Γιατί η Ιςτορία; καλλιεργεί εξευγενίζει διαμορφώνει ταυτότητά πολίτησ του κόςμου αλληλέγγυοσ ιδιοτυπία του

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Γιατί η Ιςτορία; καλλιεργεί εξευγενίζει διαμορφώνει ταυτότητά πολίτησ του κόςμου αλληλέγγυοσ ιδιοτυπία του"

Πραξιτέλης Δάβης
5 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Γιατί η Ιςτορία; Η Ιςτορύα καλλιεργεί, εξευγενίζει, διαμορφώνει τη ςυνεύδηςη των νϋων και την ταυτότητά τουσ. Ο ϊνθρωποσ: ςυνειδητοποιεύ ότι εύναι πολίτησ του κόςμου, αλληλέγγυοσ με τουσ ςυνανθρώπουσ του και ςυνυπεύθυνοσ για το μϋλλον και την τύχη τησ ανθρωπότητασ ολόκληρησ. διδϊςκεται τη ζωό του ϋθνουσ του, γνωρύζει την ιδιοτυπία του, για να καλυτερϋψει τουσ όρουσ και τισ μορφϋσ τησ ύπαρξόσ του, τα κατορθώματα, τα ϋργα και τισ περιπϋτειεσ του λαού του αλλϊ των ϊλλων λαών. αποκτϊ μνόμη.

2 Γιατί η Ιςτορία; «ΟΛΒΙΟ ΟΣΙ ΣΗ ΙΣΟΡΙΗ ΕΧΕ ΜΑΘΗΙΝ» Εύναι ευτυχόσ εκεύνοσ που γνωρύζει την ιςτορύα. Ευριπύδησ ( π.χ.)

3 Claude Mossé

5 Αρχαία Ελληνική Ιςτορία Ιςτορικοί Χρόνοι Μεταβατικοί χρόνοι ή γεωμετρική εποχή ( π.φ.) Αρχαΰκή εποχή ( π.φ.) Κλαςικά χρόνια ( π.φ.) Ελληνιςτικοί χρόνοι (323-31π.Φ.)

6 Περίοδοι τησ Προϊςτορίασ Εποχή λίθου π.φ. παλαιολιθική + μεςολιθική εποχή 6500 νεολιθική εποχή π.φ. Εποχή χαλκού π.φ.

7 Εποχή χαλκοφ π.χ. Ελλάδα Μινωικόσ πολιτιςμόσ (προ-ανακτορικό περύοδοσ και ανακτορικό π.χ.) Κυκλαδικόσ πολιτιςμόσ ( π.χ.) Μυκηναΰκόσ πολιτιςμόσ ( π.χ.) Μέςη Ανατολή εύφορη ημιςέληνοσ Σουμϋριοι Βαβυλώνιοι Αιγύπτιοι Εβραύοι Φούνικεσ Χετταύοι

8 Μεταβατικοί χρόνοι ( π.χ.) Ελληνικόσ κόςμοσ π.χ. πτώςη Μυκηναώκού πολιτιςμού αναςτϊτωςη αλλϊ και γονιμότητα 1 οσ αποικιςμόσ διαμόρφωςη Ομηρικών επών επινόηςη αλφαβότου

9 1 οσ ελληνικόσ αποικιςμόσ (12 οσ τζλη 9 ου αιών.)

10 Από τη Γραμμική Β ςτο αλφάβητο Η αρχαιότερη ελληνικό γραφό εύναι η Γραμμική Α (75 ςύμβολα) από τον 17ο ϋωσ τον 15ο αιώνα) Η Γραμμική Β (εξϋλιξη τησ Γραμμικόσ Α ) (89 ςύμβολα) από τον 15ο ϋωσ τον 12ο αιώνα Τον 8ο π.φ. αιώνα οι Έλληνεσ υιοθετούν το φοινικικό αλφϊβητο. Οι αρχαιότερεσ ελληνικϋσ επιγραφϋσ γραμμϋνεσ ςτο αλφϊβητο χρονολογούνται τον 8 ο π.χ. αιώνα.

11 Γραμμική Β

12 Οινοχόη Διπύλου ( π.χ. περίπου) Αρχαιότερη ελληνική επιγραφή γραμμένη στο αλφάβητο

13 Αρχαϊκή γραφή ςε επιτφμβια πλάκα τησ Θήρασ Δείχνει το "ΚΗ" ςτη θέςη του "Φ", και το "Ϻ" ςτη θέςη του "". Περιέχει τα εξήσ ονόματα: ΡΕΚϺΑΝΟΡ" (Ρηξάνωρ), ΑΡΚΗΑΓΕΣΑϺ (Ἀρχαγέτασ), ΠΡΟΚΛΕϺ (Πρόκλησ), ΚΛΕΑΓΟΡΑϺ (Κλεαγόρασ), ΠΕΡΑΙΕΤϺ (Περαίευσ).

14 Επιγραφή τησ Νικάνδρησ από τη Δόλο (7οσ π.φ. αιώνασ)

15 Υλικά γραφήσ κατά την αρχαιότητα πϋτρεσ, μϋταλλα, πηλόσ πϊπυροσ περγαμηνό

16 Σχήμα βιβλίου 1. Κύλινδροσ μϋχρι τον 2 ο -3 ο μ.χ. αιώνα κατϊ κανόνα το υλικό όταν ο πϊπυροσ 2. Κώδικασ από περγαμηνό Υπϊρχουν και κύλινδροι από περγαμηνό όπωσ και κώδικασ από πϊπυρο

17 Μεγαρική επιγραφή (1οσ μ.χ.)

19 Ευκλείδεια γεωμετρία 100 μ.χ.

20 Κύλινδρος -10ος αιώνας Κύλινδρος του Ιησού του Ναυή

21 Περγαμηνή από αιγόδερμα τεντώνεται σε ξύλινο πλαίσιο

22 Αρχαϊκή εποχή ( π.χ.) 2 οσ αποικιςμόσ εξϋλιξη πολιτευμϊτων πόλη-κρϊτοσ (ριζικό καινοτομύα) τϋχνη και πολιτιςμόσ

23 Κλαςικά χρόνια (479 π.χ.-323 π.χ.) Περςικού πόλεμοι (ιωνικό επανϊςταςη 499 π.χ., ναυμαχύα Λϊδησ 494 π.χ., εκςτρατεύα Μαρδόνιου 492 π.χ., Μαραθώνασ 490 π.χ., Θερμοπύλεσ Σαλαμύνα 480 π.χ.) Αθόνα Συμμαχύα Δόλου 478 π.χ αθηναώκό ηγεμονύα, λειτουργύα πολιτεύματοσ δημοκρατύα, αθηναώκό κοινωνύα Σπϊρτη θεςμού, πολύτευμα, κοινωνύα Πελοποννηςιακόσ πόλεμοσ ( π.χ.) Κυριαρχύα Θόβασ (Πελοπύδασ, ιερόσ λόχοσ, Επαμεινώνδασ), 371 π.χ νύκη ςτα Λεύκτρα, 362 π.χ νύκη ςτη Μαντινεύα Κρϊτοσ Μακεδονύασ Φύλιπποσ ( 336 π.χ) Αλεξϊνδρου εκςτρατεύα ( π.χ.), Γρανικόσ 334 π.χ, Ιςςόσ 333 π.χ, Γαυγϊμηλα 331 π.χ Πολιτιςμόσ και τϋχνη κλαςικών χρόνων

24 Οι πηγζσ τησ αρχαίασ ιςτορίασ Η ιςτορία πέρα από την αναφορά προςώπων και ςυνθηκών προχωρεί ςε τεκμηριωμένη ερμηνεία γεγονότων. Τα μϋςα εκλεπτύνθηκαν και εμπλουτίςτηκαν (π.χ. προςοχό ςτην παρϊδοςη, ςτηριζόμαςτε ςτην εθνολογύα, εντϊςςουμε τη φιλοςοφικό ςκϋψη ςτο κοινωνικό πλαύςιο) Τα αρχαιολογικά ευρήματα ανανϋωςη των αντιλόψεων Όμωσ η αφθονύα των πηγών δεν μασ έκανε να γνωρίζουμε ςε βάθοσ τον πολυςύνθετο αυτό πολιτιςμό. η διείςδυςη ςτο διανοητικό ςύμπαν των αρχαίων Ελλήνων είναι δύςκολη προςπάθεια!

25 Πηγζσ τησ Ιςτορίασ Σα αρχαιολογικά δεδομένα Οι γραπτέσ πηγέσ Οι Έλληνεσ ιςτορικοί

26 1. Τα αρχαιολογικά δεδομζνα Η αρχαιολογύα, ςχετικϊ πρόςφατη επιςτόμη, αναπτύχθηκε ςτην Ελλϊδα και την Ευρώπη ςτο τϋλοσ του 19 ου αιώνα: λήμαν Μυκόνεσ (1870) και Τρούα (1874) Έβανσ εντϊςςει την Κρότη ςε μια ιςτορικό ςυνϋχεια 1. Ποια εύναι τα ντοκουμϋντα τησ αρχαιολογύασ; Μια από τισ δυςκολύεσ τησ ϋρευνασ εύναι οι προτεραιότητα ςτα τεκμόρια (π.χ. κεραμικό) 2. ςε ποιο ςτϊδιο βρύςκεται ςόμερα η ελληνικό αρχαιολογύα; Οι πρώτεσ αναςκαφϋσ ςτην Ελλϊδα υςτερούςαν λόγω τησ ϋλλειψησ προςοχόσ κατϊ την εργαςύα Οι νεώτερεσ μετατοπύζουν το ενδιαφϋρον ςτην ανϊδειξη λεπτομερειών π.χ. εργαςτόρια, τόποι λατρεύασ, ταπεινϋσ κατοικύεσ ) 3. οι διϊφοροι τύποι των αναςκαφών ανοιχτοί χώροι (κυρύωσ κατοικύεσ) κλειςτοί χώροι (ςκόπιμη τοποθϋτηςη αντικειμϋνων)

27 *ο πρϊτοσ που ανζςκαψε την Κνωςό ήταν ο Ηρακλειϊτησ ζμποροσ και αρχαιοδίφησ, ο Μίνωσ Καλοκαιρινόσ, το Το 1903 ο Έβανσ ζφερε ςτο φωσ ζνα μζροσ του ανακτόρου.

28 Άποψη του χϊρου, ο ταφικόσ περίβολοσ των Μυκηνϊν (αριςτερά) και η κφρια είςοδοσ τησ ακροπόλεωσ (δεξιά) κατά τον 16ο αιϊνα π.χ.

29 Η χρυςή νεκρική μάςκα γνωςτή ωσ "Μάςκα του Αγαμζμνονα, βρζθηκε ςτον Τάφο Ε ςτισ Μυκήνεσ από τον Ερρίκο Σλήμαν (1876), 16οσ αιϊνασ π.χ., Αρχαιολογικό Μουςείο Αθήνασ.

30 2. Οι γραπτζσ πηγζσ Η φιλολογικό κληρονομιϊ καταγρϊφηκε ςτην Αναγϋννηςη χϊρη ςτην ϊνθηςη τησ τυπογραφύασ. Γραπτέσ πηγέσ α. κείμενα αρχαία, μεςαιωνικά, βυζαντινά β. πάπυροι και επιγραφέσ α. Η εξαφϊνιςη του ενόσ ό του ϊλλου ςυγγραφϋα όταν αποτϋλεςμα κϊποιων επιλογών ό τυχαύο γεγονόσ; U. von Wilamowitz ςτουσ ρωμαΰκούσ χρόνουσ γινόταν επιλογό κλαςικών ςυγγραφϋων για τη διδαςκαλύα ςτα ςχολεύα. Βιβλίο (κύλινδροσ) ακριβό για να το αγορϊςει κϊποιοσ οι άνθρωποι του λαού ςτηρύχτηκαν ςτην προφορική παράδοςη ωσ κύρια πηγό τησ λογοτεχνύασ. Αρχειοφυλακεία ή βιβλιοθήκεσ φύλαξη εγγρϊφων και κειμϋνων Βιβλιοθήκη Αλεξάνδρειασ (1 η πυρκαγιϊ 47 π.χ., τϋλοσ 4 ου μ.χ. και 3 η καταςτροφό με την αραβικό κατϊκτηςη)

31 β. επιγραφζσ και πάπυροι (η ενταφιαςμζνη γραφή) Επιγραφέσ δύνουν πληροφορύεσ για όλο τον ελληνικό κόςμο, απομϊκρυνςη από την αθηνοκεντρικό αντύληψη Πάπυροι Έγγραφα (αναφορϊ ςτη ζωό, διούκηςη, ςχϋςεισ) Υιλολογικοί (Ιχνευτέσ, Σοφοκλό, Ανώνυμο Οξυρύγχου, Αθηναίων πολιτεία, Αριςτοτϋλη, Δύςκολοσ, Μενϊνδρου, Ωδέσ, Βακχυλύδη)

32 3. Έλληνεσ ιςτορικοί Ηρόδοτοσ ( π.Φ.) ο χρόνοσ δε θα ςβόςει τα μεγϊλα και θαυμαςτϊ ϋργα των ανθρώπων αλλϊ και τισ αιτύεσ των μηδικών πολϋμων που γύνονται το θϋμα τησ 1 ησ μελϋτησ τησ ςύγχρονησ ιςτορύασ. Τοποθετεύται ςε ϋνα επύπεδο παγκόςμιασ ιςτορύασ και αρνεύται να αςχοληθεύ με απόμακρεσ εποχϋσ Ερευνϊ αιτίεσ και αλληλουχίεσ Αναζητϊ αυτόπτεσ μάρτυρεσ Εύναι ο πατέρασ τησ εθνογραφίασ Διϋθετε οξύτατη παρατηρητικότητα και ςυνεύδηςη τησ ςχετικότητασ των αξιών και τησ εξϊρτηςησ από τισ ςυνόθειεσ Δεν υποτιμϊ τουσ βαρβϊρουσ αλλϊ αναλύει τουσ μηχανιςμούσ που ϋδωςαν τη νύκη ςτουσ Έλληνεσ και καταδεικνύει την πολιτικό υπεροχό τησ πόλησ κρϊτουσ (Έλληνεσ πιςτού ςτουσ νόμουσ βϊρβαροι ςτο μονϊρχη) Αλλϊ ςυχνϊ μεροληπτεύ και του λεύπει η μεθοδικότητα

33 3. Έλληνεσ ιςτορικοί Θουκυδίδησ ο Αθηναίοσ ( π.φ.) Σταματϊ το ϋργο του ςτο ϋτοσ 411 π.χ. Αυςτηρόσ και λεπτολόγοσ (τα όρια τησ γνώςησ θϋτουν και τα όρια τησ ιςτορύασ) Κατϊρτιςη ςωςτού χρονολογικού πλαιςύου Κριτικό αντιμετώπιςη πηγών (προφορικών μαρτυριών) Ακρύβεια και πλούτοσ μαρτυριών Αποκρούει το υπερφυςικό ςτοιχεύο (θεούσ) και τισ θεώκϋσ παρεμβϊςεισ Ομολογεύ την ϊγνοιϊ του ςε περιπτώςεισ αριθμών Δόμηςη τησ ιςτορύασ ξεχωρύζει νόμουσ τησ πολιτικόσ ςυμπεριφορϊσ Ερμηνεύει και δεν περιγρϊφει Ξεδιαλύνει τη λογικό των πρϊξεων Αναλύει τουσ βαθύτερουσ μηχανιςμούσ Έργο αυςτηρό με γλώςςα φιλολογικό

34 3. Έλληνεσ ιςτορικοί Ξενοφών ( π.φ.) Η Ανάβαςη, περιγρϊφει την εκςτρατεύα των Ελλόνων μιςθοφόρων ςτην υπηρεςύα του Κύρου ( π.χ.) Ελληνικά, περιλαμβϊνει την ιςτορύα τησ Ελλϊδα από το π.χ. (λϋγεται ότι χρηςιμοπούηςε τισ ςημειώςεισ του Θουκυδύδη) Θεόπομποσ ο Φίοσ (γεν. 380?) Συμπλόρωςε την ιςτορύα του Πελοποννηςιακού πολϋμου π.χ. Φιλιππικϊ Έφοροσ 4 οσ Προςπϊθηςε να γρϊψει μια παγκόςμια ιςτορύα ξεκινώντασ από την ελληνικό προώςτορύα Ανώνυμοσ Οξυρύγχου (αρχέσ 4 ου ) Τουσ δόθηκε ο τύτλοσ Ελληνικά τησ Οξυρύγχου ξεκινϊ από το π.χ. μεθοδικό ϋργο που ακολουθεύ την παρϊδοςη του Θουκυδύδη

35 "Από ηη Γη και ηο Φως ηης αρταίας Ελλάδας. Η αζηείρεσηη εκθραζηικόηηηα ηης 3. Έλληνεσ ιςτορικοί Υίλιςτοσ από τισ υρακούςεσ -(περίπου 430 π.φ π.φ.) Ιςτορία τησ ικελίασ Κτηςίασ ο Κνίδιοσ (5 οσ -4 οσ ) Περςικά και Ινδικά Σίμαιοσ ο Σαυρομένοσ Έγραψε την ιςτορύα τησ Σικελύασ και τησ δυτικόσ Μεςογεύου Πολύβιοσ ο Μεγαλοπολίτησ ( περ.) 2 καρχηδονιακού πόλεμοι (ακριβόσ, ςυγκροτημϋνοσ, εύχε ςκεφτεύ τα προβλόματα τησ ιςτορικόσ μεθόδου) Διόδωροσ ο ικελιώτησ (1 οσ π.φ.) Έγραψε ιςτορύα (τερϊςτιο και ακατϊςτατο ϋργο που διαςώθηκε!) τράβων (65 π.φ. -20 μ.φ.) Ιςτορία, ςυνϋχεια τησ ιςτορύασ του Πολύβιου Γεωγραφία, αυτό ϋχει ςωθεύ Παυςανίασ (2 οσ μ.φ.) Περιήγηςη τησ Ελλάδασ

Σχετικά έγγραφα

Αρχαία Ελληνική Ιστορία

Αρχαία Ελληνική Ιστορία Ενότητα 1: Εισαγωγή Αγγελική Σύρκου Τμήμα Φιλολογίας Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες,