Β Πανεπιστηµιακή Παθολογική Κλινική

Transcript

1 Στεφανιαία νόσος Μαρίνα Νούτσου ιευθύντρια ΕΣΥ Β Πανεπιστηµιακή Παθολογική Κλινική Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο Αθήνας

2 Περιεχόµενα Επιδηµιολογία Παράγοντες κινδύνου Αιτιοπαθογένεια Κλινική εικόνα Πρόληψη 2

3 Καρδιαγγειακά Επεισόδια : Πρώτη αιτία θανάτου στις αναπτυγµένες χώρες

4 Καρδιαγγειακά Νοσήµατα Leading causes of death United States 2001 Females Males 500, , , ,000 Males 100,000 0 Total CVD Cancer Chronic lower respiratory disease Diabetes mellitus Females AHA Heart Disease and Stroke Statistics 2004 Update

5 Αναλυτικά αιτίες θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήµατα στις ΗΠΑ

6 Στεφανιαία νόσος- Θνησιµότητα Coronary mortality: alarming worldwide forecasts

7 Περιεχόµενα Επιδηµιολογία Παράγοντες κινδύνου Αιτιοπαθογένεια Κλινική εικόνα Πρόληψη 7

8 Στεφανιαία Νόσος και παράγοντες κινδύνου Age, sex, hypertension, hyperlipidemia, smoking, diabetes, (family history), (obesity) Kannel et al, Ann Intern Med 1961

9 Framingham study: Ηλικία και Καρδιαγγειακή νόσος

10 Οικογενειακό ιστορικό και καρδιαγγειακός κίνδυνος: Framingham Study Parental CVD <55 Risk Ratio men, <65 Women 2,5 NONE MATERNAL 2 PATERNAL 2.2 1, , MEN WOMEN Adjusted for: age, total/hdl Chol. ratio, SBP, smoking, diabetes, BMI

11 Framingham Study: Ολική χοληστερόλη και καρδιαγγειακός κίνδυνος 150 CHD incidence e per <204 (<5.3) ( ) ( ) ( ) >295 (>7.6) Serum total cholesterol, mg/dl (mmol/l) Castelli WP. Am J Med. 1984;76:4-12

12 Ολική Χοληστερόλη και καρδιαγγειακός κίνδυνος Rate Per Year CVD Death Multiple Risk Factor Intervention Trial (MRFIT) N=325,346 Untreated Patients years years years years years 0 Q 1 (<182) Q 2 ( ) Q = serum cholesterol quintile. Kannel WB et al. Am Heart J. 1986;112: Q 3 ( ) Q 4 ( ) Serum Cholesterol Quintile (mg/dl) Q 5 (>244)

13 Framingham Study: Υπέρταση και καρδιαγγειακά νοσήµατα 12% 10% 10-year Age- Adjusted Cumulative Incidence 8% 6% 4% 2% 0% 1.9 <120/80 mm Hg /80-84 mm Hg /85-89 mm Hg 2.8 Women 4.4 Men 10.1 SBP Framingham Study: Subjects Ages yrs Hazard Ratio* Women Men <120/ H.R. adjusted for age, BMI, Cholesterol, Diabetes and smoking *P<.001

14 Κάπνισµα και καρδιαγγειακός κίνδυνος Framingham Study 14-yr. Rate/ Non-Smoker Reg. Cig. Smoker Filter Cig. Smoker Total CHD 59 Myocardial Infarction

15 Framingham Study: Συσχέτιση HDL-C και καρδιαγγειακού κινδύνου CHD risk ratio HDL-C (mg/dl) Kannel WB. Am J Cardiol 1983; 52: 9B 12B

16 Μελέτη MRFIΤ.Παράγοντες κινδύνου και θνητότητα από καρδιαγγειακά επεισόδια σε άτοµα µε και χωρίς Σ Θνητότητα από ΚΑ επεισόδια ανά ανθρω ωποέτη Κανένας ΟΧΙ ιαβήτης Ενας ιαβήτης ύο Τρεις Χοληστερόλη>200 mg/dl, κάπνισµα, ΣΑΠ >120 mmhg Stamler J et al. Diabetes Care 1993;16:

17 Παράγοντες κινδύνου για την εµφάνιση καρδιαγγειακών επεισοδίων * Ηλικία Ανδρες > 45 Γυναίκες > 55 η µε πρόωρη εµµηνόπαυση Οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου Κάπνισµα Υπέρταση Σακχαρώδης ιαβήτης HDL < 40 mg/dl HDL > 60mg/dl Προστατευτικός παράγων * Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία 2001

18

19 Υπολογισµός καρδιαγγειακού κινδύνου

20 Περιεχόµενα Επιδηµιολογία Παράγοντες κινδύνου Αιτιοπαθογένεια Κλινική εικόνα Πρόληψη 20

21 Αθηροσκλήρυνση Atherosclerosis: a multifactorial disease

22 Αθηροσκλήρυνση Προοδευτική παθολογική διεργασία που χαρακτηρίζεται από εναπόθεση λιπιδίων, ινώδους ιστού και παραγόντων φλεγµονής υπενδοθηλιακά στις µεσαίες και µεγάλες αρτηρίες και οδηγεί στην δηµιουργία αθηρωµατικής πλάκας

23

24 Σε ποιά ηλικία ξεκινάει η αθηροσκλήρυνση; Hλικία (έτη) Ρήξη πλάκας, Θρόµβωση, Αιµορραγία Αθηρωµατική πλάκα Λιποειδείς γραµµώσεις Φυσιολογική αρτηρία

25 Πρόοδος αθηροσκληρυντικής διαδικασίας υσλειτουργία ενδοθηλίου Θροµβογένεση Φλεγµονώδεις διεργασίες Αφρώδες κύτταρο Λείο µυϊκό κύτταρο

26 ΠΟΡΕΙΑ ΑΘΗΡΟΓΕΝΕΣΗΣ Ισχαιµία µυοκαρδίου ΑΕΕ Έναρξη βλάβης ΟΧΙ Συµπτώµατα + Συµπτώµατα Περιφερική αγγειοπάθεια Συµπτώµατα Χρόνος

27 Έµφραγµα µυοκαρδίου και στένωση στεφανιαίων Pooled data from 4 studies: Ambrose et al, 1988; Little et al, 1988; Nobuyoshi et al, 1991; and Giroud et al, (Adapted from Falk et al.) Falk E et al, Circulation, 1995.

28 Θεωρία της ασταθούς πλάκας Ινώδης κάψα Αυλός Πυρήνας λιπιδίων l Ασταθής πλάκα Αυλός Πυρήνας λιπιδίων Σταθερή πλάκα T λεµφοκύτταρα Μακροφάγα- Αφρώδη κύτταρα SMC (HLA-DR + ) SMC Libby P. Circulation. 1995;91:

29 ηµιουργία αθηρωµατικής πλάκας Λιποειδείς Φυσιολογικό γραµµώσεις Αθηρωµατική πλάκα Αφρώδη κύτταρα Ινώδης κάψα Θρόµβος Πυρήνας λιπιδίων

30 Ρήξη αθηρωµατικής πλάκας

31

32 Ασταθής αθηρωµατική πλάκα Ρήξεις στην ινώδη κάψα Davies MJ. Circulation. 1996;94:

33 Ρήξη πλάκας µε θρόµβωση Thrombus Fibrous cap Lipid core

34 Περιεχόµενα Επιδηµιολογία Παράγοντες κινδύνου Αιτιοπαθογένεια Κλινική εικόνα Πρόληψη 34

35 Κλινική εικόνα αθηροσκλήρυνσης Στεφανιαία νόσος Στηθάγχη, έµφραγµα, αιφνίδιος θάνατος, ασταθής στηθάγχη Αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια ΑΕΕ, παροδικό ΑΕΕ Περιφερική αρτηριοπάθεια ιαλείπουσα χωλότητα

36 Κλινική εικόνα Σιωπηρή ισχαιµία Στηθάγχη Στεφανιαία νόσος Εµφραγµα Ασταθής στηθάγχη Αιφνίδιος θάνατος

37 Κλινική εικόνα: Στηθάγχη Σταθερή στηθάγχη : Ονομάζεται και στηθάγχη προσπάθειας. Εμφανίζεται σε καταστάσεις αυξημένων αναγκών του μυοκαρδίου σε οξυγόνο, όταν δεν επαρκεί η προσφορά αίματος. Χαρακτηρίζεται από αίσθημα δυσφορίας ή συμπίεσης ή σφιξίματος στο στήθος. Συχνά η στηθάγχη αντανακλά σε άλλα σημεία του σώματος όπως τους ώμους, τους βραχίονες (κυρίως αριστερά), τον τράχηλο και την κάτω γνάθο. Συχνά συνυπάρχει με δύσπνοια, ναυτία, δυσπεπτικά ενοχλήματα, εφίδρωση, κόπωση και κακουχία. Εκλύεται συνήθως κατά την εκτέλεση διαφόρων δραστηριοτήτων όπως η άσκηση, η συναισθηματική φόρτιση, η σεξουαλική επαφή ή η λήψη τροφής και διαρκεί για λίγα λεπτά. Υφίεται ή με τη διακοπή του εκλυτικού παράγοντα ή με τη λήψη υπογλωσσίου φαρμάκου σκεύασμα νιτρώδους.

38 ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡ ΙΟΥ ΠΟΝΟΣ Τυπικός ή παραλλαγές εφίδρωση, τάση προς έµετο σπανιότερα και µόνο έντονη δύσπνοια, ή εκσεσηµασµένη αδυναµία

39 Περιεχόµενα Επιδηµιολογία Παράγοντες κινδύνου Αιτιοπαθογένεια Κλινική εικόνα Πρόληψη 39

40 Μείωση των προσλαµβανοµένων θερµίδων κατά ανά ηµέρα ίαιτα <7% κορεσµένα λίπη Πλούσια σε φυτικές ίνες 40

41

42 Άσκηση ιακοπή καπνίσµατος 30 λεπτά αεροβική άσκηση τουλάχιστον 5 µέρες την εβδοµάδα HDL χοληστερόλης 42

43 Αντιµετώπιση παραγόντων κινδύνου ίαιτα Άσκηση Φάρµακα ; Αντιυπερτασικά Υπολιπιδαιµικά Αντιδιαβητικά 43 Expert Panel. JAMA 2001; 285:

44 Ισορροπία αθηρωµατικής πλάκας υσλιπιδαιµία Οξείδωση λιπιδίων Γενετική προδιάθεση ΦΛΕΓΜΟΝΗ Υγιεινή διατροφή Υπολιπιδαιµικά φάρµακα Αντιαιµοπεταλιακά ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ Ασταθής πλάκα Σταθερή πλάκα Circulation: May 2003,

45 ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ!!