Ομιλία του Ρροζδρου του Λδρφματοσ Ωνάςθ, κου Αντϊνθ Ραπαδθμθτρίου

Transcript

1 Ομιλία του Ρροζδρου του Λδρφματοσ Ωνάςθ, κου Αντϊνθ Ραπαδθμθτρίου Κυρίεσ και Κφριοι, Με ιδιαίτερθ χαρά και ςυγκίνθςθ ςασ υποδεχόμαςτε εκ μζρουσ του Διοικθτικοφ Συμβουλίου του Λδρφματοσ Ωνάςθ ςιμερα ςτθν Στζγθ Γραμμάτων και Τεχνϊν. Ανταποκρικικατε ςτθν πρόςκλθςι μασ για τθν παρουςίαςθ ενόσ ζργου. Στθν πραγματικότθτα όμωσ ςασ καλζςαμε όλουσ, τον Ρρωκυπουργό, τουσ αρχθγοφσ των κομμάτων, τουσ Υπουργοφσ, τουσ Βουλευτζσ αλλά κυρίωσ εςάσ τουσ απλοφσ πολίτεσ για να ςασ απευκφνουμε μία πρόκλθςθ. Να ΞΑΝΑΣΚΕΦΚΟΥΜΕ ΤΘΝ ΑΚΘΝΑ. Ξζρουμε όλοι ότι θ ςυγκυρία είναι εξαιρετικά δφςκολθ: ανεργία, μειϊςεισ μιςκϊν, φφεςθ, ανζχεια και κατιφεια. Στθν μιηζρια τθσ εποχισ μασ όμωσ πρζπει να αντιδράςουμε με κετικζσ ενζργειεσ: με ενζργειεσ ουςίασ και όχι βιτρίνασ: με ενζργειεσ που κα φζρουν ανάπτυξθ και κζςεισ εργαςίασ: με ενζργειεσ που κα μασ κάνουν να αλλάξουμε νοοτροπία και κα βελτιϊςουν τθν κακθμερινότθτά μασ. Ζχουμε ςυνθκίςει τθν Ακινα μασ. Μία πόλθ αρχαία που χτίςτθκε ςτα τελευταία 40 χρόνια. Μία πόλθ που κατοικείται από τθν παλαιολικικι εποχι αλλά όπου οι Ακθναίοι τρίτθσ γενιάσ ι δεφτερθσ γενιάσ ςπανίηουν, ιδίωσ ςτο κζντρο τθσ. Μία πόλθ χωρίσ πολεοδομία, χωρίσ όραμα. Θ πρόκλθςθ είναι επιτζλουσ, εμείσ οι πολίτεσ να αντιδράςουμε κετικά, με μία "μεταμόςχευςθ". Να ξαναφτιάξουμε τθν πόλθ μασ ξεκινϊντασ από τθν καρδιά τθσ, από το κζντρο τθσ. Για τον ςκοπό αυτό το Μδρυμα Ωνάςθ αποφάςιςε ςε ςφμπραξθ με τουσ πολιτειακοφσ φορείσ και τουσ εκλεγμζνουσ εκπροςϊπουσ μασ να οργανϊςει διεκνι διαγωνιςμό για τθν αρχιτεκτονικι μελζτθ τθσ ανάπλαςθσ του κζντρου τθσ Ακινασ.

2 Θ ανάπλαςθ αυτι ζχει ςτόχο τθ διαβακμιςμζνθ αρχιτεκτονικι και πολεοδομικι αναςυγκρότθςθ του άξονα που ορίηεται από τθν Λεωφόρο Αμαλίασ (φψοσ Φιλελλινων), τθν Ρλατεία Συντάγματοσ, τθν οδό Ρανεπιςτθμίου, τθν Ρλατεία Ομονοίασ και τθν Ρατθςίων μζχρι το φψοσ τθσ οδοφ Θπείρου (Αρχαιολογικό Μουςείο) κακϊσ και τθν Ρλατεία Δικαιοςφνθσ, τθν Ρλατεία Κλαυκμϊνοσ και τισ παρόδουσ τουσ. Είναι θ αποκαλοφμενθ «πρωτεφουςα περιοχι παρζμβαςθσ» που αποτελεί και το κατϋεξοχιν αντικείμενο τθσ αρχιτεκτονικισ μελζτθσ. Σκοπόσ του προγράμματοσ είναι θ περιοχι αυτι του Λςτορικοφ και Διοικθτικοφ Κζντρου τθσ Ακινασ να αναηωογονθκεί, να καταςτεί ξανά πόλοσ αςφαλοφσ και ευχάριςτθσ κατοικίασ και εργαςίασ αλλά και κάκε είδουσ δράςθσ οικονομικισ, πολιτιςμοφ, παιδείασ και αναψυχισ. Ταυτόχρονα κα αναβιϊςουν και κα αναπτυχκοφν ςε αυτιν το εμπόριο, θ παροχι υπθρεςιϊν, με αποτζλεςμα τθν αφξθςθ τθσ απαςχόλθςθσ και των κζςεων εργαςίασ και κα διευκολυνκεί θ προςταςία / προβολι ςτοιχείων πολιτιςτικισ κλθρονομιάσ. Θ περιοχι τθσ τριλογίασ, αυτό το καυμάςιο αρχιτεκτονικό ςφνολο κα αναδειχκεί. Ζχουμε ξεχάςει ότι ςτο κζντρο τθσ Ακινασ υπάρχει μία πανεπιςτθμιοφπολθ με δεκάδεσ κτίρια και χιλιάδεσ φοιτθτζσ. Επιτρζψτε μου να ςάσ κυμίςω τισ ςυηθτιςεισ, τισ προςδοκίεσ αλλά και τθν απογοιτευςθ τθσ υπόκεςθσ τθσ Ομόνοιασ. Με το Rethink Athens, θ Ομόνοια επιςτρζφει. Κα λθφκεί μζριμνα για κυκλοφοριακι αποφόρτιςθ του Κζντρου τθσ πόλεωσ από τθ διαμπερι κυρίωσ κυκλοφορία με τθν εξυπθρζτθςθ του Κζντρου από επίγεια Μζςα Μαηικισ Μεταφοράσ ςτακερισ τροχιάσ (δθλαδι το ΤΑΜ). Κζλω από τθν αρχι να διευκρινίςω ότι ζχουμε απόλυτθ ςυνείδθςθ του δθμόςιου χαρακτιρα του ζργου. Αυτό εξ αρχισ απαιτεί τθ ςφμπραξθ με το κράτοσ αλλά και τθ δθμιουργία των ςυνκθκϊν για γόνιμο δθμόςιο διάλογο. Θ μελζτθ αυτι δεν μπορεί να γίνει ωσ κεωρθτικι άςκθςθ επί χάρτου. Είναι απαραίτθτθ θ ςφμπραξθ όλων. Είναι απαραίτθτθ θ ςφμπραξθ φυςικά των κεςμϊν που ζχουν ταχκεί να μασ εκπροςωποφν. Είναι απαραίτθτθ θ ςφμπραξθ όλων των εμπορικϊν και ξενοδοχειακϊν φορζων. Κυρίωσ όμωσ είναι απαραίτθτθ θ ςφμπραξθ των ίδιων των ενεργϊν πολιτϊν, των αρχιτεκτόνων, πολεοδόμων και πολιτικϊν μθχανικϊν (που είναι ςε πολλά ςυνυπεφκυνοι για όςα ςυμβαίνουν ςτθν πόλθ μασ) των κατοίκων και όλων γενικϊσ των χρθςτϊν τθσ πόλθσ. Αυτό που μποροφμε να ςασ διαβεβαιϊςουμε είναι ότι το Μδρυμα Ωνάςθ κα εγγυθκεί ότι κα ακουςκοφν όλεσ οι φωνζσ και ότι οι μελετθτζσ κα υποχρεωκοφν να ζρκουν ςε διαβοφλευςθ με όλουσ.

3 Για το ζργο αυτό ςυμπράττουν τα Υπουργεία Ρεριβάλλοντοσ και Μεταφορϊν, ο Διμοσ Ακθναίων, θ Ρεριφζρεια Αττικισ, το Αττικό Μετρό, ο ΟΑΣΑ και ο Οργανιςμόσ υκμιςτικοφ Σχεδίου Ακινασ. Αντικείμενο τθσ χορθγίασ του Λδρφματοσ Ωνάςθ είναι, ςϋαυτι τθ φάςθ, θ εκπόνθςθ των μελετϊν. Αυτζσ αφοροφν τθν αρχιτεκτονικι μελζτθ κατόπιν διαγωνιςμοφ 2 ςταδίων: ςτο πρϊτο ςτάδιο: ανοικτόσ διαγωνιςμόσ αρχιτεκτονικϊν ιδεϊν και ςτο β' ςτάδιο: κλειςτόσ αρχιτεκτονικόσ διαγωνιςμόσ προςχεδίων. Ο διαγωνιςμόσ περιγράφεται ωσ Ευρωπαϊκόσ, αλλά βάςει των υπαρχουςϊν ςυμφωνιϊν και ςυμβάςεων μεταξφ των ευρωπαϊκϊν και μθ ευρωπαϊκϊν χωρϊν, είναι ςτθν ουςία διεκνισ. Εκτόσ από τθν αρχιτεκτονικι μελζτθ, το Μδρυμα Ωνάςθ χρθματοδοτεί επίςθσ υποςτθρικτικζσ μελζτεσ (περιβαλλοντικι, τοπογραφικι, μελζτθ ΤΑΜ). ςυγκοινωνιακι κυκλοφοριακι και Στα δφο ςτάδια του διαγωνιςμοφ, οι φάκελοι ςυμμετοχισ κα υποβάλλονται ανϊνυμα ςτα μζλθ των δφο κριτικϊν επιτροπϊν, μία ςε κάκε ςτάδιο. Ενδεικτικά αναφζρω τουσ προζδρουσ των 2 επιτροπϊν, τον ANTONY VIDLER, Ρρφτανθ ςτο Cooper Union School of Architecture ςτθ Νζα Υόρκθ των Θ.Ρ.Α., ιςτορικό και κριτικό ςφγχρονθσ αρχιτεκτονικισ και τον κ. PETER CACHOLA SCHMALL, Διευκυντι του Μουςείου Αρχιτεκτονικισ τθσ Φρανκφοφρτθσ (DAM) από το 2006, ίςωσ το πιο απαιτθτικό ευρωπαϊκό μουςείο αρχιτεκτονικισ. Κα ςυμμετζχουν φυςικά ο Διμαρχοσ Ακθναίων, κακϊσ και ζλλθνεσ και ξζνοι κεωρθτικοί τθσ αρχιτεκτονικισ με διεκνζσ κφροσ και παρουςία που κα οριςκοφν με κοινι ςυναίνεςθ του Λδρφματοσ Ωνάςθ και του ΥΡΕΚΑ, ενϊ κα ςυμμετζχουν επίςθσ και ζλλθνεσ εικαςτικοί, κακθγθτζσ τθσ Σχολισ Καλϊν Τεχνϊν. Στο Αϋ ςτάδιο του διαγωνιςμοφ ιδεϊν, ζχουν δικαίωμα ςυμμετοχισ όςοι αςκοφν νομίμωσ το επάγγελμα του αρχιτζκτονα. Από τισ κατατεκειμζνεσ προτάςεισ του αϋ ςταδίου, θ Κριτικι Επιτροπι κα επιλζξει 6 ζωσ 8 για το βϋ ςτάδιο του διαγωνιςμοφ που αφορά τθν εκπόνθςθ των προςχεδίων. Στο ςτάδιο αυτό λαμβάνονται υπϋ όψιν οι παρατθριςεισ και τα ςχόλια των κατοίκων, των εμπορικϊν ςυλλόγων, ξενοδοχειακϊν επιμελθτθρίων, και των λοιπϊν επιχειρθματικϊν φορζων. Από τισ οκτϊ μελζτεσ προςχεδίων κα βραβευκοφν τρεισ ενϊ ςτουσ μελετθτζσ που κα πάρουν το πρϊτο βραβείο κα ανατεκεί θ διενζργεια τθσ οριςτικισ μελζτθσ. Σθμειϊνω ότι κα δοκεί βραβείο και ςτθν καλφτερθ οραματικι αλλά μθ υλοποιιςιμθ πρόταςθ.

4 Ρζρα όμωσ από τθ διαδικαςία του διαγωνιςμοφ, θ ιςτοςελίδα rethinkathens.org κα προςφζρει τθν ευκαιρία ςτο ευρφ κοινό, ςτουσ κατοίκουσ και τουσ επαγγελματίεσ τθσ Ακινασ, να ενθμερϊνονται ενϊ μζςα από τα αντίςτοιχα κοινωνικά δίκτυα, οι πολίτεσ κα ςχολιάηουν, κα ςυηθτοφν και κα εκφράηουν τθν άποψι τουσ για το ζργο. Ο αρχιτεκτονικόσ διαγωνιςμόσ κα διαρκζςει ςυνολικά ζνα ζτοσ (ςυμπεριλαμβανομζνθσ τθσ οριςτικισ μελζτθσ), μετά τθν υπογραφι τθσ ςχετικισ ςφμβαςθσ. Οι υπόλοιπεσ μελζτεσ εκπονοφνται παράλλθλα και κα ενςωματωκοφν ςτθν οριςτικι μελζτθ εφαρμογισ για να δθμοπρατθκεί το ζργο. Θ καταςκευι προβλζπεται να διαρκζςει 1,5 με 2 ζτθ μετά τθ δθμοπράτθςθ. Αυτό είναι το γενικότερο περίγραμμα του ζργου, για το οποίο κα ςασ πει περιςςότερο ο κακθγθτισ κ. Τουρνικιϊτθσ. Εκ μζρουσ του Λδρφματοσ, θ γραμματζασ του Διοικθτικοφ Συμβουλίου κυρία Μαριάννα Μόςχου, κα είναι το πρόςωπο που κα ζχει τθν ευκφνθ του ςυντονιςμοφ. Εδϊ κζλω να τονίςω τα εξισ: το ςτοιχείο τθσ διαφάνειασ του διαγωνιςμοφ το ςτοιχείο τθσ γριγορθσ διαδικαςίασ το ςτοιχείο τθσ δθμόςιασ διαβοφλευςθσ. Για το ςκοπό αυτό, κα υπάρξει και κφκλοσ ανοιχτϊν ςυηθτιςεων με κζμα το ςυγκεκριμζνο ζργο αλλά και ζκκεςθ των τελικϊν προτάςεων τθσ β' φάςθσ του διαγωνιςμοφ, εδϊ, ςτθ Στζγθ Γραμμάτων και Τεχνϊν το αναπτυξιακό ςτοιχείο. Δεν μιλάμε για πεηοδρόμθςθ και δενδροφφτευςθ. Το όραμά μασ, που είναι προχπόκεςθ για τθν επιτυχία του ζργου, είναι να γυρίςει ο πολίτθσ ςτο κζντρο επειδι κζλει να μείνει εκεί, κζλει να κατοικιςει, να εργαςκεί, να κάνει τα ψϊνια του, να διαςκεδάςει. Πταν ο πολίτθσ γυρίςει ςτο κζντρο και πάψει να είναι απλόσ διερχόμενοσ, κα αναπτυχκεί ο κοινωνικόσ ιςτόσ και θ οικονομικι ηωι, άρα και οι κζςεισ εργαςίασ, όπωσ ζχει ςυμβεί παντοφ όπου ζχουν πραγματοποιθκεί αντίςτοιχεσ επιτυχείσ παρεμβάςεισ.

5 το ςτοιχείο τθσ κοινωνικισ διαςτρωμάτωςθσ. Επιδίωξι μασ δεν είναι το gentrification=δεν κζλουμε να αναβιϊςει ζνα αριςτοκρατικό βουλεβάρτο, αλλά να επανζλκει ο απλόσ πολίτθσ ςτθν καρδιά τθσ πόλθσ το ςτοιχείο τθσ ςφνδεςθσ του κζντρου με τισ άλλεσ γειτονιζσ. Σιμερα, θ εγγφτθτα τθσ Κυψζλθσ με τθν τρίλογία δεν είναι κακόλου προφανισ το αιςκθτικό ςτοιχείο το περιβαλλοντικό ςτοιχείο, το οποίο κεωρϊ αυτονόθτο Το όραμά μασ είναι να αναδθμιουργθκεί θ αρχαία αγορά, το ηωτικό κζντρο τθσ μθτρόπολθσ. Ο τόποσ όπου οι πολίτεσ ςυμμετζχουν άμεςα ςτθν κοινωνικι, οικονομικι και πολιτιςτικι ηωι του άςτεωσ. Ππου πραγματϊνεται θ ζννοια του ενεργοφ πολίτθ. Επιλζξαμε να ςυμπράξουμε με τουσ αρμόδιουσ φορείσ ςε αυτι τθν πρόταςθ τϊρα, γιατί τϊρα χρειάηεται ζνα ζργο ανάπτυξθσ, γιατί τϊρα χρειάηεται ζνα μινυμα αιςιοδοξίασ προσ τα ζςω αλλά και προσ τα ζξω γιατί τϊρα χρειάηεται να κάνουμε το περίφθμο re-branding τθσ Ακινασ αλλά και τθσ Ελλάδασ. Επιλζξαμε να προχωριςουμε με ζνα πρόγραμμα που αφορά τθν Ακινα και μάλιςτα το κζντρο τθσ γιατί, καλϊσ ι κακϊσ, θ μιςι Ελλάδα ηει ςτθν Ακινα ι άμεςα επθρεάηεται από αυτιν. Τα ερωτιματά ςασ είμαι ςίγουροσ ότι είναι πολλά. Κα προςπακιςω να απαντιςω εκ προοιμίου ςε μερικά. Πχι, δεν κα λφςουμε μόνο με αυτό το πρόγραμμα τα προβλιματα τθσ μετανάςτευςθσ, των ναρκωτικϊν, τθσ πορνείασ και τα άλλα κοινωνικά ηθτιματα. Ασ αρχίςουμε όμωσ να διορκϊνουμε τον χϊρο όπου αυτά τα προβλιματα καλλιεργοφνται Πχι, δεν κα λφςουμε το πρόβλθμα τθσ αςφάλειασ του κζντρου. Ριςτεφουμε όμωσ ότι οι ίδιοι οι πολίτεσ κα περιφρουριςουν το κζντρο, αν εγκρίνουν το

6 αποτζλεςμα με τθν παρουςία τουσ και θ πολιτεία κα πιεςτεί να αναλάβει τισ ευκφνεσ τθσ Πχι, θ ςυγκεκριμζνθ περιοχι δεν είναι θ μοναδικι προβλθματικι περιοχι τθσ Ακινασ, αλλά επιλζγουμε να αρχίςουμε από αυτιν γιατί είναι απολφτωσ κομβικισ ςθμαςίασ Πχι, δεν κα γίνει πεηόδρομοσ και δεν κα ερθμϊςει το κζντρο. Τϊρα είναι ζρθμο το κζντρο. Πχι. Θ μορφι τθσ περιοχισ όπου κα εφαρμοςτεί το ζργο δεν είναι κακοριςμζνθ. Ο ίδιοσ ο διαγωνιςμόσ κα τθν ορίςει. Ζνασ διαγωνιςμόσ ανοιχτόσ για Ζλλθνεσ και ξζνουσ αρχιτζκτονεσ. Πχι, δεν εγγυϊμαςτε εμείσ ότι ο διαγωνιςμόσ δεν κα μείνει ςτα χαρτιά, όπωσ τόςεσ άλλεσ μελζτεσ. Πμωσ πιςτεφουμε ότι θ δικι μασ και δικι ςασ πίεςθ και παρουςία κα το εξαςφαλίςει. Θ δικι ςασ ςυμμετοχι κα πιζςει τον πολιτικό κόςμο, που είναι εδϊ παρϊν, ςφςςωμοσ από τθν αριςτερά ωσ τθν δεξιά να προβεί ςτθν υλοποίθςθ του ζργου. Πλοι μασ διαβεβαιϊνουν με τθν παρουςία τουσ εδϊ ότι κα το πράξουν. Από εμάσ και από εςάσ εξαρτάται το να τουσ κακίςετε ςτο ςκαμνί αν δεν το κάνουν. Κυρίεσ και Κφριοι, παρζμβαςι μασ είναι εξόχωσ πολιτικι, με τθν πλιρθ ζννοια του όρου. Ηθτάτε να είμαςτε ρεαλιςτζσ. Ηθτάμε να τολμιςουμε το ακατόρκωτο. Ιρκε θ ςτιγμι να το κάνουμε πραγματικότθτα. Ο διαγωνιςμόσ τϊρα αρχίηει. Δεν ξζρουμε ποιεσ είναι οι λφςεισ που κα προτακοφν. Αλλά θ διαδικαςία που ςιμερα ξεκινά, ιδθ από μόνθ τθσ κα μασ ταρακουνιςει και κα μασ κάνει να πάμε ζνα βιμα μπροςτά. Ακινα, 21 Μαρτίου 2012