«Καυτό» το 2016 για τους αγρότες. ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Υπέρ Βαγγέλη δυνατά ο Καραμανλής «ΠΑΙΖΕΤΑΙ» ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥΣ - ΠΡΟΣ ΜΕΤΩΠΙΚΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΘΕΜΑ

Transcript

1 σελ. 3 Με την υπογραφή των Γ. ΝΤΑΣΚΑ και Γ. ΤΑΣΣΙΟΠΟΥΛΟΥ ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Υπέρ Βαγγέλη δυνατά ο Καραμανλής σελ. 3 ΣΑΒΒΑΤΟ ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 155 ΤΙΜΗ ΜΟΝΟ 1,5 Εβδομαδιαία οικονομική & αγροτική εφημερίδα ΘΕΜΑ Σχολ[ι]αστικός: Ο ανάποδος Καζαμίας του 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΡΕΠΟΡΤΑΖ σελ Εκδικείται τους πάντες ο Βασίλης Λεβέντης σελ. 4 Εκβιασμοί πολιτικών και VIP με όργια σεξ! σελ. 8-9 «ΠΑΙΖΕΤΑΙ» ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΟΥΣ - ΠΡΟΣ ΜΕΤΩΠΙΚΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ «Καυτό» το 2016 για τους αγρότες σελ. 4-5 Οι αγρότες στο στόχαστρο του νέου φορολογικού Με το σύμφωνο συμβίωσης πέρασαν αύξηση ποινών κατά των αγροτών! σελ. 3 σελ. 2 ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΟ Θα πληρώνουμε 3,8 δισ. κάθε μήνα του 2016 σελ. 3 Συντάξεις: Τί θα ισχύσει ως το 2021 σελ. 6-7

2 2 ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ παραγωγή ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 Να αναζητήσουμε την ελπίδα Ο νέος χρόνος φέρνει πάντοτε ελπίδες, δημιουργεί προσδοκίες σε κάθε άνθρωπο για μια νέα αρχή. Είναι η πρώτη φορά ίσως, που ο γενικός αυτός κανόνας κινδυνεύει να ανατραπεί. Σύμφωνα με το βαρόμετρο ανησυχιών και φόβων για το 2016 της εταιρείας Interview, οι πολίτες περιμένουν τη νέα χρονιά χωρίς να έχουν μεγάλες προσδοκίες κι ελπίδες για καλυτέρευση της ζωής τους. Η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών φαίνεται να πιστεύει ότι η ζωή του είτε θα μείνει στα ίδια επίπεδα με την περσινή χρονιά είτε θα χειροτερέψει. Το συμπέρασμα που βγαίνει, είναι ότι το αίσθημα του φόβου και της αγωνίας για το αύριο είναι διάχυτο παντού. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι έχει παγιωθεί σε όλα τα στρώματα και τις κατηγορίες πολιτών. Έχουμε ζήσει κι άλλες φορές, ως χώρα κι ως λαός, πολύ δύσκολες καταστάσεις. Καταφέραμε να βγούμε νικητές γιατί ποτέ δεν έσβησε η πίστη μας, ποτέ δεν πέθανε η ελπίδα μέσα μας. Τώρα όμως φαίνεται πως έχουμε χάσει την πίστη και την ελπίδα μας. Ίσως γιατί είχαμε μάθει στα εύκολα εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Ίσως γιατί μας πρόδωσαν πολλές φορές όσοι μας πούλησαν ελπίδα και προοπτική. Ως άτομα και ως λαός πρέπει να συνειδητοποιήσουμε τί συμβαίνει και κυρίως πρέπει να πιστέψουμε στη δύναμη της ανατροπής και της αλλαγής πορείας. Αν δεν πιστέψουμε εμείς πρώτα απ όλους, ως άτομα στον εαυτό μας, ως Έλληνες στη σωτηρία μας, δεν θα σηκώσουμε κεφάλι. Πρέπει να αναζητήσουμε την ελπίδα. Οφείλουμε στους εαυτούς μας, στα παιδιά μας και στη χώρα να παλέψουμε από εδώ και μπρος, ώστε το 2016 να γίνει η αρχή που χρειαζόμαστε. Καλή χρονιά, ευτυχισμένο το 2016! Γιάννης Τασσιόπουλος Ο Ιανουάριος κρίνει το μέλλον του αγροτικού κόσμου Το 2016 αποτελεί έτος καμπής για τον αγροτικό κόσμο της χώρας. «Θερμός» αναμένεται να είναι ο Γενάρης με την έλευση του νέου έτους, καθώς οι αγρότες εμφανίζονται να είναι αποφασισμένοι να κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους με μπλόκα ανά την Ελλάδα, αντιδρώντας στο φορολογικό και στο ασφαλιστικό. Σελ. 4-5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Οι αγρότες στο στόχαστρο του νέου φορολογικού Αντιμέτωποι με μεγάλες φοροεπιβαρύνσεις έρχονται οι αγρότες το 2016, καθώς στα εισοδήματα από 1/1/2016 και μετά ο συντελεστής φορολόγησής τους θα αυξηθεί από το 13% στο 20% και στη συνέχεια, το 2017, στο 26%. Με φόρο 13% από το πρώτο ευρώ, ένας αγρότης με εισοδήματα ευρώ, που σήμερα επιβαρύνεται με φόρο 780 ευρώ, το 2016 ο φόρος αυξάνεται στα ευρώ και το 2017 στα ευρώ. Σελ. 3 «Γερνούν» αγρότες και αγροτικές εκμεταλλεύσεις Ένα από τα βασικότερα προβλήματα της ελληνικής γεωργίας είναι η γήρανση του πληθυσμού. Το δημογραφικό πρόβλημα είναι εντονότερο στις ορεινές, μειονεκτικές και νησιωτικές περιοχές. Το γεγονός της προχωρημένης ηλικίας του συνόλου των γεωργών στη χώρα μας αποτελεί τροχοπέδη για διάχυση τεχνογνωσίας, υιοθέτηση νέων πρακτικών, την εφαρμογή καινοτομιών και την προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες συνθήκες στη διεθνή αγορά των «γεωργικών» προϊόντων. Σελ Καστανιά: Μια καλλιέργεια με σίγουρα κέρδη Στην καλλιέργεια της καστανιάς στρέφονται ολοένα και περισσότεροι παραγωγοί τα τελευταία χρόνια, αναζητώντας μια καλλιέργεια που να τους εξασφαλίζει σημαντικά εισοδήματα εν μέσω οικονομικής κρίσης. Σελ Μαστίχα: Άρωμα Ελλάδας στις πέντε Ηπείρους Σήμερα η Μαστίχα ταξιδεύει και στις πέντε ηπείρους αφήνοντας Απίστευτο κι όμως αριστερό! Αντιμέτωποι με φυλάκιση οι αγρότες που θα κλείσουν τις εθνικές οδούς! Mε τροπολογία που πέρασε στα μουλωχτά κατά την ψήφιση του συμφώνου συμβίωσης, η κυβέρνηση αύξησε τις ποινές φυλάκισης για την παρακώληση συγκοινωνιών, από τους τρεις στους δώδεκα μήνες φυλάκισης, για όσους παρακωλύουν την ελεύθερη μετακίνηση πολιτών και εμπορευμάτων στις εθνικές οδούς, το σιδηροδρομικό δίκτυο και τις αερομεταφορές. Στόχος οι αγρότες, οι οποίοι ετοιμάζουν μπλόκα στις εθνικές οδούς, ενόψει των αλλαγών στη φορολόγησή τους από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ. Οι αγρότες έχουν αποφασίσει να βγάλουν τα τρακτέρ στην Εθνική Οδό, μετά τις 10 Ιανουαρίου μέχρι να ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους. πίσω της άρωμα Ελλάδα με διαφορετικές όμως χρήσεις. Η εδραίωση στην αγορά της Σαουδικής Αραβίας είναι ένα στοίχημα που φαίνεται πως έχει κερδηθεί. Σελ. 9 Η τροφή μετατρέπεται σε χρηματιστηριακή αξία Πρόσφατα τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στράφηκαν στο χρηματιστήριο τροφίμων, το μεγαλύτερο βρίσκεται στο Σικάγο, προκειμένου να αντισταθμίσουν τις απώλειες τους μετά την «κρίση των στεγαστικών δανείων» και να αυξήσουν πάλι τα κέρδη τους. Το χρηματιστήριο του Σικάγο γνώρισε πρωτόγνωρη εισροή κεφαλαίων και είχε σαν αποτέλεσμα την ραγδαία αύξηση της τιμής των τροφίμων. Σελ. 43 ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ AΓΡΟΤΙΚΗ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ Λ. ΣΥΓΓΡΟΥ 35 l Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: , l FAX: info@paragogi.net l ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: MEDIHOLD A.E. l ΕΚΔΟΤΗΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΣΙΟΠΟΥΛΟΣ l ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΑΣΣΙΟΠΟΥΛΟΣ l ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΝΤΑΣΚΑΣ l ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΣΙΟΠΟΥΛΟΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡΗΣΤΟΥ l ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥ, ΑΝΝΑ ΑΡΑΜΠΑΤΖΗ, ΚΩΣΤΑΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΛΕΞΗΣ ΡΩΜΑΝΟΣ, ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΜΑΛΑΙΝΟΥ l ΑΤΕΛΙΕ: ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΕΑ l ΕΚΤΥΠΩΣΗ NEWSPRESS HOLD ΤΗΛ.: ISSN: Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των κειμένων με τον όρο αναφοράς της εφημερίδας μας ως πηγή. ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ: ΙΔΙΩΤΕΣ 220 ΕΥΡΩ, ΙΔΙΩΤΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ 600 ΕΥΡΩ, ΤΡΑΠΕΖΕΣ - ΔΗΜ. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ - NΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ: 350 ΕΥΡΩ, ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ: 300

3 ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 παραγωγή ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 3 Οι αγρότες στο στόχαστρο του νέου φορολογικού Αντιμέτωποι με μεγάλες φοροεπιβαρύνσεις έρχονται οι αγρότες το 2016, καθώς τα εισοδήματα από 1/1/2016 και μετά ο συντελεστής φορολόγησής τους θα αυξηθεί από το 13% στο 20% και στη συνέχεια, το 2017, στο 26%. Καταργείται ή περιορίζεται δραστικά το ειδικό καθεστώς για τους αγρότες. Σήμερα ο προσδιορισμός του καθαρού αγροτικού εισοδήματος γίνεται λογιστικά, δηλαδή από τα έσοδα αφαιρούνται τα έξοδα, ενώ το καθαρό αγροτικό εισόδημα φορολογείται με συντελεστή 13%. Από το ακαθάριστο αγροτικό εισόδημα αναγνωρίζονται και αφαιρούνται έξοδα όπως αγορές σπόρων, λιπασμάτων, φαρμάκων, δαπάνες καλλιεργειών, δαπάνες άρδευσης, δαπάνες για ημερομίσθια εργατών, κόστος καυσίμων και συντήρησης αγροτικών μηχανημάτων, τόκοι και έξοδα δανείων, αποσβέσεις πάγιου εξοπλισμού, ασφαλιστικές εισφορές κ.λπ. εφόσον αποδεικνύονται με νόμιμα παραστατικά. Επίσης, μέχρι τώρα οι αγρότες δεν φορολογούνται για τις επιδοτήσεις που εισπράττουν μέχρι του ποσού των ευρώ, ενώ δεν φορολογούνται στο σύνολό τους οι αγροτικές αποζημιώσεις. Με φόρο 13% από το πρώτο ευρώ, ένας αγρότης με εισοδήματα ευρώ, που σήμερα επιβαρύνεται με φόρο 780 ευρώ, το 2016 ο φόρος αυξάνεται στα ευρώ και το 2017 στα ευρώ, τη στιγμή που σήμερα ο μέσος φόρος για τους αγρότες είναι τα 350 ευρώ. Εκτός από την αύξηση του συντελεστή φορολόγησης των εισοδημάτων τους, οι αγρότες θα δουν και αύξηση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος, ενώ ήδη ξεκίνησε η σταδιακή κατάργηση της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στο πετρέλαιο κίνησης. Ο ΕΦΚ εκτοξεύθηκε από τα 66 στα 200 ευρώ ανά λίτρα από την 1η Οκτωβρίου έως τον Σεπτέμβριο του 2016, ενώ από τον Οκτώβριο του 2016 προβλέπεται νέα αύξηση από τα 200 στα 300 ευρώ ανά λίτρα. Από την 1/10/2016 δεν θα υπάρχει ειδικό καθεστώς για τους αγρότες, οι οποίοι θα πληρώνουν κανονικά την τιμή του πετρελαίου κίνησης. Κόστος και φόροι «τρώνε» το γεωργικό εισόδημα Η σημαντική άνοδος του κόστους παραγωγής και των φόρων είχαν ως συνέπεια το γεωργικό εισόδημα (εισόδημα συντελεστών παραγωγής) να περιοριστεί το 2013, σε βασικές τιμές, στο ύψος των 6,12 δισ. ευρώ μαζί με τις επιδοτήσεις (2,7 δισ. ευρώ), παρουσιάζοντας μικρότερη κάμψη το 2014 (-0,2%), μετά την αισθητή μείωση του 2013 (-2,1%). Σωρευτικά, στο διάστημα της πενταετίας το αγροτικό εισόδημα μειώθηκε κατά 13 ποσοστιαίες μονάδες, πτώση η οποία σε απόλυτο μέγεθος αντιστοιχεί σε απώλεια της τάξεως των 922 εκατ. ευρώ. Παρά τις σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών-μελών, το γεωργικό εισόδημα (ως μέσος όρος του εισοδήματος συντελεστών παραγωγής) μειώθηκε το 2014 στην Ε.Ε.-27 κατά 2,4% έπειτα από την άνοδο του το 2013 (3%). Σημειώνεται, ωστόσο, η σημαντική αύξηση του γεωργικού εισοδήματος στην Ε.Ε.-27 κατά τη δεκαετία , ανερχόμενη σε 17%, σε αντίθεση με τη σημαντική πτώση του στην Ελλάδα (-14%). Οι φόροι στην παραγωγή αυξήθηκαν 211%! Η κυβέρνηση με non paper προσπαθώντας να περιορίσει τις αντιδράσεις διαρρέει εννέα στους δέκα αγρότες δήλωσαν εισόδημα έως ευρώ για το 2014, ενώ ένας στους πέντε δήλωσε μηδενικό εισό- δημα ή ζημία. Όμως τα στοιχεία της Κομισιόν δείχνουν ότι στην πενταετία ( ) οι φόροι στην παραγωγή από 141,7 εκατ. ευρώ ανήλθαν σε 441,9 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 211%! Σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν, στο διάστημα της δεκαετίας οι φόροι στη γεωργική παραγωγή αυξήθηκαν κατά 59%, ενώ εντονότερος ήταν ο ρυθμός ανόδου κατά την περίοδο της ύφεσης στην οικονομία. Στην πενταετία αυτή ( ) οι φόροι στην παραγωγή από εκατ. ευρώ ανήλθαν σε 441,9 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 211% και πλέον. Αντίθετα, στην Ε.Ε.-27 οι φόροι στη γεωργική παραγωγή καταγράφουν, κατά μέσο όρο, πτωτική πορεία στο διάστημα της δεκαετίας (-9,5%). Σε σύγκριση με άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. επισημαίνεται ότι η αναλογία των φόρων στη γεωργική παραγωγή της χώρας στο Με φόρο 13% από το πρώτο ευρώ, ένας αγρότης με εισοδήματα ευρώ, που σήμερα επιβαρύνεται με φόρο 780 ευρώ, το 2016 ο φόρος αυξάνεται στα ευρώ και το 2017 στα ευρώ διάστημα της τριετίας αποτελεί το 7,5% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της γεωργίας, ποσοστό πολλαπλάσια υψηλότερο εκείνου γειτονικών χωρών, όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία (0,1% και 0,3% αντίστοιχα) και υπερδιπλάσιο του αντίστοιχου μέσου όρου στην Ε.Ε.-27 (3%). Στο διάστημα της τριετίας ο σχηματισμός ακαθάριστου παγίου κεφαλαίου, που αποδίδει το μέγεθος των επενδύσεων στην ελληνική γεωργία, παρουσιάζει κάμψη, ιδιαίτερα έντονη κατά το 2012 (-8,2%) και κατά το 2013 (-6,3%). To 2014 η αξία του παγίου κεφαλαίου εκτιμάται στο ύψος των 1,37 δισ. ευρώ, μέγεθος που αποτελεί το 26% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας. Το ποσοστό αυτό, που εκφράζει τον δείκτη των επενδύσεων στη γεωργία, κινήθηκε με πτωτικό ρυθμό κατά την περίοδο της ύφεσης στην οικονομία (από 29% το 2009 σε 26% το 2014), ενώ παραμένει ιδιαίτερα χαμηλό σε σύγκριση με το μέσο όρο στην Ε.Ε.-27 (38,2% το 2014), αλλά και με εκείνο άλλων χωρών που δοκιμάστηκαν από την ύφεση, όπως η Πορτογαλία, όπου το αντίστοιχο ποσοστό υπερβαίνει το 34%.

4 4 παραγωγή ΤΟ ΘΕΜΑ ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 Ο Ιανουάριος του 2016 κρίνει το μέλλον «Θερμός» αναμένεται να είναι ο Γενάρης με την έλευση του νέου έτους, καθώς οι αγρότες εμφανίζονται να είναι αποφασισμένοι να κλιμακώσουν τις κινητοποιήσεις τους με μπλόκα ανά την Ελλάδα, αντιδρώντας στο φορολογικό και στο ασφαλιστικό. Τα τρακτέρ στην Εθνική Οδό μέχρι να ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους αποφάσισαν να βγάλουν μετά τις 10 Ιανουαρίου οι αγρότες. Τότε θα τεθεί επί τάπητος η αλλαγή στη φορολόγηση των αγροτών, που αποτελεί, μαζί με το ασφαλιστικό και την πώληση των «κόκκινων» στεγαστικών, καταναλωτικών δανείων και των δανείων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, την «καυτή» ατζέντα που κληρονομεί το 2015 στον Ιανουάριο του Όπως λένε χαρακτηριστικά οι αγρότες, τα τρακτέρ θα παραμείνουν στους δρόμους μέχρι να ακουστούν τα αιτήματά τους, να εξεταστούν τα προβλήματα και να δοθούν λύσεις. Το 2016 αποτελεί έτος καμπής για τον αγροτικό κόσμο της χώρας. Αποτελεί λανθασμένη εθνική επιλογή και ανακολουθία και αντίφαση όλοι οι εκπρόσωποι των πολιτικών κομμάτων την τελευταία 5ετία να επισημαίνουν ότι η επανεκκίνηση της εθνικής οικονομίας θα προκύψει από την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και να νομοθετούν προς αντίθετη κατεύθυνση με συνέπεια: α) Τη δραματική μείωση της παραγωγικής βάσης του αγροτο-κτηνοτροφικού τομέα στη χώρα μας. β) Τη μείωση της αξίας της αγροτικής παραγωγής. γ) Τη μείωση του αγροτικού εισοδήματος. δ) Την αύξηση της αξίας των εισροών της αγροτικής παραγωγής. ε) Την αύξηση της αξίας των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων. στ) Τη μείωση της αξίας των εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων. Με βάση τα εξής δεδομένα ότι: 1) Η αξία της αγροτικής παραγωγής στη χώρα μας κυμαίνεται μεταξύ 9-10 δισ. ετησίως. 2) Το ετήσιο αγροτικό εισόδημα διαμορφώνεται στα 6-7 δισ. 3) Η αξία των εισροών της αγροτικής παραγωγής φθάνει τα 5,5 δισ. περίπου. 4) Η αξία των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων ήταν το δισ. και 4,8 δισ. το ) Η αξία των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων μας ήταν 3,8 δισ. το 2009 και αυξήθηκε στα 4,8 δισ. το Είναι βέβαιο ότι, με τα όσα προβλέπονται στα νέα μέτρα και συγκεκριμένα: α. Φορολόγηση επιδοτήσεων με κατάργηση του αφορολόγητου ποσού μέχρι ευρώ. β. Επιβάρυνση κόστους των εισροών με αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ από 13% στο 23%. γ. Τριπλασιασμός των ασφαλιστικών εισφορών των αγροτών στον ΟΓΑ. δ. Κατάργηση καταβολής της επιστροφής του ΕΦΚ πετρελαίου. ε. Αύξηση εισφοράς αλληλεγγύης από 0,7% στο 8% ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος. στ. Αύξηση φορολογικού συντελεστή από 26% στο 28% για τις επιχειρήσεις του αγροτικού τομέα μη εξαιρουμένων των οργανώσεων παραγωγών. ι.αύξηση φορολογικού συντελεστή από 10% στο 13% για τα αγροτικά αυτοκίνητα κ.λπ., το αγροτικό ΑΕΠ. 1) Θα μειωθεί και η συμμετοχή του ως ποσοστό στο εθνικό ΑΕΠ. 2) Η επιδιωκόμενη επάρκεια σε αγροτικά κτηνοτροφικά προϊόντα θα μειωθεί. 3) Θα αυξηθούν οι εισαγωγές και θα μειωθούν οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, διότι πόσοι εκ των αγροτών ή κτηνοτρόφων θα έχουν τη δυνατότητα και το κίνητρο να συνεχίσουν να καλλιεργούν και να εκτρέφουν τα ζώα τους αντίστοιχα; Βαριά η φορολογία Τα στοιχεία της Κομισιόν δείχνουν ότι στην πενταετία ( ) οι φόροι στην παραγωγή από 141,7 εκατ. ευρώ ανήλθαν σε 441,9 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 211%! Σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν, το διάστημα της δεκαετίας οι φόροι στη γεωργική παραγωγή αυξήθηκαν κατά 59%, ενώ εντονότερος ήταν ο ρυθμός ανόδου κατά την περίοδο της ύφεσης στην οικονομία. Στην πενταετία αυτή ( ) οι φόροι στην παραγωγή από 141,7 εκατ. ευρώ ανήλθαν σε 441,9 Το 2016 αποτελεί έτος καμπής για τον αγροτικό κόσμο της χώρας, που ετοιμάζεται να «υποδεχθεί» το νέο έτος με τα τρακτέρ στους δρόμους εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 211% και πλέον. Αντίθετα, στην Ε.Ε.-27 οι φόροι στη γεωργική παραγωγή καταγράφουν, κατά μέσο όρο, πτωτική πορεία στο διάστημα της δεκαετίας (-9,5%). Σε σύγκριση με άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. επισημαίνεται ότι η αναλογία των φόρων στη γεωργική παραγωγή της χώρας το διάστημα της τριετίας αποτελεί το 7,5% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας της γεωργίας, ποσοστό πολλαπλάσια υψηλότερο εκείνου γειτονικών χωρών, όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία (0,1%

5 ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 παραγωγή ΤΟ ΘΕΜΑ 5 του αγροτικού κόσμου Οι επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία και 0,3% αντίστοιχα) και υπερδιπλάσιο του αντίστοιχου μέσου όρου στην Ε.Ε-27 (3%). Μείωση του αγροτικού εισοδήματος Η σημαντική άνοδος του κόστους παραγωγής και των φόρων είχαν ως συνέπεια το γεωργικό εισόδημα (εισόδημα συντελεστών παραγωγής) να περιοριστεί το 2013, σε βασικές τιμές, στο ύψος των 6,12 δισ. ευρώ μαζί με τις επιδοτήσεις (2,7 δισ. ευρώ), παρουσιάζοντας μικρότερη κάμψη το 2014 (-0,2%), μετά την αισθητή μείωση του 2013 (-2,1%). Σωρευτικά, στο διάστημα της πενταετίας το αγροτικό εισόδημα μειώθηκε κατά 13 ποσοστιαίες μονάδες, πτώση, η οποία σε απόλυτο μέγεθος αντιστοιχεί σε απώλεια της τάξεως των 922 εκατ. ευρώ. Παρά τις σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών-μελών, το γεωργικό εισόδημα (ως μέσος όρος του εισοδήματος συντελεστών παραγωγής) μειώθηκε το 2014 στην Ε.Ε.-27 κατά 2,4% έπειτα από την άνοδο του το 2013 (3%). Σημειώνεται, ωστόσο, Εκτός επαγγέλματος το 1/3 των αγροτών Οι αγρότες επισημαίνουν τον κίνδυνο να τεθεί εκτός επαγγέλματος το 1/3 του αγροτικού κόσμου, καθώς φέτος δεν θα μπορέσει να καλλιεργήσει. Θα βγει εκτός επαγγέλματος αφού, κατά βάση, οι αγροτικές επιχειρήσεις είναι «οικογενειακές». Μικροί και μεσαίοι αγρότες είναι γύρω στις στην Ελλάδα. Αν οι δηλώσεις καλλιέργειας είναι , από αυτές είναι οι αποκαλούμενοι «μεγάλοι αγρότες», είναι οι «μεσαίοι» και όλοι οι υπόλοιποι είναι οι «μικρομεσαίοι». Αγροτικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις που ξεκινούν από 30 με 50 στρέμματα και φτάνουν τα 100 με 150. Οι αγρότες επισημαίνουν τον κίνδυνο να τεθεί εκτός επαγγέλματος το 1/3 του αγροτικού κόσμου, καθώς φέτος δεν θα μπορέσει να καλλιεργήσει η σημαντική αύξηση του γεωργικού εισοδήματος στην Ε.Ε.- 27 κατά τη δεκαετία , ανερχόμενη σε 17%, σε αντίθεση με τη σημαντική πτώση του στην Ελλάδα (-14%). Στο διάστημα της τριετίας ο σχηματισμός ακαθάριστου παγίου κεφαλαίου, που αποδίδει το μέγεθος των επενδύσεων στην ελληνική γεωργία, παρουσιάζει κάμψη, ιδιαίτερα έντονη κατά το 2012 (- 8,2%) και κατά το 2013 (-6,3%). To 2014 η αξία του παγίου κεφαλαίου εκτιμάται στο ύψος των 1,37 δισ. ευρώ, μέγεθος που αποτελεί το 26% της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας. Το ποσοστό αυτό, που εκφράζει τον δείκτη των επενδύσεων στη γεωργία, κινήθηκε με πτωτικό ρυθμό κατά την περίοδο της ύφεσης στην οικονομία (από 29% το 2009 σε 26% το 2014), ενώ παραμένει ιδιαίτερα χαμηλό σε σύγκριση με το μέσο όρο στην Ε.Ε.-27 (38,2% το 2014), αλλά και με εκείνο άλλων χωρών που δοκιμάστηκαν από την ύφεση, όπως η Πορτογαλία, όπου το αντίστοιχο ποσοστό υπερβαίνει το 34%. Έκλεισαν οι «στρόφιγγες» των τραπεζών Την ίδια ώρα, από το 2009, από την έναρξη της ύφεσης στην οικονομία μέχρι και το τέλος του 2014, ο ρυθμός επιβράδυνσης της τραπεζικής χρηματοδότησης προς τις γεωργικές επιχειρήσεις, με βάση τη μεταβολή του υπολοίπου των δανείων σε ετήσια βάση (Δεκέμβριος 2009-Δεκέμβριος 2014) καταγράφει πτώση 62%. Στους άλλους κλάδους της οικονομίας η ροή τραπεζικής χρηματοδότησης στο ίδιο χρονικό διάστημα ήταν σαφώς καλύτερη, με αύξηση της προς τη ναυτιλία (34,7%) και τον τουρισμό (5%), ενώ η μείωση που καταγράφεται στη βιομηχανία (-8,3%, στις κατασκευές (-7,5%) και στο εμπόριο ήταν σαφώς μικρότερη εκείνης προς τις επιχειρήσεις του αγροτικού τομέα. Η ελληνική οικονομία, μία χώρα γεωργική, εισάγει αγροτικά προϊόντα ύψους 6,5 δισ. ευρώ και μετά τα μέτρα αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά καθώς, όπως υποστηρίζουν οι αγρότες, η γεωργική και κτηνοτροφική παραγωγή θα μειωθεί σημαντικά ως ασύμφορη για τους αγρότες και τους κτηνοτρόφους. Σύμφωνα με τους αγρότες αποτελεί λανθασμένη εθνική επιλογή, ανακολουθία και αντίφαση όλοι οι εκπρόσωποι των πολιτικών κομμάτων την τελευταία 5ετία να επισημαίνουν ότι η επανεκκίνηση της εθνικής οικονομίας θα προκύψει από την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και να νομοθετούν προς αντίθετη κατεύθυνση με συνέπεια: 8Τη δραματική μείωση της παραγωγικής βάσης του αγροτο-κτηνοτροφικού τομέα στη χώρα μας. 8Τη μείωση της αξίας της αγροτικής παραγωγής. 8Τη μείωση του αγροτικού εισοδήματος. 8Την αύξηση της αξίας των εισροών της αγροτικής παραγωγής. 8Την αύξηση της αξίας των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων. 8Τη μείωση της αξίας των εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων. Με βάση τα εξής δεδομένα, ότι: α)η αξία της αγροτικής παραγωγής στη χώρα μας κυμαίνεται μεταξύ 9-10 δισ. ευρώ ετησίως. β) Η αξία των εισροών της αγροτικής παραγωγής φθάνει τα 5,5 δισ. ευρώ περίπου. γ)το ετήσιο αγροτικό εισόδημα διαμορφώνεται στα 3,5-4,5 δισ. ευρώ. δ)η αξία των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων ήταν 6 δισ. ευρώ το 2009 και 4,8 δισ. ευρώ το ε)η αξία των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων μας ήταν 3,8 δισ. ευρώ το 2009 και αυξήθηκε στα 4,8 δισ. ευρώ το 2013, είναι βέβαιο ότι με τα όσα προβλέπονται στα νέα φορολογικά ασφαλιστικά μέτρα των αγροτών και συγκεκριμένα: 8Φορολόγηση επιδοτήσεων με κατάργηση του αφορολόγητου ποσού μέχρι ευρώ. 8Επιβάρυνση κόστους των εισροών με αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ από 13% στο 23%. 8Τριπλασιασμός των ασφαλιστικών εισφορών των αγροτών στον ΟΓΑ. 8Σταδιακή κατάργηση καταβολής της επιστροφής του ΕΦΚ πετρελαίου. 8Αύξηση εισφοράς αλληλεγγύης από 0,7% στο 8% ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος. 8Αύξηση φορολογικού συντελεστή από 13% στο 20% για το 2016 και 26% από το 2017 και μετά. 8Αύξηση φορολογικού συντελεστή από 10% στο 13% για τα αγροτικά αυτοκίνητα. 8Αύξηση της προκαταβολής φόρου. 8Το αγροτικό ΑΕΠ θα μειωθεί, όπως θα μειωθεί και η συμμετοχή του ως ποσοστό στο εθνικό ΑΕΠ. 8Η επιδιωκόμενη επάρκεια σε αγροτικά - κτηνοτροφικά προϊόντα θα μειωθεί. 8Θα αυξηθούν οι εισαγωγές και θα μειωθούν οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων.

6 6 παραγωγή ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 Τρόφιμα-ποτά: Αιχμή του δόρατος των ελληνικών εξαγωγών Οι παγκόσμιες πρωτιές των ελληνικών αγροτικών προϊόντων - Νο1 παγκοσμίως στις εξαγωγές ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας. - Νο3 παγκοσμίως στην παραγωγή ελιάς, ελαιολάδου, ακτινιδίων και κρόκου (σαφράν). - Νο5 στις εξαγωγές σπαραγγιών. - Νο15 στις εξαγωγές τυροκομικών προϊόντων. - Στο top 10 των χωρών με παραγωγή και εξαγωγές βαμβακιού. Τα κορυφαία εξαγώγιμα ελληνικά αγροτικά προϊόντα Προϊόντα Αξία (εκατ. ευρώ) Ποσότητα (τόνοι) Ψάρια 418, ,80 Ελιές ,90 Τυριά 324, ,20 Βαμβάκι 308, ,30 Βερίκοκα, κεράσια, ροδάκινα 257, ,20 Παρθένο λάδι 237, ,30 Καπνά 151, ,70 Παρά το δυσμενές κλίμα, που επηρέασε συνολικά τις εξαγωγές το 2015, διαμορφώνοντας αρνητικό πρόσημο σε όλους σχεδόν τους κλάδους, το ελαιόλαδο, τα φρούτα-λαχανικά, αλλά και τα μεταποιημένα προϊόντα, απέδειξαν και στους πιο δύσπιστους ότι η Ελλάδα συνεχίζει και παράγει, διεκδικώντας δυναμικά μερίδια στην παγκόσμια αγορά. Δύο δισ. ευρώ επιπλέον συνεισέφεραν στην ελληνική οικονομία οι εξαγωγές προϊόντων της ελληνικής γεωργίας και της βιομηχανίας το 2015, ενώ τα αγροτικά προϊόντα είναι αυτά που μπορούν να αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης των εξαγωγών τη χρονιά που έρχεται. Χαρακτηριστικό είναι ότι μόνο τον περασμένο Οκτώβριο, σύμφωνα με τα στοιχεία του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), ανοδικά κινήθηκαν μόνο οι κλάδοι του ελαιολάδου και μάλιστα σε ποσοστό που έφτασε το 94,1% και τα μηχανημάτων (24,2%). Τα ελληνικά τρόφιμα και ποτά καλύπτουν το 28% της αξίας τους. Την ίδια ώρα ο αγροτοδιατροφικός τομέας της χώρας παράγει το ένα τέταρτο από τα 100 κορυφαία εξαγώγιμα προϊόντα. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι η Ελλάδα αποτελεί βασικό προμηθευτή αγροτικών προϊόντων στις ανεπτυγμένες αγορές των χωρών του ΟΟΣΑ. Οι χώρες της Ευρώπης, της Βορείου Αμερικής, αλλά και η Ρωσία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα απορροφούν τις μεγαλύτερες ποσότητες των ελληνικών αγροτοδιατροφικών προϊόντων. Τα ελληνικά τρόφιμα αποτελούν πρωταθλητές σε επίπεδο παγκόσμιου εμπορίου. Παρ' όλα αυτά υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για αύξηση των μεριδίων τους ή για τη διείσδυσή τους σε νέες, δυναμικά αναπτυσσόμενες αγορές. Υπάρχουν, επίσης, σημαντικά περιθώρια για αύξηση της προστιθέμενης αξίας τους, μέσα από την επένδυση στη γνώση, στην καινοτομία, στο στρατηγικό μάρκετινγκ και σε σύγχρονες τεχνικές προώθησης. Σε αυτή την προσπάθεια θα πρέπει να αξιοποιηθούν τα υφιστάμενα πλεονεκτήματα, όπως είναι η υψηλή ποιότητα των προϊόντων, αλλά και τα εδραιωμένα δίκτυα διανομής που υπάρχουν στις ανεπτυγμένες αγορές. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι η Ελλάδα αποτελεί βασικό προμηθευτή αγροτικών προϊόντων στις ανεπτυγμένες αγορές των χωρών του ΟΟΣΑ. Οι χώρες της Ευρώπης, της Βορείου Αμερικής, αλλά και η Ρωσία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα απορροφούν τις μεγαλύτερες ποσότητες των ελληνικών αγροτοδιατροφικών προϊόντων. Τα ελληνικά τρόφιμα αποτελούν πρωταθλητές σε επίπεδο παγκόσμιου εμπορίου. Παρ' όλα αυτά υπάρχουν σημαντικά περιθώρια για αύξηση των μεριδίων τους ή για τη διείσδυσή τους σε νέες, δυναμικά αναπτυσσόμενες αγορές. Όπως είναι ο κατακερματισμός των μονάδων τυποποίησης, συσκευασίας και διανομής, η έλλειψη τεχνογνωσίας σε θέματα στρατηγικής τιμολόγησης, διαπραγμάτευσης και εξαγωγικών διαδικασιών, branding και marketing. Ειδικά στον τομέα των τροφίμων, η γνώση των προδιαγραφών και διαδικασιών που ισχύουν σε μια αγορά είναι κρίσιμης σημασίας. Όπως βεβαίως είναι και η γνώση της διαπολιτισμικής επικοινωνίας. Η γνώση και ο σεβασμός στα ήθη και στην κουλτούρα των εμπορικών εταίρων, αλλά και των καταναλωτών μιας ξένης αγοράς. Οι κίνδυνοι Υπάρχουν όμως και κίνδυνοι και εμπόδια που εντοπίζονται στο επίπεδο της οικονομικής διπλωματίας και απαιτούν αποτελεσματική διαχείριση. Μεταξύ αυτών είναι οι απειλές που εγκυμονεί η σύναψη της Διατλαντικής Εμπορικής και Επενδυτικής Συμφωνίας για τα προστατευόμενα ελληνικά προϊόντα. Εξίσου σημαντικό ζήτημα είναι και η έλλειψη διακρατικών συμφωνιών σχετικά με την εμπορία διατροφικών προϊόντων σε μεγάλες αναπτυσσόμενες αγορές, όπως αυτές της Κίνας και της Ινδίας. Και βεβαίως, θα πρέπει να αντιμετωπιστούν τα εμπόδια που δημιουργούνται από την κατάσταση στο εγχώριο οικονομικό περιβάλλον: εμπόδια όπως η έλλειψη ρευστότητας, το υψηλό κόστος δανεισμού κ.ά. Στα 10,58 δισ. η αγροτική παραγωγή το 2014 Άνοδο κατέγραψε η ακαθάριστη αξία παραγωγής του γεωργικού κλάδου το 2014 έναντι του προηγούμενου έτους, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των Οικονομικών Λογαριασμών Γεωργίας 2014 της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), τα οποία καταρτίστηκαν τον Σεπτέμβριο του Ειδικότερα, η ακαθάριστη αξία παραγωγής του γεωργικού κλάδου σε βασικές τιμές ανήλθε το 2014 στα 10,583 δισ. ευρώ έναντι 10,515 δισ. ευρώ το Το ίδιο διάστημα η ακαθάριστη προστιθέμενη αξία σε βασικές τιμές έφτασε τα 5,173 δισ. ευρώ από 5,073 δισ. το Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, σημαντική βελτίωση εμφάνισε το 2014 και ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης σε επίπεδο όγκου. Συγκεκριμένα, η ακαθάριστη αξία παραγωγής του γεωργικού κλάδου σε βασικές τιμές βάσει όγκου ενισχύθηκε κατά 2,83% το 2014 σε σύγκριση με το 2013, έναντι πτώσης 2,77% που καταγράφηκε το 2013 σε σχέση με το Σημειώνεται ότι οι Οικονομικοί Λογαριασμοί Γεωργίας αναφέρονται στο εισόδημα των δραστηριοτήτων του γεωργικού κλάδου (γεωργία - κτηνοτροφία), αποτελούν δορυφορικό λογαριασμό του συστήματος Εθνικών Λογαριασμών και παρέχουν συμπληρωματικά στοιχεία για τον γεωργικό κλάδο. Τα δεδομένα που χρησιμοποιούνται για την κατάρτιση των Οικονομικών Λογαριασμών Γεωργίας προέρχονται από έρευνες της ΕΛΣΤΑΤ, από στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, καθώς και από διοικητικές πηγές δεδομένων.

7 ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 παραγωγή ΘΕΜΑ 7 26η Agrotica: Το μεγάλο ραντεβού Στόχος να γίνει το γεγονός που αφορά όλα τα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο Ραντεβού με τους αγρότες και τις επιχειρήσεις του κλάδου δίνει και φέτος η 26η Agrotica. Η έκθεση που ανοίγει τις πύλες της κάθε δεύτερη χρονιά στη Θεσσαλονίκη, εναλλάξ με την Zootecnhia, έχει προγραμματιστεί για τις 28 με 31 Ιανουαρίου και ξεκινά με τις καλύτερες προοπτικές. Η προηγούμενη διοργάνωση, διάρκειας τεσσάρων ημερών, κατέρριψε ρεκόρ επισκεψιμότητας, με επισκέπτες. Αυτό είναι ένα καλό εφαλτήριο για φέτος, σύμφωνα με τους διοργανωτές, οι οποίοι είναι αισιόδοξοι και αναμένουν νέες επιτυχίες. Άλλωστε, σχεδόν από το Νοέμβριο έχουν κλείσει οι περισσότεροι χώροι, ενώ οι συνεδριακοί είναι σε πληρότητα. Εκτιμάται ότι οι συμμετοχές θα φτάσουν τις 1.500, κάτι που θα φαίνεται άλλωστε και στα τ.μ. εκθετηρίων χώρων. Η Agrotica, βασισμένη στους στόχους των συντελεστών της, δεν μένει περιορισμένη μόνο στη χώρα μας. Αποτελεί γεγονός, που αφορά όλα τα Βαλκάνια. Η προσέλκυση ξένων επισκεπτών αποτελεί προτεραιότητα και γι αυτό γίνονται και αρκετές διαφημιστικές δράσεις στο εξωτερικό. «Θέλουμε η Agrotica να είναι το μεγάλο ραντεβού, να γίνει το γεγονός που αφορά όλα τα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο», σημειώνει στην «Παραγωγή» ο υπεύθυνος της έκθεσης, κ. Βασίλης Σπύρου. Το ενδιαφέρον από την Τουρκία, τις Βαλκανικές χώρες, την Κύπρο, το Λίβανο και τη Ρωσία είναι ιδιαιτέρως ζωηρό, ενώ αναμένεται να πραγματοποιηθούν και αρκετές business to business συναντήσεις στα πλαίσια της έκθεσης. Το πρόγραμμα εκδηλώσεων είναι μεγάλο και ανανεώνεται διαρκώς. Μεταξύ αυτών, είναι προγραμματισμένο συνέδριο για τις Νέες Τεχνολογίες και Προοπτικές στην Καλλιέργεια των Οπωροκηπευτικών, αλλά και Επιστημονική Ημερίδα του ΕΤ.ΑΓΡ.Ο με θέμα: «Κοινή Αγροτική Πολιτική: Εξέλιξη Προκλήσεις Προοπτικές». Οι ομιλητές θα είναι ειδικοί επιστήμονες, αναγνωρισμένοι τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και διεθνές επίπεδο, στο αντικείμενο της Αγροτικής Πολιτικής. Επίσης, θα λάβει χώρα στρογγυλή τράπεζα με συμμετέχοντες από την επιστημονική κοινότητα, την πολιτική ηγεσία, καθώς και τους παραγωγικούς φορείς της χώρας μας.

8 8 παραγωγή ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 Μικροί παραγωγοί: Απευθείας πώληση των προϊόντων τους Ποια είδη μπορούν να πωληθούν - τα δικαιολογητικά Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Β 2468/2015) η Yπουργική Aπόφαση για τον «καθορισμό των όρων και των απαιτήσεων παραγωγής και διάθεσης τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής και των διαδικασιών καταχώρισης των μονάδων παρασκευής αυτών στο Κεντρικό Ηλεκτρονικό Μητρώο Οικοτεχνίας (ΚΗΜΟ)». Σύμφωνα με τον ορισμό του Υπουργείου, η απόφαση αφορά τη μεταποίηση, μικρής κλίμακας, γεωργικών προϊόντων αποκλειστικά ιδίας παραγωγής από τον παραγωγό και τα μέλη της οικογένειάς του στον χώρο της αγροτικής κατοικίας ή της αγροτικής εκμετάλλευσης, με στόχο να αυξηθεί το εισόδημά του. Στο εξής, αυτά τα μεταποιημένα προϊόντα θα μπορούν να πωλούνται από τον οικοτέχνη στους χώρους του ή σε περιοδικές τοπικές διοργανώσεις (όπως εμποροπανηγύρεις και δημοτικές εκδηλώσεις), σε τοπικές λαϊκές αγορές, σε αγορές παραγωγών (farmers markets), σε επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου και μαζικής εστίασης. Τα είδη των τροφίμων οικοτεχνικής παρασκευής είναι: Α. Προϊόντα δημητριακών, ιδίως απλά αρτοσκευάσματα (π.χ. παξιμάδια κ.λπ.) και ζυμαρικά με κύριο συστατικό το αλεύρι δημητριακών (π.χ. τραχανάς, χυλοπίτες κ.λπ.). Β. Προϊόντα φυτικής προέλευσης Τα δικαιολογητικά Τα βασικά δικαιολογητικά για την εγγραφή στο ΚΗΜΟ είναι: α) Βεβαίωση από τα Τμήματα Αγροτικής Ανάπτυξης για το ίδιο έτους με το έτος υποβολής της αίτησης εγγραφής στο ΚΗΜΟ, που να αποδεικνύει ότι ο ενδιαφερόμενος είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης. β) Αντίγραφο Δήλωσης Καλλιέργειας του ΟΣΔΕ, του ίδιου έτους με το έτος υποβολής της αίτησης εγγραφής στο ΚΗΜΟ. γ) Απόδειξη πληρωμής e-παραβόλου για την εγγραφή στο ΚΗΜΟ, σύμφωνα με την περ. γ της παρ. 2 του άρθρου 56 του Ν. 4235/2014. δ) Δήλωση συμμόρφωσης προς τις απαιτήσεις υγιεινής της παρ.1 του άρθρου 4. με ή χωρίς γλυκαντικές ύλες, ιδίως γλυκά κουταλιού, μαρμελάδες, κομπόστες, ζελέ φρούτων, παστέλια με ξηρούς καρπούς, πετιμέζι, μουσταλευριά. Γ. Προϊόντα με παρθένα ελαιόλαδα και διάφορα αρωματικά φυτά, μπαχαρικά, αιθέρια έλαια, χυμούς φρούτων και άλλα τρόφιμα σε συσκευασία έως 2 λίτρων. Δ. Προϊόντα διατηρημένα με αλάτι, ξύδι και λάδι τρόφιμα φυτικής προέλευσης, ιδίως επιτραπέζιες ελιές και προϊόντα ελιάς αλείμματα, τουρσιά, σάλτσες. Ε. Προϊόντα διατηρημένα με ξήρανση τρόφιμα φυτικής προέλευσης, ιδίως φρούτα και λαχανικά, ξηροί καρποί, όσπρια, αρωματικά φυτά. ΣΤ. Προϊόντα με μέλι και ξηρούς καρπούς, αποξηραμένα φρούτα, μαστίχα, κρόκο και άλλα τρόφιμα. Ζ. Γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως τυρί, βούτυρο, γιαούρτι εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζονται στην αριθ. 3724/162303/ Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 3438/Β/2014). Σχεδίαζαν κατασχέσεις αγροτικών επιδοτήσεων Για την κατακρεούργηση των αγροτικών επιδοτήσεων από τις διατάξεις της νέας ΚΑΠ και τα προβλήματα που δημιουργούν στον αγροτικό κόσμο της χώρας μίλησε στην εκπομπή «Φωνή του Αγρότη» στο Center Tv της Καβάλας ο ανεξάρτητος Ευρωβουλευτής, Νότης Μαριάς (φωτό). «Είχα καταγγείλει από καιρό, είπε ο Ευρωβουλευτής, ότι σχεδιάζουν κατάσχεση των αγροτικών επιδοτήσεων με στόχο να διαλύσουν τον πρωτογενή τομέα. Είχα επισημάνει ότι σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης οι επιδοτήσεις δίνονται για να στηριχθεί η παραγωγή και κατά αυτή την έννοια θα έπρεπε να θεωρούνται ακατάσχετες. Εν τούτοις, έφτιαξαν ένα νομοθετικό πλαίσιο σε σχέση με τις κατασχέσεις εις χείρας τρίτων, κι άφησαν Εφορίες, Ταμεία, Τράπεζες κι άλλους να «βάλουν στο χέρι» τις επιδοτήσεις των αγροτών». Αναφερόμενος στην πρόσφατη σφαγή των αγροτικών ενισχύσεων, ο κ. Μαριάς είπε ότι περίπου αγρότες έμειναν για πρώτη φορά χωρίς επιδότηση. Αφορμή το γεγονός ότι δικαιούνταν ποσά μικρότερα των 250 ευρώ, που η νέα ΚΑΠ τα θεωρεί «ασήμαντα» και δεν τα δίνει καν, παρά την αναντίρρητη σημασία που έχουν στη φτωχοποιημένη Ελλάδα των μνημονίων. «Με διάφορα τρικ πέταξαν ένα μεγάλο αριθμό παραγωγών εκτός κριτηρίων», είπε ο ανεξάρτητος Ευρωβουλευτής, εξηγώντας ότι πολλοί παραγωγοί «κόπηκαν» είτε διότι τους ζήτησαν διάφορα έγγραφα που δεν μπορούσαν να έχουν αυτή τη στιγμή είτε γιατί ήταν νέοι αγρότες που τέθηκαν εκτός ενισχύσεων, είτε γιατί είχαν μικρές καλλιέργειες που πλέον δεν επιδοτούνται (κάτω από 4 στρέμματα). «Αυτά που συμβαίνουν δημιουργούν μία κατάσταση ασφυκτική, είπε ο κ. Μαριάς. «Έθεσα», συνέχισε, «ήδη το θέμα 3 φορές στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να ακουστεί η φωνή των αγροτών μας». Με αυξημένους ρυθμούς οι εξαγωγές νωπών οπωροκηπευτικών Με αυξημένους ρυθμούς συνεχίστηκαν οι εξαγωγές πορτοκαλιών, μανταρινιών και ακτινιδίων, για την τροφοδότηση των αγορών λόγω εορτών Χριστουγέννων. Επίσης, συνεχίστηκαν και οι εξαγωγές μήλων με ιδιαίτερα αυξημένους ρυθμούς και αγγουριών. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Στατιστικής του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, οι εξαγωγές νωπών οπωροκηπευτικών για την εβδομάδα 19-24/12/2015 είναι οι εξής: 8Πορτοκάλια τόνοι έναντι αντίστοιχων περσινών τόνων. 8Μανταρίνια τόνοι έναντι αντίστοιχων περσινών τόνων. 8Λεμόνια τόνοι έναντι αντίστοιχων περσινών 672 τόνων. 8Γκρέιπφρουτ 91 τόνοι έναντι αντίστοιχων περσινών 221 τόνων. 8Μήλα τόνοι έναντι αντίστοιχων περσινών τόνων. 8Αγγούρια τόνοι έναντι αντίστοιχων περσινών τόνων. 8Ακτινίδια τόνοι έναντι αντίστοιχων περσινών τόνων. 8Επιτραπέζια σταφύλια τόνοι έναντι αντίστοιχων περσινών τόνων.

9 ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 παραγωγή ΘΕΜΑ 9 Μαστίχα: Ένα μοναδικό ελληνικό προϊόν που ταξιδεύει στις πέντε Ηπείρους Η μαστίχα είναι ένα μοναδικό προϊόν που παράγεται αποκλειστικά στις νότιες περιοχές της Χίου, στα λεγόμενα «Μαστιχοχώρια». Εκεί ευδοκιμεί και καλλιεργείται μία ιδιαίτερη ποικιλία σχίνου. Ο μαστιχοφόρος σχίνος (Pistacia lentiscus var. Chia) παράγει την πιο εκλεκτή και ξεχωριστή για τις θεραπευτικές της δράσεις φυσική μαστίχα. Ο συνδυασμός της ποικιλίας του δέντρου, του εδάφους, του μικροκλίματος, της τοπολογίας και του ανάγλυφου της περιοχής, αποτελούν το «μυστικό» για τη μοναδικότητα που διαθέτει αυτή η μικρή γωνιά του πλανήτη. Είναι η ρητινώδη έκκριση του μαστιχόδενδρου, ενός αειθαλούς δέντρου που ζει μέχρι και 150 χρόνια, κάτι που σημαίνει ότι εκπαιδεύει μέχρι και πέντε γενιές ανθρώπων. Εκκρίνεται από επιφανειακές τομές που πραγματοποιούνται στον κορμό και στα κλαδιά του δέντρου με αιχμηρά εργαλεία και στάζει υπό τη μορφή δακρύων. Κατά την έκκρισή της έχει τη μορφή κολλώδους και διαυγούς υγρού που στερεοποιείται σε ακανόνιστα σχήματα μετά την πάροδο ημερών. Η μορφή της, αφού στερεοποιηθεί, είναι κρυσταλλική και ενώ η αρχική της γεύση είναι πικρή, αφήνει στο τέλος ένα ιδιαίτερο άρωμα που της προσδίδει μοναδικότητα. Θεραπευτικές ιδιότητες Η μαστίχα Xίου αναγνωρίστηκε από τα αρχαία χρόνια τόσο για το ιδιαίτερο άρωμά της όσο και για τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Έχει καταγραφεί ως η πρώτη φυσική τσίχλα. Τη χρησιμοποιούσαν ακόμη στην κοσμετολογία για τον καθαρισμό προσώπου και του σώματος και συμμετέχει ως δραστικό συστατικό σε μια σειρά από φαρμακευτικές συνταγές, γιατροσόφια και μαντζούνια. Από το 1997, η μαστίχα Χίου έχει χαρακτηριστεί προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το 2002 με βασικό μέτοχο την Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου σχεδιάστηκε η εταιρεία στην Αθήνα ως εργαλείο επικοινωνίας, προβολής και προώθησης της μαστίχας, σε όλο τον κόσμο. Ο κ. Γιάννης Μανδάλας (Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας), που ασχολείται με τη χιώτικη μαστίχα από το 2001, μας μιλάει για το ξεχωριστό προϊόν της Χίου. «Οι παραγωγοί κάθε καλοκαίρι, αφού καθαρίσουν την περιοχή ρίχνουν ένα ασβεστόχωμα κάτω από το δέντρο, το οποίο λειτουργεί σαν επιφάνεια υποδοχής της μαστίχας, η οποία θα πέσει από τα κλαδιά και τον κορμό του δέντρου. Και ακολουθεί η πιο επίπονη διαδικασία της μαστιχοκαλλιέργειας που είναι το κέντημα του δέντρου, το κέντος, όπως παραδοσιακά λέγεται. Σε μία περίοδο ενός μήνα θα κεντήσουν 2-3 φορές, δηλαδή θα ανοίξουν τρύπες στον κορμό και στα κλαδιά του δέντρου με σκοπό να διευκολύνουν το δέντρο να αποβάλει τη ρητίνη, η οποία κυκλοφορεί μέσα του. Ουσιαστικά παίρνουν τους χυμούς του δέντρου. «Αυτό είναι η μαστίχα», αναφέρει ο κ. Μανδάλας. «Είναι μία ρητίνη, η οποία είναι ο χυμός τους μαστιχόδεντρου. Θα γίνουν 15 με 30 πληγές ανά δέντρο, ανάλογα με το μέγεθός του και από τα μέσα Αυγούστου ακολουθεί η συλλογή της μαστίχας». Όπως επισημαίνει, «πολύ δύσκολα θα βρούμε άλλο φυσικό γεωργικό προϊόν στο πλανήτη να έχει τόσα πολλά χαρίσματα και ιδιότητες. Η Μαστίχα έχει αντιμικροβιοτική, αντιφλεγμονώδη και αντιβακτηριακή δράση, ιδιότητες που χαρίζουν ένα ευρύ φάσμα διαφορετικών εφαρμογών. Την συναντάμε ως πρώτη ύλη στη ζαχαροπλαστική, τη μαγειρική, την ποτοποιία, την κοσμητολογία, αλλά και τη φαρμακευτική βιομηχανία». Άρωμα... Ελλάδας! Σήμερα η μαστίχα ταξιδεύει και στις πέντε Ηπείρους, αφήνοντας πίσω της άρωμα Ελλάδα με διαφορετικές όμως χρήσεις. Η εδραίωση στην αγορά της Σαουδικής Αραβίας είναι ένα στοίχημα που φαίνεται πως έχει κερδηθεί. Εκεί μάλιστα τη χρησιμοποιούν για να αρωματίζουν τα ρούχα που φοράνε και τους χώρους που διαμένουν. Σε πολλά κράτη πιστεύεται ότι είναι δείγμα καλοτυχίας γι αυτό και θυμιατίζουν στους γάμους. Σύμφωνα με τον κ. Μανδάλα, «η Σαουδική Aραβία καταναλώνει τη μεγαλύτερη ποσότητα, ενώ στην Τουρκία, τη Συρία, τη Κύπρο, τον Λίβανο και το Ισραήλ χρησιμοποιείται στη μαγειρική, τη ζαχαροπλαστική και την αρτοποιία. Στις χώρες του Κόλπου και της Β. Αφρικής, η μαστίχα χρησιμοποιείται ποικιλοτρόπως σε φαγητά, όπως το ρύζι ή ακόμα και στην ψαρόσουπα. Στην Αμερική εξάγονται παραδοσιακά περίπου 10 τόνοι και οι πελάτες είναι αυστηρά φαρμακοβιομηχανίες. Εκεί παράγουν τρία πράγματα με κύριο συστατικό τη μαστίχα: συμπληρώματα διατροφής, χειρουργικά νήματα και επιθέματα για εγκαύματα. Στη Ν. Κορέα και την Ιαπωνία εξάγεται κυρίως για προϊόντα στοματικής υγιεινής και δευτερευόντως για συμπληρώματα διατροφής». «Ως προς τις χρήσεις της, η μαστίχα θα μπορούσε να συγκριθεί μόνο με ένα άλλο φυσικό προϊόν, τη βανίλια», συμπληρώνει ο κ. Μανδάλας. «Λόγω όμως της φαρμακευτικής της διάσταση η μαστίχα υπερισχύει». Στις 7 Αυγούστου 2015 στο Λονδίνο η μονογραφία της μαστίχας άλλαξε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων και καταχωρήθηκε ως «παραδοσιακό φυσικό φάρμακο φυτικής προέλευσης». «Αυτό απελευθερώνει δυνάμεις», τονίζει ο κ. Μανδάλας. «Σε συνεργασία πάντα με την Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου αναπτύσσουμε μία νέα σειρά προϊόντων με τις οποίες θα προσπαθήσουμε να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες των καταναλωτών ανά τον κόσμο. Όσοι αντιμετωπίζουν προβλήματα δυσπεψίας ή δερματικές φλεγμονές και προβλήματα επούλωσης πληγών κάνουν χρήση φυσικών σκευασμάτων με βάση τη μαστίχα».

10 10 παραγωγή ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 Καστανιά: Μια καλλιέργεια με Πληθαίνουν οι καστανοκαλλιεργητές στην Ελλάδα ευρώ τον Στην καλλιέργεια της καστανιάς στρέφονται ολοένα και περισσότεροι παραγωγοί τα τελευταία χρόνια, αναζητώντας μια καλλιέργεια που να τους εξασφαλίζει σημαντικά εισοδήματα εν μέσω οικονομικής κρίσης. Την ίδια ώρα, Ιταλοί χονδρέμποροι έρχονται στη χώρα μας και αγοράζουν προς 3,50 ευρώ/κιλό τα ελληνικά κάστανα, προκειμένου να τροφοδοτήσουν τις βιομηχανίες τους που κινδυνεύουν να σταματήσουν τις μηχανές, αφού η σφήκα που χτύπησε τα δέντρα τους περιόρισε την παραγωγή σε ποσοστό 70%! Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από το 2012, η τιμή του προϊόντος κυμαινόταν από 1,50-2,20 ευρώ/κιλό, γεγονός που καταδεικνύει τις προοπτικές εξασφάλισης ενός καλού εισοδήματος για τους καστανοκαλλιεργητές. Αυξάνεται διαρκώς η παραγωγή κάστανου στην Ελλάδα Η ελληνική μέση ετήσια παραγωγή κάστανου υπερβαίνει σήμερα τους τόνους, έναντι των τόνων πέρυσι και τόνων το 2012 και τους τόνους κάστανο «η χώρα είχε να τους δει από τις δεκαετίες '60 και '70»! Οι καστανοπαραγωγοί υπερβαίνουν σήμερα τους σε όλη τη χώρα, ενώ καστανιές θα βρει κάποιος σε 28 Νομούς, μεταξύ άλλων σε Ξάνθη, Σέρρες, Ημαθία, Τρίκαλα, Ηλεία και Χανιά. Η αύξηση της παραγωγής σε συνδυασμό με την έλλειψη ρευστότητας τα τελευταία χρόνια, έχουν οδηγήσει σε σημαντικό περιορισμό των εισαγωγών από χώρες όπως η Τουρκία, η Πορτογαλία, η Κίνα και η Ν. Κορέα. Η ανεπάρκεια του προϊόντος εντός και εκτός ελληνικών συνόρων καθιστά εξασφαλισμένη την απορρόφηση της παραγωγής και η ελληνική παραγωγή κάστανου, μπορεί να ανακάμψει ακόμα περισσότερο, αρκεί να υπάρξει μια δυναμική και συγκεκριμένη πολιτική. Η πολιτική αυτή πρέπει να επικεντρωθεί -μεταξύ άλλων- στα εξής σημεία: πιστοποίηση του ελληνικού γενετικού υλικού καστανιάς και παραγωγή και διάθεση άριστου εντόπιου φυτευτικού υλικού σε προσιτές τιμές, καθιέρωση κινήτρων για την αντικατάσταση των υπέργηρων δέντρων με νέα, φύτευση πιο αποδοτικών ποικιλιών ή προελεύσεων και σε διάστημα μίας 10ετίας, ίδρυση νέων σύγχρονων καστανεώνων, όπου οι κλιματοεδαφικές συνθήκες το επιτρέπουν, χρήση της καστανιάς σε αναδασωτικά προγράμματα και δασώσεις αγρών, καθόσον αποτελεί πολύτιμο, αυτόχθονο, δασοπονικό είδος κ.ά. Παράλληλα, η πολιτική που θα πρέπει να υιοθετηθεί, οφείλει να είναι επικεντρωμένη στην ίδρυση, ανά ευρύτερη καστανοπαραγωγό περιοχή, κατάλληλης υποδομής για την ποιοτική ταξινόμηση (διαλογητήρια) και συντήρηση του προϊόντος (ψυγεία), έκδοση Προεδρικού Διατάγματος για την καθιέρωση προδιαγραφών ποιοτικής ταξινόμησης του ελληνικού κάστανου και ίδρυση ιδιωτικών ή συνεταιριστικών βιομηχανιών τυποποίησης, μεταποίησης και συντήρησης του κάστανου ώστε να αυξηθεί η απορρόφησή του στην αγορά και να καταστεί διαθέσιμο όλο τον χρόνο. Υπογραμμίζεται ότι το 90% της ελληνικής παραγωγής κάστανου καταναλώνεται στο εσωτερικό, ψητό ή βραστό. Το 10% διατίθεται στην αγορά ως marrons glaces και πωλείται σε υψηλές τιμές (16-20 ευρώ ανά κιλό) ή ως γλυκό συντηρημένο σε σιρόπι που παρασκευάζεται τοπικά από οικογενειακής κλίμακας μικρές επιχειρήσεις, κυρίως σε περιοχές του Πηλίου και του Καρπενησίου. Εξασφαλισμένη είναι η απορρόφηση της παραγωγής, καθώς το προϊόν βρίσκεται σε ανεπάρκεια, όχι μόνο στην ελληνική αλλά και στην παγκόσμια αγορά. Μια σύγχρονη, φροντισμένη φυτεία αποδίδει περίπου ευρώ ανά στρέμμα τον χρόνο, ενώ τα νεαρά δέντρα αρχίζουν να καρποφορούν από το τρίτο έτος. Αυτό που διαπιστώνουν οι ειδικοί ερευνητές που ασχολούνται με την προώθηση προσοδοφόρων καλλιεργειών σε απάντηση εκείνων που συντηρούνταν επί δεκαετίες με τις καλλιέργειες, είναι πως, δυστυχώς, η διαχρονική έλλειψη σχεδιασμού για τις εναλλακτικές καλλιέργειες και η έλλειψη πολιτικών υποστήριξης των ορεινών πληθυσμών που εξανάγκασε τους νέους να μετακινηθούν στα αστικά κέντρα, έφεραν την καστανοκαλλιέργεια στην Ελλάδα, σχεδόν σε καθεστώς εγκατάλειψης ευρώ τον χρόνο η απόδοση για καλλιέργεια 10 στρ. Το κόστος για την καλλιέργεια καστανιάς σε μια έκταση 10 στρεμμάτων ανέρχεται σε ευρώ, ενώ τα ετήσια καθαρά κέρδη φτάνουν τις ευρώ. Βάσει, δηλαδή, του κόστους και της ετήσιας απόδοσης η απόσβεση της επένδυσης θα έχει ολοκληρωθεί σε δύο χρόνια από τη στιγμή που αρχίσει η καρποφορία. Η μέση τιμή εμβολιασμένων δενδρυλλίων καστανιάς είναι 3-4 ευρώ και επομένως το κόστος εγκατάστασης ανά στρέμμα ανέρχεται σε: Φυτευτικό υλικό 8Χ8 (15 δενδρύλλια ανά στρέμμα) περίπου 60

11 ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 παραγωγή ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ 11 σίγουρα κέρδη χρόνο η απόδοση για καλλιέργεια 10 στρ. Οι τεχνικές φύτευσης και η καταπολέμηση των ασθενειών Η καλλιέργεια της καστανιάς μπορεί να αξιοποιήσει σημαντικό ποσοστό ορεινών και ημιορεινών περιοχών της χώρας. Σύμφωνα με την παραδοσιακή τεχνική, οι παραγωγοί φυτεύουν άγρια υποκείμενα στα κτήματά τους σε φυτευτικό σύνδεσμο από 8Χ8 έως 10 x 10 μ. Όταν τα δενδρύλλια φθάσουν σε ηλικία περίπου 3 ετών, τότε προβαίνουν σε εμβολιασμό (ενοφθαλμισμό ή με σχιστό και υπόφλοιο εγκεντρισμό) με εμβόλια, τα οποία προμηθεύονται από εκλεκτούς φαινότυπους (plus trees) που κατά την κρίση τους εντοπίζουν σε δικά τους ή γειτονικά κτήματα. Όμως, στον 21ο αιώνα η προσέγγιση αυτή είναι εντελώς απαράδεκτη. Οι παραγωγοί θα πρέπει πρώτα να προβαίνουν σε εδαφολογική ανάλυση των αγροτεμαχίων τους. Εάν το έδαφος είναι κατάλληλο, θα πρέπει να κάνουν έρευνα αγοράς και να προμηθεύονται τα δενδρύλλια επιθυμητής ποικιλίας ή προέλευσης. Μετά την καταπολέμηση του έλκους της καστανιάς και τον έλεγχο της μελάνωσης με φειδωλή άρδευση, δεν υπάρχει κανένας λόγος οι ενδιαφερόμενοι καλλιεργητές να καταφεύγουν σε γαλλικές ή άλλες ξενόφερτες ποικιλίες με άνοστο καρπό («πατάτα») και οι οποίες διαφημίζονται ως ανθεκτικές σε ασθένειες ευρώ. Περίφραξη (πάσσαλοι, σύρμα κ.ά.) περίπου 400 ευρώ. Αρδευτικό σύστημα (πλαστική δεξαμενή, λάστιχα κ.ά.) περίπου 350 ευρώ. Συνολικά, δηλαδή, το κόστος της επένδυσης ανά στρέμμα φθάνει περίπου τα 800 ευρώ. Η απόδοση της καλλιέργειας καστανιάς δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητη. Με σημερινές τιμές, μια σύγχρονη, φροντισμένη φυτεία αποδίδει περίπου ευρώ ανά στρέμμα τον χρόνο, ενώ τα νεαρά δέντρα αρχίζουν να καρποφορούν από το τρίτο έτος. Στην Ελλάδα υπάρχουν 6 σαφείς πληθυσμοί και όχι ποικιλίες φρουτοπαραγωγικών δέντρων καστανιάς, οι οποίοι διακρίνονται μάλλον από τη γεωγραφική τους διασπορά παρά από τις γενετικές τους διαφορές. Αυτοί είναι από Β. προς Ν. οι: 1. Κοζάνης ή Βοΐου, 2. Βόλου ή Πηλίου, 3. Καρπενησίου, 4. Πάρνωνα, 5. Λέσβου και 6. Κρήτης. Πώς μπορεί να αυξηθεί η παραγωγή Η καλλιέργεια της καστανιάς που υποστηρίζεται από το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών, απευθύνεται σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές της χώρας και μπορεί να αξιοποιήσει χιλιάδες στρέμματα που σήμερα παραμένουν ακαλλιέργητα. Παρόλο, μάλιστα, που η καστανιά αναπτύσσεται σε 28 Νομούς, η καστανοκαλλιέργεια εμφανίζεται σε καθεστώς εγκατάλειψης σε όλα τα επίπεδα (κυβέρνησης, Τοπικής Αυτοδιοίκησης και παραγωγών), ενώ και το κάστανο στην ελληνική αγορά είναι ένα παρεξηγημένο προϊόν. Καταναλώνεται σε ποσοστό περίπου 90% ως νωπό, τρεις μήνες πριν από τα Χριστούγεννα και τρεις μήνες μετά. Ποικιλίες Οι κυριότερες ποικιλίες καστανιών είναι: 1. Η ευρωπαϊκή: Γρήγορα αναπτυσσόμενο δέντρο που φτάνει τα 30 μέτρα σε ύψος. Τα φύλλα του είναι πριονωτά και μεγάλα, τα κάστανα έχουν καφέ ή καστανόγκριζο ρυτιδωμένο φλοιό. Το ξύλο της Ευρωπαϊκής καστανιάς είναι σκληρό και ανθεκτικό, σχίζεται εύκολα και δεν προσβάλλεται από μύκητες και έντομα. Χρησιμοποιείται στην επιπλοποιία, στην παραγωγή δοκαριών, πασσάλων σαν οικοδομική ξυλεία (ανθεκτικές σανίδες) στην παραγωγή χαρτιού και στη βυρσοδεψία. 2. Η ιαπωνική: Είναι δέντρο ή θάμνος με ύψος που φτάνει τα 10 μέτρα. Έχει φύλλα σχήματος καρδιάς και τα κάστανα που παράγει είναι μεγάλα, αλλά όχι τόσο νόστιμα. 3. Η αμερικανική: Το ύψος των δέντρων φτάνει τα 35 μέτρα και δίνει καλής ποιότητας ξυλεία, ενώ και οι καρποί τους θεωρούνται από τους πιο νόστιμους. Το είδος κινδύνευσε με εξαφάνιση όταν το 1900 ένας μύκητας πρόσβαλλε τα δέντρα και προκάλεσε την ασθένεια «σήψη της καστανιάς». Όσες καστανιές παρέμειναν από την πανωλεθρία αυτή, διασταυρώθηκαν με ανθεκτικές, ασιατικές ποικιλίες. 4. Η κινεζική: Τα δέντρα φτάνουν τα 18 μέτρα ύψος. Είναι ένα πολύ ανθεκτικό είδος στα έντομα και τις ασθένειες, καθώς και στο σάπισμα. Αναπτύσσεται σε μεγάλα υψόμετρα, πάνω από μέτρα. Τα κάστανά της θεωρούνται πολύ νόστιμα. Τροφή με υψηλή θερμιδική αξία Το κάστανο αποτελεί καρπό, πλούσιο σε θρεπτικά στοιχεία (άμυλο, σάκχαρα, πρωτεΐνες, λίπη και φυτικές ίνες), μεταλλικά στοιχεία και βιταμίνες Β1, Β2, Β3, Β5, C, καθώς και τροφή με αρκετά υψηλή θερμιδική αξία χωρίς χοληστερόλη (189 θερμίδες/100 γραμ.). Σημειώνεται πως η βιταμίνη C είναι θερμο-ανθεκτική και επομένως δεν διασπάται κατά το βράσιμο ή ψήσιμο των καρπών. Η γεύση της σάρκας του καρπού είναι υπόγλυκη, ζαχαρώδης και στους άγριους καρπούς ελαφρά πικρή, ιδιαίτερα όταν τρώγεται με το περισπέρμιο (χνουδωτή επιδερμίδα). Ευεργετικό για την υγεία το μέλι καστανιάς Το μέλι ανθέων καστανιάς δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό στη χώρα μας. Είναι σκουρόχρωμο και έχει ιδιαίτερα έντονη γεύση και μοναδικό άρωμα. Όμως, το μέλι που παράγεται από άνθη καστανιάς έχει τον ιδιαίτερο βιολογικό χαρακτήρα να εμποδίζει την ανάπτυξη βακτηριακών προσβολών στον άνθρωπο. Στην Ιταλία το μέλι καστανιάς παραδοσιακά χρησιμοποιείται για επικάλυψη χρόνιων πληγών, εγκαυμάτων και δερματικών ελκών, ακριβώς λόγω της αντιβακτηριακής του δράσης. Συμπερασματικά, το κάστανο όχι μόνον αποτελεί καρπό υψηλής διατροφικής αξίας, αλλά είναι και εξαιρετικά ευεργετικό για την ανθρώπινη υγεία. Το ίδιο ισχύει και για το μέλι που παράγεται από άνθη καστανιάς.

12 12 παραγωγή ΘΕΜΑ ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2016 ΘΕΜΑ 37 παραγωγή «Γερνούν» αγρότες και αγροτικές εκμεταλλεύσεις Μεταξύ του 2003 και του 2013, λίγο περισσότερο από 4 εκατομμύρια εκμεταλλεύσεις «εξαφανίστηκαν» στην ΕΕ Ένα από τα βασικότερα προβλήματα της ελληνικής γεωργίας αλλά και των αγροτικών περιοχών, είναι η γήρανση του πληθυσμού. Το δημογραφικό πρόβλημα είναι εντονότερο στις ορεινές, μειονεκτικές και νησιωτικές περιοχές, στις οποίες κατά τεκμήριο οι συνθήκες, λόγω των φυσικών μειονεκτημάτων και απομόνωσης είναι δυσμενέστερες. Το γεγονός της προχωρημένης ηλικίας του συνόλου των γεωργών στη χώρα μας αποτελεί τροχοπέδη για διάχυση τεχνογνωσίας, υιοθέτηση νέων πρακτικών, την εφαρμογή καινοτομιών και την προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες συνθήκες στη διεθνή αγορά των «γεωργικών» προϊόντων. Η γήρανση του αγροτικού πληθυσμού αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα. Εγκατάσταση νέων γεωργών Μετά την εφαρμογή του Μέτρου 112 κατά την 2η και 3η προγραμματική περίοδο, έχουν εγκατασταθεί περίπου νέοι γεωργοί σε αγροτικές περιοχές με ενασχόληση στη γεωργία, γεγονός που συντελεί στην άμβλυνση των ανωτέρω προβλημάτων. Σκοπός του Μέτρου 112 «Εγκατάσταση Νέων Γεωργών» του ΠΑΑ είναι η προσέλκυση νέων σε ηλικία ανθρώπων στις αγροτικές περιοχές και η ενασχόλησή τους με τη γεωργία, γεγονός που θα συμβάλει θετικά τόσο στην απασχόληση όσο και στη διατήρηση του πληθυσμού στην ύπαιθρο. Η αποτελεσματικότητα της παρέμβασης ενισχύεται από το γεγονός ότι οι «διάδοχοι» πρόωρης συνταξιοδότησης θα είναι κυρίως νέοι γεωργοί, δημιουργώντας έτσι ευνοϊκότερες προϋποθέσεις για την αύξηση του μεγέθους των γεωργικών εκμεταλλεύσεων που, σε συνδυασμό με την υιοθέτηση νέων πρακτικών και καινοτομιών από νέους σε ηλικία ανθρώπους, θα συντελέσει ουσιαστικά στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Στόχος του Μέτρου Στόχος του Μέτρου είναι η πληθυσμιακή αναζωογόνηση της υπαίθρου με την εγκατάσταση νέων γεωργών μέσω της παροχής κινήτρων, προκειμένου να διευκολυνθεί η αρχική τους εγκατάσταση και η διαρθρωτική προσαρμογή των εκμεταλλεύσεων τους με την υποβολή επιχειρηματικού σχεδίου. Προσδιορισμός της «εγκατάστασης» που χρησιμοποιείται από το κράτος-μέλος «Εγκατάσταση» νέου γεωργού νοείται η έναρξη λειτουργίας αγροτικής εκμετάλλευσης μεγέθους απαιτήσεων σε εργασία τουλάχιστον 0,5 Μονάδας Ανθρώπινης Εργασίας (ΜΑΕ), της οποίας είναι νόμιμος κάτοχος και αρχηγός, φυσικό πρόσωπο κάτω των 40 ετών. Ως ΜΑΕ θεωρείται η εργασία που προσφέρεται υπό καθεστώς πλήρους απασχόλησης από φυσικό πρόσωπο κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους, στην γεωργική εκμετάλλευση και αντιστοιχεί με απασχόληση ωρών. Η τελευταία προκήρυξη έγινε το 2014 και είχε συνολικό προϋπολογισμό 140 εκατομμύρια ευρώ. «Εξαφανίζονται» αγροτικές εκμεταλλεύσεις Ενώ η έκταση που χρησιμοποιείται για τη γεωργία στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρέμεινε σταθερή, πάνω από 1 στις 4 αγροτικές εκμεταλλεύσεων «εξαφανίστηκε» μεταξύ του διαστήματος 2003 και Παράλληλα, όσον αφορά τους διαχειριστές των εν λόγω εκμεταλλεύσεων, το 31,1% είναι άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω και το 24,7% είναι ηλικίας μεταξύ 55 και 64 ετών, ενώ οι κάτω των 35 ετών αντιπροσωπεύουν το 6,0% στο σύνολο των γεωργικών εκμεταλ λεύσεων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Eurostat, την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία, στην ΕΕ υπήρχαν 10,8 εκατομμύρια γεωργικές εκμεταλλεύσεις το 2013, οι οποίες καταλαμβάνουν εκτάρια χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης. Μεταξύ του 2003 και του 2013, λίγο περισσότερο από 4 εκατομμύρια εκμεταλλεύσεις «εξαφανίστηκαν» στην ΕΕ, ενώ η συνολική έκταση που χρησιμοποιείται για τη γεωργία παρέμεινε σχεδόν σταθερή. Αυτό σημαίνει αύξηση της γεωργικής συγκέντρωσης, με τη μέση έκταση ανά εκμετάλλευση να αυξάνεται κατά 38%, από 11,7 εκτάρια το 2003 σε 16,1 εκτάρια το Έρευνα της Eurostat Αναλυτικότερα, σύμφωνα με έρευνα της Eurostat: 8Σχεδόν το ένα τρίτο των διαχειριστών εκμετάλλευσης είναι ηλικίας 65 ετών και άνω. 8Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπήρχαν 10,8 εκατομμύρια γεωργικές εκμεταλλεύσεις το 2013, οι οποίες καταλαμβάνουν εκτάρια χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης. Μεταξύ του 2003 και του 2013, λίγο περισσότερο από 4 εκατομμύρια εκμεταλλεύσεις εξαφανίστηκαν στην ΕΕ, ενώ η συνολική έκταση που χρησιμοποιείται για τη γεωργία παρέμεινε σχεδόν σταθερή. Αυτό σημαίνει αύξηση της γεωργικής συγκέντρωσης, με τη μέση έκταση ανά εκμετάλλευση να αυξάνεται κατά 38%, από 11,7 εκτάρια το 2003 σε 16,1 εκτάρια το Από τα 10,8 εκατομμύρια γεωργικές εκμεταλλεύσεις στην ΕΕ, σχεδόν 3,5 εκατομμύρια (31,1%) διαχειρίζονταν από άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω και επιπλέον 2,6 εκατομμύρια (24,7%) από τους διαχειριστές ήταν ηλικίας μεταξύ 55 και 64 ετών, ενώ εκείνοι κάτω των 35 ετών αντιπροσώπευαν το 6,0% στο σύνολο των διαχειριστών γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Γαλλία και Ισπανία καλύπτουν το 30% της γεωργικής έκτασης Όσον αφορά τη γεωργική γη, η Γαλλία (15,9% του συνόλου της ΕΕ) και η Ισπανία (13,4%) ήταν τα δύο κράτη-μέλη με τη μεγαλύτερη χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση το 2013, ακολουθούμενες από το Ηνωμένο Βασίλειο (9,9%), τη Γερμανία (9,6%), την Πολωνία (8,3%), την Ρουμανία (7,5%) και τη Ιταλία (6,9%). Η μεγαλύτερη μείωση της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης μεταξύ του 2003 και του 2013 καταγράφηκε στην Κύπρο (-30,1%), ακολουθούμενη από την Αυστρία (-16,3%) και τη Σλοβακία (-11,0%), ενώ η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφηκε στη Βουλγαρία (+ 60,1% ), ακολουθούμενη από τη Λετονία (+ 26,1%), την Ελλάδα (+ 22,4%) και στην Εσθονία (+ 20,3%). Τα μεγαλύτερα αγροκτήματα Συνολικά, σε επίπεδο ΕΕ, ενώ λίγο περισσότερο από το ένα τέταρτο (27,5%) από τις εκμεταλλεύσεις εξαφανίστηκε μεταξύ του 2003 και του 2013, η συνολική χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση παρέμεινε σταθερή. Ως αποτέλεσμα, η μέση έκταση ανά εκμετάλλευση αυξήθηκε από 11,7 εκτάρια το 2003 σε 16,1 εκτάρια το Η ανοδική αυτή τάση είναι εμφανής σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ, εκτός της Κύπρου. Το 2013, η υψηλότερη μέση χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση ανά εκμετάλλευση καταγράφηκε στην Τσεχική Δημοκρατία (με 133,0 εκτάρια), στο Ηνωμένο Βασίλειο (93,6 εκτάρια), στην Σλοβακία (80,7 εκτάρια), στη Δανία (67,5 εκτάρια), στο Λουξεμβούργο (63,0 εκτάρια), στη Γαλλία (58,7 εκτάρια) και στη Γερμανία (58,6 εκτάρια). Αντίθετα, μέσες εκτάσεις κάτω των 10 εκταρίων ανά εκμετάλλευση καταγράφηκαν στη Μάλτα (1,2 εκτάρια), στην Κύπρο (3,1 εκτάρια), στη Ρουμανία (3,6 εκτάρια), στη Σλοβενία (6,7 εκτάρια), στην Ελλάδα (6,8 εκτάρια) και στην Ουγγαρία (9,5 εκτάρια).το 2013, μία στις 3 εκμεταλλεύσεις της ΕΕ βρισκόταν στη Ρουμανία (3,7 εκατομμύρια εκμεταλλεύσεις, ή 33,5% του συνόλου της ΕΕ), ακολουθούμενη σε απόσταση από την Πολωνία (1,4 εκατ. εκμεταλλεύσεις, ή 13,2% του συνόλου της ΕΕ), την Ιταλία (1,0 εκατ. ή 9,3%) και την Ισπανία (σχεδόν 1,0 εκατ. ή 8,9%). Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου δέκα ετών, ο αριθμός των εκμεταλλεύσεων μειώθηκε κατά το ήμισυ στη Σλοβακία (-67,1%) και στη Βουλγαρία (-61,8%). Σημαντικές μειώσεις παρατηρήθηκαν, επίσης, στην Ιταλία (-48,6%), στην Εσθονία (-47,9%), στην Τσεχία (-42,6%), στη Λιθουανία (-36,9%), στην Ουγγαρία (-36,5%), στη Λετονία (-35,4%), στην Πολωνία (-34,2%) και στο Ηνωμένο Βασίλειο (-34,0%). Το 2013, σχεδόν 1 στα 3 των στελεχών εκμεταλλεύσεων στην ΕΕ ήταν ηλικίας 65 ετών και άνω. Ειδικότερα, οι διαχειριστές ηλικίας 65 ετών και άνω αντιπροσωπεύουν το ήμισυ (50,1%) του συνόλου των διαχειριστών της Πορτογαλίας και για το ένα τρίτο τουλάχιστον στη Ρουμανία (41,0%), στην Κύπρο (40,0%), στην Ιταλία (39,7%), στην Βουλγαρία (36,7%), στην Λιθουανία (34,0%), στην Ισπανία και στην Κροατία (33,3% και οι δύο). Στο αντίθετο άκρο της κλίμακας, η Γερμανία (6,5%), η Αυστρία (8,6%), η Πολωνία (9,6%), η Φινλανδία (10,2%), η Γαλλία (12,4%) και το Λουξεμβούργο (14,4%) κατέγραψαν τις χαμηλότερες αναλογίες των διαχειριστών ηλικίας 65 ετών και άνω. Για τη νεότερη ηλικιακή ομάδα, που κατέχουν οι διαχειριστές ηλικίας κάτω των 35, το ποσοστό τους διαμορφώθηκε κάτω του 10% σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, με εξαίρεση την Πολωνία (12,1%) και την Αυστρία (10,9%). Τα χαμηλότερα ποσοστά νέων γεωργών καταγράφηκαν σε Κύπρο (όπου το 1,7% του συνόλου των στελεχών που κατέχουν εκμετάλλευση είναι ηλικίας κάτω των 35), στη Δανία και στην Πορτογαλία (και οι δύο 2,5%) και στην Ολλανδία (3,1%). Το γεγονός της προχωρημένης ηλικίας του συνόλου των γεωργών στην χώρα μας αποτελεί τροχοπέδη για διάχυση τεχνογνωσίας, υιοθέτηση νέων πρακτικών, την εφαρμογή καινοτομιών και την προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες συνθήκες στη διεθνή αγορά