Διευθυντής ΔΟΙ/98 ΑΔΤΕ

Transcript

1 Οικονομικός Ελιγμός στο Στρατό Ξηράς στα χρόνια της κρίσης: Έννοια και Προοπτικές Τχης (Ο) Καλλονιάτης Χριστόφορος, Ph.D. Διευθυντής ΔΟΙ/98 ΑΔΤΕ

2 Ελλάδα: Έχει εισέλθει σε μία μακρά περίοδο δημοσιονομικής προσαρμογής Περιορισμός στη χρηματοδότηση του δημόσιου τομέα και κατά επέκταση του Στρατού Ξηράς (ΣΞ)

3

4 Διαχείριση των οικονομικών πόρων «μοιραία» αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την υποστήριξη του συνόλου των δράσεων του ΣΞ

5 Απαιτείται λοιπόν σήμερα: Αποδοτική - αποτελεσματική χρήση και πλήρης εκμετάλλευση των περιορισμένων διατιθέμενων χρηματοοικονομικών μέσων Εξεύρεση νέων πηγών και μεθόδων χρηματοδότησης Οικονομία χρημάτων και υλικών Καινοτόμες ιδέες για την οικονομική υποστήριξη της εκπλήρωσης της αποστολής του ΣΞ

6 Απαιτείται λοιπόν σήμερα: Αποδοτική - αποτελεσματική χρήση και πλήρης εκμετάλλευση των περιορισμένων διατιθέμενων χρηματοοικονομικών μέσων Πολυεπίπεδος «Οικονομικός Ελιγμός» Εξεύρεση νέων πηγών και μεθόδων χρηματοδότησης Οικονομία χρημάτων και υλικών Καινοτόμες ιδέες για την οικονομική υποστήριξη της εκπλήρωσης της αποστολής του ΣΞ

7 Στρατιωτικός Ελιγμός: Η αιφνιδιαστική και εξασφαλισμένη συγκέντρωση κατάλληλων δυνάμεων και μέσων στον κατάλληλο τόπο και χρόνο, για την επίτευξη επιδιωκόμενου σκοπού, στο συντομότερο χρόνο και με τις μικρότερες απώλειες (ΕΕ 100-1).

8 Οικονομικός Ελιγμός: Η έγκαιρη εξασφάλιση, συγκέντρωση και διάθεση των απαραίτητων χρηματοοικονομικών μέσων, στους κατάλληλους φορείς, για την επίτευξη επιδιωκόμενου σκοπού.

9 Οικονομικός Ελιγμός - Χαρακτηριστικά: 1 ο Συνέδριο Οικονομικού Σώματος Ευκαμψία, που αναφέρεται στην ανάγκη προσαρμογής των σκέψεων, σχεδίων και ενεργειών κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να παρέχεται η δυνατότητα ταχείας αντιδράσεως σε απρόβλεπτες καταστάσεις, σε συνδυασμό με την εφαρμογή της αρχής της «οικονομίας των χρηματοοικονομικών μέσων. Ταχύτητα αντιδράσεως, που αποσκοπεί στην έγκαιρη εξασφάλιση, συγκέντρωση και διάθεση χρηματοοικονομικών πόρων, στους κατάλληλους φορείς, στο χρόνο που απαιτείται. Ευελιξία, που αναφέρεται στην ικανότητα των φορέων προϋπολογισμού να συγκεντρώνουν από διάφορες πηγές χρηματοοικονομικούς πόρους και να τους διαθέτουν άμεσα στα οργανικά τμήματα που τους αιτήθηκαν.

10 ΟΡΙΣΜΟΣ Στρατιωτικός Ελιγμός Στρατηγικός Ελιγμός Τακτικός Ελιγμός

11 Οικονομικός Ελιγμός Στρατηγικός Τακτικός

12 Στρατηγικός Οικονομικός Ελιγμός: Αν τα διατιθέμενα χρηματοοικονομικά μέσα για την εκπλήρωση επιδιωκόμενου σκοπού, προέρχονται από ενέργειες, που οδήγησαν σε «πραγματική» αύξηση των διαθέσιμων πόρων, είτε μέσω εξεύρεσης νέων (π.χ. νέες πηγές χρηματοδότησης,) είτε μέσω εξοικονόμησης ήδη υφισταμένων [π.χ. εξωτερίκευση δραστηριοτήτων (Outsourcing)], ορίζουμε τον οικονομικό ελιγμό ως Στρατηγικό.

13 Τακτικός Οικονομικός Ελιγμός: Η έγκαιρη εξασφάλιση, συγκέντρωση και διάθεση των ήδη υπαρχόντων χρηματοοικονομικών πόρων, στους κατάλληλους φορείς, για την επίτευξη επιδιωκόμενου σκοπού.

14 Στρατηγικός Οικονομικός Ελιγμός Ενέργειες οι οποίες οδηγούν σε πραγματική αύξηση των διατιθέμενων πόρων Έγκαιρη διάθεση τους σε δεύτερο χρόνο για την εκπλήρωση συγκεκριμένου σκοπού (Τακτικός Ελιγμός)

15 Τακτικός Οικονομικός Ελιγμός (επίπεδο ΓΕΣ): Επιτυχής τακτικός οικονομικός ελιγμός 100% απορρόφηση των διατιθέμενων πιστώσεων. Ποσοστό απορρόφησης πιστώσεων ΓΕΣ ,63%

16 Πεδία Εφαρμογής Στοιχεία Οικονομικού Ελιγμού Προϋπολογισμός Στρατηγικός Οικονομικός Ελιγμός Προμήθειες Λοιπά Στοιχεία Οικονομικού Ελιγμού

17 Προϋπολογισμός ΓΕΣ: Αποτελεί μέρος του Κρατικού Προϋπολογισμού Λειτουργικός προϋπολογισμός εξόδων Υπόκειται στις διατάξεις και στους περιορισμούς του εκάστοτε ισχύοντος δημόσιου λογιστικού, οπότε δεν δύναται να δημιουργηθούν ελλείμματα. Δεν αφορά, κατά κανόνα, τη χρηματοδότηση αγοράς κύριου αμυντικού υλικού (στρατιωτικού εξοπλισμού).

18 Προϋπολογισμός ΓΕΣ: Βασικό πεδίο για οικονομικό ελιγμό στρατηγικού χαρακτήρα Στάδιο Προετοιμασίας: Ακριβείς προβλέψεις των πιστώσεων που αναγκαιούν κατά Κωδικό Αριθμό Εξόδου (ΚΑΕ) συντελούν στην χρηματοδότηση των περισσότερων δυνατών στόχων και στην αποφυγή περιπτώσεων πιστώσεων, για τις οποίες θα υπάρξει αδυναμία απορρόφησης. Στάδιο εκτέλεσης: Πιστώσεις δύναται να εξοικονομηθούν με την ορθολογική κατανομή τους στις οργανικές Μονάδες ΣΞ.

19 Προϋπολογισμός ΓΕΣ: Βασικό πεδίο για οικονομικό ελιγμό στρατηγικού χαρακτήρα Στάδιο Επιθεώρησης: Στρατηγικός οικονομικός ελιγμός επιτυγχάνεται με την ανάπτυξη αριθμοδεικτών για την μέτρηση της αποτελεσματικότητας των πιστώσεων που διατέθηκαν (π.χ. αύξηση της διαθεσιμότητας των μεταφορικών μέσων μίας Μονάδας). If you cannot measure it, you cannot manage it!

20 Προϋπολογισμός ΓΕΣ: Για την περεταίρω εξοικονόμηση πόρων, η οποία καθίσταται αναγκαία την παρούσα περίοδο λόγω της ισχύουσας δημοσιονομικής κατάστασης, αναγκαιεί ο «ανασχεδιασμός» (reengineering) της διαδικασίας του προϋπολογισμού του ΓΕΣ.

21 Προϋπολογισμός ΓΕΣ (Πρόταση): Μετάβαση σε ένα σύστημα Προϋπολογισμού με βάση τις Δραστηριότητες [Activity- Based Budgeting (ΑΒΒ)] Καθορίζονται εκ των προτέρων οι δραστηριότητες που πρόκειται να εκτελεσθούν, τα ποσά που απαιτούνται, καθώς και οι πηγές χρηματοδότησής. Για την εφαρμογή ενός τέτοιου συστήματος απαιτείται η υιοθέτηση ενός ολοκληρωμένου συστήματος Διοίκησης με βάση τις Δραστηριότητες [Activity Based Management (ΑΒΜ)], εφαρμογή του οποίου δίνει τη δυνατότητα στους οργανισμούς να επιτύχουν τους στόχους τους με λιγότερους πόρους, με μικρότερο δηλαδή κόστος (Kaplan and Cooper, 1998).

22 Προϋπολογισμός ΓΕΣ (Πρόταση): Προϋπολογισμός με βάση τις Δραστηριότητες - μοντέλου Διοίκησης με βάση τις Δραστηριότητες (ΑΒΜ): Απαιτεί χρόνο και διαρθρωτικές αλλαγές στο υφιστάμενο σύστημα. Πρόταση: Άμεση εφαρμογή Κοστολόγησης με Βάση τις Δραστηριότητες [Activity Based Costing (ABC)] στο επίπεδο του ΓΕΣ, ώστε μέσω του προσδιορισμού του ακριβούς κόστους μίας δραστηριότητας, να αναζητούνται «ευκαιρίες» μείωσής του, οπότε και εξοικονόμησης πόρων.

23 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΟΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΣΞ

24 Προϋπολογισμός ΓΕΣ (Πρόταση): Ο Στρατηγικός Οικονομικός Ελιγμός στο πεδίο του προϋπολογισμού δεν περιορίζεται μόνο στην κοστολόγηση. Αντίθετα, περεταίρω ανάλυση κόστους οφέλους (cost benefit analysis) Επιπλέον εξοικονομήσεις πόρων, με τον περιορισμό ή και την κατάργηση δραστηριοτήτων με χαμηλό ή μηδαμινό όφελος.

25 Προμήθειες: 1 ο Συνέδριο Οικονομικού Σώματος Προμήθειες στο χώρο της άμυνας: Αποτελούν μέρος της συνολικής αμυντικής δαπάνης ενός κράτους και κατηγοριοποιούνται στις προμήθειες μη-αμυντικού και αμυντικού υλικού.

26 Προμήθειες: 1 ο Συνέδριο Οικονομικού Σώματος Πηγή: Bergman, M. A., & Lundberg, S. (2013) Επιλογή προμηθευτή με βάση : Α. Τη Χαμηλότερη Τιμή Β. Την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, σύμφωνα με διάφορα κριτήρια (π.χ. Κόστος Κύκλου Ζωής). Προσέγγιση κόστους-αποτελεσματικότητας.

27 Προμήθειες: Χαμηλότερη Τιμή Επικρατούσα άποψη: Οι δημόσιες προμήθειες γίνονται με κριτήριο την χαμηλότερη τιμή Πλέον: πρέπει να βασίζονται στην αρχή βέλτιστης σχέσης τιμής ποιότητας, Πλέον: πρέπει να βασίζονται στην αρχή βέλτιστης σχέσης τιμής ποιότητας, συμπεριλαμβάνοντας μία σειρά παραγόντων, πλην της τιμής, όπως το περιβάλλον, το χρόνο, τον κύκλο ζωής κ.α. (Baily, Farmer, Crocker, Jessop & Jones,2015).

28 Δημόσιες Προμήθειες: Οι Πολίτες αναμένουν από τις Κυβερνήσεις: Αποδοτική χρήση των πόρων που δαπανούνται από αυτές Υψηλό επίπεδο παρεχόμενων υπηρεσιών Προάσπιση του δημοσίου συμφέροντος (δεδομένου ότι τα χρήματα προέρχονται κυρίως από την φορολογία). Στην πραγματικότητα όμως οι προμήθειες του δημοσίου παραμένουν ως τομέας ευάλωτος στη σπατάλη, την απάτη και τη διαφθορά, λόγω κυρίως του μεγέθους των χρηματικών πόρων που δαπανώνται για αυτές (OECD, 2017).

29 Δημόσιες Προμήθειες: ΟΟΣΑ: 12% του ΑΕΠ και 29% των κρατικών δαπανών των χωρών μελών (OECD, 2017) ΕΕ: δημόσιες αρχές ξοδεύουν περίπου το 14% του ΑΕΠ για αγορά αγαθών, υπηρεσιών και έργων ή περίπου 2 τρισεκατομμύρια ευρώ ετησίως (European Commission, 2018). Μέγεθος Δημόσιων Προμηθειών: Σημαντική Δυναμική Βελτίωση Αποδοτικότητας 1% Εξοικονόμηση 20 δισεκατομμυρίων (Αναλογικά μεγαλύτερες βελτιώσεις θα οδηγήσουν σε περεταίρω οικονομία πόρων).

30 Προμήθειες Στρατηγικός Οικονομικός Ελιγμός: Προμήθειες στη βάση της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφορά και όχι της χαμηλότερης τιμής. Επίτευξη των «5 σωστών» (αγορά της σωστής ποσότητας, στη σωστή ποιότητα,, τη σωστή χρονική στιγμή, στη σωστή τιμή, από τη σωστή πηγή) (Monczka et al., 2015) Συγκεντρωτικές Προμήθειες Διακλαδικές προμήθειες Ένταξη του ΓΕΣ σε συμφωνίες-πλαίσιο άλλων Υπουργείων και Φορέων π.χ. Στρατιωτικά Νοσοκομεία Συμφωνίες Πλαίσιο Υπουργείου Υγείας Στρατηγικές Δημόσιες Προμήθειες

31 Προμήθειες Στρατηγικός Οικονομικός Ελιγμός: Ενίσχυση του «επαγγελματισμού» του προσωπικού που ασχολείται με τις διαδικασίες προμηθειών Εκπαίδευση Προσωπικού (άμεσα) Δεξαμενή στελεχών με αποκλειστικό αντικείμενο τις προμήθειες (contracting officers) Ψηφιοποίηση των προμηθειών (e-procurement) Δημόσια πρόσκληση ενδιαφέροντος για όλες τις περιπτώσεις προμηθειών, ανεξαρτήτως ορίου

32 Προμήθειες Στρατηγικός Οικονομικός Ελιγμός (KKZ): Χρήση του Κόστους Κύκλου Ζωής Παρέχει καλύτερη εικόνα «είναι μία σοβαρή και προτιμότερη εναλλακτική από την διενέργεια προμηθειών με βάση τη χαμηλότερη τιμή, ειδικά στις περιπτώσεις των δημοσίων προμηθειών» (Johnson, Leenders and Flynn, 2011). του συνολικού κόστους Δίνει τη δυνατότητα ρεαλιστικού προγραμματισμού και προϋπολογισμού, μέσω του μεθοδικού και συνεπούς υπολογισμού του κόστους Αποτελεί μέτρο αξιολόγησης σεναρίων, προβλέψεων και λύσεων για την υποβοήθηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων.

33 Σωστή στάθμιση του ΚΚΖ ως παράγοντα καθορισμού της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς Ακριβής υπολογισμός του Μείωση του κόστους Αύξηση των διαθέσιμων πόρων Στοιχείο του Στρατηγικού Οικονομικού Ελιγμού.

34 Προμήθειες Στρατηγικός Οικονομικός Ελιγμός Εξωτερίκευση Δραστηριοτήτων (Outsourcing) Επιχειρήσεις Οργανισμοί: Εξωτερίκευση μεγάλου εύρος των δραστηριοτήτων (π.χ. τροφοδοσία, συντήρηση μηχανολογικού εξοπλισμού, ασφάλεια, μεταφορές, υπηρεσίες ασφάλειας κλπ.) Κυριότεροι λόγοι: Μείωση του κόστους των δραστηριοτήτων, που επιλέγονται να ανατεθούν σε εξωτερικούς συνεργάτες. Δυνατότητα να επικεντρωθούν καλύτερα στις θεμελιώδεις λειτουργίες τους.

35 Προμήθειες Εξωτερίκευση Δραστηριοτήτων (Outsourcing) Αρκετοί οργανισμοί εξωτερικεύουν και άλλες πιο σημαντικές δραστηριότητες τους (π.χ. logistics). U.S. Navy and Marine Corps: Omega operates under a contract with the Naval Air Systems Command (NAVAIRSYSCOM) PMA 226 to support U.S. Navy and Marine Corps flight operations worldwide.

36 Λοιπά στοιχεία Οικονομικού Ελιγμού Νέες πηγές χρηματοδότησης, εκτός Κρατικού Προϋπολογισμού: Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων Εταιρικό Σύμφωνο για το Πλαίσιο Ανάπτυξης (ΕΣΠΑ) Προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης επιχειρήσεων οργανισμών Χρηματοδοτούμενα ερευνητικά προγράμματα Συμπράξεις Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)

37 Λοιπά στοιχεία Οικονομικού Ελιγμού ΔΙΑΘΕΣΗ ΠΛΕΟΝΑΖΟΝΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΠ Μόνο από το ΕΚΕΜΣ 5 εκατομμύρια Ευρώ για Στρατιωτικά Οικήματα 1 νέο σπίτι κάθε χρόνο από την ανατροφοδότηση

38

39 Λοιπά στοιχεία Οικονομικού Ελιγμού Εκπαίδευση: «Εκτείνεται» από τις μελέτες εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού του ΣΞ, που η εφαρμογή τους οδηγεί σε σημαντικές εξοικονομήσεις πόρων, μέχρι την καλλιέργεια «κουλτούρας οικονομίας» γενικά, μέσω της οποίας το σύνολο του προσωπικού δύναται να συμβάλει σε δραστική εξοικονόμηση πόρων (π.χ. κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος).

40 Οικονομικός Ελιγμός Σε περίοδο Επιστράτευσης Επιχειρήσεων ο Οικονομικός Ελιγμός αποτελεί επίσης σημαντικό παράγοντα επιτυχίας τους

41 Επίλογος 1 ο Συνέδριο Οικονομικού Σώματος Tο έτος 490 π.χ. διεξήχθη η Μάχη του Μαραθώνα, όπου, μεταξύ άλλων, ο κατάλληλος ελιγμός οδήγησε τους Έλληνες σε αποφασιστική νίκη επί των Περσών, παρά την αριθμητική υπεροχή των τελευταίων σε προσωπικό και μέσα.

42 Επίλογος 1 ο Συνέδριο Οικονομικού Σώματος Με τον ίδιο τρόπο, με κατάλληλο οικονομικό ελιγμό δηλαδή, ο ΣΞ, παρά τις δραστικές περικοπές του Προϋπολογισμού του, συνεχίζει να εκπληρώνει την αποστολή του στα χρόνια της δημοσιονομικής κρίσης.

43 Επίλογος 1 ο Συνέδριο Οικονομικού Σώματος Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΕΛΙΓΜΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ ΙΣΟΔΥΝΑΜΟ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΤΩΝ Π/Υ ΓΕΣ/ΔΟΙ

44 Ευχαριστώ