχονται από τη διατάραξη των ευαίσθητων ισορροπιών της φύσης. Το Μουσείο Ηρακλειδών θεωρεί ότι ένας σημαντικός παράγοντας που μπορεί να διαμορφώσει στάσεις ζωής οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε μια καλύτερη ποιότητα ζωής είναι η περιβαλλοντική εκπαίδευση. Πώς μπορούν τα παιδιά να αλλάξουν συνήθειες και νοοτροπίες ως προς το περιβάλλον; Πώς μπορούν να ευαισθητοποιηθούν στα περιβαλλοντικά ζητήματα με την απόκτηση γνώσεων; Πώς με την αντίληψη των αρχών της φύσης μπορούν να μάθουν πώς αυτή λειτουργεί και έτσι να υιοθετήσουν μια διαφορετική αντίληψη για το περιβάλλον; Τα παιδιά αποτελούν εγγύηση για το μέλλον και δημιουργώντας τους ένα όραμα, υπάρχουν πολλές ελπίδες να τα καταστήσουμε ενεργούς πολίτες στο μέλλον. Στο πλαίσιο αυτό, το Μουσείο Ηρακλειδών έχει δημιουργήσει μια έκδοση του εκπαιδευτικού προγράμματος Τέχνη και Μαθηματικά που έχει στόχο να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά για τις αξίες και τη σημασία του φυσικού περιβάλλοντος και μέσω της μάθησης, να τα εκπαιδεύσει έτσι ώστε στο μέλλον να ευαισθητοποιήσουν με τη σειρά τους την κοινωνία γενικότερα.

Η μοναδικότητα και η πρωτοτυπία του περιεχομένου που αξιοποιεί τα έργα τέχνης ως εργαλεία διδακτικής των μαθηματικών, στάθηκε αιτία να αγκαλιαστεί το πρόγραμμα με ενθουσιασμό από την εκπαιδευτική

2 Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει: Επίσκεψη στον εκθεσιακό χώρο, όπου σύμφωνα με το πρόγραμμα του Μουσείου εκτίθενται επιλεγμένα έργα από τις συλλογές M.C. Escher και Victor Vasarely, με γνώμονα την αξιοποίησή τους στο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα. Συζήτηση διδασκαλία στις αίθουσες διαλόγου και αλληλεπίδρασης, εξοπλισμένες με διαδραστικούς projectors. Σε κάθε μία από τις τρεις αίθουσες διαλόγου - διδασκαλίας εκτίθενται κατάλληλα επιλεγμένοι πίνακες, καθώς και ειδικά σχεδιασμένα εκθέματα, κατασκευές και φυσικά αντικείμενα που αφενός παρουσιάζουν ιδιαίτερο αισθητικό ενδιαφέρον, αφετέρου υποκρύπτουν και δομούνται στη βάση συγκεκριμένου μαθηματικού υποβάθρου. Στις δραστηριότητες του προγράμματος οι συμμετέχοντες δεν καλούνται απλά να παρακολουθήσουν ανενεργά μια διάλεξη. Ενεργοποιούνται και γίνονται συνυπεύθυνοι στην εξέλιξη της δραστηριότητας και αλληλεπιδρούν σε ένα περιβάλλον ομαδικοσυνεργατικότητας. Πιο συγκεκριμένα : Όπως θα εξηγηθεί εκτενέστερα, το πρόγραμμα «Φύση, Τέχνη και Μαθηματικά» εισάγει τα παιδιά σε συζήτηση και προβληματισμούς για την ενδότερη ουσία των φυσικών φαινομένων, για τις βασικές αρχές της λειτουργίας της φύσης, οι οποίες σύμφωνα με το Γαλιλαίο είναι γραμμένες σε μαθηματική γλώσσα. Η ομορφιά του κόσμου είναι στη βάση της μαθηματική και αυτός ο ισχυρισμός δεν είναι σχήμα λόγου, αλλά αποδεικνύεται και γίνεται έρμα στη συνείδηση του παιδιού. Η αόριστη πεποίθηση περί ομορφιάς της φύσης και πνευματικής-ψυχικής ισορροπίας όσων έρχονται κοντά με τη φύση εκτός της βιωματικής γίνεται και λογικά αποδεκτή και τεκμηριωμένη. Τα βιώματα και οι διαισθητικές εμπειρίες των παιδιών αποκτούν θεωρητικό υπόβαθρο και ορολογία. Τι είναι fractal δομή, και που απαντάται στη Φύση; Η Fractal δομή των ακτών και των βουνοκορφών, η απαράμιλλη ομορφιά των τοπίων δεν είναι κάτι άξιο απλά θαυμασμού και απορίας, αλλά λογικής εξήγησης και ερμηνείας. Η μαθηματική έννοια της αυτοοομοιότητας ερμηνεύει το φαινόμενο όπου κάθε μίσχος της φτέρης είναι μια εικόνα ολόκληρης της φτέρης, δίνει απάντηση στο ερώτημα πόσο είναι το μήκος μιας πολυσχιδούς ακτογραμμής κ.α.

Σε κάθε μία από τις τρεις αίθουσες διαλόγου - διδασκαλίας εκτίθενται κατάλληλα επιλεγμένοι πίνακες, καθώς και ειδικά σχεδιασμένα εκθέματα, κατασκευές και φυσικά αντικείμενα που αφενός παρουσιάζουν

3 Τι είναι η χρυσή τομή και που απαντάται στην Φύση και στην Τέχνη; Η ύπαρξη και παρουσία της χρυσής τομής είτε στη γεωμετρική, είτε στην αλγεβρική της έκφραση (υπό τη μορφή της ακολουθίας Fibonacci), ανακαλύπτεται και αναδεικνύεται σε μεγάλη γκάμα φυσικών φαινομένων και αντικειμένων. Οι νόμοι της φυλλοταξίας, νόμοι με τους οποίους η Φύση φροντίζει κάθε φυλλαράκι ενός δέντρου να εκτίθεται στις ζωογόνες ακτίνες του Ηλίου, ανακαλύπτονται και αναδεικνύονται ως απλά μαθηματικά μοντέλα. Τι σχέση έχουν οι σπείρες σε ένα κουκουνάρι, στον ηλίανθο, σε ένα κουνουπίδι με τη χρυσή τομή; Ποιες είναι οι αναλογίες του ανθρώπινου σώματος;

Οι νόμοι της φυλλοταξίας, νόμοι με τους οποίους η Φύση φροντίζει κάθε φυλλαράκι ενός δέντρου να εκτίθεται στις ζωογόνες ακτίνες του Ηλίου, ανακαλύπτονται

5 Οι συμμετρίες της Φύσης και της Τέχνης Η συμμετρία της πεταλούδας, η δομή της χιονονιφάδας, γίνονται αντικείμενο μελέτης και προβληματισμού και συγκρίνονται με τις συμμετρίες στα έργα του Μ.C. Escher που εκτίθενται στο μουσείο. Επίσης, αναζητείται η δομή των γεωμετρικών μοτίβων που συναντώνται στην Φύση και την Τέχνη. Κάλυψη του επιπέδου και του χώρου Ποιος είναι ο αισθητικά αλλά και οικονομικά βέλτιστος τρόπος για να πακετάρουμε αντικείμενα στο επίπεδο και το χώρο; Γνωρίζει άραγε η μέλισσα τα μαθηματικά των πλακοστρώσεων και δημιουργεί την κυψέλη της; Ο μανάβης πως μπορεί να πακετάρει τα φρούτα του στα κιβώτια με τη μεγαλύτερη δυνατή οικονομία; Τι σχέση έχουν όλα αυτά με τις καλλιτεχνικές πλακοστρώσεις στα έργα του Escher και τα περίφημα Πλατωνικά στερεά;

Κάλυψη του επιπέδου και του χώρου Ποιος είναι ο αισθητικά αλλά και οικονομικά βέλτιστος τρόπος για να πακετάρουμε αντικείμενα στο επίπεδο και το χώρο; Γνωρίζει άραγε η μέλισσα τα μαθηματικά

6 Οι οφθαλμαπάτες και αμφισημίες στην Τέχνη και τα παράδοξα στα Μαθηματικά. Από την ψευδαίσθηση στη μαθηματική βεβαιότητα Στόχος είναι η δημιουργία αμφισβήτησης στην εμπιστοσύνη προς τις αισθήσεις (κυρίως στην όραση) και συνειδητοποίησης της ανάγκης να χρησιμοποιηθεί η λογική - μαθηματική σκέψη. Καλούμε τα παιδιά να παρατηρήσουν πίνακες που εμπεριέχουν οφθαλμαπάτες και αμφισημίες οι οποίες τα οδηγούν σε αβεβαιότητες και αντιφάσεις, η άρση των οποίων γεννά την ανάγκη της αναζήτησης ενός κόσμου, που να διαθέτει ακλόνητες βασικές αρχές και μια στέρεη μέθοδο εξαγωγής συμπερασμάτων. Κατ αυτόν τον τρόπο, οδηγούμαστε στον κόσμο των Μαθηματικών. Η όλη δραστηριότητα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα ταξίδι από τον υποκειμενικό κόσμο των αισθήσεων, σε έναν αντικειμενικό κόσμο σαν αυτόν που συγκροτεί η μαθηματική λογική. Οι διαστάσεις του χώρου και η προοπτική Στόχος είναι η εξοικείωση των παιδιών με την έννοια της διάστασης και η συνειδητοποίηση της αναγκαιότητας της προοπτικής για τη δημιουργία βάθους στη ζωγραφική και την αρχιτεκτονική σχεδίαση. Τα παιδιά ταξιδεύουν μαζί με τους ήρωες της Επιπεδοχώρας, του γνωστού μυθιστορήματος του E. Abbott, σε κόσμους διαφορετικών διαστάσεων, «βιώνοντας» την καθημερινότητα και τους προβληματισμούς των υποθετικών κατοίκων τους. Αναζητούν το πραγματικό μαθηματικό υπόβαθρο της γραμμικής προοπτικής στους πίνακες της Αναγέννησης.

Παιχνίδια μονοκοντυλιάς Είναι δυνατόν να κάνουμε έναν περίπατο και να μην αναγκασθούμε να επαναλάβουμε δυο φορές κάποιο τμήμα της διαδρομής; Το αθώο αυτό ερώτημα που παραπέμπει στο παιχνίδι της

7 Παιχνίδια μονοκοντυλιάς Είναι δυνατόν να κάνουμε έναν περίπατο και να μην αναγκασθούμε να επαναλάβουμε δυο φορές κάποιο τμήμα της διαδρομής; Το αθώο αυτό ερώτημα που παραπέμπει στο παιχνίδι της μονοκοντυλιάς τέθηκε από μια παρέα συνοδοιπόρων του στον Euler σε μια από τις συνηθισμένες βόλτες τους σε μια σειρά από κανάλια και γέφυρες στην πόλη Koninsberg. Η απάντηση στο ερώτημα αυτό οδήγησε σε μια πολύ σημαντική θεωρία των Μαθηματικών, την Τοπολογία και τη θεωρία γράφων.

συνοδοιπόρων του στον Euler σε μια από τις συνηθισμένες βόλτες τους σε μια σειρά από κανάλια και γέφυρες στην πόλη

Σχετικά έγγραφα

Νηπιαγωγείο - Δημοτικό

Νηπιαγωγείο - Δημοτικό Το πρόγραμμα «Τέχνη και Μαθηματικά» για το νηπιαγωγείο δημοτικό, αποτελείται από τρία διδακτικά μέρη, δύο εκ των οποίων είναι κοινά για τους μαθητές όλων των τάξεων (Μέρη Α & Β )