ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΓΑΛΟΥΧΙΑΣ: ΑΦΗΣΤΕ ΤΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ ΝΑ ΜΙΛΗΣΟΥΝ. Δρ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΔΑΜΙΔΗΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ IBFAN ΕΛΛΑΣ ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ Π.Γ.Ν.Ε

Transcript

1 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΓΑΛΟΥΧΙΑΣ: ΑΦΗΣΤΕ ΤΙΣ ΟΡΜΟΝΕΣ ΝΑ ΜΙΛΗΣΟΥΝ Δρ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΔΑΜΙΔΗΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ IBFAN ΕΛΛΑΣ ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ Π.Γ.Ν.Ε

2 ΔΗΛΩΣΗ Δηλώνω ότι δεν έχω καμία σχέση με εταιρείες που προωθούν υποκατάστατα μητρικού γάλακτος, μπιμπερό, πιπίλες κατά παράβαση του διεθνούς κώδικα εμπορίας υποκαταστάτων μητρικού γάλακτος. Δρ. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΔΑΜΙΔΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ IBFAN ΕΛΛΑΣ ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ Π.Γ.Ν.Ε.

3 Λειτουργίες μαστού Σύνθεση γάλακτος Έκκριση γάλακτος

4 Μυοεπιθηλιακά κύτταρα (ωκυτοκίνη προκαλεί σύσπαση) Γαλακτοπαραγωγά κύτταρα (προλακτίνη προκαλεί σύνθεση) γαλακτοφόροι πόροι θηλή αδενοκυψέλη συνδετικός ιστός λίπος Θηλαίοι αδένες του Montgomery

5 Γαλακτογένεση I 16 η εβδ. Κύησης έως 50 η ώρα μετά τον τοκετό σύνθεση πρωτογάλακτος Ορμονικός έλεγχος : Προλακτίνη ενισχύει Προγεστερόνη αναστέλλει

6 3 o Γαλακτογένεση II: έως 4 ο 24ωρο Άφθονη παραγωγή :Πρήξιμο -Εκροή γάλακτος Αλλαγή συμπεριφοράς μωρού Γαργαλητό αισθάνονται το στήθος γεμάτο Αύξηση μεταβολισμού μητέρας-πιθανό πυρέτιο Ορμονικός έλεγχος: προγεστερόνη - προλακτίνη + Ινσουλίνη/θυροξίνη/κορτικοειδή (-) αφαίρεση του πλακούντα

7 Γαλακτογένεση III διατήρηση της παραγωγής γάλακτος Αυτοκρινής ρύθμιση μέσω FIL (αναστολέας παραγωγής γάλακτος) μπλοκάρει υποδοχείς της προλακτίνης Όσο πιο συχνά και όσο πιο αποτελεσματικά θηλάζει τόσο πιο πολύ γάλα παράγεται

8 Ο ρόλος της προλακτίνης Παράγεται από λακτοτρόφα κύτταρα στον οπίσθιο λοβό υπόφυσης και στον μαστό Αυξάνεται ο αριθμός και η ευαισθησία των λακτοτρόφων κυττάρων όταν διεγερθούν (ειδικά τις πρώτες ώρες μετά τον τοκετό) Συνεπώς όσο γρηγορότερα και καλύτερα θηλάσει, τόσο πιο μεγάλη έκκριση προλακτίνης, τόσο μεγαλύτερη παραγωγή μητρικού γάλακτος.

9 Ο ρόλος της προλακτίνης βοηθάει την επιβίωση των γαλακτοπαραγωγών κυττάρων τα διεγείρει για σύνθεση γάλακτος ρυθμίζει περιεκτικότητά σε λιπίδια

10 Η προλακτίνη Η έκκρισή της διεγείρεται από: Οιστρογόνα, Ωκυτοκίνη Συχνότητα, ένταση και διάρκεια διέγερσης των θηλών Σεξ, οργασμό Η έκκρισή της αναστέλλεται από: Μειωμένη συχνότητα θηλασμού Ντοπαμινικούς διεγέρτες (βρωμοκρυπτίνη, καρβεχολίνη, ψευδοεφεδρίνη) Υπέρταση

11 Ο ρόλος της προλακτίνης Οι υποδοχείς προλακτίνης μπλοκάρονται από: Προγεστερόνη Ανδρογόνα Κορτιζόλη Πλακουντιακό γαλακτογόνο Και έτσι εμποδίζεται η δράση της

12 Θηλαστικές κινήσεις αναστέλλουν την έκκριση ντοπαμίνης και αυξάνουν την προλακτίνη

13 FIL feedback inhibitor of lactation (αναστολέας παραγωγής γάλακτος) Πολυπεπτίδιο στο ΜΓ Τοπική αυτορρύθμιση της παραγωγής του ΜΓ Αποφυγή της υπερπαραγωγής Προσφορά-ζήτηση Σημαντικός μόνο μετά την εγκατάσταση του ΜΘ

14 Αντανακλαστικό έκκρισης γάλακτος Θηλαστικές κινήσεις προκαλούν έκκριση ωκυτοκίνης σύσπαση των μυοεπιθηλιακών κυττάρων του μαστού και έκθλιψη γάλακτος

15 ΑΥΤΟΚΡΙΝΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Το γάλα περιέχει τον αναστολέα παραγωγής γάλακτος. όσο περισσότερο γάλα παραμένει στον μαστό = τόσο περισσότερος αναστολέας = τόσο μικρότερη νέα παραγωγή. όσο πιο συχνά και πληρέστερα αδειάζει = τόσο λιγότερος αναστολέας = περισσότερο γάλα.

16 Ωκυτοκίνη: η σημασία της 1 ης ώρας μετά τον τοκετό

17 μετά τον τοκετό Ανεβασμένα επίπεδα ωκυτοκίνης σε μητέρα και νεογνό (μέσω ομφαλίου λώρου) Μάτια νεογνού ορθάνοιχτα λόγω νοραδρεναλίνης που εκλύθηκε κατά τον τοκετό ωκυτοκίνη(νεογνό- Κοιτάζονται στα μάτια μητέρα) Ακούει-αναγνωρίζει τη φωνή της λόγω μετάδοσης του ήχου μέσα από το σώμα ωκυτοκίνη Την μυρίζει από τη μυρωδιά ωκυτοκίνη και προσανατολίζεται Νοιώθει τη ζεστασιά του σώματος, παλμούς, το άγγιγμα ωκυτοκίνη

18 μετά τον τοκετό κινήσεις στόματος, σαλιάρισμα, γλύφει το χέρι του αναγνωρίζει τη γεύση αμνιακού υγρού ωκυτοκίνη αρχίζει να κινείται εμπρός (πόδια) οδηγείται από την μυρωδιά της θηλής πιάνει την άλω και κάνει μάλαξη ωκυτοκίνη (μητέρα) ανιχνεύει τη θηλή με το μάγουλο, ανοίγει διάπλατα το στόμα, προσκολλάται στη θηλαία άλω και αρχίζει θηλασμό ωκυτοκίνη (μητέρα-μωρό) : διεγείρεται θηλασμός (μητέρα-μωρό) εκκρίνονται πεπτικές ορμόνες Απορρόφηση ουσιών, βραδεία κένωση στομάχου

19 Αναστολή της ωκυτοκίνης Πόνος Φόβος Ντροπή άγχος Οπιοειδή Αλκοόλ Αν δεν υπάρχει το αντακλαστικό δεν πηγαίνει γάλα στο μωρό...

20 Δράσεις ωκυτοκίνης στη μητέρα συσπάσεις μήτρας έκθλιψη γάλακτος έκκριση πεπτικών ορμονών απορρόφηση ουσιών βραδεία κένωση στομάχου κορεσμό αιματική κυκλοφορία μαστό ηρεμία γαλήνη ευχαρίστηση αφοσίωση αγάπη επικοινωνία ανοχή μονοτονίας αντικαταθλιπτική

21 Δράσεις ωκυτοκίνης στο μωρό έκκριση πεπτικών ορμονών απορρόφηση ουσιών βραδεία κένωση στομάχου Κορεσμό Θηλασμό ηρεμία γαλήνη ευχαρίστηση αγάπη επικοινωνία δέσιμο

22 Κάθε άνθρωπος εκκρίνει ωκυτοκίνη Διεγείρεται από το άγγιγμα, τη ζεστασιά, τη διέγερση βλενογόνου χειλέων στοματοφάρυγγα, τη βλεματικη επαφή, τον γλυκό λόγο βοηθάει την επικοινωνία, τις σχέσεις, το συναισθηματικό άνοιγμα

23 Πειράματα του Harry F. Harlow

24 Πειράματα του Harry F. Harlow

25 H σημασία του δέρματος Το δέρμα και το νευρικό σύστημα εξελίσσονται από το εξώδερμα Το νευρικό σύστημα είναι ένα θαμμένο μέρος του δέρματος ή εναλλακτικά το δέρμα μπορεί να θεωρηθεί ένα εκτεθειμένο μέρος του νευρικού συστήματος.

26 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΣΦΡΗΣΗΣ Ρυθμίζει την ομοιόσταση Διεγείρει συναισθηματικές συμπεριφορές Ενεργοποιεί προγευματικές δράσεις Ρυθμίζει την λειτουργία του πεπτικού Ρυθμίζει τον ρυθμό πέψης

27 η οσφρητική διέγερση του εγκεφάλου επιτυγχάνεται από το αμνιακό υγρό (δεν πλένουμε το νεογέννητο, δεν σκουπίζουμε τα χέρια) την οσμή από τις εκκρίσεις των θηλαίων αδένων του Μοντγκόμερυ

28 η οσφρητική προσδοκία του εγκεφάλου όταν ικανοποιείται: όταν μένει ανικανοποίητη: Ηρεμία Προσανατολισμό Εξοικονόμηση ενέργειας Ενεργητική προσέγγιση Απόσυρση Ευερεθιστότητα Αμυντική συμπεριφορά Δαπάνη ενέργειας

29 Νεογέννητο σε θερμοκοιτίδα μπουσουλάει προς το πανάκι που έχει ακουμπήσει στο στήθος της μαμάς του (δεν έχει γάλα)

30 Η σημασία της επαφής με τη μητέρα ΗΕΓ διάγραμμα κατά τον ύπνο Α Β Α Α. Το μωρό μακριά από τη μητέρα χαοτικός ρυθμός ΗΕΓ Β. Το μωρό σε επαφή με τη μητέρα απτική ή οσφρητική φυσιολογικός ρυθμός ΗΕΓ

31 Ικανότητες του νεογέννητου Η ΟΡΑΣΗ: βλέπει και εστιάζει (20-25cm) Η ΑΚΟΗ: αναγνωρίζει τη φωνή της μητέρας του, θυμάται ήχους (ντουπ-ντουπ σσσ ) ιστορίες από τη μήτρα

32 Ικανότητες του νεογέννητου Η ΑΦΗ: επαφή δέρμα με δέρμα, προβιές Η ΓΕΥΣΗ: αναπτυγμένη, προτίμηση στη γλυκιά Η ΟΣΦΡΗΣΗ: οσμή αμνιακού υγρού, από 6η μέρα αναγνωρίζει την οσμή της μητέρας του

33 Υποδοχείς ωκυτοκίνης στον εγκέφαλο μητρική ερωτική

34 Οι υποδοχείς της μητρικής αγάπης διεγειρόμενοι τις πρώτες ώρες μετά τον τοκετό, αυξάνουν την ευαισθησία τους. Σε αντίθεση αν δεν διεγερθούν επαρκώς ακολουθεί μείωση ευαισθησίας, αδράνεια, υποστροφή και εκφύλιση

35 Θερμοκρασία των νεογνών (πατούσα) 32 C a) Δέρμα skin to skin δέρμα gr. b) Αγκαλιά mother's arms gr. c) Κουνακι nursery gr Χρόνος Minutes post μετά partum τοκετό

36 όταν το ένα δίδυμο έχει χαμηλότερη θερμοκρασία συγκριτικά με το άλλο, ο μαστός που το θρέφει είναι πιο θερμός ΠΡΟΣΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΤΟΥ ΜΩΡΟΥ

37 Γλυκόζη mg/dl P=0,002 Chertok IR J Hum Nutr Diet 2009

38 Γλυκόζη θηλαζόντων > υποκατάστατα πύαρ = πυκνή τροφή ωκυτοκίνη θηλασμού αυξάνει βαθμό απορρόφησης σταθερή βραδεία κένωση στομάχου σταθερή βραδεία απορρόφηση ουσιών σταθερά επίπεδα γλυκόζης σταθερή χαμηλή έκκριση ινσουλίνης σταθερά ικανοποιητικά επίπεδα γλυκόζης σταθερά υψηλά επίπεδα κετονικών σωμάτων προστασία ΚΝΣ από υπογλυκαιμία

39 Πρώιμα σημεία πείνας: πεινάω ήπιες κινήσεις ανοίγει το στόμα Όψιμα σημεία πείνας: πεινάω στ αλήθεια Στροφή κεφαλής ψάχνει τεντώνεται Αυξάνεται δραστηριότητακινητικότητα Χέρι στο στόμα καθυστερημένα σημεία πείνας: θύμωσα που με αφήνετε νηστικό κλάμα Νευρικές κινήσεις Κοκκινίζει από κλάμα Αγκαλιά Ώρα για: Δέρμα-δέρμα Γλυκό λόγο Χάδι

40 «Ότι αξίζει δεν μπορεί υποχρεωτικά να μετρηθεί και ότι μπορεί να μετρηθεί δεν σημαίνει ότι αξίζει» (Albert Einstein). «Για όσους καταλαβαίνουν τι θα πει ζωή, οι αριθμοί δεν έχουν σημασία» (Antoine de St- Exupery).

41 μία μέτρηση έχει αξία μόνο όταν μετράς το σωστό πράγμα με το σωστό μέτρο.

42 γρ? Σφάλμα +- 20γρ Αδυναμία σταθεροποίησης γρ

43 Συνεπώς βάρος αναφοράς όχι το βάρος γέννησης αλλά το βάρος των 24 ωρών!! Ενδοφλέβια Υγρά που έλαβε η μητέρα τις τελευταίες 2 ώρες του τοκετού συσχετίζονται με ποσότητα ούρων 1 ου 24ωρου νεογνού και απώλεια ΒΣ 1 ου 24ωρου

44 Η μητέρα καταλαβαίνει ότι παρέχει στο παιδί γάλα την ώρα που θηλάζει όταν: αίσθημα θερμότητας ή μυρμήγκιασμα Διψάει Συναισθηματική ευαισθησία

45 Με την έκθλιψη γάλακτος η μητέρα χαλαρώνει - τρέχει γάλα από το άλλο στήθος Συσπάται η μήτρα (τα πρώτα 24ωρα)

46 Σημεία κατάποσης Βγαίνει αέρας από την μύτη του Το βρέφος καταπίνει μόνο όταν το στόμα του γεμίσει με αρκετό γάλα τότε σταματάει να ρουφάει και καταπίνει (ακούγεται και φαίνεται η κίνηση στο λαιμού του)

47 Το πάνω μέρος της θηλαίας άλω κινείται μέσα και έξω από το στόμα του μωρού Είναι ήρεμο και χαλαρό Βλέπουμε γάλα στην άκρη του στόματος ή το λαιμό

48 Ευγενής παραχώρηση από Γ.Ν.Αττικόν (κα. Π.Μέξη)

49 Πίεση (mm Hg) Σχέση χωρητικότητας στομάχου προς ενδογαστρική πίεση Όγκος (ml) Όγκος<15 ml = πίεση σταθερή 10 mm Hg Όγκος 20ml = πίεση ανεκτή 15 mm Hg Όγκος 25 ml = δυσφορία πίεση > 20 mm Hg

50 Μελέτες χωρητικότητας στομάχου την 7 η μέρα ερευνητής Όγκος (ml) Sase Goldstein Widstrom 10 Zangen 20 Naveed 20

51 Πόσο χρειάζεται ανά γεύμα; 7 ημερών gr Ανάγκη 150 ml/kg 150 * 3,2 = 480 ml/24ωρο Σίτιση / 1 ώρα 480ml/24 γεύματα = 20 ml Σίτιση /1,5 ώρα 480ml/16 γεύματα = 30 ml Σίτιση / 3 ώρες 480ml/8 γεύματα = 60 ml

52 % γεύματος Χρόνος κένωσης στομάχου μετά από υγρό γεύμα

53 Φυσιολογικός κύκλος ύπνου REM NR1 NR2 NR3 SWS 60 λεπτά

54 ΑΝΑΓΚΗ ΣΙΤΙΣΗΣ ΑΝΑ 60

55 Το χορτάτο μωρό Φαίνεται ικανοποιημένο Κοιμάται τουλάχιστον 8 ώρες το 24ωρο και ξυπνά πεινασμένο Βάζει βάρος

56 Εκτίμηση της επάρκειας θηλασμού από την μητέρα Κενώσεις 3-4 Ουρήσεις 5-6 ± ±

57 Πρόσληψη βάρους σε θηλάζοντα βρέφη Καλή Προσοχή 2-8 ημερών Χάνει <10% Βάρος 24ωρών Αρχίζει να κερδίζει βάρος 15 ημερών Ανακτά το Βάρος 24 ωρών ημερών Πρόσληψη βάρους περίπου 20-30γρ / 24ωρο Χάνει > 10% Συνεχίζει να χάνει Συνεχίζει να χάνει Πρόσληψη βάρους <20γρ/24ωρο

58 % απώλεια βάρους Εκατοστιαίες Θέσεις Ποσοστού Απώλειας Β.Γ. μετά από κολπικό τοκετό Ώρες μετά τοκετό

59 % απώλεια βάρους Εκατοστιαίες Θέσεις Ποσοστού Απώλειας Β.Γ. μετά από καισαρική Ώρες μετά τοκετό

60 Πληθυσμός Α = δυστροφία 20% ευαισθησία 90% ειδικότητα 88% Δυστροφία ναι Δυστροφία όχι σύνολο Παθολογικές καμπύλες Φυσιολογικές καμπύλες σύνολο PPV=180/280=64%

61 Πληθυσμός Α = δυστροφία 2% ευαισθησία 90% ειδικότητα 88% Δυστροφία ναι Δυστροφία όχι σύνολο Παθολογικές καμπύλες Φυσιολογικές καμπύλες σύνολο PPV=18/140=13%

62 Κλέπτειν δια των καμπυλών!! Χρησιμοποιούμε καμπύλες θηλαζόντων Π.Ο.Υ. Δεν αρκούμαστε σε 1 μόνο μέτρηση Επειδή στην Ευρώπη μόνο 13% των «δυστροφικών» παιδιών έχουν πράγματι πρόβλημα η τελική απόφαση θα συνυπολογίσει και άλλους παράγοντες

63 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1) Core Curriculum for Lactation Consultant Practice(2013) Third Edition 2) Hale,T.W and Hartmann,P.E(2007)Textbook of Human Lactation 3) Hale,T.W, and Berens,P.(2010) Clinical therapies in breastfeeding therapies 4) The Breastfeeding Atlas - Wilson-Clay and Hoover, fourth edition ) Lawrence,R.A, and Lawrence,R.M(2010)Breastfeeding : A guide for the medical profession(7thed.) 6) ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΥΓΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΑΛΚΥΟΝΗ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ 7) WHO-2009 infant and young child feeding model chapter for textbooks for medical students and allied health professionals 8) La leche league international The breastfeeding answer book 9) Revised edition 10)ILCA clinical guidelines for establishment of exclusive breastfeeding )Web site 12)

64 13) Academy of Breastfeeding Medicine Protocol Committee. ABM clinical protocol #4: mastitis. Revision, May Breastfeed Med. 2008;3(3): ) Amir LH, Forster DA, Lumley J, McLachlan H. A descriptive study of mastitis in Australian breastfeeding women: incidence and determinants. BMC Public Health. 2007;7:62. 15) Amir LH, James JP, Donath SM. Reliability of the hazelbaker assessment tool for lingual frenulum function. Int Breastfeed J. 2006;1(1):3. 16) Andrews JI, Fleener DK, Messer SA, Hansen WF, Pfaller MA, Diekema DJ. The yeast connection: is Candida linked to breastfeeding associated pain? Am J Obstet Gynecol. 2007;197(4):424.e1-e4. 17) Ballard JL, Auer CE, Khoury JC. Ankyloglossia: assessment, incidence, and effect of frenuloplasty on the breastfeeding dyad. Pediatrics. 2002;110(5):e63. 18) Barbosa-Cesnik C, Schwartz K, Foxman B. Lactation mastitis. JAMA. 2003;289(13): ) Betzold CM. An update on the recognition and management of lactational breast inflammation. J Midwifery Womens Health. 2007;52(6): ) Cadwell K. Maternal and Infant Assessment for Breastfeeding and Human Lactation: A Guide for the Practitioner, 2nd ed. Sudbury, MA: Jones and Bartlett Publishers; 2006.

65 21. Dancey A, Khan M, Dawson J, Peart F. Gigantomastia--a classification and review of the literature. J Plast Reconstr Aesthet Surg. 2008;61(5): Foxman B, D'Arcy H, Gillespie B, Bobo JK, Schwartz K. Lactation mastitis: occurrence and medical management among 946 breastfeeding women in the United States. Am J Epidemiol. 2002;155(2): Francis-Morrill J, Heinig MJ, Pappagianis D, Dewey KG. Diagnostic value of signs and symptoms of mammary candidosis among lactating women. J Hum Lact. Aug 2004;20(3): Gabay MP. Galactogogues: medications that induce lactation. J Hum Lact. 2002;18(3): Geddes DT, Langton DB, Gollow I, Jacobs LA, Hartmann PE, Simmer K. Frenulotomy for breastfeeding infants with ankyloglossia: effect on milk removal and sucking mechanism as imaged by ultrasound. Pediatrics. 2008;122(1):e188-e Kriebs JM. Methicillin-resistant Staphylococcus aureus infection in the obstetric setting. J Midwifery Womens Health. 2008;53(3): Lawrence RA, Lawrence RM. Breastfeeding: A Guide for the Medical Profession. 6th ed. Philadelphia, PA: Mosby, Inc.; 2005:46, , , Lawrence RA. Mastitis while breastfeeding: old theories and new evidence. Am J Epidemiol. 2002;155(2): Moazzez A, Kelso RL, Towfigh S, Sohn H, Berne TV, Mason RJ. Breast abscess bacteriologic features in the era of community-acquired methicillin-resistant Staphylococcus aureus epidemics. Arch Surg. 2007;142(9):

66 30) Reddy P, Qi C, Zembower T, Noskin GA, Bolon M. Postpartum mastitis and community-acquired methicillin-resistant Staphylococcus aureus. Emerg Infect Dis. 2007;13(2): ) Schanler RJ, Dooley S. Breastfeeding Handbook for Physicians. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics, Washington, DC: American College of Obstetricians and Gynecologists; ) Spencer JP. Management of mastitis in breastfeeding women. Am Fam Physician. 2008;78(6): ) Stafford I, Hernandez J, Laibl V, Sheffield J, Roberts S, Wendel G, Jr. Community-acquired methicillin-resistant Staphylococcus aureus among patients with puerperal mastitis requiring hospitalization. Obstet Gynecol. 2008;112(3): ) Vogel, A, Hutchinson, B, Mitchell, E, Mastitis in the first year postpartum. Birth. 1999;26(4) ) Wiener S. Diagnosis and management of Candida of the nipple and breast. J Midwifery Womens Health. 2006;51(2): ) Wilson-Clay B. Case report of methicillin-resistant Staphylococcus aureus (MRSA) mastitis with abscess formation in a breastfeeding woman. J Hum Lact. 2008;24(3):

67 «φύσις ουδέν ποιεί μάτην» Τίποτα στη φύση δεν είναι τυχαίο!! Αριστοτέλης πάντα εν σοφία εποίησας!!» ευχαριστώ