Κπθινθνξηθό ζύζηεκα ηνπ αλζξώπνπ.

Transcript

1 Κπθινθνξηθό ζύζηεκα ηνπ αλζξώπνπ. Βηνινγία Α γπκλαζίνπ Σαρηλίδεο Σπκεώλ Η πνξεία ηνπ αίκαηνο: Τν αίκα θαηαιήγεη κέζσ ησλ θιεβώλ ζηελ θαξδηά. Τν αίκα απηό είλαη πινύζην ζε διοξείδιο του άνθπακα. Οδεγείηαη κε αξηεξίεο ζηνπο πλεύκνλεο, όπνπ απαιιάζζεηαη από ην διοξείδιο του άνθπακα θαη εκπινπηίδεηαη κε νμπγόλν. Δπηζηξέθεη ζηελ θαξδηά κέζσ θιεβώλ θαη από ηελ θαξδηά πξνσζείηαη κέζσ αξηεξηώλ ζε όιν ην ζώκα. Αθήλεη ζηα θύηηαξα ην νμπγόλν θαη ηηο ζξεπηηθέο νπζίεο πνπ κεηαθέξεη θαη παξαιακβάλεη διοξείδιο του άνθπακα θαη άρξεζηεο νπζίεο. Τν αίκα επηζηξέθεη κέζσ ησλ θιεβώλ ζηελ θαξδηά. Η δηαδηθαζία απηή ζπλερίδεηαη θαζ όιε ηε δηάξθεηα ηεο δσήο καο. Τν αίκα. Τν αίκα απνηειείηαη από πιάζκα, θύηηαξα θαη αηκνπεηάιηα. Τν πιάζκα είλαη έλα υποκίτπινο πγξό πνπ απνηειείηαη από λεξό, ρξήζηκεο νπζίεο (πξσηεΐλεο) θαη άρξεζηεο νπζίεο, πνπ έρνπλ απνβιεζεί από ηα θύηηαξα. Τα θύηηαξα πνπ ππάξρνπλ ζην αίκα είλαη ηα εξπζξά θαη ιεπθά αηκνζθαίξηα. Τα εξπζξά αηκνζθαίξηα είλαη ππεύζπλα γηα ηε κεηαθνξά ηνπ νμπγόλνπ ζηα θύηηαξα θαη ηελ απνκάθξπλζε ηνπ διοξειδίου του άνθπακα από απηά. Τα ιεπθά αηκνζθαίξηα είλαη ππεύζπλα γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ νξγαληζκνύ καο από ηνπο παζνγόλνπο κηθξννξγαληζκνύο. Τα αιμοπετάλια ζπκβάιινπλ ζηελ πήμε ηνπ αίκαηνο, όηαλ ηξαπκαηηδόκαζηε. Κπθινθνξηθό ζύζηεκα θαη πγεία Η νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ θπθινθνξηθνύ ζπζηήκαηνο είλαη θαζνξηζηηθόο παξάγνληαο γηα ηε δηαηήξεζε ηεο πγείαο ηνπ νξγαληζκνύ. Σηηο αλαπηπγκέλεο ρώξεο νη αζζέλεηεο ηνπ θπθινθνξηθνύ ζπζηήκαηνο απνηεινύλ ηελ πξώηε αηηία ζαλάηνπ. Οη αζζέλεηεο ηνπ θπθινθνξηθνύ ζπζηήκαηνο κπνξεί λα είλαη θιεξνλνκηθέο ή λα νθείινληαη ζε παξάγνληεο, όπσο είλαη ν ηξόπνο δσήο (θάπληζκα, παρπζαξθία, πινύζηα ζε δσηθά ιίπε δηαηξνθή) ή ζην πεξηβάιινλ (αέξηνη ξύπνη). Με πνηνλ ηξόπν γίλεηαη ε κεηαθνξά νπζηώλ ζηνπο πεξηζζόηεξνπο δσηθνύο νξγαληζκνύο;

2 Οη πεξηζζόηεξνη δσηθνί νξγαληζκνί δηαζέηνπλ έλα ζύζηεκα κεηαθνξάο νπζηώλ από θαη πξνο ηα θύηηαξα, ην θπθινθνξηθό ζύζηεκα, ην νπνίν πεξηιακβάλεη ηελ θαξδηά θαη ηα αηκνθόξα αγγεία όπνπ θπθινθνξεί ην αίκα. Πνην ξόιν δηαδξακαηίδεη ην αίμα ζην θπθινθνξηθό ζύζηεκα; Σε πνηεο θαηεγνξίεο δηαθξίλεηαη αλάινγα κε ηελ θαηεύζπλζε ηεο θίλεζήο ηνπ; Τν αίκα, ην νπνίν θπθινθνξεί ζηα αηκνθόξα αγγεία, κεηαθέξεη δηάθνξεο νπζίεο, νη νπνίεο πξέπεη λα θηάζνπλ ζηα θύηηαξα, θαη απνκαθξύλεη από απηά ηηο νπζίεο πνπ πξέπεη λα απνβιεζνύλ. Τν αίκα πνπ πξνσζείηαη από ηελ θαξδηά πξνο ηα αγγεία νλνκάδεηαη αξηεξηαθό. Τν αίκα πνπ θηάλεη από ηα αγγεία ζηελ θαξδηά νλνκάδεηαη θιεβηθό. Σε νξηζκέλα ζπνλδπισηά, όπσο είλαη ηα ςάξηα, ηα ακθίβηα θαη ηα θίδηα, ην θιεβηθό αίκα αλακεηγλύεηαη κε ην αξηεξηαθό. Πνην ξόιν δηαδξακαηίδεη ε θαξδηά ζην θπθινθνξηθό ζύζηεκα; Η θαξδηά έρεη ηελ ηθαλόηεηα λα δηαζηέιιεηαη θαη λα ζπζηέιιεηαη, κε απνηέιεζκα λα δέρεηαη θαη λα πξνσζεί ην αίκα αληίζηνηρα. Λεηηνπξγεί, δειαδή, ζαλ αληιία ε νπνία ξπζκίδεη ηελ θπθινθνξία ηνπ αίκαηνο. Οη νξγαληζκνί κπνξεί λα δηαζέηνπλ κία ή πεξηζζόηεξεο θαξδηέο. Πνηνη θαη πόζνη είλαη νη ρώξνη από ηνπ$ νπνίνπο απνηειείηαη ε θαξδηά; Η θαξδηά απνηειείηαη από κία, δπν, ηξεηο ή ηέζζεξηο θνηιόηεηεο θαη ραξαθηεξίδεηαη σο κνλόρσξε, δίρσξε, ηξίρσξε ή ηεηξάρσξε, αληίζηνηρα. Οη ρώξνη απηνί νλνκάδνληαη θόιπνη θαη θνηιίεο. Η θαξδηά ζηα ςάξηα είλαη δίρσξε, ζηα ακθίβηα θαη ζηα εξπεηά είλαη ηξίρσξε, ελώ ζηα πηελά θαη ζηα ζειαζηηθά είλαη ηεηξάρσξε. Πνηνο είλαη ν ξόινο ηνπ θπθινθνξηθνύ ζπζηήκαηνο; Να πεξηγξάςεη: ην θπθινθνξηθό ζύζηεκα ζηα πηελά θαη ζηα ζειαζηηθά Απάληεζε Η θαξδηά ζηα πηελά θαη ζηα ζειαζηηθά είλαη ηεηξάρσξε, δειαδή απνηειείηαη από δύν θόιπνπο θαη δύν θνηιίεο. Τν αίκα από ηε δεμηά θνηιία κεηαθέξεηαη ζηνπο πλεύκνλεο. Δθεί εκπινπηίδεηαη κε νμπγόλν. Τν πινύζην ζε νμπγόλν αίκα επηζηξέθεη ζηνλ αξηζηεξό θόιπν ηεο θαξδηάο θαη από εθεί κέζσ ηεο αξηζηεξήο θνηιίαο σζείηαη ζηνπο ηζηνύο γηα λα ηνπο ηξνθνδνηήζεη κε νμπγόλν. Τν

3 θησρό ζε νμπγόλν αίκα επηζηξέθεη κε ηηο θιέβεο ζην δεμηό θόιπν γηα λα μεθηλήζεη θαη πάιη ηελ πνξεία πξνο ηνπο πλεύκνλεο. Η θπθινθνξία είλαη δηπιή, αθνύ ππάξρεη ε κεγάιε θαη ε κηθξή θπθινθνξία. Γηαηί όηαλ ηξέρνπκε ε θαξδηά καο ρηππά γξεγνξόηεξα; Τα κπτθά θύηηαξα πνπ βνεζνύλ ζην ηξέμηκν απαηηνύλ απμεκέλα πνζά ελέξγεηαο. Γηα λα εμαζθαιηζηεί ε ελέξγεηα απηή απαηηνύληαη πεξηζζόηεξν νμπγόλν θαη πεξηζζόηεξεο ζξεπηηθέο νπζίεο. Σπλεπώο ην αίκα καο πξέπεη λα θπθινθνξεί κε γξεγνξόηεξν ξπζκό γηα λα κεηαθέξεη ηηο νπζίεο απηέο. Γηα ην ιόγν απηόλ ε θαξδηά, θαη νιόθιεξν ην θπθινθνξηθό ζύζηεκα, εξγάδεηαη εληνλόηεξα θαη ζπλεπώο ρηππά γξεγνξόηεξα. Πνηνο είλαη ν ξόινο ηνπ αίκαηνο ζηε κεηαθνξά θαη απνβνιή νπζηώλ ζηνλ άλζξσπν; Ο ξόινο ηνπ αίκαηνο είλαη θαίξηνο θαη γηα ηε κεηαθνξά θαη γηα ηελ απνβνιή νπζηώλ ζηνλ άλζξσπν: Οη ζξεπηηθέο νπζίεο πνπ πξνθύπηνπλ από ηε δηάζπαζε ησλ ηξνθώλ απνξξνθνύληαη από ην ιεπηό έληεξν θαη θαηαιήγνπλ ζην αίκα. Σηε ζπλέρεηα κε ηελ θπθινθνξία ηνπ αίκαηνο θηάλνπλ ζε όια ηα θύηηαξα ηνπ νξγαληζκνύ καο. Οη άρξεζηεο νπζίεο πνπ παξάγνληαη ζηα θύηηαξα καο θαηά ηηο αληηδξάζεηο κεηαβνιηζκνύ θαηαιήγνπλ θαη απηέο ζην αίκα. Καζώο ην αίκα πεξλά από ηνπο λεθξνύο, νη πεξηζζόηεξεο άρξεζηεο νπζίεο απνκαθξύλνληαη από απηό. Πώο επηηπγράλεηαη ε θπθινθνξία ηνπ αίκαηνο ζηνλ άλζξσπν; Η θπθινθνξία ηνπ αίκαηνο ζηνλ άλζξσπν επηηπγράλεηαη ράξε ζηηο ζπζηνιέο θαη ζηηο δηαζηνιέο ηεο θαξδηάο ηνπ, ε νπνία απνηειείηαη από δύν θόιπνπο θαη δύν θνηιίεο (είλαη ηεηξάρσξε). Πνηνη είλαη νη ηύπνη ησλ αηκνθόξσλ αγγείσλ ζηνλ άλζξσπν θαη πνηα ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο; Υπάξρνπλ ηξεηο ηύπνη αηκνθόξσλ αγγείσλ ζηνλ άλζξσπν: Οη αξηεξίεο, νη θιέβεο θαη ηα ηξηρνεηδή. Οη αξηεξίεο απνκαθξύλνπλ ην αίκα από ηελ θαξδηά. Έρνπλ παρηά θαη ειαζηηθά ηνηρώκαηα, δελ έρνπλ όκσο βαιβίδεο. Σπλήζσο νη αξηεξίεο πεξηέρνπλ αίκα πινύζην ζε νμπγόλν. Υπάξρνπλ όκσο θαη αξηεξίεο πνπ πεξηέρνπλ θησρό ζε νμπγόλν αίκα. Δίλαη απηέο πνπ

4 νδεγνύλ ην πινύζην ζε δηνμείδην ηνπ άλζξαθα αίκα ζηνπο πλεύκνλεο πξνθεηκέλνπ λα εκπινπηηζηεί κε νμπγόλν θαη λα απαιιαρηεί από ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα. Οη θιέβεο επαλαθέξνπλ ην αίκα ζηελ θαξδηά. Η δηάκεηξνο ηνπο είλαη κεγαιύηεξε από ηε δηάκεηξν ησλ αξηεξηώλ, αιιά έρνπλ ιεπηόηεξα ηνηρώκαηα. Δπηπιένλ δηαζέηνπλ βαιβίδεο. Σπλήζσο νη θιέβεο πεξηέρνπλ αίκα πινύζην ζε δηνμείδην ηνπ άλζξαθα. Υπάξρνπλ όκσο θαη θιέβεο πνπ κεηαθέξνπλ πινύζην ζε νμπγόλν αίκα. Δίλαη απηέο πνπ θέξνπλ ην εκπινπηηζκέλν κε νμπγόλν αίκα από ηνπο πλεύκνλεο ζηελ θαξδηά. Τα ηξηρνεηδή αγγεία έρνπλ πάξα πνιύ κηθξή δηάκεηξν, ιεπηά ηνηρώκαηα θαη βξίζθνληαη κεηαμύ αξηεξηώλ θαη θιεβώλ. Τν πάρνο ησλ ηνηρσκάησλ ηνπο επηηξέπεη ηελ αληαιιαγή νπζηώλ κεηαμύ αίκαηνο θαη θπηηάξσλ. Πνηα αγγεία δηαζέηνπλ βαιβίδεο θαη πνηνο είλαη ν ξόινο ηνπο; Απάληεζε Οη θιέβεο είλαη ηα αγγεία ηα νπνία δηαζέηνπλ βαιβίδεο. Οη βαιβίδεο δελ επηηξέπνπλ ζην αίκα λα αιιάμεη ξνή, ην νδεγνύλ δειαδή πξνο ηελ θαξδηά. Πνηα είλαη ε πνξεία πνπ αθνινπζεί ην αίμα ζην αλζξώπηλν ζώκα πξνθεηκέλνπ λα εκπινπηηζηεί κε νμπγόλν; Τν αίκα από όια ηα ζεκεία ηνπ ζώκαηνο θαηαιήγεη κέζσ ησλ θιεβώλ ζηελ θαξδηά. Τν αίκα απηό είλαη πινύζην ζε δηνμείδην ηνπ άλζξαθα θαη θησρό ζε νμπγόλν. Από ηελ θαξδηά, κέζσ αξηεξηώλ, νδεγείηαη ζηνπο πλεύκνλεο. Δθεί απαιιάζζεηαη από ην δηνμείδην ηνπ άλζξαθα θαη εκπινπηίδεηαη κε νμπγόλν. Τν εκπινπηηζκέλν κε νμπγόλν αίκα, κέζσ θιεβώλ, επηζηξέθεη ζηελ θαξδηά. Πώο ηξνθνδνηνύληαη κε αίμα ηα δηάθνξα ζεκεία ηνπ ζώκαηνο; Τν πινύζην ζε νμπγόλν αίκα από ηελ θαξδηά σζείηαη κέζσ ησλ αξηεξηώλ ζε όια ηα ζεκεία ηνπ ζώκαηνο. Αθήλεη ζηα θύηηαξα ην νμπγόλν θαη ηηο ζξεπηηθέο νπζίεο πνπ κεηαθέξεη θαη παξαιακβάλεη δηνμείδην ηνπ άλζξαθα θαη άιιεο άρξεζηεο νπζίεο ηνπ κεηαβνιηζκνύ. Η αληαιιαγή απηή νπζηώλ γίλεηαη κέζσ ησλ πνιύ ιεπηώλ ηνηρσκάησλ ησλ ηξηρνεηδώλ αγγείσλ. Τν θησρό ζε νμπγόλν αίκα, επηζηξέθεη ζηελ θαξδηά κέζσ θιεβώλ. Πνηα είλαη ηα ζπζηαηηθά ηνπ αλζξώπηλνπ αίκαηνο; Τα ζπζηαηηθά ηνπ αλζξώπηλνπ αίκαηνο είλαη ην πιάζκα θαη ηα θύηηαξα (εξπζξά αηκνζθαίξηα, ιεπθά αηκνζθαίξηα θαη αηκνπεηάιηα).

5 Τη είλαη ην πιάζκα θαη ηη πεξηέρεη; Τν πιάζκα είλαη ην ππνθίηξηλν πγξό ηνπ αίκαηνο, κέζα ζην νπνίν βξίζθνληαη ηα εξπζξά αηκνζθαίξηα, ηα ιεπθά αηκνζθαίξηα θαη ηα αηκνπεηάιηα. Απνηειείηαη θπξίσο από λεξό θαη πεξηέρεη: νξηζκέλεο πξσηεΐλεο πνπ βνεζνύλ ζηελ άκπλα ηνπ νξγαληζκνύ, άρξεζηεο νπζίεο πνπ έρνπλ απνβιεζεί από ηα θύηηαξα θαη πξέπεη λα απνκαθξπλζνύλ από ηνλ νξγαληζκό. Πνηεο είλαη νη θαηεγνξίεο ησλ θπηηάξσλ ηνπ αίκαηνο θαη πνηνο είλαη ν ξόινο ηεο θάζε θαηεγνξίαο; Τα θύηηαξα ηνπ αίκαηνο δηαθξίλνληαη ζε ηξεηο θαηεγνξίεο: α. ζηα εξπζξά αηκνζθαίξηα ή εξπζξνθύηηαξα, β. ζηα ιεπθά αηκνζθαίξηα ή ιεπθνθύηηαξα, γ. ζηα αηκνπεηάιηα. Τα εξπζξά αηκνζθαίξηα είλαη ππεύζπλα γηα ηε κεηαθνξά ηνπ νμπγόλνπ ζηα θύηηαξα θαη γηα ηελ απνκάθξπλζε ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα. Έρνπλ ζρήκα δίζθνπ ζπκπηεζκέλνπ ζην θέληξν. Τν θόθθηλν ρξώκα ηνπ αίκαηνο νθείιεηαη ζηελ πξσηεΐλε αηκνζθαηξίλε, πνπ πεξηέρνπλ ηα εξπζξά αηκνζθαίξηα, ε νπνία είλαη ππεύζπλε γηα ηε κεηαθνξά ηνπ νμπγόλνπ. Τα ιεπθά αηκνζθαίξηα είλαη ππεύζπλα γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ νξγαληζκνύ από εηζβνιείο, όπσο είλαη νη κηθξννξγαληζκνί πνπ πξνθαινύλ αζζέλεηεο. Τα αηκνπεηάιηα παίξλνπλ κέξνο ζηελ πήμε ηνπ αίκαηνο. Έηζη ζε πεξίπησζε ηξαπκαηηζκνύ παξεκπνδίδεηαη ε κεγάιε απώιεηα αίκαηνο. Γηα πνην ιόγν ε νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ θπθινθνξηθνύ ζπζηήκαηνο απνηειεί θαζνξηζηηθό παξάγνληα γηα ηε δηαηήξεζε ηεο πγείαο ηνπ αλζξώπηλνπ νξγαληζκνύ; Τν θπθινθνξηθό ζύζηεκα ηξνθνδνηεί όια ηα θύηηαξα ηνπ αλζξώπηλνπ νξγαληζκνύ κε ρξήζηκεο νπζίεο θαη απνκαθξύλεη ηηο άρξεζηεο, κε απνηέιεζκα λα απνηειεί θαζνξηζηηθό παξάγνληα γηα ηε δηαηήξεζε ηεο πγείαο ηνπ. Πνύ νθείινληαη νη αζζέλεηεο ηνπ θπθινθνξηθνύ ζπζηήκαηνο; Οη αζζέλεηεο ηνπ θπθινθνξηθνύ ζπζηήκαηνο κπνξεί λα νθείινληαη: ζε θιεξνλνκηθνύο παξάγνληεο, ζηνλ ηξόπν δσήο καο, κηα θαη ην θάπληζκα, ε παρπζαξθία, ε πινύζηα ζε δσηθά ιίπε δηαηξνθή απμάλνπλ ηελ πηζαλόηεηα εκθάληζεο αζζελεηώλ ηνπ θπθινθνξηθνύ

6 ζπζηήκαηνο, ζε πεξηβαιινληηθνύο παξάγνληεο, όπσο είλαη νη αέξηνη ξύπνη (π.ρ. ην κνλνμείδην ηνπ άλζξαθα).

7 Πόζν ζπρλέο είλαη νη αζζέλεηεο ηνπ θπθινθνξηθνύ ζπζηήκαηνο θαη πώο κπνξνύκε λα κεηώζνπκε ηνλ θίλδπλν εκθάληζεο ησλ αζζελεηώλ απηώλ; Σηηο αλεπηπγκέλεο ρώξεο, νη αζζέλεηεο ηνπ θπθινθνξηθνύ ζπζηήκαηνο απνηεινύλ ηελ πξώηε αηηία ζαλάηνπ. Μπνξνύκε λα κεηώζνπκε ηνλ θίλδπλν εκθάληζεο αζζελεηώλ ηνπ θπθινθνξηθνύ ζπζηήκαηνο κε ηελ άζθεζε, ηελ ηζνξξνπεκέλε δηαηξνθή, ηελ απνθπγή ηνπ θαπλίζκαηνο. 1.Να βάιεηε ζε θύθιν ην γξάκκα πνπ αληηζηνηρεί ζηε θξάζε πνπ ζπκπιήξσλε ζσζηά ηελ πξόηαζε: Α. Οη επάλσ θνηιόηεηεο ηεο θαξδηάο νλνκάδνληαη: α. θόιπνη β. θνηιίεο γ. αξηεξίεο δ. θιέβεο Β. Τν θπθινθνξηθό ζύζηεκα: α. κεηαθέξεη ρξήζηκα ζπζηαηηθά β. απνκαθξύλεη άρξεζηεο νπζίεο γ. ξπζκίδεη ηε ζεξκνθξαζία ηνπ ζώκαηνο δ. όια ηα παξαπάλσ Γ. Τν πγξό κέξνο ηνπ αίκαηνο είλαη: α. ηα εξπζξά αηκνζθαίξηα β. ηα ιεπθά αηκνζθαίξηα γ. ηα αηκνπεηάιηα δ.ην πιάζκα Γ. Τα θύηηαξα πνπ δηαθξίλνπκε ζην αίκα είλαη: α. ηα εξπζξά αηκνζθαίξηα β. ηα ιεπθνθύηηαξα γ. ηα αηκνπεηάιηα δ. όια όζα αλαθέξνληαη ζηα α, β θαη γ. 2.Να ραξαθηεξίζεηε ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο κε ην γξάκκα (Σ), αλ είλαη ζσζηέο,ή κε ην γξάκκα (Λ), αλ είλαη ιαλζαζκέλεο: α. Τν αίκα θπθινθνξεί ζία αγγεία ηνπ πεπηηθνύ ζπζηήκαηνο. β. Με ρν αίκα κεηαθέξνληαη ζηα θύηηαξα νη ζξεπηηθέο νπζίεο. γ. Τν αίμα από όια ηα ζεκεία ηνπ ζώκαηνο θαηαιήγεη ζηνπο πλεύκνλεο. δ. Τα ηξηρνεηδή αγγεία έρνπλ ιεπηά ηνηρώκαηα.

8 α. Λ. Τα αγγεία αλήθνπλ ζην θπθινθνξηθό ζύζηεκα. Τα αγγεία ηνπ θπθινθνξηθνύ ζπζηήκαηνο παξαιακβάλνπλ ζξεπηηθέο νπζίεο από ην πεπηηθό ζύζηεκα. β. Σ. γ. Λ. Τν αίκα από ηα δηάθνξα ζεκεία ηνπ ζώκαηνο θαηαιήγεη ζηελ θαξδηά. δ. Σ. 3.Σηελ απεηθόληζε ηεο θαξδηάο λα ζεκεηώζεηε κε ηνπο θαηάιιεινπο όξνπο ηηο ελδείμεηο. Πάλσ αξηζηεξό βέινο: δεμηόο θόιπνο ηεο θαξδηάο. Κάησ αξηζηεξό βέινο: δεμηά θνηιία ηεο θαξδηάο. Πάλσ δεμηό βέινο: αξηζηεξόο θόιπνο ηεο θαξδηάο. Κάησ δεμηό βέινο: αξηζηεξή θνηιία ηεο θαξδηάο. (Γεο θαη ηελ εηθόλα ζηε ζειίδα 65 ηνπ βηβιίνπ ζνπ). Α. Να ανηιζηοισίζει ηοςρ όποςρ ηηρ ζηήληρ Α με ηιρ λειηοςπγίερ οι οποίερ αναθέπονηαι ζηη ζηήλη Β. ΣΤΗΛΗ Α ΣΤΗΛΗ Β 1. Αηκνπεηάιηα 2. Φιέβεο 3. Δξπζξά αηκνζθαίξηα 4. Βαιβίδεο 5. Αξηεξίεο α. πεξηνξηζκόο ηεο θίλεζεο ηνπ αίκαηνο πξνο κηα θαηεύζπλζε β. Πήμε ηνπ αίκαηνο γ. Μεηαθνξά ηνπ αίκαηνο από ηα δηάθνξα κέξε ηνπ ζώκαηνο ζηελ θαξδηά δ. Μεηαθνξά ηνπ αίκαηνο από ηελ θαξδηά ζε όια ηα ζεκεία ηνπ ζώκαηνο ε. Μεηαθνξά ηνπ νμπγόλνπ

9 Β. Σε ηι διαθέποςν οι απηηπίερ από ηιρ θλέβερ; Γ. Πού μποπεί να οθείλονηαι οι αζθένειερ ηος κςκλοθοπικού ζςζηήμαηορ; Γ. Να ζςμπληπώζειρ με ηιρ καηάλληλερ λέξειρ ηα κενά ζηιρ παπακάηω πποηάζειρ 1. Η θαξδηά ηνπ αλζξώπνπ είλαη, Τν πγξό ηνπ αίκαηνο νλνκάδεηαη Τα... αηκνζθαίξηα είλαη ππεύζπλα γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ νξ νκνύ καο από κηθξννξγαληζκνύο. 4. Τα... αγγεία έρνπλ ιεπηά ηνηρώκαηα ηα νπνία επηηξέπνπλ αληαιιαγή νπζηώλ κεηαμύ αίκαηνο θαη θπηηάξσλ. 5. Η αληαιιαγή νμπγόλνπ θαη δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα γίλεηαη ζηνπο...